HỌC PHẦN THỰC PHẨM CHỨC NĂNG ĐỀ TÀI Thực trạng dinh dưỡng và vai trò của TPCN với sức khỏe cộng đồng hiện nay

tieuluanmoi123docz.net
BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠNG NGHỆ THỰC PHẨM

HỌC PHẦN : THỰC PHẨM CHỨC NĂNG

TÊN ĐỀ TÀI: Thực trạng dinh dưỡng và vai trò của TPCN
với sức khỏe cộng đồng hiện nay

GVHD : Hà Thị Thanh Nga


tieuluanmoi123docz.net
BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠNG NGHỆ THỰC PHẨM

TÊN ĐỀ TÀI: Thực trạng dinh dưỡng và vai trò của
TPCN với sức khỏe cộng đồng hiện nay

NHÓM: 11

Giảng viên hướng dẫn:

Thành viên:

Hà Thị Thanh Nga

1. Trần Lê Thanh Ngân 2005190365
2. Phạm Vũ Hải Đăng 2005191033

3. Nguyễn Kim Ngọc 2005190404


tieuluanmoi123docz.net
MỤC LỤC

Chương 1: Tổng quan
4
1. Số liệu thống kê
4
2. Nguyên nhân
5
3. Thực trạng hiện nay
6
4. Vai trò của thực phẩm chức năng
8
4.1.

Tác dụng tạo sức khỏe sung mãn của thực phẩm chức năng
8

4.2.

Tác dụng tăng sức đề kháng
11

4.3.

Thực phẩm chức năng hỗ trợ làm đẹp con người
13

4.4.

Thực phẩm chức năng cho điều trị
14

Chương 2: Xu hướng tương lai
21
1. Nhu cầu
21
2. Nhóm thực phẩm tiềm năng
22
2.1. Thực phẩm bổ sung (Supplement Food)
22
2.2.

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe (Health Supplement, Food Supplement,


tieuluanmoi123docz.net
Dietary Supplement)
24
2.3.

Thực phẩm dinh dưỡng y học còn gọi là thực phẩm dinh dưỡng dùng cho

mục đích y tế đặc biệt (Food for Special Medical Purposes, Medical Food)
25
2.4. Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt (Food for Special Dietary Uses)
25

TÀI LIỆU THAM KHẢO
27


tieuluanmoi123docz.net
MỤC LỤC HÌNH ẢNH
Hình 1: Biểu đồ tăng trưởng thị trường thực phẩm chức năng
4
Hình 2: Thực phẩm chức năng bổ sung omega - 3 tốt cho mắt và não bộ
22
Hình 3: Thực phẩm bổ sung lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn
23
Hình 4: Thực phẩm bảo vệ sức khỏe được trình bày ở dạng chế biến như viên nang,
viên hồn, viên nén
24
Hình 5: Thực phẩm dinh dưỡng y học Fomeal 237ml/hộp - Dinh dưỡng cho người
bệnh, kém hấp thu, phục hồi nhanh chóng
25
Hình 6: Viên uống bổ xương khớp Glucosamine hỗ trợ cho xương khớp cho người lớn
tuổi
26


tieuluanmoi123docz.net
Chương 1: Tổng quan
1. Số liệu thống kê
Thực phẩm chức năng đã xuất hiện và bắt đầu được sử dụng tại Việt Nam từ
những năm 2000. Khi đó, hầu hết các sản phẩm lưu thông trên thị trường thực phẩm
chức năng ở Việt Nam đều được nhập khẩu từ các nước khác.
Đến nay, hơn 70% số thực phẩm chức năng được tiêu thụ ở thị trường nước ta là

hàng sản xuất trong nước. Còn hơn 20% còn lại là hàng nhập khẩu từ các thị trường
nổi tiếng như Mỹ, Đức, Canada, Hàn, Nhật… Nhưng hiện nay trong nước đang có
nhiều biến chuyển tích cực. Một lượng lớn các sản phẩm đa dạng với chức năng khác
nhau đã được xuất khẩu ra thị trường Quốc tế.
Năm 2000, Việt Nam chỉ có 13 doanh nghiệp đăng ký và đủ điều kiện sản xuất
thực phẩm chức năng. Số sản phẩm được lưu hành trên thị trường cũng chỉ là 63 sản
phẩm. Đến năm 2017, có tới gần 4,190 cơng ty đăng ký sản xuất kinh doanh TPCN.
Số lượng sản phẩm được lưu hành cũng là một con số khổng lồ, lên tới hơn 10.930
sản phẩm.

Hình 1: Biểu đồ tăng trưởng thị trường thực phẩm chức năng

Đáng lưu ý là theo quy định của Nghị định 15/2018/NÐ-CP của Chính phủ, sau
ngày 1.7.2019 tất cả các cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng bắt buộc phải đạt tiêu
chuẩn


tieuluanmoi123docz.net
GMP. Tuy nhiên hiện nay ( cập nhật năm 2020) có trên dưới 200 nhà máy đã đạt tiêu
chuẩn GMP.
Thống kê đến năm 2019, lượng người sử dụng TPCN đã tăng lên chóng mặt.
Tổng người sử dụng là hơn 20 triệu người, chiếm tới hơn 21% dân số Việt Nam. Đặc
biệt, những người này phân bố ở khắp 63 tỉnh thành trên cả nước.
2. Nguyên nhân
Một cuộc sống khỏe mạnh, không bệnh tật là niềm ước ao của con người ở bất cứ
thời đại nào. Tuy nhiên, sức khỏe con người tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố như di
truyền, mơi trường sống, dinh dưỡng và phịng trị bệnh. Trong đó việc dinh dưỡng để
phịng ngừa các bệnh tật đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe.
Nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, tầm vóc, thể lực con người do các yếu tố
như: dinh dưỡng, di truyền, thể dục thể thao, mơi trường… Trong đó, dinh dưỡng

đóng vai trị cao nhất chiếm 31%. Cơ thể chúng ta cần một lượng cân bằng đầy đủ các
vitamin và khoáng chất hàng ngày để hoạt động được tốt và nhịp nhàng, nhưng chắc
gì bạn đã ăn uống đầy đủ, hợp lý và cân bằng để có thể làm được điều đó từ nguồn
thức ăn dinh dưỡng hàng ngày.
Theo kết quả của các cuộc khảo cứu, hầu hết mọi người đều thiếu vi chất dinh
dưỡng trầm trọng. Ngay cả đối với những người trẻ, dù có ăn đầy đủ, vẫn khơng có đủ
các Vitamin và khống chất cần thiết cho cơ thể. Hiện nay, có rất nhiều nguyên nhân
làm cho thực phẩm chúng ta nghèo nàn về chất như đất đai bạc màu hoặc do thực
phẩm phải qua nhiều khâu chế biến công nghiệp làm mất đi nhiều chất. Mặt khác, do
vật nuôi, cây trồng đang đựợc chạy theo năng suất nên phát triển mất tự nhiên, mất
cân đối. Một yếu tố khác ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta nữa là thực phẩm chứa
nhiều độc tố, đó là những chất độc trong rau, quả do phân bón hóa học, thuốc trừ sâu,
thuốc kích thích tăng trưởng, những chất đi vào vật ni như thuốc tăng trọng, thuốc
tiêm phịng bệnh dịch, rồi những chất hóa học được sử dụng trong công nghiệp thực
phẩm. .
Bên cạnh những yếu tố về ăn uống thì mơi trường xung quanh cũng ảnh hưởng
đến sức khỏe. Hằng ngày cơ thể chúng ta phải chịu ảnh hưởng của tia phóng xạ, tia
cực tím, chất thải cơng nghiệp, khí thải ơ tơ, xe máy, nguồn nước ô nhiễm… những
tác động có hại này là nguyên nhân chính của các bệnh tim mạch, ung thư, và các
bệnh nguy hiểm khác.
Tất cả những nguyên nhân trên đã làm cho hệ miễn dịch của chúng ta khơng có đủ
điều kiện hoạt động, sức đề kháng của cơ thể ngày một kém đi và cơ thể rất dễ mắc
bệnh. Vậy làm cách nào để tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể phòng bệnh


tieuluanmoi123docz.net
Với việc sử dụng thực phẩm chức năng mỗi ngày đã có những tác động rất hiệu
quả trong việc hỗ trợ điều trị và phòng chống một số bệnh. Nhờ tính chất chống oxy
hóa, tăng miễn dịch giúp các tế bào cơ thể chống lại sự lão hóa, giúp bổ sung cho cơ
thể những Vitamin và khoáng chất là những nhóm chất hữu cơ cần thiết mà cơ thể

khơng thể tự tổng hợp được. Các nhà khoa học cũng dự báo rằng: thực phẩm chức
năng chính là thức ăn của con người thế kỷ 21.
3. Thực trạng hiện nay
Trong những năm gần đây, “thực phẩm chức năng” đã trở thành một cụm từ khá
thông dụng trong đời sống thường nhật. Và trên thực tế, những sản phẩm này đã đem
lại khơng ít lợi ích cho người tiêu dùng trong việc dự phòng và hỗ trợ trị liệu bệnh tật.
Việt Nam trong vòng 5 năm trở lại đây được coi là thời gian bùng nổ các sản phẩm
TPCN. TPCN được biết đến với nhiều tác dụng và công dụng như: chống lão hóa, kéo
dài tuổi thọ, tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ bệnh tật, hỗ trợ làm đẹp, tạo cho con
người có sức khỏe sung mãn, hỗ trợ điều trị rất nhiều chứng và bệnh tật. Trong xu thế
phát triển của thế giới hiện đại, luôn kèm theo các nguy cơ gia tăng các bệnh mãn tính
khơng lây. Đây là các bệnh chưa thể phòng bệnh bằng vaccin, mà cần thực hiện bổ
sung thông qua các vitamin, các vi chất dinh dưỡng, các khống chất, các chất chống
oxy hóa - đó chính là TPCN.
Tuy nhiên, vấn đề cần nhận thấy ở đây đó là nhận thức của người dân về TPCN
còn hạn chế. Người tiêu dùng vẫn e dè khi tiếp xúc với TPCN do thiếu thông tin thực
tiễn về tác dụng cũng như cách sử dụng TPCN.Hiện nay trên thị trường Việt Nam,
một số loại TPCN được quảng cáo một cách thái quá, được nói quá lên về khả năng
chữa bệnh khiến cho nhiều người đã tốn rất nhiều tiền để mua lấy niềm hy vọng chữa
khỏi một số bệnh nan y. Đó chỉ là những giọt nước làm tràn ly khiến người tiêu dùng
hoang mang, tạo cái nhìn chưa đầy đủ với TPCN.Điều đáng nói là, nhận thức về thực
phẩm chức năng, việc cấp phép, đăng ký, sản xuất và quản lý chất lượng cũng bộc lộ
khá nhiều điều bất cập khiến dư luận xã hội hết sức lo lắng. Cụ thể là:
-

Trong số hơn 3000 loại thực phẩm chức năng có nguồn gốc ngoại nhập hoặc sản
xuất nội địa, khó có thể kể hết những sản phẩm mà cơng dụng của nó đã bị thổi
phồng một cách quá đáng không đúng với hồ sơ đăng ký, “quảng cáo một đằng,
đăng ký một nẻo”, thậm chí nhiều loại được quảng cáo như một thứ “thần dược”
có khả năng khiến cho “bách bệnh tiêu tan, vạn bệnh tiêu trừ”. Trong khi đó, giá

bán khơng ít sản phẩm lại q cao thông qua cơ chế bán hàng kiểu đa cấp. Điều
này hết sức nguy hại, bởi lẽ nó khiến cho khơng ít người tiêu dùng do trình độ
nhận thức có hạn đã tự ý từ


tieuluanmoi123docz.net

-

-

bỏ thuốc đặc trị đang dùng để chỉ sử dụng thực phẩm chức năng một cách đơn
thuần khiến cho bệnh tình trở nên nặng hơn, thậm chí gây ra những tai biến khơng
đáng có.
Như chúng ta đã biết, thực phẩm chức năng là loại thực phẩm không chỉ cung cấp
những chất dinh dưỡng cơ bản mà còn chứa một số thành phần khác có tác dụng
hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể, tạo ra tình trạng thoải mái, tăng
sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ gây bệnh. Loại thực phẩm chức năng được kể
đến đầu tiên là những thực phẩm mà khi ở dạng tự nhiên đã có những hoạt chất có
lợi với hàm lượng lớn. Tiếp đó là nhóm thực phẩm có ít hoạt chất hơn, phải bổ
sung hoặc tinh chế cô đặc lại ở dạng dễ sử dụng, hay gây biến đổi gene để làm
tăng hàm lượng những chất có lợi. Có thể dễ dàng nhận biết những thực phẩm
chức năng ở dạng tự nhiên được sử dụng hằng ngày. Nhưng với những thực phẩm
có bổ sung và biến đổi, người tiêu dùng phải biết cách đọc nhãn bao bì thực phẩm
(với điều kiện chúng phải qua kiểm duyệt một cách nghiêm túc và được sản xuất
bởi những cơng ty có uy tín). Trên thực tế, khơng ít loại thực phẩm chức năng đã
không ghi rõ và đầy đủ những thông tin xác nhận có lợi cho sức khỏe và những
thơng tin xác nhận có lợi cho cấu trúc/chức năng. Mặt khác, cũng có một số kiểu
“luồn lách”, ví dụ như các thực phẩm chức năng gắn tên “thực phẩm chữa bệnh”
(medical foods) để tránh được quy định của cơ quan kiểm duyệt, hoặc có trường

hợp nhà sản xuất bổ sung thêm một số chất có lợi cho sức khỏe vào các sản phẩm
giàu chất béo, cholesterol, đường... để bán ở dạng thực phẩm chức năng. Bởi vậy,
người tiêu dùng nhiều khi không hề hay biết tính xác thực và mức độ tin cậy của
sản phẩm.
Hiện nay, có một tình trạng là, vì con đường để sản phẩm được đăng ký công nhận
là
một loại thuốc chữa bệnh q cơng phu, vất vả, khó khăn và tốn kém, khơng ít
cơng ty đơng dược đã tung ra thị trường những sản phẩm dưới danh nghĩa “thực
phẩm chức năng” nhưng kỳ thực lại là thuốc trị bệnh đích thực. Bởi lẽ, trong
thành phần của các sản phẩm này hồn tồn chỉ gồm các vị thuốc đơng y có tác
dụng chữa bệnh (thuốc bệnh) chứ khơng hề có vị thuốc nào có tác dụng bổ dưỡng
và nâng cao sức đề kháng (thuốc bổ), thậm chí cịn có mặt cả những vị thuốc mà
các thầy thuốc đông y khi sử dụng cũng phải rất thận trọng như đại hoàng, phan tả
diệp, phụ tử...Một số trà giảm béo là những ví dụ điển hình, trên thực tế, người ta
cố ý dùng chữ “trà” hay “nước tăng lực”...để sản phẩm qua mắt được các nhà
kiểm duyệt (nếu như khơng có kiến thức đầy đủ về y dược học cổ truyền) để được
xếp vào nhóm “thực phẩm chức năng”. Trong y học cổ truyền, các vị thuốc này
cũng không bao giờ được xếp vào nhóm các loại vừa có thể làm thực phẩm vừa có
thể làm thuốc và đương nhiên, khi sử dụng nhất thiết phải được thầy thuốc chuyên
khoa khám bệnh, kê đơn với chỉ định, liều lượng, liệu trình và cách dùng hết sức
chặt chẽ. Điều này hết sức nguy hiểm nếu như những sản phẩm này, theo quy định
chung với thực phẩm chức năng, khi dùng


tieuluanmoi123docz.net
chỉ cần theo “hướng dẫn cách sử dụng” của nhà sản xuất mà không cần thầy thuốc
chuyên khoa khám bệnh và chỉ định, nhất là khi những sản phẩm này lại được
quảng cáo là có thể sử dụng lâu dài, cho mọi đối tượng mà vẫn đảm bảo tính hiệu
quả và tính an tồn.
Bên cạnh đó, một số TPCN do Việt Nam sản xuất được sản xuất bằng công nghệ

enzyme chất lượng cao, được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng. Một số
sản phẩm từ tài nguyên sinh vật rừng và biển đã được sản xuất dưới dạng viên nang,
viên nén, dung dịch uống ... trên dây chuyền hiện đại của các doanh nghiệp trong
nước. Các sản phẩm này là kết quả nghiên cứu nghiêm túc của các chương trình khoa
học và cơng nghệ do các Viện nghiên cứu, các Trường đại học hàng đầu trong nước
tiến hành. Đó là các chế phẩm tiêu u, tạo máu, dưỡng não, sáng mắt, hỗ trợ làm đẹp,
tăng cường sinh lực ... đang được nhiều người tiêu dùng ưa thích. Các sản phẩm này
hồn tồn có thể thay thế hàng ngoại nhập.
Tại các nước trong khu vực, việc ứng dụng công nghệ trong sản xuất thuốc và
TPCN đang được quan tâm đặc biệt và có nhiều thành cơng trong việc nâng cấp công
nghệ y dược cổ truyền thành công nghệ cao. Vấn đề chúng ta cần chú trọng hơn nữa
đó là tăng cường quản lý về sản xuất và quảng cáo các sản phẩm TPCN, đẩy mạnh
tuyên truyền phổ biến rộng rãi cho người tiêu dùng về giá trị thực tiễn và cách sử dụng
TPCN để tăng nhận thức của người dân về TPCN, từ đó họ sẽ có cái nhìn đúng đắn,
khách quan hơn về dòng sản phẩm này
Vậy nên, theo tư vấn của nhiều chuyên gia, trước khi quyết định chọn mua và sử
dụng loại thực phẩm chức năng nào, người tiêu dùng nên đặt ra mười câu hỏi: Thành
phần mang lại hiệu quả chức năng của sản phẩm là gì, có sẵn tự nhiên trong thực
phẩm hay do bổ sung vào; hiệu quả của sản phẩm ra sao, có nghiên cứu nào xác nhận
lợi ích này khơng; nhà sản xuất có phải là một cơng ty có tiếng tăm tốt, đáng tin cậy
khơng; trên nhãn có ghi hàm lượng các thành phần trong thực phẩm là bao nhiêu
không; thành phần bổ sung vào thực phẩm thế nào, có những thực phẩm nào ảnh
hưởng đến sự hấp thu thành phần chức năng này không; thành phần chức năng bổ
sung vào thực phẩm dưới dạng sinh học nào, có ở dưới dạng dễ hấp thu hay dễ chuyển
hóa khơng; đặc điểm dinh dưỡng của thực phẩm chức năng có phù hợp với mục tiêu
sức khỏe mà người sử dụng mong muốn không; so sánh giá cả của thực phẩm chức
năng với thực phẩm thơng thường, giá có tương xứng với thành phần chức năng mang
lại lợi ích cho người sử dụng khơng; cách thức chế biến thực phẩm (nóng, lạnh) hay
cách bảo quản có ảnh hưởng đến hiệu quả chức năng của thực phẩm không...

tieuluanmoi123docz.net
4. Vai trò của thực phẩm chức năng
4.1.

Tác dụng tạo sức khỏe sung mãn của thực phẩm chức năng

4.1.1. Khái niệm
Theo Byron Johnson Esq.(2007),Chủ tịch Liên minh toàn cầu các Hiệp hội về
dược liệu TPCN(IADSA),sức khỏe sung mãn là tình trạng sức khỏe có chất lượng cao
nhất mà một đời người có thể đạt được trong suốt quãng đời của mình.Sức khỏe sung
mãn là tình trạng khơng gặp phải:
● Các chứng viêm khớp.
● Bệnh loãng xương.
● Cao huyết áp.
● Bệnh động mạch vành.
● Bệnh tiểu đường.
● Béo phì.
● Đột quỵ.
● Chứng mất trí.
● Ung thư ...
4.1.2. Cơ chế tác dụng của
TPCN Cơ thể sống cần 2
yếu tố cơ bản
- Cấu tạo các cơ quan,tổ chức của cơ thể từ các tế bào với các thành phần cấu tạo
từ protid, glucid, lipid, chất khống, vitamin, nước ...
- Q trình trao đổi chất,chuyển hóa vật chất với hàng loạt các phản ứng hóa học
xảy ra với tốc độ rất nhanh,nhạy.
Để duy trì được sự sống,cần phải đảm bảo được 2 yêu cầu trên đầy đủ,kịp thời.
Trong điều kiện sản xuất,chế biến,tiêu dùng thực phẩm hiện nay,dẫn tới việc thiếu hụt

các chất,ảnh hưởng tới hai quá trình trên. TPCN sẽ cung cấp các yếu tố (bổ sung
Vitamin, khoáng chất, acid amin, hoạt chất sinh học) đảm bảo 2 quá trình trên hoạt
động bình thường.

-

TPCN là một trong 3 yếu tố cơ bản đảm bảo cho sức khỏe sung mãn. Muốn
đảm bảo có sức khỏe sung mãn,cần phải kết hợp 3 yếu tố cơ bản sau:
Chế độ ăn uống và dinh dưỡng:sử dụng TPCN để bù vào sự thiếu hụt các
vitamin,khoáng chất,acid amin,hoạt chất sinh học,những chất cần thiết cho cấu
tạo nên các cơ quan tổ chức cơ thể và cần thiết cho quá trình chuyển hóa vật
chất trong cơ thể.


tieuluanmoi123docz.net
-

Vận động thân thể.
Giải tỏa căng thẳng.

4.1.3. Đối với chế độ ăn uống và dinh dưỡng
Ngoài áp dụng một chế độ ăn thích hợp, cần thiết sử dụng TPCN để bù vào sự
thiếu hụt và tăng cường các vi chất có lợi cho cơ thể.Trong q trình phát triển của cơ
thể, ở mỗi giai đoạn của cuộc đời cần thiết các vi chất khác nhau, hàm lượng các chất
khác nhau. Ngày nay do điều kiện mơi trường, quy trình sản xuất chế biến, phương
thức ăn uống ...nên trong khẩu phần ăn của các lứa tuổi đang bị thiếu hụt nhiều chất.
Sử dụng các TPCN sẽ làm cho khẩu phần ăn của các lứa tuổi có đủ các chất cần cho
sự phát triển và tăng cường các chức năng vượt trội. Ví dụ sử dụng sữa bổ sung DHA,
acid folic ... cho trẻ em, sữa bổ sung; calci cho người cao tuổi, hoặc sử dụng các sản
phẩm TPCN bổ sung vitamin, khoáng chất sẽ tăng cường các chức năng của cơ thể,

ngăn ngừa tình trạng thiếu chất dinh dưỡng thường gặp, phịng ngừa các căn bệnh
mãn tính ...
4.1.4. Đối với vấn đề vận động thân thể
Muốn có sức khỏe sung mãn cần phải có một chế độ tập luyện theo 4 nguyên tắc:
-

-

-

Toàn diện: cần tập luyện toàn thân và từng bộ phận cơ thể, cả tập luyện thể lực
lẫn sức chịu đựng bền bỉ, dẻo dai và khả năng thích ứng với hồn cảnh, điều
kiện sống, điều kiện mơi trường, điều kiện làm việc.
Nâng dần: có một chế độ tập luyện từ thấp lên cao, từ đơn giản đến phức tạp,
khi đến ngưỡng thích hợp thì duy trì.
Thường xun: tập luyện thường xuyên hàng ngày, mỗi ngày với thời gian tăng
dần cho đến ngưỡng thích hợp (trung bình mỗi ngày tập luyện từ 30 đến 60
phút).
Thực sự thực tế: tùy điều kiện của mỗi người, mỗi gia đình, có thể tập luyện tại
nhà, ngồi cơng viên, tại các câu lạc bộ với các hình thức phù hợp như: tập trên
máy, đi bộ, tham gia các môn thể thao, thể dục, tham gia các câu lạc bộ nhảy
múa ...

4.1.5. Đối với vấn đề giải tỏa căng thẳng
Là vấn đề mà ai cũng gặp phải hàng ngày. Căng thẳng thần kinh hay còn gọi là
stress, là những áp lực về mặt tâm lý và những biến động trong gia đình,trong xã
hội,trong cơ quan tác động lên con người gây mất cân bằng. Nếu stress cứ thường
xuyên lặp lại người ta không làm chủ được, khơng thích ứng được với những biến đổi
do nó đưa đến, có thể sẽ bị rối loạn về thể chất và tâm thần. Các rối loạn này là nguy
cơ gây bệnh tật như:

tieuluanmoi123docz.net
-

-

-

Khi bị stress có sự tăng tiết hormon như các glucocorticoid và adrenalin của
tuyến thượng thận, làm mạch co lại, giảm Na và nước trong cơ thể, làm bài tiết
ít nước tiểu dẫn tới cao huyết áp.
Khi nồng độ glucocorticoid và adrenalin trong máu cao do stress sẽ ảnh hưởng
đến hệ thống miễn dịch, do đó dễ bị các bệnh nhiễm trùng.
Khi bị stress, có sự phóng thích insulin hoặc insulin tiết ra đầy đủ, nhưng
những tế bào bị “nhờn” insulin, không tiêu thụ được đường glucose, dẫn tới
tăng đường huyết và gây ra đái tháo đường.
Khi bị stress có sự rối loạn chuyển hóa chất béo, làm tăng lượng triglycerid, tăng

lượng cholesterol, dễ dẫn đến vữa xơ động mạch, gây các tai biến cao huyết áp, đau
thắt ngực, nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
Như vậy, nếu không giải tỏa được căng thẳng thì khơng thể có được sức khỏe
sung
mãn.

Vì vậy, mỗi người cần phải có biện pháp
giải tỏa căng thẳng, thực hiện được “Tam

tâm”:
-

Tâm bình thường: khơng tham vọng, hài lịng cơng việc, cuộc sống.
Tâm bình thản: khơng ham địa vị, kèn cựa cơng danh. Bình tĩnh khi thành
cơng, bình thản khi thất bại.
Tâm bình hịa: xây dựng mối quan hệ hài hịa trong cơ quan, gia đình và xã hội.

Stress là chất muối thi vị của cuộc đời, thiếu nó thì khơng cịn gì là cuộc sống.
Nhưng cái hại của chất muối là nhiều khi sử dụng nó mặn quá độ mà thôi.
4.2.

Tác dụng tăng sức đề kháng

4.2.1. Khái niệm
-

Sức đề kháng là khả năng chống đỡ của cơ thể với các tác nhân xâm phạm vào
cơ thể từ ngoại lai hoặc nội lai.
Có hai hệ thống đề kháng:

(1)
Hệ thống đề kháng không đặc hiệu: là những hàng rào vật chất ngăn cách
bên ngoài và bên trong cơ thể như: da, niêm mạc, các chất dịch (mồ hôi, dịch nhày),
các thực bào, các kháng thể không đặc hiệu (ví dụ: lyzin, leukin, propecdin ...), hệ
thống lơng, nhung mao.


tieuluanmoi123docz.net
(2)
Hệ thống đề kháng đặc hiệu: đó là các kháng thể được sinh ra để trung hòa
các kháng nguyên (tác nhân gây bệnh), bao gồm kháng thể dịch thể (do tế bào

lymphoB sản xuất) và kháng thể tế bào (do tế bào lymphoT sản xuất).
4.2.2. Các nguy cơ suy giảm sức đề kháng
-

-

-

Chế độ ăn uống (thiếu protein, thiếu vitamin, thiếu chất khoáng, thiếu hoạt
chất sinh học, thiếu các chất chống oxy hóa, thiếu chất xơ, rối loạn vi khuẩn
đường ruột.)
Stress: Các stress kéo dài, cường độ lớn làm suy kiệt khả năng dự trữ vật chất
của cơ thể và suy yếu chức năng của các tổ chức, cơ quan, giảm chuyển hóa
protein, dẫn tới làm suy giảm sức đề kháng của cơ thể.
Ơ nhiễm mơi trường:
● Ơ nhiễm sinh học: vi khuẩn, virus, ký sinh trùng.
● Ơ nhiễm hóa học: hóa chất cơng nghiệp, hóa chất BVTV, thuốc thú y, hóa
chất sinh học,…

Các ơ nhiễm khi nhiễm vào cơ thể sẽ gây hại tới sức khỏe, làm suy giảm sức đề
kháng, thậm chí gây nên bệnh, tử vong.
4.2.3. Thực phẩm chức năng tăng sức đề kháng
-

TPCN tăng cường hệ thống đề kháng không đặc hiệu

(1)
TPCN bổ sung các vitamin, chất khoáng, hoạt chất sinh học làm tăng cường
cấu trúc và chức năng các tuyến ngoại tiết: tăng sản xuất dịch nhày, các men, mồ hơi,
các chất trung gian hóa học ... có tác dụng bảo vệ cơ thể.

(2)
TPCN tăng cường các cơ quan tạo máu, làm tăng sản xuất và tái tạo máu,
đặc biệt là bạch cầu, làm tăng sự đề kháng của cơ thể.
(3)
TPCN tăng cường chức năng các tuyến nội tiết, làm tăng sản xuất hormon,
góp phần tăng sức đề kháng.
(4) TPCN bổ sung các acid amin, tăng tổng hợp protein, làm tăng sức đề kháng.
(5)
TPCN làm giảm nguy cơ và tác hại các bệnh tật, đặc biệt là chống rối loạn
chuyển hóa, giảm suy dinh dưỡng, giảm tốc độ lão hóa, giảm nguy cơ mắc các bệnh
mạn tính, làm tăng sức đề kháng cơ thể.
(6)
TPCN cung cấp các chất chống oxy hóa, làm giảm tác hại của các gốc tự do
và AGEs, bảo vệ được tế bào, ADN, làm tăng sức đề kháng.


tieuluanmoi123docz.net
(7)
TPCN tăng cường chức năng da: làm tăng cường chức năng bảo vệ che chở,
cản phá tác nhân xâm hại.
4.2.4. TPCN tăng cường sức để kháng đặc hiệu
(1) TPCN tăng cường chức năng các tế bào miễn dịch đặc hiệu: tế bào lymphoB, T.
(2)
TPCN kích thích sản xuất các kháng thể, có tác dụng trung hịa các kháng
ngun gây hại:
-

Các sản phẩm từ nấm linh chi, nấm hương.
Sản phẩm từ tảo, Đơng trùng hạ thảo, Sâm, Hồng kỳ, Noni, Sữa ong chúa
Các vitamin, chất khoáng ...

4.3.
-

Thực phẩm chức năng hỗ trợ làm đẹp con người

TPCN hỗ trợ làm đẹp cho cả nội dung lẫn hình thức. Muốn tăng cường và giữ
vững sắc đẹp cần duy trì 7 biện pháp sau:

(1) Ăn đủ số lượng (ăn theo BMI) hợp lý.
(2) Ăn đủ chất lượng.
(3) Tăng cường đạm thực vật, rau quả, acid béo không no.
(4) Sử dụng thực phẩm: bổ sung vitamin, khoáng chất, hoạt chất sinh học, hormon
...
(5) Vận động thể lực hợp lý.
(6) Thực hiện kế hoạch hóa gia đình.
(7) Giải tỏa căng thẳng.
-

Trong các biện pháp làm đẹp, biện pháp sử dụng TPCN có tác dụng rất hiệu quả.

(1)
TPCN làm giảm nguy cơ và tác hại của bệnh tật, do đó sẽ giữ vững được
sức khỏe cùng với vẻ đẹp vốn có.
(2)

TPCN tạo sức khỏe sung mãn, do đó sẽ làm tăng sức khỏe và tặng vẻ

đẹp từ nội dung đến hình thức.
(3)

TPCN có tác dụng chống lão hóa, kéo dài tuổi thọ, tuổi thanh xuân, do đó

sẽ giữ vững và duy trì cái đẹp vốn có của mỗi người.


tieuluanmoi123docz.net
(4)
TPCN bổ sung các vitamin, bổ sung chất khoáng, hoạt chất sinh học,
collagen, hormon, acid amin ... làm tăng cường chức năng các cơ quan, bộ phận
của cơ thể, làm tăng vẻ đẹp một cách tự nhiên và bền vững.
4.4.

Thực phẩm chức năng cho điều trị

4.4.1. TPCN hỗ trợ các chức năng và cấu trúc sinh lý của các tế bào, các cơ
quan và cơ thể, làm phục hồi lại,tăng cường và duy trì các chức năng,cấu
trúc của các bộ phận trong cơ thể.
-

Tăng cường chức năng chuyển hóa: các sản phẩm bổ sung vitamin.

-

Tăng cường cấu trúc sinh lý: các sản phẩm bổ sung chất khoáng (Ca, Zn,
Mg, Fe ...)

-

Tăng cường chức năng sinh lý: sâm, đông trùng hạ thảo, vitamin E,

Zn, phytestrogen, arginin, hà thủ ô, hải mã ...

-

Tăng cường chức năng đường ruột: các sản phẩm probiotic, chất xơ ...

4.4.2. TPCN hỗ trợ chống rối loạn cân bằng nội môi,điều chỉnh lại các hệ số
sinh lý trong cơ thể
-

Hỗ trợ điều chỉnh đường huyết: chất xơ, acid béo khơng no–3,0–6, crom, tinh
chất bí ngơ, tảo biển, mướp đắng ..

-

Hỗ trợ điều chỉnh mỡ máu: PUFA, MUFA, Fiber, Iridoids, Polyphenols,
Resveratrol, Flavonoids, Lignan, Lycopen, Gypenosides, ß-caroten,
Quercetin, Chitosan ...

-

Điều chỉnh calci máu: sản phẩm bổ sung Ca ...

4.4.3. TPCN tăng sức đề kháng,khả năng thích nghi của cơ thể
-

-

-

TPCN bổ sung các vitamin, chất khoáng, hoạt chất sinh học làm tăng cường
sức đề kháng không đặc hiệu và đề kháng đặc hiệu của cơ thể.
TPCN tăng cường tổng hợp kháng thể: sản phẩm tảo biển, linh chi, sâm, đơng
trùng, hồng kỳ, các vitamin D, A, E, C, các chất khoáng Zn, Ca, các acid
amin.
TPCN tăng sức đề kháng của da: vitaminE, C, các sản phẩm collagen,
tảo, flavonoid, Zn, Si, S...
Tăng sức đề kháng không đặc hiệu: các chất xơ, chất chống oxy hóa
(B–caroten, vitamin E, vitamin C, iridoids, sản phẩm từ bột cà rốt, giảo cổ
lam
).
Các sản phẩm làm tăng sức đề kháng chung (Đông trùng hạ thảo, tảo,
nấm, probiotics, chitosan ).


tieuluanmoi123docz.net
Kết quả cuối cùng là TPCN làm tăng sức khỏe chung, từ đó bệnh tật bị
đẩy lùi. Một số ví dụ về TPCN hỗ trợ điều trị
- Dị ứng
+ Phấn, sáp ong, mật ong, sữa ong chúa có tác dụng chống cảm ứng và kích thích
bảo vệ các chất miễn dịch.
+ Selen, vitamin E, vitamin C, Cu, Mg, B-caroten: tác dụng chống gốc tự do (các
gốc tự do tham gia phản ứng dị ứng).
+ Vitamin B: tác động đến tất cả q trình chuyển hóa.
+ Kẽm: tham gia chuyển hóa tế bào miễn dịch (đại thực bào và bạch huyết bào).
+ Các hoạt chất từ nhiều loại thảo mộc có tác dụng chống dị ứng (hoạt chất từ
Kim ngân hoa, Núc nác, quả Nhàu ...)
-

Thiếu máu và thiếu sắt

+ Sắt tham gia cấu tạo Hem tạo hồng cầu.
+ Acid folic: tham gia tổng hợp hemoglobin.
+ Cobalt: cùng với vitamin B12 tạo Hem, tạo hồng cầu.
+ Đồng, kẽm, molypden, Mn:t ham gia tổng hợp hợp chất.

-

Ung thư:
+ Selen, vitaminC, vitaminE, Cu, Mn, B—caroten có tác dụng ngăn ngừa gốc tự
do (FR tham gia q trình ung thư hóa).
+ Arsenic: với lượng nhỏ có tác dụng kích thích các tế bào và giúp cơ thể chống
mệt mỏi ở người ung thu.
+ Magie: tham gia duy trì năng lượng tế bào.
+ Kali: duy trì cân bằng trao đổi chất của tế bào với mơi trường xung quanh.
+ VitaminB: tham gia vào q trình chuyển hóa.
+ Vàng, bạc đã được sử dụng từ 50 năm nay.
+ Germanium (Germani): là nguyên tố vi lượng có vai trò với hệ miễn dịch
(dạng hữu cơ) cần nghiên cứu tiếp.


tieuluanmoi123docz.net
+ Taxol, iridoids, flavonoids và nhiều hoạt chất từ dược thảo có tác dụng chống
khối u.
-

Tim mạch
+ Các acid béo khơng no có vai trị quan trọng trong phịng chống bệnh tim mạch.
+ Mg làm giảm huyết áp.
+ Selen tham gia quá trình bảo vệ cơ thể chống lại sự tăng HA và bệnh tim mạch.
+ Crom (Cr)tham gia vào hoạt động của phân tử insulin và điều hòa tỷ số

cholesterol trong cơ thể.
+ Silic có tác dụng phịng ngừa vữa xơ động mạch.
+ Vitamin B tham gia các quá trình chuyển hóa.
+Vitamin C, vitamin E, B–caroten, Cu có tác dụng chống gốc tự do.
+ Cobalt(coban): có tác dụng cải thiện tình trạng xấu của mạch máu.
+ Cathechin, lignan, sterol thực vật, resveratrol, flavonoids, iridoids ... có tác
dụng giảm cholesterol, triglycerid, LDL ....

-

Răng và miệng
+ Flour có tác dụng ngừa sâu răng.
+ Molypden (Mo): làm tăng hoạt tính của fluor.
+ Ca: làm răng chắc, khỏe.
+ Selen, vitaminE, vitaminC, Cu, Mn, B–caroten có tác dụng chống gốc tự do.
+ Silic tham gia tái tạo cấu trúc lớp sụn và mô liên kết.

-

Trạng thái suy nhược

+ Magie tham gia quá trình tiêu thụ năng lượng của tế bào thần kinh và quá trình
truyền dẫn thơng tin của chúng.
+ Lithium (Li)có tác dụng làm dịu bớt căng thẳng thần kinh khi sử dụng vào buổi
tối. Nếu sử dụng vào buổi sáng sẽ kích thích tế bào, gây hưng phấn.
+ Zn tham gia quá trình chuyển hóa tế bào thần kinh.


tieuluanmoi123docz.net
+ Vitamin B tham gia tất cả quá trình chuyển hóa tế bào và có tác dụng tốt chống

suy nhược thần kinh.
+ Selen, vitamin E, vitamin C, Cu, Mn, B–caroten có tác dụng chống gốc tự do.
+ Đơng trùng hạ thảo, tảo, nấm, sâm, nhung, phấn hoa, sữa ong chúa ... làm tăng
sức đề kháng, chống suy nhược.
+ Vàng, bạc được sử dụng từ 50 năm nay và thu được kết quả khả quan.
-

Dạ dày và ruột

+ Kẽm tác động đến chức năng hoạt động của nhiều enzym gan như một chất
đồng xúc tác.
+ Mangan tác dụng làm giảm rối loạn chuyển hóa tụy và viêm thành đại tràng.
+ Crom có tác dụng điều hịa tuyến tụy.
+ Niken tham gia hệ thống nội tiết và bài tiết.
+ Phospho có tác dụng trong việc co thắt thực quản.
+ Cobalt có tác dụng điều hòa tế bào thần kinh thực vật mà tế bào này có vai trị
điều hịa hệ tiêu hóa.
+ Nước ép quả Nhàu, nhiều loại dược thảo có tác dụng chống viêm tiêu hóa.
+ Probiotics điều hịa chuyển hóa đường ruột.
-

Mệt mỏi

+ Mg có tác dụng duy trì năng lượng tế bào.
+ As dùng với lượng nhỏ có tác dụng kích thích tế bào.
+ Vitamin C có tác dụng tăng sức đề kháng cho cơ thể.
+ Vitamin B tham gia q trình chuyển hóa đường béo.
+ Cu, Se, Mn, B-caroten có tác dụng chống gốc tự do.
+ Zn tăng cường hoạt động tế bào chống lại sự mệt mỏi.
+ Sâm, Nhung, Đơng trùng hạ thảo, tảo, nấm có tác dụng tăng đề kháng, giảm

mệt mỏi.


tieuluanmoi123docz.net
-

Nhiễm trùng

+ Nhiều dược thảo có tính kháng sinh như: Nghệ, Nhàu, Kim ngân hoa, Ngưu tất,
Ké đầu ngựa, Hoàng liên, cây chó đẻ.
+ Zn có vai trị quan trọng đối với hoạt động của tế bào đại thực bào và lympho T.
+ Se, vitamin E, vitaminC, Cu, Mn, B–caroten tác dụng chống gốc tự do.
+ Vitamin Btham gia quá trình chuyển hóa tế bào.
+ Germanium có tác dụng kích thích hệ miễn dịch.
+ Các dược thảo có tác dụng kháng sinh: cây óc chó, bạch hoa xà, cây lá móng,
sâm đại hành, hồng liên, thừng mực lá to, đại, rau má, tỏi, nghệ ...
-

Trí nhớ và khả năng tư duy

+ Lecithin tham gia cân bằng màng tế bào thần kinh.
+ Kẽm tham gia q trình chuyển hóa tế bào thần kinh.
+ Mg tác động đến việc sử dụng năng lượng tế bào thần kinh và chuyển hóa giữa
chúng.
+ Thiếc với liều nhỏ có tác dụng kích thích bộ nhớ và khả năng tư duy của não.
+ Vitamin B tham gia q trình chuyển hóa tế bào thần kinh.
+ Mangan tham gia chuyển hóa các phân tử vận chuyển thơng tin giữa các tế bào
thần kinh và chống gốc tự do, chống co giật.
-

Tai–mũi–họng

+ Sáp ong, phấn hoa, sữa ong chúa có tác dụng giải cảm và kích thích hệ thống
miễn dịch.
+ Cu, Ag có tác dụng chống hiệu ứng viêm nhiễm.
+ Selen, vitamin E, vitamin C, B-caroten, Mn tác dụng chống gốc tự do.
+ Tỏi, rẻ quạt, hồng hoa, gừng, bông mã đề ... hỗ trợ chống viêm họng.
-

Da

+ Zn tham gia quá trình làm lành vết thương (loét, vết thương, bỏng).


tieuluanmoi123docz.net
+ Mg tham gia tích trữ năng lượng tế bào.
+ Si có tác dụng tái tạo tổ chức liên kết dưới da.
+ Vitanin B tham gia tất cả các quá trình chuyển hóa tế bào có tác dụng ái lực lớn
với các tế bào da.
+ S tăng sự thích nghi của tế bào da.
+ Se, vitamin C, vitamin E, Cu, Mn, B-caroten chống gốc tự do (gốc tự do tham gia
phản ứng dị ứng).
+ As liều nhỏ cung cấp chất dinh dưỡng cho da và tóc.
-

Thấp khớp

+ Sụn cá, sụn gà sử dụng liều nhỏ có tác dụng chống thấp khớp.
+ Collagen dùng lượng nhỏ có tác dụng tham gia tái tạo cấu trúc tổ chức liên kết.
+ Iridoids, Flavonoids ... có tác dụng chống men COX−2, chống Cytokin gây viêm.

+ Sillic tham gia tái tạo sụn và tổ chức liên kết.
+ F tham gia tái tạo cấu trúc xương và sụn.
+ Vitamin B tham gia chuyển hóa đường và protein.
+ Vitamin E, vitamin C, B-caroten, Se, Cu, Mn có tác dụng chống gốc tự do nên
tác dụng giảm viêm khớp.
+ S tham gia tái tạo sụn.
-

Stress

+ Magie: tham gia q trình tích trữ năng lượng tế bào.
+ Li có tác dụng làm giảm cơn đau đầu nếu sử dụng buổi tối. Nếu sử dụng buổi
sáng
+ Vitamin B tham gia q trình chuyển hóa đường và chất béo.
+ Cu, Mn, Se, B-caroten, vitamin C có tác dụng chống gốc tự do.
+ Vitamin E tham gia q trình tuần hồn (co thắt mạch máu) và chống gốc tự do.
+ Hoạt chất sinh học iridoids làm tăng khả năng thích nghi, chống stress.


tieuluanmoi123docz.net
-

Giấc ngủ

+ Liti dùng buổi tối có tác dụng làm giảm căng thẳng.
+ Kẽm tham gia chuyển hóa tế bào thần kinh.
+ Magie tham gia quá trình sử dụng năng lượng của tế bào thần kinh và truyền đạt
thông tin giữa chúng.
+ Vitamin B tham gia chuyển hóa tế bào thần kinh.
+ Vitamin E, Cu, Mn, Se, B–caroten, vitamin C chống gốc tự do nên chống sự tấn

công gốc tự do vào tế bào não.
+ Melatonin hỗ trợ giấc ngủ. Các sản phẩm từ sen, cúc hoa vàng, lá vông ... hỗ
trợ giấc ngủ êm ái.
-

Bệnh gan

+ Các vitamin tăng cường chức năng gan.
+ Nhiều hoạt chất sinh học, chất khoáng tăng sức đề kháng, giảm nguy cơugan.
+ TPCN chống oxy hóa, bảo vệ AND, tế bào gan.
+ Flavonoids, polyphenols, isoflavon làm giảm nguy cơ u và ung thư, viêm gan.
+ Iriddoids ức chế men COX−2, Cytokin gây viêm gan.
+ Carotenoids tăng giải độc cho gan.
-

Chống tăng cân, béo phì

+ Chất xơ: làm giảm tiêu hóa, hấp thụ, chậm rỗng dạ dày.
+ Nhiều loại làm giảm mỡ, tiêu mỡ: iridoids, cathechin, carotenoids ...
+ Nhiều sản phẩm TPCN có tác dụng ức chế cảm giác thèm ăn, gây no lâu, giảm
hấp thu mỡ và bột, tăng thoái lipid và tăng đào thải.


tieuluanmoi123docz.net
Chương 2: Xu hướng tương lai
1. Nhu cầu
Từ vài thập kỷ qua, Thực phẩm chức năng đã phát triển nhanh chóng trên tồn thế
giới. Chúng ta đã biết, sự phát hiện tác dụng sinh năng lượng và vai trò các thành phần
dinh dưỡng thiết yếu đã giúp loài người từng bước hiểu được các bí mật của thức ăn
và kiểm soát được nhiều bệnh tật và vấn đề sức khỏe liên quan.

Cho đến nay, con người mặc dù sử dụng thực phẩm hàng ngày nhưng vẫn chưa
hiểu biết đầy đủ về các thành phần các chất dinh dưỡng trong thực phẩm, về tác động
của thực phẩm tới các chức năng sinh lý của con người. Loài người ngày càng phát
triển, mơ hình bệnh tật cũng thay đổi cùng với sự phát triển của xã hội loài người, đặc
biệt từ giữa thế kỷ 20 đến nay.
Cùng với sự già hóa dân số; Tuổi thọ trung bình tăng; Lối sống thay đổi; Các bệnh
mãn tính liên quan đến dinh dưỡng và thực phẩm ngày càng tăng. Việc chăm sóc,
kiểm sốt các bệnh đó đặt ra nhiều vấn đề lớn cho y học, y tế và phúc lợi xã hội.
Người ta thấy rằng, chế độ ăn có vai trị quan trọng trong việc phịng ngừa và xử lý
với nhiều chứng bệnh mãn tính. Đó là hướng nghiên cứu và phát triển cho một ngành
khoa học mới, khoa học Thực phẩm chức năng.
Nhu cầu sử dụng TPCN ngày càng tăng:
Tại Nhật Bản bình quân đầu người sử dụng 126 USD cho sản phẩm TPCN mỗi
năm.Tại Mỹ là 70 USD.Tại châu Âu là 61 USD.Những người trưởng thành ở Mỹ năm
2006 có 40% sử dụng TPCN. Năm 2007 tăng lên 52% và năm 2010 tăng lên 72%. Ở
Nhật Bản tỷ lệ này là 80%.
Năm 2004, thế giới đã thành lập Hiệp hội TPCN quốc tế (International Alliance of
Dietary/Supplement Association – IADSA) với hơn 60 nước thành viên. Hội nghị
quốc tế đầu tiên về TPCN cũng được tổ chức tại Mỹ với chủ đề: “TPCN cho dự phòng
và điều trị”. Đến hết năm 2012, thế giới đã tổ chức 13 hội nghị quốc tế về TPCN,
ASEAN đã tổ chức 16 hội nghị TPCN và thuốc y học cổ truyền.
Các nước ASEAN cũng thành lập Hiệp hội TPCN ASEAN (ASEAN – Alliance of
Health Supplements Association – thành lập tháng 12 năm 2007 và là thành viên của
hiệp hội TPCN và ASEAN


tieuluanmoi123docz.net
2. Nhóm thực phẩm tiềm năng
2.1. Thực phẩm bổ sung (Supplement Food)
-

Là thực phẩm thông thường được bổ sung vi chất và các yếu tố có lợi cho sức
khỏe như vitamin, khoáng chất, axit amin, axit béo, enzym, probiotic, prebiotic
và chất có hoạt tính sinh học khác.
❖ Thực phẩm chức năng bổ sung Vitamin: Con người bổ sung Vitamin từ thực phẩm
tự nhiên như hoa quả, rau xanh,… song hàm lượng không cao nên bổ sung vi chất
này qua thực phẩm chức năng khá phổ biến.
Có dạng bổ sung Vitamin tổng hợp và có dạng bổ sung một hoặc một vài loại
Vitamin cần thiết như:
+ Vitamin A: Cơ thể thiếu Vitamin này dễ bị quáng gà, mờ đục giác mạc, dày lớp biểu
bì.
+ Vitamin B: Gồm Vitamin B1 - Thiamine, Vitamin B2 - Riboflavin, Vitamin B3 Niacin, Vitamin B5 - Pantothenic,…
+ Vitamin C: Sức khỏe hệ miễn dịch và làn da, thiếu Vitamin này cơ thể dễ bị chảy
máu, chậm lành vết thương.
+ Vitamin D: Ảnh hưởng đến sức khỏe và hoạt động của xương, thực tế con người có
thể tự tổng hợp Vitamin này dưới ánh nắng mặt trời.
+ Vitamin E: rất ít trường hợp thiếu Vitamin này song các đối tượng nhu cầu cao như
phụ nữ độ tuổi sinh sản, người bị khơ da, bệnh gan,… cần tìm đến loại thực phẩm
chức năng bổ sung Vitamin E.
+ Vitamin K: Sự thiếu hụt Vitamin K liên quan đến các tình trạng xuất huyết như chảy
máu nướu, ban xuất huyết, đốm máu trên da, chảy máu mũi,…

Hình 2: Thực phẩm chức năng bổ sung omega - 3 tốt cho mắt và não
bộ


tieuluanmoi123docz.net
❖ Thực phẩm chức năng bổ sung acid béo
Với sức khỏe con người, acid béo giữ vai trò quan trọng, đặc biệt là nhóm acid béo
cần thiết gồm: Omega 3, omega 6 và omega 9. Trong đó, omega 9 là chất cơ thể có thể

tự tổng hợp được, cịn 2 chất béo còn lại bắt buộc phải bổ sung từ bên ngoài.
Nhiều người thiếu hụt acid béo do chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, vì thế bổ sung từ
nguồn thực phẩm chức năng là cần thiết. Ngoài ra, bổ sung Omega - 3 còn được
khuyến cáo với những đối tượng gặp vấn đề về thị lực, muốn tăng cường hoạt động
của não bộ và mắt.
❖ Thực phẩm chức năng bổ sung khống chất
Oxi, cacbon, hydro và Nitơ là các nhóm khống chất thiết yếu nhất của cơ thể,
chúng có mặt trong hầu hết các loại thực phẩm tự nhiên. Ngoài ra, nhiều khoáng chất
vi lượng khác với hàm lượng cơ thể cần ít hơn nhưng cũng thực hiện nhiều chức năng
quan trọng.
Thơng thường, cơ thể chỉ cần nạp khống chất từ thực phẩm tự nhiên song do bệnh
lý, cơ địa hoặc hoạt động thể lực quá mức, việc bổ sung thêm dưới dạng thực phẩm
chức năng cũng được khuyến khích. Các thực phẩm chức năng thường bổ sung Natri,
canxi, photpho, kẽm, sắt, selen, coban, magie,…
❖ Thực phẩm chức năng bổ sung lợi khuẩn
Lợi khuẩn Probiotic sẽ cung cấp cho đường ruột hệ vi sinh vật phong phú, hỗ trợ
và tăng cường sức khỏe tiêu hóa. Nhiều người lựa chọn bổ sung lợi khuẩn bằng cách
này để cải thiện sức khỏe miễn dịch, kích thích ăn uống cho trẻ biếng ăn, ngăn ngừa
nguy cơ táo bón, rối loạn tiêu hóa,…

Hình 3: Thực phẩm bổ sung lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn