Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu mặt hàng cao su và cà phê của Công ty cổ phần Thiết bị phụ tùng

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
LỜI CAM KẾT
Tên tôi là : Lê Hoàng Lâm
Sinh viên lớp : QTKD Thương mại 46B
Khoa : Thương mại
Trường : Đại học Kinh tế quốc dân
Tôi xin cam kết chuyên đề này do chính tôi thực hiện trên cơ sở nghiên
cứu các tài liệu trong quá trình thực tập tại Công ty Cổ phần Thiết bị phụ tùng
và tham khảo một số tài liệu liên quan khác.

Ngày 22 tháng 04 năm 2008
Sinh viên
Lê Hoàng Lâm
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
LỜI NÓI ĐẦU
Trong giai đoạn hiện nay, khi nước ta đã là thành viên chính thức của Tổ
chức thương mại thế giới ( WTO ), điều đó đã và đang đặt ra cho các doanh
nghiệp của Việt Nam những thời cơ và thách thức thực sự. Ra nhập WTO là
ra nhập sân chới lớn - sân chơi toàn cầu. Một mặt chúng ta phải mở cửa thị
trường cho các doanh nghiệp nước ngoài vào kinh doanh, mặt khác các doanh
nghiệp của chúng ta phải vươn mình ra tầm thế giới. Vào WTO làm cho nhu
cầu xuất khẩu hàng hoá của các doanh nghiệp ra thị trường thế giới là rất lớn
đặc biệt là các mặt hàng xuất khẩu có thế mạnh của nước ta. Tuy nhiên một
điều dễ dàng nhận ra đó là sự thua kém của các doanh nghiệp Việt Nam trên
rất nhiều phương diện so với các doanh nghiệp nước ngoài như tiềm lực kinh
tế, khả năng quản trị doanh nghiệp, trình độ nhân lực, kinh nghiệm về thương

mại quốc tế... Vì vậy, trong quá trình xuất khẩu hàng hoá các doanh nghiệp
của Việt Nam phải cạnh tranh rất gay gắt từ các doanh nghiệp cùng lĩnh vực.
Để có thể tồn tại và phát triển bền vững, các doanh nghiệp của chúng ta
không còn cách nào khác là phải tự tìm cách nâng cao khả năng cạnh tranh
của mình đi đôi với hoàn thiện các hoạt động kinh doanh cơ bản trong đó có
hoạt động phát triển thị trường.
Công ty Cổ phần Thiết bị phụ tùng là một doanh nghiệp hoạt động
kinh doanh đa ngành, đa lĩnh vực, trong đó có tham gia các hoạt động xuất
nhập khẩu hàng hoá. Do các nguyên nhân khách quan cũng như chủ quan,
hiện nay ở Công ty hoạt động xuất khẩu vẫn chưa thực sự hiệu quả và
tương xứng với hoạt động nhập khẩu. Giá trị kim ngạch xuất khẩu chỉ
chiếm tỷ trọng nhỏ trong toàn bộ kim ngạch xuất nhập khẩu hàng năm của
Công ty. Bên cạnh đó, thị trường xuất khẩu của Công ty chủ yếu tập trung
ở một số thị trường lâu năm, truyền thống và ít có sự đổi mới. Xác định vai
trò quan trọng của hoạt động xuất khẩu đối với sự phát triển nhanh chóng
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
3
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
hiện nay của Công ty, một trong những vấn đề cấp bách được đề ra đó là
phải tăng cường hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu trong thời gian
tới. Vì vậy đề tài được em lựa chọn để thực hiện chuyên đề thực tập của
mình đó là : “Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu mặt hàng cao
su và cà phê của Công ty cổ phần Thiết bị phụ tùng “.
Nội dung của chuyên đề bao gồm các chương cơ bản sau đây : Chương I
là những vấn đề cơ bản về hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu của các
doanh nghiệp thương mại. Chương II đề cập đến thực trạng hoạt động phát
triển thị trường xuất khẩu nói chung và hoạt động phát triển thị trường của hai
mặt hàng cao su và cà phê hiện nay ở Công ty Cổ phần Thiết bị phụ tùng.
Chương III là đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động
phát triển thị trường xuất khẩu đối với mặt hàng cao su và cà phê của Công ty.

Trong quá trình thực hiện chuyên đề do các yếu tố khách quan cũng như
chủ quan nên không thể tránh khỏi những thiếu xót mong được lượng thứ. Em
xin chân thành cảm ơn giáo viên hướng dẫn PGS.TS Nguyễn Thị Xuân
Hương và các cán bộ nhân viên Công ty Cổ phần Thiết bị phụ tùng đã nhiệt
tình giúp đỡ em hoàn thành chuyên đề này.
Ngày tháng 04 năm 2008
Sinh viên
Lê Hoàng Lâm
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
4
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
CHƯƠNG I
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG PHÁT TRIỂN
THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
XUẤT KHẨU CÀ PHÊ, CAO SU
1. XUẤT KHẨU VÀ VAI TRÒ CỦA PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU
ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU CAO SU, CÀ PHÊ.
1.1/ Các khái niệm về hoạt động xuất khẩu hàng hoá
1.1.1/ Hoạt động xuất khẩu hàng hoá
Ngay từ xa xưa, nhu cầu buôn bán trao đổi hàng hoá giữa các quốc gia
đã hình thành. Do nhu cầu tiêu dùng các loại hàng hoá mà quốc gia này không
thể sản xuất mà quốc gia khác có thể sản xuất, đồng thời lợi nhuận cao do
hoạt động buôn bán với quốc gia khác đem lại đã thúc đẩy hoạt động trao đổi
hàng hoá giữa các quốc gia phát triển mạnh mẽ. Ngày nay, hoạt động trao đổi
buôn bán hàng hoá giữa các quốc gia đã phát triển lên mức độ cao hơn và
phức tạp hơn nhiều. Hoạt động trao đổi buôn bán đó phát triển và trở thành
các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá giữa các quốc gia góp phần hình
thành nên hoạt động kinh doanh thương mại quốc tế. Đối với các doanh
nghiệp hiện nay, lợi ích to lớn khi tham ra hoạt động thương mại quốc tế là
điều không thể phủ nhận và ngày càng nhiều doanh nghiệp tham ra vào vào

quá trình xuất nhập khẩu hàng hoá quốc tế.
Như vậy, hoạt động xuất khẩu hàng hoá là một hoạt động hình thành
mang tính tự nhiên và tất yếu trong sự phát triển của hoạt động kinh tế của xã
hội loài người. Hoạt động xuất khẩu hàng hoá là quá trình một chủ thể kinh tế
của quốc gia này bán hàng hoá để nhận một giá trị tiền tệ cụ thể hoặc trao đổi
hàng hoá với chủ thể kinh tế ở quốc gia khác thông qua các phương pháp thanh
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
5
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
toán, vận tải quốc tế và phù hợp với qui định của luật pháp các bên liên quan.
Hoạt động xuất khẩu hàng hoá là hoạt động có sự tham ra của các doanh
nghiệp ở các quốc gia khác nhau. Do giữa các quốc gia khác nhau sẽ có các
qui định về luật pháp khác nhau về hoạt động buôn bán quốc tế nên hoạt động
xuất khẩu là một hoạt động phức tạp và để hoàn thành hoạt động đó phải trải
qua các bước khác nhau. Để tiến hành xuất khẩu hàng hoá, các doanh nghiệp
phải thực hiện các bước cụ thể như sau :
Nghiên cứu thị trường xuất khẩu : Đây là một bước khởi đầu rất quan
trọng và quyết định rất lớn đến kết quả toàn bộ hoạt động xuất khẩu của
doanh nghiệp. Việc nghiên cứu thị trường được thực hiện một cách cẩn thận,
kỹ lưỡng và chính xác giúp cho doanh nghiệp lựa chọn được thị trường xuất
khẩu phù hợp với năng lực của mình, đáp ứng được nhu cầu của đối tác và
đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Hoạt động nghiên cứu thị trường xuất khẩu
tập trung vào các nội dung : Các điều kiện vĩ mô của thị trường đó như tình
hình kinh tế, chính trị, văn hoá xã hội, thương mại,…Nhu cầu về các loại
hàng hoá, hiệu quả kinh tế ( lợi nhuận ) khi xuất khẩu vào thị trường đó.
Lựa chọn đối tác và thực hiện quá trình giao dịch, đàm phán, ký kết hợp
đồng : Lựa chọn đối tác công việc quan trọng, chọn được đối tác phù hợp
giúp cho quá trình xuất khẩu diễn ra nhanh chóng, thuận lợi và đem lại hiệu
quả cao trong kinh doanh. Để chọn được đối tác phù hợp, các doanh nghiệp
phải thực hiện quá trình giao dịch, đàm phán về các nội dung liên quan đến

quá trình xuất khẩu và đi đến ký kết hợp đồng.
Thực hiện hợp đồng xuất khẩu : Doanh nghiệp triển khai các hoạt động
liên quan đến quá trình xuất khẩu phù hợp với hợp đồng đã ký kết như chuẩn
bị hàng hoá, xin giấy phép xuất khẩu, giao hàng, mua bảo hiểm,…
Đánh giá kết quả hoạt động xuất khẩu : Sau khi hoàn thành các hợp đồng
xuất khẩu, doanh nghiệp tổ chức đánh giá kết quả của hoạt động đó có đem
lại hiệu quả, lợi ích như mong muốn hay không. Các hoạt động cần phải hoàn
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
6
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
thiện trong các hợp đồng tiếp theo hoặc có nên tiếp tục quá trình buôn bán với
đối tác nữa hay không.
1.1.2/ Mặt hàng xuất khẩu
Mặt hàng xuất khẩu là các loại hàng hoá được xuất khẩu từ quốc gia,
vùng lãnh thổ này sang quốc gia hay vùng lãnh thổ khác thông qua các hoạt
động ngoại thương hoặc xuất khẩu tại chỗ và góp phần đem lại giá trị cho các
doanh nghiệp, quốc gia xuất khẩu hàng hoá đó.
Khi hoạt động thương mại quốc tế phát triển ngày càng sâu sắc, nhu cầu
về hàng hoá của người dân các quốc gia khác nhau ngày càng phong phú, đa
dạng dẫn tới số lượng và chủng loại các mặt hàng tham gia vào hoạt động
xuất khẩu cũng trở nên phong phú, đa dạng. Ngày nay trên thế giới, các loại
hàng hoá xuất khẩu có thể chỉ là các vật dụng bé nhỏ với giá trị thấp cho đến
những mặt hàng có giá trị cao. Có thể nói, với các quốc gia phát triển nền
kinh theo hướng lấy xuất khẩu hàng hoá làm nền tảng thì yếu tố mặt hàng
xuất khẩu đóng vai trò quyết định đến vị thế của quốc gia đó trên thị trường
xuất khẩu hàng hoá quốc tế.
Việt Nam là quốc gia đang phát triển, chúng ta xác định chiến lược phát
triển kinh tế là tăng trưởng bằng con đường xuất khẩu hàng hoá. Trong nhiều
năm trở lại đây, nước ta đã đạt được những thành tựu rất to lớn trên lĩnh vực
xuất khẩu hàng hoá và trở thành một nước xuất khẩu lớn trên thế giới đặc biệt

là các loại hàng hoá nông sản và hàng tiêu dùng. Các mặt hàng xuất khẩu của
nước ta khá phong phú và đa dạng, có mặt ở hầu hết các thị trường trên thế
giới. Với kim nghạch xuất khẩu hàng năm tăng trưởng nhanh chóng đã góp
phần thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng nhanh, ổn định và bền vững.
Đối với cao su và cà phê, đây được xem là hai mặt hàng xuất khẩu có thế
mạnh của Việt Nam trên thị trường thế giới, hàng năm đem lại kim ngạch
xuất khẩu lớn cho nước ta.
1.1.3/ Thị trường xuất khẩu
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
7
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp được hiểu là các quốc gia, vùng
lãnh thổ hay khu vực địa lý mà các doanh nghiệp thực hiện việc xuất khẩu các
hàng hoá của mình vào thị trường đó.
Ngày nay, thị trường xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam đã trở
nên đa dạng và có mặt ở tất cả các thị trường lớn trên thế giới. Theo thống kê
của Bộ Thương mại trước đây, nay là Bộ Công thương thì nước ta hiện nay có
mối quan hệ thương mại với tất cả các thị trường lớn trên thế giới như thị
trường EU, Bắc Mỹ, Châu Á Thái Bình Dương,…với gần 170 quốc gia và
vùng lãnh thổ.
1.1.4/ Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu
Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu ngày càng đóng vai trò quan
trọng đối với các doanh nghiệp thương mại. Ngày nay, phát triển thị trường
vừa là mục tiêu, vừa là phương thức quan trọng để doanh nghiệp có thể tồn tại
và phát triển. Trước hết, để hiểu được khái niệm về phát triển thị trường xuất
ta cần phải hiểu được thế nào là hoạt động phát triển thị trường của doanh
nghiệp. Theo Giáo trình Quản trị doanh nghiệp thương mại tập 1 của Khoa
Thương mại trường Đại học Kinh tế quốc dân thì : “ Phát triển thị trường là
tổng hợp các cách thức và biện pháp của doanh nghiệp nhằm đưa khối lượng
sản phẩm kinh doanh đạt mức tối đa, mở rộng qui mô kinh doanh, tăng thêm

lợi nhuận và nâng cao uy tín của doanh nghiệp trên thị trường ”.
Dựa trên khái niệm cơ bản đó, ta có thể đưa ra khái niệm về hoạt động
phát triển thị trường xuất khẩu như sau : “ Phát triển thị trường xuất khẩu là
một bộ phận của hoạt động phát triển thị trường của doanh nghiệp thương mại
mà ở đó, các cách thức và biện pháp của doanh nghiệp đưa ra nhằm hướng tới
thị trường và khách hàng nước ngoài. Các cách thức và biện pháp đó nhằm
mục đích mở rộng thị trường, thu được lợi nhuận tối đa và nâng cao uy tín của
doanh nghiệp ở thị trường ngoài nước”.
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
8
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
1.2. Các vấn đề về mặt hàng cao su và cà phê xuất khẩu
1.2.1/ Mặt hàng cao su xuất khẩu
Trong các tài liệu khoa học hiện nay có rất nhiều khái niệm khác nhau về
cao su, theo Từ điển bách khoa toàn thư mở ( Wikipedia ) thì : “ Cao su là
một loại vật liệu polyme vừa có độ bền cơ học cao và khả năng biến dạng đàn
hồi lớn “. Hiện nay có hai loại cao su chủ yếu là cao su tự nhiên và cao su
tổng hợp. Cao su tổng hợp là cao su được con người chế tạo trên cơ sở kết
hợp giữa cao su tự nhiên và các hợp chất hoá học khác. Cao su được sử dụng
chủ yếu vào việc sản xuất các loại mặt hàng như xăm, lốp xe và một số mặt
hàng khác. Hiện nay, mặt hàng cao xu xuất khẩu của nước ta chủ yếu là cao
su tổng hợp và được sản xuất tập trung ở một số khu vực kinh tế như Nam
Trung Bộ và Nam Bộ.
Thị trường xuất khẩu cao su của Việt Nam hiện nay bao gồm gần 40
quốc gia và cùng lãnh thổ trong đó thị trường lớn nhất là thị trường Trung
Quốc chiếm trên dưới 60% khối lượng cao su xuất khẩu hàng năm. Ngoài ra
còn một số thị trường xuất khẩu cao su lớn khác là Nga, Nhật, Mêhicô,…Đặc
điểm của các thị trường này là nhu cầu nhập khẩu cao su lớn và tăng nhanh
qua từng năm do nhu cầu sản xuất trong nước phát triển nhanh chóng.
1.2.1/ Mặt hàng cà phê xuất khẩu

Mặt hàng cà phê xuất khẩu của nước ta là các loại hạt hoặc bột cà phê
được chế biến và sản xuất trong nước. Hiện nay ở nước ta cà phê xuất khẩu
chủ yếu dưới dạng hạt với hai loại chủ yếu là cà phê robusta và cà phê
Arabica. Cà phê xuất khẩu dưới dạng chế biến thành bột chiếm khối lượng
không nhiều chủ yếu do các công ty liên doanh nước ngoài sản xuất và xuất
khẩu. Cà phê xuất khẩu của Việt Nam tập trung chủ yếu ở khu vực Tây
Nguyên, chiếm tới 80% khối lượng xuất khẩu cà phê hàng năm của cả nước.
Cà phê là mặt hàng xuất khẩu có vai trò quan trọng ở nước ta, hàng năm
kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đạt trên 1 tỷ USD và tăng nhanh qua các
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
9
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
năm, góp phần đưa Việt Nam trở thành một nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai
trên thế giới. Nhu cầu về cà phê trên thế giới hiện nay là rất lớn do nhu cầu
tiêu thụ ngày một tăng. Hiện nay cà phê của Việt Nam được xuất khẩu đến
hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó một số thị trường xuất khẩu quan
trọng đó là Đức, Mỹ, Tây Ban Nha, Nga, Nhật, Hàn Quốc,…
1.3. Vai trò của hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cao su, cà phê
Ngày nay, hoạt động xuất khẩu hàng hoá được xem là thước đo quan
trọng để đánh giá tiềm lực kinh tế của một quốc gia nào đó. Trong xu hướng
hội nhập hiện nay, các quốc gia dựa trên các thế mạnh của mình để xuất khẩu
các loại hàng hoá mà thị trường quốc tế có nhu cầu. Đặc biệt đối với các quốc
gia đang phát triển như Việt Nam, hoạt động xuất khẩu được coi là hoạt động
cơ bản và có ý nghĩa quan trọng thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của toàn
bộ nền kinh tế. Với ý nghĩa của hoạt động xuất khẩu như vậy kéo theo vai trò
của hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cũng ngày càng trở nên quan
trọng đối với nền kinh tế quốc dân nói chung và với các doanh nghiệp xuất
khẩu nói riêng.
Các mặt hàng cao su và cà phê là những mặt hàng xuất khẩu có vị trí rất
quan trọng trong hoạt động xuất khẩu hàng hoá của nước ta giai đoạn hiện

nay. Hàng năm kim ngạch xuất khẩu hai mặt hàng này đem lại giá trị lớn cho
doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Do hoạt động xuất khẩu cao su và cà phê có
vai trò quan trọng như vậy nên hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cho
hai mặt hàng này có vai trò to lớn trên cả góc độ nền kinh tế quốc dân và góc
độ từng doanh nghiệp.
1.3.1/ Vai trò đối với nền kinh tế quốc dân
Ngày nay, hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu không chỉ bó hẹp
trong phạm vi kinh doanh xuất khẩu của từng doanh nghiệp mà đã trở thành
hoạt động chung của toàn nền kinh tế. Đối với Việt Nam , xét dưới góc độ
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
10
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
nền kinh tế quốc dân, hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu có vai trò
sống còn cho sự phát triển kinh tế nhanh chóng và bền vững. Hiện nay, hoạt
động phát triển thị trường xuất khẩu cho tất cả các mặt hàng xuất khẩu nói
chung và cho hai mặt hàng cao su, cà phê nói riêng được thực hiện chủ yếu
bởi Chính phủ và các bộ ngành trung ương. Các hoạt động đó chủ yếu là các
hoạt động mang tầm vĩ mô như thiết lập các mối quan hệ chính trị, thành lập
các cơ quan xúc tiến thương mại, nghiên cứu thị trường. Vai trò của hoạt
động phát triển thị trường đối với nền kinh tế quốc dân được thể hiện dưới các
góc độ sau đây :
Thứ nhất, Việt Nam là quốc gia phát triển kinh tế theo chiến lược tăng
trưởng nhờ xuất khẩu, chính vì vậy hoạt động xuất khẩu có vai trò sống còn
đối với nền kinh tế. Để hoạt động xuất khẩu diễn ra thuận lợi và tăng trưởng
nhanh chóng thì hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu phải đi trước một
bước. Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê tạo điều
kiện đẩy mạnh hơn nữa hoạt động xuất khẩu hai mặt hàng này, đem lại kim
ngạch xuất khẩu lớn đóng góp vào sự tăng trưởng GDP.
Thứ hai, hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê tạo ra
khả năng mở rộng thị trường tiêu thụ cho hàng hóa trong nước qua đó góp

phần thay đổi cơ cấu nền kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển và tạo điều kiện
cho các ngành cùng phát triển.
Thứ ba, Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê được
thực hiện tốt giúp cho mối quan hệ thương mại giữa nền kinh tế trong nước
với các nền kinh tế khác trên thế giới được liên kết chặt chẽ, tạo ra mối quan
hệ thương mại đa dạng góp phần cho hoạt động xuất khẩu diễn ra thuận lợi và
không bị gián đoạn khi gặp khó khăn ở một thị trường nào đó.
Thứ tư, Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê trong
đó có hoạt động tìm kiếm và nghiên cứu thị trường giúp cho chúng ta xác
định được nên xuất khẩu các mặt hàng xuất khẩu gì và mặt hàng nào có thế
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
11
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
mạnh trên từng thị trường đồng thời đánh giá được tiềm năng và sự phát triển
của thị trường đó trong tương lai.
1.3.2/ Vai trò đối với các doanh nghiệp
Đối với các doanh nghiệp thương mại tham gia xuất khẩu hàng hoá hiện
nay, hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu ngày càng đóng vai trò quan
trọng nhất là đối với các doanh nghiệp sản xuất hàng hoá.. Vai trò của hoạt
động phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê đối với các doanh
nghiệp xuất khẩu các mặt hàng này có thể nhận thấy qua các đặc điểm dưới
đây :
Thứ nhất, hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê giúp
doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần tăng doanh thu, ổn
định và tối đa hoá lợi nhuận trong kinh doanh. Bên cạnh đó, phát triển thị
trường xuất khẩu làm cho qui mô kinh doanh của doanh nghiệp ngày càng lớn
hơn, giúp doanh nghiệp thực hiện giảm chi phí theo qui mô và tìm kiếm được
các nguồn lực, lợi thế từ nước ngoài.
Thứ hai, hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê giúp
các doanh nghiệp nắm bắt được các thị trường xuất khẩu hiện có và tìm kiếm

các thị trường mới góp phần tận dụng tối đa các năng lực sản xuất doanh
nghiệp đã đầu tư, tăng hiệu quả kinh doanh nhờ tăng số lượng sản phẩm bán
ra khắp toàn cầu. Bên cạnh đó, phát triển thị trường xuất khẩu giúp cho doanh
nghiệp xác định được thị trường trọng điểm, thị trường tiềm năng và các mặt
hàng xuất khẩu quan trọng của mình.
Thứ ba, hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê sẽ
giúp doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu hai mặt hàng này, từ đó
tăng kim ngạch xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu thu được là điều kiện quan
trọng để tái đầu tư cho các hoạt động kinh doanh, nâng cao thu nhập cho
người lao động trong các doanh nghiệp.
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
12
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Thứ tư, trong quá trình phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê
bắt buộc các doanh nghiệp phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các doanh
nghiệp khác cùng xuất khẩu các mặt hàng này có tiềm lực kinh tế lớn hơn.
Điều đó buộc các doanh nghiệp phải không ngừng cải tiến sản xuất, tìm ra
những phương thức kinh doanh có hiệu quả, giảm chi phí và tăng năng suất.
Ngoài ra, khi tham gia vào hoạt động xuất khẩu doanh nghiệp sẽ có thêm một
số chiến lược cạnh tranh với phạm vi đa quốc gia mà các doanh nghiệp kinh
doanh nội địa không có được.
Thứ năm, hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cao su và cà phê tạo
điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng giao lưu, quan hệ với các đối tác nước
ngoài, giúp doanh nghiệp có điều kiện học hỏi được kinh nghiệm về các hoạt
động kinh doanh cơ bản như marketing, quản trị nhân sự, chiến lược kinh
doanh,…Đây là vai trò quan trọng làm tiền đề nâng tầm các doanh nghiệp của
nước ta và rút ngắn khoảng cách lạc hậu với các đối tác nước ngoài.
2. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU Ở CÁC
DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU CAO SU VÀ CÀ PHÊ
Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu là một hoạt động tương đối

phức tạp nằm trong tổng thể của hoạt động xuất khẩu nói chung của doanh
nghiệp thương mại. Nội dung của hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu ở
các doanh nghiệp xuất khẩu cao su và cà phê bao gồm các hoạt động cơ bản
sau đây :
2.1. Nghiên cứu thị trường xuất khẩu, nguồn hàng xuất khẩu và khả
năng phát triển thị trường của doanh nghiệp xuất khẩu cà phê
Đây được xem là các hoạt động đầu tiên làm nền tảng cho hoạt động
phát triển thị trường xuất khẩu ở các doanh nghiệp. Để tạo bước đầu thuận lợi
cho hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu, các hoạt động trên cần được
doanh nghiệp thực hiện cẩn thận, chính xác và mang tính thống nhất, đồng bộ.
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
13
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
2.1.1/ Nghiên cứu thị trường xuất khẩu cao su và cà phê
Trước khi thực hiện việc phát triển thị trường xuất khẩu ở một khu vực
thị trường nhất định thì công tác nghiên cứu thị trường phải được triển khai
đầu tiên và luôn đi trước một bước. Nghiên cứu thị trường xuất khẩu nếu thực
hiện tốt sẽ giúp doanh nghiệp thuận lợi trong việc lựa chọn thị trường, mặt
hàng và lĩnh vực kinh doanh. Đối với các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu,
công tác nghiên cứu thị trường càng đóng vai trò quan trọng đối với doanh
nghiệp. Hoạt động nghiên cứu thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp xuất
khẩu cao su và cà phê thể hiện dưới các góc độ sau đây :
Tổ chức nghiên cứu trên nhiều thị trường xuất khẩu khác nhau : Đây là
hoạt động quan trọng giúp cho doanh nghiệp nhận biết thị trường nào là thị
trường có triển vọng nhất đối với các sản phẩm cao su và cà phê của doanh
nghiệp. Từ đó lựa chọn thị trường có tiềm năng nhất để đẩy mạnh hoạt động
phát triển thị trường xuất khẩu.
Nghiên cứu dung lượng thị trường : Doanh nghiệp tiến hành nghiên cứu
tổng cung và tổng cầu về cao su và cà phê mà doanh nghiệp xuất khẩu vào
các thị trường đó. Bao gồm các nghiên cứu về các nguồn hàng xuất khẩu vào

thị trường đó từ các doanh nghiệp của các nước khác ( khối lượng, chủng loại,
giá cả,…); về nghiên cứu về thu nhập, thị hiếu, khối lượng tiêu dùng của
khách hàng trên thị trường đó;…
Nghiên cứu giá cả trên thị trường : Doanh nghiệp phải nghiên cứu giá
bán của cao su và cà phê mà mình xuất khẩu trên thị trường đó để có thể đưa
ra các quyết định về giá, về khối lượng, chủng loại hàng hoá cần xuất khẩu
một cách hợp lý nhất, đáp ứng được các qui định của nước sở tại.
Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh : Đây là hoạt động rất quan trọng mà
doanh nghiệp phải chú ý thực hiện khi xuất khẩu hàng hoá vào một thị trường
nào đó do tính cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu với hai mặt hàng cao su và
cà phê là vô cùng gay gắt. Doanh nghiệp cần nắm bắt được đối thủ cạnh tranh
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
14
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
là ai, số lượng các đối thủ và điểm mạnh yếu của họ.
2.1.2/ Nghiên cứu nguồn hàng cao su và cà phê xuất khẩu
Việc doanh nghiệp quyết định xuất khẩu một loại hàng hoá nào đó phụ
thuộc rất nhiều vào việc doanh nghiệp có thế mạnh về sản xuất hoặc có sử bảo
đảm chắc chắn về nguồn cung hàng hoá cho hoạt động xuất khẩu. Đối với các
doanh nghiệp xuất khẩu cao su và cà phê thì nghiên cứu nguồn hàng xuất
khẩu doanh nghiệp cần chú ý đến các yếu tố như nên mua hàng ở đâu, đối tác
cung ứng là ai, chất lượng hàng xuất khẩu cần đáp ứng những tiêu chuẩn gì,
phương pháp bảo quản và vận chuyển,….
2.1.3/ Nghiên cứu khả năng phát triển thị trường của doanh nghiệp
Thực chất của việc nghiên cứu khả năng phát triển thị trường của doanh
nghiệp là xem xét tiềm lực của doanh nghiệp có khả năng thâm nhập, củng cố
vị trí và phát triển ở thị trường xuất khẩu hay không. Việc nghiên cứu khả
năng phát triển thị trường của doanh nghiệp là đánh giá khả năng về vốn, về
con người, về các biện pháp để doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững ở
thị trường đó.

2.2. Xác định phương hướng phát triển thị trường xuất khẩu và xác định
thị trường cần phát triển
2.2.1/ Phương hướng phát triển thị trường xuất khẩu
Việc phát triển thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp thương mại có thể
xem xét theo ba phương diện cơ bản đó là phát triển thị trường xuất khẩu theo
chiều rộng, phát triển theo chiều sâu và phát triển kết hợp cả chiều rộng lẫn
chiều sâu.
a) Phát triển thị trường xuất khẩu theo chiều rộng
Phát triển thị trường xuất khẩu theo chiều rộng là hình thức phát triển thị
trường tiêu thụ hàng hoá về mặt số lượng tức là tăng số lượng sản phẩm bán
ra, tăng qui mô sản xuất và tăng số lượng khách hàng. Đồng thời phát triển
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
15
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
theo chiều rộng cũng đồng nghĩa với mở rộng thị trường của doanh nghiệp
theo phạm vi địa lý. Việc phát triển qui mô tổng thể thị trường xuất khẩu của
doanh nghiệp có thể được phát triển từ qui mô thị trường hiện tại hoặc phát
triển thông qua hoạt động tìm kiếm các thị trường mới.
Phát triển từ thị trường hiện tại : Với thị trường hiện có của mình, doanh
nghiệp sử dụng các biện pháp kinh doanh hiệu quả để ra tăng qui mô sản xuất
và kinh doanh ở ngay chính thị trường đó.
Phát triển thị trường mới : Ngày nay, với xu hướng toàn cầu hoá mạnh
mẽ đã làm xuất hiện các thị trường mới nổi và có tiềm năng rất lớn cho các
doanh nghiệp làm ăn kinh doanh. Việc phát triển thị trường theo chiều rộng
thông qua tìm kiếm các thị trường mới trở thành hoạt động tương đối quan
trọng đối với các công ty xuất khẩu hàng hoá hiện nay. Hoạt động phát triển
thị trường mới được các công ty thực hiện thông qua các biện pháp như tìm
kiếm các thị trường mới, nghiên cứu tính hiệu quả khi đầu tư, thiết lập mạng
lưới kinh doanh, cung cấp hàng hoá đến thị trường đó,…
b) Phát triển thị trường xuất khẩu theo chiều sâu

Phát triển thị trường xuất khẩu theo chiều sâu là hình thức phát triển dựa
trên việc nâng cao chất lượng và hiệu quả của thị trường mà doanh nghiệp
hiện có ở nước ngoài. Chất lượng và hiệu quả của thị trường xuất khẩu đối
với doanh nghiệp được đánh giá thông qua các chỉ tiêu cụ thể như : tốc độ
tăng doanh thu, lợi nhuân, tỷ xuất lợi nhuận; tốc độ tiêu thụ các mặt hàng; sự
thoả mãn của khách hàng, uy tín của doanh nghiệp;…Để phát triển thị trường
xuất khẩu theo hướng này, các doanh nghiệp phải đặc biệt chú ý nâng cao
chất lượng các mặt hàng, hoàn thiện hệ thống phân phối và phát triển các dịch
vụ phụ vụ tốt nhất nhu cầu của khách hàng.
Để thực hiện phát triển thị trường xuất theo chiều sâu, hiện nay các
doanh nghiệp thường sử dụng các biện pháp sau:
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
16
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Thâm nhập sâu vào thị trường hiện có : Đây là biện pháp được hầu hết
các doanh nghiệp xuất khẩu hiện nay sử dụng để phát triển thị trường. Nếu
doanh nghiệp nhận thấy thị trường hiện tại vẫn còn tiềm năng rất lớn mà
chưa có thể khai thác hết được, khi đó doanh nghiệp nên chủ động thực
hiện các biện pháp và chiến lược kinh doanh có hiệu quả để tăng mức tiêu
thụ sản phẩm, tăng số lượng khách hàng từ đó nâng cao lợi nhuận từ chính
thị trường đó.
Cải tiến và hoàn thiện các sản phẩm hàng hoá : Đối với các thị trường
xuất khẩu đã ở mức độ gần bão hoà và có nhiều đối thủ cạnh tranh, để có thể
phát triển thị trường của minh các doanh nghiệp chủ yếu thực hiện việc cải
tiến các sản phẩm để phù hợp với các nhu cầu thay đổi thường xuyên của
khách hàng. Việc hoàn thiện sản phẩm giúp cho doanh nghiệp có thể tăng
mức tiêu thụ sản phẩm, tăng doanh thu và lợi nhuận tạo điều kiện thuận lợi để
doanh nghiệp đứng vững trên thị trường, tồn tại trong cạnh tranh gay gắt.
c) Phát triển thị trường xuất khẩu kết hợp cả chiều rộng và chiều sâu
Đây là phương hướng phát triển thị trường dựa trên sự kết hợp hài hoà

giữa hai phương hướng phát triển nêu trên. Khi các doanh nghiệp xuất khẩu
đã tạo dựng được chỗ đứng vững chắc trên thị trường, đồng thời doanh nghiệp
có đủ các tiềm lực cần thiết như vốn, con người, năng lực quản lý,…thì việc
áp dụng hướng phát triển thị trường theo phương pháp kết hợp sẽ giúp doanh
nghiệp vừa có thể mở rộng qui mô kinh doanh và thu được hiệu quả cao từ tất
cả các thị trường ( kể cả thị trường hiện tại và các thị trường mới ).
2.2.2/ Xác định thị trường cần phát triển
Sau khi thực hiện hoạt động nghiên cứu thị trường và đánh giá khả năng
phát triển trên các thị trường, doanh nghiệp cần xác định thị trường phù hợp
nhất đối với mình. Doanh nghiệp cần chỉ ra thị trường tiềm năng nhất, thị
trường cần duy trì hay thị trường không nên tham ra. Thị trường cần phát triển
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
17
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
là thị trường dễ thâm nhập, có tiềm năng lớn, khả năng tiêu thụ sản phẩm của
doanh nghiệp nhanh chóng và ít đối thủ cạnh tranh. Bên cạnh đó thị trường đó
phải phù hợp với các phương hướng và chiến lược phát triển thị trường của
doanh nghiệp cả trong hiện tại và tương lai.
2.3. Xây dựng các chiến lược và kế hoạch phát triển thị trường xuất khẩu
Ngày nay, hoạt động xây dựng chiến lược và kế hoạch kinh doanh được
xem là một trong những hoạt động cơ bản và quan trọng nhất đối với các
doanh nghiệp. Xây dựng chiến lược kinh doanh nhằm định hướng cho sự phát
triển trong dài hạn và lập kế hoạch kinh doanh để thực hiện trong từng giai
đoạn cụ thể. Đối với hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu, hoạt động xây
dựng chiến lược và kế hoạch kinh doanh càng đóng vai trò then chốt quyết
định tới kết quả của hoạt dộng đó.
2.3.1/ Xây dựng chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu
Đây là hoạt động phức tạp, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự đầu
tư lớn về nguồn lực và thực hiện trong thời gian tương đối dài. Hoạt động
xây dựng chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu bao gồm các nội dung

chính sau :
Xác định mục tiêu phát triển thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp :
Doanh nghiệp cần xác định xem mục tiêu mà mình theo đuổi khi phát triển thị
trường xuất khẩu là mục tiêu chiếm lĩnh thị phần, mục tiêu tối đa hoá lợi
nhuận hay mục tiêu cạnh tranh với các đối thủ khác,…Bên cạnh đó, doanh
nghiệp cũng cần xác định các mục tiêu trước mắt cũng như mục tiêu lâu dài
trên từng thị trường xuất khẩu.
Phân tích các yếu tố của thị trường xuất khẩu : Để có thể xây dựng
được chiến lược đúng đắn, doanh nghiệp phải thực hiện việc phân tích các
yếu tố của thị trường xuất khẩu. Chỉ khi nắm được các yếu tố cơ bản của thị
trường doanh nghiệp mới có thể đưa ra các chiến lược đúng đắn và phù hợp
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
18
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
nhất. Các yếu tố cuả thị trường xuất khẩu khi xây dựng chiến lược doanh
nghiệp cần chú trọng đó là luật pháp, kinh tế, văn hoá xã hội, nhu cầu thị
trường về hàng hoá,…
Phân tích điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp : Để xây dựng được
chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu, ngoài việc nắm được các yếu tố
của thị trường xuất khẩu doanh nghiệp còn phải biết được đâu là điểm mạnh,
điểm yếu của mình khi tham gia thị trường đó. Để biết được điểm mạnh yếu
của mình, doanh nghiệp cần phân tích về sản phẩm và lĩnh vực kinh doanh, về
con người, hoạt động tài chính kế toán, hệ thống thông tin,…
Xây dựng chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu tổng quát : Việc xây
dựng và lựa chọn chiến lược tổng quát cho hoạt động phát triển thị trường
xuất khẩu phải phù hợp với các yếu tố của thị trường xuất khẩu và các yếu tố
nội tại ( điểm mạnh và điểm yếu ) của doanh nghiệp. Chiến lược này phải
mang tính cơ bản, bao quát và tính khả thi cao. Các chiến lược phát triển thị
trường xuất khẩu có thể là các chiến lược xâm nhập thị trường, chiến lược
bành trướng hoặc chiến lược cạnh tranh,…

2.3.2/ Xây dựng kế hoạch phát triển thị trường xuất khẩu
Để phát triển thị trường xuất khẩu các doanh nghiệp phải xây dựng kế
hoạch cho từng giai đoạn cụ thể. Các kế hoạch này được xây dựng thường
xuyên, cụ thể và phù hợp với chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu của
toàn doanh nghiệp. Các kế hoạch để phát triển thị trường xuất khẩu bao gồm
một số các kế hoạch như kế hoạch về vốn đầu tư kinh doanh vào thị trường,
kế hoạch lưu chuyển hàng hoá, kế hoạch dịch vụ khách hàng, kế hoạch
marketing,…
2.4. Tổ chức các nghiệp vụ phát triển thị trường xuất khẩu
Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu là tổng hợp của nhiều hoạt
động nghiệp vụ riêng rẽ. Để hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu có thể
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
19
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
đem lại hiệu quả, doanh nghiệp cần phối hợp và tổ chức tốt mối liên kết giữa
các hoạt động này. Các hoạt động nghiệp vụ phát triển thị trường xuất khẩu
bao gồm một số các hoạt động cụ thể dưới đây :
2.4.1/ Tổ chức nghiên cứu các đặc trưng của thị trường xuất khẩu
Các đặc trưng cần nghiên cứu của thị trường xuất khẩu đâ được trình bầy
ở mục 2.1.1 chương này. Các đặc trưng đó được phản ánh qua hoạt động
nghiên cứu thị trường. Cách thức tổ chức hoạt động nghiên cứu thị trường ở
mối doanh nghiệp có sự khác nhau tuỳ thuộc vào chiến lược, kế hoạch và mục
đích kinh doanh của từng doanh nghiệp. Để tổ chức hoạt động nghiên cứu thị
trường doanh nghiệp phải đầu tư các chi phí tài chính để thuê các tổ chức
nghiên cứu hoặc tổ chức tự nghiên cứu thị trường bằng nhân viên của mình.
Hàng năm doanh nghiệp tiến hành các cuộc khảo sát, đánh giá đối với từng
thị trường để nắm bắt các thông tin cần thiết. Hoạt động nghiên cứu thị trường
xuất khẩu được thực hiện theo các bước : xác định thị trường nghiên cứu, lựa
chọn phương pháp nghiên cứu, tiến hành thu thập và xử lý số liệu về thị
trường, kết luận và lập báo cáo.

2.4.2/Xác định các biện pháp phát triển và triển khai thị trường xuất khẩu
Thực hiện các hoạt động marketing và xúc tiến thương mại : Để phát triển
thị trường xuất khẩu, hoạt động marketing và xúc tiến thương mại ngày càng
đóng vai trò hết sức quan trọng. Hoạt động marketing và xúc tiến thương mại
giúp doanh nghiệp tiếp cận với khách hàng, đáp ứng được các nhu cầu thay
đổi thường xuyên và tạo dựng được niềm tin của khách hàng. Tổ chức tốt hai
hoạt động trên sẽ là cơ sở vững chắc để hoạt động phát triển thị trường đạt
được kết quả đã đề ra. Tổ chức hoạt động marketing là thực hiện các biện
pháp về chất lượng, giá cả, thời gian, địa điẻm,…để phục vụ tốt nhất nhu cầu
cuả khách hàng từ đó tạo lập và duy trì mối quan hệ với khách hàng. Xúc tiến
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
20
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
thương mại là việc tổ chức các hoạt động nhằm tăng cường sự hiểu biết của
khách hàng về doanh nghiệp, khác biệt hoá sản phẩm, tăng cường khả năng
cạnh tranh và mở rộng thị trường. Doanh nghiệp cần xác định nên thực hiện
việc quảng cáo, khuyến mại, tham gia các hội chợ triễn lãm,…ở thời điểm
nào, đối tượng khách hàng nhắm tới và hình thức tổ chức của các hoạt động
này. Bên cạnh đó doanh nghiệp cần xây dựng hình ảnh của mình đối với
khách hàng, tạo dựng thương hiệu uy tín đối với khách hàng.
Xây dựng giá bán cho từng mặt hàng trên từng thị trường cụ thể : Việc
xây dựng giá bán hợp lý cho từng mặt hàng giúp cho doanh nghiệp đáp ứng
tốt nhất nhu cầu của khách hàng, đem lại hiệu quả cao trong xuất khẩu và tăng
cường khả năng cạnh tranh. Giá bán của doanh nghiệp phải linh hoạt, phù hợp
với giá bán chung của thị trường, tránh việc định giá hàng hoá quá thấp trong
hoạt động xuất khẩu do dễ vấp phải việc kiện chống bán phá giá.
Tổ chức mạng lưới phân phối, vận chuyển và bảo quản hàng hoá : Đây là
nhóm các biện pháp phụ trợ nhưng có tác động rất lớn đến hoạt động phát
triển thị trường của doanh nghiệp. Việc tổ chức mạng lưới phân phối rộng
khắp là tiền đề để phát triển thị trường có hiệu quả cả về chiều rộng lẫn chiều

sâu. Hoạt động vận chuyển và bảo quản hàng hoá giúp cung cấp hàng hoá
nhanh chóng, kịp thời và đảm bảo chất lượng, số lượng cho khách hàng, tạo
uy tín trong kinh doanh cho doanh nghiệp.
2.4.3/ Điều chỉnh các biện pháp phát triển thị trường
Trong quá trình thực hiện hoạt động phát triển thị trường các biện pháp
có thể phù hợp với từng giai đoạn nhất định. Khi đã có thể thâm nhập thị
trường xuất khẩu, doanh nghiệp có điều kiện nắm bắt các thông tin chính xác
hơn về các thị trường đó. Từ đó doanh nghiệp tiến hành điều chỉnh các biện
pháp đã đưa ra trước đây khi chúng không phải là các biện pháp hiệu quả
nhất. Hơn nữa, khi thị trường xuất khẩu có những biến động bất ngờ doanh
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
21
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
nghiệp cần chủ động trong việc điều chỉnh các biện pháp đó sao cho biện
pháp đó phù hợp nhất với mục đích phát triển thị trường của doanh nghiệp.
2.5. Đánh giá hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu
Đánh giá hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu là việc làm cần thiết
giúp cho doanh nghiệp nhận biết được hiệu quả do hoạt động này mang lại.
Việc đánh giá được thực hiện thường xuyên, liên tục giúp cho doanh nghiệp
có thể chủ động điều chỉnh và có các biện pháp nhằm tăng cường hơn nữa
hiệu quả mà nó mang lại. Để đánh giá hiệu quả của hoạt động phát triển thị
trường có một số chỉ tiêu được đưa ra đó là : mức độ chiếm lĩnh và mở rộng
thị trường hiện có, số lượng các thị trường mới có tiềm năng, số luợng khách
hàng mới, số lượng hàng hoá được tiêu thụ và kim ngạch đạt được trong kỳ
kế hoạch, …
3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG
XUẤT KHẨU CÀ PHÊ, CAO SU
Giống như tất cả các hoạt động khác trong doanh nghiệp, hoạt động phát
triển thị trường xuất khẩu chịu tác động của rất nhiều yếu tố khách quan và
chủ quan, từ các yếu tố nội tại của doanh nghiệp đến yếu tố vĩ mô của nền

kinh tế. Đặc biệt hơn, đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất
khẩu là các doanh nghiệp tham gia vào hoạt động kinh doanh quốc tế nên hoạt
động phát triển thị trường phụ thuộc rất lớn vào yếu tố thị trường nước ngoài
( thị trường nhập khẩu hàng hoá của doanh nghiệp ). Do vậy, các yếu tố ảnh
hưởng đến hoạt động phát triển thị trường của doanh nghiệp xuất khẩu cao su
và cà phê bao gồm các nhóm yếu tố dưới đây :
3.1/ Nhóm yếu tố thuộc về nội tại của doanh nghiệp
Đây được xem là nhóm yếu tố có tác động quyết định đến hoạt động
phát triển thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp. Các yếu tố này quyết định
doanh nghiệp có thực hiện hoạt động phát triển thị trường hay không và nếu
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
22
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
thực hiện kết quả đạt được sẽ như thế nào. Nhóm yếu tố này bao gồm các yếu
tố cụ thể dưới đây :
Nguồn vốn và tiềm lực tài chính của doanh nghiệp : Đây là yếu tố quan
trọng hàng đầu tác động rất lớn đến việc phát triển thị trường của doanh
nghiệp. Chỉ khi doanh nghiệp có đủ tiềm lực về vốn và nguồn tài chính đủ
mạnh mới có thể thực hiện các hoạt động phát triển mở rộng thị trường, cải
tiến sản phẩm và thâm nhập sâu thị trường hiện có.
Nguồn nhân lực của doanh nghiệp : Đây là yếu tố phản ánh chung về đội
ngũ nhân lực của doanh nghiệp tham gia vào quá trình phát triển thị trường
xuất khẩu. Đội ngũ này bao gồm từ vị trí lãnh đạo cao nhất trong công ty cho
đến những nhân viên trực tiếp thực hiện hoạt động phát triển thị trường. Nếu
nguồn nhân lực của doanh nghiệp có chất lượng, làm việc hiệu quả sẽ giúp hoạt
động phát triển thị trường xuất khẩu trở nên thuận lợi và đem lại kết quả cao.
Sản phẩm xuất khẩu và thương hiệu của sản phẩm : Sản phẩm xuất khẩu
là yếu tố cơ bản trong toàn bộ quá trình xuất khẩu hàng hoá của doanh nghiệp
nói chung và của hoạt động phát triển thị trường nói riêng. Sản phẩm xuất
khẩu và thương hiệu của nó giúp doanh nghiệp tạo dựng nên vị thế trên thị

trường, giữ vững khách hàng truyền thống và thu hút được khách hàng mới.
Một sản phẩm xuất khẩu có chất lượng tốt và uy tín là tiền đề cơ bản để phát
triển thị trường cả về bề rộng lẫn chiều sâu.
Hệ thống cơ sở vật chất, thông tin và mạng lưới kinh doanh : Đây là yếu
tố phụ trợ cho quá trình phát triển thị trường nhưng không thể không có nó.
Một hệ thông cơ sở vật chất đồng bộ, hệ thống thông tin nhanh chóng và
chính xác cùng với mạng lưới kinh doanh rộng khắp là sức mạnh giúp doanh
nghiệp nhanh chóng phát triển thị trường xuất khẩu của mình.
3.2/ Nhóm các yếu tố vĩ mô
Trong xu hướng phát triển của nền kinh tế hiện đại, các yếu tố vĩ mô của
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
23
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
nền kinh tế chỉ có tác động gián tiếp đến hoạt động của các doanh nghiệp
nhưng các tác động đó lại có ảnh hưởng rất lớn. Đối với các doanh nghiệp khi
phát triển thị trường xuất khẩu cần lưu ý đến các yếu tố vĩ mô sau đây :
Luật pháp và các chính sách của Chính phủ : Đây là các yếu tố mà tác
động của nó ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động phát triển thị trường của doanh
nghiệp. Các vấn đề về ngoại giao, chính sách ngoại thương; các chiến lược
kế, hoạch phát triển thị trường nước ngoài; các qui định về cạnh tranh, về đầu
tư ra nước ngoài;…sẽ tác động đến hoạt động phát triển thị trường của doanh
nghiệp. Đối với doanh nghiệp xuất khẩu cao su và cà phê, do đây là các mặt
hàng xuất khẩu quan trọng nên luật pháp và chính sách của nước ta chủ yếu
tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động phát triển thị trường. Ví dụ cụ thể đối
với mặt hàng cà phê, để hoạt động phát triển thị trường có thể thực hiện hiệu
quả thì chất lượng của mặt hàng này khi xuất khẩu là rất quan trọng. Do vậy
luật pháp nước ta qui định khi xuất khẩu cà phê nhân thì các doanh nghiệp
phải đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc là TCVN 4193 : 2005.
Yếu tố của nền kinh tế : Các yếu tố của nền kinh tế như tốc độ tăng
trưởng GDP, tỷ lệ lạm phát, tỷ giá hối đoái, cán cân thanh toán, chính sách tín

dụng,…có tác động đến việc phát triển thị trường xuất khẩu hay không của
doanh nghiệp. Nếu các yếu tố này thuận lợi sẽ là cơ sở quan trọng để các
doanh nghiệp thực hiện phát triển thị trường xuất khẩu của mình.
Yếu tố quốc tế : Với xu hướng hội nhập sâu sắc và quá trình toàn cầu
hoá mạnh mẽ như hiện nay, các yếu tố quốc tế trở thành một bộ phận không
thể tách rời khỏi hoạt động thương mại quốc tế. Quá trình phát triển thị
trường xuất khẩu của doanh nghiệp chịu tác động của các vấn đề như luật
pháp quốc tế, các tập quán buôn bán, các qui định của các tổ chức khu vực và
thế giới,…Vì vậy, khi tiến hành hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu cần
phải nghiên cứu các qui định của WTO, của các tổ chức khu vực. Đối với mặt
hàng cà phê, doanh nghiệp phải tuân thủ các điều kiện ICC 420 của Hội đồng
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
24
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
cà phê quốc tế hoặc tiêu chuẩn ISO 6673.
3.3/ Nhóm các yếu tố thuộc về thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp
Hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu là các hoạt động chủ yếu diễn ra
ở thị trường nước ngoài, chính vì vậy các yếu tố của thị trường xuất khẩu là các
yếu tố có tác động rất lớn đến hoạt động phát triển thị trường của doanh
nghiệp. Vấn đề đầu tiên mà doanh nghiệp cần xem xét khi quyết định có nên
phát triển thị trường xuất khẩu hay không đó là các yếu tố nội tại của thị trường
đó, các tác động riêng rẽ và tổng hợp của chúng đến doanh nghiệp ở hiện tại và
trong tương lai nếu doanh nghiệp quyết định đầu tư phát triển thị trường.
Để hoạt động xuất khẩu diễn ra thuận lợi và đem lại hiệu quả cao, điều
quan trọng là các doanh nghiệp phải hiểu biết về các đặc điểm cơ bản của thị
trường đó. Quyết định xuất khẩu hàng hoá vào các thị trường chỉ được đưa ra
khi doanh nghiệp đã nắm rõ các đặc điểm của thị trường đó và chúng phù hợp
với khả năng và mong muốn của doanh nghiệp đã đặt ra. Khi nghiên cứu một
thị trường xuất khẩu cao su và cà phê, các đặc điểm thường được các doanh
nghiệp quan tâm đó là :

Điều kiện chính trị và môi trường luật pháp : Đây là một trong những vấn
đề của thị trường xuất khẩu mà các doanh nghiệp rất quan tâm khi tìm kiếm
thị trường xuất khẩu. Ngày nay, tình hình chính trị trên thế giới diễn ra rất khó
lường, biến động chính trị xảy ra sẽ làm cho nguồn vốn đầu tư hoặc hàng hoá
của doanh nghiệp bị ảnh hưởng, có thể dẫn tới bị mất mát toàn bộ hàng hoá.
Vì vậy, khi lựa chọn thị trường xuất khẩu các doanh nghiệp thường lựa chọn
những thị trường có môi trường chính trị ổn định. Bên cạnh tình hình chính trị
ổn định, các doanh nghiệp còn quan tâm đến môi trường luật pháp của thị
trường đó. Họ quan tâm đến hệ thống pháp luật hoàn thiện hay chưa, các
chính sách phải hợp lý và minh bạch hay không,…Ví dụ đối với mặt hàng cao
su xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc, họ yêu cầu phải được dán nhãn hàng
SV: Lê Hoàng Lâm Lớp: QTKD Thương mại 46B
25