Tài liệu Động lực làm việc của người lao động docx

1
Ngô Quý Nhâm – ĐH NgoạiThương
ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA
NGƯỜI LAO ĐỘNG
Chương 2
#1: Động cơ là gì?
z Động lực (Motivation): sự sẵnsàngsử dụng nỗ
lựccaođể thựchiện các mụctiêucủatổ
chức, nó bịảnh hưởng bởikhả năng thoả mãn
những nhu cầu cá nhân
z Phân biệt động lựcvàviệcbịđedoạ hoặccámdỗ
z
Động lựcvàhiệuquả
 Làm việctíchcực(nỗ lựccao)
 Duy trì nỗ lựclàmviệc
 Định hướng vào thựchiệncácmụctiêuquantrọng
P=MxAxO
P: performance - kếtquả, thành tích;
M: Motivation - Động cơ
A: Ability – Năng lực: cáckỹ năng, công nghệ, hiểubiếtvề công
việc
2
Mô
Mô
h
h
ì
ì
nh
nh
t

t
ổ
ổ
ng
ng
qu
qu
á
á
t
t
v
v
ề
ề
s
s
ự
ự
tho
tho
ả
ả
mãn
mãn
nhu
nhu
c
c
ầ

ầ
u
u
Nhu
cầu
chưa
thoả
mãn
Căng
thẳng
động
cơ/nỗ
lực
Tìm
kiếm
hành
vi
Nhu
cầu
được
thoả
mãn
Giảm
sự
căng
thẳng


C
C

á
á
c
c
nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
chưa
chưa
tho
tho
ả
ả
mãn
mãn
s
s
ẽ
ẽ
th
th
ú
ú
c
c

đ
đ
ẩ
ẩ
y
y
h
h
à
à
nh
nh
đ
đ
ộ
ộ
ng
ng


S
S
ử
ử
d
d
ụ
ụ
ng
ng

nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
đ
đ
ể
ể
đ
đ
ộ
ộ
ng
ng
viên
viên
–
–
Nh
Nh
ậ
ậ
n
n
d
d

ạ
ạ
ng
ng
nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
–
–
T
T
ạ
ạ
o
o
cơ
cơ
h
h
ộ
ộ
i
i
đ
đ

ể
ể
tho
tho
ả
ả
mãn
mãn
nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u


C
C
á
á
c
c
lý
lý
thuy
thuy
ế
ế

t
t
n
n
ộ
ộ
i
i
dung
dung
–
–
gi
gi
ả
ả
i
i
th
th
í
í
ch
ch
t
t
ạ
ạ
i
i

sao
sao
con
con
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
c
c
ó
ó
c
c
á
á
c
c
nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
kh
kh

á
á
c
c
nhau
nhau
ở
ở
c
c
á
á
c
c
th
th
ờ
ờ
i
i
đi
đi
ể
ể
m
m
kh
kh
á
á

c
c
nhau
nhau


C
C
á
á
c
c
lý
lý
thuy
thuy
ế
ế
t
t
qu
qu
á
á
tr
tr
ì
ì
nh
nh

–
–
mô
mô
t
t
ả
ả
qu
qu
á
á
tr
tr
ì
ì
nh
nh
m
m
à
à
nh
nh
ờ
ờ
đ
đ
ó
ó

c
c
á
á
c
c
nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
đư
đư
ợ
ợ
c
c
bi
bi
ế
ế
n
n
đ
đ
ổ
ổ

i
i
th
th
à
à
nh
nh
h
h
à
à
nh
nh
vi
vi
C
C
Á
Á
C LÝ THUY
C LÝ THUY
Ế
Ế
T N
T N
Ộ
Ộ
I DUNG V
I DUNG V

À
À
LÝ
LÝ
THUY
THUY
Ế
Ế
T QU
T QU
Á
Á
TRÌNH V
TRÌNH V
Ề
Ề
Đ
Đ
Ộ
Ộ
NG CƠ
NG CƠ
3
Tháp nhu cầu
Lý
Lý
thuy
thuy
ế
ế

t
t
v
v
ề
ề
th
th
á
á
p
p
nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
Tự khẳng
định
T
T
ự
ự
tr
tr
ọ
ọ

ng
ng
Xã
Xã
h
h
ộ
ộ
i
i
An
An
to
to
à
à
n
n
Sinh
Sinh
lý
lý


C
C
á
á
c
c

nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
ở
ở
b
b
ậ
ậ
c
c
th
th
ấ
ấ
p
p
hơn ph
hơn ph
ả
ả
i
i
đư
đư

ợ
ợ
c
c
tho
tho
ả
ả
mãn
mãn
trư
trư
ớ
ớ
c
c
khi con ngư
khi con ngư
ờ
ờ
i
i
đư
đư
ợ
ợ
c
c
khuy
khuy

ế
ế
n
n
kh
kh
í
í
ch
ch


Nhu
Nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
n
n
ổ
ổ
i
i
tr
tr
ộ
ộ

i
i
nh
nh
ấ
ấ
t
t
t
t
ạ
ạ
i
i
m
m
ộ
ộ
t
t
th
th
ờ
ờ
i
i
đi
đi
ể
ể

m
m
s
s
ẽ
ẽ
t
t
ạ
ạ
o
o
đ
đ
ộ
ộ
ng
ng
cơ
cơ
m
m
ạ
ạ
nh
nh
m
m
ẽ
ẽ

nh
nh
ấ
ấ
t
t
đ
đ
ể
ể
th
th
ự
ự
c
c
hi
hi
ệ
ệ
n
n
m
m
ụ
ụ
c
c
tiêu
tiêu



Khi m
Khi m
ộ
ộ
t
t
nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
đư
đư
ợ
ợ
c
c
tho
tho
ả
ả
mãn
mãn
,
,

th
th
ì
ì
n
n
ó
ó
không
không
còn
còn
l
l
à
à
y
y
ế
ế
u
u
t
t
ố
ố
t
t
ạ
ạ

o
o
ra đ
ra đ
ộ
ộ
ng
ng
l
l
ự
ự
c
c


Nh
Nh
à
à
qu
qu
ả
ả
n
n
lý
lý
c
c

ầ
ầ
n
n
ph
ph
ả
ả
i
i
x
x
á
á
c
c
đ
đ
ị
ị
nh
nh
v
v
à
à
t
t
ạ
ạ

o
o
cơ
cơ
h
h
ộ
ộ
i
i
th
th
ỏ
ỏ
a
a
mãn
mãn
m
m
ộ
ộ
t
t
c
c
á
á
ch
ch

h
h
ợ
ợ
p
p
lý
lý
nh
nh
ấ
ấ
t
t
nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
n
n
ổ
ổ
i
i
tr
tr

ộ
ộ
i
i
đ
đ
ể
ể
t
t
ạ
ạ
o
o
đ
đ
ộ
ộ
ng
ng
l
l
ự
ự
c
c
cho
cho

ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
lao đ
lao đ
ộ
ộ
ng
ng
.
.
Thuyết
ERG
THUY
THUY
Ế
Ế
T ERG
T ERG


Mô
Mô
h
h
ì
ì

nh
nh
c
c
ủ
ủ
a
a
Alderfer
Alderfer
c
c
ó
ó
3
3
nh
nh
ó
ó
m
m
nhu
nhu
c
c
ầ
ầ
u
u



B
B
ổ
ổ
sung
sung
qu
qu
á
á
tr
tr
ì
ì
nh
nh
th
th
ấ
ấ
t
t
v
v
ọ
ọ
ng
ng

theo
theo
tr
tr
ì
ì
nh
nh
t
t
ự
ự
v
v
à
à
o
o
mô
mô
h
h
ì
ì
nh
nh
c
c
ủ
ủ

a
a
Maslow
Maslow
Phát triển
Quan
Quan
h
h
ệ
ệ
T
T
ồ
ồ
n
n
t
t
ạ
ạ
i
i
Tháp nhu cầu
Tự khẳng
định
T
T
ự
ự

tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
Xã
Xã
h
h
ộ
ộ
i
i
An
An
to
to
à
à
n
n
Sinh
Sinh
lý
lý
4
C
C
á

á
c
c
lý
lý
thuy
thuy
ế
ế
t
t
n
n
ộ
ộ
i
i
dung
dung
Thuyết
Duy trì – Động viên
Æ
Các nhân tố
động viên
Motivators
C
C
á
á
c

c
nhân
nhân
t
t
ố
ố
duy
duy
tr
tr
ì
ì
Hygiene's
Nhu cầuvề
sự hoàn thiện
Nhu
Nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
vê
vê
Quy
Quy
ề
ề

n
n
l
l
ự
ự
c
c
Nhu
Nhu
c
c
ầ
ầ
u
u
liên
liên
k
k
ế
ế
t
t
Thuyết nhu cầu
Họchỏicủa
McClelland’s
Lý thuyếtvề
cấp nhu cầu
Tự khẳng

định
T
T
ự
ự
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
Xã
Xã
h
h
ộ
ộ
i
i
An
An
to
to
à
à
n
n
Sinh
Sinh
lý

lý
Thuyết
ERG
Phát triển
Growth
Quan
Quan
h
h
ệ
ệ
Relatedness
Relatedness
T
T
ồ
ồ
n
n
t
t
ạ
ạ
i
i
Existence
Existence
Thuyếtduytrì-động viên (F.Herzberg)
Những nhân tố dẫn đếnsự
thoả mãn trong công việc

Những nhân tố dẫn đếnsự
bấtmãn
•Thànhđạt
• Đượccôngnhận
•Bảnthâncôngviệc
• Trách nhiệm
•Sự tiếnbộ
•Cơ hộipháttriển
•Sự giám sát
• Chính sách củacôngty
•Điềukiệnlàmviệc
•Tiềnlương
•Quanhệ với đồng nghiệp
•Quanhệ vớicấpdưới
• Địavị
• An toàn/công việ
c ổn định
Những yếutố tạorađộng cơ làm việctráingượcvớiyếutố triệttiêu
Å
5
Thuyết X và thuyếtY (D.McGregor)
•Bảnchấtcủacôngnhânlà
lười nhác không thích công việc,
và trốntránhnếucóthể.
•Côngnhânphảibị cưỡng chế,
kiểmsoáthoặc đedoạ kỷ luật
để đạt đượcmụctiêu.
• Công nhân không muốn đảm
nhậntráchnhiệmvàtrôngchờ
vào sự chỉ dẫn

•Hầuhết công nhân đều đặtsự
an toàn lên trên hết và không
có tham vọng trong công việc
• Công nhân coi làm việclà
đương nhiên, giống như vui
chơi, giảitrí.
• Công nhân sẽ tự
tổ chứcvà
kiểm soát công việcnếuhọ cam
kếtthựchiệnmụctiêu.
•Công nhân bình thường sẽ
chấpnhậnvàthậmchítìmkiếm
trách nhiệm
•Hầuhếtmọingười đềucókhả
năng ra quyết định chứ không
phảichỉ có nhà quảntrị.
Thuyết X ThuyếtY
Cây gậyvàcủ cà rốt Lấycon người làm trung tâm
Lý thuyếtthiếtlậpmụctiêu
Thuyếtthiếtlậpmụctiêu(Goal-setting theory):
¾ Các mụctiêucụ thể sẽ làm tăng thành tích
¾ Các mụctiêukhó(tháchthức), khi đượcchấpnhận,
sẽ dẫn đến thành tích cao hơnmụctiêudễ
khuyếnkhíchthamgiathiếtlậpmụctiêu
Lưu ý: thông tin phảnhồi
6
Vùng độ khó
Mụctiêu
Tối ưu
Cao

Thành tích
ThấpVừaphải
Moderate
Thách thức
Challenging
Bấtkhả thi
Impossible
Thuyếtthiếtlậpmụctiêu(Goal-setting
theory)
Độ khó củamụctiêu
LÝ THUY
LÝ THUY
Ế
Ế
T V
T V
Ề
Ề
S
S
Ự
Ự
CÔNG B
CÔNG B
Ằ
Ằ
NG
NG
Phầnthưởng cá nhân

Đóng góp cá nhân
Phầnthưởng củangườikhác

Đóng góp ngườikhác
Khi
Khi
th
th
ấ
ấ
y
y
b
b
ấ
ấ
t
t
công
công
,
,
nhân
nhân
viên
viên
c
c
ó
ó

th
th
ể
ể
:
:
1.
1.
Gi
Gi
ả
ả
m
m
đ
đ
ầ
ầ
u
u
v
v
à
à
o
o
(
(
đ
đ

ó
ó
ng
ng
g
g
ó
ó
p
p
)
)
c
c
ủ
ủ
a
a
ch
ch
í
í
nh
nh
m
m
ì
ì
nh
nh

2.
2.
Tăng
Tăng
đ
đ
ầ
ầ
u
u
ra
ra
(
(
ph
ph
ầ
ầ
n
n
nh
nh
ậ
ậ
n
n
đư
đư
ợ
ợ

c
c
)
)
c
c
ủ
ủ
a
a
ch
ch
í
í
nh
nh
m
m
ì
ì
nh
nh
3.
3.
Đ
Đ
ể
ể
m
m

ặ
ặ
c
c
t
t
ì
ì
nh
nh
hu
hu
ố
ố
ng
ng
gây
gây
ra
ra
s
s
ự
ự
không
không
công
công
b
b

ằ
ằ
ng
ng
(
(
thôi
thôi
vi
vi
ệ
ệ
c
c
,
,
không
không
h
h
ợ
ợ
p
p
t
t
á
á
c
c

v
v
ớ
ớ
i
i
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
đư
đư
ợ
ợ
c
c
ph
ph
ầ
ầ
n
n
thư
thư
ở
ở
ng
ng

cao
cao
hơn
hơn
)
)
7
Thuy
Thuy
ế
ế
t
t
K
K
ỳ
ỳ
v
v
ọ
ọ
ng
ng
(Expectation theory, Victor Vroom)
(Expectation theory, Victor Vroom)
Nỗ
lựccá
nhân
Thành
tích cá

nhân
Phần
thưởng
củatổ
chức
Mục
tiêu cá
nhân
A B
C
Mộtngườihànhđộng theo mộtcáchthứcvànỗ lựcnhất định vì:
•kỳ vọng là hành động đósẽ dẫn đếnmột kếtquả nhất định
• mức độ hấpdẫn củakếtquảđó đốivớianhta
A: quan hệ giữanỗ lực và thành tích
B: Quan hệ giữathànhtíchvàphầnthưởng
C: Mức độ hấpdẫncủaphầnthưởng
Đ
Đ
ể
ể
á
á
p
p
d
d
ụ
ụ
ng
ng

thuy
thuy
ế
ế
t
t
n
n
à
à
y
y
,
,
nh
nh
à
à
qu
qu
ả
ả
n
n
tr
tr
ị
ị
c
c

ầ
ầ
n
n




Hi
Hi
ể
ể
u
u
rõ
rõ
nh
nh
ậ
ậ
n
n
th
th
ứ
ứ
c
c
c
c

ủ
ủ
a
a
nhân
nhân
viên
viên
v
v
ề
ề
ph
ph
ầ
ầ
n
n
thư
thư
ở
ở
ng
ng
m
m
à
à
h
h

ọ
ọ
nh
nh
ậ
ậ
n
n
đư
đư
ợ
ợ
c
c


Hi
Hi
ể
ể
u
u
rõ
rõ
m
m
ứ
ứ
c
c

đ
đ
ộ
ộ
h
h
ấ
ấ
p
p
d
d
ẫ
ẫ
n
n
c
c
ủ
ủ
a
a
ph
ph
ầ
ầ
n
n
thư
thư

ở
ở
ng
ng
đ
đ
ố
ố
i
i
v
v
ớ
ớ
i
i
nhân
nhân
viên
viên


Nhân
Nhân
viên
viên
viên
viên
hi
hi

ể
ể
u
u
rõ
rõ
h
h
ọ
ọ
c
c
ầ
ầ
n
n
ph
ph
ả
ả
i
i
l
l
à
à
m
m
g
g

ì
ì
đ
đ
ể
ể
đ
đ
ạ
ạ
t
t
đư
đư
ợ
ợ
c
c
ph
ph
ầ
ầ
n
n
thư
thư
ở
ở
ng
ng

đ
đ
ó
ó
(
(
tiêu
tiêu
ch
ch
í
í
, pp
, pp
đ
đ
á
á
nh
nh
gi
gi
á
á
)
)


Đ
Đ

ả
ả
m
m
b
b
ả
ả
o
o
r
r
ằ
ằ
ng
ng
nhân
nhân
viên
viên
c
c
ó
ó
th
th
ể
ể
đ
đ

ạ
ạ
t
t
đư
đư
ợ
ợ
c
c
th
th
à
à
nh
nh
t
t
í
í
ch
ch
đ
đ
ặ
ặ
t
t
ra
ra

8
Mô hình tổng quát vềđộng viên
Nỗ lực
cá nhân
Thành
tích cá
nhân
Phần
thưởng của
tổ chức
Mụctiêu
cá nhân
Năng
lực
thiếtkế
công việc
Hệ thống
đánh giá
khách
quan
Nhu cầu
chủđạo
Tiêu chí
đánh
giá
So sánh
công bằng
thiếtkế
công việc
Định hướng

thành tựu
cao
Các mụctiêu
định hướng
hành vi
3. Các công cụđểđộng viên nhân
viên
•Cácvấn đề gắnvới động viên
• Động viên lựclượng đadạng
•Giờ giấclàmviệc linh hoạt
•Chiasẻ công việc
•Trả lương theo kếtquả công việc
•Chương trình sở hữucổ phần
• Động viên nhân viên vớimứclương tốithiểu
9
Những biệnphápđộng viên nhân viên:
1. Thừanhậnsự khác biệt cá nhân
2. Sử dụng đúng người đúng việc
3. Sử dụng mụctiêu
4. Đảmbảocácmụctiêukhả thi
5. Các phầnthưởng phảiphùhợpvới cá nhân
6. Kếtnốicácphầnthưởng vớikếtquả công việc
7. Xem xét sự công bằng củahệ thống
8. Đừng quên tiềncũng là công cụđộng viên