Chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam

LỜIMỞĐẦU:
Nền kinh tế của đất nước ta đang trên đà phát triển, từ nền kinh tế bao cấp
nhà nước hỗ trợ toàn bộ chí phíđầu tư, lỗđâu nhà nước chịu toàn bộ thì
giờđây đất nước ta đang phát triển lên nên kinh tế thị trường, cơ chế thị
trường nhiều thành phần, tự do kinh doanh, tư do phát triển. Chính vì vậy
đất nước đã có sự thay đổi đáng kể, chúng ta có thể nhin thấy một bộ mặt
mới của đất nước. Bên mặt thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế của nền kinh
tế thị trường thì cũng có không ít nhưng khó khăn, nhưng tiêu cực phát sinh
trong nền kinh tế và một trong những khó khăn mà nhà nước ta đang phảI
đương đầu đó là tình trạng thất nghiệp của sinh viên sau khi ra trường ngày
càng tăng trong cơ chế thị trường ngay nay vấn đề ma gần như không xảy ra
trong thời kì bao cấp.
Đất nước càng phát triển bao nhiêu ngoài những công nghệ hiện đại phục vụ
cho kinh doanh sản xuất thì một trong những yếu tố quyết định sự phát triển
của đất nước là lượng lao động, trong nền kinh tế thị trường ngày nay lực
lượng lao động là những sinh viên dược đào tạo trong các trường đại học,
cao đẳng…là lực lượng trẻ của đất nước rất năng động và có năng lực trong
công việc. Chính vì vậy sinh viên là nguồn nhân lực rất quan trọng chúng ta
cần biết cách sử dụng một cách hợp lý và hiệu quả nhất.
Nhưng tình trạng thất nghiệp của sinh viên sau khi ra trường hiện nay ảnh
hưởng rất nhiều đến sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Vậy câu hỏi
đặt ra của những nhà quản lý, của dất nước là nguyên nhân vì saodẫn tới tình
trạng đó? Phải chăng là do:
- Do quá trình đào tạo của các trường đại học còn nhiều mặt chưa
được.
- Do những chính sách của nhà nước chưa hợp lý lắm trong việc sử
dụng lao động.
1
- Do những suy nghĩ của sinh viên và gia đình luôn muốn trụ tại thành
phố mà không muốn công tác ở vùng sâu vùng xa.
- Do sinh viên ra trường ngày càng nhiều mà nhu cầu lao động chỉ có

giới hạn.
Tình trạng thất nghiệp của sinh viên sau khi ra trường được nhìn nhận
dưới nhiều góc độ khác nhau, nhiều cách nhìn khác nhau, quan điểm
khác nhau. Vì vậy mọi người chưa có sự nhìn nhận vấn đề một cách
toàn diện, tổng thể mà chỉ nhìn mọt cách phiến diện. Do vậy, bài tiểu
luận của em sẽ cho mọi người một cái nhìn toàn diện về vấn đềđể có thể
giải thích vàđưa ra một số phương pháp giải quyết vấn đề này.
2
CHƯƠNG I : THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG NGUYÊN NHÂN CƠ BẢN CỦA
HIỆNTƯỢNGTHẤTNGHIỆPCỦASINHVIÊNSAUKHIRATRƯỜNG
I. THỰC TRẠNG THẤT NGHIỆP CỦA SINH VIÊN SAU KHI RA TRƯỜNG
Đất nước ta đang trên đà phát triển , hội nhập với những chính sách mở của
giao lưu hợp tác với các nước trontg khu vực cũng như trên toàn thế giới, từ
nền kinh tế bao câp tập trung đất nước không phát triển đi lên được, người
giỏi có năng lực không được trọng dụng không có khả năng phát triển phát
huy năng lực thì giờđây đất nước đã chuyển sang nền kinh tế thị trường
nhiều thành phần, tự do kinh doanh, tự do cạnh tranh phát triển phát huy
được rất nhiều mặt tích cực đặc biệt là ta đã nhìn thấy được một bộ mặt mới
của đất nước. Cóđược điều đó thì sự cố gắng vươn lên của lớp thanh
niênmớilà rất quan trọng để có thểđáp ứng nhu cầu , đòi hỏingày càng cao
của công việc, của nền kinh tế thị trường. Sự phát triển mở rộng, hội nhập
kinh tế thị trường đã thực sự mang lại những cơ hội làm việc cho những sinh
viên năng động, đầy năng động, linh hoạt. Những sinh viên ra trường không
phải ai cũng có thểđáp ứng nhu cầu của công việc , dẫn tới tình trạng thất
nghiệp vàđây chính là vấn đề mà xã hội , nhà nước quan tâm.
Trong thời kỳ bao cấp tỷ lệ học đại học, cao đẳng… còn rất ít nên tình trạng
thất nghiệp hầu như không có nhưng trong thời kỳ kinh tế thị trường hiện
nay các trường đại học, cao đẳng, đào tạo nghề mọc lên rất nhiều nhằm đáp
ứng nhu cầu lao động có kỹ năng, kinh nghiệm. Theo nguồn tin trên Internet
cho biet vo trên 200 trương đại học, cao đẳng cho thấy tỷ lệ sinh viên tốt

nghiệp ra trường hằng năm rất nhiều , điều đó cho thấy tỷ lệvới việc sinh
viên thât nghiệprất cao. Và con số mới nhất của viện kinh tế phát triển
3
thìsinh viên khối kinh tế ra trường thất nghiệp 80% hoặc làm việc trái ngành
nghề.
Trong cơ chế thị trường ngày nay , về phía sinh viên bên cạnh những sinh
viên ra trường có dủ năng lực đểđáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các nhà
tuyển dụng và những sinh viên có người thân xin việc hộ thì bên cạnh đó là
những sinh viên ra trường phải tự xin việc chật vật chạy đôn chạy đáo tìm
việc làm qua báo chí, tivi truyền thông, qua những trung tâm giới thiệu việc
làm……. . Do sinh viên ra trường ngày càng nhiều mà khối lượng công việc
khan hiếm có giới hạn mà nhiều trung tâm giới thiệu việc làm “ma” mọc ra
rất nhiều thuêđịa điểm được vài ba bữa để lừa đảo , thu phụ phí của những
người đi xin việc rồi biến mất dẫn tối tình trạng sinh viên vùa bị mất , vừa
không tìm được việc làm chán nản rồi chấp nhận làm trái ngành nghề hoặc
làm bất cứ việc gì miễn là có thu nhập.
Hiện nay sinh viên ra trường ngày càng nhiều xong tỷ lệ thất nghiệp lại vẫn
cao, có phải tất cả là do công việc có giới hạn đãđủ nhân lực không cần
người nữa?Vậy mà các nhà tuyển dụng lao động vẫn “than thở “ rằng họ
thiếu nguồn nhân lực thiêú những người có kinh nghiệm và năng lực thật sự
và năng động trong công việc . Và một thực trạng thật đáng buồn hiện nay
những sinh viên ra trường đi xin việc tại các công ty đều thấy rất khó khăn
vì không đáp ứng đủ những yêu cầu mà nhà tuyển dụng đưa ra. Vây một câu
hỏi chúng ta cân đặt ra :phải chăng do công việc ít ỏi hay do sựđòi hỏi khó
tính của các nhà tuyển dụng hay tình trạng học không đến nơi đến chốn của
sinh viên khi còn ngồi trên ghế nhà trường hay quá trình đào tạo của các
trường đại học còn nhiều mặt chưa được tốt?
Đất nước càng ngày càng đi lên phát triển lên một tầm cao mới. Như vậy
nhu cầu đòi hỏi của công việc không chỉ dừng ởđây mà sựđòi hỏi còn phải
cao hơn nữa , nếu vậy sinh viên của đất nước ta có thểđáp ứng được không?

4
Tình trạng thất nghiệp có còn tăng hay không?Một câu hỏi được đặt ra cho
các nhà nước, cho các nhà tuyển dụng và cho các nhà giáo dục-đào tạo hiện
nay. Và chính phủđã có những biện pháp gìđể giải quyết vấn đề trên?
II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO CỦA CÁC TRƯỜNGĐẠIHỌC.
1. VỀ CƠ CẤU –TỔ CHỨC ĐÀO TẠO SINH VIÊN TRONG TRƯỜNGĐH
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng thất nghiệp của sinh viên sau khi
ra trường nhưdo ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường hay do một phần
chính sách của nhà nước hay do bản thân của sinh viên , những suy nghĩ của
gia đình sinh viên những người đang được đào tào trong các trường đại học,
cao đẳng……Nhưng chúng ta không thể không nhắc tới một phần trách
nhiệm của nhàđào tạo , những người đãđào tạo ra nguồn lao động trẻ hiện
nay và trong tương lai.
Các trường đại học , cao đẳng, trung tâm dạy nghề……đa phần đãđược xây
dựngcách đây mấy chục năm do vậy cơ sở hạ tầng thì cũ kỹ, lạc hậu, thiếu
thốn làm ảnh hưởng rất nhiều tới quá trình đào tạo của các trường . Mặt khác
hiện nay khi đất nước đang trên đà phát triển mạnh mẽ, hội nhập giao lưu thì
các chương trình đào tạo của các trường đại học ở nước ta được đánh giá
trên thế giới là còn quá lạc hậu, chưa bám sát vào thực tế, lý thuyết quá
nhiều mà thực hành không được là bao dẫn tới tình trạng sinh viên ra trường
lý thuyết thì thuộc làu làu nhưng khi bắt tay vào thực tế thì còn rấtnon kém,
không có sự linh hoạt nên ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của nền kinh
tế. Do đâu dẫn tới tình trạng đó? Phải chăng do trang thiết bị, cơ sở hạ tầng
để phục vụ cho quá trình học tập của sinh viên còn quá nghèo nàn , thiếu
thốn, lac hậu, không phát huy được hết khả năng tư duy sáng tạo của sinh
viên.
Trong khi đất nước đang phát triẻn cả về kinh tế-xã hội , trong năm 2007
(27/11/2007) đất nước ta đã gia nhập WTO, mở cửa nền kinh tế. Chính vì
5
vậy khối lượng sinh viên dồn vào khối kinh tế quá nhiều dẫn tới tình trạng

90% sinh viên ra trường trong khối kinh tế không có việc làm. Trong khi đất
nước ta đang rất cần đến những đội ngũkỹ sư về kỹ thuạt, công nghệ, xây
dựng cơ bản thì nguồn cung cấp từ phía đào tạo chưa đáp ứng được hết nhu
cầu , dẫn đến cán cân về cơ cấu tổ chức bị lệch, không cân bằng. Một phần
trách nhiệm là do nhàđào tạo chưa nắm được nhu cầu thực tế về nguồn nhân
lực , không có thông tin đầy đủ cho sinh viên về việc chọn ngành nghề cho
phù hợp với bản thân, với sự phát triển của đất nước để tránh hiện tượng
hiện nay rất nhiều học sinh, sinh viên chọn ngành nghề theo cảm ứng thấy
hay hay thích là học không tính đến mục đích học về phục vụ cho tương lai
và khả năng xin việc sau khi ra trường.
Việt Namđào tạo một khối lượng lớn cử nhân nhưng không thành tri thức.
VD cay đắng nhất là mỗi năm hàng nghìn tri thức trẻ bước vào bộ máy hành
chính . Nhưng nền hành chính công bao nhiêu năm tiếp tục trì trệ, lạc hậu .
Đội ngũ cán bộ công chức đang bị coi là khâu yếu nhất trongtiến trình cải
cách hành chính. Đào tạo tri thức trẻ thực chất làđào tạo hai con người trong
một. Một người tri thức và một người chuyên gia. Nền giáo dục hiện nay
chưa đặt ra mục tiêu rõ ràng, không có quá trình đào tạo vàđó là nguyên
nhân nhiều người thợ không ra thợ, thầy không ra thầy. Vàđây chính là vấn
đề thứ hai chúng ta cần quan tâm tới:Chất lượng đào tạo của các trường đại
học hiện nay như thế nào?
2. CHẤT LƯỢNGĐÀOTẠOSINHVIÊNCỦACÁCTRƯỜNGĐH, CĐ
Việt Nam hiện nay đang cần một nguồn lực tri thức trình độ cao để xác định
một hình tháI kinh tế mới cao hơn , hoàn thiện hơn và hiệu quả hơn đó chính
là nền kinh tế tri thức. Với yêu cầu này, nếu chất xám của tri thức nhạt mầu
6
thì cũng coi đó là một nguyên nhân dẫn tới thất nghiệp. Chính vì vậy chất
lượng đào tạo tại các trường đang là mối quan tâm của rất nhiều người.
Trong các trường đại học, cao đẳng ở nước ta hiện nay thì chất lượng đào
tạo và thực tế nhu cầu đòi hỏi của công việc với sinh viên còn một khoảng
cách quá xa. Những gì trường đại học, cao đẳng đào tạo sinh viên và những

gì sinh viên học được , tiếp thu được vẫn chưa thểđáp ứng được nhu cầu của
khối lượng công việc ngày càng cao của nền kinh tế thị trường. Một phần do
cơ sở trang thiết bị vật chất phục vụ cho giảng dạy và học tập còn thiếu
thốn , nghèo nàn quá nhiều so với thực tế dẫn tới tình trạng học không thểđi
đôi với hành . Chính vì vậy trên thế giới hiện nay qua sự phát triển của đất
nước và qua những cuộc thi quốc gia, qua sự giao lưu kinh tế chính tri, văn
hoá sinh viên Việt Nam được thế giơi đánh giá rất giỏi về lý thuyết nhưng
thực hành thì còn non kém , chính vì vậy không thể phát huy được hết khả
năng tư duy sang tạo của sinh viên.
Một tình trạng cũng khá phổ biến xảy ra ở hầu hết tất cả các trường đại học,
cao đẳng ở tại những giảng đường giáo viên ở trên cứ giảng dạy còn sinh
viên ở dưới làm gì thì làm , ngủ trong giờ, nói chuyện riêng, nghe nhạc……
nhiều giáo viên không cần quan tâm xem sinh viên có học bài không hay có
tiếp thu được gì hay không? để rồi chữ thầy lại trả lại cho thầy dẫn tới
nghiệp vj chuyên môn non kém không làm được việc. Và một thực trạng
cũng đáng buồn vẫn đang xảy ra tại các trường đại học, cao đẳng……là tình
trạng “chùa thầy”còn xảy ra khá phổ biến , đi thầy đi côđể giới hạn đề thi ,
coi thi lỏng lẻo , chấm bài cho điểm cao. Chính vì vậy mà kết quả trên bảng
điểm sau khi ra trường của sinh viên hiện nay không phản ánh một cách
chính xác , trung thực được khả năng , năng lực thực tế của sinh viên, không
khuyến khích sự tư duy phát triển , khả năng sáng tạo . Chính vì vậy màđó là
một trong những nguyên nhân cơ bản ở ngay bên trong các trường đại học,
7