Tiểu luận môn xây dựng đảng, phân tích thực trạng đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng hiện nay và đề xuất nội dung đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng ủy công an tỉnh TV

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

VIỆN XÂY DỰNG ĐẢNG
----------------------------------------

TIỂU LUẬN
MÔN: LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẢNG VÀ XÂY DỰNG ĐẢNG
TRONG ĐIỀU KIỆN MỚI

PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH
ĐẠO CỦA ĐẢNG HIỆN NAY VÀ ĐỀ XUẤT NỘI DUNG ĐỔI MỚI
PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ỦY CÔNG AN
TỈNH TV

Họ tên học viên: TR…………….
Mã số học viên: MP …………………
Lớp: Cao học XDĐ & CQNN, hệ ……………………..

TV - 2021

MỤC LỤC


2

Trang
MỞ ĐẦU:
1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................... 03
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................. 03
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 04
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu .............................................................. 04

5. Ý nghĩa thực tiễn và lý luận của tiểu luận ............................................................... 04
6. Kết cấu của tiểu luận ............................................................................................... 04
NỘI DUNG:
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA
ĐẢNG VÀ TÍNH TẤT YẾU ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA
ĐẢNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.............................................................. 05
1.1. Những vấn đề chung về phương thức lãnh đạo của Đảng ...................................
05
1.2. Tính tất yếu đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng ........................................ 08
Chương 2: THỰC TRẠNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA
ĐẢNG HIỆN NAY VÀ ĐỀ XUẤT NỘI DUNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC
LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ỦY CÔNG AN TỈNH TV.......................... 12
2.1. Thực trạng đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng hiện nay ............................ 12
2.2. Một số giải pháp tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng trong
điều kiện mớ ................................................................................................................ 15
2.3. Liên hệ, đề xuất nội dung đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng ủy Công an
tỉnh TV .......................................................................................................... 18
KẾT LUẬN .................................................................................................................22
Chú thích: ..................................................................................................................
23
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 24


3

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng là một trong những nội dung rất quan
trọng trong công tác xây dựng Đảng hiện nay, nhằm giữ vững vai trò lãnh đạo của
Đảng đối với sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phương thức lãnh đạo

của Đảng là tổng thể các hình thức, phương pháp, quy chế, quy trình, phong cách, lề
lối làm việc mà Đảng sử dụng để tác động vào đối tượng lãnh đạo, nhằm thực hiện
thắng lợi Cương lĩnh chính trị, đường lối, chính sách, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, xây
dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng nước ta, nhất là từ những năm đổi mới
(năm 1986) đến nay, Đảng ta rất coi trọng phương thức lãnh đạo và đổi mới phương
thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị và tồn xã hội, nhờ đó góp phần
khẳng định một sự thật hiển nhiên ở Việt Nam: “Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là
nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam”. Tuy nhiên, trong
tình hình hiện nay, phương thức lãnh đạo của Đảng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu
ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới. Vì vậy, cần thiết phải tiếp tục đổi mới phương
thức lãnh đạo của Đảng.
Để thấy rõ vai trò, tầm quan trọng của phương thức lãnh đạo và đổi mới phương
thức lãnh đạo của Đảng nói chung và tổ chức cơ sở đảng nói riêng ở một đảng bộ
ngành cấp tỉnh, tơi chọn chủ đề: “Phân tích thực trạng đổi mới phương thức lãnh
đạo của Đảng hiện nay và đề xuất nội dung đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng ủy Công an tỉnh TV” làm bài tiểu luận môn học: “Lý luận chung về Đảng và
xây dựng Đảng trong điều kiện mới”.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu


4

2.1. Mục đích của tiểu luận: Trên cơ sở làm rõ thực trạng đổi mới phương thức
lãnh đạo của Đảng nói chung, tiểu luận đề xuất nội dung đổi mới phương thức lãnh
đạo của Đảng ủy Công an tỉnh TV trong thời gian tới.
2.2. Nhiệm vụ của tiểu luận: Làm rõ thực trạng đổi mới phương thức lãnh đạo
của Đảng hiện nay, từ đó đề xuất nội dung đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng ủy
Công an tỉnh TV trong thời gian tới.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu: Tiểu luận nghiên cứu về đổi mới phương thức lãnh
đạo của Đảng nói chung, từ đó đề xuất nội dung đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng ủy Công an tỉnh TV trong thời gian tới.
3.2. Phạm vi nghiên cứu: Tiểu luận nghiên cứu về đổi mới phương thức lãnh đạo
của Đảng nói chung và tổ chức cơ sở đảng nói riêng ở Đảng ủy Cơng an tỉnh TV.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận: Tiểu luận dựa trên chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, các quan điểm của Đảng về phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt
Nam.
4.2. Phương pháp nghiên cứu: Tiểu luận sử dụng tổng hợp các phương pháp
nghiên cứu của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, đặc biệt là phương
pháp lịch sử, phân tích, tổng hợp để triển khai nhiệm vụ nghiên cứu.
5. Ý nghĩa thực tiễn và lý luận của tiểu luận
5.1. Ý nghĩa lý luận: Tiểu luận góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng
viên về vai, tầm quan trọng và ý nghĩa của đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng
nói chung và ở tổ chức cơ sở đảng nói riêng trong tình hiện nay.
5.2. Ý nghĩa thực tiễn: Những nội dung cơ bản của đổi mới phương thức lãnh đạo
của Đảng có ý nghĩa thực tiễn lâu dài đối với sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng để
Đảng ta luôn là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của
nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam.
6. Kết cấu của tiểu luận


5

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung tiểu luận
gồm 2 chương, 5 tiết.
NỘI DUNG
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG VÀ

TÍNH TẤT YẾU ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG TRONG
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
1.1. Những vấn đề chung về phương thức lãnh đạo của Đảng
1.1.1. Quan niệm của Hồ Chí Minh về phương thức lãnh đạo của Đảng
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, Đảng là người lãnh đạo cách mạng, đó là người
cầm lái đưa con thuyền cách mạng vượt qua thác gềnh, hiểm nguy đi đến đích. Như
vậy, người lãnh đạo phải xác định được cái đích phải đi tới và biết cách đưa cách mạng
đến đích. Người khẳng định: “người cầm lái có vững thì thuyền mới chạy” (1). Chủ tịch
Hồ Chí Minh cịn chỉ rõ: Đảng lãnh đạo cách mạng thì Đảng phải thực hiện những
việc: quyết định mọi vấn đề một cách đúng đắn; tổ chức sự thi hành cho đúng; tổ chức
sự kiểm soát. Sự kiểm soát ở đây, đã bao hàm cả việc kiểm tra và giám sát, nó xuyên
suốt trong quá trình ra quyết định, tổ chức thực hiện quyết định, sơ kết, tổng kết rút ra
kinh nghiệm. Hay nói cách khác, sự “lãnh đạo” của Đảng là tồn bộ hoạt động đề ra
các quyết định; tổ chức các lực lượng thực hiện và tiến hành kiểm tra, giám sát, nhằm
thực hiện thắng lợi các quyết định của Đảng. Theo Chủ tích Hồ Chí Minh, Lãnh đạo
đúng nghĩa là: 1. Phải quyết định mọi vấn đề một cách cho đúng. mà muốn thế thì
nhất định phải so sánh kinh nghiệm của dân chúng. vì dân chúng chính là người chịu
đựng cái kết quả của sự lãnh đạo của ta. 2. Phải tổ chức sự thi hành cho đúng. Mà
muốn vậy, khơng có dân chúng giúp sức thì khơng xong. 3. Phải tổ chức sự kiểm soát,
mà muốn muốn kiểm sốt đúng thì cũng phải có quần chúng giúp mới được (2. Đó cũng
chính là quy trình, cách thức, phương pháp lãnh đạo đúng đắn của Đảng - hiện nay
chúng ta gọi là phương thức lãnh đạo của Đảng.
1.1.2. Sự phát triển nhận thức của Đảng ta về phương thức lãnh đạo của Đảng


6

Luôn trung thành, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về cách lãnh đạo của
Đảng trong thời kỳ mới, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội ở nước ta (Cương lĩnh 1991) đã chỉ ra những điểm chủ yếu của hoạt động

lãnh đạo của Đảng: “Đảng lãnh đạo xã hội bằng cương lĩnh, chiến lược, các định
hướng về chính sách và chủ trương công tác; bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục,
vận động, tổ chức, kiểm tra và bằng hành động gương mẫu của Đảng viên. Đảng giới
thiệu những đảng viên ưu tú có đủ năng lực và phẩm chất vào hoạt động trong các cơ
quan lãnh đạo chính quyền và các đồn thể. Đảng khơng làm thay cơng việc của các
tổ chức khác trong hệ thống chính trị” (3). Đây là bước phát triển lớn, nhận thức ngày
càng rõ hơn của Đảng về sự lãnh đạo của Đảng trong thời kỳ đổi mới. Sau 5 năm áp
dụng phương thức đó, sự phát triển nhận thức của Đảng lại được Đảng bổ sung một
điểm rất quan trọng tại Hội nghị đại biểu tồn quốc giữa nhiệm kỳ khố VII, thể hiện:
Đảng “lãnh đạo thông qua tổ chức đảng chứ không chỉ thông qua cá nhân đảng viên”
(4)

. Như vậy, Đảng ta đã đưa ra khá đầy đủ những nội hàm chủ yếu của phương thức

lãnh đạo của Đảng.
Thực tiễn đổi mới ln vận động, phát triển địi hỏi sự phát triển không ngừng
nhận thức của Đảng về phương thức lãnh đạo của Đảng. Tại Đại hội X Đảng ta đã có
bước phát triển lớn về phương thức lãnh đạo, bổ sung thêm nhiều nội dung cụ thể,
thiết thực. Đảng nhấn mạnh: "Tiếp tục đổi mới phong cách, lề lối làm việc của Đảng
theo hướng thực sự dân chủ, kỷ cương, thiết thực, sâu sát cơ sở, sâu sát quần chúng;
làm việc có chương trình, kế hoạch, có trọng tâm, trọng điểm, nói đi đơi với làm. Đổi
mới cách ra nghị quyết, văn kiện và báo cáo phải ngắn gọn, thiết thực, cụ thể; đổi mới
nâng cao chất lượng, hiệu quả của hội nghị. Cấp uỷ dành nhiều thời gian tổ chức, chỉ
đạo kiểm tra, tổng kết việc thực hiện nghị quyết; chỉ đạo hoạt động của Nhà nước,
Mặt trận và các đoàn thể nhân dân... Xây dựng và thực hiện chế độ báo cáo xin ý
kiến... Bộ Chính trị, Ban Bí thư phải báo cáo, xin ý kiến Ban Chấp hành Trung ương
về hoạt động của mình giữa hai kỳ họp Ban Chấp hành Trung ương" (5).
Tại Đại hội XI, trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội (bổ sung và phát triển năm 2011), Đảng đã làm sáng tỏ hơn, bổ sung

7

nhiều nội dung mới và khái quát những nội hàm chủ yếu trong phương thức lãnh đạo
của Đảng: “Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã
hội. Đảng lãnh đạo bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách và chủ
trương lớn; bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động, tổ chức, kiểm tra và
bằng hành động gương mẫu của Đảng viên” (6. Nhất quán với tinh thần đó, Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Nâng cao hiệu quả thực
hiện và tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống
chính trị, đặc biệt là với Nhà nước… Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo trong hệ
thống tổ chức của Đảng; đổi mới phương pháp, phong cách, lề lối làm việc của các cơ
quan lãnh đạo của Đảng từ Trung ương tới cơ sở, xây dựng phong cách làm việc khoa
học, tập thể, dân chủ, gần dân, trọng dân, vì dân, bám sát thực tiễn, nói đi đơi với
làm” (7).
Tóm lại, phương thức lãnh đạo của Đảng là tổng thể các hình thức, phương pháp,
cách thức, quy chế, quy trình, phong cách, lề lối làm việc... mà Đảng sử dụng để tác
động vào đối tượng lãnh đạo nhằm thực hiện thắng lợi Cương lĩnh chính trị, đường lối,
các nghị quyết của Đảng, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc
Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. (Giáo trình Lý luận chung về Đảng và xây dựng
Đảng - Viện Xây dựng Đảng, Học viện CTQG.HCM, tr 130). Đối tượng lãnh đạo của
Đảng trong điều kiện Đảng cầm lãnh đạo, gồm: các tổ chức trong hệ thống tổ chức của
Đảng; các tổ chức trong hệ thống chính trị, bao gồm Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam, các tổ chức chính trị - xã hội thuộc hệ thống chính trị và các tổ chức kinh tế, tổ
chức xã hội và các tổ chức khác; các lĩnh vực đời sống của xã hội, như: kinh tế, quốc
phòng, an ninh, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ...
1.1.3. Những yếu tố cấu thành phương thức lãnh đạo của Đảng
Phương thức lãnh đạo của Đảng gồm bảy yếu tố cấu thành: Một là, Đảng lãnh
đạo bằng Cương lĩnh chính trị; các quan điểm, đường lối, chiến lược phát triển kinh tế
- xã hội; các chủ trương, quan điểm và các quyết định của Đảng về tổ chức, hoạt động

của Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội. Hai là, Đảng lãnh đạo, chỉ đạo Nhà
nước thể chế hóa cương lĩnh, quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và cụ thể


8

hóa thành kế hoạch, chương trình hoạt động của Nhà nước để thực hiện trong tồn xã
hội. Ba là, thơng qua hoạt động của các tổ chức đảng, đảng viên trong các cơ quan nhà
nước và các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức kinh tế, các tổ chức xã hội… Bốn
là, lãnh đạo bằng công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân thực hiện Cương
lĩnh, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Năm là, lãnh đạo
bằng công tác tổ chức, cán bộ các cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội
và bằng phong cách, lề lối làm việc của Đảng. Sáu là, lãnh đạo bằng kiểm tra, giám sát
các tổ chức đảng và đảng viên hoạt động trong các cơ quan nhà nước và các tổ chức
chính trị - xã hội, các lĩnh vực đời sống của xã hội; lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức
năng của các tổ chức này tiến hành thanh tra, kiểm soát, kiểm tra hoạt động của các cơ
quan và cán bộ, công chức của các tổ chức đó. Bảy là, lãnh đạo bằng động viên các
đồn thể nhân dân và nhân dân tham gia giám sát, phản biện xã hội đối với hoạt động
của các tổ chức đảng, cán bộ, công chức và tạo điều kiện thuận lợi để các đồn thể và
nhân dân thực hiện cơng việc này đạt chất lượng, hiệu quả.
1.2. Tính tất yếu đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng
Phương thức lãnh đạo của Đảng phụ thuộc vào điều kiện chính trị, kinh tế, xã hội,
vào đặc điểm của đối tượng lãnh đạo và năng lực của chủ thể lãnh đạo. Nếu xác định
nội dung lãnh đạo đúng, nhưng khơng có phương thức lãnh đạo phù hợp thì hiệu quả
lãnh đạo sẽ khơng cao, thậm chí có thể làm mất đi vai trị lãnh đạo của Đảng. Vì vậy,
đổi mới phương lãnh đạo của Đảng là một tất yếu khách quan, do các yếu tố sau đây
quy định:
Thứ nhất, vai trò của phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới
Phương thức lãnh đạo của Đảng là một bộ phận quan trọng của cơng tác xây
dựng Đảng có vai trị rất lớn đối với xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng

và tổ chức, củng cố, nâng cao uy tín chính trị và vai trị lãnh đạo của Đảng. Nhờ
phương thức lãnh đạo đúng đắn của Đảng được thể hiện hiệu quả trong thực tiễn, được
nhân dân thừa nhận. Qua đó, uy tín chính trị và vai trị lãnh đạo của Đảng được nâng
lên.
Phương thức lãnh đạo của Đảng có vai trị đặc biệt quan trọng đối với việc thực


9

hiện thắng lợi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Thực tế cho thấy, khi đã có chủ trương, đường lối, chính sách đúng, có tổ chức, bộ
máy và cán bộ có chất lượng, nhưng Đảng khơng có phương thức lãnh đạo đúng thì
hiệu quả lãnh đạo thấp, thậm chí nhiều khi chủ trương, chính sách đúng cịn bị vơ hiệu
hố.
Thứ hai, u cầu của mục tiêu, nhiệm vụ công cuộc đổi mới, đẩy mạnh cơng
nghiệp hố, hiện đại hố đất nước và xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân
Đại hội XIII của Đảng xác định mục tiêu phát triển tổng quát của nước ta đến
giữa thế kỷ XXI là: “Nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến
đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện;
củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa; khơi
dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh
đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh tồn diện, đồng bộ
cơng cuộc đổi mới, cơng nghiệp hố, hiện đại hố; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ
vững mơi trường hịa bình, ổn định; phấn đấu để đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở
thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”

(8)

. Tình hình này địi hỏi

Đảng cũng phải đổi mới phương thức lãnh đạo của mình để lãnh đạo đất nước đạt
được mục tiêu này.
Thứ ba, sự phát triển của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa và các tổ chức xã
hội nước ta; trình độ dân trí đã được nâng lên một bước lớn
Hệ thống chính trị ở nước ta gồm Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước cộng hoà
xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã
hội, trong đó, Đảng Cộng sản Việt Nam là hạt nhân chính trị, lãnh đạo hệ thống chính
trị và tồn xã hội. Để lãnh đạo hệ thống chính trị và nhân dân đạt kết quả, vừa phát
huy cao độ vai trị của từng tổ chức và cả hệ thống chính trị trong thực hiện đường lối
đổi mới, vừa giữ vững và tăng cường vai trị lãnh đạo của Đảng thì Đảng phải đổi mới
mạnh mẽ phương thức lãnh đạo phù hợp với sự phát triển của các tổ chức trong hệ
thống chính trị, các tổ chức xã hội và các lĩnh vực đời sống xã hội.


10

Thứ tư, thành tựu khoa học - công nghệ, phương tiện hiện đại phục vụ lãnh đạo;
sự phát triển của khoa học xã hội- nhân văn; xu hướng dân chủ hoá mọi hoạt động
của đời sống xã hội; mở cửa hội nhập quốc tế.
Hiện nay, khoa học- công nghệ phát triển rất mạnh mẽ và nhanh chóng. Đặc biệt
là trong những thập niên gần đây, trên thế giới các ngành khoa học - công nghệ và
khoa học xã hội - nhân văn nói chung và khoa học lãnh đạo, quản lý nối riêng đã thu
được những thành quả đáng kể, nhanh chóng được áp dụng vào sản xuất và đời sống
đem lại hiệu quả cao; cho ra đời các phương tiện phục vụ sự lãnh đạo, quản lý của các
chính đảng và người lãnh đạo, quản lý ở các nước trên thế giới và ở nước ta rất tiện
ích.
Mặt khác, xu hướng dân chủ hoá mọi hoạt động của đời sống xã hội; mở cửa hội
nhập quốc tế ngày càng sâu rộng với nhiều nước trên thế giới, không phân biệt các
nước có chế độ chính trị khác nhau, trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, không can

thiệp vào công việc nội bộ của nhau, đơi bên cùng có lợi, vì sự phát triển của mỗi nước
và tiến bộ của nhân loại ... Những biến đổi căn bản, to lớn đó, địi hỏi Đảng phải đổi
mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo.
Thứ năm, thế giới và khu vực tiếp tục có những diễn biến rất nhanh chóng, phức
tạp, khó dự báo; phương thức lãnh đạo của Đảng còn khuyết điểm, hạn chế cần khắc
phục trong những năm tới.
Về tình hình thế giới và khu vực, ĐH XIII của Đảng chỉ rõ: Cục diện thế giới có
những thay đổi, quan hệ giữa các nước lớn vừa hợp tác, vừa thỏa hiệp vừa đấu tranh,
kiềm chế lẫn nhau ngày càng gay gắt hơn; chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chủ nghĩa bảo
hộ, chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa cường quyền nước lớn đang tác động mạnh đến
quan hệ quốc tế. Tình hình thế giới diễn biến rất khó đốn định, gây nhiều bất ổn, bất
an, lo âu cho nhiều nước, đặc biệt là tình hình tranh chấp chủ quyền Biển Đơng vẫn
đang có những diễn biến phức tạp.
Ở trong nước, nền kinh tế phát triển chưa bền vững, còn nhiều hạn chế, yếu kém,
đứng trước nhiều khó khăn, thách thức mới do tác động của đại dịch Covid-19 và
khủng hoảng kinh tế toàn cầu gây ra. Bốn nguy cơ mà Đảng ta đã chỉ ra cịn tồn tại, có


11

mặt cịn gay gắt hơn. Tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thối về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ cũng như những mâu
thuẫn xã hội còn diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch ngày càng chống phá quyết
liệt. Bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững mơi trường hồ bình, ổn
định và thích ứng với biến đổi khí hậu là yêu cầu cấp thiết, đồng thời là những thách
thức rất lớn đối với nước ta trong thời gian tới.
Về phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị và xã hội, tuy tiếp
tục được đổi mới, góp phần rất quan trọng vào thành tựu đổi mới, nhưng “còn chậm
so với đổi mới kinh tế, có mặt cịn lúng túng. Cơ chế kiểm soát quyền lực trong Đảng
và Nhà nước chưa đầy đủ, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả chưa cao”

(9)

. Tình trạng bao

biện, làm thay hoặc bng lỏng vai trị lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng còn xảy ra ở
một số nơi. Cải cách hành chính trong Đảng cịn chậm, chưa đáp ứng u cầu.
Tình hình quốc tế và trong nước tạo ra cả thời cơ, thuận lợi và thách thức, khó
khăn tác động đan xen đến sự phát triển đất nước, đến công tác xây dựng Đảng và
phương thức lãnh đạo của Đảng; đòi hỏi Đảng ta phải vượt qua khó khăn, thách thức,
đổi mới mạnh mẽ, tạo nhiều đột phá trong phát triển, thực hiện mục tiêu mà Nghị
quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra.
Tóm lại, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng là công việc hệ trọng, là nhiệm
vụ tất yếu khách quan, đòi hỏi các cấp phải chủ động, tích cực, có quyết tâm chính trị
cao; phải kiên trì vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về cách lãnh đạo; đồng
thời, cần thận trọng, có bước đi vững chắc, vừa làm vừa tổng kết rút kinh nghiệm, bảo
đảm thiết thực, hiệu quả, sát với đặc điểm, nhiệm vụ lãnh đạo của từng cấp, từng
ngành và từng địa phương, từng cơ quan và đơn vị.


12

Chương 2
THỰC TRẠNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG
HIỆN NAY VÀ ĐỀ XUẤT NỘI DUNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO
CỦA ĐẢNG ỦY CÔNG AN TỈNH TV
2.1. Thực trạng đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng hiện nay
2.1.1. Những kết quả đổi mới nhận thức về phương thức lãnh đạo của Đảng
Đại hội VI của Đảng ta nhấn mạnh: "Đổi mới phong cách lãnh đạo và công tác"
(10)

. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ sáu (khoá VI) (năm 1989), sự phát

triển nhận thức của Đảng về phương thức lãnh đạo có bước phát triển khá lớn. Đảng
đã nhấn mạnh: đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của hệ thống chính trị, phân
định rõ chức năng, nhiệm vụ, trên cơ sở đó đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động
của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể quần chúng.
Đến Đại hội VII, Đảng có bước phát triển lớn trong nhận thức về phương thức
lãnh đạo. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội chỉ
rõ: "Đảng lãnh đạo xã hội bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách
và chủ trương cơng tác; bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động, tổ chức
kiểm tra và bằng hành động gương mẫu của đảng viên. Đảng giới thiệu những đảng
viên ưu tú có đủ năng lực và phẩm chất vào hoạt động trong các cơ quan lãnh đạo
chính quyền và các đồn thể. Đảng không làm thay công việc của các tổ chức khác
trong hệ thống chính trị" (11). Đến Đại hội VIII và Đại hội IX, nhận thức của Đảng về
phương thức lãnh đạo có bước phát triển mới, cụ thể hơn, rõ hơn về phương thức lãnh
đạo đối với các tổ chức trong hệ thống chính trị, nhất là đối với Nhà nước. Tại Đại hội
X Đảng ta xác định: đổi mới và hoàn thiện phương thức lãnh đạo của Đảng là một
trong những nhiệm vụ quan trọng của đổi mới, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Đồng thời: "Đổi mới phương thức lãnh đạo của


13

Đảng phải đồng bộ với đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị, đổi mới
kinh tế" (12). Trong đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, "khâu mấu chốt là đổi mới
phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước ở các cấp từ Trung ương đến cơ sở;
xây dựng hệ thống các quy chế về sự lãnh đạo của Đảng ở các cấp, các ngành theo tinh
thần: Đảng lãnh đạo Nhà nước bằng Cương lĩnh, đường lối, quan điểm, chủ trương,
các nghị quyết, nguyên tắc giải quyết các vấn đề lớn, có ý nghĩa chính trị quan trọng.

Phát huy mạnh mẽ vai trị chủ động, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm của Nhà nước
trong quản lý đất nước và xã hội theo pháp luật" (13).
Đại hội XI của Đảng khẳng định: “Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng” (14). Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ
sung và phát triển năm 2011) chỉ rõ: “Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền,
lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Đảng lãnh đạo bằng cương lĩnh, chiến lược, các định
hướng về chính sách và chủ trương lớn; bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận
động, tổ chức, kiểm tra và bằng hành động gương mẫu của Đảng viên. Đảng thống
nhất lãnh đạo công tác cán bộ, giới thiệu những đảng viên ưu tú có năng lực và phẩm
chất vào hoạt động trong các cơ quan lãnh đạo của hệ thống chính trị. Đảng lãnh đạo
thông qua tổ chức đảng và đảng viên hoạt động trong các tổ chức của hệ thống chính
trị, tăng cường chế độ trách nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu. Đảng thường
xuyên nâng cao năng lực cầm quyền và hiệu quả lãnh đạo, đồng thời phát huy mạnh
mẽ vai trị, tính chủ động, sáng tạo và trách nhiệm của các tổ chức khác trong hệ thống
chính trị” (15).
Những đổi mới nhận thức nói trên đã mang lại kết quả quan trọng trong đổi mới
phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và các tổ chức chính trị -xã hội trên
thực tế, nổi bật như: (1) Đảng đã đổi mới quy trình ra nghị quyết; việc ban hành chủ
trương, nghị quyết của Đảng đã bám sát thực tiễn, phát huy dân chủ, gắn với xây
dựng kế hoạch và chỉ đạo tổ chức thực hiện quyết liệt; các cấp uỷ đảng xây dựng
chương trình, kế hoạch làm việc tồn khố sau Đại hội; đặc biệt coi trọng việc lãnh
đạo thể chế hoá, cụ thể hoá quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng thành pháp
luật, cơ chế, chính sách của Nhà nước. (2) Việc triển khai thực hiện nghị quyết đã có


14

tiến bộ; việc chỉ đạo điểm, sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm, nhân ra diện rộng đã được
coi trọng và đạt kết quả tốt. (3) Có tiến bộ về phương thức tiến hành công tác cán bộ,
về tuyên truyền vận động, giáo dục, thuyết phục, công khai, dân chủ, phát huy vai trò

của Mặt trận Tổ quốc và các đồn thể chính trị - xã hội; về cơng tác kiểm tra, giám sát;
về phong cách, lề lối làm việc. (4) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; chủ động định hướng thông tin
tuyên truyền của Đảng và đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Phong
cách, lề lối làm việc của nhiều cơ quan lãnh đạo từ Trung ương đến cơ sở được đổi
mới theo hướng bám sát thực tiễn, sâu sát cơ sở. Cải cách hành chính trong Đảng được
quan tâm; việc ứng dụng công nghệ thông tin trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành đạt
kết quả bước đầu. (5) Công tác kiểm tra, giám sát được coi trọng. Bộ Chính trị, Ban Bí
thư đã sớm thành lập các đoàn kiểm tra việc triển khai thực hiện các nghị quyết của
Trung ương khoá XII, nhất là về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, kịp thời tháo gỡ khó
khăn, vướng mắc, chấn chỉnh những nơi thực hiện chưa tốt, đồng thời phổ biến,
nhân rộng những cách làm hay, sáng tạo, có hiệu quả ...
Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: “Phương thức lãnh đạo của Đảng tiếp tục được đổi
mới. Ban hành và thực hiện nhiều quy định bảo đảm giữ vững vai trò lãnh đạo của
Đảng, đề cao nguyên tắc pháp quyền, phát huy dân chủ, tính chủ động, sáng tạo và
trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã
hội. Đổi mới cách học tập, quán triệt nghị quyết, coi trọng việc lãnh đạo, chỉ đạo tổ
chức thực hiện, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết việc thực hiện
nghị quyết của Đảng. Việc đổi mới phong cách, lề lối làm việc của các cơ quan lãnh
đạo của Đảng từ Trung ương tới cơ sở có bước tiến bộ. Coi trọng việc phát huy vai trò,
trách nhiệm của các tổ chức đảng, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp uỷ, tổ chức
đảng, cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội” (16).
2.1.2. Những hạn chế trong đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng
Việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng nói chung và phương thức lãnh
đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội, mà trọng tâm là đối với Nhà nước còn chậm


15

và lúng túng. Cơ chế kiểm soát quyền lực trong Đảng và Nhà nước chưa đầy đủ, đồng

bộ, hiệu lực, hiệu quả chưa cao.
Việc thể chế hoá, cụ thể hoá một số chủ trương, nghị quyết của Đảng thành pháp
luật của Nhà nước chưa đầy đủ, kịp thời. Việc ban hành nghị quyết của một số cấp uỷ,
tổ chức đảng chưa sát thực tiễn, thiếu tính khả thi; việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực
hiện một số nghị quyết chưa nghiêm, hiệu quả thấp, chưa đạt yêu cầu đề ra. Tình trạng
bao biện, làm thay hoặc bng lỏng vai trò lãnh đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng còn xảy ra
ở một số nơi (Một số cấp uỷ, tổ chức đảng đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc tập
trung dân chủ và quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo,
quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm kéo dài).
Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng, công tác cán bộ và
công tác kiểm tra còn chậm đổi mới ở nhiều khâu, chưa thực sự coi trọng đổi mới
phong cách, lề lối làm việc. Ở nhiều nơi cịn xảy ra tình trạng họp hành nhiều, ban
hành nhiều nghị quyết, nhưng lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện yếu, cán bộ, đảng
viên nói chưa đi đơi với làm, nói nhiều, làm ít, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, thiếu
gương mẫu trong phong cách lãnh đạo, phong cách làm việc, trong quan hệ với dân,
doanh nghiệp và trong đạo đức, lối sống. Cải cách hành chính trong Đảng cịn chậm,
chưa đáp ứng u cầu.
Những hạn chế nói trên có nhiều nguyên nhân, nhưng chể yếu là: (i) Phương
thức lãnh đạo của các thời kỳ cách mạng trước đây vẫn còn ảnh hưởng đến phương
thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện hiện nay. (ii) Việc đổi mới phương thức lãnh
đạo của Đảng trong điều kiện Đảng duy nhất cầm quyền hiện nay là vấn đề mới mẻ.
Lý luận về Đảng cầm quyền, về phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản cầm quyền
trong điều kiện hiện nay còn nhiều vấn đề chưa được làm rõ, nhận thức còn khác nhau.
Nhận thức về phương thức lãnh đạo, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng chưa
theo kịp đổi mới kinh tế. (iii) Một số cấp uỷ đảng địa phương, cơ sở chưa nhận thức
đúng ý nghĩa của đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Một số quan điểm, chủ
trương đúng đắn của Đảng về đổi mới phương thức lãnh đạo chưa được triển khai thực
hiện đầy đủ. (iv) Chưa khơi dậy và phát huy mạnh mẽ sự tìm tịi, sáng tạo trong tồn

16

Đảng về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. (v) Tổ chức bộ máy, chất lượng đội
ngũ cán bộ các ngành, các cấp còn thấp và yếu kém…
2.2. Một số giải pháp tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của
Đảng trong điều kiện mới
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định, trong
những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng, chỉnh
đốn Đảng tồn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Đổi mới
phương thức lãnh đạo của Đảng được đặt trong 10 nhiệm vụ xây dựng Đảng, tức là
xây dựng Đảng về phương thức lãnh đạo. Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng
phải trên cơ sở kiên định các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, nhất là
nguyên tắc tập trung dân chủ, đẩy mạnh phân công, phân cấp, tăng cường trách nhiệm
cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu. Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh
đạo đối với Nhà nước và hệ thống chính trị nhằm giữ vững và tăng cường vai trò lãnh
đạo của Đảng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, quản trị của Nhà nước; phát huy
vai trị, tính tự chủ, năng động sáng tạo, vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận
Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội; tăng cường sự gắn bó mật thiết giữa Đảng
với nhân dân; phát huy dân chủ, quyền làm chủ của nhân dân. Đổi mới phương thức
lãnh đạo của Đảng là cơng việc hệ trọng, nhạy cảm địi hỏi phải có quyết tâm chính trị
cao, chủ động, tích cực, kiên quyết, kiên trì, đồng thời có bước đi vững chắc, xác định
rõ trọng tâm, trọng điểm, vừa làm vừa tổng kết, rút kinh nghiệm. Để tiếp tục đổi mới
mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng, cần thực hiện một số giải pháp cơ bản sau:
Một là, tiếp tục cụ thể hóa phương thức lãnh đạo của Đảng trong Cương lĩnh xây
dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm
2011) ở tất cả các cấp bằng những quy chế, quy định, quy trình cụ thể và cơng khai để
cán bộ, đảng viên và Nhân dân biết, giám sát việc thực hiện.
Hai là, cần có những quy định cụ thể về vai trị của Đảng; gắn bó mật thiết với
nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, tôn trọng lợi ích chính
đáng, hợp pháp của Nhân dân, thực hiện tốt phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân

17

làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”; chịu trách nhiệm trước Nhân dân về
những quyết định của mình.
Ba là, đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền gắn với kiểm tra, giám sát, kiểm soát
chặt chẽ quyền lực, chống tha hóa quyền lực; giải quyết tốt mối quan hệ giữa việc phát
huy quyền chủ động, sáng tạo, đề cao trách nhiệm của các địa phương gắn với việc
bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý thống nhất của Trung ương.
Bốn là, tăng cường quyền hạn, trách nhiệm của người đứng đầu và mối quan hệ
giữa tập thể cấp ủy, tổ chức đảng với người đứng đầu, bảo đảm thực hiện nghiêm
nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; có cơ chế xử lý đối
với người đứng đầu khi có vi phạm.
Năm là, tiếp tục đổi mới, kiện toàn các tổ chức trong hệ thống chính trị theo
hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, tôn trọng quyền làm
chủ của nhân dân. Xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức đủ phẩm chất, năng lực, uy
tín, ngang tầm nhiệm vụ; lãnh đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; chú trọng lãnh đạo đổi mới, nâng cao chất
lượng hoạt động lập pháp, cải cách hành chính và cải cách tư pháp. Các tổ chức đảng,
đảng viên hoạt động trong cơ quan nhà nước phải gương mẫu tuân thủ Hiến pháp,
pháp luật và nâng cao vai trò tiên phong trong thực hiện chủ trương, đường lối của
Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Khắc phục tình trạng bao biện, làm thay
hoặc bng lỏng vai trị lãnh đạo của Đảng.
Sáu là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và coi trọng việc sơ kết, tổng kết,
rút kinh nghiệm việc thực hiện các nghị quyết của Đảng. Đẩy mạnh nghiên cứu lý
luận, tổng kết thực tiễn về đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị, về
Đảng cầm quyền trong điều kiện mới; thể chế hóa, cụ thể hóa mối quan hệ tổng thể
“Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”.
Bảy là, tăng cường và đổi mới công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục thuyết

phục các tầng lớp nhân dân, tạo sự thống nhất trong Đảng và sự đồng thuận xã hội để
thực hiện có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước.


18

Tám là, đổi mới mạnh mẽ phong cách lãnh đạo của Đảng, phương pháp công tác,
lề lối làm việc của các cơ quan lãnh đạo của Đảng từ Trung ương đến cơ sở theo
hướng khoa học, tập thể, dân chủ, trọng tâm, gần dân, hiểu dân, vì dân, sát thực tiễn,
cầu thị, học hỏi, nói đi đơi với làm. Đẩy mạnh cải cách hành chính trong Đảng; tăng
cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của Đảng. Tiếp tục đổi mới,
nâng cao chất lượng xây dựng, ban hành nghị quyết của Đảng, bảo đảm tốt các điều
kiện để triển khai, thực hiện nghị quyết một cách hiệu lực, hiệu quả.
3. Liên hệ, đề xuất nội dung đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng ủy
Công an tỉnh TV
Những năm qua, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành
nhiều Nghị quyết, Kết luận để lãnh đạo, chỉ đạo việc đổi mới phương thức lãnh đạo
của Đảng đối với hệ thống chính trị các cấp và đối với các lĩnh vực của xã hội; đặc
biệt, Ban Chấp hành Trung ương ban hành Quy định số 92 - QĐ/TƯ (ngày 15/5/2012)
về tổ chức Đảng trong Công an nhân dân. Thực hiện các Nghị quyết, Kết luận, Quy
định của của Trung ương cũng như của Ban Thường vụ Tỉnh ủy TV, Ban Thường vụ
đảng ủy đã xây dựng Chương trình, Kế hoạch tổ chức, nghiên cứu, quán triệt và thực
hiện Nghị quyết, Kết luận, Quy định của Trung ương, của Tỉnh ủy nghiêm túc; tổ chức
hội nghị triển khai đến cán bộ chủ chốt trong toàn đảng bộ. Qua học tập quán triệt,
nhận thức của các cấp ủy và đảng viên về chủ trương của Trung ương, của Tỉnh ủy
ngày càng được nâng cao, xác định được ý nghĩa, tầm quan trọng và sự cần thiết về
đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng và thống nhất cao chủ trương của Trung
ương.
Trong nhiệm kỳ 2015 - 2020, vấn đề đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng

được Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy Công an tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện
thường xuyên; chủ động triển khai và cụ thể hóa Nghị quyết của cấp ủy cấp trên bằng
các kế hoạch, chương trình hành động để tổ chức thực hiện. Chú trọng sơ kết, tổng kết
các Nghị quyết, Chương trình, Kế hoạch, các Chuyên đề lớn nhằm đánh giá, rút kinh


19

nghiệm nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện. Nhờ đó, phương thức lãnh đạo của
Đảng ủy, các cấp ủy đảng trực thuộc đạt được nhiều kết quả đáng trân trọng trong thực
hiện nhiệm vụ của ngành về bảo đảm an ninh, trật tự; đấu tranh ngăn chặn âm mưu,
hoạt động chống phá của các thế lực thù định trên các lĩnh vực dân chủ, nhân quyền,
tôn giáo, dân tộc, khiếu kiện, phòng chống các loại tội phạm, các hành vi vi phạm
pháp luật.
Tuy nhiên, trong lãnh đạo, điều hành của Đảng ủy có mặt cịn hạn chế như: tham
mưu cho cấp ủy, chính quyền từng lúc cịn chạy theo vụ việc; công tác quản lý an ninh,
trật tự một vài nơi có lúc chưa chặt chẽ; việc triển khai một số mặt công tác Công an
hiệu quả chưa cao; công tác lãnh đạo, chỉ đạo một số lĩnh vực chuyên môn, nhất là
trong thực hiện chức năng trực tiếp đấu tranh phòng, chống tội phạm từng lúc chưa đạt
yêu cầu ...
Thời gian tới, tình hình chính trị, kinh tế, an ninh thế giới, khu vực và trong nước
tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp và khó lường. Các thế lực thù địch vẫn ráo riết
đẩy mạnh các hoạt động chống phá cách mạng Việt Nam với nhiều phương thức, thủ
đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt và thâm độc hơn. Chúng sẽ đẩy mạnh thực hiện
chiến lược “diễn biến hịa bình”, lợi dụng vấn đề dân tộc, tơn giáo, nhân quyền, tự do
dân chủ ... kích động các tầng lớp quần chúng xuyên tạc, chống phá Đảng, chính
quyền, công cuộc đổi mới của Đảng và nhân dân ta, trong đó, một trong các mục tiêu
mà chúng tìm cách chống phá là “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang nhân dân,
nhằm xóa bỏ vai trị lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với lực
lượng Công an nhân dân và Quân đội nhân dân, làm cho lực lượng vũ trang xa rời mục

tiêu, lý tưởng cách mạng, phá hoại sức mạnh, sự đoàn kết thống nhất của lực lượng vũ
trang nhân dân, giữa lực lượng vũ trang với Đảng, Nhà nước, nhân dân…
Trong bối cảnh đó, địi hỏi lực lượng Cơng an nhân dân phải thực sự trong sạch,
vững mạnh toàn diện, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức
Đảng, xây dựng đảng bộ, chi bộ cơ sở và đội ngũ đảng viên trong Công an nhân dân


20

thực sự trong sạch, vững mạnh toàn diện. Muốn vậy, đòi hỏi Đảng phải đổi mới
phương thức lãnh đạo đối với tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên trong Công an nhân
dân.
Quán triệt tinh thần, Đảng ủy Công an tỉnh TV cần quan tâm thực hiện tốt một số
vấn đề sau đây trong thời gian tới:
Thứ nhất, nâng cao nhận thức về sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của
Đảng đối với công tác Công an trong các cấp ủy và đội ngũ cán bộ đảng viên.
Tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc Quy định số 92-QĐ/TW ngày
15/5/2012 của Ban Chấp hành Trung ương về tổ chức Đảng trong Công an nhân dân;
các quy định của Ban Bí thư, hướng dẫn của Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung
ương về chức năng, nhiệm vụ của các đảng bộ, chi bộ cơ sở có tính đặc thù trong
Cơng an nhân dân đến cán bộ, đảng viên trong ngành Công an. Phải làm cho mỗi đảng
viên, trước hết là cấp ủy, thủ trưởng đơn vị nhận thức sâu sắc, đầy đủ ý nghĩa, tầm
quan trọng của việc xây dựng tổ chức đảng trong Công an nhân dân thực sự trong
sạch, vững mạnh, đó là nhiệm vụ then chốt, từ đó xác định trách nhiệm của mình trong
chỉ đạo, thực hiện xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, có sức chiến đấu
cao.
Thứ hai, nâng cao hiệu quả xây dựng tổ chức đảng trong Công an nhân dân, xác
định rõ về chức năng, nhiệm vụ và kiện toàn nhân sự cấp ủy các cấp.
Hiện nay hệ thống tổ chức đảng trong Công an nhân dân được thực hiện theo quy
định Quy định số 92-QĐ/TW ngày 15/5/2012 của Ban Chấp hành Trung ương, nhưng

đang tồn tại một số bất cập như: việc lập tổ chức đảng trực thuộc ở mộ số đảng bộ cơ
sở còn chưa phù hợp với nguyên tắc, ảnh hưởng đến vai trò lãnh đạo mọi mặt của cấp
ủy; một số tổ chức đảng cịn vướng mắc về mơ hình tổ chức, gây khó khăn cho hoạt
động lãnh đạo của tổ chức đảng và sinh hoạt của đảng viên; tổ chức cơ quan giúp việc
cho cấp ủy về công tác đảng trong Công an nhân dân thiếu chuyên sâu …


21

Thường xuyên quan tâm kiện toàn cấp ủy gắn với việc kiện toàn cán bộ lãnh đạo,
chỉ huy; nâng cao chất lượng đảng viên gắn với nâng cao chất lượng cán bộ để đảm
bảo cấp ủy, tổ chức đảng phát huy tốt vai trị lãnh đạo mọi mặt cơng tác đối với nhiệm
vụ an ninh trật tự của từng đơn vị. Quan tâm đổi mới, trẻ hóa đội ngũ cán bộ lãnh đạo,
quản lý ở cơ sở đảm bảo tính liên tục, kế thừa và phát triển; tăng cường đội ngũ cán bộ
trẻ, cán bộ vừa được đào tạo cơ bản, kinh qua thực tiễn chiến đấu, công tác.
Thứ ba, đổi mới chất lượng sinh hoạt cấp ủy, chi bộ và tuân thủ nguyên tắc tập
trung dân chủ trong Công an nhân dân.
Thực hiện nghiêm quy chế làm việc bảo đảm cho cấp ủy bao quát được toàn diện
các mặt công tác; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và đoàn kết, thống nhất
cao trong cấp ủy; cấp ủy cấp trên phải định kỳ kiểm tra việc thực hiện quy chế làm
việc của cấp ủy cấp dưới để kịp thời biểu dương những nơi làm tốt, phê bình, chấn
chỉnh những nơi làm chưa tốt, từng bước đưa mọi hoạt động của cấp ủy, chi bộ đi vào
nền nếp theo đúng quy định. Cấp ủy đảng phải giữ vững nền nếp, thường xuyên đổi
mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy, chi bộ; thực hiện nguyên tắc tập trung
dân chủ, tự phê bình và phê bình, mở rộng dân chủ trong sinh hoạt đảng, chống dân
chủ hình thức.
Thứ tư, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong Công an nhân
dân.
Để nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, phải chú trọng rèn luyện, nâng cao
bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống cách mạng, trình độ chính trị, chun

mơn nghiệp vụ cho cán bộ, đảng viên. Bám sát tiêu chuẩn của người đảng viên đã
được quy định tại Điều lệ Đảng, hướng dẫn của Trung ương và cấp ủy cấp trên; chú ý
rà sốt, đánh giá chất lượng đảng viên chính xác, đúng thực trạng, trên cơ sở đó có kế
hoạch quản lý, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên hiện có, kịp thời,
kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những người thối hóa, biến chất khơng cịn tư cách đảng


22

viên; đồng thời tiến hành tốt công tác phát triển đảng viên mới bảo đảm chất lượng,
không chạy theo chất lượng.
Thứ năm, phải chú trọng kiện toàn đội ngũ cán bộ giúp việc cho cấp ủy cơ sở và
đội ngũ cán bộ làm cơng tác Đảng có đủ số lượng cần thiết và bảo đảm chất lượng.
Cơ quan tham mưu, cán bộ giúp việc và đội ngũ cán bộ làm công tác Đảng là bộ
não của cấp ủy cơ sở, có vị trí đặc biệt quan trọng góp phần trực tiếp vào việc nâng
cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng trong Công an nhân dân, do
đó cần tăng cường xây dựng lực lượng tham mưu chuyên trách, cán bộ làm công tác
Đảng, công tác chính trị cho xứng tầm với nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự trong tình
hình mới và phù hợp với phương thức lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của
Đảng đối với lực lượng Công an nhân dân. Nghiên cứu từng bước thực hiện chế độ
Chính ủy không chỉ ở các đơn vị trực tiếp chiến đấu mà trong tồn lực lượng Cơng an
nhân dân, làm căn cứ để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng Cơng an
nhân dân.
Có thể nói, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình
hình mới, trách nhiệm của lực lượng Công an nhân dân là vô cùng to lớn. Để hồn
thành tốt nhiệm vụ đó, một trong những nội dung quan trong chính là đảm bảo sự lãnh
đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với lực lượng Công an nhân dân thông qua hệ
thống tổ chức Đảng và đội ngũ đảng viên trong các đơn vị Công an nhân dân.

23

KẾT LUẬN
Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng là một yêu cầu khách quan nhằm giữ
vững vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội. Trong những năm qua,
Đảng đã ban hành nhiều nghị quyết về đổi mới, phương thức lãnh đạo của Đảng. Các
nghị quyết Đại hội Đảng trong thời kỳ đổi mới đều đề cập đến yêu cầu tiếp tục đổi mới
phương thức lãnh đạo của Đảng. Nhờ đó, “Phương thức lãnh đạo của Đảng tiếp tục
được đổi mới. (...) Việc đổi mới phong cách, lề lối làm việc của các cơ quan lãnh đạo
của Đảng từ Trung ương tới cơ sở có bước tiến bộ. Coi trọng việc phát huy vai trò,
trách nhiệm của các tổ chức đảng, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, tổ chức
đảng, cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội” (17).
Tuy nhiên, việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng vẫn còn một số hạn chế
nhất định: “Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị cịn chậm đổi
mới, có mặt cịn lúng túng. Cơ chế kiểm soát quyền lực trong Đảng và Nhà nước chưa


24

đầy đủ, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả chưa cao”

(18)

. Tình trạng bao biện, làm thay hoặc

bng lỏng vai trị lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng còn xảy ra ở một số nơi.
Vì vậy, trong tình hình hiện nay cần phải tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo
của Đảng, trong đó trọng tâm là: Đổi mới, nâng cao chất lượng việc xây dựng, ban
hành nghị quyết của các cấp ủy; đổi mới việc lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, sơ kết, tổng
kết nghị quyết và thể chế hóa nghị quyết để tổ chức thực hiện; đổi mới cơng tác kiểm

tra góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả thực hiện nghị quyết; đẩy mạnh cải cách
hành chính, giảm mạnh hội họp, tinh giản tổ chức bộ máy, biên chế theo hướng tinh
gọn, hiệu lực, hiệu quả ... Đối với các cấp ủy cơ sở, tập trung đổi mới, nâng cao chất
lượng, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo; thực hiện nghiêm túc các quy định của Ban
Bí thư Trung ương Đảng về chức năng, nhiệm vụ của từng loại hình tổ chức cơ sở
đảng; thực hiện nghiêm Quy chế làm việc, các nguyên tắc của Đảng, nhất là nguyên
tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ phụ trách và tính nêu gương của
người đứng đầu cơ quan, đơn vị./.

Chú thích:
(1) Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, H. 2002, tr.268.
(2) Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 2002, tr.28.
(3) Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
(Cương lĩnh 1991), Nxb Sự Thật, Hà Nội, 1991, tr.21.
(4) Văn kiện Hội nghị đại biểu tồn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII, Nxb Sự thật,
Hà Nội, 1994, tr.63.
(5) Văn kiện Đại hội X của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, H. 2006, tr.310-311.
(6) Văn kiện Đại hội XI của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.88.
(7) Văn kiện Đại hội XII của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.214216 .
(8) Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Nxb CTQG ST, HN. 2021, tr 111-112.
(9) Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Nxb CTQG ST, HN. 2021, tr 93.


25

(10) Văn kiện Đại hội VI của Đảng, Nxb Sự thật Hà Nội, 1987, tr.124.
(11) Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
(1991); Nxb Sự thật, H.1991, tr.21.
(12) Văn kiện Đại hội X của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, H. 2006, tr. 306-307.
(13) Văn kiện Đại hội X của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, H. 2006, tr. 306-307.

(14) Văn kiện Đại hội XI của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 2011, tr.
264.
(15) Văn kiện Đại hội XI của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 2011, tr. 88.
(16) Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
2021, tr. 76-77.
(17) Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, tập I, Nxb CTQG-ST, H.2021, tr.76-77.
(18) Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, tập II, Nxb CTQG-ST, H.2021, tr.93.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập 2, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, H. 2002.
2. Văn kiện Đại hội VI của Đảng, Nxb Sự thật Hà Nội, 1987.
3. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
(Cương lĩnh 1991 và Cương lĩnh 2011).
4. Văn kiện Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII, Nxb Sự thật,
Hà Nội, 1994.
5. Văn kiện Đại hội X của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, H. 2006.
6. Văn kiện Đại hội XI của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011.
7. Văn kiện Đại hội XII của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011.
8. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, tập 1, tập 2. Nxb CTQG ST, HN. 2021.
9. Giáo trình Lý luận chung về Đảng và xây dựng Đảng, do PGS.TS Dương
Trung Ý, Viện Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh biên soạn.