(SKKN 2022) một số biện pháp chỉ đạocông tác bồi dưỡng học sinh giỏi học sinh năng khiếu ở trường tiểu học kim đồng

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GD&ĐT TRIỆU SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

CHỈ ĐẠO BỒI DƯỠNG HỌC SINH NĂNG KHIẾU
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC

Người thực hiện: Phạm Thị Vinh
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Kim Đồng
SKKN thuộc lĩnh vực (mơn): Quản lý

THANH HỐ NĂM 2022


1
MỤC LỤC
T
T
1

Nội dung

Trang

1. MỞ ĐẦU

1

2

1.1. Lý do chọn đề tài

1

3

1.2. Mục đích nghiên cứu

2

4

1.3. Đối tượng nghiên cứu

2

5

1.4. Phương pháp nghiên cứu

2

6
7
8
9

2. NỘI DUNG

2.1. Cơ sở lí luận
2.2. Thực trạng của sáng kiến
2.3. Các giải pháp
2.3.1. Quán triệt và nhận thức tầm quan trọng của công tác bồi
10
dưỡng học sinh năng khiếu
2.3.2. Xây dựng kế hoạch phát hiện, tuyển chọn học sinh năng
11
khiếu
12 2.3.3. Tổ chức phát hiện tuyển chọn học sinh năng khiếu
2. 3.4. Tổ chức tuyển chọn và phân công giáo viên bồi dưỡng
13
học sinh năng khiếu
2.3.5. Tổ chức tham khảo, soạn thảo, sưu tầm tài liệu giảng dạy
14
bồi dưỡng học sinh năng khiếu
15 2.3.6. Tổ chức hoạt động dạy học đội tuyển học sinh năng khiếu
2.3.7. Huy động cộng đồng tham gia bồi dưỡng học sinh năng
khiếu
2.3.8. Kiểm tra, đánh giá công tác bồi dưỡng học sinh năng
17
khiếu
2.3.9. Tổ chức thi đua, khen thưởng về công tác bồi dưỡng học
18
sinh năng khiếu
19 2.4. Hiệu quả của sáng kiến
16

20

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

3
3
5
9
9
9
10
11
12
14
15
16
16
18
18

21 3.1. Kết luận

18

22 3.2 Kiến nghị

19


1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài

Lịch sử phát triển của nhân loại, ở bất kỳ thời đại nào, quốc gia nào con
người luôn là động lực của sự phát triển xã hội mà động lực tiên phong thúc đẩy
sự phát triển nhanh và bền vững là do những người tài, những người có trí tuệ
tạo ra. Chính “Những người tài giỏi là cái gốc làm nên sự nghiệp”. Họ đã tạo ra
những bước ngoặt trong sự phát triển lịch sử xã hội loài người, sản sinh ra
những giá trị vật chất tinh thần tiêu biểu trong nền văn minh nhân loại. Đặc biệt
bước vào thế kỷ của nền văn minh trí tuệ thề kỷ mà “cạnh tranh chất xám” sẽ
diễn ra ngày càng gay gắt thì nhiều nước trong khu vực và trên thế giới lại càng
quan tâm tới chiến lược nhân tài, đầu tư cho giáo dục, đầu tư cho việc đào tạo
nhân tài và coi trọng nhân tài là chiến lược quyết định cho sự phồn thịnh của đất
nước.
Qua kinh nghiệm của các nước phát triển cao và những nước công nghiệp
mới phát triển, người ta càng thấy rõ: Một trong những yếu tố quan trọng có tính
quyết định tiến trình và tốc độ phát triển kinh tế – xã hội là việc hoạch định đúng
và thi hành được chính sách phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ
và sử dụng người tài. Những người tài năng nhất là các thiên tài không chỉ mang
lại vinh dự, danh tiếng cho quốc gia, mà còn mang lại giá trị tinh thần, vật chất
to lớn không chỉ cho mỗi nước mà còn cho cả nhân loại.
Qua 4000 nghìn năm lịch sử Việt Nam đã phát huy được vai trị của
những người tài giỏi. Bởi ơng cha ta rất coi trọng việc đào tạo, bồi dưỡng nhân
tài và đúc rút thành kinh nghiệm quý báu: “Thiên tài là ngun khí quốc gia,
ngun khí thịnh thì thế nước mạnh rồi lên cao, ngun khí suy thì thế nước yếu
rồi xuống thấp”. Nhận thức được vấn đề này, lịch sử Việt Nam đã ghi công nhiều
người tài năng và coi việc đào tạo nhân tài là quốc sách của nhà nước.
Ngày nay vấn đề bồi dưỡng nhân tài được Đảng và Nhà nước hết sức
quan tâm. Tại văn kiện đại hội Đảng VIII đã nêu “Cùng với khoa học công nghệ
giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí đào tạo nhân lực
bồi dưỡng nhân tài”. Văn kiện Đại hội Đảng IX tiếp tục khẳng định “Phát triển
giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy cơng
nghiệp hố, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người – yếu tố

cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”.
Thực hiện tốt Nghị quyết TW2 khố 8, trong đó việc bồi dường, đào tạo
học sinh giỏi là vấn đề hết sức cần thiết, bởi vì chỉ có những nhân tài mới nhanh
chóng tiếp thu thành tựu khoa học mới của nhân loại, phát minh ra sáng kiến để
phục vụ cho sự nghiệp cơng nghiệp hố-hiện đại hố đất nước.


2
Đào tạo, bồi dưỡng nhân tài là nhiệm vụ cao cả của toàn xã hội, song
trách nhiệm trực tiếp là của những người làm công tác giáo dục. Bởi vậy trong
tài liệu tiếp tục quán triệt Nghị quyết Trung ương II, Bộ giáo dục và đào tạo chỉ
rõ “…trường tiểu học và mỗi giáo viên tiểu học đều có nhiệm vụ phát hiện và
bồi dưỡng học sinh giỏi”. Bậc tiểu học là bậc học nền tảng, bồi dưỡng học sinh
năng khiếu ở tiểu học là nền móng cho chiến lược đào tạo người tài của đất
nước. Phát hiện và bồi dưỡng học sinh năng khiếu ở cấp Tiểu học là việc làm
cần thiết và có ý nghĩa. Để có được các thành quả về giáo dục học sinh nói
chung hay những thành tích cao của học sinh năng khiếu nói riêng, ngay từ cấp
Tiểu học các nhà trường phải có sự quan tâm, chú ý từ các buổi học hằng ngày
của các khối lớp và ở tất cả các môn học trong nhà trường. Việc giáo dục học
sinh hằng ngày trên lớp có chất lượng chính là tạo một nền móng vững chắc cho
sự phát triển đúng đắn và lâu dài. Mặt khác nội dung, phương pháp giáo dục đại
trà và bồi dưỡng học sinh năng khiếu cũng như hình thức tổ chức phải phong
phú và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí học sinh mới đem lại hiệu quả trong
giáo dục.
Đã từ lâu việc phát hiện và bồi dưỡng học sinh năng khiếu là nhiệm vụ
trọng tâm của một nhà trường Tiểu học. Trong vài năm gần đây ở Trường Tiểu
học Kim Đồng đã có được những thành tích đáng kể trong cơng tác bồi
dưỡng học sinh năng khiếu. Song nhà trường cũng gặp những khó khăn nhất
định, kết quả thực sự chưa đáp ứng với mục tiêu đề ra. Đây cũng là một lĩnh vực
cần được nghiên cứu một cách nghiêm túc và đề xuất các giải pháp hữu hiệu,

khả thi để đạt kết quả cao hơn. Xuất phát từ những vấn đề trên, bản thân tôi
mạnh dạn chọn vấn đề: “Chỉ đạo tổ chức bồi dưỡng học sinh năng khiếu ở
trường Tiểu học” làm đề tài nghiên cứu.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cứu lí luận của việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
- Tìm hiểu thực trạng việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu trong những
năm qua ở Trường Tiểu học Kim Đồng.
- Hệ thống hoá và đề xuất các biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng học sinh năng
khiếu nhằm nâng cao chất lượng học sinh mũi nhọn của nhà trường.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lí, chỉ đạo cơng tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu ở
Trường Tiểu học Kim Đồng.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp nghiên cứu lí thuyết:
- Nghiên cứu các tài liệu, nghị quyết của Đảng.


3
- Nghiên cứu các chỉ thị của ngành, các tạp chí, các tài liệu có liên quan
đến việc chỉ đạo bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
* Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp Chuyên gia
- Phương pháp toạ đàm trao đổi.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Như chúng ta đã biết con người nói chung và người tài năng nói riêng
hình thành phát triển trưởng thành, cống hiến cho xã hội trải qua 3 giai đoạn
chính.

Giai đoạn 1: Giai đoạn bắt đầu từ lúc bào thai hình thành, phát triển và
kết thúc lúc đứa trẻ chào đời. Đây là giai đoạn hình thành các tổ chức cấu trúc tế
bào, gắn bó chặt chẽ với hình thành và phát triển của thai nhi, cũng như việc nảy
sinh (hoặc thui chột các mầm mống ban đầu của tài năng ở mỗi con người).
Trong giai đoạn này vai trò di truyền, vật chất tinh thần, những hiểu biết về điều
kiện sống làm việc của người bố và nhất là của người mẹ… có ảnh hưởng quyết
định tới việc phát triển thai nhi đặc biệt là phát triển trí tuệ và tình cảm sau này
của đứa trẻ.
Giai đoạn 2: Giai đoạn bắt đầu lúc đứa trẻ ra đời cho đến khi trưởng
thành. Đây chính là giai đoạn cơ bản nhất để năng khiếu, tài năng hình thành,
phát triển trong cuộc đời của mỗi con người. Trong giai đoạn này, mầm mống
ban đầu do di truyền để lại và do tác động của môi trường sẽ được bộc lộ, phát
triển ở độ tuổi đầu tiên học đường, ở độ tuổi học phổ thông mầm mống năng
khiếu định hình, trẻ em trở thành học sinh năng khiếu.Trong giai đoạn này vai
trị của mơi trường tự nhiên và nhất là vai trị của mơi trường xã hội (vai trị của
giáo dục ở gia đình, ở trường học – đặc biệt là vai trò của thầy giáo giỏi), nơi
đứa trẻ ăn, ở, sinh sống, học tập, giao tiếp… hàng ngày có tác động cực kỳ quan
trọng đến sự phát triển hoặc làm thui chột năng khiếu của trẻ.
Giai đoạn 3: Giai đoạn mà mơi trường vĩ mơ có ảnh hưởng lớn tới việc
cống hiến tài năng của mỗi con người. Đây là giai đoạn mà tài năng đã được xác
lập, được thể hiện, được sử dụng trong thực tiễn mang lại các kết quả, các cống
hiến cụ thể của xã hội. Trong giai đoạn này vai trị của mơi trường vĩ mô như:
đường lối, chủ trương cơ chế, chế độ, chính sách, cách tổ chức, quản lý, chỉ
đạo… các mặt kinh tế – xã hội của nhà nước, của quốc gia và có khi của cả một
trào lưu một xu thế phát triển của thời đại… có tác động và có ảnh hưởng lớn tới


4
việc phát hiện các tài năng cũng như tới việc phát triển sức sáng tạo và sự cống
hiến tài năng của công đồng cũng như của mỗi con người.

Ba giai đoạn trên đây, kế tiếp, đan xen tạo nên điều kiện cho nhau phát
triển. Vì vậy trong mỗi giai đoạn cần có chủ trương, phương hướng, biện pháp
và tác động đúng, kịp thời để năng lực của từng người phát triển nảy nở, đặc biệt
trong giai đoạn hai, môi trường nhà trường có ý nghĩa to lớn trong việc giáo dục
và bồi dưỡng năng khiếu. Giai đoạn thứ hai phù hợp với học sinh tiểu học nếu
như gia đình, nhà trường và xã hội biết chăm lo học sinh ngay ở giai đoạn này
thì sẽ có tác dụng kích thích sự phát triển của các tài năng, tạo tiền đề cho các tài
năng, làm cơ sở cho các bậc học cao hơn.
Như vậy sự hình thành và phát triển năng khiếu, tài năng của con người
chịu sự tác động của các yếu tố di truyền (Tư chất và năng khiếu) môi trường tự
nhiên và xã hội, vĩ mô cũng như vi mơ của gia đình, nhà trường, xã hội của dân
tộc, quốc gia và thời đại trong suốt quá trình sinh thành phát triển của cả đời
người nói chung của những con người có năng khiếu, tài năng nói riêng.
Dựa trên nền tảng đó chúng ta đề cập tới vấn đề chiến lược của Đảng và Nhà
nước ta đối với việc bồi dưỡng, đào tạo nhân tài cho đất nước trong thời kỳ cơng
nghiệp hố hiện đại hố nói chung và cơng việc của người quản lý nói riêng trên
lĩnh vực phát hiện, tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh năng khiếu, tài năng cho
quê hương đất nước.
Việc tổ chức thi chọn học sinh năng khiếu và bồi dưỡng học sinh năng
khiếu nhằm động viên khích lệ học sinh và giáo viên dạy giỏi, góp phần thúc
đẩy việc cải tiến, nâng cao chất lượng dạy và học, chất lượng của việc quản lý
chỉ đạo của các cấp quản lý giáo dục, đồng thời phát hiện học sinh có năng
khiếu để tiếp tục bồi dưỡng ở cấp học cao hơn, nhằm đào tạo nhân tài cho đất
nước.
Quản lí trường tiểu học thực chất là quản lý quá trình dạy học, trong quá
trình dạy học thì việc chú ý tới sự phát triển của từng học sinh luôn là yêu cầu cơ
bản. Bởi vậy việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu bao giờ cũng là nhiệm vụ quan
trọng của mỗi giáo viên và cán bộ quản lý. Trường tiểu học là nơi đầu tiên tham
gia vào việc học với tư cách là hoạt đơng chủ đạo. Nhờ có các nội dung giáo dục
tồn diện mà các em có điều kiện bộc lộ năng khiếu tài năng. Nếu cha mẹ, bạn

bè và thầy cô cảm nhận, phát hiện, nâng đỡ bồi dưỡng mầm mống năng khiếu
kích thích niềm say mê học tâp thì biểu hiện của năng khiếu sẽ ngày càng rõ
hơn. Năng khiếu được bồi dưỡng sớm sẽ định hướng phát triển và dần định hình
trở thành học sinh năng khiếu, ngược lại năng khiếu của các em không được
phát hiện hay khơng được quan tâm bồi dưỡng thì năng khiếu của các mất dần,
mầm mống năng khiếu tuy có nhưng sẽ bị mai một, thui chột đi. Tổ chức bồi


5
dưỡng học sinh năng khiếu ở tiểu học là phát huy hết khả năng phát triển tiềm
tàng của trẻ, là tạo nguồn học sinh năng khiếu cho các cấp học tiếp theo, thực
hiện chiến lược “ bồi dưỡng nhân tài cho đất nước”. Mặt khác tổ chức bồi dưỡng
học sinh năng khiếu là một tiêu chí khơng thể thiếu để đánh giá sự phát triển của
một nhà trường. Mỗi học sinh năng khiếu không những là niềm tự hào của cha
mẹ, thầy cơ mà cịn là niềm tự hào của cả cộng đồng.
Ban giám hiệu nhà trường chịu trách nhiệm tổ chức chỉ đạo việc bồi
dưỡng học sinh năng khiếu, vì vậy cần phải biết tác động tới các yếu tố của quá
trình bồi dưỡng học sinh năng khiếu như: giáo viên giỏi, học sinh năng khiếu,
cha mẹ học sinh, chương trình bồi dưỡng, tài liệu tham khảo… sao cho phát huy
được các điều kiện thuận lợi để việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu của trường
đạt kết quả cao nhất.
`* Quan niệm về học sinh năng khiếu:
Qua nghiên cứu, phân tích nhiều học sinh khác nhau tơi thấy rằng học
sinh có năng khiếu có một số nét chung giống nhau. Được quy tụ vào 3 tiêu
chuẩn: Thông minh, sáng tạo, phẩm chất nổi bật.
- Thông minh: Những học sinh năng khiếu thường thơng minh, trí tuệ
phát triển, có năng lực tư duy tốt. Tiếp thu vấn đề nhanh, nhớ lâu. Các em có khả
năng suy diễn, quy nạp, khái quát hoá, trừu tượng hoá. Các em thường hiểu sâu,
rộng nhiều vấn đề, nhất là những vấn đề có liên quan tới việc học.
- Sáng tạo: Những học sinh năng khiếu thường có tư duy độc lập, có óc

phê phán, khơng suy diễn theo đường mịn, ln ln muốn đi vào bản chất, tìm
ra quy luật của sự vật hiện tượng, có khả năng dự báo, sáng tạo ra nhiều phương
pháp mới độc lập, tối ưu.
- Một số phẩm chất nổi bật: Say mê, tị mị, hoạt động có mục đích,
trung thực, kiên trì, vượt khó, lao vào cái mới, giàu lịng vị tha và tính nhân văn.
Có ý trí phấn đấu vươn lên tự hoàn thiện với tinh thần tự chủ cao.
Ba mặt thông minh, sáng tạo, một số phẩm chất nổi bật với các biểu hiện
cụ thể nêu trên tạo nên cấu trúc của năng khiếu. Ba tiêu chuẩn nêu trên đều phải
có đồng thời ở mức độ cao, không dưới 75% yêu cầu về từng tiêu chuẩn trong
một con người.
2.2. Thực trạng của công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu ở Trường
Tiểu học Kim Đồng trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
a) Thuận lợi
Trường Tiểu học Kim Đồng nằm trên địa bàn Thị Trấn Triệu Sơn là trung
tâm văn hóa, kinh tế, chính trị của huyện Triệu Sơn, đường xá đi lại thuận lợi,
kinh tế tương đối ổn định, là một trong những trường đạt chuẩn Quốc gia mức
độ 1 đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa, chính vì vậy sự quan tâm của nhân dân đối


6
với nhà trường nói chung cũng như đối với việc học hành của con em khá chu
đáo.
Tập thể cán bộ giáo viên tồn trường ln nỗ lực thi đua “Dạy tốt-Học
tốt”, phấn đấu tạo môi trường giáo dục tốt nhất, nhiều năm liền có học sinh giỏi
cấp huyện, cấp Tỉnh, cấp Quốc gia (các năm tổ chức thi).
b) Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi, công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh năng
khiếu ở Trường Tiểu học Kim Đồng còn một số hạn chế:
- Việc phát hiện và tuyển chọn học sinh có năng khiếu, có tài năng cịn
thiếu cơ sở khoa học nên chưa chính xác và triệt để.

- Trong q trình bồi dưỡng, giáo viên chưa có phương pháp tác động cá
biệt nhằm phát huy tính độc lập, chủ động sáng tạo, trí thơng minh của học sinh.
- Chưa có nội dung chương trình chuẩn mực để bồi dưỡng học sinh năng
khiếu.
- Sự quan tâm, đầu tư của phụ huynh học sinh cịn ít, nhiều phụ huynh đi
làm ăn xa.
- Trách nhiệm và quyền lợi của giáo viên bồi dưỡng học sinh năng khiếu
còn chưa nhiều, chưa động viên được người dạy.
- Chất lượng và số lượng học sinh năng khiếu chưa ổn định.
b. Thành công- hạn chế
* Thành công:
- Sau khi thực hiện đề tài giáo viên đã nâng cao nhận thức về công tác bồi
dưỡng học sinh năng khiếu đồng thời biết cách phát hiện và biết xây dựng kế
hoạch bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
* Hạn chế:
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học cịn nhiều khó
khăn.
- Giáo viên dạy bồi dưỡng vừa phải bảo đảm chất lượng đại trà, vừa phải hoàn
thành chỉ tiêu chất lượng mũi nhọn và cơng tác kiêm nhiệm do đó cường độ làm việc
quá tải và việc đầu tư cho công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu cũng có phần bị hạn
chế.
- Học sinh học chương trình chính khóa phải học quá nhiều môn, lại phải
học thêm những môn khác, cộng thêm chương trình bồi dưỡng học sinh năng
khiếu nên rất hạn chế về thời gian tự học nên các em đầu tư ít thời gian cho việc
học bồi dưỡng học sinh năng khiếu, do đó kết quả khơng cao là điều tất yếu.
- Giáo viên dạy bồi dưỡng đều phải tự soạn chương trình dạy, theo kinh
nghiệm của bản thân, theo chủ quan, tự nghiên cứu, tự sưu tầm tài liệu.


7

- Một số khó khăn khác đơi khi gặp phải là: có giáo viên giỏi nhưng
khơng gắn bó với cơng tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu vì nhiều lý do khác
nhau. Việc giáo viên dạy bồi dưỡng phải trên cơ sở tình nguyện chứ khơng thể
áp đặt hoặc dùng biện pháp hành chính; Điều đó ảnh hưởng khơng nhỏ đến chất
lượng bồi dưỡng học sinh năng khiếu cũng như kết quả của công tác này.
c. Mặt mạnh- mặt yếu
* Mặt mạnh:
Ban giám hiệu, tổ trưởng tổ chuyên môn quan tâm chỉ đạo sát sao tới công
tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu của trường, coi đó là nhiệm vụ chính trị quan
trọng hàng đầu của trường. Sự đầu tư về đội ngũ, về cơ sở vật chất, về thiết bị đồ
dùng luôn được quan tâm thực hiện thường xuyên. Sự quan tâm đó cũng ảnh
hưởng lớn đến nhận thức của cha mẹ học sinh, học sinh trong Nhà trường. Được
nhân dân, các đoàn thể ủng hộ tạo điều kiện, giáo viên và học sinh càng thấy
được niềm tự hào và trách nhiệm của mình trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo
của trường, đặc biệt là công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
* Mặt yếu:
+ Đội ngũ giáo viên có đủ về số lượng, đạt chuẩn về trình độ chuyên môn
nhưng một số chưa thực sự giỏi về chun mơn. Một số giáo viên chưa có
phương pháp phát hiện và bồi dưỡng học sinh năng khiếu mà chỉ dựa vào kinh
nghiệm của bản thân để lựa chọn, nên kết quả chưa cao.
+ Một số giáo viên chưa tích cực trong việc trang bị cho học sinh phương
pháp tự học, chưa chú trọng đến việc rèn kĩ năng cho học sinh, do đó học sinh
nắm bắt kiến thức thụ động chưa linh hoạt, sáng tạo làm ảnh hưởng không nhỏ đến
kết quả.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…
Trước những thực trạng về công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh năng
khiếu ở Trường Tiểu học Kim Đồng, tôi thấy một vấn đề cần được đặt ra là: Ban
giám hiệu nhà trường phải nghiên cứu để tìm ra biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng
học sinh năng khiếu nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh năng khiếu
cụ thể là:

- Nâng cao nhận thức về công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
- Tổ chức phát hiện và tuyển chọn học sinh năng khiếu ngay từ cuối năm
lớp 1.
- Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên.
- Tuyển chọn phân công giáo viên bồi dưỡng đội tuyển học sinh năng
khiếu từ lớp 2 đến lớp 5.
- Tổ chức hoạt động dạy học đội tuyển học sinh năng khiếu.


8
- Tổ chức xây dựng, sử dụng, bảo quản CSVC-TBDH phục vụ cho việc
bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
- Huy động cộng đồng tham gia công tác phát hiện và bồi dưỡng học sinh
năng khiếu.
- Tổ chức thi đua khen thưởng kịp thời xây dựng định mức thi đua khen
thưởng cụ thể đối với GV và học sinh năng khiếu.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trang mà sáng kiến đã đặt
ra
- Về ban giám hiệu:
Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng học sinh năng khiếu không sát với điều
kiện thực tế của nhà trường. Kế hoạch còn chung chung không cụ thể đến từng
người từng việc để tập trung nguồn lực bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
Công tác tổ chức bồi dưỡng học sinh năng khiếu của nhà trường chưa
thực sự được quan tâm hầu hết là phó mặc cho giáo viên chủ nhiệm lớp. Ban
giám hiệu không kiểm tra đánh giá công tác này một cách thường xuyên và có
biện pháp chỉ đạo kịp thời nâng cao chất lượng học sinh năng khiếu trong từng
giai đoạn nhất định, không huy động được các nguồn lực khác phục vụ cho công
tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu và khuyến khích học sinh tham gia đạt giải
nên khơng tạo được động lực cho học sinh tham gia thi học sinh năng khiếu các

cấp.
- Về phía giáo viên:
Giáo viên không nắm chắc được nội dung cần tập trung bồi dưỡng cho
học sinh năng khiếu của lớp mình. Giảng dạy khơng sát đối tượng học sinh.
Giáo viên cịn nặng về mặt hồ sơ sổ sách nên không quan tâm đúng mức đến
chất lượng học sinh của lớp mình. Một bộ phận giáo viên yếu về chun mơn
nghiệp vụ thì khơng thể phát hiện và bồi dưỡng học sinh năng khiếu được mặc
dù giáo viên đó vẫn đứng lớp giảng dạy hàng ngày. Một số giáo viên không tâm
huyết với nghề làm việc chống đối khơng có hiệu quả nên làm ảnh hưởng đến
chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng học sinh năng khiếu nói riêng.
- Về phía học sinh:
Học sinh của Trường Tiểu học Kim Đồng chủ yếu là học sinh có cha mẹ
làm nơng nghiệp hồn cảnh gia đình các em cịn gặp nhiều khó khăn. Đời sống
vật chất thiếu thốn, gia đình các em khơng quan tâm đến việc học của con em
mình nên chất lượng học tập của học sinh thấp, không đáp ứng được yêu cầu
hiện nay.
- Về cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học:
Khơng có phịng học dành riêng cho bồi dưỡng học sinh năng khiếu của
trường. Trang thiết bị phục vụ cho công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu còn


9
thiếu thốn. Tài liệu để bồi dưỡng cho học sinh khơng có, hầu hết là do giáo viên
tự sưu tầm và tự mua để làm tài liệu bồi dưỡng cho học sinh. Vì vậy cơng tác bồi
dưỡng học sinh năng khiếu chưa thực sự có kết quả.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Từ cơ sở lí luận, cơ sở thực tiễn và thực trạng của công tác bồi dưỡng học
sinh năng khiếu ở Trường Tiểu học Kim Đồng, tôi xin đưa ra những biện pháp
chỉ đạo như sau:
2.3.1. Giải pháp 1: Quán triệt và nhận thức tầm quan trọng của công

tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu
Tuyên truyền, bồi dưỡng nhận thức đến toàn thể cán bộ giáo viên, cha mẹ
học sinh đặc biệt là giáo viên được phân công bồi dưỡng đội tuyển phải hiểu và
phân biệt rõ các khái niệm: Năng lực, tài năng, năng khiếu, thông minh, thiên tài
... đồng thời phải có hiểu biết về cơ sở khoa học của các giai đoạn phát triển của
một tài năng. Mặt khác phải hiểu một cách sâu sắc các tiêu chuẩn của năng
khiếu tài năng... Bên cạnh đó phải hiểu tâm lý của học sinh năng khiếu. Từ đó
nhận thức được vị trí của học sinh năng khiếu. Giúp phụ huynh có phương pháp
nuôi dạy khoa học, định hướng cho học sinh năng khiếu có sự phát triển tự nhiên
tồn diện, cân bằng về tình cảm và nhận thức.
Nhà trường cũng như cha mẹ học sinh chủ động tìm hiểu, tiếp thu đúng về
chính sách nhân tài của Đảng ta, tạo ra sự ủng hộ hợp tác hố tích cực của cha
mẹ học đối với nhà trường trong việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
Đưa các nội dung, biện pháp và các hình thức bồi dưỡng học sinh năng
khiếu cũng như nâng cao về kiến thức về trình độ để bồi dưỡng học sinh vào các
buổi sinh hoạt tổ chuyên môn. Kết hợp với cha mẹ học sinh tạo được sự hỗ trợ
trong giáo dục và giảng dạy.
Động viên, khích lệ kịp thời những giáo viên, học sinh có sự cố gắng cũng
như có thành tích trong học tập, rèn luyện.
2.3.2. Giải pháp 2: Xây dựng kế hoạch phát hiện, tuyển chọn học sinh
năng khiếu
Đây là một việc làm hết sức cần thiết góp phần quyết định sự thành cơng
của cơng tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu. Kế hoạch phải được rõ ràng chi tiết
ngay từ đầu năm học và chỉ đạo từng giáo viên đưa vào kế hoạch công tác giảng
dạy và phụ trách lớp. Trong kế hoạch phải thể hiện rõ: Thời gian tuyển chọn;
hình thức tuyển chọn; địa điểm tuyển chọn, nội dung tuyển chọn, số lượng học
sinh vào đội tuyển, ai sẽ thực hiện việc tuyển chọn, hỗ trợ học sinh năng khiếu
có hồn cảnh khó khăn, xây dựng kế hoạch chuyển giao học sinh năng khiếu
giữa các lớp…

10
Việc xây dựng kế hoạch tốt giúp cho các hoạt động có hướng đi đúng đắn
đạt được hiệu quả mong muốn và định hướng được triển vọng phát hiện tuyển
chọn và bồi dưỡng học sinh năng khiếu trong tương lai. Đồng thời kế hoạch hố
mang tính pháp chế u cầu mọi giáo viên phải thực thi nhiệm vụ.
2.3.3. Giải pháp 3: Tổ chức phát hiện tuyển chọn học sinh năng khiếu.
Trong công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu khâu đầu tiên là khâu phát
hiện và tuyển chọn học sinh, khâu này quan trọng chẳng khác gì khâu “chọn
giống của nhà nông".
Phương châm giảng dạy là “Phải làm cho học sinh u thích mơn học của
mình, truyền ngọn lửa u thích mơn học thì mới có hiệu quả trong giảng dạy”
vì vậy trong các bài giảng bên cạnh việc cung cấp các kiến thức thầy cô cần dạy
cho học sinh lối sống, kỹ năng và những ứng dụng của kiến thức được học vào
thực tế cuộc sống.
Trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần khơi gợi để học sinh tự khám
phá, bộc lộ cách tiếp cận vấn đề mới, từ đó GV đánh giá được tư chất và năng
lực của học sinh. Một số biểu hiện thường thấy ở những học sinh có tư chất
thơng minh là:
+ Năng lực tư duy lô gic, các mối quan hệ; kĩ năng thao tác giải quyết vấn
đề và sáng tạo cái mới; kĩ năng thực hành, tổ chức sắp xếp công việc.
+ Năng lực phản biện. Trước mỗi tình huống, học sinh có khả năng phản
biện hay khơng? Có biết thay đổi giả thiết, thay đổi hồn cảnh để tạo ra tình
huống mới hay khơng?
+ HS có tinh thần vượt khó và bản lĩnh trước tình huống khó khăn. Có
khả năng tìm tịi phương hướng giải quyết vấn đề khó, biết tự bổ sung kiến thức,
phương tiện để thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ. Có sự nhạy cảm đón bắt ý
tưởng từ những người xung quanh, biết lắng nghe, có khả năng tiếp thu, chọn
lọc, tổng hợp ý kiến từ những người xung quanh.
Phát hiện và tuyển chọn đúng mang ý nghĩa định hướng phát triển đúng

đắn cho một nhân cách. Vì thế phát hiện và tuyển chọn được học sinh năng
khiếu là bản lề, là điểm xuất phát cho việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu. Đồng
thời nó mang ý nghĩa giáo dục rất lớn. Định hướng sai khả năng phát triển của
học sinh tiểu học gây nên sự miễn cưỡng, gị bó, rất có hại cho một nhân cách
đang hình thành và phát triển.
Việc phát hiện, tuyển chọn được thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Giáo viên phụ trách lớp tiến hành khảo sát chất lượng học
sinh bằng cách kiểm tra những nội dung kiến thức cơ bản trong chương trình
học, kiến thức nâng cao bằng các hình thức kiểm tra viết, thảo luận trao đổi hằng
ngày. Sau đó lập danh sách học sinh năng khiếu của lớp mình phụ trách với số


11
lượng không hạn chế. Đây là một việc làm hết sức cần thiết bởi chỉ có giáo viên
phụ trách lớp trực tiếp giảng dạy mới đánh giá chính xác đối tượng học sinh.
- Bước 2: Tổ chức thi chọn trong khối
Khối trưởng lập kế hoạch và tổ chức tuyển chọn: Tham mưu với Ban
giám hiệu nhà trường trong việc ra đề kiểm tra, việc bố trí thời gian, cách thức
tuyển chọn. Phối hợp tất cả giáo viên trong khối mình để tiến hành tuyển chọn
một các chính xác, khách quan. Tiến hành như sau:
+ Khối trưởng ra đề kiểm tra: nội dung kiểm tra phải nằm trong hệ thống
kiến thức cơ bản của chương trình học, có nâng cao, có dạng bài tập mở và đề
bài phải phù hợp với khả năng đặc điểm tâm sinh lý của học sinh.
+Tổ chức thi và chấm bài: Việc tổ chức thi và chấm bài là việc quyết định
chọn đúng đối tượng học sinh năng khiếu, chính vì vậy cần phải tiến hành một
cách nghiêm túc và thật sự khách quan.
+ Sau khi thành lập được đội tuyển của khối, tiến hành bồi dưỡng trong
thời gian ngắn để chuẩn bị cho các em dự thi vòng 2 ở trường tổ chức.
- Bước 3: Tổ chức thi chọn để thành lập đội tuyển học sinh năng
khiếu của trường.

+ Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn ra đề kiểm tra.
+ Tổ chức thi và tuyển chọn đội tuyển.
Hình thức ra đề, tổ chức thi và tuyển chọn tiến hành tương tự như bước 2
nhưng ở bước này cần chọn những giáo viên có năng lực chun mơn tốt nhất để
việc tuyển chọn có sự chính xác và khách quan. Những giáo viên này chính là
những người chính thức bồi dưỡng các em trong đội tuyển sau khi đã được
tuyển chọn.
Việc phát hiện và thi tuyển chọn học sinh năng khiếu tiến hành hàng năm
sẽ nhằm củng cố, bổ sung số học sinh trong đội tuyển hoặc loại những học sinh
có những biểu hiện hạn chế về năng lực.
Một căn cứ nữa để phát hiện và tuyển chọn học sinh năng khiếu là dư luận
cộng đồng gia đình của học sinh, căn cứ này dựa vào sự “di truyền” gen thông
minh của cha mẹ, dân tộc, phần lớn những em học sinh năng khiếu được thừa
hưởng gen từ gia đình ln thể hiện mình trước tập thể song cũng có em rụt rè
nhút nhát khơng bộc lộ khả năng của mình. Với những em này giáo viên cần
giúp đỡ để các em sớm hoà đồng trong tập thể, nhanh chóng bộc lộ năng lực cao
của bản thân.
2.3.4. Giải pháp 4: Tổ chức tuyển chọn và phân công giáo viên bồi
dưỡng học sinh năng khiếu.
Phân công giáo viên là khâu quan trọng, bởi có sử dụng hợp lý đúng
người đúng việc thì mới phát huy được tài năng và hiệu suất công tác. Để làm


12
tốt khâu này, tơi đã dựa vào các tiêu chí sau để chọn giáo viên dạy đội tuyển học
sinh năng khiếu:
- Người giáo viên phải có kiến thức chun mơn thực sự vững vàng,
không chỉ nắm chắc nội dung chương trình mà phải biết mở rộng, nâng cao hệ
thống kiến thức một cách logic, từ đó làm học sinh nể, phục, tin tưởng vì học
sinh thời nay rất năng động, nhiều hs có kiến thức tốt. Khi giải đáp những thắc

mắc của các em, chỉ cần học sinh không thoả mãn là người thầy sẽ mất đi sự tự
tin trước học sinh. Bên cạnh đó, các thầy cơ giáo đặc biệt là các thầy cơ giáo trẻ
phải thường xun tích luỹ kiến thức, học hỏi phương pháp, kinh nghiệm từ
đồng nghiệp là những người đi trước, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ bản thân.
- Giáo viên có lịng nhiệt tình, say mê, có ý thức chấp hành quy chế
chun mơn tốt.
- Giáo viên có kỹ năng thiết kế nội dung dạy học - giáo dục, có kỹ năng tự
học tự bồi dưỡng.
- Giáo viên có sức khoẻ, tự tin, có kinh nghiệm, có tính sáng tạo, có năng
lực giao tiếp, năng lực hiểu học sinh.
- Giáo viên phải được các cấp công nhận là giáo viên giỏi.
Dựa trên tiêu chí đó và tình hình thực tế của nhà trường để phân cơng giáo
viên cho phù hợp. Có hai cách phân công giáo viên tham gia bồi dưỡng học sinh
năng khiếu đó là:
- Phân cơng chun: Phân cơng những giáo viên giỏi về chun mơn
nghiệp vụ, có kinh nghiệm về mơn nào thì dạy mơn đó.
- Phân cơng ln chun: Đối tượng của cách phân công này là những
giáo viên tinh thơng về chun mơn, có năng lực sư phạm, dạy tốt các khối lớp ở
tiểu học.
Ngoài ra, để phát huy tối đa vai trò của đội ngũ GV tham gia bồi dưỡng
học sinh năng khiếu, chúng tơi cịn tổ chức phân nhóm, sắp xếp các GV có năng
khiếu về từng mơn học sinh hoạt theo tổ (có tổ trưởng, tổ phó) để cùng trao đổi,
hội thảo chun mơn như: Tổ Tốn (Gi viên chun bồi dưỡng Tốn làm tổ
trưởng), Tổ Tiếng Việt (Giaó viên chuyên bồi dưỡng Tiếng Việt làm tổ trưởng),
Tổ văn nghệ (GV dạy Âm nhạc làm tổ trưởng), Tổ Thể thao (Giáo viên dạy Thể
dục làm tổ trưởng),...
Tóm lại, cần kết hợp các cách phân cơng trên để đạt hiệu quả cao nhất
trong bồi dưỡng học sinh năng khiếu. Trong quá trình bồi dưỡng, Ban giám hiệu
thường xuyên khảo sát giáo viên, nếu có giáo viên hạn chế về sức khoẻ, chun
mơn khơng phát triển thì cần thay thế vào đó những giáo viên kế cận.

2.3.5. Giải pháp 5: Tổ chức tham khảo, soạn thảo, sưu tầm tài liệu
giảng dạy bồi dưỡng học sinh năng khiếu


13
Sau khi chọn được đội tuyển học sinh năng khiếu, phân công giáo viên
dạy bồi dưỡng, công việc tiếp theo hết sức cần thiết và đem lại chất lượng giảng
dạy cao đó là việc biên soạn tài liệu giảng dạy. Bởi hiện nay sách tham khảo rất
nhiều nếu người giáo viên không biết phân loại, chọn lọc sẽ dẫn đến tình trạng
ơn luyện khơng trọng tâm, khơng sát chương trình của cấp học. Chính vì vậy
việc nghiên cứu, chọn lọc tài liệu và giao việc cho giáo viên rất quan trọng. Ban
giám hiệu, đặc biệt là Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn cần kết hợp cùng
tổ chuyên môn các khối lớp tổ chức nghiên cứu, biên soạn nội dung chương
trình ơn luyện, bồi dưỡng, cùng tìm hiểu về từng mảng kiến thức trong từng
phân mơn sau đó cùng trao đổi và xây dựng thành chương trình riêng của mình
để làm tài liệu giảng dạy. Làm như vậy sẽ giúp việc dạy học có hệ thống và đi
sâu các mảng kiến thức.
Thứ 2. Về chương trình bồi dưỡng:
- Giáo viên cần biên soạn chương trình, nội dung bồi dưỡng rõ ràng, cụ
thể, chi tiết cho từng chuyên đề, bồi dưỡng theo quy trình từ thấp đến cao, từ dễ
đến khó để các em học sinh bắt nhịp dần.
- Xác định rõ trọng tâm kiến thức giảng dạy. Chương trình bồi dưỡng cần
có sự liên thơng , kết nối kiến thức của các chuyên đề với nhau .
Thứ 3. Tài liệu bồi dưỡng:
- Giáo viên sưu tầm bộ đề thi đa dạng nhằm giúp hs tiếp xúc làm quen
với các dạng đề, ln tìm đọc, tham khảo các tài liệu hay định hướng cho học
sinh.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh các tài liệu, sách vở, phù hợp với trình độ
của các em để tự rèn luyện thêm ở nhà. Đồng thời cung cấp hoặc giới thiệu các
địa chỉ trên mạng để học sinh có thể tự học, tự nghiên cứu, bổ sung kiến thức.

Thứ 4. Về thời gian bồi dưỡng:
Để chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi có hiệu quả cần có kế hoạch bồi
dưỡng liên tục và đều đặn, không dồn ép ở thời gian cuối trước khi thi vừa quá
tải đối với học sinh vừa ảnh hưởng đến q trình tiếp thu kiến thức ở mơn học
khác của học sinh.
Ví dụ: Mơn Tốn lớp 4 - 5 đi sâu các chuyên đề sau:
- Chuyên đề 1: Số tự nhiên
- Chuyên đề 2: Cấu tạo thập phân của số
- Chun đề 3: Các dạng tốn điển hình
- Chun đề 4: Giải toán bằng phương pháp sơ đồ đoạn thẳng
- Chun đề 5: Các bài tốn về tính diện tích các hình
- Chuyên đề 6: Cắt ghép hình.
- Chuyên đề 7: Dãy số.


14
Với từng chuyên đề trên giáo viên chọn lọc, hệ thống từ nhiều tài liệu
khác nhau thành tài liệu riêng của mình để giảng dạy. Sau đó tổ chức cho các em
tự luyện trên mạng Internet, có sự theo dõi, giúp đỡ, kiểm tra và lưu kết quả bài
làm của học sinh để giáo viên trực tiếp giảng dạy, điều chỉnh, nâng cao hiệu quả
quá trình bồi dưỡng. Làm tốt việc này đòi hỏi giáo viên phải đầu tư thời gian, trí
tuệ và sự nỗ lực của bản thân. Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phải là người chỉ
đạo, tư vấn tốt cho giáo viên.
2.3.6. Giải pháp 6: Tổ chức hoạt động dạy học đội tuyển học sinh năng
khiếu
Trên cơ sở xây dựng được nội dung như trên, để tiến hành tổ chức hoạt
động dạy học được tốt hơn phải thống nhất được phương pháp giảng dạy, bởi
phương pháp dạy học của giáo viên quy định trình độ lĩnh hội của học sinh. Do
vậy phải triệt để vận dụng các phương pháp tích cực để học sinh được độc lập
suy nghĩ, phát huy tính sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề.

- Bước tiếp theo, chúng ta lập kế hoạch bài học một cách cụ thể tránh tình
trạng thích đâu dạy đó. Dạy theo chuyên đề là biện pháp hữu hiệu nhất.
- Giaó viên bồi dưỡng học sinh năng khiếu cần phối hợp chặt chẽ với giáo
viên chủ nhiệm trong việc dạy đối tượng học sinh năng khiếu để tạo mọi điều
kiện giúp các em phát huy hết năng lực của mình.
- Thực hiện phương châm: dạy chắc cơ bản rồi dạy nâng cao, thông qua
những bài luyện cụ thể để dạy phương pháp tư duy – dạy kiểu dạng bài có quy
luật, loại bài có tính đơn lẻ rồi luyện các dạng tổng quát.
- Trong mỗi bài tập cần đưa ra nhiều câu với mức độ từ dễ đến khó (có thể
4 đến 6 câu nhỏ) và câu nhỏ cuối cùng ta nên vận dụng vào thực tế để các em
hiểu rõ đây là câu vận dụng tích hợp.
- Sau mỗi bài tập nâng cao giáo viên cần đưa ra phương pháp giải hoặc
những lưu ý nhằm học sinh tự khắc sâu kiến thức để cách trình bày được lập
luận lơgic hơn.
- Sau mỗi chun đề cần có bài kiểm tra đánh giá theo các mức độ để nắm
ngay được tình hình học sinh bị hổng phần nào, những bài đa số học sinh làm
được gọi học sinh trực tiếp lên bảng làm (mối lần ghi bảng các em nhớ hơn là
ghi ở vở), bài nào chưa tốt GV sửa và khắc sâu ngay.
- Nên tránh:
+ Tránh nơn nóng, bỏ qua bài tập cơ bản, cho ngay bài khó, học sinh mới
đầu đã gặp ngay một “mớ bịng bong”, khơng nhận ra được nên bắt đầu từ đâu
hoặc việc ghi nhớ từng đơn vị kiến thức kỹ năng dễ lộn xộn hay kết quả là
khơng định hình được phương pháp từ đơn giản đến phức tạp, càng học càng
hoang mang.


15
+ Tránh coi những bài đơn lẻ khơng có quy luật chung là quan trọng, cho
học sinh làm nhiều hơn những bài có nguyên tắc chung (coi những bài đó mới là
“thông minh”), kết quả là học sinh bị rối loạn, không học được phương pháp tư

duy theo kiểu đúng đắn khoa học
+ Không để học sinh tâm lý trong thi cử và khơng nặng thành tích đối với
học sinh dẫn đến học sinh bị áp lực từ nhiều phía.
- Điều quan trọng nhất trong quá trình dạy học là làm cho học sinh u
thích mơn học, “thổi lửa” khơi dậy, ni dưỡng lịng đam mê học tập, khát khao
khám phá của học sinh.
- GV có thể giảng dạy theo các mảng kiến thức, kĩ năng; rèn cho HS kĩ
năng làm bài ở từng dạng, từng chủ đề. Sau khi trang bị cho học sinh kiến thức
cơ bản của bộ môn, giáo viên chú ý nhiều hơn đến việc dạy học sinh phương
pháp phát huy năng lực của học sinh.
Cụ thể xây dựng tiến trình một giờ dạy bồi dưỡng học sinh năng khiếu
như sau:
- Bước 1: Cho học sinh thông báo kết quả bài tập được giao làm ở nhà
trong giờ học trước. Giáo viên nhận xét và sửa chữa.
- Bước 2: GV đưa ra những bài toán (bài văn) để HS giải quyết. Học sinh
đọc kỹ đề bài.
- Bước 3: Hướng dẫn HS phân tích, tìm hiểu đề bài, nêu cách làm tổng
quát, HS tự làm bài.
- Bước 4: Học sinh nêu kết quả kết hợp giải thích cách làm. Giáo viên
cùng học sinh nhận xét, kết luận đánh giá cách làm nào có tính khả thi, mang
tính sáng tạo... từ đó khái qt hố để rút ra cách giải quyết của một loại bài tập
hay những điều cần ghi nhớ.
- Bước 5: Giao bài tập về nhà vào những ngày nghỉ trong tuần.
2.3.7. Giải pháp 7: Huy động cộng đồng tham gia bồi dưỡng học sinh
năng khiếu
Trường tiểu học là nơi mà mọi tổ chức, cá nhân trong cộng đồng đều có
trách nhiệm tham gia q trình giáo dục, đặc biệt là tham gia bồi dưỡng học sinh
năng khiếu. Để việc huy động đạt hiệu quả cần tiến hành theo những hình thức
sau:
- Tạo niềm tin cho các bậc cha mẹ học sinh, các cấp lãnh đạo bằng cách tổ

chức việc dạy học thật tốt, kết quả học tập của các em, thành tích của các em sẽ
gây được lòng tin đối với cha mẹ học sinh với các cấp lãnh đạo. Khi đó sẽ thuận
lợi hơn cho việc huy động các nguồn lực về nhân lực, tài lực, vật lực cho nhà
trường.


16
- Tham mưu với chính quyền địa phương về sự nghiệp phát triển giáo dục.
Nhà trường xây dựng mối liên kết với chính quyền địa phương thực hiện tốt mục
tiêu “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài” bằng các hình
thức: xây dựng quỹ khuyến học động viên khuyến khích kịp thời đối với những
gia đình có con em đạt học sinh giỏi, học sinh tiên tiến đặc biệt những em đạt
giải trong các kỳ thi, thi đỗ các trường chuyên nghiệp..., động viên khen thưởng
đối với các cơ giáo có thành tích trong việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
- Xây dựng tốt việc dân chủ hoá trường học tạo niềm tin trong nhân dân
đối với sự nghiệp giáo dục nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng.
2.3.8. Giải pháp 8: Kiểm tra, đánh giá công tác bồi dưỡng học sinh
năng khiếu.
Quản lý mà khơng kiểm tra đánh giá thì coi như khơng quản lý. Chính vì
vậy kiểm tra đánh giá là một khâu quan trọng. Do đó cần tiến hành như sau:
- Theo dõi sát sao việc bồi dưỡng của giáo viên về nội dung, phương
pháp, biện pháp.
- Dự giờ để giúp giáo viên rút kinh nghiệm, điều chỉnh kịp thời phương
pháp và các biện pháp rèn luyện học sinh.
- Tổ chức các đợt kiểm tra để đánh giá kết quả học tập của học sinh năng
khiếu trên cơ sở đó điều chỉnh nội dung, phương pháp giảng dạy.
2.3.9. Giải pháp 9: Tổ chức thi đua, khen thưởng về công tác bồi dưỡng
học sinh năng khiếu.
Công tác thi đua, khen thưởng là động lực thúc đẩy chất lượng dạy và
học. Vì một trong những nhu cầu cần thiết của con người là sự thể hiện bản thân

và coi trọng danh dự đồng thời cũng là sự phấn đấu vươn lên của mỗi người. Do
vậy để thúc đẩy được phong trào thi đua thầy dạy giỏi, trị học tốt thì cơng tác
thi đua khen thưởng phải hết sức khách quan, công tâm và đầy trách nhiệm, làm
sao khen thưởng đúng người có cơng.
Cần đề cao uy tín của những giáo viên có học sinh năng khiếu, là một
trong những tiêu chuẩn để đánh giá xếp loại giáo viên hàng năm, có ưu tiên đãi
ngộ phù hợp.
Có sổ vàng truyền thống để ghi tên những học sinh đạt thành tích, sổ vàng
truyền thống được lưu giữ hàng năm. Tổ chức lễ tuyên dương, khen thưởng phải
thật sự trang trọng.
Cơng tác thi đua khen thưởng có tác dụng lớn đối với các hoạt động của
nhà trường, vì vậy mỗi cán bộ giáo viên cần có nhận thức đúng đắn và thực hiện
một cách nghiêm túc.
* Điều kiện thực hiện các giải pháp


17
Để thực hiện tốt giải pháp trên cần sự quan tâm chỉ đạo của các cấp lãnh
đạo, sự động viên kịp thời của các bậc phụ huynh học sinh sự chỉ đạo kịp thời
của BGH nhà trường và tập thể cán bộ giáo viên phải đồn kết nhất trí cao thực
hiện tốt các yêu cầu sau:
Thứ nhất:
- Động viên khuyến khích thầy cơ giáo nhiệt tình say mê cơng việc. Xây
dựng kế hoạch cụ thể chi tiết trước khi triển khai bồi dưỡng đội tuyển học sinh
năng khiếu.
- Phân công giáo viên bồi dưỡng phải đảm bảo cả hai yếu tố: tâm lý thoải
mái giữa thầy và trò, giữa giáo viên này với giáo viên khác để có kết quả cao
trong quá trình bồi dưỡng.
- Bồi dưỡng theo kế hoạch cụ thể (các mảng kiến thức trọng tâm; thời
gian, tiến độ bồi dưỡng …)

- Phát huy trí tuệ tập thể (Các tổ nhóm chun mơn thường xun trao đổi
chun mơn, kinh nghiệm bồi dưỡng, xây dựng các chuyên đề..).
- Ứng dụng tốt cơng nghệ thơng tin, khai thác có hiệu quả các tư liệu liên
quan trên mạng Internet.
Thứ hai:
- BGH trao đổi gặp gỡ với giáo viên bồi dưỡng để nắm bắt tình hình, kịp
thời điều chỉnh biện pháp quản lý.
- Tăng cường động viên, tạo điều kiện về vật chất, tinh thần để giáo viên
nhiệt tình, hăng say nghiên cứu, giảng dạy. Chủ động gặp gỡ, trao đổi, nắm bắt
những tâm tư nguyện vọng, những đề xuất, kiến nghị của giáo viên bồi dưỡng để
tìm biện pháp đáp ứng ( đặc biệt là vấn đề tài liệu, kiến thức bồi dưỡng).
Thứ ba:
- Tăng cường công tác tham mưu với Phịng để có thêm những kinh
nghiệm và giải pháp chỉ đạo, thúc đẩy công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu
được tốt.
- Giao lưu với đồng nghiệp trường bạn để học hỏi thêm kinh nghiệm
giảng dạy.
Thứ tư:
- Tăng cường công tác kiểm tra khảo sát. Yêu cầu giáo viên sau khi kết
thúc mỗi chuyên đề ra bài kiểm tra, chấm bài, tổng hợp kết quả báo cáo phó hiệu
trưởng phụ trách bồi dưỡng học sinh năng khiếu. Chuyên đề nào các em còn
kém yêu cầu giáo viên tranh thủ thời gian củng cố lại kiến thức cho các em thật
vững vàng.
- Hàng tháng, tổ chức kiểm tra, xếp thứ tự học sinh trong từng đội
tuyển( dưới nhiều hình thức: Nhà trường kết hợp giáo viên dạy tự ra đề, chấm,


18
xếp loại, hoặc phân công GV chấm chéo giữa các đội tuyển…). Động viên,
hàng tháng khen thưởng trước toàn trường kịp thời các em có thành tích cao

nhất trong đội.
- Làm tốt cơng tác động viên, khen thưởng thích đáng giáo viên, học sinh
có kết quả cao trong q trình bồi dưỡng và thi giáo viên giỏi các cấp.
- Làm tốt cơng tác xã hội hóa giáo dục để mọi tầng lớp nhân dân trong Thị
trấn Triệu Sơn tạo điều kiện ủng hộ kinh phí đào tạo nhân tài.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Từ năm học 2019 - 2020 đến nay, với quyết tâm phấn đấu đạt chỉ tiêu về
chất lượng học sinh năng khiếu, chúng tôi đã tiến hành thực hiện các biện pháp
tổ chức bồi dưỡng một cách cụ thể ngay từ đầu các năm học. Kết quả cho thấy
chất lượng học sinh năng khiếu năm sau luôn cao hơn năm trước. Sự kiên trì và
cố gắng đã khơng uổng cơng của thầy và trò nhà trường, cụ thể:
* Năm học 2019 - 2020:
- Học sinh Giỏi TDTT cấp tỉnh: 1 em
- Học sinh Giỏi TDTT cấp huyện: 5 em.
* Năm học 2020-2021: (Không tổ chức thi học sinh giỏi, giao lưu các
cấp).
- Số học sinh khối 5 tham gia thi vào các lớp chọn của Trường THCS
Triệu Thị Trinh và Trường Phổ thông Triệu Sơn luôn đứng đầu các trường trong
huyện.
* Đặc biệt năm học 2021-2022:
Học sinh khối 5 tham gia thi vào lớp 6 Trường THCS Chất lượng cao của
huyện là: 60 em. Và đã có ít nhất 32 em đậu với số điểm rất cao, trong đó thủ
khoa, á khoa,… đều là học sinh của trường.
Cụ thể: - Thủ khoa là em Trịnh Đức Tài – Tổng điểm: 43,1 (Toán: 9,75;
Tiếng Việt: 7,25; Tiếng Anh: 9,1)
- Thủ khoa là em: Tạ Ngọc Thảo Linh – Tổng điểm: 43,1 (Toán: 8,75;
Tiếng Việt: 8,5; Tiếng Anh: 8,6).
- Á khoa: Đinh Thái Tú – Tổng điểm: 41,9 (Toán: 8,5; Tiếng Việt: 8;
Tiếng Anh: 8,9)…

Nhà trường ln duy trì vị trí tốp dẫn đầu huyện Triệu Sơn về tỷ lệ học sinh
đoạt giải các cuộc thi và giao lưu...
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
Giáo dục tiểu học chính là hình thành ở học sinh những cơ sở ban đầu cho
sự phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, là nền


19
tảng cho bậc học tiếp theo. Tổ chức bồi dưỡng học sinh năng khiếu tiểu học một
cách có hiệu quả là chuẩn bị cho học sinh hành trang, kiến thức vững chắc ban
đầu và tâm thế tiếp tục học giỏi ở cấp học trung học cơ sở. Vì thế ở cấp tiểu học
việc phát hiện và bồi dưỡng học sinh năng khiếu là vấn đề rất quan trọng. Đây là
nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, đặc biệt là nhiệm vụ của cán bộ giáo viên
trong nhà trường. Công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu phải được làm
thường xuyên liên tục. Nâng cao chất lượng học sinh năng khiếu phải song song
với chất lượng giáo dục đại trà.
Hệ thống các biện pháp tổ chức bồi dưỡng học sinh năng khiếu trong sáng
kiến là sự đúc kết kinh nghiệm về hướng dẫn chỉ đạo công tác bồi dưỡng học
sinh năng khiếu của bản thân tôi trong nhiều năm qua. Kết quả cho thấy việc vận
dụng các giải pháp đó đã đem lại chất lượng rất khả quan, hàng năm số lượng
học sinh giỏi của trường tăng rõ rệt. Điều đó cho thấy các cấp quản lý cũng như
cán bộ quản lý mỗi nhà trường cần chú trọng quan tâm hơn tới cơng tác bồi
dưỡng học sinh năng khiếu, cần có các biện pháp cụ thể và áp dụng chỉ đạo sát
sao thì chất lượng học sinh năng khiếu khơng cịn là bài tốn khó đối với mỗi
cán bộ giáo viên cũng như đối với các cấp quản lý.
Qua nghiên cứu lí luận và thực tiễn, chúng tơi rút ra được 9 giải pháp,
biện pháp chỉ đạo tổ chức bồi dưỡng học sinh năng khiếu ở Trường Tiểu học
Kim Đồng đó là:
- Quán triệt và nhận thức tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng học sinh

năng khiếu.
- Xây dựng kế hoạch phát hiện, tuyển chọn học sinh năng khiếu chi tiết,
cụ thể, có chiều sâu.
- Tổ chức phát hiện tuyển chọn học sinh năng khiếu.
- Tổ chức tuyển chọn và phân công giáo viên bồi dưỡng học sinh năng
khiếu.
- Tổ chức tham khảo, soạn thảo, sưu tầm tài liệu giảng dạy bồi dưỡng học
sinh năng khiếu.
- Tổ chức hoạt động dạy học đội tuyển học sinh năng khiếu.
- Huy động cộng đồng tham gia bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
- Kiểm tra, đánh giá công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
- Tổ chức thi đua, khen thưởng về công tác bồi dưỡng học sinh năng
khiếu.
Hệ thống các biện pháp trên hồn tồn có tính khả thi nếu người quản lí
sử dụng đồng bộ và linh hoạt 9 biện pháp thì sẽ có khả năng nâng cao chất lượng
bồi dưỡng học sinh năng khiếu ở các trường tiểu học.
3.2.Kiến nghị:


20
Đối với nhà trường
Cần quan tâm về cơ sở vật chất: mua đầy đủ sách giáo khoa, tài liệu tham
khảo, trang bị đầy đủ máy tính nối mạng Internet để giáo viên tham khảo, cập
nhật thông tin. Tổ chức nhiều sân chơi tìm hiểu về các kiến thức các mơn học
chủ yếu là mơn Tốn, Tiếng Việt và Tiếng Anh cho học sinh tham gia.
Cần tăng cường giao lưu để học hỏi kinh nghiệm trong việc chỉ đạo bồi
dưỡng học sinh năng khiếu giữa các trường trong cụm.
Động viên khen thưởng kịp thời cho giáo viên và học sinh có thành tích
cao trong học tập.
Đối với phịng giáo dục

Nên tổ chức nhiều chuyên đề về bồi dưỡng học sinh năng khiếu các mơn
Tốn, Tiếng Việt và Tiếng Anh vào các buổi sinh hoạt chuyên môn trong dịp hè
để giải đáp, thống nhất các vấn đề khó của mơn Tốn, Tiếng Việt và Tiếng Anh
cho giáo viên. Tổ chức các sân chơi trí tuệ và các hội thi giao lưu cho học sinh.
Bằng những việc làm cụ thể, thiết thực trên, trong những năm qua công
tác phát hiện và bồi dưỡng học sinh năng khiếu ở trường tôi đã gặt hái được
những thành cơng tuy khơng nhiều nhưng cũng đóng góp một phần không nhỏ
vào phong trào giáo dục của huyện nhà cũng như của địa phương, xứng đáng với
niềm tin của phụ huynh học sinh và nhân dân .
Trên đây là những giải pháp của tôi trong công tác quản lý và chỉ đạo
nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lí và chỉ đạo việc bồi dưỡng học sinh
năng khiếu ở trường Tiểu học Kim Đồng, rất mong được bạn bè đồng nghiệp
đóng góp, bổ sung ý kiến.
XÁC NHẬN CỦA
HIỆU TRƯỞNG

Thị trấn Triệu Sơn, ngày 20 tháng 04 năm 2022
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
khơng sao chép nội dung của người khác.
Người viết