Quan điểm của chủ nghĩa mác – lênin về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và sự vận dụng của đảng ta ở việt nam hiện nay

lOMoARcPSD|9242611

TRNG ắI HịC KINH Tắ QUC DN
KHOA .........................

BI TIU LUắN
CH NGHĨA XÃ HÞI KHOA HÞC
ĐÁ tài: nghĩa xã hội và sự vận dụng của Đảng ta ở Việt Nam hiện nay=

Hß và tên:
Mã sinh viên:
Lßp:
GiÁng viên:

Hà Nòi, ngy thỏng nm 20
TRNG ắI HịC KINH Tắ QUC DÂN


lOMoARcPSD|9242611

KHOA .........................

BI TIU LUắN
CH NGHA X HịI KHOA HịC
ti: nghĩa xã hội và sự vận dụng của Đảng ta ở Việt Nam hiện nay=

Hà Nßi, ngày tháng năm 20

2

lOMoARcPSD|9242611

Māc lāc

Lái mã đầu ...................................................................................................................... 4
CH¯ƠNG I: QUAN ĐIÂM CĂA CH NGHA MC LấNIN V THI Kỵ
QU ị LấN CNXH .................................................................................................... 5
1. Khái niám thßi kỳ quá đß lên CNXH .................................................................... 5
2. Tính tÁt u khách quan của thßi kỳ quá đß lên CNXH ........................................ 5
3. ĐÁc điểm của thßi kỳ quá đß lên CNXH ............................................................... 6
4. Nßi dung của thßi kỳ quá đß lên CNXH ................................................................ 7
CH¯ƠNG II: NG TA VắN DNG Lí LUắN NY õ VIịT NAM .................. 9
1. Vận dụng vào thßi kỳ quá đß lên CNXH á Viát Nam ........................................... 9
1.1. Nước ta quá độ lên chủ nghĩa xã hội trong bối cảnh quốc tế có những biến
đổi to lớn và sâu sắc .................................................................................................. 9
1.2.

Thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam là một tất yếu lịch sử ....................... 10

1.3.

Quá độ lên CNXH bỏ qua CNTB ở Việt Nam ............................................... 10

2. Thành tău qua đó đ¿t được .................................................................................. 11
2.1.

Về kinh tế ....................................................................................................... 11

2.2.

Về xã hội ........................................................................................................ 12

2.3.

Về hội nhập.................................................................................................... 13

3. H¿n chÁ cịn tßn t¿i............................................................................................... 13
4. Gi¿i pháp .............................................................................................................. 14
Lái k¿t............................................................................................................................ 17
Danh māc tài lißu tham khÁo ...................................................................................... 18

3


lOMoARcPSD|9242611

Lái mã đầu
Lý luận và hình thái kinh tÁ xã hßi của C.Mác cho thÁy să biÁn đái của các xã hßi
là q trình lịch sÿ tă nhiên. Vận dụng lý luận đó, phân tích vào xã hßi tư b¿n, tìm ra các
quy luật của nó, C.Mác và ngghen đÃu cho rằng phương thức s¿n xuÁt tư b¿n chủ nghĩa
có tính chÁt lịch sÿ và xã hßi tư b¿n tÁt yÁu bị thay thÁ bằng xã hßi mái – xã hßi cßng
s¿n chủ nghĩa.
Ngày nay, mỗi quốc gia, dân tßc đÃu có qun lăa chọn con đưßng và să phát
triển riêng cho chính mình sao cho phù hợp vái xu thÁ chung của thßi đ¿i, quy luật khách
quan của lịch sÿ và nhu cÃu, khát vọng của dân tßc. Do vậy, con đưßng đi lên Chủ nghĩa
xã hßi của Viát Nam là mßt tÁt u khách quan hồn tồn phù hợp vái xu thÁ chung đó.
Tuy vậy, để tiÁn đÁn được chủ nghĩa xã hßi, đÁt nưác ta cịn ph¿i tr¿i qua nhiÃu
chÁng đưßng đÃy gian lao và thÿ thách. Đó là bưác q đß để tá quốc Viát Nam có thể

sánh vai vái các cưßng quốc hùng m¿nh trên thÁ giái, tiÁn đÁn chÁ đß mái, chÁ đß cßng
s¿n chủ nghĩa. Viác tìm hiểu nhằm nâng cao nhận thức và con đưßng đi lên chủ nghĩa
xã hßi á Viát Nam là viác làm mang tính cÁp thiÁt, đÁc biát quan trọng đối vái nhận thức
và hành đßng của mỗi chúng ta trong giai đo¿n hián nay.
Chính vì vậy, tơi chọn đà tài quá đß lên chủ nghĩa xã hßi và să vận dụng của Đ¿ng ta á Viát Nam hián nay.=

4


lOMoARcPSD|9242611

NÞI DUNG

CH¯ƠNG I: QUAN ĐIÂM CĂA CHĂ NGHĨA MÁC – LấNIN V THI
Kỵ QU ị LấN CNXH
1. Khỏi niòm thỏi kÿ quá đß lên CNXH
Theo lý luận Mác – Lênin khẳng định, muốn tiÁn từ mßt phương thức s¿n xuÁt
thÁp lên mßt phương thức s¿n xuÁt cao hơn cÃn bắt bußc ph¿i tr¿i qua thßi kỳ quá đß.
Mác đã khái quát và mÁt lý luận và chỉ rõ: khơng ngừng, triát để và toàn dián từ phương thức s¿n xuÁt này sang phương thức s¿n
xuÁt khác. Trong thßi kỳ quá đß xét c¿ và mÁt kinh tÁ, chính trị, xã hßi đó là mßt thßi kỳ
có nhiÃu mâu thuẫn đÁt ra địi hỏi lý luận ph¿i gi¿i qut triát để=.
Thßi kỳ quá đß lên CNXH là thßi kỳ c¿i biÁn cách m¿ng sâu sắc, triát để và toàn
dián từ xã hßi cũ sang xã hßi mái – xã hßi chủ nghĩa. chuyển tiÁp quá đß bằng cách m¿ng để phủ định mßt trật tă xã hßi cũ sang mßt trật tă xã
hßi mái vái phương thức s¿n xuÁt mái, quan há s¿n xt và chÁ đß sá hāu mái mang
tính chÁt xã hßi chủ nghĩa, vái Nhà nưác kiểu mái mà chủ thể quyÃn lăc là giai cÁp công
nhân và nhân dân lao đßng=. Nó dißn ra trong tồn bß các lĩnh văc của đßi sống xã hßi,
t¿o ra các tiÃn đà vật chÁt, tinh thÃn cÃn thiÁt để hình thành mßt xã hßi mái mà trong đó

nhāng ngun tắc cn b¿n của xã hßi XHCN từng bưác được thăc hián.

2. Tính tất y¿u khách quan căa thái kÿ quá đß lên CNXH
Tính tÁt u của thßi kỳ q đß tiÁn lên CNXH được lí gi¿i từ các cn cứ:
-

Một là: CNTB và CNXH khác nhau và b¿n chÁt cÃn có thßi gian để xây dăng
CNTB được xây dăng trên cơ sá chÁ đß tư hāu tư b¿n chủ nghĩa và tư liáu s¿n
xt, dăa trên chÁ đß áp bức bóc lßt. Cịn CNXH xây dăng trên cơ sá cơng hāu
tư liáu s¿n xt là chủ u, khơng cịn các giai cÁp đối kháng, khơng cịn chÁ đß

5


lOMoARcPSD|9242611

áp bức, bóc lßt. Muốn có được xã hßi như vậy thì ta cÃn ph¿i có mßt kho¿ng thßi
gian nhÁt định.
-

Hai là: CNXH được xây dăng trên nÃn t¿ng cơ sá vật chÁt kỹ thuật phát triển cao
nên cÃn thßi gian tá chức, sắp xÁp l¿i.
CNTB đã t¿o ra tiÃn đà vật chÁt- kỹ thuật nhÁt định cho CNXH. Nhưng muốn tiÃn
đà đó phục vụ cho CNXH thì CNXH cÃn ph¿i tá chức, sắp xÁp l¿i. Đối vái nhāng
nưác chưa tr¿i qua cơng nghiáp hóa, hián đ¿i hóa tiÁn lên CNXH thì thßi kỳ q
đß có thể ph¿i kéo dài vái nhiám vụ trọng tâm là là tiÁn hành công nghiáp hóa
XHCN.

-

Ba là: QHXH của CNXH khơng tă n¿y sinh trong lịng CNTB, mà là kÁt qu¿ của
q trình xây dăng và c¿i t¿o xã hßi cũ. Dù să phát triển của CNTB có á mức cao
đÁn mÁy thì cũng chỉ t¿o ra tiÃn đà vật chÁt – kỹ thuật, điÃu kián hình thành các
quan há xã hßi mái- xã hßi XHCN. Do vậy, cÃn ph¿i có thßi gian để xây dăng,
phát triển các quan há đó.

-

Bốn là: xây dăng CNXH là nhiám vụ mái mẻ, khó khn và phức t¿p, CÃn có thßi
gian để tìm tịi và xây dăng, cÃn có thßi gian để giai cÁp cơng nhân từng bưác
làm quen vái nhāng cơng viác đó. Thßi lỳ q đß á nhāng nưác có trình đß phát
triển kinh tÁ xã hßi khác nhau thì khác nhau. Nưác đã phát triển lên trình đß cao
thì tương đối ngắn, cịn nhāng nưác l¿c hậu, kém phát triển thì ph¿i kéo dài hơn
và gÁp ph¿i nhiÃu khó khn phức t¿p hơn.

3. Đặc điÃm căa thái kÿ quá đß lên CNXH
-

Trên lĩnh vực kinh tế: Thßi kỳ này tÁt u cịn tßn t¿i nÃn kinh tÁ nhiÃu thành
phÃn vái nhiÃu hình thức sá hāu trong mßt há thống kinh tÁ quốc dân thống nhÁt.
Tương ứng có nhiÃu giai cÁp, tÃng láp xã hßi khác nhau, nhưng vị trí, cơ cÁu và
tính chÁt của giai cÁp trong xã hßi đã thay đái mßt cách sâu sc. Să tßn t¿i của cơ
cÁu kinh tÁ nhiÃu thành phÃn là khách quan, lâu dài, có lợi cho să phát triển của

6


lOMoARcPSD|9242611

lăc lượng s¿n xuÁt, tng trưáng kinh kÁ. Các thành phÃn kinh tÁ vừa thống nhÁt

vừa đÁu tranh
NÃn kinh tÁ nhiÃu thành phÃn được xác lập trên cơ sá khách quan của să tßn t¿i
nhiÃu hình thức sá hāu và tư liáu s¿n xuÁt vái nhāng hình thức tá chức kinh tÁ đa
d¿ng, đan xen hỗn hợp và tương ứng vái nó là nhāng hình thức phân phối khác
nhau trong đó hình thức phân phối theo lao đßng là chủ u, lao đßng ngày càng
giā vai trị là hình thức phân phối chủ đ¿o.
-

Trên lĩnh vực chính trị: KÁt cÁu giai cÁp đa d¿ng phức t¿p. Các giai cÁp, tÃng láp
vừa đÁu tranh vừa hợp tác vái nhau. Trong cùng mßt giai cÁp, tÃng láp cũng có
trình đß, ý thức khác nhau. Các nhân tố của xã hßi mái và tàn dư của xã hßi cũ
tßn t¿i đan xen lẫn nhau, đÁu tranh vái nhau trên mọi lĩnh văc của đßi sống. Trong
xã hßi lúc này tßn t¿i nhiÃu thành phÃn vái rÁt nhiÃu tư tưáng, ý thức khác nhau.

-

Trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa: Thßi kỳ q đß cịn tßn t¿i nhiÃu u tố tư tưáng
và vn hóa khác nhau: Tư tưáng XNCH, tư tưáng tư s¿n, tiểu tư s¿n, tâm lý tiểu
nông. ĐiÃu này đÁn từ să khác nhau và giai cÁp và tÃng láp. Do đó, các u tố
vn hóa cũ và mái thưßng xun đÁu tranh lẫn nhau.
ĐÁc điểm bao trùm của thßi kỳ quá đß lên CNXH này là să tßn t¿i đan xen nhāng

yÁu tố của XH cũ và nhāng nhân tố của XH mái trong mối quan há vừa thống nhÁt vừa
đÁu tranh vái nhau trên tÁt c¿ các lĩnh văc của đßi sống xã hßi.

4. Nßi dung căa thái kÿ quá đß lên CNXH
-

Trên lĩnh vực kinh tế: Thăc hián viác sắp xÁp, bố trí l¿i các lăc lượng s¿n xuÁt
hián có của xã hßi, c¿i t¿o quan há s¿n xt cũ, xây dăng quan há s¿n xuÁt mái

theo hưáng t¿o ra să phát triển cân đối của nÃn kinh tÁ, b¿o đ¿m phục vụ ngày
càng tốt đßi sống của nhân dân lao đßng. Viác sắp xÁp, bố trí l¿i các lăc lượng
s¿n xt của xã hßi khơng để theo ý muốn chủ quan nóng vßi, ph¿i tn theo tính
tÁt u khách quan của các quy luật kinh tÁ, đÁc biát là quy luật quan há s¿n xuÁt

7


lOMoARcPSD|9242611

phù hợp vái trình đß phát triển của lăc lượng s¿n xuÁt. Đối vái nhāng nưác chưa
tr¿i qua quá trình cơng nghiáp hóa tư b¿n chủ nghĩa, tÁt u ph¿i tiÁn hành cơng
nghiáp hóa xã hßi chủ nghĩa nhằm t¿o ra được cơ sá vật chÁt kỹ thuật của chủ
nghĩa xã hßi. Nhiám vụ trọng tâm trong thßi kỳ quá đß nhāng nưác này là tiÁn
hành să nghiáp cơng nghiáp hóa, hián đ¿i hóa nÃn kinh tÁ theo hưáng xã hßi chủ
nghĩa. Q trình cơng nghiáp hóa, hián đ¿i hóa dißn ra á các nưác khác nhau vái
điÃu kián khác nhau có thể tiÁn hành vái nhāng nßi dung, hình thức, bưác đi khác
nhhì.
-

Trên lĩnh vực chính trị: TiÁn hành đÁu tranh vái các thÁ lăc thù địch, chống phá
să nghiáp xây dăng XHCN, thiÁt lập, tng cưßng chun chính vô s¿n. Giai cÁp
công nhân nắm và sÿ dụng quyÃn lăc nhà nưác. TiÁn hành xây dăng mơt xã hßi
khơng giai gia, xây dăng, củng cố nhà nưác và nÃn dân chủ xã hßi chủ nghĩa
ngày càng vāng m¿nh, đ¿m b¿o quyÃn làm chủ trong mọi ho¿t đßng kinh tÁ, chính
trị, vn hóa, xã hßi của nhân dân lao đßng; xây dăng Đ¿ng ngày càng trong s¿ch,
vāng m¿nh ngang tÃm vái các nhiám vụ của mỗi thßi kỳ lịch sÿ.

-

Trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa: Thßi kỳ q đô từ chủ nghĩa tư b¿n lên chủ
nghĩa ̣ xã hơi cịn tßn t¿i nhiÃu tư tưáng khác nhau, chủ yÁu là ̣ tư tưáng vô s¿n và
tư tưáng tư s¿n. Ph¿i tuyên truyÃn, phá biÁn các tư tưáng khoa học và cách m¿ng
của giai cÁp cơng nhân trong tồn xã hßi; khắc phục nhāng tư tưáng và tâm lý có
¿nh hưáng tiêu căc đối vái tiÁn trình xây dăng chủ nghĩa xã hßi; xây dăng nÃn
vn hóa mái, tiÁp thu giá trị tinh hoa của các nÃn vn hóa trên thÁ giái, b¿o đ¿m
đáp ứng nhu cÃu vn hóa - tinh thÃn ngày càng tng của nhân dân.

-

Trong lĩnh vực xã hội: Trong xã hßi của thßi kỳ ̣ q đß cịn tßn t¿i să khác biát
giāa nơng thơn, thành thị, giāa lao đßng trí óc và lao đßng ̣ chân tay.nThßi kỳ quá
đß từ chủ nghĩa tư b¿n lên chủ nghĩa xã hßi, và phương diá渃⌀ xã hơi là thßi kỳ đÁu
tranh giai cÁp chống áp bức, bÁt cơng. Ph¿i khắc phục nhāng tá n¿n xã hßi do xã
hßi cũ để l¿i; từng bưác khắc phục să chênh lách phát triển giāa các vùng miÃn,

8


lOMoARcPSD|9242611

các tÃng láp dân cư trong xã hßi nhằm thăc hián mục tiêu bình đẳng xã hßi; xây
dăng mối quan há tốt đẹp giāa ngưßi vái ngưßi.

CH¯ƠNG II: ĐÀNG TA VắN DNG Lí LUắN NY õ VIịT NAM
1. Vn dng vào thái kÿ quá đß lên CNXH ã Vißt Nam
1.1.

Nước ta quá độ lên chủ nghĩa xã hội trong bối cảnh quốc tế có những biến
đổi to lớn và sâu sắc

Trong q trình hình thành và phát triển, Liên Xơ (trưác đây) và các nưác xã hßi
chủ nghĩa khác đã đ¿t nhāng thành tău to lán và nhiÃu mÁt, từng là chỗ dăa cho phong
trào hịa bình và cách m¿ng thÁ giái, góp phÃn quan trọng vào cc đÁu tranh vì hịa
bình, đßc lập dân tßc, dân chủ và tiÁn bß xã hßi. ChÁ đß xã hßi chủ nghĩa á Liên Xơ và
Đơng Âu sụp đá là mßt tán thÁt lán đối vái phong trào cách m¿ng thÁ giái, nhưng mßt
số nưác theo con đưßng xã hßi chủ nghĩa vẫn kiên định mục tiêu, lý tưáng, tiÁn hành c¿i
cách, đái mái, giành được nhāng thành tău to lán, tiÁp tục phát triển; phong trào cßng
s¿n và cơng nhân quốc tÁ có nhāng bưác hßi phục. Tuy nhiên, các nưác theo con đưßng
xã hßi chủ nghĩa, phong trào cßng s¿n vẫn cịn gÁp nhiÃu khó khn, các thÁ lăc thù địch
tiÁp tục chống phá, tìm cách xóa bỏ chủ nghĩa xã hßi.
Các nưác đßc lập dân tßc và các nưác đang phát triển, kém phát triển ph¿i tiÁn
hành cußc đÁu tranh rÁt khó khn, phức t¿p chống nghèo nàn, l¿c hậu, chống mọi să can
thiáp, áp đÁt và xâm lược để b¿o vá đßc lập, chủ quyÃn dân tßc. Nhân dân toàn thÁ giái
đang đứng trưác nhāng vÁn đà cÁp bách tồn cÃu, giā gìn hịa bình, đẩy lùi nguy cơ chiÁn
tranh, chống khủng bố, b¿o vá mơi trưßng và ứng phó vái biÁn đái khí hậu tồn cÃu, h¿n
chÁ să bùng ná và dân số, phòng ngừa và đẩy lùi nhāng dịch bánh hiểm nghèo...
Thßi đ¿i này, các nưác vái chÁ đß xã hßi và trình đß phát triển khác nhau cùng
tßn t¿i, vừa hợp tác vừa đÁu tranh, c¿nh tranh gay gắt vì lợi ích quốc gia, dân tßc. Dù cho

9


lOMoARcPSD|9242611

cịn nhiÃu khó khn, xong lồi ngưßi nhÁt định s¿ tiÁn tái chủ nghĩa xã hßi theo quy luật
tiÁn hóa của lịch sÿ.
1.2.

Thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam là một tất yếu lịch sử

Thßi kỳ quá đß lên CNXH á Viát Nam bắt đÃu từ 1954 á miÃn Bắc và 1975 trên
ph¿m vi c¿ nưác, sau khi cc cách m¿ng dân tßc dân chủ nhân dân hồn thành thắng
lợi, đÁt nưác hoàn toàn thống nhÁt đi lên CNXH.
Thßi kỳ quá đß lên CNXH là mßt tÁt yÁu khách quan đối vái mọi quốc gia xây
dăng CNXH
-

Phát triển theo con đưßng XHCN là phù hợp vái quy luật khách quan của lịch sÿ.
Să biÁn đái của các hình thái kinh tÁ - xã hßi là q trình lịch sÿ tă nhiên. Cho dù
ngày nay, CNTB đang nắm ưu thÁ và vốn, khoa học, cơng nghá và thị trưßng
nhưng vẫn khơng vượt ra khỏi nhāng mâu thuẫn vốn có của nó, đÁc biát là mâu
thuẫn ngày càng gay gắt giāa tính chÁt xã hßi hóa ngày càng cao của lăc lượng
s¿n xuÁt vái chÁ đß chiÁm hāu tư nhân tư b¿n chủ nghĩa và tư liáu s¿n xuÁt. Chủ
nghĩa tư b¿n khơng ph¿i là tương lai của lồi ngưßi. Theo quy luật tiÁn hóa của
lịch sÿ, lồi ngưßi nhÁt định s¿ tiÁn tái chủ nghĩa xã hßi.

-

Phát triển theo con đưßng chủ nghĩa xã hßi khơng chỉ phù hợp vái xu thÁ của thßi
đ¿i, mà cịn phù hợp vái đÁc điểm của cách m¿ng Viát Nam: cách m¿ng dân tßc,
dân chủ gắn liÃn vái cách m¿ng xã hßi chủ nghĩa, là tiÃn đà để < làm cho nhân
dân lao đßng thốt n¿n bÃn cùng, làm cho mọi ngưßi có cơng n viác làm, được
Ám no, và sống mßt đßi h¿nh phúc=, mục tiêu bằng, dân chủ, vn minh=.

1.3.

Quá độ lên CNXH bỏ qua CNTB ở Việt Nam

Bỏ qua chÁ đß tư b¿n chủ nghĩa thăc chÁt là phát triển theo con đưßng q trình lên chủ nghĩa xã hßi. Nhưng
10


lOMoARcPSD|9242611

thưßng quy luật, muốn xóa bỏ nhanh sá hāu tư nhân và kinh tÁ hoÁc coi nhẹ s¿n xt hàng hóa,... Trái l¿i, ph¿i tơn trọng quy luật khách quan và biÁt
vận dụng sáng t¿o vào điÃu kián cụ thể của đÁt nưác, tận dụng thßi cơ và kh¿ nng thuận
lợi để tìm ra con đưßng, hình thúc, bưác đi thích hợp. Phát triển theo con đưßng ngắn= là ph¿i biÁt kÁ thừa nhāng thành tău mà nhân lo¿i đã đ¿t được á chủ nghĩa tư b¿n
không chỉ và lăc lượng s¿n xuÁt mà c¿ và quan há s¿n xuÁt, cơ sá kinh tÁ và kiÁn trúc
thượng tÃng. Báo cáo chính trị t¿i Đ¿i hßi Đ¿ng IX Đ¿ng cßng s¿n Viát Nam đã nói rõ
bỏ qua chÁ đß tư b¿n chủ nghĩa là xuÁt và kiÁn trúc thượng tÃng tư b¿n chủ nghĩa, nhưng tiÁp thu, kÁ thừa nhāng thành tău
mà nhân lo¿i đã đ¿t được dưái chÁ đß tư b¿n chủ nghĩa, đÁc biát và khoa học công nghá
để phát triển nhanh lăc lượng s¿n xuÁt, xây dăng nÃn kinh tÁ hián đ¿i=. Xây dăng chủ
nghĩa xã hßi bỏ qua chÁ đß tư b¿n chủ nghĩa á nưác ta t¿o ra să biÁn đái và chÁt của xã
hßi trên tÁt c¿ các lĩnh văc là q trình rÁt khó khn, phức t¿p, tÁt yÁu thßi kỳ quá đß lâu dài vái nhiÃu chÁng đưßng, nhiÃu hình thức tá chức kinh tÁ, xã hßi có
tính chÁt q đß”

2. Thành tựu qua đó đ¿t đ°ÿc
2.1.

Về kinh tế

Giai đo¿n 1986 - 1990: Giai đo¿n đÃu của cơng cc đái mái. KÁ ho¿ch 5 nm

đÃu chủ chương phát triển kinh tÁ hàng hóa nhiÃu thành phÃn, vận hành theo cơ chÁ thị
trưßng định hưáng xã hßi chủ nghĩa, nÃn kinh tÁ dÃn dÃn khắc phục được nhāng yÁu
kém và có nhāng bưác phát triển. GDP tng 4,4%/nm; táng giá trị s¿n xuÁt nông nghiáp
tng bình qn 3,8 - 4%/nm; cơng nghiáp tng bình qn 7,4%/nm.
Giai đo¿n 5 nm tiÁp theo (1991-1995), đÁt nưác dÃn dÃn ra khỏi tình tr¿ng trì trá,
suy thối, tốc đß tng trưáng đ¿t tương đối cao, liên tục và toàn dián, hÃu hÁt các chỉ tiêu
chủ yÁu đÃu vượt mức.

11


lOMoARcPSD|9242611

Giai đo¿n 1996 - 2000: Giai đo¿n đánh dÁu bưác phát triển quan trọng của kinh
tÁ thßi kỳ mái, đẩy m¿nh cơng nghiáp hóa, hián đ¿i hóa đÁt nưác. MÁc dù chịu tác đßng
của khủng ho¿ng tài chính - kinh tÁ khu văc (giai đo¿n 1997 - 1999) và thiên tai nghiêm
trọng x¿y ra liên tiÁp, đÁt nÃn kinh tÁ nưác ta trưác nhāng thÿ thách khốc liát, tuy nhiên
Viát Nam vẫn duy trì được tốc đß tng trưáng khá. Từ đó đi vào sâu hơn cho cơng cc
đái mái, chiÁn lược phát triển các nm tiÁp theo.
Cùng vái să tng trưáng kinh tÁ, să án định kinh tÁ vĩ mơ được duy trì, b¿o đ¿m
să án định chính trị, xã hßi, quốc phịng và an ninh, bưác đÃu phát huy được nhiÃu lợi
thÁ của đÁt nưác, của từng vùng và từng ngành, kinh tÁ từng bưác hoàn thián, đi vào quy
củ, án định, hiáu qu¿ ho¿t đßng của há thống tài chính, tiÃn tá đươc nâng cao, chÁt lượng
ngày càng tng.
ĐÁc biát trong giai đo¿n 10 nm 2010 tái 2019, tốc đß tng trưáng GDP của Viát
Nam khơng có nhiÃu biÁn đßng, khá án định và có xu hưáng cao dÃn. ĐÁc biát trong
nm 2018 vái mức tng trưáng Án tượng 7,08% và nm 2019 là 7,02%.
Hai nm gÃn đây là 2020 và 2021, do tác đßng lán từ đ¿i dịch tái kinh tÁ, con
ngưßi và đÁc biát là chuỗi cung ứng, GDP Viát Nam đã gi¿m m¿nh xuống ngưỡng 2,91%
nm 2020 và 2,58% nm 2021. Tuy nhāng con số thể hián không tốt nhưng đây đã là să

cố gắng từ toàn dân cũng như các cÁp lãnh đ¿o của Đ¿ng và Nhà nưác để giúp đÁt nưác
không bị tụt xuống và tiÁp tục trụ vāng, và cũng là mßt thành cơng lán khi so vái tồn
thÁ giái và khu văc.
2.2.

Về xã hội

Nhìn chung đßi sống vật chÁt, tinh thÃn của phÃn lán nhân dân được c¿i thián mßt
bưác rõ rát. NhiÃu nhà á và đưßng giao thơng được nâng cÁp và xây dăng mái á c¿ nông
thôn và thành thị. Cùng vái đßi sống vật chÁt đßi sống tinh thÃn cũng được nâng lên
đáng kể. Đ¿ng và Nhà nưác đã dành nhiÃu thßi gian để quan tâm tái nhāng đßng bào

12

Downloaded by tran quang ()


lOMoARcPSD|9242611

dân tßc vùng xa, dân tßc thiểu số ít ngưßi, t¿o điÃu kián để mọi ngưßi có thể dß dàng hßi
nhập vái nhau, tiÁp cận tái nhiÃu hơn nhāng lợi ích của mình. Trình đß dân chí được
nâng lên đáng kể, đßi sống vn hố của nhân dân được c¿i thián.
Chủ trương đÃn ơn đáp nghĩa đối vái ngưßi có cơng vái nưác được tồn dân
hưáng ứng, phong trào xóa đói, gi¿m nghèo và các ho¿t đßng từ thián ngày càng má
rßng. Lịng tin của nhân dân vào Đ¿ng và Nhà nưác ngày càng được nâng lên.
2.3.

Về hội nhập

Nhß chủ đßng và tích căc hßi nhập quốc tÁ, cũng như să khéo léo trong vÁn đÃ

đối ngo¿i, Viát Nam dã phát huy được nßi lăc, tranh thủ ngo¿i lăc, tiÁp thu nhāng thành
tău và khoa học - công nghá, và kinh tÁ trí thức, kinh nghiám quốc tÁ, vn minh của nhân
lo¿i… để phát triển, hián đ¿i hóa lăc lượng s¿n xuÁt, xây dăng đÁt nưác. Các quan há
quốc tÁ, quan há song phương và tá chức địa phương được má rßng như mái đây nhÁt là
ký kÁt được Hiáp định thương mai tă do EVFTA vái thị trưßng khó tính bậc nhÁt thÁ
giái là Châu ÂU, đem và rÁt nhiÃu cơ hßi phát triển kinh tÁ đÁt nưác và quan há thân
thiÁt giāa hai khu văc. ĐÁn nay, Viát Nam đã thiÁt lập quan há ngo¿i giao vái 189/193
quốc gia thc tÁt c¿ các châu lục, trong đó, có 17 đối tác chiÁn lược (3 đối tác chiÁn
lược toàn dián), 13 đối tác tồn dián; có quan há kinh tÁ thương m¿i vái hơn 230 nưác
và vùng lãnh thá. ĐÁc biát, chúng ta đã xây dăng được khuôn khá quan há Đối tác chiÁn
lược và Đối tác toàn dián vái tÁt c¿ c¿ nưác lán, trong đó có 5 nưác thành viên thưßng
trăc Hßi đßng B¿o an Liên hợp quốc. Đã có 71 nưác cơng nhận Viát Nam là mßt nÃn
kinh tÁ thị trưßng.

3. H¿n ch¿ cịn tồn t¿i
Bên c¿nh nhāng mÁt tích căc, thành tău, chúng ta vẫn cịn tßn t¿i nhiÃu h¿n chÁ và khut
điểm trên con đưßng đi lên hồn thành thßi kỳ q đß.

13

Downloaded by tran quang ()


lOMoARcPSD|9242611

VÃ kinh tÁ, chÁt lượng và tính c¿nh tranh cịn thiÁu bÃn vāng, h¿ tÃng thiÁu đßng bß, hiáu
qu¿ và nng lăc nhiÃu doanh nghiáp còn h¿n chÁ. Trong khi đó, să c¿nh tranh đang dißn
ra ngày càng qut liát trong q trình tồn cÃu hóa và hßi nhập quốc tÁ. Nng st, chÁt
lượng lao đßng nưác ta cịn thÁp, chÁt lượng s¿n phẩm chưa cao, giá thành còn thÁp.
NhiÃu s¿n phẩm nơng nghiáp chưa tìm được ngn tiêu thụ. Nng lăc cịn có h¿n.

VÃ xã hßi, kho¿ng cách giàu nghèo dÃn gia tng, vn hóa, đ¿o đức xã hßi có mÁt xuống
cÁp, tßi ph¿m và các tá n¿n xã hßi dißn biÁn phức t¿p đÁc biát sau ¿nh hưáng của dịch
bánh đã khiÁn cho mßt phÃn ngưßi dân tâm lý đi xuống rÁt nhiÃu, dẫn đÁn viác đưa ra
nhiÃu qut định khơng mong muốn. Đây là kho¿ng thßi gian thăc să cÃn Đ¿ng và Nhà
nưác sát cánh bên c¿nh, sẻ chia quan tâm hơn tái ngưßi dân.
Lĩnh văc chính trị và há thống chính trị, đái mái chính trị cịn chậm, chưa đßng bß vái
đái mái kinh tÁ, nhÁt là đái mái và tá chức, thể chÁ, cơ chÁ, chính sách. ĐÁc biát khi luật
pháp được thay đái liên tục mỗi 5 nm khiÁn mọi ngưßi mÁt nhiÃu thßi gian thích ứng
theo, tốn nhiÃu sức lăc và kinh tÁ. Há thống chính trị cịn cßng kÃnh, hiáu lăc, hiáu qu¿
ho¿t đßng cịn thÁp, chưa ngang tÃm vái nhiám vụ.
Viác xây dăng, hồn thián Nhà nưác pháp qun xã hßi chủ nghĩa tuy có nhiÃu tiÁn bß
song cũng cịn nhiÃu h¿n chÁ. Nguyên tắc kiểm soát quyÃn lăc nhà nưác còn nhiÃu bÁt
cập. Số vn b¿n luật ngày càng tng nhưng hiáu lăc pháp luật chưa cao, viác phát huy
dân chủ chưa đi liÃn vái b¿o đ¿m kỷ cương, kỷ luật, pháp luật. Nhāng h¿n chÁ này đang
làm cho Đ¿ng chưa thật să trong s¿ch và vāng m¿nh, ¿nh hưáng tái cán bß và nhân dân.
CÃn gi¿m bỏ tối thiểu để hưáng tái mßt xã hßi XHCN.

4. GiÁi pháp
Nhìn l¿i chÁng đưßng đã đi qua, chúng ta có qun được tă hào. Tuy nhiên vẫn
còn chỉnh sÿa để xây dăng mßt Đ¿ng và Nhà nưác vāng chắc hơn, cÃn thăc hián các gi¿i
pháp để đ¿t hiáu qu¿ tốt hơn.

14

Downloaded by tran quang ()


lOMoARcPSD|9242611

-

Quá đß lên CNXH bỏ qua chÁ đß TBCN, khi đÁt nưác ta chưa có tiÃn đà và cơ sá
vật chÁt - kĩ thuật của chủ nghĩa xã hßi do chủ nghĩa tư b¿n t¿o ra; do đó phát
triển lăc lượng s¿n xt nói chung, cơng nghiáp hố, hián đ¿i hố nói riêng trá
thành nhiám vụ trung tâm của suốt thßi kì q đß. Nó có tính chÁt qut định đối
vái thắng lợi của CNXH á nưác ta.

-

Đ¿ng và Nưác cÃn tích căc tun trun và con đưßng q đß lên chủ nghĩa xã
hßi á Viát Nam để qua đó giúp cho nhân nhân, các cÁp chính qun ln giā mßt
tinh thÃn vāng tin vào con đưßng đi lên chủ nghĩa xã hßi và Đ¿ng Cßng s¿n Viát
Nam đã lăa chọn. Vái să phát triển m¿nh m¿ của m¿ng xã hßi cũng như giao lưu
kÁt nối trên internet, mọi ngưßi đÃu có thể trá thành ngn tin và lan tin tái nhāng
ngưßi khác. Đây là mßt cơ hßi cho nhāng thÁ lăc chống phá ĐÁt nưác, chính vì
vậy cÃn tun truyÃn cho nhân dân hiểu hơn để tránh bị dụ dỗ, lôi cuốn các thông
tin sai lách d¿i rác trên m¿ng.

-

Quá đß lên chủ nghĩa xã hßi Nhà nưác cÃn nghiên cứu làm rõ mơ hình xã hßi Viát
Nam hưáng đÁn là mơ hình xã hßi đồn kÁt, đßng thn, hài hịa, xây dăng mßt
cßng đßng xã hßi vn minh, trong đó tÃng láp trung lưu s¿ ngày càng chiÁm số
đßng trong xã hßi. Să đồn kÁt, hịa thuận này ph¿i thể hián từ các cÁp cao nhÁt,
thật thà nhÁt tái nhân dân, làm gương cho dân. Đoàn kÁt là sức m¿nh dân tßc, là
sức m¿nh to lán nhÁt của đ¿i dân tßc Viát Nam.

-

Kinh tÁ thị trưßng định hưáng xã hßi chủ nghĩa cÃn được xây dăng theo yêu cÃu

nÃn kinh tÁ thị trưßng hián đ¿i. TiÁp tục nghiên cứu vai trò của Nhà nưác, gi¿i
quyÁt mối quan há giāa Nhà nưác và thị trưßng để đ¿m b¿o định hưáng xã hßi
chủ nghĩa. Nhà nưác cÃn đái mái, bá sung cơ chÁ, chính sách nhÁt là thể chÁ pháp
luật để b¿o đ¿m să bình đng thăc să của kinh tÁ tư nhân vái các thành phÃn kinh
tÁ khác, phát huy m¿nh m¿ hơn vai trị đßng lăc của kinh tÁ tư nhân, nhưng vẫn
không được để quá lố, tư nhân kiểm soát quá nhiÃu kinh tÁ, kinh tÁ nưác ta ph¿i
do chính nhân dân ta quyÁt định.

15

Downloaded by tran quang ()


lOMoARcPSD|9242611

-

CÃn má rßng và nâng cao hiáu qu¿ kinh tÁ đối ngo¿i. Thăc hián nhÁt quán đưßng
lối đối ngo¿i đßc lập tă chủ, rßng má đa phương hố, đa d¿ng hoá các quan há
quốc tÁ. Viát nam s¿n sàng là b¿n ,là đối tác tin cậy của các nưác trong cßng đßng
quốc tÁ ,phÁn đÁu vì hồ bình ,đßc lập và phát triển. TiÁp tục giā vāng mơi trưßng
hồ bình và t¿o các điÃu kián quốc tÁ thuận lợi để đẩy m¿nh phát triển kinh tÁ xã hßi.
Cuối cùng là chúng ta cÃn nhāng con ngưßi, nhāng cá nhân trung thăc, vì nưác,

vì dân trong bß máy. Họ là bß mÁt của ĐÁt nưác, kim chỉ nam cho toàn dân tßc hưáng
tái mßt xã hßi đẹp, xã hßi xã hßi chủ nghĩa trong tương lai.

16

Downloaded by tran quang ()

lOMoARcPSD|9242611

Lái k¿t
Con đưßng tiÁn lên chủ nghĩa xã hßi đã đang và s¿ là să lăa chọn duy nhÁt của
đÁt nưác ta. Să nghiáp xây dăng chủ nghĩa xã hßi á Viát Nam đánh dÁu bằng chÁng
đưßng đái mái trong hơn 30 nm qua, vượt qua rÁt nhiÃu khó khn thách thức, dưái să
lãnh đ¿o sáng suốt của Đ¿ng đã đ¿t được nhāng thành tău to lán và c¿ kinh tÁ, xã hßi và
chính trị. Thành qu¿ này có được do nhiÃu nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân quyÁt
định chính là á viác Đ¿ng Cßng s¿n Viát Nam ln kiên định và vận dụng sáng t¿o chủ
nghĩa Mác – Lênin vào thăc tißn Viát Nam cũng chính là điÃu kián để Viát Nam nhanh
chóng đi tái mục tiêu nhāng kÁt qu¿ đ¿t được thì Viát Nam cịn gÁp nhiÃu h¿n chÁ, thách thức truong quá trình
lên chủ nghĩa xã hßi. Chính vì thÁ mà Đ¿ng và Nhà nưác ta cÃn có nhāng gi¿i pháp cụ
thể, tích căc để đưa Viát Nam gÁt hái được nhiÃu thành công.
Dù rằng con đưßng Áy chắc chắn s¿ gian nan và khơng thể thành cơng trong mßt
thßi gian ngắn nhưng nÁu Tồn Đ¿ng, tồn dân và tồn qn ta qut tâm đßng thuận
con đưßng đó s¿ ngày càng gÃn hơn và rßng ra trưác mắt.

17

Downloaded by tran quang ()


lOMoARcPSD|9242611

Danh māc tài lißu tham khÁo
1. Giáo trình Chủ nghĩa xã hßi khoa học, Nhà xt b¿n Chính trị quốc gia să thật,
Hà Nßi.

2. Slide bài gi¿ng chương 3, TS Nguyßn Vn Thuân.
3. Võ Hßng Phúc: Nhāng thành tău và kinh tÁ - xã hßi qua 20 nm đái mái(1986 2005), trong Viát Nam 20 nm đái mái, Nxb. Chính trị quốc gia, H 2006.
4. Kinh tÁ Viát Nam đã tng trưáng như thÁ nào trong 10 nm qua? (soha.vn)
5. THÀNH TĂU, H¾N CHÀ VÀ NHĀNG VÀN ĐÂ ĐÀT RA QUA GÂN 30 NM
ĐàI MàI à VIàT NAM (congdoankontum.vn)
6. />7. />
18

Downloaded by tran quang ()