Tâm lý học đại cương ý CHÍ và HÀNH ĐỘNG ý CHÍ

Chương 6

Ý CHÍ VÀ HÀNH Đ NG Ý CHÍ

Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


6.1. Ý chí
**6.1.1. Định nghĩa
• Ý chí: kh năng vượt khó, sức m nh của
sự n lực ở con người.
=> Ý chí là mặt năng động của ý thức, biểu
hiện ở năng lực thực hiện những hành
động có mục đích, địi hỏi phải có sự nỗ lực
khắc phục những khó khăn bên ngồi và
bên trong.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngơ Minh Duy

Email:


6.1.2. Vai trị của ý chí
Chống l i đam mê và dục vọng bên trong
và những áp lực- khó khăn của thế giới
bên ngồi.

Giúp con người có sức m nh phi
thường, vượt qua nhiều khó khăn
tưởng chừng khơng vượt nổi.
Làm cho đời sống con người và đời sống
xã h i có định hướng, mới hơn và hồn
thiện hơn.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


** 6.1.3. M t số phẩm chất của ý chí
a) Tính mục đích:
• Kh năng đề ra mục đích của ho t
đ ng.
• Điều khiển và điều chỉnh hành vi theo
đúng mục đích đã đề ra.
• Xác định mục đích gần, mục đích xa.
• Phụ thu c vào lý tưởng sống và nguyên
tắc sống của cá nhân.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


6.1.3. M t số phẩm chất của ý chí (tt)

b) Tính đ c lập:
• Khơng ph i là sự bướng bỉnh, cứng
nhắc, chống l i những ý kiến, quan
điểm của người khác.
• Khơng bị ám thị, áp đặt từ người khác
• Đưa ra những quyết định và thực hiện
hành đ ng dự định mà không bị nh
hưởng bởi người khác.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


6.1.3. M t số phẩm chất của ý chí (tt)
c) Tính quyết đốn
• Thiếu quyết đốn: Do dự, hồi nghi, lo lắng,
sợ hãi, dao đ ng khi ra các quyết định nên ra
quyết định khơng kịp thời.
• Đưa ra những quyết định kịp thời, dứt khốt.
• Khơng có những dao đ ng không cần thiết
hay phụ thu c vào các tác đ ng xung quanh.
• Cũng khơng ph i là quyết định v i vàng và
thiếu cân nhắc.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:

6.1.3. M t số phẩm chất của ý chí (tt)
d) Tính kiên trì
• Có mối liên hệ với kh năng vượt khó.
• Sự bền bỉ
• Khó khăn nhưng khơng nhụt chí,
khơng chán n n mà cịn làm cho cá
nhân có thêm sức m nh và nghị lực để
vượt qua những khó khăn.

Tâm lý học đại cương

ThS. Ngơ Minh Duy

Email:


6.1.3. M t số phẩm chất của ý chí (tt)
e) Tính tự chủ:
• Làm chủ được b n thân khi có những
xung đ t bên trong n i tâm.
• Giúp con người kiểm sốt được ý nghĩ,
lời nói và hành vi trước những địi hỏi
khơng hợp lý, những suy nghĩ tiêu cực,
những c m xúc âm tính.
• Có mối liên hệ vơi kh năng kiểm soát
và làm chủ c m xúc.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


6.2. Hành đ ng ý chí

** 6.2.1. Định nghĩa:
• Ý chí được thể hiện trong hành đ ng cụ
thể.
• Cịn được gọi là: Hành đ ng quyết chí,
hành đ ng n lực, hành đ ng hết mình, …
Là hành đ ng có ý thức, có chủ tâm, địi
hỏi sự nổ lực khắc phục khó khăn thực
hiện đến cùng mục đích đã đề ra.
6.2.2. Đặc điểm: Tính mục đích và xuất phát
từ tâm lý của chủ thể.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


6.2. Hành đ ng ý chí (tt)

6.2.3. Phân lo i hành đ ng ý chí:
a) Đơn gi n: Có mục đích rõ ràng nhưng
phương tiện, biện pháp và sự n lực
khắc phục khó khăn chưa đủ.

b) Cấp bách: Thời gian ngắn, quyết định
nhanh chóng, kịp thời. Mục đích,
phương tiện và sự n lực hòa quyện vào
nhau.
c) Phức t p: Mục đích, phương tiện và sự
n lực khắc phục khó khăn rõ ràng.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


6.2. Hành đ ng ý chí (tt)
6.2.4. Các giai đo n:
a) Giai đo n chuẩn bị:
• Ý hướng: Chỉ là ý nghĩ mơ hồ, nhu cầu
chưa rõ ràng và đầy đủ.
• Ý muốn: Nhu cầu rõ ràng, có đối tượng
nhưng chưa xác định được phương
pháp
• Ý định: Nhu cầu đầy đủ, đối tượng,
phương pháp rõ ràng và sẵn sàng hành
đ ng.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:

6.2. Hành đ ng ý chí (tt)
b) Giai đo n quyết định thực hiện ho t
đ ng:
c) Giai đo n thực hiện:
d) Giai đo n đánh giá

Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


6.3. Hành đ ng tự đ ng hóa
6.3.1. Định nghĩa:
• Hành động tự động hoá ban đầu vốn là
hành động ý chí nhưng được lặp đi lặp
lại nhiều lần hay do luyện tập mà trở
thành tự động.
• Hành đ ng tự đ ng hố bao gồm: k
x o và thói quen.
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


K X O

THĨI QUEN

Hành đ ng tự đ ng hố
-K thuật thuần t.
-Con đường hình thành:
tập luyện có mục đích và
có hệ thống.
-Khơng gắn với m t tình
huống nhất định nào c .
-Tính bền vững thấp, dễ
sửa đổi.
-Đánh giá về mặt k thuật,
thao tác: mới và cũ, tiến b
và l c hậu.
Tâm lý học đại cương

-Nhu cầu, nếp sống
-Được hình thành: từ
nhiều con đường khác
nhau
-Gắn với m t tình huống
xác định.
-Tính bền vững cao, khó
sửa đổi.
-Đánh giá về mặt đ o đức:
tốt và xấu, lợi và h i.

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


6.3.2. Những quy luật về sự hình thành k
x o

Quy luật tiến b không đồng đều
Quy luật “đỉnh” của phương
pháp luyện tập
Quy luật tác đ ng qua l i giữa
k x o cũ và k x o mới
Quy luật dập tắt k x o
Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email:


6.3.3. Giá trị của những thói quen
a) Những lợi ích:
b) Những bất lợi:

Tâm lý học đại cương

ThS. Ngô Minh Duy

Email: