Quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
----------

NGUYỄN VĂN CHUNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý THỨC TRÁCH NHIỆM
THÔNG QUA MÔN HỌC GIÁO DỤC CÔNG DÂN
CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN THUẬN THÀNH - TỈNH BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
----------

NGUYỄN VĂN CHUNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý THỨC TRÁCH NHIỆM
THÔNG QUA MÔN HỌC GIÁO DỤC CÔNG DÂN
CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN THUẬN THÀNH - TỈNH BẮC NINH

Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8 14 01 14
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐỖ TIẾN SỸ

HÀ NỘI - 2022


LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám đốc, Phòng Đào
tạo sau Đại học của Học viện Quản lý giáo dục, cùng toàn thể thầy cô tham gia
giảng dạy lớp cao học, đã luôn quan tâm và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học
tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Xin bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Đỗ Tiến Sỹ,
người Thầy hướng dẫn khoa học đã chỉ bảo tận tình, giúp tơi thực hiện đề tài và
hồn thành luận văn này.
Tơi cũng xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các đồng chí tổ trưởng,
cán bộ Đoàn - Đội, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, học sinh và cha mẹ
học sinh các trường Trung học cơ sở trên địa bàn huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc
Ninh đã hỗ trợ và giúp tơi trong q trình điều tra, khảo sát số liệu cho đề tài.
Xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, cơ quan công tác và gia đình đã quan
tâm giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập
và hồn thành luận văn này.
Mặc dù có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài nhưng chắc sẽ
khơng thể khơng có những hạn chế, thiếu sót. Bản thân tơi rất mong nhận được
sự góp ý chân thành của các thầy cô, bạn bè đồng nghiệp và những người quan
tâm đến đề tài này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 07 năm 2022
Tác giả

Nguyễn Văn Chung

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn
khoa học của PGS.TS. Đỗ Tiến Sỹ
Các nghiên cứu của luận văn được thực hiện nghiêm túc và chưa từng
được công bố ở các cơng trình trước đó./.
TÁC GIẢ

Nguyễn Văn Chung


DANH MỤC CÁC TỪ CHỮ CÁI VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

BGH

Ban giám hiệu

CBQL

Cán bộ quản lý

CSVC

Cơ sở vật chất

CMHS

Cha mẹ học sinh

HS

Học sinh

THCS

Trung học cơ sở

GD

Giáo dục

GDĐĐ

Giáo dục đạo đức

GV

Giáo viên

GVCN

Giáo viên chủ nhiệm

GVBM

Giáo viên bộ môn

GDCD

Giáo dục cơng dân

GDYTTN

Giáo dục ý thức trách nhiệm

NXB

Nhà xuất bản

NGLL

Ngồi giờ lên lớp


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU........................................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý
THỨC TRÁCH NHIỆM THÔNG QUA MÔN HỌC GIÁO DỤC CÔNG DÂN
CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ......................................................................7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề..............................................................................7
1.1.1. Thế giới................................................................................................................ 7
1.1.2. Trong nước.........................................................................................................10
1.2. Một số khái niệm cơ bản.....................................................................................13
1.2.1. Quản lý............................................................................................................... 13
1.2.2. Quản lý hoạt động dạy học.................................................................................13
1.2.3. Quản lí trường học.............................................................................................14
1.2.4. Quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học giáo

dục công dân cho học sinh ở các trường THCS...........................................................16
1.3. Giáo dục ý thức trách nhiệm trong giáo dục đạo đức thông qua môn học
giáo dục công dân cho học sinh ở trường THCS.....................................................17
1.3.1. Giáo dục đạo đức ở trường THCS......................................................................17
1.3.2. Giáo dục ý thức trách nhiệm trong giáo dục đạo đức.........................................18
1.3.3. Hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua dạy học môn học giáo
dục công dân cho học sinh ở các trường THCS...........................................................19
1.3.4. Giáo dục cho học sinh ý thức trách nhiệm thông qua dạy học môn học giáo
dục công dân................................................................................................................ 28
1.4. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm cho học sinh ở
các trường THCS thông qua bộ môn học giáo dục công dân.................................32
1.4.1. Lập kế hoạch giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học giáo dục
công dân cho học sinh ở các trường THCS..................................................................32
1.4.2. Tổ chức hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học giáo
dục công dân cho học sinh ở các trường THCS...........................................................33
1.4.3. Chỉ đạo hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học giáo
dục công dân cho học sinh ở các trường THCS...........................................................34
1.4.4. Quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông
qua môn học giáo dục công dân cho học sinh ở các trường THCS..............................34
1.4.5. Quản lý trang thiết bị dạy học đáp ứng hoạt động dạy và học của nhà
trường.......................................................................................................................... 36
1.4.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm


thông qua môn học giáo dục công dân cho học sinh ở các trường THCS....................37
Tiểu kết chương 1.......................................................................................................40
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý THỨC
TRÁCH NHIỆM THÔNG QUA MÔN HỌC GIÁO DỤC CÔNG DÂN CHO
HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN THUẬN
THÀNH- TỈNH BẮC NINH.......................................................................................41

2.1. Khái quát chung về các trường THCS - huyện Thuận Thành - tỉnh Bắc
Ninh............................................................................................................................. 41
2.1.1. Đặc điểm địa lý tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Thuận Thành - tỉnh Bắc
Ninh............................................................................................................................. 41
2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục và giáo dục THCS ở các trường trung học cơ
sở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.........................................................................43
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng...............................................................................48
2.2.1. Mục tiêu khảo sát...............................................................................................48
2.2.2. Đối tượng và địa bàn khảo sát............................................................................48
2.2.3. Nội dung khảo sát..............................................................................................49
2.2.4. Phương pháp khảo sát........................................................................................49
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học
GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc Ninh
50
2.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động GDYTTN thông qua môn học
GDCD cho học sinh ở trường THCS huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh...................50
2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung GDYTTN thông qua môn học GDCD cho
học sinh cho học sinh ở trường THCS huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.................51
2.3.3. Thực trạng thực hiện hình thức, phương pháp hoạt động GDYTTN thông
qua dạy học môn GDCD cho học sinh ở trường THCS huyện Thuận Thành, tỉnh
Bắc Ninh...................................................................................................................... 53
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua
môn học giáo dục công dân cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận
Thành- tỉnh Bắc Ninh................................................................................................57
2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm
thông qua môn học giáo dục công dân cho học sinh THCS.........................................57
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục ý thức trách
nhiệm thông qua môn học giáo dục công dân cho học sinh THCS..............................60
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông
qua môn học giáo dục công dân cho học sinh THCS...................................................64

2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông


qua môn học giáo dục công dân cho học sinh THCS...................................................67
2.4.5. Thực trạng quản lý các phương tiện thiết bị dạy học trong hoạt giáo dục ý
thức trách nhiệm thông qua môn học giáo dục công dân cho học sinh THCS
huyện Thuận Thành.....................................................................................................70
2.4.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động giáo dục ý thức
trách nhiệm thông qua môn học giáo dục công dân cho học sinh THCS huyện
Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh........................................................................................72
2.5. Đánh giá thực trạng quản lí hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm
thông qua môn học giáo dục công dân cho học sinh THCS huyện Thuận
Thành, tỉnh Bắc Ninh................................................................................................74
2.5.1. Mặt mạnh...........................................................................................................74
2.5.2. Mặt hạn chế........................................................................................................74
2.5.3. Nguyên nhân......................................................................................................76
Tiểu kết chương 2.......................................................................................................79
CHƯƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý THỨC
TRÁCH NHIỆM THÔNG QUA MÔN HỌC GIÁO DỤC CÔNG DÂN CHO
HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN THUẬN
THÀNH - TỈNH BẮC NINH......................................................................................80
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp.....................................................................80
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống.....................................................................80
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa.......................................................................80
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính cần thiết và tính khả thi..............................................81
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả.....................................................................81
3.2. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học về giáo dục ý thức
trách nhiệm thông qua bộ môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS
- huyện Thuận Thành - tỉnh Bắc Ninh......................................................................82
3.2.1. Tăng cường kĩ năng giáo dục ý thức trách nhiệm trong dạy học môn giáo

dục công dân cho đội ngũ giáo viên.............................................................................82
3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên bộ môn về giáo dục ý
thức trách nhiệm thông qua bộ môn học giáo dục công dân cho học sinh THCS
huyện Thuận Thành.....................................................................................................84
3.2.3. Đổi mới hình thức tổ chức giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học
giáo dục công dân........................................................................................................87
3.2.4. Xây dựng cơ chế phối hợp giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học
giáo dục cơng dân........................................................................................................89
3.2.5. Tăng cường và sử dụng hợp lí, hiệu quả thiết bị dạy học để phục vụ cho
hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua bộ môn học giáo dục công dân


..................................................................................................................................... 91
3.2.6. Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông
qua bộ môn học giáo dục công dân cho học sinh.........................................................93
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp........................................................................95
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của một số biện pháp đề xuất............96
3.4.1. Tổ chức khảo nghiệm.........................................................................................96
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm.........................................................................................97
Tiểu kết chương 3.....................................................................................................102
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.............................................................................103
1. Kết luận................................................................................................................. 103
2. Khuyến nghị.........................................................................................................105
TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................106
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Nội dung giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho
học sinh THCS..............................................................................................21

Bảng 2.1. Số lượng, trình độ đào tạo giáo viên (trong biên chế)..........................45
Bảng 2.2. Kết quả xếp loại hạnh kiểm học sinh......................................................46
Bảng 2.3. Kết quả xếp loại học lực..........................................................................46
Bảng 2.4. Đối tượng và địa bàn khảo sát................................................................48
Bảng 2.5. Thực trạng việc xác định mục tiêu, nhiệm vụ của hoạt động
GDYTTN thông qua môn học GDCD cho học sinh THCS Thuận
Thành.........................................................................................................50
Bảng 2.6. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV và HS mức độ quan trọng về
các nội dung GDYTTN thông qua môn học GDCD cho học sinh
cho HS THCS............................................................................................51
Bảng 2.7. Thực trạng phương pháp GDYTTN cho học sinh THCS huyện
Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh...................................................................53
Bảng 2.8. Thực trạng thực hiện hình thức hoạt động GDYTTN thông qua
môn học GDCD cho học sinh ở trường THCS huyện Thuận
Thành, tỉnh Bắc Ninh...............................................................................55
Bảng 2.9. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về cơng tác quản lí xây dựng kế
hoạch hoạt động GDYTTN thông qua môn học GDCD cho HS
THCS.........................................................................................................57
Bảng 2.10. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về công tác tổ chức thực hiện
kế hoạch hoạt động GDYTTN thông qua môn học GDCD cho HS
THCS.........................................................................................................60
Bảng 2.11. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về công tác chỉ đạo thực hiện
kế hoạch hoạt động GDYTTN thông qua môn học GDCD cho HS
THCS.........................................................................................................64
Bảng 2.12. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về công tác kiểm tra, đánh giá


kế hoạch hoạt động GDYTTN thông qua môn học GDCD cho HS
THCS.........................................................................................................68
Bảng 2.13. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV và HS về sử dụng các phương

tiện thiết bị, các điều kiện cơ sở vật chất trong giáo dục.....................70
Bảng 2.14. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về thực trạng các yếu tố ảnh
hưởng đến quản lí hoạt động hoạt động GDYTTN thông qua môn
học GDCD cho HS THCS........................................................................72
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp quản lý..........97
Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp xem lại tên
các BP........................................................................................................99
Bảng 3.3. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
.................................................................................................................. 100


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Tính cần thiết của các biện pháp........................................................98
Biểu đồ 3.2. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp..................................100


MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Mỗi con người chúng ta khi sinh ra đâu đã có sẵn những hiểu biết cuộc
sống, có ngay được hành trang tri thức vào đời. Vì thế vai trị của giáo dục đã
giúp cho con người là trang bị hành trang tri thức, hiểu biết, lí lẽ trong cuộc
sống, giúp cho con người sống có trách nhiệm hơn, việc cư xử giữa người với
người ngày càng tốt đẹp hơn, loại bỏ đi những thói hư tật xấu, ích kỉ, nhỏ nhen...
Bên cạnh các mặt “Trí dục”, thì “Đức dục” đặc biệt giáo dục phẩm chất trách
nhiệm cho HS trong giai đoạn hiện nay có vai trị vơ cùng quan trọng góp phần
hình thành nhân cách của một con người. Để thực hiện thành công mục tiêu giáo
dục được Luật Giáo dục quy định, thì vai trị của nhà trường, sự gương mẫu của
thầy cơ giáo điều quan trọng khơng kém.
Như trên đã nói, giáo dục phẩm chất trách nhiệm cho HS trong giai đoạn
hiện nay có vai trị vơ cùng quan trọng góp phần hình thành nhân cách của một

con người. Để thực hiện được điều đó, các nhà trường, nhất là nhà trường THCS
hiện nay đang phát huy mọi nguồn lực để hướng tới giáo dục ý thức trách nhiệm
cho học sinh. Nội dung này được thực hiện trong hầu hều thông qua các mơn
học trong đó, mơn GDCD được đánh giá là môn học liên quan trực tiếp đến giáo
dục ý thức cho các em. Thật vậy, GDCD dù ở bậc học nào cũng trang bị cho
người học thế giới quan, nhân sinh quan khoa học, xây dựng cho các em tình
yêu quê hương đất nước, ý thức trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội…
Hình thành ở các em những phẩm chất cơ bản của mỗi công dân trong thời kì
mới.
Thời gian qua các trường THCS trong huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh
đã có thành cơng trong giáo dục và dạy học, tuy nhiên trong công tác giáo dục
đạo đức nói chung và giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS nói riêng thơng qua
giảng dạy mơn GDCD. Thực tế cho thấy, đội ngũ giáo viên giảng dạy GDCD
được tăng cường cả về số lượng và chất lượng, trình độ chun mơn cơ bản đáp
ứng u cầu dạy học, nhiệt tình, tâm huyết và có kĩ năng ứng dụng các thành tựu
và phương pháp mới vào giảng dạy; học sinh các nhà trường trên địa bàn cơ bản
1


chấp hành tốt nội quy giờ giấc, không vi phạm pháp luật, khơng vi phạm nội quy
kỷ luật… Đó là những kết quả cơ bản phản ánh hiệu quả giáo dục ý thức trách
nhiệm cho học sinh thông qua dạy học GDCD. Tuy nhiên, bên cạnh những kết
quả đạt được, cơng tác quản lý hoạt động này cịn một số hạn chế như: Công tác
lãnh đạo chỉ đạo chưa thường xuyên liên tục; giáo viên một bộ phận nhỏ còn
chưa tâm huyết giảng dạy GDCD; công tác đào tạo bồi dưỡng kĩ năng chưa
được chú trọng; một số giáo viên chưa nhận thức rõ trách nhiệm giáo dục ý thức
cho học sinh thơng qua giảng dạy… Ngun nhân của tình hình trên là do nhận
thức của cán bộ lãnh đạo quản lý về công tác này chưa sâu sắc; kĩ năng giảng
dạy của giáo viên bộ môn chưa chuyên sâu; cơng tác phối hợp gia đình – nhà
trường – xã hội chưa kịp thời; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy

môn GDCD chưa đầy đủ… Đặc biệt, việc giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS
và quản lý giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS qua môn GDCD trong nhà
trường THCS cần tiếp tục nghiên cứu, thực thi hiệu quả. Từ mục tiêu đào tạo
của lớp học, cấp học, mỗi giáo viên bộ môn lồng ghép nội dung xây dựng ý thức
trách nhiệm với bản thân, với gia đình, với nhà trường, với xã hội bằng các ví
dụ, bài tập, bài ngoại khóa sinh động, hấp dẫn và luôn luôn lặp đi lặp lại chủ đề
ý thức trách nhiệm, “mưa dầm thấm lâu” chắc chắn với quan điểm này ý thức
trách nhiệm sẽ hình thành lớn lên trong tâm hồn các em.
Thời gian qua, đã có nhiều cơng trình nghiên cứu ở trong và ngồi nước có
liên quan đến quản lý, quản lý giáo dục và quản lý đào tạo… song chưa có cơng
trình nào đề cập vấn đề quản lý hoạt động giáo dục nhận thức trách nhiệm thông
qua môn học giáo dục công dân cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận
Thành- tỉnh Bắc Ninh. Với ý nghĩa đó, việc lựa chọn và nghiên cứu đề tài
“Quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD
cho học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc
Ninh” là hoàn toàn cấp thiết trên cả phương diện lý luận và thực tiễn.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ lý luận và thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ý thức
trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường trung học cơ
2


sở huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc Ninh thời gian qua, đề tài đề xuất biện pháp
nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động này trong thời gian tới.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Giáo dục đạo đức cho học sinh được coi là vấn đề quan trọng, có phạm vi
rất rộng, liên quan đến nhiều ngành khoa học về tâm lý học, giáo dục học, xã hội
học. Luận văn xác định khách thể nghiên cứu trong phạm vi tổng quát về quản
lý hoạt động giáo dục đạo đức về ý thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD

cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận Thành- Tỉnh Bắc Ninh .
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn
học GDCD cho học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Thuận Thành- tỉnh
Bắc Ninh.
4. Giả thuyết khoa học
Trong những năm qua, công tác quản lý giáo dục ý thức trách nhiệm thông
qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận Thành- tỉnh
Bắc Ninh đã có những bước phát triển, tuy nhiên còn nhiều hạn chế, chưa đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục cấp THCS hiện nay. Nếu xác lập được cơ sở lí
luận của vấn đề nghiên cứu, đánh giá đúng thực trạng của công tác giáo dục ý
thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS
huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc Ninh thì sẽ đề xuất được các biện pháp giáo dục ý
thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS
huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc Ninh có tính khả thi, góp phần nâng cao chất
lượng cho giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ lý luận về quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông
qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường trung học cơ sở.

3


- Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý giáo dục ý thức trách nhiệm thông
qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận Thành- tỉnh
Bắc Ninh ; chỉ rõ ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân.
- Đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục ý thức trách
nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận
Thành- tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới.
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu

- Giới hạn về nội dung nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu quản lý hoạt động
giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các
trường THCS huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc Ninh. Đánh giá thực trạng quản lý
hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh
ở các trường THCS huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc Ninh thông qua khảo sát bằng
các phiếu hỏi, phỏng vấn, tọa đàm với đội ngũ GV, CBQL, HS các trường THCS
trong huyện.
- Giới hạn về khách thể nghiên cứu: tiến hành khảo sát: 18 Cán bộ quản lý,
36 tổ trưởng chuyên môn, 151 giáo viên và 270 học sinh ở 9 trường THCS trên
địa bàn huyện Thuận Thành .
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Gồm các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái qt hóa,
mơ hình hóa, các tài liệu khoa học về hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm
thông qua môn học GDCD và quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm
thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS, các báo cáo năm
học; báo cáo giáo dục đạo đức nhằm xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra: Sử dụng phiếu điều tra để thăm dò ý kiến đối với
CBQL và GV với mục đích xác định những nội dung liên quan đến hoạt động
bồi dưỡng qua đó thu thập và điều tra những thông tin quan trọng và cần thiết
phục vụ cho đề tài nghiên cứu.

4


- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Thu thập các minh chứng
và tìm hiểu các kế hoạch liên quan tới hoạt động bồi dưỡng của giáo viên.
- Phương pháp chuyên gia: Lấy ý kiến của lãnh đạo Sở GD và ĐT, hiệu
trưởng trong nhà trường, các nhà QLGD làm cơ sở cho việc nghiên cứu.

- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn các cán bộ quản lý trong nhà trường,
giáo viên với mục đích thu thập các minh chứng thiết thực làm sáng tỏ kết quả
của đề tài nghiên cứu.
- Nhóm phương pháp thống kê tốn học: Căn cứ vào các số liệu thu thập
được phân tích, tính tốn các xác suất thống kê.
8. Đóng góp của luận văn
- Về lý luận
Góp phần bổ sung, hồn thiện và làm phong phú thêm hệ thống lý luận về
quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho
học sinh ở các trường trung học cơ sở.
- Về thực tiễn
- Làm tài liệu tham khảo cho đơn vị để nâng cao chất lượng công tác quản
lý. Đồng thời là tài liệu tham khảo cho các đơn vị khác.
- Xây dựng các biện pháp quản lý giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua
môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc
Ninh.
- Các cơ quan quản lý giáo dục, các trường THCS có thể tham khảo kết quả
nghiên cứu của luận văn để đề ra các biện pháp quản lí hoạt ở các trường THPT
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông với điều kiện và môi trường tương
tự.
- Luận văn khắc họa thực trạng về giáo dục ý thức trách nhiệm và hoạt
động giáo dục ý thức trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các
trường THCS huyện Thuận Thành- tỉnh Bắc Ninh.
- Luận văn đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ý thức
trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện
Thuận Thành- tỉnh Bắc Ninh, khắc phục được các hạn chế để nâng cao chất
5


lượng đội ngũ giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới.

9. Cấu trúc luận văn
Đề tài được kết cấu làm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm
thông qua môn học GDCD cho học sinh THCS;
Chương 2. Thực trạng dạy học và quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách
nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận
Thành- tỉnh Bắc Ninh;
Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách nhiệm thông
qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận Thành- tỉnh
Bắc Ninh.

6


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý THỨC
TRÁCH NHIỆM THÔNG QUA MÔN HỌC GIÁO DỤC CÔNG DÂN
CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Thế giới
- Sách chuyên khảo: Quản lý đào tạo trong nhà trường phổ thông của tác
giả A.A.Garanxkyi, Nxb Matxcova, Liên bang Nga, năm 2000.
Sách là cơng trình nghiên cứu giá trị về q trình quản lý đào tạo tại nhà
trường. Cuốn sách nêu lên những vấn đề lý luận về chủ thể và đối tượng quản lý,
phương pháp quản lý làm tiền đề quản lý hiện nay. Mặc dù ra đời vào những
năm đầu thế kỉ 20 song đến nay, giá trị vẫn còn nguyên với các nhà quản lý.
- Sách chuyên khảo: Mối quan hệ giữa quản lý và đào tạo của các tác giả
Michelle A. Miller-Day, Janet Alberts, Michael L. Hecht, Melanie R. Trost,
Robert L. Krizek, Nxb Tâm lý học báo chí, New York, Mỹ năm 2014.
Trong cơng trình này, tác giả đã nêu lên mối quan hệ hữu cơ giữa quản lý

và đào tạo, coi đây là mối quan hệ không thể tách rời. Thực đúng như vậy, quản
lý và đào tạo là 2 mặt của một thể thống nhất trong nhà trường khi chúng cũng
hướng vào mục tiêu giáo dục đào tạo. Tác giả đã phân tích cặn kẽ mối quan hệ
này, nêu lên các thành tố tạo thành mối quan hệ; nội dung hình thức quan hệ và
các yếu tố ảnh hưởng đến quan hệ. Cuốn sách là tài liệu tham khảo hữu ích cho
cán bộ quản lý.
- Luận án tiến sĩ luật học: Quản lý trong dạy học trong các trường đại học
công của Viunov Andrei Viacheslavovich, Khoa luật Trường đại học Tổng hợp
Tomsk.
Trong luận án này, tác giả đã phân tích những vấn đề lý luận quản lý dạy học
như nội dung, khái niệm, hình thức, biện pháp quản lý; quan hệ phối hợp trong
quá trình quản lý; các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quản lý. Bên cạnh đó, tác

7


giả cũng phân tích thực trạng quản lý dạy học trong các trường đại học cơng từ đó
đánh giá và đề xuất biện pháp quản lý hữu hiệu.
- Sách: “Quản lí chất lượng giáo dục tại Mauritius và các quyết định của
Hiệu trưởng đến cải thiện môi trường giáo dục” của tác giả Jean Claude Ahteck, 2014 [23].
Cuốn sách tập hợp những giá trị lý luận to lớn về quản lý chất lượng giáo
dục trong hệ thống nhà trường ở hà lan. Trong cơng trình của mình, tác giả đã
nghiên cứu làm rõ khái niệm quản lý, khái niệm chất lượng và các yếu tố ảnh
hưởng đến quản lý chất lượng giáo dục. Từ nghiên cứu, tác giả đề xuất một số
biện pháp quản lý chất lượng giáo dục trong các nhà trường. Tác giả kế thừa lý
luận mà công trình xây dựng vào thực hiện đề tài của mình.
- Sách chuyên khảo: Quản lý đào tạo trong nhà trường phổ thông của tác
giả A.A.Garanxkyi, Nxb Matxcova, Liên bang Nga, năm 2000.
Sách là cơng trình nghiên cứu giá trị về quá trình quản lý đào tạo tại nhà
trường. Cuốn sách nêu lên những vấn đề lý luận về chủ thể và đối tượng quản lý,

phương pháp quản lý làm tiền đề quản lý hiện nay. Mặc dù ra đời vào những
năm đầu thế kỉ 20 song đến nay, giá trị vẫn còn nguyên với các nhà quản lý.
- Sách chuyên khảo: Mối quan hệ giữa quản lý và đào tạo của các tác giả
Michelle A. Miller-Day, Janet Alberts, Michael L. Hecht, Melanie R. Trost,
Robert L. Krizek, Nxb Tâm lý học báo chí, New York, Mỹ năm 2014.
Trong cơng trình này, tác giả đã nêu lên mối quan hệ hữu cơ giữa quản lý
và đào tạo, coi đây là mối quan hệ không thể tách rời. Thực đúng như vậy, quản
lý và đào tạo là 2 mặt của một thể thống nhất trong nhà trường khi chúng cũng
hướng vào mục tiêu giáo dục đào tạo. Tác giả đã phân tích cặn kẽ mối quan hệ
này, nêu lên các thành tố tạo thành mối quan hệ; nội dung hình thức quan hệ và
các yếu tố ảnh hưởng đến quan hệ. Cuốn sách là tài liệu tham khảo hữu ích cho
cán bộ quản lý.

8


- Luận án tiến sĩ luật học: Quản lý trong dạy học trong các trường đại học
công của Viunov Andrei Viacheslavovich, Khoa luật Trường đại học Tổng hợp
Tomsk.
Trong luận án này, tác giả đã phân tích những vấn đề lý luận quản lý dạy học
như nội dung, khái niệm, hình thức, biện pháp quản lý; quan hệ phối hợp trong
quá trình quản lý; các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quản lý. Bên cạnh đó, tác
giả cũng phân tích thực trạng quản lý dạy học trong các trường đại học cơng từ đó
đánh giá và đề xuất biện pháp quản lý hữu hiệu…
Ở phương Đông: Khổng Tử (551- 479 TCN) luôn coi đạo đức là vấn đề đầu
tiên và quan trọng nhất ở mỗi con người.
Ở Nhật Bản người ta đưa giáo dục đạo đức vào chương trình bắt buộc từ
bậc tiểu học đến trung học cơ sở. Coi việc giáo dục đạo đức là việc quan trọng
nhất, cốt lõi nhất của nền giáo dục Nhật Bản.
Ở Phương Tây: Từ thời cổ đại, nhà triết học Socrate (470- 399TCN) đã cho

rằng cái gốc của đạo đức là tính thiện. Bản tính con người là tính thiện, đạo đức
và sự hiểu biết quy định nhau, nếu tính thiện lan tỏa thì con người sẽ có hạnh
phúc. Theo ơng đạo đức phải nhận thức bằng lý tính và gắn với trách nhiệm của
bản thân với nhận thức phương pháp khoa học [29, tr.45].
Trong kỷ yếu Hội nghị khoa học “Đẩy mạnh giá trị nhân văn, đạo đức,
văn hóa quốc tế” đã tổng kết kinh nghiệm và đã thống nhất đưa ra mơ hình giáo
dục giá trị nhân văn, đạo đức, văn hóa quốc tế gồm 8 nhóm giá trị:
1/ Nhóm giá trị liên quan đến quyền con người;
2/ Nhóm giá trị liên quan đến dân chủ;
3/ Nhóm giá trị liên quan đến hợp tác và hịa bình;
4/ Nhóm các giá trị liên quan đến bảo vệ mơi trường;
5/ Nhóm giá trị liên quan đến bảo vệ di sản văn hóa;
6/ Nhóm các giá trị liên quan đến trách nhiệm bản thân.
7/ Nhóm các giá trị liên quan đến tính dân tộc;
8/ Nhóm liên quan đến tâm linh

9


Trong giá trị nhân văn, đạo đức và văn hóa quốc tế được xây dựng một
trong 8 giá trị được nhắc đến thì giá trị liên quan đến trách nhiệm bản thân. Có
trách nhiệm bản thân thì người được giáo dục sẽ có tính tự chủ, tự giác trong học
tập là phải biết tự điều chỉnh hành vi trong học tập, giữ cho tâm tính ngay thẳng
thật thà là một điều tốt. Từ có trách nhiệm với bản thân, người học sẽ có trách
nhiệm với gia đình và HS.
1.1.2. Trong nước
Bác Hồ là người rất coi trọng vấn đề đạo đức, người luôn coi đạo đức là
nền tảng xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa. Người cho rằng con người
có đạo đức là:
Thứ nhất, phải trung với nước, hiếu với dân;

Thứ hai, phải biết cần kiệm, liêm chính, chí cơng vơ tư;
Thứ ba, biết u thương con người;
Cuối cùng là phải có tinh thần quốc tế trong sáng.
Trong bức thư cuối cùng gửi ngành giáo dục (15/10/1968) khi cả nước
đang tiến hành cuộc kháng chiến anh dũng chống đế quốc Mĩ , Hồ Chí Minh kêu
gọi: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục dạy tốt và học tốt” [24, tr.402]
Nguyễn Văn Trung với đề tài luận văn thạc sỹ khoa học giáo dục: “Công
tác quản lý của Hiệu trưởng trong việc tổ chức giáo dục ý thức trách nhiệm cho
HS ở các trường THCS huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp” (2006). Tác giả đã
xây dựng cơ sở lý luận về quản lý của Hiệu trưởng trong việc tổ chức giáo dục ý
thức trách nhiệm cho HS ở các trường THCS từ đó đánh giá thực trạng quản lý
của Hiệu trưởng trong việc tổ chức giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS ở các
trường THCS huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp dựa trên chức năng quản lý là
lập kế hoạch thực hiện, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra đánh
giá.
Luận văn thạc sĩ : Một số giải pháp công tác quản lý giáo dục ý thức trách
nhiệm cho HS ở các trường THCS huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh” (2008) của
tác giả Nguyễn Văn Trung. Kết quả nghiên cứu, tác giả đã xây dựng một số biện

10


pháp nhằm quản lý của Hiệu trưởng trong việc tổ chức giáo dục ý thức trách
nhiệm cho HS ở các trường THCS huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp đó là nâng
cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên về tổ chức giáo dục ý thức trách nhiệm cho
HS ở các trường THCS huyện Châu Thành ; Đổi mới xây dựng kế hoạch tổ chức
giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS ở các trường THCS huyện Châu Thành ;
Tăng cường kiểm tra đánh giá tổ chức giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS ở các
trường THCS huyện Châu Thành và xây dựng cơ sở vật chất, tài chính đáp ứng
cho tổ chức giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS ở các trường THCS huyện Châu

Thành.
- Tài liệu bồi dưỡng lãnh đạo, quản lý cấp vụ và tương đương năm 2020 do
Bộ Nội vụ phát hành.
Nội dung cuốn sách được chia làm 02 phần chính. Phần I gồm 04 chuyên
đề, giới thiệu các kiến thức chung về: nhiệm vụ, quyền hạn của lãnh đạo, quản
lý cấp vụ; các yếu tố tác động đến hoạt động của lãnh đạo, quản lý cấp vụ; vấn
đề dân chủ; pháp quyền, minh bạch trong hoạt động công vụ; quản lý nhà nước
trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Phần II gồm 07
chuyên đề, tập trung vào các kỹ năng lãnh đạo, quản lý như: tư duy chiến lược;
tham mưu hoạch định và đánh giá chính sách cơng; tham mưu về pháp luật theo
ngành và lĩnh vực; kiểm tra, đánh giá hoạt động ngành, lĩnh vực được phân
công; quản lý theo kết quả; phối hợp, thuyết phục; quản lý nội bộ đơn vị. Bên
cạnh đó, cuốn sách cung cấp Phụ lục gồm 05 chuyên đề báo cáo thực tế và 06
chuyên đề báo cáo kinh nghiệm. Cuốn sách góp phần trang bị và nâng cao kiến
thức về quản lý nhà nước, về kỹ năng lãnh đạo, quản lý cho đội ngũ cán bộ lãnh
đạo, quản lý cấp vụ và tương đương.
Ngoài ra, các tác giả Nguyễn Hoàng Phong, Phạm Thị Minh Huệ cũng
nghiên cứu đề tài như: “Một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS ở các trường trung học phố thơng huyện
Trà Ơn, tỉnh Vĩnh Long” (2009). Kết quả nghiên cứu đã đưa ra cơ sở lý luận giáo
dục ý thức trách nhiệm cho HS đánh giá thực trạng giáo dục ý thức trách nhiệm
11


cho HS ở các trường trung học phổ thông huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long và đề
xuất biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS ở
các trường trung học phố thông huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long bao gồm về nhận
thức, phương pháp, hình thức giáo dục;
Phạm Thị Minh Huệ với đề tài luận văn thạc sỹ: “Quản lý giáo dục ý thức
trách nhiệm cho HS trường THCS thành phố Thái Bình” (2011). Kết quả nghiên

cứu đã chỉ ra hạn chế trong quản lý giáo dục ý thức trách nhiệm cho HS trường
THCS thành phố Thái Bình về nhận thức, về phương pháp, hình thức giáo dục
và về phối hợp lực lượng giáo dục tại các trường THCS thành phố Thái Bình.
Trong bài viết “Một vài suy nghĩ về tính trung thực, trách nhiệm theo tấm
gương đạo đức của Hồ Chí Minh trường Chính trị tỉnh Ninh Thuận” của Phan
Thị Thanh Kiều đã đề cập theo GS Hồng Chí Bảo, đặt trung thực trong chủ đề
học tập và làm theo Bác năm 2015 lên hàng đầu vì trung thực là cái cốt lõi của
đạo đức.
Nói về tâm lý, các nhà giáo đều muốn có thành tích tốt trong cơng tác giảng
dạy và nghiên cứu khoa học; cịn học sinh, sinh viên ln muốn có kết quả cao
trong kiểm tra, thi cử. Đó cũng là mục đích, là động lực phấn đấu để thầy, trị
khơng ngừng cống hiến, trưởng thành và tiến bộ. Tuy nhiên, nếu không nỗ lực
dạy thực chất, học thực chất mà vẫn muốn có kết quả tốt thì đó là biểu hiện lệch
lạc, động cơ biến tướng trong phong trào thi đua. Cùng với đó, tâm lý háo danh
của nhiều phụ huynh chỉ vì muốn con mình có được “giải thưởng nọ, danh hiệu
kia” cũng vơ hình trung làm cho bệnh thành tích trở nên nặng nề hơn ở nhiều cơ
sở giáo dục”.
Tổng quan, các cơng trình nghiên cứu trên mới chỉ lồng ghép giáo dục ý
thức trách nhiệm vào giáo dục và giáo dục đạo đức nói chung. Kết quả các
nghiên cứu đi trước đã đề cập đến giáo dục đạo đức, giáo dục ý thức trách nhiệm
có vai trị vơ cùng quan trọng. Tuy nhiên, theo đó cũng chưa có cơng trình cụ thể
nào nghiên cứu, đi sâu vào vấn đề về công tác quản lý hoạt động giáo dục ý thức
trách nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện

12


Thuận Thành - tỉnh Bắc Ninh trong bối cảnh hiện nay. Vì vậy tác giả chọn đề tài
này với hy vọng nêu ra các biện pháp “Quản lý hoạt động giáo dục ý thức trách
nhiệm thông qua môn học GDCD cho học sinh ở các trường THCS huyện Thuận

Thành - tỉnh Bắc Ninh” nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
cho HS đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Quản lý là một phạm trù xuất hiện từ lâu, khi xã hội phân chia giai cấp có
lẽ đã có sự quản lý. Quản lý nói lên mối quan hệ giữa “người chủ” với đối tượng
quản lý – “người bị quản lý”. Quản lý bắt nguồn từ phân công lao động của xã
hội loài người nhằm điều khiển, phối hợp các hoạt động riêng lẻ của cá nhân tạo
thành hoạt động chung thống nhất, hướng tới hoàn thành mục tiêu chung có hiệu
quả. Bàn về khái niệm “quản lý”, có thể nói, xuất phát từ những khía cạnh
nghiên cứu khác nhau mà nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đã có
những cách quan niệm của riêng họ về quản lý.
Nghiên cứu về phạm trù này, đã có nhiều cách hiểu khác nhau. Trong phạm
vi đề tài, tôi không trích dẫn các quan điểm đó. Tuy nhiên, phải thống nhất rằng
dù ở thời kì nào, giai đoạn nào của lịch sử xã hội, quản lý đều thể hiện mối quan
hệ hai chiều giữa người quản lý và đối tượng quản lý. Trong xã hội tư bản, kể cả
xã hội XHCN, quản lý đôi khi nhầm lẫn giữa người chủ sử dụng lao động với
người lao động. Tuy nhiên đó chỉ là trong một lĩnh vực nhất định. Hiện nay, xã
hội đang có sự giao lưu, hội nhập quốc tế, khái niệm quản lý cần được hiểu rộng
hơn, sâu hơn. Song dù có sâu rộng đến đâu, theo tơi, quản lý vẫn sẽ được hiểu là
việc: Người quản lý sử dụng các công cụ quản lý tác động lên đối tượng quản lý
nhằm thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao.
1.2.2. Quản lý hoạt động dạy học
Quản lý quá trình dạy - học gồm nhiều khâu mà khâu cơ bản là quản lý
chất lượng kế hoạch bài dạy của giáo viên. Một kế hoạch bài dạy chuẩn bị
không tốt không thể dẫn đến việc dạy tốt. Một giờ dạy tốt khơng thể có được khi

13