sáng kiến kinh nghiệm biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường trung học cơ sở

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ……….

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO NHẰM NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI
Ở TRƯỜNG THCS………………

Người thực hiện :
Chức vụ :
Đơn vị công tác : Trường Trung học CS


Tháng 3, năm 2022
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Hiện nay, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện là một vấn đề cấp thiết
đang được cả xã hội và toàn ngành giáo dục đặc biệt quan tâm. Để góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện thì cơng tác bồi dưỡng học sinh giỏi
(HSG) có vai trò rất quan trọng. Bồi dưỡng học sinh giỏi là bước đi đầu tiên để
đào tạo nhân tài cho đất nước và là nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục
nói chung và nhà trường nói riêng.
Bồi dưỡng học sinh giỏi ở bậc Trung học cơ sở (THCS) là một q trình
mang tính khoa học, nghiêm túc, khơng thể chỉ một vài tháng thực hiện có hiệu
quả, mà phải có tính chiến lược dài hơi trong suốt cả bốn năm học. Chỉ có q
trình này mới cung cấp được tương đối đầy đủ các kiến thức cần thiết cho học
sinh và phát hiện chính xác khả năng học tập của các em, từ đó mới có thể thành
lập các đội tuyển tham dự kỳ thi HSG các cấp đạt kết quả.
Đã từ lâu việc phát hiện và bồi dưỡng HSG là nhiệm vụ trọng tâm của
trường THCS A. Trong những năm gần đây, ở trường THCS A đã có được
những thành tích đáng kể trong cơng tác bồi dưỡng HSG, số lượng các em

tham gia thi HSG các cấp nhiều hơn, chất lượng càng ngày càng tốt hơn,
một số em đã đạt giải cao trong các kỳ thi HSG các cấp. Bước đầu đã khẳng
định được vị thế của nhà trường trong hệ thống giáo dục tại địa phương, góp
phần khơng nhỏ vào thành tích chung của giáo dục huyện nhà. Tuy nhiên bên
cạnh đó, nhà trường cũng gặp những khó khăn nhất định trong cơng tác chỉ
đạo bồi dưỡng HSG, kết quả đạt được vẫn chưa thực sự đáp ứng với mục
tiêu đề ra. Đây cũng là một lĩnh vực cần được nghiên cứu một cách nghiêm
túc và đề xuất các biện pháp hữu hiệu, khả thi để đạt kết quả cao hơn.
Xuất phát từ những vấn đề trên, cộng với kinh nghiệm chỉ đạo công tác
bồi dưỡng học sinh giỏi của nhà trường trong những năm qua, bản thân mạnh
dạn nghiên cứu đề tài: “Biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng bồi
2


dưỡng học sinh giỏi ở trường THCS ………..”.
II. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
Mục tiêu của đề tài là đánh giá thực trạng công tác chỉ đạo bồi dưỡng
HSG cấp THCS tại trường THCS A từ năm học 2018– 2019 đến năm học 20192020; 2020 -2021. Qua đó rút ra một số biện pháp chỉ đạo trong công tác bồi
dưỡng nhằm duy trì ổn định về số lượng HSG các cấp của nhà trường năm học
2021 – 2022 và những năm tiếp theo, nâng cao chất lượng mũi nhọn, duy trì và
nâng cao số lượng giải của tất cả các môn dự thi đối với kỳ thi HSG các mơn
văn hóa các cấp.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
1. Đối tượng nghiên cứu
- Về học sinh: Nghiên cứu và áp dụng đối với học sinh của trường THCS
A…. từ năm học 2018 -2019 đến năm học 2021 – 2022.
- Về giáo viên: Các thầy cô giáo trong tập thể trường THCS A….
2. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu trong giới hạn phạm vi các hoạt động của tập thể hội
đồng sư phạm nhà trường và các học sinh khá, giỏi của trường THCS A qua đó

áp dụng trực tiếp đề tài để làm tốt công tác chỉ đạo bồi dưỡng HSG trong nhà
trường và có thể áp dụng triển khai đối với một số trường THCS trong huyện.
IV. ĐIỂM MỚI CỦA SÁNG KIẾN, KINH NGHIỆM
Trong sáng kiến, kinh nghiệm này tôi sẽ trao đổi cùng các bạn đồng nghiệp,
những người quan tâm đến công tác Bồi dưỡng HSG một số vấn đề mà theo tơi nó
ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công hay thất bại của cơng tác bồi dưỡng học sinh
giỏi, đó là: “Biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh
giỏi ở trường THCS ………..”. Sáng kiến, kinh nghiệm này tuy không mới,
nhưng những vấn đề tôi nêu ra ở đây là những kinh nghiệm mà bản thân đã tổng
kết lại cơng tác quản lí, chỉ đạo của Nhà trường, đã được kiểm định qua thực tế và
đạt hiệu quả cao mà trong những năm qua thực hiện có hiệu quả ở Nhà trường; giải
3


đáp một phần các câu hỏi: Cách bồi dưỡng học sinh giỏi như thế nào để có kết quả
tốt ? Muốn có học sinh giỏi thì thì giáo viên bồi dưỡng phải làm gì và làm như thế
nào? Người lãnh đạo quản lý cần làm gì để nâng cao chất lượng bồi dưỡng HSG?
Đây là những vấn đề mà nhìn chung cán bộ, quản lí và cả đội ngũ giáo viên đang
lúng túng, chưa có định hướng rõ ràng.
VI. CĂN CỨ PHÁP LÝ TRIỂN KHAI (NẾU CÓ)
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8, khóa XI cũng đề ra mục tiêu tổng
quát trong đổi mới giáo dục và đào tạo: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về
chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc
xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con
người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng
sáng tạo của mỗi cá nhân…". Tại Đại hội XIII của Đảng, chủ trương này tiếp tục
được nhấn mạnh, trong quan điểm chỉ đạo, Nghị quyết nhấn mạnh phát huy sức
mạnh tổng hợp của con người Việt Nam, bồi dưỡng sức dân, nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực, "Có cơ chế để đột phá thu hút, trọng dụng nhân tài" để
tạo động lực mới cho phát triển nhanh và bền vững đất nước".

(Bổ sung công văn văn bản thi HSG cấp trên nếu có)
Xuất phát từ quan điểm chỉ đạo của Đảng về Giáo dục & Đào tạo, thực
hiện chiến lược phát triển giáo dục trong giai đoạn hiện nay, ngành giáo dục
đang tích cực đổi mới nội dung, chương trình, đổi mới phương pháp dạy học,
đổi mới công tác quản lý giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Bậc trung học cơ sở ở nước ta những năm qua vẫn lựa chọn bồi dưỡng học sinh
giỏi nhằm động viên, khuyến khích người dạy và người học phát huy năng lực
sáng tạo dạy giỏi, học giỏi phát hiện người học có năng khiếu về mơn học không
chỉ để thúc đẩy việc cải tiến, đổi mới, nâng cao chất lượng dạy và học; chất
lượng của việc quản lí chỉ đạo của các nhà trường mà cịn góp phần tạo nguồn
bồi dưỡng thực hiện mục tiêu phát hiện đào
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HSG Ở TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ A .... HIỆN NAY
4


1. Vài nét về trường trung học cơ sở…………
Trường THCS…… là trường công lập, thuộc huyện………. Giáo viên
giảng dạy ở đây đa số là giáo viên của địa phương. Năm học 2021 -2022 nhà
trường có 47 cán bộ giáo viên và nhân viên. Trong đó:
- Cán bộ quản lý: 4; Giáo viên cơ bản: 24; GVTiếng Anh: 8; GV Mĩ thuật:
02; GV Âm nhạc : 02; GV Tin học: 02; GV Thể dục : 02; Nhân viên 03.
- Trình độ của cán bộ quản lý và giáo viên: Đại học: 41; Cao đẳng: 04;
Trung cấp: 02.
- Trường THCS A…. trong năm học 2021 - 2022 có tổng số là 820 học
sinh với … đầu lớp.
Điểm nổi bật về đội ngũ nhà trường có sự thống nhất cao, một tập thể
đồn kết nhiệt tình, có trách nhiệm cao. Nhà trường ln quan tâm đến công tác
bồi dưỡng HSG. Do vậy trong những năm qua chất lượng giáo dục học sinh

luôn duy trì và nâng cao, trong đó Nhà trường đã đạt nhiều thành tích trong cơng
tác bồi dưỡng HSG.
2. Một số vấn đề đặt ra trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng HSG ở trường
trung học cơ sở A…
Xác định rõ tầm quan trọng và vai trị của cơng tác bồi dưỡng HSG
trường THCS A……. những năm qua đã có những bước đi phù hợp và gặt hái
được kết quả đáng khích lệ. Nhà trường nâng cao chất lượng giáo dục đại trà
làm nền tảng vững chắc trên cơ sở đó mà nâng cao chất lượng mũi nhọn: phát
hiện bồi dưỡng HSG. Vì thế mà đội ngũ họ HSG của nhà trường ngày càng
nhiều về số lượng nâng cao về chất lượng. Đội ngũ giáo viên được lựa chọn
giảng dạy đội tuyển là những giáo viên có uy tín, trình độ chun mơn nghiệp vụ
vững vàng, nhiệt tình năng động và đều xác định việc bồi dưỡng học sinh giỏi
rất quan trọng, nó khẳng định uy tín của nhà trường đối với phụ huynh học sinh,
với địa phương và với các cấp quản lý và xã hội.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được trong công tác bồi dưỡng
HSG ở trường THCS A ….vẫn cịn có những hạn chế, yếu kém nhất định đó là:
5


- Kết quả chất lượng học sinh giỏi chưa đồng đều giữa các năm, chưa đạt
kết quả cao (chưa có nhiều học sinh đạt giải cao), chưa đáp ứng yêu cầu nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện của Nhà trường.
- Ban Giám hiệu, đội ngũ lãnh đạo, quản lý của Nhà trường có thời điểm,
giai đoạn chưa được quan tâm sâu sát chỉ đạo công tác bồi dưỡng HSG .
- Đội ngũ giáo viên tham gia công tác bồi dưỡng HSG của trường tuy tỷ lệ
giáo viên có trình độ chun mơn đạt chuẩn về trình độ đào tạo cao nhưng
không đồng đều về chất lượng, một số giáo viên hạn chế về phương pháp, về
kiến thức các môn, về kinh nghiệm dạy học.
- Một số học sinh có năng lực nhưng chưa tích cực trong học tập, chưa nỗ
lực trong quá trình tham gia các đội tuyển, số ít ngại thể hiện năng lực bản thân,

hoặc tích cực tham gia khi được lựa chọn nhất là các môn không phải là khoa
học tự nhiên như (Văn, Sử, Địa).Việc bồi dưỡng HSG để dự thi các cấp quá
nặng nề vì tính chất thời vụ mà gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của học sinh.
- Quá trình bồi dưỡng HSG chưa thực sự đặt trên cơ sở vững chắc là nâng
cao chất lượng dạy và học, đẩy mạnh nâng cao chất lượng giáo dục đại trà một
cách toàn diện.
- Việc thống nhất nội dung, phương pháp, giới hạn bồi dưỡng HSG cịn
lúng túng, gặp nhiều khó khăn về tài liệu và các văn bản hướng dẫn.
- Việc huy động các nguồn lực cho cơng tác bồi dưỡng HSG cịn chưa đạt
yêu cầu mong muốn.
- Việc thi đua khen thưởng chưa đủ mạnh để khuyến khích cho học sinh
và giáo viên quyết tâm cao trong công việc.
- Cơ sở vật chất thiết bị dạy học phục vụ cho công tác bồi dưỡng HSG vần
còn nhiều thiếu thốn.
Xuất phát từ những thực trạng nêu trên và xác định bồi dưỡng HSG ở
trường THCS A… là một q trình mang tính khoa học, nghiêm túc, khơng
thể giao khốn cho giáo viên dạy bồi dưỡng, công tác bồi dưỡng học sinh
giỏi, không chỉ một vài tháng làm được có kết quả, mà phải có tính chiến lược
dài hơi trong suốt cả bốn năm học ở bậc THCS. Vì vậy trong những năm qua
6


phải có sự chỉ đạo thống nhất, đồng bộ của đội ngũ cán bộ quản lý nhà nhà
trường và đội ngũ giáo viên tham gia bồi dưỡng HSG cùng như sự phối hợp
với học sinh và phụ huynh, trường THCS A đã thực hiện một số biện pháp
nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi ở Nhà trường và bước đầu
đã cho những kết quả rất đáng khích lệ.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH TRONG CHỈ ĐẠO
CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HSG CỦA TRƯỜNG THCS A…..
1. Quán triệt và nhận thức tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng

HSG đến toàn bộ đội ngũ cán bộ, giáo viên và học sinh, phụ huynh học sinh
Đây là giải pháp quan trọng hàng đầu, có ý nghĩa quyết định đối với cơng
tác bồi dưỡng HSG, bởi lẽ khi có nhận thức đúng, tốt thì mới có hành động đúng
và do đó mới mang lại kết quả cao.
Mục đích của bồi dưỡng HSG là phát hiện những học sinh có tư chất
thông minh, đạt kết quả xuất sắc trong học tập và phát triển năng khiếu của các
em về một số môn học trên cơ sở đảm bảo giáo dục phổ thơng tồn diện; giáo
dục các em thành người có lịng u nước, tinh thần vượt khó, tự hào, tự tơn dân
tộc; có khả năng tự học, nghiên cứu khoa học và sáng tạo; có sức khỏe tốt để
tiếp tục đào tạo thành nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Cho nên có
thể coi việc bồi dưỡng HSG là một trong những công tác mũi nhọn trong việc
nâng cao dân trí, đào tạo nguồn lực, bồi dưỡng nhân tài cho nhà trường nói
riêng, cho địa phương và đất nước nói chung.
Năng khiếu của mỗi học sinh nếu như được phát hiện và bồi dưỡng sớm
sẽ định hướng phát triển và dần định hình trở thành những HSG. Ngược lại, nếu
như không kịp thời phát hiện và bồi dưỡng thì năng khiếu của các em có thể bị
thui chột và ít có khả năng, cơ hội trở thành HSG. Do đó, có thể thấy việc phát
hiện và bồi dưỡng HSG là nhiệm vụ của mỗi nhà trường mà trong đó trách
nhiệm cụ thể thuộc về từng nhà quản lí, từng giáo viên giảng dạy. Chính vì thế,
những năm qua BGH Nhà trường đã luôn quán triệt và nhận thức tầm quan trọng
của công tác bồi dưỡng HSG tới toàn thể cán bộ, giáo viên và học sinh trong
7


toàn trường. Đồng thời BGH cũng nắm vững và phổ biến, triển khai các chế độ
chính sách, các văn bản hướng dẫn về việc bồi dưỡng nhân tài của Đảng và Nhà
nước ta, và kế hoạch thi HSG hàng năm của cấp trên.
Bên cạnh đó, Nhà trường cũng đã triển khai tuyên truyền trong phụ huynh
học sinh, cộng đồng xã hội để tạo ra môi trường giáo dục lành mạnh, thuận lợi,
thống nhất về mục tiêu giáo dục. Ban Giám hiệu Nhà trường đã đưa hoạt động

chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi vào Nghị quyết của nhà trường. Tăng
cường làm ảnh hưởng sâu rộng của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tới các tổ
chức Đảng, Chính quyền và các tổ chức đoàn thể, tổ chức kinh tế và cộng đồng
xã hội ở địa phương. Tranh thủ sự ủng hộ của mọi tầng lớp nhân dân và sử dụng
các nguồn vốn ủng hộ có hiệu quả.
2. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo công tác bồi dưỡng HSG
Nếu như việc quán triệt và nhận thức tầm quan trọng của cơng tác bồi
dưỡng HSG được ví như nền móng để xây dựng nên ngơi nhà HSG thì việc phát
hiện và bồi dưỡng HSG ở nhà trường được ví như là tồn bộ kết cấu, bố cục của
ngơi nhà. Đó là nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết để hoạt động bồi dưỡng có thể
diễn ra và diễn ra có hiệu quả. Vì vậy Ban Giám hiệu cần phải xây dựng kế
hoạch chung và kế hoạch cụ thể về công tác này ngay đầu mỗi năm học.
Trong kế hoạch cụ thể cần làm rõ quy trình tuyển chọn, bồi dưỡng; nội
dung, phương pháp, thời gian bồi dưỡng; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ
cơng tác bồi dưỡng; có cơ chế phối hợp, huy động cộng đồng, các nguồn tài
chính...
Để kế hoạch khả thi, có bước đi thích hợp thì hiệu trưởng Nhà trường đã
căn cứ vào chỉ thị năm học, vào văn bản hướng dẫn của cấp trên và tình hình
thực tế của Nhà trường, xu thế chung của giáo viên, yếu tố mang tính chất đột
phá... Kế hoạch được xây dựng trên tinh thần dân chủ, lấy ý kiến đóng góp của
đội ngũ giáo viên và được thông qua tập thể sư phạm Nhà trường. Kế hoạch chi
tiết cần phải là những dự kiến kết quả bằng số liệu, những việc làm cụ thể và đặc
biệt nó phải mang tính khả thi.
3. Chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đại trà
8


Thực tiễn giáo dục đã chứng minh, nhà trường nào có chất lượng giáo dục
đại trà tốt thì thường có chất lượng mũi nhọn tốt (tức chất lượng HSG tốt). Chất
lượng giáo dục chung toàn trường sẽ là nền tảng vững chắc để từ đó xây dựng

cái đỉnh, cái đỉnh đó rõ ràng cũng phụ thuộc nhiều ở nền móng. Vì vậy để có
chất lượng HSG cao thì nhà trường phải nâng cao chất lượng giáo dục đại trà.
Vì thế, những năm qua BGH nhà trường đã tăng cường chỉ đạo đổi mới
phương pháp dạy học, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm của công tác chuyên môn
và phải làm có quy trình, huy động nhiều nguồn lực để làm. Bên cạnh đó phải
chú trọng trong cơng tác tổ chức, tham gia các hội thi, thông qua các hội thi để
cho học sinh thể hiện, bộc lộ hết năng lực của mình – đó là dịp để nhà trường
tiếp tục tìm nhân tố mới cho bồi dưỡng HSG. Song song với đó, Nhà trường tích
cực đổi mới cơng tác kiểm tra và đánh giá giáo viên, học sinh. Tăng cường kiểm
tra việc thực hành của học sinh để từ đó rút ra kinh nghiệm trong việc dạy của
thầy, trong việc học của trò và phát hiện, đánh giá HSG thực chất hơn.
Vì thế có thể khẳng định rằng, q trình bồi dưỡng HSG phải đặt trên một
cơ sở vững chắc và nâng cao chất lượng dạy và học đại trà. Coi đây là nền tảng
xuyên suốt quá trình năm học có như vậy việc bồi dưỡng học sinh giỏi sẽ có
nhiều thuận lợi.
4. Chỉ đạo phân cơng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên bồi dưỡng HSG
Đội ngũ giáo viên không chỉ là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục mà
còn là chủ thể, là lực lượng tham gia vào q trình bồi dưỡng HSG, do đó bồi
dưỡng đội ngũ giáo viên giỏi để thực hiện công tác bồi dưỡng HSG cũng là yêu
cầu, biện pháp đặt ra hàng đầu trong các nhà trường. Thực tiễn giáo dục cho
thấy ở đâu có thầy giỏi thì ở đó có trị giỏi. Hay nói một cách khác, “Thầy nào
trị ấy” trở thành một nguyên tắc bất thành văn trong giáo dục, với cơng tác bồi
dưỡng HSG thì càng địi hỏi những giáo viên có kiến thức rộng, tồn diện, tinh
thơng nghiệp vụ, có phương pháp giảng dạy tốt, có lịng nhiệt tình, u nghề. Do
đó, trong cơng tác bồi dưỡng HSG không thể không bồi dưỡng đội ngũ giáo viên
thực hiện nhiệm vụ này.
9


Vì q trình bồi dưỡng HSG là một cơng việc lâu dài cho nên việc phân

công giáo viên trực tiếp bồi dưỡng đội tuyển là một vấn đề mang tính chiến
lược; BGH nhà trường đã phải xây dựng được một đội ngũ giáo viên cốt cán, lựa
chọn số giáo viên dạy tốt, có đủ khả năng, uy tín để tham gia công tác bồi
dưỡng. BGH nhà trường căn cứ vào điều kiện cơ sở vật chất, vào đội ngũ mà lực
chọn các hình thức phân cơng lao động sư phạm hợp lý.
Để có một đội ngũ giáo viên vững vàng tay nghề, có tâm huyết thực hiện
cơng tác bồi dưỡng HSG là cả một quá trình bồi dưỡng thường xuyên, liên tục
với từng biện pháp thích hợp. Trong đó bao gồm: Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức
(Bồi dưỡng nhân cách và phẩm chất nghề giáo); Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp
vụ; Bồi dưỡng kiến thức và kinh nghiệm thức tế. trên cơ sở những nội dung bồi
dưỡng đó triển khia các hình thức bồi dưỡng phù hợp trong đó kết hợp với việc
bồi dưỡng của Nhà trường và tự bồi dưỡng của giáo viên. Trong đó hình thức tự
bồi dưỡng là một hình thức rất quan trọng. Mỗi giáo viên phải tự bồi dưỡng
mình, coi việc tự học là cơng việc suốt đời, có như vậy mới cập nhật kiến thức,
mới theo kịp sự tiến bộ của xã hội và như thế mới tận tâm với nghề, mời hoàn
thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
5. Chỉ đạo tốt khâu phát hiện, tuyển chọn và xây dựng đội tuyển HSG
Muốn có một đội tuyển dự thi HSG đạt kết quả cao trước hết phụ thuộc
rất nhiều vào khâu tuyển chọn. Do vậy, việc phát hiện, tuyển chọn học sinh và
xây dựng đội tuyển HSG để dự thi các kỳ thi các cấp là một việc làm quan trọng
của mỗi nhà trường.
Hiện nay việc phát hiện và tuyển chọn chính xác HSG thực chất, đáp ứng
mục tiêu giáo dục quốc gia và xu hướng giáo dục thế giới khơng hẳn là dễ. Vì
thế ban giám hiệu đã chỉ đạo tốt khâu phát hiện, tuyển chọn và xây dựng đội
tuyển HSG thông qua các hình thức như: đầu năm học nhà trường tổ chức khảo
sát học tập qua đó tuyển những em có thơng số trả lời cao cần được đánh dấu và
giao cho giáo viên theo dõi, phát hiện và báo cáo BGH về kế hoạch bồi dưỡng
trực tiếp tại lớp để phát hiện tư duy cho học sinh. Trong quá trình giảng dạy
10

hàng ngày giáo viên các bộ môn phát hiện học sinh có sở trường, năng khiếu
mỗi mơn học; thường xun tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng học sinh theo
tháng, theo kỳ; tổ chức các cuộc thi, hội thi chun biệt như Ơlympic Tin học
hay cuộc thi Rung chng vàng Tiếng Anh, "Em u nước Việt" (tích hợp mơn
Văn, Sử , Địa) hay "Thử tài bác học" (tích hợp các mơn khoa học tự nhiên Tốn,
Lý, Hóa, Sinh); hay trực tiếp phỏng vấn trao đổi đối với từng cá nhân học
sinh …, Ngồi ra thơng qua hồ sơ học bạ của cấp học dưới, lớp học dưới để theo
dõi, phát hiện HSG. Khi đã thành lập đội tuyển HSG thì trong q trình lập đội
tuyển, có những em sẽ được phát hiện thêm để khơng bỏ sót học sinh giỏi đồng
thời phát hiện những học sinh có hạn chế về mặt nào đó trong đội tuyển để có
cách thức bồi dưỡng và phương pháp bồi dưỡng. Bên cạnh bồi dưỡng môn thi
HSG nhà trường vẫn luôn cần chú trọng dạy đủ, trau dồi tất cả các môn cho các
em để đảm bảo sự phát triển toàn diện cho học sinh (tránh học lệch).
Ví dụ: Trình tự các bước phát hiện và tuyển chọn HSG môn Văn như sau:
* Bước thứ 1: Phát hiện những học sinh có khả năng cảm thụ văn học tốt
a. Chọn học sinh có năng khiếu:
- Là những học sinh có năng lực tư duy tốt ở mọi vấn đề.
- Có hiểu biết và khá thơng tuệ mọi vấn đề.
- Có khả năng nhớ lâu, khả năng suy diễn, giải quyết xử lý tình huống linh
hoạt hiệu quả cao.
b. Khả năng sáng tạo:
- Luôn nhạy bén phát hiện những vấn đề mới mẻ độc đáo.
- Ln chủ động độc lập trong tư duy.
- Có khả năng tự học và tự tìm tịi.
c. Tinh thần say mê ham học:
- Là những học sinh có chính kiến, biết bảo vệ chính kiến.
- Trung thực, điềm đạm và nhạy cảm.
- Khiêm tốn học hỏi. Say mê và yêu thích mơn học. Có ý chí vươn lên để
khẳng định mình.

* Bước2: Tổ chức tuyển chọn HSG
11


- Căn cứ vào điểm và kết quả của những năm học trước, nhất là điểm qua
các kỳ thi mà nhà trường tổ chức đánh giá một cách nghiêm túc và trung thực.
Tất nhiên điểm số không phải là cơ sở và căn cứ chủ yếu càng không phải là
điều kiện quyết định để lựa chọn học sinh có năng khiếu nhưng nó vẫn là kết
quả trực quan ban đầu để đánh giá và đưa các em vào danh sách để tuyển chọn.
- Xem xét kết quả của quá trình học tập ở nhà trường. Một học sinh liên tục
cả năm và nhiều năm đạt học sinh giỏi trong các kỳ thi thì đó chính là một căn
cứ tin cậy và nó cũng thể hiện đầy đủ những khả năng phẩm chất đáng q của
một học sinh có năng khiếu. Để đánh giá đúng kết quả học tập cần phải:
+ Thông tin từ giáo viên đã từng giảng dạy ở các lớp.
+ Dựa vào thực tế quá trình học tập bồi dưỡng. Đây là những cơ sở thực
tiễn có chiều sâu chính xác và sát xuất cao vì qua đó các em được bộc lộ và thể
hiện đầy đủ những khả năng của mình.
- Tuyển chọn bằng cách trực tiếp phỏng vấn trao đổi đối với từng cá
nhân học sinh. Qua thực tế thì cách này mang lại hiệu quả khá cao bởi vì
người dạy sẽ phát hiện được những học trị thích và ham mê bộ mơn của mình
bởi trong quá trình học tập và giảng dạy giữa thầy và trị bao giờ cũng có sự
đồng cảm và ăn ý với nhau. (cách thứ này có thể sử dụng đặt các dạng câu
hỏi như: Bộ môn học trong nhà trường mà em u thích nhất? Vì sao? Điều
mà em thấy lý thú và hấp dẫn ở bộ môn này? ... )
- Kiểm tra đánh giá sau thời gian bồi dưỡng và tổ chức điều chỉnh thành
đội tuyển. Bước này được coi là bước cuối cùng trong khâu tuyển chọn. Cuối
mỗi kỳ các lớp đội tuyển được kiểm tra khảo sát chất lượng bằng một bài thi
chuẩn bị cho các đội tuyển của năm học tiếp theo.
6. Chỉ đạo hoạt động dạy và học trong đội tuyển HSG và giám sát chặt
chẽ việc bồi dưỡng HSG

Chỉ đạo thống nhất nội dung, phương pháp, kế hoạch bồi dưỡng HSG là
một công việc khó nhưng là người cán bộ lãnh đạo, lý phải biết khơi dậy nguồn
lực, chọn việc mà làm, tổ chức các bước có quy trình phù hợp đạt hiệu quả cao.
- Chỉ đạo xây dựng nội dung bồi dưỡng đội tuyển HSG
12


Trong bồi dưỡng đội tuyển HSG thì việc cần thiết phải xây dựng nội dung
bồi dưỡng. Đây là một vấn đề quan trọng song rất khó khăn vì nguồn tài liệu
nhiều nhưng không thống nhất. Bởi, nếu như không xây dựng được một nội
dung bồi dưỡng tốt thì kết quả sẽ bồi dưỡng không cao và việc bồi dưỡng sẽ
không theo một định hướng nhất định. Quy trình xây dựng nội dung bồi dưỡng
đội tuyển học HSG nên tiến hành như sau:
+ Thành lập Ban chỉ đạo bồi dưỡng HSG gồm: BGH, các tổ trưởng chuyên
môn, khối trưởng các khối và giáo viên dạy đội tuyển.
+ Ban chỉ đạo giao cho giáo viên giảng dạy xây dựng đề cương bồi dưỡng.
+ Ban chỉ đạo sơ duyệt.
+ Cho giáo viên xây dựng nội dung chi tiết theo từng chuyên đề.
+ Hội thảo, lấy ý kiến đóng góp của giáo viên trong trường những người có
kinh nghiệm (nhất là giáo viên có kinh nghiệm hướng dẫn ôn đội tuyển).
Lưu ý: Ban chỉ đạo bổ sung nội dung, nghiệm thu và bàn giao cho giáo
viên giảng dạy. Đồng thời lưu trữ làm tài liệu cho nhiều năm sau và có điều
chỉnh qua mỗi năm học.
- Chỉ đạo việc thống nhất phương pháp dạy học trong đội tuyển bồi dưỡng
học sinh giỏi
Dạy bồi dưỡng học sinh giỏi cũng phải theo quan điểm tích cực “Lấy học
sinh làm trung tâm” của quá trình học. Giáo viên tổ chức và hướng dẫn học sinh
các hoạt động học tập ở trên cơ sở sau:
+ Huy động mọi khả năng tiềm ẩn của học sinh, để tự học sinh tìm tịi,
khám phá nội dung của bài học.

+ Tạo ra nhiều tình huống cho học sinh tư duy, để các em rèn luyện các
thao tác tư duy như: Phân tích, tổng hợp, so sánh, chứng minh, bác bỏ... học sinh
phải là người giải quyết những vấn đề đặt ra dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
+ Phát huy sở trường, năng lực của từng em (cá biệt hoá học sinh) làm cho
13


học sinh tự tin, có nhiều niềm vui trong học tập.
+ Giáo viên chủ động tìm ra phương pháp dạy chủ yếu và phối hợp các
phương pháp dạy học, các hình thức dạy học để các em tự chiếm lĩnh trên cơ sở
được thao tác hoá các hoạt động học tập.
+ Dạy bồi dưỡng HSG là dạy cách tự học, tự bồi dưỡng cho các em.
- Xây dựng kế hoạch và giám sát chặt chẽ hoạt động bồi dưỡng
+ Xây dựng thời khoá biểu dạy học của đội tuyển
+ Xây dựng kế hoạch kiểm tra của đội tuyển.
+ Xây dựng kế hoạch kiểm tra hàng tháng, học kỳ và năm học.
+ Cán bộ lãnh đạo, quản lý thường xuyên giám sát hoạt động bồi dưỡng để
kịp thời uốn nắn những hạn chế, khuyết điểm và khích lệ động viên học sinh và
giáo viên của đội tuyền
7. Đảm bảo cơ sở vật chất và thiết bị dạy học phục vụ cho cơng tác bồi
dưỡng HSG
- Về phịng học, thư viện, mua sắm trang thiết bị.
Nhà trường chúng tôi đã phải bố trí các phịng học dành riêng cho bồi
dưỡng và tăng cường mua sắm trang thiết bị như thiết bị trình chiếu, ti vi, và các
học cụ dùng cho việc thực hành các môn khoa học tự nhiên…
Xây dựng thư viện dùng chung là công việc mang lại hiệu quả cao trong
việc học tập và nghiên cứu của giáo viên và học sinh. Trong thư viện có đầu từ
các đầu sách nâng cao dùng cho học sinh HSG và giáo viên, giúp cho giáo viên
và học sinh có tài liệu tham khảo.
- Xây dựng ngân hàng đề thi khoa học, phù hợp với đối tượng HSG

Nhà trường đã ứng dụng công nghệ thông tin vào xây dựng ngân hàng đề
thi số với hệ thống hàng nghìn câu hỏi cho các mơn học. trong đó thường xuyên
bổ sung cập nhật kiến thức mới bằng cách mỗi tháng, mỗi giáo viên tham gia bồi
dưỡng phải ra 1 đề kiểm tra thang điểm 20. Dùng đề kiểm tra học sinh và lưu trữ
14


tạo ra một ngân hàng để giúp cho giáo viên và học sinh tham khảo hàng năm.
8. Huy động cộng đồng cùng tham gia công tác
Hoạt động bồi dưỡng HSG là hoạt động tốn kém không chie thời gian,
công sức mà cịn có tài chính. Trong đó trực tiếp nhất là hỗ trợ mua sắm tài liệu,
học cụ và thiết bị học tập, bồi dưỡng sức khỏe, đảm bảo phương tiện đi lại cho
đội tuyển khi đi thi… cho nên ngồi ngân sách được cấp, trích từ quỹ cha mẹ
học sinh thì việc huy động cộng đồng cùng tham gia công tác bồi dưỡng HSG là
một việc làm cần thiết theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”
hơn nữa đây là công việc lâu dài, tốn nhiều thời gian và công sức và của cải cho
nên rất cần sự đóng góp quý báu về vật chất lẩn tinh thần của các lực lượng
trong và ngồi nhà trường. Vì vậy, Ban Giám hiệu đã Chỉ đạo xây dựng qũy
Khuyến học, qũy học sinh nghèo vượt khó... để khen thưởng động viên khuyến
khích giáo viên và HSG.
9. Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng về việc bồi dưỡng HSG
Ngoài việc khen tưởng về vật chất cho giáo viên và học sinh giỏi, nhà
trường cần xây dựng các tiêu chí thi đua về cơng tác này, có cơ chế đãi ngộ cho
giáo viên tham gia bồi dưỡng. Giáo viên giỏi cấp nào thì phải có học sinh giỏi
cấp đó, khuyến khích có nhiều giáo viên giỏi và học sinh giỏi.
Nhà trường gặp mặt, khích lệ HSG trước khi đi thi và tuyên dương, khen
thưởng học sinh đạt giải và giáo viên phụ trách (động viên khéo léo những em
trong đội tuyển chưa đạt giải). Những học sinh giáo viên đạt giải cao các hội thi
sẽ được ghi trong sổ vàng truyền thống của nhà trường.
10. Phối hợp với các trường học tổ chức giao lưu trao đổi kinh nghiệm

và thi cọ xát rèn luyện cho HSG
Ngày nay, xu hướng xã hội học tập trở nên phổ biến. Học sinh nói chung và
HSG nói riêng khơng nằm ngồi xu thế đó, để bắt kịp thời đại, để khơng ngừng
tiến bộ ngồi việc học ở trường, học trên lớp, học ở giáo viên của mình mỗi học
sinh khơng ngừng tụ tìm kiếm cách thức học tập khác nhau, học ở bạn bè, học ở
15


trường bạn, học qua kết nối các cộng đồng mạng, thử thách bản thân bằng cách
tham gia các cuộc thi trên mạng Internet (đặc biệt là các môn như tiếng Anh, Tin
học, tư duy sáng tạo khoa học…).
Về phía nhà trường cần phố hợp với ban ngành, với các trường học khác tổ
chức giao lưu trao đổi kinh nghiệm học tập với các trường bạn, hoặc mời các
chuyên gia, các giáo viên kỳ cực có kinh nghiệm nói chuyện, trao đổi để giáo
viên và học sinh được tâm sự, học hỏi nhiều hơn.
III. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC, KINH NGHIỆM RÚT RA
1. Kết quả đạt được
Những năm qua, khi áp dụng đồng bộ những biện pháp nêu trên, chất lượng
bồi dưỡng HSG của Nhà trường đã nâng lên rõ rệt. với thành tích năm sau ln
cao hơn năm trước về số lượng, chất lượng giải thưởng được thăng hạng. Cụ thể
như sau:
*Về phía học sinh
Năm học: 2018 - 2019

Năm học: 2019 - 2020

Năm học: 2020-20121

Huyện

Huyện

Huyện

SL
5?

Tỉnh
%

SL

%

1?

SL

Tỉnh
%

SL

6?

3?

%

SL

9?

Tỉnh
%

SL

%

4?

* Về giáo viên:
Năm học 2018 - 2019 có giáo viên đạt 5 GV giỏi cấp Huyện, 1 cấp Tỉnh.
Năm học 2019 - 2020 có giáo viên đạt 5 GV giỏi cấp Huyện, 2 cấp Tỉnh.
Năm học 2020 - 2021 có giáo viên đạt 6 GV giỏi cấp Huyện, 3 cấp Tỉnh
2. Kinh nghiệm rút ra trong công tác bồi dưỡng HSG
Những năm qua, công tác chỉ đạo bồi dưỡng HSG của Nhà trường đã áp
dựng các biện pháp nêu trên, qua đó rút ra những kinh nghiệm như sau:

16


- Đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý (trực tiếp là Ban Giám hiệu Nhà
trường)
Trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng HSG phải chủ động xây dựng kế hoạch
chi tiết hàng năm và kế hoạch tổng thể, lâu dài cho nhà trường. Trong xây dựng
kế hoạch phải đảm bảo tính khoa học, tính thực tiễn và tính khả thi cao. Sau đó
thực hiện lựa đội đội tuyển HSG một cách cơng khai, minh bạch và chính xác
nhất. Đồng thời lựa chọn đội ngũ giáo viên bồi dưỡng có năng lực, tâm huyết và
kinh nghiệm. Đảm bảo dầy đủ các yếu tố vể cơ sở vật chất cho hoạt động bồi

dưỡng HSG.
- Đối với giáo viên tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi
Trước hết phải là những giáo viên tạo được uy tín, niềm tin với học sinh.
Điều này rất quan trọng, bởi vì nếu học sinh có niềm tin ở người thầy của mình
thì mới tự nguyện, cố gắng đem hết sức mình để học tập, phấn đấu. Muốn vậy
người thầy cần phải chứng tỏ năng lực thực sự của mình trong mọi mặt, nhất là
về chun mơn. Thơng qua q trình học hỏi, giảng dạy, tìm tịi, sáng tạo, say
mê, hy sinh bền bỉ, bằng uy tín của mình trước học sinh, phụ huynh và đồng
nghiệp. Niềm tin ở đây là cả niềm tin khoa học (tức là chun mơn) và niềm tin
tình cảm, đạo đức.
Thứ hai, là đội ngũ giáo viên có lịng nhiệt tình, sự say mê sáng tạo và
đức hy sinh của người thầy.
Chính sự say mê, lịng nhiệt tình sẽ giúp cho giáo viên khơng ngừng tìm
tịi khám phá những kiến thức mới, khó giúp cho nội dung chương trình bồi
dưỡng có tính đột phá. Bên cạnh đó vì có sự say mê nhiệt tình sẽ giúp cho giáo
viên vượt qua những khó khăn, vất vả trong công tác bồi dưỡng, sẵn sàng hy
sinh cả thời gian, công sức để đào tạo, bồi dưỡng đội tuyển HSG có chất lượng.
Thứ ba, đội ngũ giáo viên tham gia bồi dưỡng cần phải gần gũi với học
sinh, tơn trọng và biết cách động viên kích thích lòng say mê, sáng tạo của học
sinh.

17


Bản thân việc tham gia đội tuyển, các HSG đã chịu một áp lực khá lớn
của bản thân và của tập thể. Chưa kể q trình ơn luyện HSG sẽ gặp những khó
khăn, giới hạn trong kiến thức dễ làm nản chí người học. Vì vậy, nếu như người
giáo viên mà rời xa học sinh, không gần gũi để hiểu từng em học sinh thì rất khó
thành cơng trong dạy học. Bởi vậy giáo viên phải gần gũi, động viên, khích lệ và
biết khơi dậy khát vọng, năng lực trong bản thân mỗi em học sinh để các em có

niềm tin vào chính bản thân mình.
- Đối với các em HSG
Trước hết phải xác định rõ hướng đi cho mình khi quyết định tham gia
đội tuyển HSG (bởi quá trịnh bồi dưỡng HSG sẽ có những khó khăn, vất vả như
học tập cường độ cao, với lượng kiến thức lớn và khó…) do đó với sự hướng
dẫn, khích lệ của giáo viên, của gia đình để vượt qua những khó khăn, đạt được
kết quả cao nhất.
Bên cạnh đó, tích cực tìm kiếm tài liệu từ nhiều nguồn cung cấp và
làm bài tập yêu cầu của giáo viên. Đồng thời mỗi HSG phải rèn luyện đức
tính nhẫn nại, kiên trì, chịu khó; có ý thức chọn lọc tích lũy kiến thức, phải tự
mày mò, sáng tạo và rèn luyện nhiều dạng bài tập khó để nâng cao trình độ
của bản thân.
Có kế hoạch học tập khoa học và vui chơi phù hợp. Điều này có tác dụng
“tập thể dục” cho bộ não, tránh được sự mệt mỏi, áp lực trong học tập bồi dưỡng
HSG. Và tham gia tích cực các “Câu lạc bộ học tập” giao lưu trao đổi kiến thức,
học hỏi lẫn nhau giữa bạn bè, giữa các đội tuyển của các trường với nhau
IV. HIỆU QUẢ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN, KINH NGHIỆM
Tại trường THCS A… đã áp dụng đề tài này cho việc bồi dưỡng học
sinh giỏi của nhà trường trong nhiều năm qua và gặt hái được thành tích đáng
kể như đã trình bày trên. Một phần nào đã đóng góp cho phong trào thi đua
dạy tốt – học giỏi của Nhà trường đi lên, tạo dược sự say mê, sự thích thú và
lịng tin u, nhiệt huyết trong đồng nghiệp, học sinh, phụ huynh học sinh. Vì
thế, trên tinh thần chia sẻ để học học tôi mạnh dạn đưa sáng kiến kinh nghiệm
18


này giới thiệu đến đồng nghiệp gần xa cùng tìm hiểu và ứng dụng vào thực
tiễn nếu phù hợp. Hy vọng thơng qua đó, có thể nhận được các ý kiến đóng
góp, trên tinh thần cầu tiến bộ để chúng tơi tiếp tục chiều chỉnh và thực hiện
có hiệu quả hơn.

C. KẾT THÚC VẤN ĐỀ

1. Tóm tắt biện pháp
Từ thực tiễn áp dụng công tác bồi dưỡng HSG trong những năm qua tôi
đã đúc rút lại ngắn gọn thành các biện pháp sau:
+ Quán triệt và nâng cao nhận thức tầm quan trọng của công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi.
+ Xây dựng kế hoạch chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi cụ thể
ngay từ đầu năm học.
+ Chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đại trà.
+ Chỉ đạo bồi dưỡng đội ngũ.
+ Chỉ đạo tốt khâu tuyển chọn học sinh và xây dựng đội tuyển.
+ Phân công giáo viên tham gia bồi dưỡng đội tuyển.
+ Chỉ đạo hoạt động dạy và học trong đội tuyển
+ Đảm bảo cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ công tác bồi dưỡng
HSG.
+ Huy động cộng đồng cùng tham gia công tác bồi dưỡng HSG.
+ Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng về việc bồi dưỡng HSG.
+ Phối hợp với các trường học tổ chức giao lưu trao đổi kinh nghiệm và
thi cọ xát rèn luyện cho HSG
2. Bài học kinh nghiệm, hướng phát triển
Trong dạy học và bồi dưỡng HSG nói riêng đó cũng được ví như là một
nghệ thuật, mà ở đó đồi hỏi mỗi người dạy và người học như một người nghệ sỹ
ở lòng say mê, sự tìm tịi và cống hiến. Vì thế mỗi người sẽ có một “con đường
đi” khác nhau nhưng đích đến thì bao giờ cũng giống nhau, đó là “thước đo” từ
kết quả của các kỳ thi học sinh giỏi các cấp do Huyện, Tỉnh tổ chức. Kết quả đó
19


chưa phải là tất cả nhưng cũng là một minh chứng để có cơ sở đánh giá cơng tác

của người dạy và người học (và tất nhiên ta cũng không loại trừ có những
trường hợp là nhờ may mắn). Từ thực tế trong công tác giảng dạy cũng như
công tác bồi dưỡng HSG hàng năm tôi nhận thấy rằng các biện pháp đề xuất có
tốt, có hay bao nhiêu thì cũng phụ thuộc rất nhiều vào chủ thể tham gia đó là
người dạy(đội ngũ giáo viên tham gia bồi dưỡng) và người họ (đội tuyển HSG)
và cả người lãnh đạo quản lý phảo có năng lực, biết lắng nghe, thấu hiểu, trong
các chủ thể tham gia đó có thể nói chính bản thân mỗi HSG giữ vai trị quan
trong bởi nếu có học sinh “chịu” đồng hành với mình thì tất yêu những biện
pháp đưa ra mới có thể ứng dụng vào thực tiễn và gặt hái được thành cơng.
Ngồi ra, dưới góc độ cá nhân, tơi nhận thấy việc bồi dưỡng học sinh
khơng có một phương pháp nào chung, một giáo án cụ thể nào. Nó tùy thuộc
vào từng đối tượng mà chúng ta có một phương pháp cụ thể. Những biện
pháp nêu trên cũng không thể coi như là "chìa khóa vạn năng" để mở cánh
cửa bồi dưỡng HSG cho các trường. Tuy nhiên, với kinh nghiệm, sáng kiến
này nếu được chia sẻ, được sử dụng trong bồi dưỡng HSG sẽ nhận được sự
đóng góp tồn diện từ các đồng nghiệp và trường bạn, được chứng minh tính
đúng đắn của nó và do đó là cơ sở để chúng tôi tiếp tục thực hiện một cách
khoa học hơn.
3. Ý nghĩa của đề tài
Có thể nói cơng tác bồi dưỡng HSG nói chung và bồi dưỡng HSG bậc
THCS là việc làm rất khó. Mặc dù vậy nó lại có ý nghĩa rất lớn trong khơi dậy
khát vọng và tiềm năng của học sinh, để cống hiến, để phục vụ cho sự phát triển
của đất nước trong tương lai. Đó cũng là nhiệm vụ nặng nề nhưng cũng hết sức
vinh dự và tự hào của mỗi một người tham gia vào đội tuyển. Đối với đề tài, nó
sẽ là tài liệu có hệ thống để chúng tơi tiếp tục làm tốt công tác bồi dưỡng HSG
ươm mầm cho những tài năng trẻ sau này, hịa chung khí thế sơi nổi của ngành
giáo dục và thực hiện chiến lược phát hiện, bồi dưỡng nhân tài của đất nước, để
thực sự mỗi 'Hiền tài là nguyên khí của quốc gia".
4. Kết luận và kiến nghị
20

Phát hiện và bồi dưỡng HSG là công việc quan trọng của mỗi nhà
trường, nhất là giai đoạn hiện nay. Việc bồi dưỡng nhân tài mang tính chiến lược
của ngành GD&ĐT nhằm tạo ra lớp người mới năng động, sáng tạo, đáp ứng
công cuộc đổi mới của nước nhà. Cũng giống như trông một cái cây muốn
trưởng thành và đơm hoa kết trái địi hỏi phải được ni dưỡng trên mảnh đất
màu mỡ với điều kiện chăm sóc ni dưỡng tốt. Mỗi bậc học có đầy đủ điều
kiện thuận lợi cho phát hiện, tổ chức bồi dưỡng HSG khác nhau, mỗi bậc học có
vai trị khác nhau trong cơng tác bồi dưỡng HSG. Với đặc thù của tâm lý tuổi
mới lớn – bước đầu hình thành nhân cách và định hướng lý tưởng trong giai
đoạn THCS thì địi hỏi cơng tác bồi dưỡng HSG cần phải được thực hiện có lộ
trình với bước đi thích hợp và cách làm đa dạng, phong phú đáp ứng năng lực sở
trường và tính cách của học sinh. Với hi vọng góp phần nâng cao chất lượng chỉ
đạo công tác bồi dưỡng HSG bậc THCS, chúng tơi có những kiến nghị sau:
- Về phía Nhà trường:
+ Nhà trường phải vận dụng linh hoạt, sáng tạo các chủ trương, đường
lối của Đảng, Nhà nước, của ngành GD& ĐT về công tác bồi dưỡng HSG và
tiếp tục duy trì thường xuyên, liên tục để tạo ra nhiều nhân tài cho đất nước.
+ Nhà trường phải rà soát, xây dựng kê hoạch tổng thể, huy động mọi
nguồn lực và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực đó trong cơng tác bồi dưỡng
HSG hàng năm cũng như dụ trù cho những năm tiếp theo.
+ Phải liên kết chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm và giáo viên giảng dạy
mỗi bộ môn và giáo viên bồi dưỡng đội tuyển để họ tất cả vì mục tiêu cao cả của
nhà trường.
- Về phía giáo viên giảng dạy đội tuyển:
+ Phải nghiên cứu sâu sắc nội dung và kết hợp phương pháp, hình thức
bồi dưỡng. Nội dung phải phù hợp, không gây quá sức, không làm cho học sinh
sợ sệt. Phương pháp phải linh hoạt, đổi mới từng chuyên đề giảng dạy để khơi
dậy tối đa nội lực, tiềm năng của học sinh. Bồi dưỡng HSG chính là bồi dưỡng

và rèn phát triển tư duy cho học sinh, lòng say mê học tập và có phương pháp
học tập tốt.
21


+ Tìm mọi biện pháp để hỗ trợ cho học sinh như về thời gian ôn luyện,
tài liệu ôn luyện, địa điểm ôn luyện để thuận lợi nhất cho học sinh. Nắm bắt tâm
tư, tình cảm và hồn cảnh của mỗi học sinh kịp thời có động viên, khích lệ.
- Về phía học sinh tham gia đội tuyển:
Cần xác định rõ động cơ học tập đúng đắn, tinh thần trách nhiệm của
thành viên đội tuyển HSG, nâng cao ý thức học hỏi, rèn đức, luyện tài bộc lộ
năng khiếu của bản thân, cống hiến cho nhà trường, địa phương ở hiện tại và
góp phần xây dựng đất nước trong tương lai.
Trên đây là những những việc đã làm, đang làm và tiếp tục thực hiện
trong quá trình bồi dưỡng HSG tại trường THCS A…. Những kết quả gặt hái
được chỉ là bước đầu, nó khơng thể xem là "chìa khóa Vạn năng" trong công tác
chỉ đạo bồi dưỡng HSG, song nó đã được kiểm nghiệm bằng chính thực tiễn
cơng tác bồi dưỡng HSG của Nhà trường. Do đó, tơi mạnh dạn trình bày để
đồng nghiệp tham khảo, hy vọng với những chia sẻ kinh nghiệm nêu trên sẽ góp
phần nhỏ bé vào phong trào bồi dưỡng HSG ở bậc THCS nói riêng và vào chiến
lược phát hiện, bồi dưỡng nhân tài của đất nước nói chung.
Xin trân trọng cảm ơn!
Ngày tháng 3 năm 2022
NGƯỜI THỰC HIỆN

……………………..
HỘI ĐỒNG KHOA HỌC TRƯỜNG
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
22


……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
MỤC LỤC
Nội dung
A. ĐẶT VẤN ĐỀ

Trang
2

I. Lý do chọn đề tài
II. Mục tiêu của đề tài
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
IV. Điểm mới của đề tài
V. Căn cứ pháp lý triển khai
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Thực trạng công tác bồi dưỡng HSG ở trường THCS A hiện nay
1. Vài nét về trường trung học cơ sở
2. Một số vấn đề đặt ra trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng HSG ở

2
3
4
4
4
5
5
5
6

trường trung học cơ sở A…
II. Một số biện pháp đã tiến hành trong chỉ đạo công tác bồi dưỡng
HSG của trường THCS A
1. Quán triệt và nhận thức tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng
2. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo công tác bồi dưỡng HSG
3. Chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đại trà
4. Chỉ đạo phân công và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên
5. Chỉ đạo tốt khâu phát hiện, tuyển chọn và xây dựng đội tuyển HSG
6. Chỉ đạo hoạt động dạy và học trong đội tuyển HSG và giám sát

8
9
9
10
11
13

chặt chẽ việc bồi dưỡng HSG
7. Đảm bảo cơ sở vật chất và thiết bị dạy học phục vụ cho công tác

15

bồi dưỡng HSG
8. Huy động cộng đồng cùng tham gia công tác
9. Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng về việc bồi dưỡng HSG
10. Phối hợp với các trường học tổ chức giao lưu trao đổi kinh nghiệm

15
16
17

và thi cọ xát rèn luyện cho HSG
23

7


III. Những kết quả đạt được, kinh nghiệm rút ra
1. Những kết quả đạt được
2. Kinh nghiệm rút ra trong công tác bồi dưỡng HSG
IV. Hiệu quả áp dụng sáng kiến, kinh nghiệm
C. KẾT THÚC VẤN ĐỀ
I. Tóm tắt biện pháp
II. Bài học kinh nghiệm, hướng phát triển
III. Ý nghĩa quan trọng của đề tài
IV. Kết luận và khuyến nghị

24

17
17
17
19
19
19
20
21
21