Tài liệu Dịch vụ thanh toán của ngân hàng pptx

CHƯƠNG 6:
DỊCH VỤ THANH TOÁN
CỦA NGÂN HÀNG
CHƯƠNG 6:
DỊCH VỤ THANH TOÁN CỦA NGÂN HÀNG
Click to edit Master title style
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quốc tế.
6.3 Hối phiếu trong thanh toán Quốc tế
6.4 Các phương thức thanh toán Quốc tế
6.4.1 Phương thức thanh toán chuyển tiền.
6.4.2 Phương thức nhờ thu.
6.4.3 Phương thức tín dụng chứng từ.
6.4.4 Phương thức thanh toán giao chứng từ nhận tiền.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
6.3 Hối phiếu trong thanh toán Quốc tế
6.3.1 Khái niệm hối phiếu
Hối phiếu là tờ lệnh vô điều kiện do một người ký phát để đòi tiền người khác, yêu cầu:
-> khi nhìn thấy hối phiếu hoặc đến một ngày nhất định hoặc đến một ngày có thể xác định trong tương
lai -> phải trả một số tiền nhất định cho người hưởng lợi qui định trên hối phiếu; hoặc cho một người
khác.
(Theo Luật Hối phiếu của Anh -Bill of Exchange Act of 1882, năm 1882)
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
Liên quan đến việc tạo lập hối phiếu gồm các bên:

Người xuất khẩu: là người ký phát (Drawer), là người chủ nợ ký phát hành hối phiếu để đòi tiền người
khác.

Người trả tiền hay nhận ký phát (Drawee): là người thiếu nợ hay người nào khác do người thiếu nợ chỉ
định ra có trách nhiệm trả tiền hối phiếu, có thể là nhà NK hoặc NH phát hành tín dụng thư theo yêu

cầu của người NK.

Người hưởng lợi (Beneficiaries): là người được thụ hưởng số tiền ghi trên hối phiếu, có thể là người ký
phát hay người nào khác do người ký phát chỉ định.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
6.3.2 Cơ sở pháp lý:

Thứ nhất là Luật thống nhất về Hối phiếu (Uniform Law for Bill of Exchange) gọi tắt là ULB 1930 do
các nước tham gia công ước Geneva (Geneva Convention of 1930 – 1931) đưa ra năm 1930 – 1931.

Thứ hai là Luật hối phiếu của Anh năm 1882 (Bill of Exchange Act of 1882) gọi tắt là BEA 1882, và
Luật thương mại thống nhất năm 1962 của Mỹ (Uniform Commercial Code of 1962), gọi tắt là UCC
1962.
(Việt Nam sử dụng hối phiếu ULB 1930)
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
6.3.3 Nội dung của Hối phiếu:
“Mẫu Hối phiếu dùng trong phương thức nhờ thu”
No………… BILL OF EXCHANGE
For ……… ……… /……… / 200………….
At …… sight of this FIRST bill of exchange (SECOND of the same tenor and date being unpaid) pay to ………… the
sum of ……………
Drawn under ………… No …… dated … / … / 200…
TO: ……………… Authorized Signature

Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
Hối phiếu bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây


Tiêu đề của hối phiếu: “BILL OF EXCHANGE” hoặc “EXCHANGE FOR”.

Địa điểm và ngày ký phát hối phiếu:

Địa điểm ký phát -> vận dụng luật pháp khi có tranh chấp.

Ngày ký phát hối phiếu: là thời điểm tính thời hạn hiệu lực của hối phiếu; xác định thời điểm trả
tiền nếu hối phiếu ghi thời hạn trả tiền kể từ ngày ký phát.

Số liệu của hối phiếu: do người ký phát đặt ra, được ghi sau chữ “No”.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style

Số tiền bằng số: Sau chữ “For” ghi rõ đơn vị tiền tệ: dollar Mỹ, dollar Singapore…

Thời hạn trả tiền của hối phiếu: Ghi sau chữ “At”.

Nếu trả ngay, sau chữ “At” sẽ để trống hoặc ghi chữ “sight”

Nếu trả chậm thì sau chữ “At” ghi thời hạn

Thứ tự số bản của hối phiếu: Thông thường hối phiếu được phát hành 2 bản và có đánh thứ tự
“FIRST” hoặc “SECOND” -> phân biệt bản này với bản kia, có giá trị thanh toán như nhau. Người trả
tiền nhận được bản nào thì trả tiền bản ấy và đã trả tiền bản này thì khỏi trả tiền bản kia.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style

Mệnh lệnh đòi tiền vô điều kiện: Bằng câu lệnh “Pay to” hoặc “Pay to the order of”.

Nếu hối phiếu dùng để trả cho người có tên trên hối phiếu thì sử dụng câu lệnh “Pay to Mr/Mrs X” hoặc

“Pay to XYZ Corporation”.

Nếu hối phiếu dùng để trả cho người cầm phiếu thì sử dụng câu lệnh “Pay to the bearer”.

Nếu hối phiếu dùng trả theo lệnh của ngân hàng thì ghi câu lệnh “Pay to the order of ABC Bank”.

Tên người thụ hưởng: Tiếp theo sau câu lệnh là tên người thụ hưởng.

Số tiền bằng chữ: Sau chữ the “sum of”, ghi rõ tên của đơn vị tiền tệ và khớp với số tiền bằng số.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style

Tham chiếu chứng từ kèm theo:

Nếu sử dụng trong phương thức nhờ thu: kèm theo hóa đơn hoặc hợp đồng thương mại bằng cách
ghi câu “Drawn under our invoice No… dated… hoặc Drawn under contract No… signed
between…”.

Nếu sử dụng trong phương thức tín dụng chứng từ: tham chiếu với tín dụng thư bằng cách ghi
câu: “Drawn under L/C No… dated… issued by…”
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
“Mẫu Hối phiếu trong phương thức tín dụng chứng từ”
No………… BILL OF EXCHANGE
For ……… …………… /……… / 200………….
At …… sight of this FIRST bill of exchange (SECOND of the same tenor and date being unpaid) pay to the order of
………… the sum of ……………
Drawn under Irrevocable L/C No …… dated … / … / 200… issued by ………
TO: ………………… Authorized Signature

Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style

Tên người nhận ký phát: Sau chữ “To”

Trong phương thức nhờ thu:là tên doanh nghiệp NK

Trong phương thức tín dụng chứng từ: là tên NH phát hành tín dụng chứng từ.

Đặc biệt trong trường hợp hối phiếu NH, tên người nhận ký phát là một NH khác do NH phát hành
chỉ ra.

Tên và chữ ký người ký phát: Là người đòi tiền, là người đại diện cho DN (hối phiếu thương mại), là
người đại diện cho NH (hối phiếu NH). Chữ ký của người ký phát phải được thể hiện rõ ràng và không
cần có con dấu bên cạnh chữ ký.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
6.3.4 Phân loại Hối phiếu
6.3.4.1 Căn cứ vào người ký phát hối phiếu: có hai loại.

Hối phiếu thương mại (Commercial Bills): do người XK ký phát đòi tiền người NK hoặc đòi tiền NH
phát hành tín dụng thư, việc tạo lập hối phiếu không có sự tham gia của NH.

Hối phiếu ngân hàng (Bank Bills): do NH ký phát đòi tiền người khác hoặc chỉ thị trả tiền cho người
thụ hưởng, việc tạo lập hối phiếu có sự tham gia của NH.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
6.3.4.2 Căn cứ vào thời hạn trả tiền: có hai loại.

Hối phiếu trả tiền ngay (Hối phiếu trả ngay) (sight draft of draft at sight)


Hối phiếu trả tiền sau một kỳ hạn (Hối phiếu có kỳ hạn) (timedraft)
6.3.4.3 Căn cứ vào phương thức thanh toán: có hai loại.

Hối phiếu sử dụng trong phương thức nhờ thu: chứng từ được tham chiếu là hóa đơn thương mại và
người nhận ký phát là tên một DN.

Hối phiếu dùng trong phương thức tín dụng chứng từ: chứng từ được tham chiếu với L/C và tên người
nhận ký phát là tên NH phát hành L/C.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
6.3.4.4 Căn cứ vào chứng từ kèm theo: có hai loại.

Hối phiếu trơn (Clean draft): hối phiếu gửi đến người trả tiền không kèm theo bộ chứng từ hàng hóa.

Hối phiếu kèm chứng từ (Documentary draft): hối phiếu được gửi đến người trả tiền có kèm theo bộ
chứng từ hàng hóa.
-> tùy theo điều kiện trả tiền -> giao bộ chứng từ cho người trả tiền -> để nhận hàng.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
2.3.4.5 Căn cứ vào người thụ hưởng: có ba loại.

Hối phiếu đích danh (hối phiếu có ghi tên): sau câu lệnh “pay to” là tên của một người hay tổ chức
nào đó.

Hối phiếu vô danh (hối phiếu không ghi tên) (hối phiếu trả cho người cầm phiếu): sau câu lệnh “pay
to” là cụm từ “the bearer (loại hối phiếu này ít được sử dụng ở VN).

Hối phiếu trả theo lệnh: sau câu lệnh “Pay to the order of” là tên của một NH.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.

Click to edit Master title style
6.3.5 Lưu thông của Hối phiếu
Hối phiếu sau khi được ký phát có thể sử dụng để đòi tiền hoặc chuyển nhượng trong lưu thông.

Chấp nhận hối phiếu (Acceptance): là sự đồng ý và ký chấp nhận cam kết trả tiền của người trả tiền
khi hối phiếu đến hạn.

Thời hạn xuất trình hối phiếu là 12 tháng kể từ ngày ký phát nếu không có quy định khác.

Chấp nhận hối phiếu là ghi vào mặt trước của hối phiếu dòng chữ “Accepted” và ký tên bên cạnh.

Hối phiếu sau khi đã được chấp nhận -> chứng từ có giá trị và chuyển nhượng thông qua thủ tục
ký hậu.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style

Ký hậu hối phiếu (Endorsement): là ký vào mặt sau của tờ hối phiếu để chuyển nhượng hối phiếu cho
người được chuyển nhượng.

Ký hậu để trắng (Blank endorsement) là ký không ghi tên người thụ hưởng -> ai cầm phiếu sẽ là
người hưởng lợi và việc chuyển nhượng hối phiếu sau này được thực hiện bằng cách trao tay,
không cần ký hậu nữa.

Ký hậu theo lệnh (Order endorsement) là ký hậu không chỉ định cụ thể mà chỉ định suy đoán
người thụ hưởng. Chẳng hạn người ký hậu ghi câu “Pay to the order of Mr.X…” -> người thụ
hưởng là ông X hoặc người do ông X chỉ định.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style

Ký hậu hạn chế (Restrictive endorsement) là ký hậu chỉ định rõ ai là người thụ hưởng bằng câu

“Pay to Mr. X only…” -> hối phiếu sẽ không còn chuyển nhượng được.

Ký hậu miễn truy đòi (Without recourse endorsement) là ký hậu mà người thụ hưởng không được
đòi tiền người ký hậu trong trường hợp người trả tiền thất bại trong việc trả tiền. Bằng cách thêm
chữ “Without recourse” vào một trong ba hình thức ký hậu đã nói trên.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style

Bảo lãnh hối phiếu (Aval): Là sự cam kết của người thứ ba được thực hiện bằng văn bản cam kết về
việc trả tiền cho người thụ hưởng khi hối phiếu đến hạn.

Từ chối trả tiền và kháng nghị (Protest): Khi hối phiếu đến hạn -> người trả tiền không thực hiện
thanh toán -> người thụ hưởng kháng nghị hối phiếu.
Tờ kháng nghị do người thụ hưởng lập trong vòng 2 ngày làm việc kể từ ngày kết hạn thanh toán ->
chuyển đến cho người chuyển nhượng trực tiếp trong 4 ngày làm việc -> đòi tiền người chuyển nhượng
trước nữa hoặc đòi tiền người ký phát -> đòi tiếp đến người trả tiền (người nhập khẩu)
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
2.3.6 Cách lập Hối phiếu
2.3.6.1 Trong phương thức nhờ thu:
No…(1)… BILL OF EXCHANGE
For …(2)… ……(3)……… date…(4)………….
At …(5) … sight of this FIRST bill of exchange (SECOND of the same tenor and date being unpaid) pay to the order
of ……(6)…… the sum of ……(7)………
Drawn under ……(8)…… No …(8)… dated … (8)
TO: ………(9)…… Authorized Signature
(10)

Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style

1) No………: Số hiệu của Hối phiếu.
2) For………: Ghi đơn vị tiền tệ và tổng số tiền bằng số.
3) Ghi địa điểm lập Hối phiếu, thường là tên Thành phố và tên nước của người xuất khẩu, người đòi
tiền.
4) Ghi ngày lập Hối phiếu.
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
5) Ghi thời hạn trả tiền.
- Nếu trả tiền ngay: thì trên Hối phiếu sẽ ghi là “Trả ngay khi nhìn thấy bản thứ nhất (hai) của Hối phiếu này” (At … sight
of this FIRST (SECOND) bill of exchange).
- Nếu trả sau: Sẽ có nhiều cách thỏa thuận.
+ Nếu phải trả sau bao nhiêu ngày khi nhận Hối phiếu sẽ ghi là “…. ngày sau khi nhìn thấy bản thứ nhất (hai) của
Hối phiếu này” (At … days after sight of this FIRST (SECOND) bill of exchange)
+ Nếu phải trả sau bao nhiêu ngày kể từ ngày giao hàng sẽ ghi là “…. ngày sau khi ký vận đơn….” (At … days
after bill of Lading date…….) after date of shipment,
+ Nếu phải trả sau bao nhiêu ngày kể từ ngày ký phát Hối phiếu sẽ ghi là “…. ngày kể từ ngày ký phát Hối phiếu”
(At … days after bill of exchange date……)
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style
6) Tên ngân hàng phục vụ người xuất khẩu.
7) Ghi đơn vị tiền tệ và tổng số tiền bằng chữ (phải khớp đúng với số tiền bằng số sau chữ For ở mục (2) ).
8) Tham chiếu chứng từ kèm theo: Nếu
+ Hối phiếu được phát kèm theo hợp đồng thương mại sẽ ghi là “Drawn under contract No… signed
between…”
+ Hối phiếu được phát kèm theo hóa đơn sẽ ghi là “Drawn under our invoice No… dated…”;
+“Value received as per contract ”
9) Ghi tên, địa chỉ người nhập khẩu, người trả tiền cho Hối phiếu.
10) Chữ ký của người lập Hối phiếu (Đại diện hợp pháp của người xuất khẩu, người đòi tiền)
Phần B: Nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền Quôác tế.
Click to edit Master title style

2.3.6.2 Trong phương thức tín dụng chứng từ
No…(1)… BILL OF EXCHANGE
For …(2)… ……(3)……… date…(4)………….
At …(5)… sight of this FIRST bill of exchange (SECOND of the same tenor and date being unpaid) pay to the order of
……(6)…… the sum of ……(7)………
Drawn under Irrevocable L/C No …(8)… dated … (8).… issued by …(9)….
TO: ………(10)……… Authorized Signature
(11)