(SKKN 2022) Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng cho trẻ người dân tộc thiếu số, tại trường Mầm non Cẩm Thành.

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GD&ĐT CẨM THỦY

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN XÂY DỰNG
MÔI TRƯỜNG GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM
NHẰM TĂNG CƯỜNG TIẾNG VIỆT CHO TRẺ
NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI TRƯỜNG MẦM NON
CẨM THÀNH, HUYỆN CẨM THỦY, TỈNH THANH HÓA

Người thực hiện: Phạm Thị Thắng
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Cẩm Thành
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HOÁ NĂM 2022
MỤC LỤC


2

2
2
TT
1
2
3
4
5

6
7
8
9

Nội dung
1.Mở đầu.

1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3.Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
1 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
10 2.3.1. Giải pháp 1: Triển khai và xây dựng kế hoạch chỉ đạo
11
12

13

14

1
2
3
4

2.3.2. Giải pháp 2: Chỉ đạo giáo viên xây dựng mơi trường

lấy trẻ làm trung tâm nhằm góp phần tăng cường tiếng việt
cho trẻ dân tộc thiểu số.
2.3.3. Giải pháp 3: Chỉ đạo giáo viên khai thác, sử dụng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng
việt cho trẻ thông qua hoạt động học.
2.3.4. Giải pháp 4: Thực hiện tốt cơng xã hội hóa giáo dục và
phối kết hợp với phụ huynh trong việc xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt
cho trẻ dân tộc thiểu số.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
3 Kết luận, kiến nghị

15

Trang
1
1
2
3
3
3
3
4
6
6
9
13

16
17

19

16

3.1. Kết luận.

19

17

3.2. Kiến nghị.

20

1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lý do chọn đề tài:
Lúc sinh thời Bác Hồ mn vàn kính u của chúng ta đã từng nói "Vì lợi
ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người".
2


3

3
33

Sự nghiệp giáo dục đặc biệt giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ
thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng vững chắc cho sự hình thành và phát
triển nhân cách của trẻ. Trẻ được tiếp cận với chương trình giáo dục mầm non
càng sớm sẽ càng thúc đẩy quá trình học tập và phát triển ở các giai đoạn tiếp

theo được vững vàng hơn. Vì vậy, chúng ta cần tạo ra một môi trường tốt nhất
để chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục những mầm non tương lai của đất nước.
Việc xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm là nhiệm vụ xuyên
suốt trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục mầm non với các mục tiêu:
tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm phù hợp
với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ; đẩy mạnh tích hợp,
chú trọng giáo dục đạo đức, hình thành và phát triển kỹ năng sống, hiểu biết xã
hội phù hợp với độ tuổi của trẻ, giúp trẻ tích cực, chủ động tham gia các hoạt
động, làm việc theo nhóm để được trải nghiệm, trao đổi, chia sẻ và trình bày ý
kiến của mình; biết suy nghĩ và vận dụng những điều đã học vào thực tế cuộc
sống, giải quyết các tình huống mà trẻ gặp phải. Từ đó, trẻ mạnh dạn, tự tin, tích
cực, chủ động tư duy, sáng tạo, thích thú tìm tịi, khám phá trong quá trình tham
gia các hoạt động giáo dục ở trường lớp.[1]
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã và đang từng bước tạo nền móng vững
chắc, những nền tảng đầu tiên nâng bước chân trẻ vào đời. Đây được xem là mơ
hình giáo dục mang giá trị nhân văn vừa mang giá trị tinh thần khoa học vô cùng
to lớn. Vì vậy việc xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, xây
dựng chương trình lấy trẻ làm trung tâm, tổ chức các hoạt động chăm sóc, ni
dưỡng, giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong nhà trường là yêu cầu cần thiết.[1]
Theo Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: “Chương trình giáo dục mầm non tốt là một
chương trình lấy trẻ làm trung tâm. Có nghĩa là nó được xây dựng dựa trên
hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm và khả năng của trẻ. Chương trình này sẽ tạo
cơ hội cho trẻ được phát triển toàn diện, khơng chỉ chú trọng tới sự phát triển
trí tuệ mà cịn ni dưỡng tâm hồn, phát triển thể chất và khả năng giao tiếp xã
hội của trẻ”. Chính vì vậy, việc xây dựng một môi trường để trẻ thực sự được là
“Trung tâm” là rất quan trọng và cần thiết.
Hơn nữa địa bàn trường đóng là 1 xã miền núi cao của huyện Cẩm Thủy,
đa số là người dân tộc mường, sống chủ yếu bằng nghề nông nghiệp và chăn
nuôi nhỏ, phần lớn người dân trong độ tuổi lao động đi làm ăn xa, gửi con cho
ông bà. Từ khi trẻ sinh ra cho đến khi trẻ bi bô biết nói thì trẻ đã sử dụng ngơn

ngữ tiếng mẹ đẻ để giao tiếp với người thân và những người xung quanh trẻ.
Thực tế trường tôi chiếm hơn 90% trẻ là người dân tộc thiểu số, khi trẻ đến
trường trẻ giao tiếp cịn nói lẫn tiếng mẹ đẻ và tiếng phổ thơng. Trẻ cịn chưa
mạnh dạn, thiếu tự tin trong giao tiếp. Vì vậy việc xây dựng mơi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non người dân
tộc thiểu số có ý nghĩa vô cùng quan trọng, môi trường sinh động hấp dẫn sẽ tạo
cho trẻ cảm giác thích được đến trường, được giao lưu, được trải nghiệm với
môi trường giáo dục giúp trẻ phát triển về tất cả các mặt Đức-trí-thể-mĩ. Bên
cạnh đó giúp trẻ em người dân tộc thiểu số nâng cao khả năng sử dụng tiếng
3


4

4
44

Việt, bảo đảm cho các em có kỹ năng cơ bản trong việc sử dụng tiếng Việt,
để hoàn thành chương trình giáo dục mầm non, tạo tiền đề cho việc học tập, lĩnh
hội kiến thức của cấp học tiếp theo và là “chìa khóa” để nâng cao chất lượng
giáo dục, đồng thời giúp trẻ 5 tuổi sẵn sàng lớp 1.
Xác định nhiệm vụ nâng cao hiệu quả chuyên đề “Xây dựng trường mầm
non lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ người dân tộc thiểu
số” là nhiệm vụ rất cần thiết đối với sự phát triển tạo nên thương hiệu nhà
trường, khắc phục những vấn đề về cảnh quan mơi trường trong và ngồi lớp
học, một số khó khăn về nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục trẻ, đặc biệt về phương
pháp dạy học đổi mới theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Tạo điều kiện
cơ bản, cần thiết nhằm thực hiện mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài [1]. Từ đó góp phần thực hiện thắng lợi chủ trương đổi mới giáo
dục của Đảng và nhà nước ta đối với đội ngũ nhà giáo các cấp trong công cuộc

đổi mới giáo dục hiện nay.
Từ nhận thức trên, là Hiệu trưởng chỉ đạo chung tất cả hoạt động trong
nhà trường, tôi hiểu rõ việc tiếp tục trang bị những kiến thức bổ ích từ lý thuyết
đến thực hành và nâng cao kiến thức, kỹ năng trong việc xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ người dân tộc
thiểu số trong trường mầm non cho đội ngũ giáo viên là việc làm hết sức cần
thiết. Chính vì thế, bản thân tơi luôn trăn trở suy nghĩ phải làm thế nào để tạo
được môi trường giáo dục giúp trẻ được hoạt động một cách tích cực nhất, thoải
mái nhất mà lại đạt hiệu quả cao nhất. Đó chính là đề tài tơi đã chọn để nghiên
cứu: “Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ người dân tộc thiểu
số” tại trường mầm non Cẩm Thành, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Giúp đội ngũ giáo viên nhà trong trường nâng cao nhận thức và năng lực về
quản lý, tổ chức chăm sóc, giáo dục trẻ thực hiện chương trình giáo dục mầm non
theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ
người dân tộc thiểu số phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và nhóm/lớp.
Nhằm nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ giáo viên trong nhà trường và
các bậc phụ huynh học sinh về tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ người dân tộc
thiểu số đối với trẻ mầm non.
Để có một mơi trường hoạt động cho trẻ phong phú, đa dạng về các chủng
loại đồ dùng, đồ chơi, màu sắc đẹp hài hòa tạo theo hướng mở, sẽ giúp trẻ tích
cực tham gia hoạt động khám phá, trải nghiệm trẻ sẽ lĩnh hội được tối đa các
kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm sống và phát triển tồn diện về các mặt, có như
vậy sẽ giúp trẻ vững vàng bước vào các cấp học tiếp theo.
Giúp cán bộ giáo viên trú trọng hơn khi xây dựng mơi trường giáo dục
ln mang hướng “mở” nhằm kích thích sự hứng thú, tích cực hoạt động của trẻ,
thúc đẩy trẻ ham khám phá, trải nghiệm đạt hiệu qủa cao.
4

5

5
55

1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Tổng hợp: “Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ người dân tộc thiểu
số” tại trường Mầm non Cẩm Thành.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp khảo sát.
- Phương pháp đàm thoại:
- Phương pháp tuyên truyền.
- Phương pháp thực hành tại nhóm/ lớp.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Trong giai đoạn hiện nay, cả hệ thống giáo dục vẫn đang quyết tâm thực
hiện nghị quyết 29 của Đảng (Nghị quyết TW 8 khóa XI) “Về đổi mới căn bản,
tồn diện Giáo dục và Đào tạo” thì đối với giáo dục mầm non, vấn đề: Làm thế
nào để nhân cách của trẻ có thể phát triển một cách tồn diện nhất? chính là câu
hỏi đặt ra đối với các nhà quản lý giáo dục. Xây dựng trường mầm non lấy trẻ
làm trung tâm chính là xây dựng mơi trường an tồn, thân thiện và ấm cúng,
đa dạng phong phú, hấp dẫn về các loại đồ dùng, đồ chơi giúp trẻ tích cực,
chủ động, hứng thú tham gia vào các hoạt động tạo điều kiện cho trẻ có cơ
hội trải nghiệm, khám phá và giao tiếp một cách tích cực, tự nhiên giúp trẻ
phát triển cân đối, hài hịa. Mơi trường giáo dục gồm có hai nội dung khơng
thể tách rời có liên quan chặt chẽ và bổ sung lẫn nhau, đó là môi trường vật
chất và môi trường xã hội. Môi trường vật chất bao gồm toàn bộ phương tiện

kể cả trong nhà và ngồi trời có liên quan đến diện tích, phịng học, nhiệt độ,
ánh sáng, đồ dùng đồ chơi [2].
Cịn mơi trường xã hội là tồn bộ các mối quan hệ giúp trẻ hình thành và
phát triển nhân cách. Hay nói cách khác, mơi trường chính là bầu khơng khí giao
tiếp của cơ và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với mọi người xung quanh nó được
tạo ra trong quá trình tương tác. Vì thế đối với trẻ mầm non việc thiết kế xây
dựng và khai thác có hiệu quả môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được
xem như một trong những nhiệm vụ quan trọng có ý nghĩa vơ cùng to lớn đối
với sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện của trẻ. [2]
Theo tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền chuyên gia về giáo dục đầu đời tại Việt
Nam cho rằng: “Cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ từ 0 – 11 tuổi là lấy trẻ
làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực để thúc đẩy tính
chủ động, khả năng tư duy, phản biện và giải quyết vấn đề ở trẻ”. Tiến sĩ cũng
khẳng định: “Chương trình giáo dục mầm non tốt là một chương trình lấy trẻ
làm trung tâm”. Có nghĩa là nó được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, kinh
nghiệm và khả năng của trẻ. Chương trình này sẽ tạo cơ hội cho trẻ được phát
triển tồn diện, khơng chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà cịn ni dưỡng
tâm hồn, phát triển thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Một chương
5


6

6
66

trình tốt là chương trình khơng chỉ quan tâm tới trẻ “học được cái gì” mà
cịn chú trọng đến “học như thế nào”. Tức là cho trẻ những trải nghiệm học tập
tích cực để phát triển đam mê học hỏi của trẻ và khả năng tự học
Như vậy có thể nói việc xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung

tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ người dân tộc thiểu số là thực sự cần
thiết, giúp giáo viên tổ chức hướng dẫn các hoạt động cho trẻ nhằm thỏa mãn
nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thơng qua đó mà nhân cách của trẻ được
hình thành và phát triển. Một mơi trường an tồn, được bố trí các khu vực vui
chơi và học tập phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn khơng chỉ với sự phát triển
thể chất của trẻ mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ,
kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo, mơi trường giao tiếp cởi mở thân
thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ
tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ dãi bầy tâm tư, nguyện vọng, mong ước của trẻ
được khám phá thế giới xung quanh trẻ yêu môi trường trong và ngoài lớp học
hơn, yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và bạn bè.
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.2.1 Thuận lợi:
Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của phòng Giáo dục và Đào tạo huyện
Cẩm Thủy về việc hướng dẫn thực hiện chuyên đề cũng như tạo điều kiện cho cán
bộ giáo viên được tiếp thu các chuyên đề trong năm học một cách đầy đủ, trọn vẹn.
Trường Mầm non Cẩm Thành đạt chuẩn quốc gia mức độ I, cơ sở vật chất
cơ bản đầy đủ, phòng học đảm bảo theo chuẩn, khang trang, rộng rãi, thoáng
mát đảm bảo cho cơng tác chăm sóc và giáo dục trẻ tại trường.
Năm học 2021 – 2022 nhà trường được sở GD&ĐT Thanh Hóa chọn làm
đơn vị điểm về thực hiện chuyên đề: “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm
trung tâm” theo kế hoạch số: 1876/KH-SGDĐT ngày 13/7/2021 của Sở Giáo
dục và Đào tạo.
Có sự quan tâm sâu sắc của các cấp ủy Đảng, Chính quyền địa phương đến
giáo dục mầm non và đặc biệt là sự quan tâm, giúp đỡ của đơn vị lực lượng vũ
trang đóng quân trên địa bàn đó là Trại giam Thanh Cẩm.
Ban giám hiệu nhà trường đồn kết, thống nhất trong cơng tác lãnh chỉ đạo,
các đồng chí giáo viên trong trường ln nhiệt tình, u nghề, mến trẻ, trình độ
chun mơn đạt chuẩn trở lên.
Được hội cha mẹ học sinh quan tâm, ủng hộ các hoạt động và các phong

trào của nhà trường.
Địa phương có nguồn nguyên vật liệu từ phế thải và thiên nhiên dễ tìm, dễ
kiếm như: Tre, nứa, luồng, tranh, lốp xe, chai lọ, các loại hột, hạt, đá, sỏi.v.v.
2.2.2. Khó khăn:
Là một xã vùng cao của Huyện đời sống kinh tế của nhân dân vẫn cịn
nhiều khó khăn, người trong độ tuổi lao động đi làm ăn xa gửi con cho ông bà,
6


7

7
77
trình độ dân trí khơng đồng đều, đường xá đi lại có nơi cịn khó khăn
nhất là ở các thơn cách xa khu trung tâm phải qua sơng, qua đị như thôn Bèo
Bọt.
Đồ dùng đồ chơi và cách sáng tạo thiết kế mơi trường giáo dục ở lớp chưa có
tính mở, trang trí cịn mang tính hình thức, đồ chơi ở các góc đang cịn ít chưa
đảm bảo cho trẻ hoạt động.
Do năng lực của một số giáo viên đang còn hạn chế còn thiếu sự linh hoạt,
sáng tạo, thiếu chủ động. Lúng túng trong việc tổ chức xây dựng môi trường.
Hơn 90% trẻ là người dân tộc thiểu số, khi trẻ đến trường trẻ giao tiếp cịn
nói lẫn tiếng dân tộc.
Kinh phí nhà trường rất eo hẹp do vậy việc mua sắm, cung cấp các trang
thiết bị đồ dùng, đồ chơi phục vụ công tác dạy và học chưa đảm bảo.
Nhận thức của nhiều phụ huynh chưa hiểu rõ hết vị trí và tầm quan trọng
của các loại đồ dùng, đồ chơi tự tạo góp phần giáo dục phát triển trẻ ở lứa tuổi
mầm non, do vậy còn thờ ơ trong việc phối hợp cùng giáo viên sưu tầm nguyên
vật liệu phế liệu để cùng làm.
Việc xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động ở nhóm/lớp cịn mang tính

hình thức, đối phó, hiệu quả sử dụng và tính giáo dục chưa cao, do vậy trẻ chưa
thực sự thích thú tham gia với hoạt động nên chưa tác động đượcthỏa mãn nhu
cầu cần phát triển của trẻ.
2.2.3 Khảo sát thực trạng:
Từ thực trạng trên, bản thân tôi nhận thấy rằng mặc dù công tác xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đang tiếp tục thực hiện, song cịn mang tính
trang trí, hình thức, thiếu độ mở, thiếu tính sáng tạo, do đó chưa mang lại hiệu quả
cao trong công tác giáo dục trẻ tại nhà trường, cụ thể qua khảo sát như sau:
* Bảng khảo sát giáo viên
Mức độ đạt được
T
T

Tiêu chí

Tổng
số
giáo
viên

Đạt

Tốt

Tỉ
lệ
%

Kh
á

Tỉ
lệ
%

T
B

Tỉ
lệ
%

Chư
a đạt

Tỉ
lệ
%

1

Xây dựng mơi
trường giáo dục

32

8

25

9

28.
1

10

31.2
5

5

15.6

2

Xây dựng kế
hoạch giáo dục

32

7

21.9

9

28.
1

11

34.4

5

15.6

3

Tổ chức hoạt

32

8

25

10

31.25

10

31.2
5

4

12.

5

7


8

8
88
động giáo dục

4

Sự phối hợp với
phụ huynh học
32
sinh
* Bảng khảo sát trẻ:

8

10

25

31.25

10

31.2

5

4

12.
5

Mức độ đạt được
T
T

Tiêu chí

Trẻ tham gia các
hoạt động một
1 cách tích cực,
hứng thú, mạnh
dạn, tự tin
Trẻ chủ động
tham gia vào
các hoạt động,
biết thể hiện
được mối quan
2 hệ tương tác (tự
tin giao tiếp
thân thiện với
cô, với các bạn
và MTXQ bằng
tiếng việt).
Có tính tự lập,

3
tính kỷ luật
4

Trẻ phát âm rõ
các tiếng trong
tiếng Việt

Tổng
số trẻ Tốt Tỉ
lệ
%

392

Chư Tỉ
a đạt lệ%

Đạt
Kh
á

Tỉ
TB Tỉ
lệ%
lệ%

93

23.7

98

25

10
2

26

99

25.3

98

25

99

25.
3

97

24.
7

98

25

90

23

95

24.
2

96

24.
5

111

28.3

95

24.2

99

25.
3

10

1

25.
8

97

24.7

Trước thực trạng trên, là một người đứng đầu của nhà trường tôi cảm thấy
việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng
việt cho trẻ người dân tộc thiểu số tại nhà trường mới chỉ thể hiện ở số lượng,
chứ chưa có chất lượng, và chưa có hiệu quả. Chính vì thế mà u cầu đặt ra đối
với nhà quản lý là cần phải có những biện pháp chỉ đạo cụ thể, chặt chẽ, quyết
liệt hơn, để giúp giáo viên nắm vững về kiến thức cũng như việc thiết kế xây
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho
trẻ người dân tộc thiểu số theo nội dung chuyên đề: “Xây dựng trường Mầm non
lấy trẻ làm trung tâm” và chuyên đề “Tăng cường tiếng việt cho trẻ em người
dân tộc thiểu số”, từ đó giáo viên phát huy tính sáng tạo, linh hoạt khi xây dựng
8


9

9
99

môi trường giáo dục cho trẻ được hoạt động, trải nghiệm, khám phá nhằm thúc
đẩy chất lượng giáo dục trong nhà trường ngày một đi lên.
2. 3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

2.3.1 Giải pháp 1: Triển khai và xây dựng kế hoạch chỉ đạo.
Năm học 2021-2022 đơn vị trường Mầm non Cẩm Thành là 1 trong 2 đơn
vị trường của Huyện Cẩm Thủy được sở giáo dục và đào tạo lựa chọn để thực
hiện điểm chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai
đoạn 2021-2025 theo Kế hoạch số 1876/KH-SGDĐT ngày 13/7/2021 của Sở
Giáo dục và Đào tạo. Ngay sau khi nhận được kế hoạch bản thân tôi đã tổ chức họp
Ban giám hiệu để triển khai kế hoạch, thống nhất các nội dung và quan điểm chỉ
đạo; sau đó tổ chức họp tổ chất lượng nhà trường bao gồm các đồng chí trong Ban
giám hiệu, các đồng chí tổ trưởng, tổ phó các tổ chun mơn và một số đồng chí
giáo viên cốt cán để triển khai nội dung kế hoạch, tranh thủ lấy ý kiến của các
thành viên trong tổ chất lượng, sau đó tơi xây dựng kế hoạch cụ thể về thực hiện
chuyên đề và triển khai đến tồn thể cán bộ giáo viên trong nhà trường.

(Hình ảnh: Triển khai chuyên đề đến toàn thể cán bộ giáo viên)
Nội dung kế hoạch được xây dựng cụ thể như sau:
* Đối với trường:
- Xây dựng kế hoạch chỉ đạo thực hiện chuyên đề theo giai đoạn và theo
năm học.
- Mỗi độ tuổi lựa chọn 1 nhóm/lớp để chỉ đạo làm điểm về thực hiện
chuyên đề.
- Bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trong việc: Nâng cao chất
lượng giáo dục theo mục tiêu lấy trẻ làm trung tâm có lồng tăng cường tiếng
Việt cho trẻ người dân tộc thiểu số.
9


10

10
10

- Thực hiện tốt công tác truyên truyền đến phụ huynh và cộng đồng xã
hội về ý nghĩa, tầm quan trọng của chuyên đề.
- Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá thường xuyên về chất lượng thực
hiện chuyên đề của giáo viên và trẻ.
- Huy động các nguồn lực tham gia, đầu tư thêm trang thiết bị, đồ dùng,
đồ chơi phục vụ cho hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
* Đối với giáo viên:
- Tự học, tự bồi dưỡng kiến thức, phương pháp, hình thức tổ chức hoạt
động ở nhóm/lớp đáp ứng mục tiêu thực hiện chuyên đề.
- Xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề phù hợp với điều kiện thực tế
của nhóm/lớp và khả năng nhận thức của trẻ.
- Đưa mục tiêu lấy trẻ làm trung tâm có lồng tăng cường tiếng việt cho trẻ
thể hiện qua các hoạt động hàng ngày như: Giờ đón, trả trẻ, thể dục sáng, hoạt
động chung, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời…
- Căn cứ vào mục tiêu cần đạt và khả năng nhận thức của trẻ, xác định
phương pháp hoạt động phù hợp cho cả lớp và phù hợp cho từng cá nhân trẻ,
đảm bảo tính phù hợp, hài hòa theo từng độ tuổi.
* Đầu tư cơ sở vật chất:
- Nhà trường tích cực làm tốt cơng tác tham mưu về tăng cường đầu tư
CSVC, trang thiết bị dạy và học. Đồng thời tiếp tục phát huy nội lực trong
phong trào làm đồ dùng, đồ chơi, xây dựng mơi trường bên trong và ngồi lớp
học nhằm đáp ứng nhu cầu học tập, vui chơi, khám phá của trẻ.
* Các biện pháp để thực hiện chuyên đề:
Xây dựng kế hoạch chỉ đạo thực hiện chuyên đề theo năm, tháng và tuần.
- Triển khai nội dung thực hiện chuyên đề cho giáo viên theo kế hoạch cụ
thể hàng tháng.
- Bồi dưỡng chuyên môn về thực hiện chuyên đề cho đội ngũ giáo viên,
xây dựng tiết dạy thực hành cho giáo viên học tập, rút kinh nghiệm; tổ chức sinh
hoạt chuyên môn để kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chuyên đề của các nhóm

lớp theo tuần, theo tháng dựa trên kế hoạch đã xây dựng.
- Tổ chức tốt các hoạt động thường xuyên phù hợp với nhận thức của từng
độ tuổi và nhu cầu, hứng thú của trẻ.
- Xây dựng mơi trường hoạt động phong phú, phù hợp.
- Khuyến khích tạo điều kiện cho giáo viên tự học, tự bồi dưỡng để nâng
cao trình độ chun mơn.

10


11

11
11

- Tổ chức cho giáo viên tham quan học tập kinh nghiệm ở các đơn vị
điển hình thực hiện tốt chuyên đề ở trong và ngoài huyện.
- Tiếp tục là tốt công tác tham mưu với các cấp lãnh đạo để tăng cường
đầu tư thêm trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho việc thực hiện chuyên đề.
* Đối với xây dựng mơi trường nhóm/ lớp:
Đồ dùng, đồ chơi ở trong lớp phải được sắp xếp một cách khoa học, hợp
lý và an tồn khi sử dụng: Vừa tầm nhìn, tầm với của trẻ, để trẻ dễ thấy, dễ lấy,
dễ cất và dễ hoạt động.
Việc bố trí, sắp xếp các góc chơi tại các nhóm/lớp phải đảm bảo nguyên
tắc “góc động cách xa góc tĩnh”, tất cả các góc đều phải được trang trí theo
hướng mở, để kích thích sự tư duy sáng tạo của trẻ.
Đối với chuyên môn thường xuyên tổ chức các hoạt động về thực hiện chuyên
đề, trong đó tập trung đi sâu vào chất lượng, tổ chức nhiều các hình thức, các hoạt
động cho trẻ được trải nghiệm, khám phá nhiều hơn trong thực tế cụ thể như:
- Họp chuyên môn, rút kinh nghiệm giờ dạy thực hành và đánh giá việc

thực hiện chuyên đề.
- Thăm lớp, dự giờ đánh giá việc thực hiện chuyên đề xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ người
dân tộc thiểu số tại các nhóm/lớp.
- Phát động các phong trào thi đua làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho
chuyên đề.
- Đánh giá kết quả thực hiện chuyên đề về xây dựng trường mầm non lấy
trẻ làm trung tâm trong năm học 2021-2022.
2.3.2 Giải pháp 2: Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số
Để có được một mơi trường hoạt động phong phú, hấp dẫn, an toàn, thân
thiện nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi, khám phá và mang lại hứng thú cho trẻ,
giúp trẻ phát triển tồn diện thì việc thiết kế và xây dựng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm là lý tưởng nhất, nhưng để làm được điều đó không chỉ
thực hiện ở một sớm, một chiều mà phải được thực hiện duy trì thường xuyên và
liên tục trong suốt trong năm học.
Năm học 2021-2022, dưới sự hướng dẫn chỉ đạo của cấp trên trước tình hình
nguồn kinh phí nhà trường đầu tư cho xây dựng môi trường giáo dục cịn hạn chế tơi
tổ chức họp Ban giám hiệu và tổ chất lượng đề xuất các ý tưởng, đồng thời tơi căn cứ
vào tình hình thực tế địa phương, điều kiện cơ sở vật chất nhà trường, nhóm/lớp tơi
đã chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học lấy trẻ
làm trung tâm nhằm góp phần tăng cường tiếng Việt cho trẻ người dân tộc thiểu số từ
các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương không tốn kém nhiều về kinh tế nhưng vẫn
11


12

12
12

đảm bảo các tiêu chí về thẩm mỹ, thiết thực, tiết kiệm và là môi trường để trẻ
rèn luyện tiếng Việt, học tập, trải nghiệm và sáng tạo.
+ Với Môi trường trong lớp học.
Ngay từ đầu năm học tôi đã tổ chức họp hội đồng triển khai và lựa chọn xây
dựng lớp làm điểm, sau đó cùng với chun mơn thành lập đồn trực tiếp đi kiểm
tra, đánh giá, góp ý và hướng dẫn giáo viên thực hiện trực tiếp tại các nhóm/lớp .
Tơi chỉ đạo giáo viên căn cứ điều kiện thực tế của nhà trường và lớp học,
phân chia lớp thành các góc khác nhau, xây dựng các góc phải mang tính mở theo
quan điểm lấy trẻ làm trung tâm để trẻ có nhiều cơ hội tham gia học tập, thực hành
trải nghiệm tại các góc đó. Và đồ dùng, đồ chơi, học liệu phải có giá đựng ngăn nắp,
gọn gàng, sắp xếp vừa tầm mắt của trẻ, để ở nơi trẻ dễ thấy, dễ lấy và dễ cất. Đồ
dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu được thay đổi và bổ sung thường xuyên phù hợp với
mục tiêu chủ đề, phù hợp với từng hoạt động kích thích sự hứng thú của trẻ giúp trẻ
tham gia tích cực vào các hoạt động. Ví dụ: Chủ đề gia đình có các đồ chơi như:
Ngôi nhà, vườn rau, ao cá, bàn ghế, Xoong, nồi, ca, cốc, bát, thìa, ấm, chén.......đến
chủ đề nghề nghiệp giáo viên bổ sung thêm đồ dùng như: Máy khâu, bàn xoa, bay,
xô, thước đo, cuốc, xẻng, quần áo bảo hộ.......
Với góc phân vai: Chỉ đạo giáo viên chuẩn bị các đồ dùng đồ chơi đẹp ,
hấp dẫn, phù hợp để trẻ được thực hành trải nghiệm những hoạt động của
cuộc sống thường ngày của “xã hội người lớn” mà trẻ đang muốn tìm hiểu,
khám phá và những đồ dùng, đồ chơi có gắn biển tên bằng chữ cái, trong q
trình chơi tơi chỉ đạo giáo viên khuyến khích trẻ gọi đúng tên các đồ dùng, đồ
chơi. Trong khi chơi trẻ phải sử dụng ngôn ngữ để gọi tên các đồ dùng,
nguyên vật liệu; để phân vai chơi và thực hiện q trình chơi từ đó ngơn ngữ
của trẻ cũng được phát triển, đặc biệt với trẻ em người dân tộc thiểu số đươc
củng cố vốn từ tiếng việt

(Một số hình ảnh góc phân vai)
Ở góc kể chuyện tôi chỉ đạo giáo viên chuẩn bị tranh ảnh theo chủ đề cho

trẻ xem sách tranh hoặc giáo viên cùng trẻ trang trí, lựa chọn các nhân vật, tranh
ảnh phù hợp với các câu chuyện trong chủ đề để trẻ chơi “Kể chuyện sáng tạo”.
12


13

13
13

(Một số hình ảnh góc kể chuyện)
Ở góc xây dựng: Tôi chỉ đạo giáo viên hướng dẫn trẻ sắp xếp các đồ chơi
như: gạch, đồ chơi lắp ghép, đồ chơi xếp hình, các loại cây xanh, cây hoa,…có
thể tháo ra lắp vào, tùy vào từng chủ đề mà bố trí sắp xếp các đồ chơi phù hợp
cho trẻ chơi ở chủ đề đó. Trong q trình chơi, trẻ phải sử dụng lời nói để trao
đổi với nhau, để phân vai chơi cho nhau nhằm mục đích hồn thành cơng trình
của mình qua đó góp phần phát triển ngơn ngữ và vốn từ tiếng Việt cho trẻ.

(Một số hình ảnh ở góc chơi xây dựng)
Với góc âm nhạc: Để hoạt động âm nhạc thật sự gây được hứng thú cho
trẻ tôi chỉ đạo giáo viên tận dụng các nguyên vật liệu từ thiên nhiên và phế thải
làm nên các dụng cụ âm nhạc mang bản sắc địa phương như: Trống, các loại
đàn, thanh gõ và các dụng cụ âm nhạc khác, tất cả đều được gắn biển tên, khi trẻ
sử dụng giáo viên cho trẻ gọi tên các nhạc cụ âm nhạc từ đó cũng phát triển
thêm vốn từ tiếng Việt cho trẻ.

(Hình ảnh ở góc âm nhạc)
+ Mơi trường ngồi lớp học:
13

14

14
14

Khi hoạt động ở mơi trường bên ngồi, trẻ được trực tiếp thỏa sức trải
nghiệm với các đồ vật, với môi trường xung quanh gần gũi, thân thiện với trẻ,
trẻ được tập làm người lớn, làm các công việc của người lớn từ đó kích thích sự
tìm tịi, khám phá của trẻ, giúp trẻ được giao tiếp nhiều hơn, trẻ mạnh dạn, tự tin
hơn. Đặc biệt là trẻ dân tộc thiểu số, được củng cố các vốn từ mà trẻ đang cịn
nói lẫn giữa tiếng mẹ đẻ của trẻ và tiếng Việt.

(Một số hình ảnh Mơi trường bên ngồi)
Với khu vui chơi phát triển vận động tận dụng các nguyên liệu từ phế thải
như lốp xe máy, xe ô tô, ghế nhựa hỏng... đã qua xử lý an toàn về vệ sinh, bằng
đơi bàn tay khéo léo, óc sáng tạo của các đồng chí giáo viên, đặc biệt là sự giúp
đỡ của các chiến sĩ đơn vị trại giam Thanh Cẩm đã làm nên các đồ chơi sinh
động, hấp dẫn cho trẻ như: bập bênh, xích đu, thang leo, cổng chui, zic
zắc...Đồng thời tôi chỉ đạo giáo viên sử dụng các chai nhựa đã qua sử lý, làm
thành các chuông gió trang trí có gắn các chữ cái chữ số, treo xung quanh khu
phát triển vận động để khi trẻ vui chơi cũng có thể học được chữ cái, chữ số góp
phần làm giàu vốn từ cho trẻ.

(Hình ảnh khu vui chơi phát triển vận động)

Hay với khu vườn rau, vườn thuốc nam, vườn cổ tích, tất cả các lối đi vào
các khu vườn tôi chỉ đạo giáo viên nhặt các viên sỏi nhỏ xếp trên các tấm bê tông
14

15

15
15

tạo thành chữ cái, đồng thời tận dụng các viên gạch cũ rửa sạch, sơn màu vẽ
các chữ cái, chữ số, các hình học...tạo nên các hình bắt mắt gây hứng thú cho trẻ.
Cũng tại các khu vườn mỗi loại rau, loại hoa, loại cây, con vật... tôi chỉ đạo giáo
viên gắn các biển tên để khi trẻ tham gia hoạt động trẻ có thể gọi tên các loại hoa,
loại rau, hay các con vật... từ đó nhằm củng cố vốn từ, tăng cường tiếng Việt cho
trẻ.

(Hình ảnh vườn rau, vườn thuốc nam, vườn cổ tích, vườn hoa)
Và đặc biệt nguồn kinh khí của nhà trường rất eo hẹp khơng thể mua các đồ
chơi sẵn có trên thị trường. Qua tham khảo các tài liệu, mạng internet, tận dụng các
nguyên liệu sẵn có từ thiên nhiên khơng tốn kém kinh phí mà có mơi trường sinh
động, hấp dẫn trẻ tơi đưa ra ý tưởng “ thổi hồn vào đá” từ những viên đá tưởng
chừng vô tri vô giác nhưng qua đôi bàn tay khéo léo của các cô giáo chúng trở nên
có hồn và là mơi trường học tập sống động để trẻ học tập và vui chơi. Sau khi xây
dựng ý tưởng tôi trực tiếp chỉ đạo giáo viên sử dụng các viên đá, sỏi có kích thước
to, nhỏ khác nhau, nhẵn khơng sắc cạnh đảm bảo an tồn, rửa sạch phơi khơ sau đó
dùng sơn nhiều màu sắc khác nhau, và dùng bút vẽ các hình, con số, chữ cái, các
loại quả, con vật....vào trên các viên đá đặt dưới gốc cây ngoài sân trường cho trẻ
hoạt động, kích thích sự hứng thú của trẻ khi chơi với các viên đá, sỏi có nhiều sắc
màu và hình ảnh ngộ nghĩnh. Và từ những viên đá tôi chỉ đạo giáo viên vẽ nên các
câu chuyện trong chương trình trẻ học như câu chuyện “Ba chú lợn nhỏ”, hình ảnh
đàn gà, đàn vịt.....khi hoạt động trẻ được gọi tên các con vật từ đó củng cố vốn từ
và phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách hữu hiệu nhất

15


16

16
16

( Hình ảnh ý tưởng “thổi hồn vào đá”)
Có thể nói mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm
non là thực sự cần thiết và không thể thiếu đối với trẻ. Nó được ví như “người
giáo viên thứ 2” trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu
cầu vui chơi, học tập và khám phá của trẻ, thơng qua đó nhân cách của trẻ được
hình thành và phát triển một cách tồn diện nhất.
Sau khi sử dụng giải pháp này, môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học
của nhà trường được cải thiện rõ rệt, trẻ thích đến trường, đến lớp, phụ huynh khen
ngợi động viên.
2.3.3. Giải pháp 3: Chỉ đạo giáo viên khai thác, sử dụng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ thông qua hoạt động học.
Môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là một môi trường mà ở đó trẻ
có thể thỏa sức vui chơi, khám phá và trải nghiệm, ở đây trẻ có thể “Học mà
chơi, chơi mà học”. Vì vậy việc khai thác và sử dụng môi trường để
dạy tăng cường tiếng Việt cho trẻ là một việc làm hết sức quan trọng
đòi hỏi giáo viên phải có kỹ năng để thu hút, lơi cuốn trẻ tham gia
vào hoạt động một cách tự nhiên và hứng thú. Trẻ làm chủ thể của mọi hoạt
động tích cực, sáng tạo. Từ môi trường giáo dục đã xây dựng tôi chỉ đạo giáo
viên tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động trong môi trường theo đúng quan
điểm “Lấy trẻ làm trung tâm” một cách nhẹ nhàng nhưng lại hiệu quả, góp phần
tăng cường tiếng việt cho trẻ em người dân tộc thiểu số một cách tốt nhất.
Ví dụ:

Góc tăng cường tiếng việt: Chơi trò chơi “đọc sách”; trẻ lật các quyển sách
truyện, xem các hình ảnh có trong sách, trị chuyện về các hình ảnh, đốn và kể
theo ý thích nội dung câu chuyện. Hoặc trẻ chơi ghép chữ theo mẫu thành từ,
đọc các chữ cái trong bảng chữ cái...
Góc tạo hình: Nói đến góc tạo hình, ta nghĩ ngay đến việc dạy cho trẻ vẽ được
những bức tranh đẹp với nhiều sắc màu khác nhau, trẻ được thực hành với bút giấy,
16


17

17
17

được trải nghiệm cách cầm bút, giữ giấy và tạo thành các nét mà trẻ muốn thể
hiện, đây là tiền đề quan trọng cho việc cho việc học viết sau này của trẻ. Đối với góc
chơi này tơi cịn chỉ đạo giáo viên sử dụng các nguyên vật liệu từ thiên nhiên như: cỏ,
cây, hoa, lá, hột, hạt, sỏi...để hướng dẫn trẻ làm ra các đồ chơi như: Làm con trâu từ lá
mít, làm bình hoa từ lá cây và hoa khô, hoặc hột hạt, sỏi để xếp thành chữ cái, chữ
số...Khi tham gia hoạt động tạo hình với các ngun vật liệu thiên nhiên giúp trẻ ln
sáng tạo, kích thích tư duy, óc tưởng tượng của trẻ. Để tăng cường tiếng Việt trẻ khi
chơi ở góc này giáo viên có thể gợi ý để trẻ trị chuyện, trao đổi với nhau về cách sử
dụng nguyên vật liệu khác nhau để tạo ra sản phẩm theo ý thích.
Có thể nói, mọi sự vật, hiện tượng xung quanh trẻ đều có thể được dùng
để trẻ học và phát triển tiếng Việt, chính vì thế giáo viên cần tận dụng tối đa mơi
trường cho trẻ học từ tiếng Việt

(Hình ảnh trẻ làm con trâu từ lá mít và xếp chữ cái từ sỏi)
* Chỉ đạo giáo viên tăng cường tiếng việt cho trẻ thông qua hoạt động học:
Trẻ mẫu giáo khi đến trường được tham gia tất cả các hoạt động học thuộc 5

lĩnh vực phát triển như: Thể chất, nhận thức, ngơn ngữ, thẩm mĩ, tình cảm và kỹ
năng xã hội. Thông qua các hoạt động học, giáo viên và trẻ ln phải có sự tương
tác qua lại với nhau, cơ giáo là người định hướng và hỗ trợ trẻ trong hoạt động, còn
trẻ thực hiện các hoạt động theo sự định hướng của cơ, khi đó cơ và trẻ đều phải sử
dụng lời nói để giao tiếp với nhau. Trong q trình tổ chức các hoạt động học, tơi
chỉ đạo giáo viên lựa chọn các từ tiếng việt phù hợp với tiết dạy để lồng tăng cường
tiếng việt cho trẻ, đồng thời chỉ đạo chuyên môn xây dựng giờ thực hành, lựa chọn
giáo viên có năng lực, có kinh nghiệm (giáo viên giỏi các cấp) phát âm chuẩn tiếng
việt để dạy thực hành cho giáo viên học tập, rút kinh nghiệm.

(Hình ảnh dạy giờ thực hành phát huy tính tích cực lồng tăng cường tiếng việt)

17


18

18
18

Như chúng ta đã biết, đặc điểm của trẻ mầm non là tư duy trực quan
hình tượng, khả năng tập trung, chú ý của có giới hạn, nên các hình ảnh, âm
thanh, màu sắc sống động sẽ kích thích đến các giác quan của trẻ, lôi cuốn trẻ
muốn tham gia tìm hiểu khám phá về chúng, trẻ được trực tiếp hoạt động với các
hình ảnh thực tế, được trao đổi, chia sẻ cùng cô và bạn sẽ là điều kiện thuận lợi
để phát triển thêm vốn từ cho trẻ. Đồng thời giúp trẻ lĩnh hội, tiếp thu các tri
thức về thế giới xung quanh một cách đầy đủ và chính xác nhất. Vì vậy tơi chỉ
đạo giáo viên đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động học nhằm kích
thích, gây hứng thú cho trẻ, giúp trẻ tập trung tiếp thu kiến thức một cách tốt
nhất.

Ví dụ: Với chủ đề “Phương tiện và luật lệ giao thông”, qua thăm lớp dự giờ tại
lớp 5 tuổi khu lẻ, với hoạt động khám phá khoa học “trò chuyện về các phương tiện
giao thông đường hàng không” do cô Bùi Thu P thực hiện, tơi thấy giáo viên lựa
chọn những hình ảnh sống động về một số Phương tiện giao thông đường hàng
khơng như: Máy bay, Khinh khí cầu, ....... để trình chiếu cho trẻ xem, các hình ảnh
được giáo viên cài đặt các hiệu ứng có tình huống biến hóa, những video sinh động
là các phương tiện giao thông đường hàng không thu hút, lôi cuốn sự chú ý của trẻ.
Dưới các hình ảnh là các từ tiếng việt cho trẻ đọc để khắc sâu vốn từ cho trẻ. Khi
cơ trình chiếu đến hình ảnh máy bay, cơ P cho trẻ quan sát và trả lời câu hỏi: Đây
là gì? Có trẻ nói rất to đây là “tấu păn” (có nghĩa đây là máy bay), cơ P đã xử lý
tình huống bằng cách gọi bạn bên cạnh trả lời. Sau đó cô nhấn mạnh lại đây là
“máy bay” đấy và dưới hình ảnh có từ “máy bay”, cho cả lớp gọi tên “máy bay” lại
cùng cơ 3 lần, sau đó cho trẻ nói cịn lẫn tiếng dân tộc phát âm lại. Từ đó giúp trẻ
dân tộc thiểu số phát triển từ tốt hơn.

(Hình ảnh giáo viên lồng tăng cường tiếng việt thông qua hoạt động học)
2.3.4. Giải pháp 4: Thực hiện tốt cơng xã hội hóa giáo dục và phối kết
hợp với phụ huynh trong việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số.
Như chúng ta đã biết việc chăm sóc giáo dục trẻ mầm non là trách nhiệm của
toàn Đảng, toàn dân và toàn xã hội. Xã Cẩm Thành là một địa phương mặc dù cịn
khó khăn nhưng luôn đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục, luôn coi giáo dục là
“Quốc sách hàng đầu” luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất để giáo dục phát triển, nắm
được thuận lợi đó tơi đã nhanh chóng tham mưu làm tờ trình đề nghị địa phương đầu
tư xây dựng thêm phòng học, phòng chức năng, nhà ăn...Kết quả nhà trường đã được
18


19

19
19

đầu tư xây mới 17 phòng, các phòng chức năng, bếp ăn đều đạt theo yêu cầu
trường chuẩn quốc gia. Tháng 6 năm 2020 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ I, cơ
sở vật chất khang trang, phòng học đầy đủ tất cả các nhóm/lớp đều được phân chia
theo đúng độ tuổi, chất lượng dạy và học được nâng lên. Đặc biệt trẻ em người dân
tộc thiểu số ở các thơn ra lớp đạt tỷ lệ gần 100%.

(Ảnh các phịng học, phòng chức năng mới được xây dựng)
Để tổ chức và thực hiện tốt chuyên đề “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm” trong trường Mầm non cũng như chuyên đề “tăng cường tiếng việt
cho trẻ e người dân tộc thiểu số”, nhà trường đã tranh thủ huy động mọi nguồn lực
tham gia xây dựng môi trường. Đối với trường Mầm non Cẩm Thành nơi tôi công
tác có đơn vị lực lượng vũ trang đóng quân trên địa bàn và là đơn vị kết nghĩa của
nhà trường, đó là trại giam Thanh Cẩm. Tồn bộ con em trong độ tuổi Mầm non
của các cán bộ chiến sĩ Trại giam Thanh Cẩm đều học tại trường, Ban lãnh đạo trại
giam cũng rất quan tâm đến nhà trường luôn mong muốn con em họ được học
trong một môi trường tốt nhất và tạo sự gắn kết giữa hai đơn vị. Nắm rõ được điều
này, bản thân tôi cùng với các đồng chí trong Ban giam hiệu nhà trường đã đề xuất,
phối hợp với Ban giám thị trại giam Thanh Cẩm chỉ đạo chi đoàn thanh niên của
hai đơn vị đóng góp tiền và ngày cơng lao động xây dựng khu vui chơi phát triển
vận động và khu vườn cổ tích cho trẻ. Kết quả sau 2 tháng tích cực góp cơng, góp
của, dưới sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo hai đơn vị, cơng trình đã hoàn
thành và được bàn giao đưa vào sử dụng, với tổng kinh phí 174.000.000 đồng. Sau
khi cơng trình hồn thiện trẻ được chơi, được khám phá, được vận động, được học
tập trong mơi trường trong lành có đủ trang thiết bị, đồ chơi vận dụng từ thiên
nhiên, là cơ hội cho trẻ phát triển tốt về tất cả các mặt “Đức – Trí – Thể - Mĩ”. Đặc
biệt đối với trẻ dân tộc thiểu số là môi trường tiếng việt phong phú để giáo viên
tăng cường cho trẻ.

(Hình ảnh: Lễ bàn giao, cắt băng khánh thành khu vui chơi vận động và vườn cổ tích)

19


20

20
20

Nhờ có cơng tác xã hội hóa giáo dục mà nhà trường đã kêu gọi được
các bậc phụ huynh tham gia đóng góp ủng hộ ngày cơng cũng như kinh phí để tu
bổ, mua sắm thêm một số trang thiết bị phục vụ tốt cho việc chăm sóc giáo dục
trẻ. Đặc biệt nhà trường đã chỉ đạo giáo viên phối hợp với phụ huynh quyên góp
các nguyên vật liệu, phế thải sẵn có ở địa phương như: Tre, nứa, luồng, tranh, ...
để tạo nên các nhà chòi, các gian hàng truyền thống cho trẻ hoạt động.

(Hình ảnh: Phụ huynh giúp nhà trường làm nhà chòi và các gian hàng)
Hay từ các viên sỏi, lốp xe, vỏ chai, vỏ hộp nhựa, vỏ lon bia, vỏ can nước
giặt, can nước rửa bát... được rửa sạch, phơi khô. Qua bàn tay khéo léo của giáo
viên và phụ huynh đã sáng tạo ra nhiều đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn, có giá trị
sử dụng, mang tính giáo dục cao để thu hút sự chú ý của trẻ. Qua chơi, trẻ được
giao lưu, trao đổi với nhau tạo cơ hội tốt để phát triển vốn từ tiếng việt cho trẻ.

(Hình ảnh phối hợp với phụ huynh làm đồ dùng đồ chơi)

Việc thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”
là nhiệm vụ hết sức quan trọng đối với nhà trường để trẻ có thể tham gia vào tất cả
các hoạt động như hoạt động học, hoạt động vui chơi một cách chủ động [1]. Chính

vì vậy trường mầm non Cẩm Thành cố gắng phấn đấu thực hiện tốt các tiêu chí của
chuyên đề để tạo niềm tin đối với phụ huynh và lãnh đạo các cấp.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Từ những kết quả trên cho thấy: Bằng sự đoàn kết thống nhất trong chỉ đạo
của ban giám hiệu nhà trường, sự đồng lịng nhất trí và nỗ lực hết mình của tập
thể giáo viên, sự chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo dục và Đào tạo, sự quan tâm
giúp đỡ của các cấp uỷ Đảng, Chính quyền địa phương, của đơn vị trại giam
Thanh Cẩm và đặc biệt là sự ủng hộ nhiệt tình của hội cha mẹ trẻ. Trường mầm
non Cẩm Thành đã áp dụng một số giải pháp phù hợp vào chuyên đề xây dựng
trường môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng Việt
cho trẻ người dân tộc thiểu số đã thu được những kết quả tốt.
2.4.1. Đối với giáo viên:
20


21

21
21
Giáo viên đã nắm vững kiến thức và các kỹ năng cơ bản về việc xây
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường tiếng việt cho
trẻ người dân tộc thiểu số.
Giáo viên chủ động, linh hoạt, sáng tạo hơn trong việc xây dựng môi trường
cho trẻ hoạt động trải nghiệm phong phú, đa dạng, hấp dẫn phù hợp với đặc
điểm lứa tuổi và điều kiện thực tế của từng nhóm/lớp; các góc chơi được bố trí,
xắp sếp một cách khoa học, linh hoạt giữa động và tĩnh; các đồ dùng, đồ chơi
được làm theo hướng mở kích thích sự tị mị, khám phá của trẻ, giúp trẻ hứng
thú tham gia vào các hoạt động; giáo viên đã tích cực hơn trong việc sưu tầm
nguyên vật liệu phế thải và nguyên vật liệu thiên nhiên sẵn có ở địa phương để
tạo được mơi trường giáo dục phong phú, hấp dẫn cho trẻ hoạt động.

* Bảng khảo sát giáo viên
Mức độ đạt được
Tỉ
Tổng
Chư
Đạt
lệ
T
số
a đạt
Tiêu chí
%
T
giáo
Tỉ
Tỉ
Tỉ
viên
Kh
T
Tốt lệ
lệ
lệ
á
B
%
%
%
Xây dựng môi
40.

1
16
50
13
3 9.4
0
0
trường giáo dục
6
Xây dựng kế
46.
2
17 53.1 15
0
0
0
0
hoạch giáo dục
9
32
Tổ chức hoạt
46.
3
15 46.9 15
2 6.2
0
0
động giáo dục
9
Sự phối hợp với

40.
15.
4
phụ huynh học
14 43.8 13
5
0
0
6
6
sinh
Từ kết quả trên cho thấy: Sau 1 năm triển khai áp dụng các giải pháp vào
thực hiện chuyên đề, đội ngũ giáo viên đã có kết quả rất đáng tự hào, giáo viên
đã nắm vững các kiến thức về chuyên đề, biết xây dựng môi trường, xây dựng
kế hoạch, tổ chức các hoạt động một cách linh hoạt sáng tạo, biết phát huy tính
tích cực của trẻ, biết lấy trẻ làm trung tâm trong các hoạt động, các tiêu chí đạt
tỷ lệ rất cao, khơng cịn chưa đạt, tỷ lệ đạt ở mức tốt, khá chiếm tỉ lệ cao.
2.4.2. Đối với trẻ:
Trẻ vui vẻ, hứng thú khi đến trường; mạnh dạn hơn, nhanh nhẹn, hoạt bát,
tự tin hơn, dám nói lên những suy nghĩ, ý tưởng của mình khi tham gia các hoạt
động cùng cơ và các bạn, đặc biệt trẻ dân tộc nói rõ ràng, mạch lạc, phát âm rõ
các tiếng trong tiếng việt. Trẻ ngoan ngoãn, lễ phép, chủ động và tự tin sử dụng
tiếng việt để giao tiếp với mọi người xung quanh. Từ đó mà trẻ phát triển tồn
diện về mọi mặt.
* Bảng khảo sát trẻ:
21


22

22
22
Mức độ đạt được

T
T

1

2

3
4

Tiêu chí

Trẻ tham gia các
hoạt động một
cách tích cực,
hứng thú, mạnh
dạn, tự tin
Trẻ chủ động
tham gia vào các
hoạt động, biết
thể hiện được
mối quan hệ
tương tác (tự tin
giao tiếp thân
thiện với cơ, với
các bạn và

MTXQ bằng
tiếng việt).
Có tính tự lập,
tính kỷ luật
Trẻ phát âm rõ các
tiếng trong tiếng
Việt

Tổng
số trẻ

392

Đạt
Tốt Tỉ
lệ
%

Kh
á

Chư
a đạt

Tỉ
lệ
%

Tỉ
TB Tỉ

lệ%
lệ%

125 31.9 135

34.
4

12
0

30.
6

12

3.1

127

32.
4

130

33.
2

12
5

31.
9

10

2.5

129

32.
9

122

31.
1

13
0

33.
2

11

2.8

142

36.
2

130

33.
2

11
5

29.
3

5

1.3

2.4.3. Đối với phụ huynh:
Hiểu rõ hơn tầm quan trọng của giáo dục mầm non. Tích cực ủng hộ, chia
sẻ cùng giáo viên trong việc sưu tầm các nguyên vật liệu địa phương, phế liệu…
đồng thời phụ huynh cũng đã tăng cường công tác phối kết hợp giữa gia đình nhà trường trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Các phụ huynh đã thể hiện sự quan
tâm hơn đến cơng tác xã hội hóa của nhà trường, góp phần cùng nhà trường xây
dựng mơi trường giáo dục an toàn, thân thiện, phong phú, đa dạng hấp dẫn để
đưa chất lượng giáo dục trong nhà trường ngày một đi lên.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận:
Việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm tăng cường
tiếng việt cho trẻ người dân tộc thiểu số tại trường mầm non là nhiệm vụ vô cùng quan
trọng, nó vừa có ý nghĩa chiến lược lâu dài lại vừa có ý nghĩa thực tiễn và cấp bách,

yếu tố quyết định đến sự hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ mầm
22


23

23
23

non là phụ thuộc vào môi trường giáo dục đối với trẻ; nhưng để cuốn hút được trẻ
đắm mình trong học tập, vui chơi lại phải có mơi trường hoạt động đa dạng, phong
phú để trẻ được thỏa mãn khám phá, trải nghiệm đáp ứng tốt nhu cầu phát triển của
lứa tuổi mầm non; đối với trẻ mầm non môi trường hoạt động hàng ngày đối với trẻ là
không thể thiếu được, nó được ví như là những nguồn dinh dưỡng cần thiết nhất giúp
cho cơ thể đứa trẻ khôn lớn, vững chắc mỗi ngày. Chính vì vậy chúng ta cần xác định
rõ nhiệm vụ trọng tâm; để góp phần thúc đẩy nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ
mầm non, chúng ta thi đua làm xây dựng môi trường giáo dục thật tốt cho trẻ được
khám phá, trải nghiệm, giúp trẻ phát triển toàn diện tạo tiền đề vững chắc cho trẻ bước
vào các cấp học sau này.
3. 2. Kiến nghị:
3.2.1. Đối với Phòng giáo dục:
Tổ chức cho các nhà trường được tham quan các mơ hình trường điểm
ngồi huyện hoặc ngoài tỉnh để cán bộ giáo viên được học tập.
3.2.2. Đối với giáo viên:
Cần phát huy hơn nữa vai trị, trách nhiệm của mình, phải phát huy được
tính sáng tạo, kỹ năng khéo léo nhanh nhạy và sự chịu khó học hỏi, tìm tịi để
tạo mơi trường giáo dục thật phong phú nhằm phục vụ tốt trong công tác chăm
sóc giáo dục trẻ.
Cần tăng cường hơn nữa việc tự học tự bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân; Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin

vào công tác giảng dạy.
3.2.3 Đối với các bậc phụ huynh:
Cần quan tâm hơn nữa đến công tác giáo dục, tiếp tục phối hợp với nhà
trường trong việc làm đồ dùng, đồ chơi cũng như thường xuyên đồng hành với giáo
viên trong việc sưu tầm, thu gom phế liệu, nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để
làm các loại đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động học tập, vui chơi của trẻ.
Trên đây là một số giải pháp mà tơi đã áp dụng có kết quả tốt trong việc chỉ
đạo đội ngũ giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm
tăng cường tiếng việt cho trẻ người dân tộc thiểu số tại trường mầm non Cẩm
Thành. Rất mong được sự góp ý của Hội đồng khoa học các cấp.
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
P.Hiệu trưởng

Trần Thị Thảo
23

Cẩm Thành, ngày 20 tháng 05 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.
Người viết
Phạm Thị Thắng


24

24
24
TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Tạp chí giáo dục mầm non. Bài “Tuyên truyền xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”
[2]. Tài liệu BDTX; MN1: Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung
tâm.
[3]. Quyết định số 1008/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Tăng cường tiếng Việt
cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 20162020, định hướng đến 2025”.
4. Hướng dẫn tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non vùng dân tộc thiểu số
(Nhà xuất bản giáo dục)
5. Chương trình giáo dục mầm non do Bộ GD&ĐT ban hành. (Nhà xuất
bản giáo dục Việt Nam).
6. Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của Nhà trường năm học 2021 – 2022.
7. Kế hoạch thực hiện chuyên đề “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm giai đoạn 2021 – 2025 và kế hoạch thực hiện chuyên đề năm học
2021 – 2022 của nhà trường.
8. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên dành cho cán bộ quản lý và giáo viên
Mầm non năm 2021 -2022.

24


25

25
25

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Phạm Thị Thắng
Chức vụ và đơn vị công tác: Hiệu trưởng - Trường Mầm non Cẩm Thành, huyện
Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa.
Cấp đánh
giá xếp
loại
TT
Tên đề tài SKKN
(Phòng,
Sở,
Tỉnh...)
1
Một số biên pháp chỉ đạo nâng
Phòng
cao chất lượng chuyên môn ở GD&ĐT
trường mầm non Cẩm Liên, Cẩm Thủy
huyện Cẩm Thủy.
2
Phòng
Một số biện pháp chỉ đạo giáo
viên xây dựng môi trường giáo GD&ĐT
dục lấy trẻ làm trung tâm tại Cẩm Thủy

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)

Năm học

đánh giá
xếp loại

B

2016- 2017

C

2017 - 2018

A

2021-2022

trường Mầm non Cẩm Thành”
huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh
Hóa.
3

25

Phịng
“Một số giải pháp chỉ đạo giáo
viên xây dựng mơi trường giáo GD&ĐT
dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm Cẩm Thủy
tăng cường tiếng việt cho trẻ
người dân tộc thiểu số” tại trường
mầm non Cẩm Thành, huyện Cẩm
Thủy, tỉnh Thanh Hóa.