Luận văn thạc sỹ - Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
----------

PHẠM THỊ QUÝ

QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BÌNH GIANG,
TỈNH HẢI DƯƠNG THEO HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
----------

PHẠM THỊ QUÝ

QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BÌNH GIANG,
TỈNH HẢI DƯƠNG THEO HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC
Ngành: Quản lí giáo dục
Mã số: 8.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ THANH

HÀ NỘI - 2022

i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là kết quả nghiên cứu của cá
nhân tôi. Các số liệu và tài liệu trích dẫn trong luận văn là trung thực. Kết
quả nghiên cứu này không trùng lặp với bất cứ cơng trình nào đã cơng bố
trước đây.
Tơi xin chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình.
TÁC GIẢ

Phạm Thị Quý


ii

LỜI CẢM ƠN
Với sự kính trọng, lịng biết ơn đối với Ban giám hiệu, phòng Sau Đại học,
Khoa QLGD - Học viện QLGD, các thầy, cô giáo đã tham gia quản lý, giảng
dạy đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu.
Tơi xin bày tỏ sự kính trọng, biết ơn đặc biệt đến TS. Nguyễn Thị
Thanh - người đã hướng dẫn, giúp đỡ trực tiếp trong suốt q trình để tơi
hồn thành luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn:
- Lãnh đạo, giáo viên các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương
- Bạn bè, người thân, đồng nghiệp đã cổ vũ,động viên, khích lệ và tạo
điều kiên giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua.
Trong quá trình thực hiện đề tài, mặc dù đã hết sức cố gắng song không thể
tránh khỏi những mặt hạn chế, thiếu sót. Bản thân rấy mong nhận được những ý

kiến đóng góp, sự hướng dẫn của các thầy cơ giáo và các bạn đồng nghiệp.
TÁC GIẢ

Phạm Thị Quý


iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii
MỤC LỤC..............................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................vi
DANH MỤC BẢNG..............................................................................................vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ.........................................................................................vii
MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài..............................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu........................................................................................3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................................3
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................4
5. Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................4
6. Giả thuyết khoa học.........................................................................................4
7. Các phương pháp nghiên cứu.........................................................................5
8. Đóng góp của đề tài..........................................................................................6
9. Cấu trúc luận văn.............................................................................................6
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
CHỦ NHIỆM Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO HƯỚNG TIẾP CẬN
NĂNG LỰC.............................................................................................................8
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu......................................................................8
1.1.1. Những nghiên cứu về đội ngũ GVCN.......................................................8

1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý đội ngũ GVCN.........................................12
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài............................................................12
1.2.1. Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học............................................12
1.2.2 Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học......................................13
1.2.3. Năng lực giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học..............................14
1.2.4. Quản lý...................................................................................................15
1.2.5. Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm theo hướng tiếp cận năng lực
.........................................................................................................................16
1.3. Đặc điểm, nhiệm vụ chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học và những yêu cầu
năng lực đối với GVCN lớp ở trường tiểu học.................................................17
1.3.1. Đặc điểm công tác GVCN lớp ở trường tiểu học....................................17
1.3.2. Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học.............................19
1.3.3. Năng lực của giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học.......................21
1.4. Quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học theo hướng tiếp
cận năng lực........................................................................................................24
1.4.1 Vai trò của hiệu trưởng trong việc quản lý đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm ở trường tiểu học...................................................................................24
1.4.2. Quy hoạch đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp..........................................24
1.4.3. Đề xuất tuyển chọn giáo viên theo năng lực...........................................27
1.4.4. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp theo tiếp cận
năng lực...........................................................................................................27
1.4.5. Bố trí, phân cơng giáo viên chủ nhiệm lớp theo năng lực......................29


iv

1.4.6. Kiểm tra, giám sát đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp..............................31
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở
trường tiểu học...................................................................................................34
1.5.1. Yếu tố chủ quan......................................................................................34

1.5.2. Yếu tố khách quan..................................................................................35
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1........................................................................................37
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ
NHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BÌNH GIANG, TỈNH
HẢI DƯƠNG THEO HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC...................................38
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội, giáo dục của
huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương..................................................................38
2.1.1. Tình hình kinh tế, văn hóa xã hội của huyện Bình Giang, tỉnh Hải
Dương..............................................................................................................38
2.1.2. Tình hình giáo dục tiểu học của huyện Bình Giang................................40
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng.......................................................................44
2.2.1. Mục đích khảo sát..................................................................................44
2.2.2. Nội dung khảo sát...................................................................................44
2.2.3. Đối tượng, địa bàn và thời gian khảo sát thực trạng..............................44
2.2.4. Phương pháp khảo sát và cách tính tốn................................................45
2.3. Thực trạng của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học huyện
Bình Giang, tỉnh Hải Dương.............................................................................46
2.3.1. Thực trạng về phẩm chất và năng lực của đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm ở các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương....................46
2.3.2. Thực trạng thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở
các trường tiểu học Huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương.................................50
2.4. Thực trạng việc quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu
học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực.........54
2.4.1. Thực trạng thực hiện quy hoạch đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các
trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương........................................54
2.4.2. Thực trạng thực hiện bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các
trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải dương.........................................58
2.4.3. Thực trạng thực hiện phân công giáo viên chủ nhiệm ở các trường
tiểu học huyện Bình giang, tỉnh Hải Dương.....................................................63
2.4.4. Thực trạng bố trí, sử dụng giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu

học Huyện Bình Giang theo tiếp cận năng lực.................................................66
2.4.5. Thực trạng việc kiểm tra, giám sát đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở
các trường tiểu học huyện Bình giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp
cận năng lực.....................................................................................................70
2.4.6. Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý đội ngũ
giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải
Dương theo hướng tiếp cận năng lực...............................................................73
2.5. Đánh giá chung về công tác quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các
trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận
năng lực............................................................................................................... 76


v

2.5.1. Ưu điểm..................................................................................................76
2.5.2. Hạn chế..................................................................................................77
2.5.3. Nguyên nhân hạn chế.............................................................................78
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2........................................................................................79
CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÍ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ
NHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BÌNH GIANG, TỈNH
HẢI DƯƠNG THEO HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC...................................81
3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp.....................................................................81
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu.........................................................81
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn.........................................................81
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả.........................................................82
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi............................................................83
3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường
tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực. .84
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo
viên về tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm và sự cần thiết phải nâng

cao năng lực của GVCN...................................................................................84
3.2.2. Quy hoạch, phân công đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường
tiểu học huyện, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực........................87
3.2.3. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ GVCN ở các trường tiểu học huyện
Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực.............................89
3.2.4. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá công tác chủ nhiệm của đội
ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học Huyện Bình Giang, Tỉnh
Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực........................................................92
3.2.5. Đảm bảo các điều kiện phục vụ tốt cho kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ
GVCN ở các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo
hướng tiếp cận năng lực...................................................................................95
3.3. Thăm dò sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất..............97
3.3.1. Mục tiêu khảo sát...................................................................................97
3.3.2. Nội dung, đối tượng khảo sát.................................................................97
3.3.3. Kết quả khảo sát.....................................................................................98
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3......................................................................................102
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................103
1. Kết luận.........................................................................................................103
2. Kiến nghị.......................................................................................................106
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................109
PHỤ LỤC


vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT
1.
2.
3.

4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

Viết tắt
CBQL
CMHS
CNH, HĐH
GDPT
THCS
CSVC
GV
GVCN
GD
GD&ĐT
ĐNGV
HS
TH
THPT
UBND

Viết đầy đủ
Cán bộ quản lí
Cha mẹ học sinh
Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
Giáo dục phổ thơng
Trung học cơ sở
Cở sở vật chất
Giáo viên
Giáo viên chủ nhiệm
Giáo dục
GD và đào tạo
Đội ngũ giáo viên
Học sinh
Tiểu học
Trung học phổ thông
Ủy ban nhân dân


vii

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1.

Chất lượng giáo dục đại trà năm học 2020 - 2021..............................41

Bảng 2.2.

Đánh giá phẩm chất, năng lực của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
...........................................................................................................46

Bảng 2.3.

Đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm..............50

Bảng 2.4.

Đánh giá việc quy hoạch giáo viên chủ nhiệm...................................55

Bảng 2.5.

Đánh giá việc thực hiện bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm...................58

Bảng 2.6.

Đánh giá việc thực hiện phân công giáo viên chủ nhiệm...................64

Bảng 2.7.

Đánh giá việc bố trí, sử dụng giáo viên chủ nhiệm............................66

Bảng 2.8.

Đánh giá việc thực hiện kiểm tra, giám sát giáo viên chủ nhiệm
...........................................................................................................70

Bảng 2.9.

Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý giáo
viên chủ nhiệm ở trường Tiểu học.....................................................74

Bảng 3.1.

Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp.......................98

Bảng 3.2.

Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp.........................99

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Kết quả đánh giá về năng lực, năm học 2020-2021.............................42
Biểu đồ 2.2: Kết quả đánh giá về mặt phẩm chất, năm học 2020-2021...................42
Biểu đồ 2.3: Đánh giá về chất lượng giáo dục tiểu học, năm học 2020-2021..........42
Biểu đồ 3.1: Tính cần thiết của các biện pháp.........................................................99
Biểu đồ 3.2: Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp.....................................100
Biểu đồ 3.3: Tương quan giữa tính cần thiết và khả thi của các biện pháp............101


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh hiện nay, khi toàn Đảng, toàn dân ta đã và thực hiện
công cuộc đổi mới đất nược với mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây
dựng một xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh, dân chủ. văn minh. Điều đó
đã được Đại hội Đảng tồn quốc lần thứ XII khẳng định: "Phát triển giáo dục
là quốc sách hàng đầu. Trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển
đội ngũ GV là khâu then chốt”.
Luật Giáo dục năm 2005, Điều 14 (bổ sung, sửa đổi năm 2009) đã
khẳng định: “ Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng
giáo dục đào tạo”. Đảng và Nhà nước đề cao vị trí, vai trị của độ ngũ nhà

giáo, xã hội luôn quan tâm và tôn vinh. đội ngũ nhà giáo. Chính vì vậy, nhiệm
vụ cấp bách, cần thiết của ngành GD nói chung và của các nhà trường nói
riêng là việc quản lý và phát triển đội ngũ giáo viên.
Trong các trường phổ thông, nguồn nhân lực đóng vai trị trực tiếp đối
với mọi hoạt động của nhà trường có vai trị hết sức quan trong trong việc dạy
học, giáo dục và quản lý học sinh. Tác giả Đặng Quốc Bảo đã khẳng định:“
Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông là nhà quản lý khơng dấu đỏ”.
Ngồi ra ơng cịn cho rằng: Giáo viên chủ nhiệm lớp chính là linh hồn của lớp
học bởi vì họ là người thay mặt Hiệu trưởng quản lý toàn diện một lớp học;
giáo dục học sinh phát triển toàn diện; GVCN là người chịu trách nhiệm quản
lý và giáo dục, điều khiển và phối hợp mọi hoạt động của các thành viên trong
lớp cũng như và người giữ mối quan hệ giữa lớp học với nhà trường, gia đình
và xã hội. Vậy có thể nói, GVCN lớp là cầu nối giữa các lực lượng giáo dục
trong và ngoài nhà trường.
Đối với cấp Tiểu học, đội ngũ giáo viên chủ nhiệm càng quan trọng hơn
vì ngồi việc làm cơng tác chủ nhiệm họ cịn đảm nhiệm giảng dạy tất cả các
mơn hoc. Chất lượng giáo dục tồn diện của nhà trường đạt cao hay thấp phụ


2

thuộc phần lớn vào kết quả giáo dục của từng GVCN đối với lớp mình phụ
trách. Cơng tác chủ nhiệm lớp là công việc quan trọng trọng tổng thể các hoạt
động của trường tiểu học nhằm đưa chất lượng giáo dục tồn diện học sinh
được nâng cao. Vậy để có chất lượng, hiệu suất cao trong công tác đào tạo,
CBQL ở mỗi nhà trường cần phải quan tâm đến đội ngũ GVCN lớp, vì đây là
lực lượng chủ đạo trong công tác giáo dục của nhà trường. Việc xây dựng đội
nguc GVCN lớp giỏi làm lực lượng nòng cốt và có ý nghĩa quyết định trong
việc thực hiện mục tiêu giáo dục của mỗi nhà trường.
Thực tế cho thấy trong các nhà trường tiểu học, bên cạnh các ưu điểm

vẫn cịn có những hạn chế nhất định. Đó là nhận thức của một số CBQL, giáo
viên về vai trò của hoạt động chủ nhiệm lớp có nơi, có lúc cịn phiến
diện;công tác quản lý, chỉ đạo hoạt động chủ nhiệm lớp của các cấp quản lý
còn hạn chế; cá biệt một số bộ phận giáo viên được phân công làm nhiệm vụ
chủ nhiệm lớp còn yếu về năng lực tổ chức và điều hành lớp chủ nhiệm;
GVCN lớp chưa được quan tâm đúng mực; việc phối hợp giữa các lực lượng
trong và ngồi nhà trường chưa chặt chẽ cịn lỏng lẻo, chưa thực sự hỗ trợ tích
cực cho cơng tác chủ nhiệm lớp.
Ở các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương, đội ngũ
CBQL ở các nhà trường đã nhận thức được tầm quan trọng của đội ngũ
GVCN lớp do đó đã chú trọng đến việc tìm tịi các biện pháp nhằm quản lý
lực lượng này. Tuy nhiên các biện pháp đó mới chỉ dựa trên kinh nghiệm
trong quá trình cơng tác của bản thân nên để đạt được kết quả khả thi còn hạn
chế. Mặt khác để nghiên cứu giáo dục bậc TH của huyện Bình Giang, tỉnh Hải
Dương đã có rất nhiều tác giả và đề tài nghiên cứu nhưng nghiên cứu chuyên
sâu, đầy đủ về quản lý đội ngũ GVCN theo hướng tiếp cận năng lực thì chưa
có tác giả hay đề tài nào nghiên cứu. Mặc dù trong thực tế, lãnh đạo phòng
giáo dục và đào tạo đã tổ chức đã tổ chức các cuộc hội thảo, chuyên đề nhằm
nâng cao chất lượng, hiệu quả trong giáo dục học sinh đối với đội ngũ GVCN


3

lớp. Mặt khác, conng tác chủ nhiệm lớp ở các trường tiểu học huyện Bình
Giang cịn nhiều hạn chế là do GVCN chưa được đào tạo, bồi dưỡng một cách
đầy đủ, hệ thống để có những năng lực cốt nõi, nhất là các năng lực: năng lực
chuyên môn nghiệp vụ; năng lực quản lý lớp học; năng lực giáo dục học
sinh;... Chính vì điều đó việc phát triển và quản lý đội ngũ GVCN trong các
trường tiểu học theo hướng tiếp cận năng lực là vấn đề cấp thiết, có ý nghĩa
lâu dài và đảm bảo sự vững chắc cho đội ngũ này.

Xuất phát từ các quan điểm chỉ đạo cảu Đảng và Nhà nước, từ việc nghiên
cứu lý luận cùng các kinh nghiệm làm công tác chủ nhiệm và quản lý nhiều
năm của bản thân trong nhà trường tiểu học, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Quản
lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học huyện Bình Giang,
tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng đội giáo viên chủ
nhiệm ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương.
Đề tài đề xuất các biện pháp quản lý giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu
học huyện Bình Giang, tỉnh Hải dương theo hướng tiếp cận năng lực nhằm
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ở các trường tiểu học trên địa bàn
huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để mục đích nghiên cứu đã nêu đạt được kết quả như mong muốn, tác
giả cần thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu
học theo hướng tiếp cận năng lực.
- Đánh giá thực trạng việc quản lí giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học
tại huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực.
- Đề xuất các biện pháp quản lí giáo viên chủ nhiệm trường tiểu học tại
huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực.


4

4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý đội ngũ GVCN ở các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh
Hải dương theo hướng tiếp cận năng lực.
4.2. Đối tượng nghiên cứu

Biện pháp quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học trên
địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực.
5. Phạm vi nghiên cứu
- Giới hạn nội dung nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động quản lí đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm các trường tiểu học trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương
theo hướng tiếp cận năng lực.
- Giới hạn khách thể nghiên cứu
Nghiên cứu trên: 60 CBQL (Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, tổ trưởng, tổ
phó chun mơn); 190 giáo viên.
- Giới hạn địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu trên 10 Trường tiểu học
trên địa bàn huyện Bình Giang cụ thể là: TH Hồng Khê; TH Hùng Thắng; TH
Kẻ Sặt; TH Cổ Bì; TH Long Xuyên; TH Bình Xuyên; TH Nhân Quyền; TH
Tân Hồng; TH Tân Việt; TH Vĩnh Hồng.
6. Giả thuyết khoa học
Nếu tìm được các biện pháp quản lí phù hợp để phát triển đội ngũ giáo viên
chủ nhiệm ở trường tiểu học theo hướng tiếp cận năng lực và thực hiện chúng
một cách đồng bộ, triệt để thì có thể phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở
trường tiểu học đáp ứng yêu cầu của xã hội, thì sẽ góp phần nâng cao cơng tác
chủ nhiệm nói riêng và chất lượng giáo dục tiểu học ở các trường tiểu học
huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương nói chung.


5

7. Các phương pháp nghiên cứu
7.1 Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu tài liệu, văn kiện, nghị quyết, sách chun khảo, tham khảo có liên quan đến cơng tác
chủ nhiệm lớp, quản lý trường tiểu học và các tài liệu khác có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Từ đó, tác
giả tiến hành phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa tài liệu để xây dựng lý luận làm cơ sơ trong quá trình nghiên

cứu.

7.2 Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động chủ nhiệm của đội
ngũ GVCN ở các trường tiểu học huyện Bình Giang; các biểu hiện về thái độ
và hành vi của học sinh trong quá trình học tập và thực hiện các hoạt động
giáo dục từ đó đánh giá hiệu quả cơng tác chủ nhiệm của GVCN lớp.
- Phương pháp điều tra: Sử dụng phiếu điều tra để tìm hiểu thực
trạngviệc quản lý đội ngũ GVCN lớp ở các trường tiểu học huyện Bình
Giang, tỉnh Hải Dương.
- Phương pháp phỏng vấn: Để làm rõ nội dung nghiên cứu của luận văn, tác
giả phỏng vấn các khách thể nghiên cứu về các biện pháp quản lý đội ngũ
GVCN ở các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng
tiếp cận năng lực.
- Phương pháp xin ý kiến chuyên gia: Tác giả đã tham khảo ý kiến của các
các đồng chí lãnh đạo chun viên Phịng giáo dục và đào tạo, các giáo viên
chủ nhiệm có kinh nghiệm…để co thêm thơng tin đảm bảo tính khách quan,
tin cậy cho kết quả việc nghiên cứu. Đặc biệt tác giả đã xin ý kiến đóng góp
cho những đề xuất các biện pháp nhằm quản lý có hiệu quả đội ngũ GVCN
theo hướng tiếp cận năng lực ở các trường tiểu học nơi được nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm giáo dục: Từ kết quả nghiên cứu
hoạt động giáo dục của GV và học sinh, tác giả đã phân tích làm rõ hiệu quả
quản lý đội ngũ GVCN ở các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải
Dương theo hướng tiếp cận năng lực.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục: Thơng qua tìm hiểu, tác
giả tổng kết những kinh nghiệm về biện pháp quản lí đội ngũ giáo viên chủ


6

nhiệm ở các trường tiểu học trong huyện Bình Giang theo hướng tiếp cận
năng lực.
- Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê tốn học
Trong q trình điều tra thực trạng việc quản lý đội ngũ GVCN ở các
trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng tiếp cận năng lực
tác giả đã xử lý các số liệu thu thập được dưới dạng: bảng số liệu, biểu đồ…
8. Đóng góp của đề tài
- Bổ sung hồn thiện những vấn đề lý luận của đề tài, trên cơ sở làm rõ
tổng quan nghiên cứu vấn đề, các khái niệm cơ bả; đặc biệt đã xem xét vai trò
vị trí; yêu cầu về phẩm chất và năng lực của GVCN ở các trường tiểu học;
cũng như quản lý phát triển đội ngũ này theo một hướng tiếp cận năng lực.
- Việc khảo sát toàn diện, đầy đủ thực trạng quản lý đội ngũ GVCN ở
các trường tiểu học trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo
hướng tiếp cận năng lựcđã đem lại những đánh giá khách quan về đội ngũ này
làm cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp của đề tài.
- Các giải pháp đề xuất của đề tài khơng chỉ có khả năng vận dụng vào
quản lý đội ngũ GVCN ở các trường tiểu học theo tiếp cận năng lực trên địa
bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương mà cịn có thể vận dụng vào quản lý
đội ngũ GVCN ở các trường tiểu học theo tiếp cận năng lực trên địa bàn khác
- Luận văn là tài liệu tham khảo cho cán bộ quản lý các trường tiểu học
ở huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương và là tài liệu tham khảo trong công tác
quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học theo hướng tiếp
cận năng lực
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài các phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và


7

phụ lục, luận văn dự kiến được tác giả trình bày trong 3 chương:

- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các
trường tiểu học theo hướng tiếp cận năng lực.
- Chương 2: Thực trạng quản lí đội ngũ giáo viên giáo viên chủ nhiệm
ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo
hướng tiếp cận năng lực.
- Chương 3: Biện pháp quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các
trường tiểu học trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo hướng
tiếp cận năng lực.


8

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Những nghiên cứu về đội ngũ GVCN
Ở Hàn Quốc, “ GVCN lớp đóng nhiều vài trị: là người tư vấn, quản lí
hành chính, là người giữ gìn trật tự. Các giờ của GVCN lớp thường bắt đầu
trước giờ thứ nhất hoặc sau giờ cuối cùng của mỗi buổi học, kéo dài từ 20
đến 30 phút. Công tác chủ nhiện lớp là việc GVCN lớp thông báo các kế
hoạch của nhà trường, giữ gìn nề nếp lớp học, các cơng việc hành chính lớp
học, ổn định lớp học, tư vấn cho học sinh. Về quản lí cơng tác chủ nhiệm lớp,
lãnh đạo nhà trường xem đây là trách nhiệm của giáo viêm và là kĩ năng
mềm của họ” [52, tr.34].
Ở Trung Quốc“ công tác chủ nhiệm lớp được hiểu là các công việc nội
vụ của một lớp học. Chẳng hạn như việc thu bài tập ở nhà, vệ sinh lớp học. Ở
một số trường phổ thông phát triển hơn, học sinh được gộp nhóm theo năng
khiếu của mơn học hoặc theo năng khiếu của các lĩnh vực hoạt động khác
trong cuộc sống. GVCN sẽ đảm nhiệm việc lựa chọn này. Trong một số giờ

dạy, GVCN sẽ cung cấp cho học sinh những lời khuyên, hướng dẫn về học
thuật cũng như những kĩ năng trong cuộc sống. GVCN cũng hướng dẫn tập
thể học sinh lựa chọn bầu lớp trưởng để giúp GVCN quản xuyến các công
việc nội vụ của lớp học. Lớp trưởng sẽ là cầu nối giữa học sinh trong lớp và
GVCN” [52].
GVCN lớp ở Nhật Bản“ đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ, học như là cha mẹ
thứu hai của học sinh. GVCN lớp ở Nhật Bản “ đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ,
họ như là cha mẹ thứ hai của học sinh. GVCN lớp ở Nhật Bản kéo dài trong
nhiều năm học…”[52].


9

Tác giả Hà Nhật Thăng (2001) đã biên soạn cuốn“ Công tác chủ nhiệm
lớp ở trường phổ thông”[41]. Nội dung tài liệu này “đã xác định rõ vị trí, vai
trị, chức năng, nhiệm vụ của người GVCN ở trường phổ thông, chỉ ra những
nội dung và cách thức thực hiện các công việc của người GVCN trong giai
đoạn hiện nay. Tuy nhiên, nội dung cuốn tài liệu vẫn nặng về lý luận, quan
điểm chung và được sử dụng chủ yếu cho việc bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm
lớp cho các GVCN ở trường phổ thông - những người đang trực tiếp làm
cơng tác chủ nhiệm lớp”.
Ngồi ra, tác giả Hà Nhật Thăng và các cộng sự (2004) còn biên soạn
cuốn“ Phương pháp công tác của người giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường
phổ thông”.Tác giả Hà Nhật Thăng (2001) đã biên soạn cuốn “Công tác chủ
nhiệm lớp ở trường phổ thơng” [41]. Trong tài liệu này“ nhóm tác giả cũng
đã đề cập đến một số năng lực chủ nhiệm, xâ dựng một số mơ hình để hướng
dẫn rèn luyện năng lực cho sinh viên sư phạm. Tuy nhiên, cơng trình nghiên
cứu của tác giả chưa chỉ rõ sử dụng rèn luyện cho đối tượng cụ thể nào”.
Tác giả Nguyễn Thanh Bình và các cộng sự (2011) biên soạn cuốn“
Một số vấn đề trong công tác chủ nhiệm ở trường trung học phổ thông hiện

nay”[4]. Cuốn sách đề cập đến“ hệ thống các kỹ năng cơ bản của người
GVCN, chỉ ra các cách thức rèn luyện từng KN chủ nhiệm lớp đó. Tuy nhiên,
nội dung cuốn tài liệu của tác giả chủ yếu dùng để bồi dưỡng, tập huấn cho
các GVCN ở nhà trường phổ thơng. Cịn cách thức rèn luyện, phát triển năng
lực chủ nhiệm lớp cho sinh viên sư phạm như thế nào nhóm tác giả khơng đề
cập đến”[4, tr.36].
Nghiên cứu về vai trò, hoạt động của giáo viên làm công tác CN được
nhắc đến trong nghiên cứu của Nguyễn Thanh Bình (chủ biên), Đào THị
Oanh, Vũ Thị Sơn, Nguyễn Kim Dung, Lục Thị Nga, Nguyễn Thị Hằng.
“Người GVCN lớp đóng nhiều vai trị: là người tư vấn, quản lí hành chính, là
người giữ gìn trật tự. Các giờ của GVCN lớp thường bắt đầu trước giờ thứ


10

nhất hoặc sau giờ cuối cùng của mỗi buổi học, kéo dài từ 20 đến 30 phút.
Công tác chủ nhiệm lớp là việc GVCN lớp thông báo các kế hoạch của nhà
trường, giữ gìn nề nếp lớp học, các cơng việc hành chính lớp học, ổn định
lớp học, tư vấn cho học sinh. Về quản lí cơng tác chủ nhiệm lớp, lãnh đạo
nhà trường xem đây là trách nhiệm của giáo viên và là kĩ năng mềm của
họ ”[3, tr.45].
Nghiên cứu về năng lực giáo dục HS của GVCN được đề cập trong
nghiên cứu của Nguyễn Thúy Nga“ GVCN cần có năng lực tổ chức, đánh giá
HS bên cạnh đó cần có năng lực tổ chức các HĐGD cho HS. Tầm ảnh hưởng
của giáo viên chủ nhiệm đến học sinh trong lớp rất lớn. Học sinh học được
rất nhiều từ hình ảnh của người giáo viên chủ nhiệm lớp. Đặc biệt các em sẽ
học được từ thầy cô cách ứng xử, cách giải quyết các vấn đề nảy sinh trong
cuộc sống. Kết quả nghiên cứu lú luận và thực trạng tác giả đã đưa ra một số
biện pháp nhằm nâng cao năng lực GDHS cho GVCN ” [26, tr.45].
Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Thi đưa ra biện pháp nâng cao năng

lực cho GVCN lớp đó là đề tài “Quản lí giáo dục đạo đức cho học sinh của
giáo viên chủ nhiệm lớp trường trung học cơ sở thành phố Hà Nội trong bối
cảnh đổi mới giáo dục” [43] đã đưa ra biện pháp quản lí.
Trong cơng trình nghiên cứu“ Định hướng đào tạo đội ngũ giáo viên
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục Việt Nam” (2016) củaNguyễn Danh Hữu
đã xác định các nhóm năng lực sư phạm cơ bản của giáo viên cần được đào
tạo và bồi dưỡng cụ thể như sau: “(1) Nhóm năng lực về phẩm chất đạo đức
(Thế giới quan đóng vai trị nền tảng, định hướng thái độ hành vi ứng xử của
giáo viên với thế giới tự nhiên vè xã hội; lòng u trẻ; ứng xử bình đẳng, dân
chủ, tơn trọng nhân cách của người đọc, biết hợp tác với người học trong q
trình dạy học, giáo dục; lịng u nghề, cam kết trách nhiệm với nghề); (2)
Nhóm năng lực dạy học và giáo dục (năng lực chuẩn đốn, tìm hiểu nhưu cầu
đối tượng dạy học, giáo dục; năng lực thiết kế kế hoạc giáo dục, dạy học;


11

năng lực tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục, dạy học; năng lực giám sát,
đánh giá kết quả hoạtđộng dạy học, giáo dục; năng lực giải quyết vấn đề nảy
sinh trong thực tiễn, năng lực dạy học tích hợp, dạy học phân hóa, dạy học vì
sự phát triển bền vững” [21]
Luận án tiến sĩ của Phạm Minh Giản(2012)“ Quản lý phát triển đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long”
cũng dựa trên tiếp cận chuẩn hóa để nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý
phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở. Trên cơ sở đánh giá thực trạng
đội ngũ giáo viên trung học sơ sở và thực trạng quản lý phát triển đội ngũ
giáo viên trung học cơ sở các tỉnh đồng bằng luận án đề xuất ra các giải
pháp phù hợp, nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục trung học cơ sở các tỉnh
đồng bằng sông Cửu Long [13].
Luận án về “ Xây dựng và sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán trong

phát triển nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở Thành phố Hà Nội” của tác
giả Nguyễn Hữu Độ (2015). Nội dung cơ bản của luận án cũng đề cập đến
việc “ Xây dựng và sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán trong phát triển nghề
nghiệp giáo viên trung học cơ sở khu vực Thành phố Hà Nộ”i. [37]
Như vậy, các nghiên cứu đều khẳng định công tác ĐNGV chủ nhiệm và
quản lý ĐNGV chủ nhiệm là lực lượng có vai trị quan trọng. Đến thời điểm
hiện nay, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương chưa có cơng trình nào nghiên
cứu đi sâu vào quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học
huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo tiếp cận năng lực. Vì vậy, phần cơ sở
lý luận của đề tài cần được đi nghiên cứu sâu hơn, việc khảo sát thực tiễn
quản lý đội ngũ GVCN ở các trường tiểu học huyện Bình Giang, tỉnh Hải
Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục nhằm đảm bào số lượng, chất lượng
đội ngũ GV làm công tác chủ nhiệm lớp theo hướng tiếp cận năng lực.


12

1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý đội ngũ GVCN
Nghiên cứu về Quản lý hoạt động chuyên môn của Hiệu trưởng tại các
trường tại các trường trung học phổ thông huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà
Nội. Theo tác giả, trong hoạt động quản lý của nhà trường thì quản lý chuyên
môn của giáo viên là. Theo tác giả, trong hoạt động quản lý của nhà trường
thì quản lý chun mơn của giáo viên là nhiệm vụ quan trọng nhất, vì nó
quyết định trực tiếp đến chất lượng giáo dục của nhà trường.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, công tác quản lý chất lượng đội ngũ GV nói
chung, GVCN nói riêng đều dựa trên Chuẩn nghề nghiệp. Chẳng hạn ở Anh,
Bỉ, Australia, Canada, Chuẩn nghề nghiệp đã được BGD&ĐT công bố. Các
cơ quan quản lý sẽ căn cứ vào đó để xây dựng chương trình đào tạo giáo viên,
các trường học và giáo viên sẽ căn cứ vào đó để đưa ra chương trình bồi
dưỡng và tự bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ đáp

ứng u cầu phát triển ở các nước đó. [52].
Nói chung, các nghiên cứu đã đề cập đến việc phát triển đội ngũ giáo
viên nói chung, đội ngũ GVCN nói riêng; yêu cầu đối với GVCN trong hoạt
động dạy học - giáo dục. Một trong những đặc iểm nổi bật là GVCN ở tiểu
học phải dạy tất cả các môn, làm chủ được môn học(nội dung), thu hút được
học sinh tham gia học tập(phương pháp), đánh giá được việc học của học sinh
(mục tiêu) trong tiến trình phát triển nghề nghiệp. Hay nói một cách khác,
việc quản lý đội ngũ GVCN được những nhà quản lý giáo dục cũng như bản
thân nhà giáo tích cực thực hiện nhằm đáp ứng những yêu cầu của nghề
nghiệp, yêu cầu phát triển không ngừng của xã hội.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học
Lớp học là đơn vị cơ bản được thành lập để tổ chức giảng dạy và GD
học sinh trong mỗi nhà trường. Để quản lý GD học sinh trong lớp, nhà trường
phân công một trong những GV đang giảng dạy có năng lực chuyên môn tốt,


13

có kinh nhiệm và tinh thần trách nhiệm cao cùng lịng nhiệt tình cơng tác, có
uy tín với HS và đồng nghiệp làm chủ nhiệm lớp. Đó là giáo viên chủ nhiệm.
Theo từ điển Tiếng Việt do Tác giả Hoàng Phê (chủ biên): “GVCN là
giáo viên phụ trách lớp học về mọi mặt”.
Trong mỗi trường học hiệu trưởng không thể quản lí, nắm vững từng
học sinh trong lớp học (trừ trường hợp đặc biệt). GVCN là“ Hiệu trưởng
nhỏ”được hiệu trưởng nhà trường giao trách nhiệm quản lý lớp học. Do vậy,
trong thực tế GVCN lớp là giáo viên được Hiệu trưởng lựa chọn trong số giáo
viên đang trực tiếp giảng dạy trên lớp học đó để tổ chức thực hiện chủ trương,
kế hoạch của nhà trường, quản lí, giáo dục và chịu trách nhiệm về chất lượng
giáo dục toàn diện học sinh lớp mình được phụ trách. GVCN lớp cần theo dõi

sát sao, đánh giá đúng, đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh về kết quả học tập
và rèn luyện của các em. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình, người
GVCN ln chịu sự quản lí, chỉ đạo của Hiệu trưởng, thường xuyên báo cáo,
xin ý kiến chỉ đạo của Hiệu trưởng về tình hình của lớp chủ nhiệm.
Trong điều lệ trường tiểu học ban hành theo thông tư 28/2020/TTBGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã chỉ rõ vị trí chức năng niệm vụ
của GVCN trường hiểu học. Vậy nên, theo chúng tôi trong luận văn này
GVCN được hiểu là: GVCN ở trường tiểu học là GV dạy lớp, được hiệu
trưởng giao nhiệm vụ quản lý, phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và
ngoài nhà trường thực hiện các hoạt động giáo dục đã được xây dựng nhằm
hình thành phát triển phẩm chất, năng lực học sinh và thúc đẩy sự tiến bộ
củatập thể học sinh trong 1 lớp.
1.2.2 Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học
Đội ngũ là tập hợp một số đông người cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc
nghề nghiệp hợp thành, hoạt động trong một hệ thống.
Khái niệm đội ngũ được sử dụng một cách phổ biến trong lĩnh vực tổ
chức thuộc nhiều lĩnh vực hoạt động khác nhau như: Đội ngũ tri thức; Đội


14

ngũ văn, nghệ sĩ; Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; Đội ngũ y, bác sĩ…
Trong lĩnh vực GD&ĐT, thuật ngữ đội ngũ cũng được sử dụng để chỉ những
tập hợp người được phân biệt với nhau về chức năng trong hệ thống GD&ĐT.
Theo Từ điển Giáo dục học định nghĩa:“ Đội ngũ giáo viên là tập hợp
những người đảm nhận cơng tác giáo dục và dạy học có đủ tiêu chuẩn đạo
đức, chuyên môn và nghiệp vụ quy định” [18].
Như vậy, trong luận luận văn xác định: đội ngũ GVCN ở trường tiểu
học là tập hợp GV có đủ tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực, được hiệu
trưởng giao nhiệm vụ phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài
nhà trường quản lý và thực hiện các hoạt động giáo dục đã được xây dựng

nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của tập thể lớp và của học sinh trong một lớp.
ĐNGV chủ nhiệm trường tiểu học thực hiện công tác chủ nhiệm nhằm
thực hiện tốt mục tiêu quản lý và giáo dục học sinh theo yêu cầu cấp học.
1.2.3. Năng lực giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học
1.2.3.1. Năng lực
Theo từ điển tâm lí học của tác giả Vũ Dũng (2000), “Năng lực là tập
hợp các tính chất hay phẩm chất tâm lí cá nhân đóng vai trị là điều kiện bên
trong, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện tốt một dạng hoạt động”.
Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Năng lực là đặc điểm tâm lí cá nhân
đáp ứng những địi hỏi của hoạt động nhất định nào đó là điều kiện để thực
hiện có kết quả hoạt động đó” [15].
“Năng lực, khả năng được hình thành hoặc phát triển cho phép một
con người đạt thành công trong một hoạt động thể lực, trí lực hoặc nghề
nghiệp. Năng lực được thể hiện vào khả năng thi hành một hoạt động, thực
hiện một nhiệm vụ”[18], theo từ điển giáo dục.
“Năng lực là thuộc tính cá nhân cho phép cá nhân thực hiện thành
công hoạt động nhất định,đạt kết quả mong muốn trong từng trường hợp cụ
thể” [22], theo tác giả Đặng Thành Hưng.


15

Như vây, ta có thể hiểu năng lực là tổ hợp những kiến thức, kĩ năng,
thái độ của cá nhân đảm bảo thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ trong tình
huống cụ thể.
1.2.3.2. Năng lực giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học
Từ những vấn đề đã nghiên cứu ở trên chúng tôi cho rằng: Năng lực
giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học là tổ hợp những kiến thức, kĩ năng,
thái độ của người GVCN đảm bảo thực hiện có hiệu quả nội dung cơng tác
chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học.

1.2.3.3 Tiếp cận năng lực
Tiếp cận năng lực được xem xét dưới những góc độ khác nhau. Tiếp
cận năng lực dưới góc độ phát triển nguồn nhân lực; tiếp cận năng lực dưới
góc độ giáo dục và tiếp cận năng lực dưới góc độ quản lý.
Trong luận văn vấn đề tiếp cận năng lực chúng tôi xem xét với góc độ
phát triển nguồn nhân lực. Tiếp cận dựa theo yêu cầu, đặc điểm, biểu hiện về
năng lực của người lao động (nhân lực) ở từng vị trí việc làm, cụ thể đây là
GVCN ở trường tiểu học.
1.2.4. Quản lý
Quản lý là một loại hình lao động của con người trong cộng đồng nhằm
thực hiện các mực tiêu mà tổ chức hoặc xã hội đặt ra. Quản lý là một hoạt
động bao trùm mọi mặt đời sống xã hội và là nhân tố không thể thiếu được
trong sự phát triển của xã hội. Các nhà chính trị, các triết gia thời cổ đại đến
nay đều rất coi trọng vai trò của quản lý tong sự ổn định và phát triển của xã
hội. Quản lý là một phạm trù tồn tại khách quan và là một tất yếu lịch sử.
“ Quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng, chính xác cái gì cần làm và làm
cái đó như thế nào, bằng phương pháp nào là tốt nhất mà rẻ tiền nhất”[54],
theo lời tác giả Fredrich Wiliam Taylor(1856-1915).
Trong cuốn “ Quản lý nguồn nhân lực”, Paul Herscy và Ken Blanc
Heard lại coi “ Quản lý là một quá trình cùng làm việc giữa nhà quản lý và


16

người bị quản lý, nhằm thông qua hoạt động của cá nhân, của nhóm, huy
động các nguồn khác để đạt mục tiêu của tổ chức” [34].
“ Quản lý là một q trình định hướng, q trình có mục tiêu, quản lý
là một hệ thống nhằm đạt được những mục tiêu nhất định”[27], theo tác giả
Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ Hoạt.
Tác giả Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc lại cho rằng: “Quản lý

là các tác động có định hướng, có chủ đích của một chủ thể quản lý đến
khách thể quản lý trong một tổ chức, nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt
được mục đích của tổ chức” [9, tr.56].
Từ quan niệm của cac shocj giả đã nêu trên, có thể khái quát: Quản lý
là sự tác động có tổ chức, có tính hướng đích của chủ thể quản lý lên đối
tượng quản lý nhằm huy động, sử dụng hợp lý, có hiệu quả nhất các tiềm
năng, các cơ hội, các nguồn lực cơ bản như tài lực, vật lực, nhân lực… của
hệ thống để đạt mục tiêu xác định trong bối cảnh và thơi gian nhất định.
1.2.5. Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm theo hướng tiếp cận năng lực
Một trong những nhiệm vụ cơ bản, then chốt ở trường tiểu học là quản
lý đội ngũ GVCN lớp. Để có đội ngũ GVCN lớp đủ về cơ cấu, đảm bảo về
năng lực, phẩm chất và phát triển bền vững, Nhà trường cần có những mục
tiêu, giải pháp mang tính chiến lược của quản lý. Đội ngũ GVCN lớp không
thể tự nhiên, tự gia tăng thêm về số lượng, chất lượng và hài hòa về cơ cấu độ
tuổi mà cần phải có sự tác động của các yếu tố bên ngồi, đó là sự tác động
của các lực lượng, tổ chức quản lý trong nhà trường.Yếu tố quan trọng trong
phát triển nguồn nhân lực ở các Nhà trường là uản lý và phát triển đội ngũ
GVCN lớp.
Sự tác động của chủ thể quản lý nhà trường lên quá trình phát triển
năng lực của đội ngũ GVCN lớp và làm cho q trình phát triển đó được diễn
ra đúng quy luật; phù hợp với thực tế của mỗi nhà trường, đáp ứng đúng nhu
cầu đổi mới giáo dục. Đó chính là bản chất của quản lý đội ngũ GVCN ở các
trường tiểu học.