Tieu luan mon cong tac tu tuong cua dang hien nay Phân tích giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng công tác tư tưởng của đảng hiện nay liên hệ tình hình thực tiễn tỉnh s

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
VIỆN XÂY DỰNG ĐẢNG

TIỂU LUẬN
MÔN: CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG TRONG GIAI
ĐOẠN HIỆN NAY
ĐỀ TÀI:
PHÂN TÍCH GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG HIỆN NAY. LIÊN HỆ
TÌNH HÌNH THỰC TIỄN TỈNH S............

Họ và tên học viên: Lê …………
Mã số học viên: MP22………………
Lớp: Cao học XDĐ&CQNN, …………..

ST – 202…


i

MỤC LỤC
*
MỞ ĐẦU........................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài.................................................................................1
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu..........................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................3
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu..........................................3
5. Ý nghĩa của đề tài................................................................................3
6. Kết cấu tiểu luận..................................................................................3
NỘI DUNG.....................................................................................................4
CHƯƠNG 1. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA

ĐẢNG TA HIỆN NAY...................................................................................4
1.1. Khái niệm, vị trí, vai trị, nhiệm vụ của công tác tư tưởng của
Đảng .......................................................................................................4
1.2. Giải pháp nâng cao công tác tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện
nay...........................................................................................................8
CHƯƠNG 2. TỈNH S............ VỚI CÔNG TÁC ĐẤU TRANH BẢO VỆ
NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG.......................................................16
2.1. Khái quát về tỉnh S...........................................................................16
2.2. Thực trạng công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh
phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ở tỉnh S..................................18
2.3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bảo vệ nền
tảng tư tưởng của Đảng ở tỉnh S............ hiện nay...................................27
KẾT LUẬN....................................................................................................36
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................37


1

MỞ ĐẦU
*
1. Lý do chọn đề tài
Cổng tác tư tưởng của Đảng là hoạt động đặc biệt quan trọng trong việc xác
lập, phát triển, truyền bá hệ tư tưởng; đường lối, chủ trương của Đảng, chính
sách và pháp luật của Nhà nước, nhằm tạo sự thống nhất tư tưởng trong Đảng,
sự đồng thuận xã hội; cổ vũ, động viên tinh thần sáng tạo cách mạng của nhân
dân; đấu tranh chống các thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng, góp phần xây
dựng nền văn hóa và con người mới xã hội chủ nghĩa; quảng bá hình ảnh tươi
đẹp của đất nước, con người Việt Nam ra cộng đồng quốc tế.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa X về “Cơng tác tư tưởng, lý luận
và báo chí” chỉ rõ: Công tác tư tưởng là bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng

trong toàn bộ hoạt động của Đảng; là lĩnh vực trọng yếu để xây dựng, bồi đắp
nền tảng chính trị của chế độ; có vai trị đi trước, mở đường trong sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; đóng vai trị quan trọng trong việc
bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm,
đường lối của Đảng; làm cho hệ tư tưởng của Đảng, những giá trị tốt đẹp truyền
thống, những tinh hoa văn hóa nhân loại chiếm vị trí chủ đạo trong đời sống tinh
thần xã hội.
Cơng tác tư tưởng có vai trị đặc biệt quan trọng, thể hiện qua các phương
diện chủ yếu sau: (1) Xác lập, truyền bá và phát triển hệ tư tưởng của Đảng; góp
phần xây dựng, hồn thiện và qn triệt đường lối, chủ trương của Đảng, chính
sách và pháp luật của Nhà nước; góp phần xây dựng con người mới xã hội chủ
nghĩa, nâng cao kiến thức, trinh độ trí tuệ, bồi dương ý chí, tình cảm, lối sống tốt
đẹp cho con người Việt Nam. (2) Công tác tư tưởng là một phương thức thực
hiện sự đồng thuận và dân chủ xã hội chủ nghĩa; là vũ khí sắc bén tấn công ỉại
sự phá hoại của các thế lực thù địch trên trận địa tư tưởng, lý luận và văn hóa.
(3) Cơng tác tư tưởng góp phần trực tiếp vào việc nâng cao năng lực lãnh đạo
và sức chiên đấu của Đảng, giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên của


2

Đảng và là phương thức quan trọng để thiết lập và tăng cường mối quan hệ mật
thiết giữa Đảng và nhân dân.
Thực tiễn cách mạng của Đảng chỉ rõ, ở bất kỳ giai đoạn cách mạng nào,
công tác tư tưởng ln đứng ở vị trí hàng đầu trong các mặt công tác của Đảng.
Công tác tư tưởng - xét về bản chất - là hoạt động lãnh đạo của Đảng. Bởi,
khơng thể có quyết định lãnh đạo đúng nếu khơng có cơ sở lý luận đúng; khơng
thể có hoạt động lãnh đạo hiệu quả, nếu Đảng không thực hiện tuyên truyền,
giáo dục, thuyết phục quần chúng. Hơn nữa, lãnh đạo chính là giác ngộ, tổ chức,
chỉ đường, dẫn lối cho quần chúng tin tưởng và làm theo đường lối, chủ trương

của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.
Trải qua hơn 90 năm, công tác tư tưởng của Đảng đã đạt được những kết
quả quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức, củng cố sự đoàn kết, thống nhất
trong Đảng và đồng thuận trong xã hội. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng,
học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục được đẩy mạnh,
nội dung, hình thức đa dạng, phong phú hơn. Tư duy lý luận của Đảng có bước
phát triển. Hệ thống lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam tiếp tục được bổ sung, phát triển.
Công tác tổng kết thực tiên, nghiên cứu lý luận được đẩy mạnh, góp phần cung
cấp các luận cứ khoa học cho việc hoạch dinh đường lối, chủ trưong của Đảng.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Đảng cũng chỉ ra cơng tác tư
tưởng cịn có những hạn chế, khuyết điểm nhất định. Xuất phát từ tính cấp thiết
như trên để góp phần xây dựng Đảng về lĩnh vực tư tưởng, vì vậy qua việc học
tập mơn Cơng tác tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay, người viết lựa
chọn đề tài “Phân tích giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng công tác tư
tưởng của Đảng hiện nay. Liên hệ tình hình thực tiễn tỉnh S............” để làm
bài tiểu luận hết mơn.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
Đề tài làm rõ những nội dung các giải pháp về nâng cao công tác tư tưởng
của Đảng ta hiện nay. Đồng thời liên hệ với thực tiễn công tác tư tưởng ở tỉnh
S.............


3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là giải pháp nâng cao công tác tư tưởng
của Đảng, thực trạng của công tác này ở tỉnh S.............
- Phạm vi nghiên cứu của đề tài là nội dung về các giải pháp của công tác
tư tưởng của Đảng. Liên hệ với tình hình thực tiễn của cơng tác tư tưởng tỉnh

Chính trị S............ hiện nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Đề tài dưa trên cơ sở lý luận là phương pháp luận duy vật biện chứng của
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm, chủ trương của
Đảng Cộng sản Việt Nam công tác tư tưởng.
Bên cạnh đó đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu khác như phân
tích, thống kê, tổng hợp….
5. Ý nghĩa của đề tài
Việc nghiên cứu đề tài giúp người học nắm rõ các nội dung về giải pháp
nâng cao công tác tư tưởng của Đảng ta hiện nay. Đồng thời với đó, đề tài làm rõ
thực trạng của cơng tác này tại tỉnh S............ hiện nay.
6. Kết cấu tiểu luận
Tiểu luận được kết cấu thành 2 chương.


4

NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA
ĐẢNG TA HIỆN NAY
1.1. KHÁI NIỆM, VỊ TRÍ, VAI TRỊ, NHIỆM VỤ CỦA CƠNG TÁC TƯ
TƯỞNG CỦA ĐẢNG
1.1.1. Khái niệm của công tác tư tưởng
Công tác tư tưởng của Đảng có vị trí và vai trị đặc biệt quan trọng trong
hoạt động lãnh đạo của Đảng và công tác xây dựng Đảng. Trên thực tế, hàng
ngày các tổ chức đảng và đảng viên đều phải làm công tác tư tưởng để thực hiện
sự lãnh đạo của mình, nhưng hiểu về cơng tác tư tưởng thì rất khác nhau. Vì vậy,
cần có quan niệm thống nhất về cơng tác tư tưởng của Đảng để thuận lợi cho
công tác lãnh đạo và chỉ đạo, nghiên cứu và học tập.
Công tác tư tưởng của Đảng được hiểu là hoạt động lãnh đạo quan trọng

hàng đầu của Đảng trong việc phát triển hệ tư tưởng của Đảng; nghiên cứu lý
luận, tổng kết thực tiễn; truyền bá, giáo dục hệ tư tưởng, đường lối, chủ trương
của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước nhằm hình thành thế giới quan,
phương pháp nhận thức khoa học cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân
dân, tạo sự thống nhất tư tưởng trong Đảng, sự đồng thuận tư tưởng giữa Đảng
với nhân dân; cổ vũ, động viên tinh thần sáng tạo cách mạng của nhân dân thực
hiện thắng lợi đường lối chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà
nước; đấu tranh chống các thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng, góp phần xây
dựng nền văn hóa mới, con người mới xã hội chủ nghĩa; quảng bá hình ảnh tươi
đẹp của đất nước, con người Việt Nam, đường lối, chủ trương của Đảng, chính
sách và pháp luật của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ra cộng
đồng quốc tế.
Khái niệm trên kế thừa một số định nghĩa về cơng tác tư tưởng của các
đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước hoạt động trên lĩnh vực tư tưởng, nhưng đã
có những phát triển mới theo tinh thần Hội nghị Trung ương năm khóa X. Khái
niệm trên chỉ rõ chủ thể, đối tượng, tính chất, nhiệm vụ, mục tiêu công tác tư


5

tưởng của Đảng.
1.1.2. Vị trí, vai trị của cơng tác tư tưởng
Nghị quyết Trung ương 5 khóa X về cơng tác tư tưởng, lý luận và báo chí
chỉ rõ: Cơng tác tư tưởng là bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ
hoạt động của Đảng; là lĩnh vực trọng yếu để xây dựng, bồi đắp nền tảng chính
trị của chế độ; có vai trị đi trước, mở đường trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; đóng vai trị quan trọng trong việc bảo vệ và phát
triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của
Đảng; làm cho hệ tư tưởng của Đảng, những giá trị tốt đẹp truyền thống, những
tinh hoa văn hóa thế giới chiếm vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội.

Từ đó có thể thấy vai trị của cơng tác tư tưởng là phát triển hệ tư tưởng;
nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; cung cấp những luận cứ khoa học phục
vụ việc hoạch định đường lối, chính sách; truyền bá, giáo dục hệ tư tưởng,
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; cổ vũ,
động viên tính sáng tạo của quần chúng; đấu tranh chống các thế lực thù địch
trên mặt trận tư tưởng; góp phần xây dựng con người mới, xã hội mới, nền văn
hóa mới; quảng bá hình ảnh con người đất nước Việt Nam, đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước ta ra cộng đồng quốc tế.
Thực tiễn cách mạng của Đảng ta chỉ rõ, ở bất kỳ giai đoạn cách mạng nào,
công tác tư tưởng ln đứng ở vị trí hàng đầu trong các mặt công tác của Đảng.
Công tác tư tưởng - xét về bản chất - là hoạt động lãnh đạo của Đảng. Bởi,


6

khơng thể có quyết định lãnh đạo đúng nếu khơng có cơ sở lý luận đúng; khơng
thể có hoạt động lãnh đạo hiệu quả, nếu Đảng không thực hiện tuyên truyền,
giáo dục, thuyết phục quần chúng. Hơn nữa, lãnh đạo chính là giác ngộ, tổ chức,
chỉ đường, dẫn lối cho quần chúng tin tưởng và làm theo đường lối, chủ trương
của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.
1.1.3. Những nhiệm vụ chủ yếu của công tác tư tưởng hiện nay
Văn kiện Hội nghị Trung ương 5 khóa IX của Đảng chỉ rõ những nhiệm vụ
công tác tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay gồm:
Một là: Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý luận, tiếp tục làm
sáng tỏ hơn lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở
nước ta.
Sự sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô trước đây là thực
tiễn gay gắt buộc tất cả các đảng cộng sản cầm quyền còn lại phải nhận thức lại
lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước mình.
Đảng ta khẳng định: sự sụp đổ chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Đông Âu và Liên

Xơ là sự sụp đổ một mơ hình chủ nghĩa xã hội khơng phù hợp, đó khơng phải là
sự cáo chung của chủ nghĩa xã hội như các nhà tư tưởng tư sản rêu rao. Trái lại,


7

chủ nghĩa xã hội vẫn là con đường đi tới tương lai của nhân loại, song mỗi Đảng
cầm quyền ở mỗi nước phải tìm ra mơ hình và con đường đi phù hợp với đặc
điểm của riêng mình. Trên tinh thần đó, tồn Đảng nói chung, các cơ quan
nghiên cứu lý luận nói riêng phải bám sát thực tiễn Việt Nam, ra sức nghiên cứu
lý luận cơ bản, đẩy mạnh tổng kết thực tiễn để phát hiện và nhận thức đúng mơ
hình và con đường xây dựng đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Hai là: Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục lý
luận chính trị, tạo sự thống nhất cao trong Đảng, sự đồng thuận trong nhân dân.
Theo quan điểm của Đảng ta, cần đổi mới mạnh mẽ chương trình, nội dung
phương pháp dạy và học lý luận, coi trọng chất lượng và tính hiệu quả. Cần học
tập và nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh một cách
nghiêm túc, có hệ thống. Tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị có chất lượng
và hiệu quả vẫn là con đường chủ yếu để nâng cao nhận thức, tạo sự thống nhất
cao về tư tưởng trong Đảng, sự đồng thuận trong nhân dân.
Ba là: Công tác tư tưởng, lý luận phải góp phần giải quyết những vấn đề
kinh tế xã hội bức xúc, chống chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng cơ hội, thực dụng,
chặn đà suy thoái về đạo đức, lối sống.


8

Sự nghiệp đổi mới xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng đi vào
chiều sâu, những thành tựu thu được là hết sức to lớn, nhưng cùng với những
thành tựu lớn, thì cũng xuất hiện những thách thức khơng nhỏ, những mâu

thuẫn, bức xúc khó giải quyết trong các giai tầng xã hội. Bởi vậy, công tác tư
tưởng phải bám sát thực tiễn đất nước, đi sâu vào các nhiệm vụ kinh tế - xã hội,
an ninh, quốc phịng…, tích cực tham gia tháo gỡ những vương mắc, khó khăn.
Mặt khác, chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng cơ hội, thực dụng tiêm nhiễm vào đội
ngũ cán bộ của Đảng và Nhà nước, dẫn đến quan liêu, tham nhũng, lãng phí, gây
mất lịng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Bởi vậy, đấu tranh mạnh
mẽ chống chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng cơ hội, thực dụng là nhiệm vụ quan trọng,
thường xuyên của công tác tư tưởng.
Bốn là: Chủ động tiến cơng, triển khai có hiệu quả cuộc đấu tranh trên mặt
trận tư tưởng, lý luận, làm thất bại chiến lược “diễn biến hịa bình", âm mưu bạo
loạn, lật đổ của các thế lực thù địch.
Các thế lực thù địch của cách mạng Việt Nam hiện nay vẫn chưa từ bỏ âm
mưu chống phá sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Chúng không từ
bỏ mọi thủ đoạn nào làm suy yếu vai trò lãnh đạo của Đảng ta, vai trò của Nhà


9

nước xã hội chủ nghĩa và khối đoàn kết toàn dân nhằm xóa bỏ chế độ xã hội chủ
nghĩa và độc lập chủ quyền của nhân dân ta. Trong các thủ đoạn thường dùng,
chúng đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hịa bình”, kht sâu mâu thuẫn nội bộ,
phá hoại niềm tin, phá hoại tư tưởng... kết hợp với bạo loạn, lật đổ ở thời điểm
thích hợp để thực hiện âm mưu cơ bản của chúng. Bởi thế, về mặt tư tưởng lý
luận, phải chủ động đấu tranh, đánh bại bất cứ âm mưu, thủ đoạn nào.
Năm là: Thực hiện nghiêm túc những chỉ thị, quy định của Đảng về bảo vệ
Đảng; xử lý kịp thời theo pháp luật và kỷ luật đảng mọi hoạt động tán phát tài
liệu xấu, thông tin bịa đặt, các thư nặc danh, mạo danh có nội dung xấu.
Âm mưu phá hoại Đảng và Nhà nước ta của các thế lực thù địch là nhất
quán từ xưa tới nay, bởi thế làm tốt công tác bảo vệ Đảng, quản lý chặt chẽ đội
ngũ đảng viên, ngăn chặn mọi hành động tùy tiện, vô nguyên tắc trong sử dụng,

tán phát tài liệu xấu, thông tin bịa đặt, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và đảng
viên là hết sức cần thiết, vừa là nhiệm vụ công tác tư tưởng lý luận, vừa là duy
trì kỷ luật Đảng của tất cả các đảng bộ và trách nhiệm đảng viên.
Sáu là: Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tun truyền, cổ động,
báo chí xuất bản, văn hóa - văn nghệ, thông tin đối ngoại.


10

Báo chí là cơng cụ có sức mạnh đặc biệt trong cơng tác tư tưởng nói chung,
cơng tác tun truyền, cổ động nói riêng. Để báo chí thực sự là tiếng nói của Đảng,
Nhà nước, là diễn đàn của nhân dân, phải đổi mới nội dung, hình thức, phương
pháp hoạt động của báo chí, đồng thời tăng cường quản lý nhà nước về báo chí,
khắc phục những tiêu cực trong hoạt động báo chí, xuất bản.
Đẩy mạnh cơng tác thơng tin đối ngoại, quảng bá sâu rộng hình ảnh đất
nước, con người Việt Nam, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp
luật của Nhà nước ta ra cộng đồng quốc tế, thơng qua đó làm cho chính phủ và
nhân dân các nước ủng hộ sự nghiệp đổi mới của nhân dân ta.
1.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
1.2.1. Công tác tư tưởng trước những tác động của tình hình quốc tế và
trong nước
1.2.1.1. Tình hình trong nước
Những thành tựu, kinh nghiệm của gần 30 năm đổi mới đã tạo ra cho đất
nước sức mạnh tổng hợp lớn hơn nhiều so với trước đây. Nhìn tổng thể, đất
nước đứng trước nhiều cơ hội, điều kiện và tiền đề thuận lợi để phát triển, đẩy


11

mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và tích cực, chủ động hội nhập quốc tế;
mục tiêu trở thành nước cơng nghiệp theo hướng hiện đại có nhiều khả năng
thuận lợi để trở thành hiện thực.
Tuy nhiên, cũng cần thấy rõ, nhiều hạn chế, khó khăn, khuyết điểm, yếu
kém tồn tại từ nhiều năm qua tác động tiêu cực tới tư tưởng của người dân, gây
bức xúc trong xã hội, làm suy giảm niềm tin của một bộ phận nhân dân đối với
Đảng, vẫn chưa được khắc phục và thêm vào đó là những khó khăn, thách thức
mới, những địi hỏi và ràng buộc mới khi hội nhập quốc tế.
Chất lượng tăng trưởng kinh tế còn thấp, chứa đựng những yếu tố bất ổn
định trong phát triển kinh tế; chưa đảm bảo sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế
với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường; giữa gia tăng đời
sống vật chất với phát triển văn hóa, đạo đức, tinh thần; giữa các vùng miền với
nhau. Phân hố giàu - nghèo cịn lớn. An ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội có
những biểu hiện đáng lo ngại. Định hướng xã hội chủ nghĩa trong phát triển kinh
tế thị trường, giáo dục - đào tạo và một số lĩnh vực khác còn mờ nhạt. Tình trạng
thối hóa, biến chất về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán
bộ, đảng viên vẫn nghiêm trọng.


12

Về mặt lý luận, chúng ta chưa nhận thức thật sáng tỏ mơ hình và con đường
đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; mơ hình và thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa; vấn đề Đảng cầm quyền và xây dựng nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa... Về thực tiễn, sự nghiệp đổi mới xây dựng chủ nghĩa xã
hội đi vào chiều sâu đang làm bộc lộ những yếu kém, hạn chế về năng lực quản
lý, điều hành của bộ máy nhà nước các cấp, từ đó gây bức xúc và giảm sút niềm
tin của nhân dân đối với năng lực cầm quyền của Đảng. Mặt khác, các thế lực
thù địch đang ra sức lợi dụng những yếu kém trong quản lý, điều hành của Nhà
nước ta, những bức xúc, bất bình của quần chúng trên một số vấn đề cụ thể để

gây mất ổn định chính trị, thực hiện chiến lược “diễn biến hịa bình” trên mặt
trận tư tưởng - văn hóa.
Trong những năm tới, các thế lực chống đối, thù địch vẫn sẽ tăng cường
hoạt động “diễn biến hồ bình”, chống phá nhằm lật đổ chế độ, xóa bỏ sự lãnh
đạo của Đảng, dưới các hình thức vừa tinh vi, vừa trắng trợn, trên nhiều vấn đề
như dân chủ, nhân quyền, tơn giáo, dân tộc... Bên cạnh đó, sẽ diễn ra sự xâm
nhập ngày càng mạnh mẽ, ồ ạt, hàng giờ, hàng ngày của các ấn phẩm xuất bản
và các phương tiện thơng tin đại chúng của nước ngồi vào nước ta, trong đó đặc


13

biệt là sự chuyển tải các trào lưu lý luận, tư tưởng và văn hóa, cả tiến bộ, mới
mẻ và sai trái, phản động. Người dân có thể tiếp cận các luồng thơng tin đó mà
khơng thể ngăn cấm.
1.2.1.2. Tình hình quốc tế
Tình hình tư tưởng và cơng tác tư tưởng của Đảng ta chịu tác động sâu
sắc của tình hình quốc tế, đặc biệt là trong thời đại thơng tin bùng nổ như hiện
nay. Cơn chấn động chính trị từ sự sụp đổ chủ nghĩa xã hội hiện thực ở các
nước Đông Âu và Liên Xô những thập niên cuối thế kỷ XX vẫn tiếp tục tác
động bất lợi đến nhận thức tư tưởng, lý luận của cán bộ, đảng viên và nhân
dân ta về lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Bắt đầu từ sự kiện lịch

sử này, phong

trào xã hội chủ nghĩa quốc tế lâm vào thoái trào; ngược lại, chế độ tư bản chủ
nghĩa được củng cố, tiếp tục tận dụng được ưu thế của khoa học - công nghệ
để phát triển và thách thức các nước đi theo định hướng xã hội chủ nghĩa như
Việt Nam, Trung Quốc, Cu Ba... trên tất cả các phương diện.
Mặt khác, cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện do các nước tư bản

phát triển đi đầu đã lôi cuốn toàn bộ nhân loại vào thời đại toàn cầu hóa, nhằm
phục vụ mục tiêu, lợi ích của chính những nước tư bản phát triển nhất. Những


14

ưu thế về kinh tế, khoa học - công nghệ của các nước tư bản phát triển nhất đã
tạo điều kiện cho các nhà tư tưởng tư sản phản bác quyết liệt chủ nghĩa Mác Lênin, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của các nước xã hội chủ nghĩa cịn lại.
Cùng với q trình này là những hồi nghi, băn khoăn, trăn trở của khơng ít cán
bộ, đảng viên, nhân dân các nước đang đi theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Tuy nhiên, bản chất bóc lột của chủ nghĩa tư bản đã dẫn tới cuộc khủng
hoảng kinh tế sâu sắc bắt đầu từ lĩnh vực tài chính của Mỹ và các nước phát
triển. Cuộc khủng hoảng này đang làm cho nền kinh tế thế giới chao đảo, vạch
trần luận điệu giả dối về tự do, nhân quyền và sức mạnh kinh tế không thể bị
thách thức của chủ nghĩa tư bản hiện đại.
Đó cũng là những thách thức lớn đối với công tác tư tưởng, lý luận, mà
muốn hóa giải được chúng, địi hỏi cơng tác tư tưởng, lý luận phải tích cực, chủ
động hơn nữa trong việc tuyên truyền, cổ động cho những cái đúng, cái mới; có
những nghiên cứu và lý giải sâu sắc về những vấn đề cấp thiết do thực tiễn tiếp
tục đặt ra.
1.2.2. Những giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng công tác tư tưởng
của Đảng hiện nay


15

1.2.2.1. Nâng cao nhận thức về vai trị của cơng tác tư tưởng; tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng
Nâng cao nhận thức của các tổ chức đảng và đảng viên của hệ thống
chính trị, đặc biệt là của các cấp ủy, chi bộ đảng và người đứng đầu các tổ

chức đảng, về vị trí, vai trị quan trọng của cơng tác tư tưởng của Đảng là
nhiệm vụ thường xuyên và cấp bách. Cần làm cho các cơ quan lãnh đạo của
Đảng thấy rõ: không làm tốn công tác tư tưởng, không nâng cao chất lượng
giáo dục, tuyên truyền hệ tư tưởng, đường lối, quan điểm của Đảng cho cán
bộ, đảng viên và nhân dân thì khơng thể có sự đồng thuận, nhất trí cao trong
tư tưởng và hành động, do đó cũng khơng thể có những thành tựu trong thực
hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, an ninh và quốc phòng và xây dựng Đảng.
Cần đề cao trách nhiệm, xây dựng và thực hiện quy chế làm cơng tác tư
tưởng trong tồn Đảng, từ Trung ương đến cơ sở. Bí thư cấp ủy, thủ trưởng các
cơ quan, đơn vị, địa phương phải trực tiếp làm công tác tư tưởng, chịu trách
nhiệm về chất lượng công tác tư tưởng của đảng bộ, cơ quan, đơn vị mình.
Xây dựng và thực hiện cơ chế tiếp xúc, đối thoại với nhân dân, trong đó có
sự phối hợp giải quyết những vấn đề tư tưởng bức xúc của nhân dân, giữa các cơ


16

quan quản lý nhà nước và cơ quan chuyên trách làm công tác tư tưởng.
Đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả của các loại hình tuyên truyền, đặc
biệt là cơng tác tun truyền miệng, cho phù hợp với trình độ, nhu cầu của các
đối tượng.
1.2.2.2. Đổi mới nội dung, hình thức cơng tác tư tưởng
Cơng tác tư tưởng góp phần trực tiếp và thiết thực trong việc tuyên truyền
các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tạo sự
đồng thuận trong toàn xã hội để mang lại hiệu quả thiết thực trong việc thực
hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phịng, anh ninh, đối ngoại... Do
vậy, nội dung cơng tác tư tưởng phải bám sát mục tiêu, nhiệm vụ cách mạng; giữ
gìn, phát huy bản sắc truyền thống dân tộc; tìm những giá trị đồng thuận cao;
phù hợp với vùng miền, đối tượng.
Công tác tư tưởng cần tập trung vào những thắc mắc, bức xúc nhất của

nhân dân trong từng giai đoạn. Cần phân nhóm đối tượng để có nội dung, hình
thức, kênh tuyên truyền phù hợp với yêu cầu và điều kiện của từng nhóm.
Lãnh đạo của các cấp bộ đảng cần trực tiếp nghiên cứu nghị quyết để xác định
những nội dung liên quan đến nhiệm vụ của đơn vị, địa phương và trực tiếp


17

triển khai cho đảng viên và phổ biến cho nhân dân ở cấp của mình.
Cần đổi mới mạnh mẽ và tồn diện cơng tác tư tưởng theo hướng hiện đại
hóa. Trước hết, cơng tác tư tưởng phải nâng cao tính thuyết phục, tính hiệu quả
và tính chiến đấu. Tăng cường thơng tin chính thức, nhiều chiều, hoạt động đối
thoại, tương tác, trực tuyến. Coi trọng tính phản biện xã hội, vai trò giám sát xã
hội của các phương tiện truyền thông đại chúng, các tổ chức xã hội. Đổi mới căn
bản công tác lãnh đạo, quản lý các hoạt động báo chí, xuất bản, văn hóa, văn
nghệ. Nâng cao chất lượng thơng tin đối ngoại với những hình thức thơng tin
phong phú, đa đạng và hấp dẫn. Qua đó, vừa quảng bá hình ảnh đất nước, vừa
giúp bạn bè quốc tế thấu hiểu về nền văn hóa và con người Việt Nam, về Đảng
Cộng sản Việt Nam và những thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới mà nhân
dân ta giành được.
Thực hiện mở rộng thông tin, bảo đảm quyền được thông tin của cán bộ,
đảng viên và nhân dân. Thơng tin kịp thời có định hướng là rất quan trọng để
nâng cao dân trí, hướng dẫn dư luận, giáo dục chính trị - tư tưởng, chủ động
ngăn chặn và đấu tranh với những luồng thông tin sai lệch, xuyên tạc. Việc cung
cấp thông tin phải kịp thời, đúng đối tượng và đúng thời điểm.


18

Đổi mới một cách toàn diện phương thức đấu tranh trên mặt trận tư tưởng.

Hiện nay, các thế lực thù địch và phản động quốc tế với nhiều âm mưu, thủ đoạn
thâm độc, xảo quyệt và ngày càng ráo riết chống phá CNXH, Đảng và chế độ ta.
Với việc khai thác, sử dụng các thành quả của cuộc cách mạng khoa học và công
nghệ hiện đại, các thế lực thù địch và phản động đã sử dụng các âm mưu, thủ đoạn
mới, các “con bài mới”, các phương pháp, cách thức mới, cũng như các phương
tiện hiện đại để tập trung tấn công chống phá chúng ta một cách tổng thể, toàn diện
và liên tục nhằm từng bước tác động, thúc đẩy nội bộ ta rơi vào tình trạng “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa”. Đây là một chiến lược hết sức tinh vi và thâm độc của các
thế lực thù địch.
Đấu tranh chống "diễn biến hịa bình” của các thế lực thù địch trên mặt trận
tư tưởng là một nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, địi hỏi phải kiên trì và thường
xun. Đây khơng phải là mặt trận có giới tuyển địch - ta rõ ràng, cũng không
thể đánh thắng kẻ địch chỉ bằng những đội quân thường trực chính quy và không
thể đánh thắng địch chỉ trong một số năm nào đó. Cần nhận biết âm mưu, thủ
đoạn của địch, tiến hành cuộc đấu tranh kiên trì, chủ động; dùng tư tưởng, lý
luận cách mạng đánh bại tư tưởng, lý luận phản động; dùng chính nghĩa và sự


19

thật đánh bại xuyên tạc vu cáo; dùng sức của tồn bộ hệ thống chính trị, của tồn
dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng, để đánh bại các thế lực thù địch, đó là biện
pháp đúng đắn, hiệu quả trên mặt trận chống "diễn biến hịa bình" và chống "tự
diễn biến" hiện nay.
1.2.2.3. Phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị trong cơng tác tư tưởng
Gắn chặt cơng tác tư tưởng với quá trình triển khai thực hiện chủ trương,
đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Cơng tác tư tưởng
phải gắn bó hữu cơ với việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ kinh tế, xã hội, an
ninh, quốc phòng của đất nước, và nhất là phải kịp thời giải quyết những vấn đề
mới nảy sinh trong q trình đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội

nhập quốc tế, cũng như những vấn đề bức xúc của nhân dân. Đặc biệt, riêng
công tác tư tưởng, một mặt, nắm chắc nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội đất
nước, tích cực tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước; mặt khác, kịp thời phát hiện những giá trị mới,
nhân tố mới, điển hình tiên tiến để cổ vũ, động viên, đồng thời kịp thời phát
hiện, lên án cái xấu, cái ác, những hiện tượng tiêu cực nảy sinh trong đời sống
xã hội. Một nhiệm vụ hết sức quan trọng nữa là, công tác tư tưởng phải trực tiếp


20

tham gia dự báo, phát hiện và giải quyết một cách hiệu quả những vấn đề bức
xúc nảy sinh trong đời sống nhân dân.
1.2.2.4. Xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ chuyên trách, tăng cường
đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật cho công tác tư tưởng theo hướng hiện đại,
đáp ứng yêu cầu của hoạt động tư tưởng trước những đòi hỏi mới trong bối
cảnh hội nhập quốc tế
Trên cơ sở sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của Đảng và các cấp ủy, tổ chức
đảng có thẩm quyền, chất lượng công tác tư tưởng được quyết định bởi phẩm
chất và năng lực của đội ngũ cán bộ chuyên trách trên mặt trận tư tưởng. Đồng
thời, cần có sự đầu tư kinh phí và phương tiện kỹ thuật thỏa đáng cho công tác
tư tưởng.
Lĩnh vực công tác tư tưởng thường đòi hỏi cán bộ chuyên trách phải có
năng khiếu nhất định, do đó cơng tác đào tạo, bồi dưỡng thường khó khăn, phức
tạp, mất nhiều cơng sức mới có cán bộ giỏi; cần có chính sách sử dụng hợp lý để
phát huy hết năng lực của đội ngũ cán bộ này.
Trong tình hình mới, để cơng tác tư tưởng, lý luận thực sự đạt hiệu quả, đáp
ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới, trước hết cần rà soát, kiện toàn, hoàn thiện, cơ cấu

21

lại các cơ quan, tổ chức, các viện nghiên cứu, học viện, cục, các trường đại
học,... trực tiếp tham gia công tác tư tưởng theo hướng tạo hệ thống thống
nhất, hiện đại, tinh gọn, linh hoạt và năng động. Bên cạnh đó, cần xây dựng,
hồn thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại. Đặc biệt, đối với các cơ quan
làm công tác tư tưởng, cần đầu tư trang bị những trang thiết bị điện tử, tin học
hiện đại, nhằm phục vụ cho công tác tuyên truyền, xuất bản, phát thanh, truyền
hình.
Cơng tác thơng tin đối ngoại có vai trị rất to lớn trong việc quảng bá hình
ảnh đất nước, con người Việt Nam, giới thiệu quan điểm, đường lối của Đảng,
chính sách và pháp luật của Nhà nước ta ra cộng đồng quốc tế và cộng đồng
người Việt ở nước ngồi, thơng qua đó giúp nhân dân thế giới hiểu biết, tin
tưởng và giúp đỡ nhân dân ta xây dựng đất nước. Bởi vậy, cần chăm lo xây dựng
tổ chức, lựa chọn cán bộ giỏi, đầu tư kinh phí và cơ sở vật chất cho lĩnh vực
cơng tác quan trọng này.
1.2.2.5. Xây dựng chiến lược về công tác tư tưởng
Nhiệm vụ này gắn với việc bảo vệ, giữ gìn và phát huy bản sắc, cốt cách
dân tộc, đồng thời có kế hoạch cơ bản triển khai cuộc đấu tranh chống sự lai


22

căng vọng ngoại, lệ thuộc nước ngoài, đặc biệt chú trọng công tác giáo dục, bồi
dưỡng thế hệ trẻ, nhất là học sinh, sinh viên về bản lĩnh chính trị, văn hóa của
con người Việt Nam.
Xây dựng và thực hiện hệ giá trị của nhân cách con người Việt Nam thời kỳ
đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố, các chuẩn mực đạo đúc - văn hoá phù
hợp với từng đối mong triển khai sâu rộng nhiệm vụ xây dựng chuẩn mực đạo
đức đối với các tầng lớp xã hội; thực hiện tốt chiến luợc phát triển giáo dục và

đào tạo, dạy nghề, khoa học công nghệ, y tế, thể dục thể thao, văn hoá, văn học,
nghệ thuật; xây dựng cơ chế, chính sách huy động sức mạnh văn hố, văn nghệ,
tham gia củng cố phát triển đạo đức xã hội; chỉ đạo đưa Cuộc vận động "Toàn
dân đoàn kết xây đựng đời sống văn hoá” đi vào chiều sâu, hiệu quả thiết thực.
Kiên trì tổ chức cuộc đấu tranh đẩy 1ùi, khắc phục sự thoái hoá, biến chất,
những biện tiêu cực trong lối sống đạo đức của cán bộ, đảng viên và quần
chúng, đặc biệt quan tâm thế hệ trẻ.
Cần có sự quy hoạch tổng thể và cụ thể về đội ngũ, loại hình, thế hệ; có
chương trình, nội dung, phương thức đào tạo đội ngũ cán bộ làm cơng tác tư
tưởng, lý luận có chất lượng cao, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ; ban hành và


23

thực hiện một số chế độ, chính sách ưu đãi đặc thù đối với đội ngũ cán bộ
chuyên trách làm công tác tư tưởng.
Văn học - nghệ thuật là một loại hình hoạt động chủ yếu của cơng tác văn
hóa - văn nghệ, có vai trị to lớn trong giáo dục chính trị - tư tưởng, giáo dục đạo
đức và thẩm mỹ cho các tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, để văn học - nghệ thuật
phát huy được vai trò đó cần xây dựng chiến lược phát triển, cũng như kế hoạch
cụ thể qua hàng năm, nhằm tạo ra những tác phẩm văn học - nghệ thuật có giá trị
cao về tư tưởng cũng như về nghệ thuật. Thiếu vắng những tác phẩm văn học nghệ thuật xứng với tầm vóc của sự nghiệp cách mạng, của dân tộc và nhân dân
là nỗi trăn trở, bức xúc của người sáng tác và công chúng yêu văn học - nghệ
thuật nước nhà. Phải tiến tới, nền văn học - nghệ thuật do người Việt Nam sáng
tác đáp ứng những nhu cầu cơ bản đời sống tinh thần của nhân dân ta, đồng thời
có sức lan tỏa, ảnh hưởng ngày càng mạnh mẽ trong cộng đồng quốc tế.