Báo cáo " Luật chứng khoán với việc mở rộng cơ hội đầu tư và khuyến khích đầu tư " ppt

nghiên cứu - trao đổi
Tạp chí luật học số 8/2006

45





TS. Phạm Thị Giang Thu *
au sỏu nm th trng chng khoỏn
chớnh thc c vn hnh Vit Nam,
h thng cỏc vn bn quy phm phỏp lut
iu chnh lnh vc ny ngy cng c
hon thin. Lut chng khoỏn c Quc
hi thụng qua v cú hiu lc t 01/01/2007
l du mc th hin chng ng liờn tc
xõy dng v cng c h thng phỏp lut v
th trng chng khoỏn Vit Nam. Mt trong
nhng yờu cu c bn ca Lut chng khoỏn
l m rng c hi u t v khuyn khớch
u t trờn th trng.
Cng nh bt kỡ loi th trng no, th
trng chng khoỏn ch cú th i vo hot
ng khi cú "ngi bỏn, k mua" v tr nờn
sụi ng khi hng hoỏ di do ỏp ng nhu
cu giao dch. Vit Nam, ngay t vn bn
u tiờn quy nh v th trng chng khoỏn
cho n nay, vn khuyn khớch u t v

m rng c hi u t ó c ghi nhn nh
mt yờu cu thit yu.
(1)
Th hin quan im
ny, cỏc khon 1, 2 iu 5 Lut chng
khoỏn quy nh rừ: "Nh nc cú chớnh sỏch
khuyn khớch, to iu kin thun li t
chc, cỏ nhõn thuc cỏc thnh phn kinh t,
cỏc tng lp nhõn dõn tham gia u t v
hot ng trờn th trng chng khoỏn
Nh nc cú chớnh sỏch qun lớ, giỏm sỏt
m bo th trng chng khoỏn hot ng
cụng bng, cụng khai, minh bch, hiu qu".
iu ny cng hon ton phự hp vi yờu
cu ca h thng phỏp lut chng khoỏn cỏc
quc gia, k c cỏc quc gia cú th trng
chng khoỏn phỏt trin.
m rng c hi u t v khuyn
khớch u t trờn th trng chng khoỏn,
chỳng tụi cho rng Lut chng khoỏn ó ghi
nhn mt s ni dung c bn sau:
Mt l, xỏc nh nguyờn tc hot ng ca
th trng chng khoỏn, m bo c hi tham
gia u t ca cỏc ch th cú iu kin v
bo v quyn, li ớch chớnh ỏng ca cỏc bờn.
Hai l, xỏc nh cỏc loi ch th c
phộp tham gia th trng, m rng kh nng
cho cỏc t chc, cỏ nhõn u t trc tip trờn
th trng chng khoỏn.
Ba l, ghi nhn quyn tham gia th

trng ca cỏc t chc, cỏ nhõn nc ngoi,
tin ti xoỏ b s phõn bit i x gia nh
u t trong nc v nh u t nc ngoi.
Bn l, quy nh nhng cỏch thc, bin
phỏp cn thit ngi u t cú th tip
cn thụng tin trung thc, chớnh xỏc v cụng
bng t th trng.
Nm l, c quan qun lớ, cỏch thc qun
lớ th trng mnh, m bo th trng
hot ng thụng sut, gim thiu s xõm hi
li ớch cỏc bờn.
S

*
Ging viờn chớnh Khoa phỏp lut kinh t
Trng i hc Lut H Ni


nghiên cứu - trao đổi
46
Tạp chí luật học số 8/2006

Bờn cnh nhng ni dung c bn trờn,
Lut chng khoỏn v cỏc lut cú liờn quan
cũn quy nh nhng bin phỏp khuyn khớch
cỏc i tng tham gia th trng thụng qua
cỏc gii phỏp v vn, ngha v ti chớnh.
Cú th thy, Lut chng khoỏn ó cú
nhng quy nh "bt phỏ" nhm to c hi u
t v khuyn khớch cỏc i tng tham gia u

t vo th trng chng khoỏn Vit Nam. iu
ny th hin nhng vn ch yu sau:
- Lut chng khoỏn quy nh nguyờn tc
hot ng ca th trng chng khoỏn.
Vi t cỏch l sn phm bc cao ca
kinh t th trng, th trng chng khoỏn
cng tuõn th cỏc quy lut vn cú ca nn
kinh t th trng núi chung. Bờn cnh ú,
nguyờn tc cụng bng, cụng khai, minh
bch c nhn mnh nh nhng nguyờn
tc ct yu ca loi th trng ny (khon 2
iu 4 Lut chng khoỏn). Quy nh ny
khụng ch n gin ghi nhn cỏc nguyờn tc
th trng m cũn l cn c xỏc nh cỏc
iu khon c th quy nh v th trng
chng khoỏn khụng c vi phm cỏc
nguyờn tc nờu trờn. Ch cụng b thụng
tin, giao dch trờn th trng chng khoỏn,
cụng ti i chỳng, phỏt hnh i chỳng ó
cho thy rừ iu ú. Chng hn, giao dch
trờn th trng tp trung luụn l mi quan
tõm hng u ca nh u t cng nh c
qun lớ th trng, cn phi tin hnh cụng
khai, minh bch. Vi lớ do ú, khon 1 iu
38 Lut chng khoỏn quy nh s giao dch
chng khoỏn, trung tõm giao dch chng
khoỏn phi "bo m giao dch chng khoỏn
trờn th trng c tin hnh cụng khai,
cụng bng, trt t v cú hiu qu".
- Vn to iu kin tham gia u t

ca cỏc i tng trong xó hi.
im mi c bn ca Lut chng khoỏn
l xỏc nhn quyn tham gia u t di mi
hỡnh thc ca cỏc t chc, cỏ nhõn vo th
trng chng khoỏn. Khon 1 iu 4 Lut
chng khoỏn quy nh: Tụn trng quyn t
do mua, bỏn, kinh doanh v dch v chng
khoỏn ca t chc, cỏ nhõn, to iu kin
cho khụng ch cỏc nh u t trong nc m
cũn cho cỏc nh u t nc ngoi. Cho n
thi im ny (khi Lut chng khoỏn cha
phỏt sinh hiu lc), c hi tham gia u t
ca cỏc nh u t nc ngoi vo th trng
chng khoỏn Vit Nam rt hn ch (hn ch
c v kh nng u t trc tip ca cỏc nh
u t nc ngoi v hn ch v t l nm
gi chng khoỏn doanh nghip ca nh u
t nc ngoi). Xuyờn sut Lut chng
khoỏn cú th nhn thy búng dỏng nhng
quy nh riờng cho cỏc nh u t nc
ngoi rt ớt xut hin. õy l mt bc tin
ỏng k ca Lut chng khoỏn vỡ iu ú cú
ngha vn bn quan trng ny khụng cú s
phõn bit gia nh u t trong nc v nh
u t nc ngoi, ỏp dng nhng quy nh
chung cho cỏc i tng u t.
(2)

Bờn cnh vic xỏc nh quyn c u
t, Lut chng khoỏn cng quy nh rừ s

bỡnh ng ca cỏc nh u t i vi vic s
hu chng khoỏn. Quy nh trờn cú ý ngha
c v lớ lun v thc tin i vi cỏc nh u
t nm gi chng khoỏn "thiu s". Ngi s
hu chng khoỏn c hng ni dung
quyn nh nhau nu cú cựng iu kin, trỏnh
tỡnh trng thõu túm doanh nghip bt hp
phỏp. Nhng quy nh ti iu 29 v bỏo cỏo


nghiên cứu - trao đổi
Tạp chí luật học số 8/2006

47

tỡnh trng s hu ca c ụng ln
(3)
v iu
32 v cho mua cụng khai ó cho thy iu
ú. Ni dung ca nhng quy nh ny hon
ton phự hp vi nguyờn tc 15 ca IOSCO
"mi ngi s hu chng khoỏn trong mt
cụng ti cn c i x cụng bng nh nhau".
Tham gia u t chng khoỏn, nh u t
cú th u t vo cỏc loi chng khoỏn c
giao dch vi mc sinh li, mc ri ro
khỏc nhau. iu 33 Lut chng khoỏn quy
nh "chng khoỏn iu kin niờm yt"
c giao dch ti s giao dch chng khoỏn
v "chng khoỏn khụng iu kin niờm

yt" c giao dch ti trung tõm giao dch
chng khoỏn ó to c hi la chn vic s
hu loi chng khoỏn phự hp nht cho mỡnh
v a ra nhng quyt nh thớch hp.
- Lut chng khoỏn to iu kin tip
cn c hi u t chớnh xỏc, trung thc.
Tip cn c hi u t chớnh xỏc v
trung thc l iu kin quan trng hot
ng u t cú hiu qu. S khụng cú nhiu
tranh lun khi t vai trũ ca cụng khai hoỏ
mi c hi u t vi phng thc cụng b
v c hi tip nhn thụng tin tt nht. Nhng
quy nh v phỏt hnh i chỳng cựng vi
ch cụng b thụng tin th hin rừ rng,
chi tit nhng yờu cu ny. Ngh nh ca
Chớnh ph s 144/2003/N-CP quy nh
mt phng ỏn "Phỏt hnh chng khoỏn ra
cụng chỳng l vic cho bỏn mt t chng
khoỏn cú th chuyn nhng c thụng qua
t chc trung gian cho ớt nht 50 nh u t
ngoi t chc phỏt hnh", trong khi ú iu
6 Lut chng khoỏn a ra 3 kh nng khỏc
nhau mt t cho bỏn tr thnh "cho bỏn
ra cụng chỳng". Ch phỏt hnh i chỳng
theo Lut chng khoỏn vi yờu cu c th
giỳp nh u t tip nhn thụng tin chớnh xỏc,
bao gm thụng tin cỏc s kin quan trng v
cỏc chng khoỏn d kin cho bỏn. õy
chớnh l c s giỳp nh u t t quyt nh
vic mua chng khoỏn. Cỏc quy nh liờn

quan n iu kin cho bỏn, trỡnh t, th tc
ng kớ cho bỏn cng giỳp t chc phỏt hnh
duy trỡ nim tin i vi cụng chỳng.
Lut chng khoỏn cú c im l ch
cụng b thụng tin c quy nh tng i
y v chi tit. Lut ny quy nh ch
cụng b thụng tin ca cỏc loi ch th tham
gia th trng v cỏc loi thụng tin buc phi
cụng b. Ch cụng b thụng tin theo Lut
chng khoỏn c ghi nhn thnh mt
chng c lp (chng VIII, t iu 100
n iu 107) cho thy v trớ ca thụng tin
trờn th trng chng khoỏn. Cỏc loi thụng
tin cn c cụng b ó quy nh tng i
rừ rng, y nh thụng tin theo nh kỡ,
thụng tin bt thng ca cỏc ch th cú liờn
quan (cụng ti i chỳng, t chc niờm yt,
cụng ti chng khoỏn, cụng ti u t, cụng ti
qun lớ qu u t, s giao dch chng khoỏn,
trung tõm giao dch chng khoỏn - iu 109)
u nhm hng ti mt th trng minh
bch, cụng khai v y cho nh u t
chng khoỏn. Vic cụng b thụng tin cú ý
ngha quan trng i vi quyt nh ca nh
u t v quyn li ca h khi u t. Theo
ú, nhng thụng tin tt m bo c hi cụng
bng cho cỏc nh u t; ngc li, nhng
thụng tin xu cú nh hng ti giỏ tr chng
khoỏn ang lu hnh, nh u t cn phi bit
cú quyt nh cn thit. Cỏc thụng tin theo

nh kỡ s giỳp cho nh u t cú s la chn


nghiên cứu - trao đổi
48
Tạp chí luật học số 8/2006

phự hp trong quỏ trỡnh u t. Chỳng tụi cho
rng trong giai on hin ti, vic quy nh
y ch cụng b thụng tin trong Lut
chng khoỏn l phự hp, to iu kin thu hỳt
cỏc nh u t tham gia th trng.
- Lut chng khoỏn xỏc nh v m rng
phng thc u t cho cỏc nh u t
trong nc v nh u t nc ngoi so vi
cỏc quy nh hin hnh.
Ngh nh ca Chớnh ph s 144/2003/N-CP
ngy 28/11/2003 quy nh cỏ nhõn khụng th
thnh lp cụng ti chng khoỏn hay cụng ti
qun lớ qu u t chng khoỏn; i vi nh
u t nc ngoi, nu mun kinh doanh
chng khoỏn ti Vit Nam, ch cú con ng
duy nht l thnh lp cụng ti chng khoỏn liờn
doanh vi bờn Vit Nam. Lut chng khoỏn
m rng c v phng thc u t v gii hn
u t cho nh u t trong nc cng nh
nh u t nc ngoi. iu 59 Lut chng
khoỏn v iu 63 Lut doanh nghip cho phộp
mt cỏ nhõn thnh lp cụng ti kinh doanh
chng khoỏn, cụng ti qun lớ qu u t chng

khoỏn (õy l hai loi ch th kinh doanh
chng khoỏn quan trng nht trờn th trng).
iu 76, 77, 78 Lut chng khoỏn cho phộp
nh u t nc ngoi thnh lp cụng ti chng
khoỏn 100% vn nc ngoi, m chi nhỏnh
cụng ti chng khoỏn, cụng ti qun lớ qu u
t chng khoỏn, m vn phũng i din ti
Vit Nam. Mc dự cũn mt s vn cn
tranh lun thờm nhng cú th thy Lut chng
khoỏn m rng c hi u t cho cỏ nhõn, t
chc (nh u t Vit Nam v nh u t nc
ngoi) trong lnh vc chng khoỏn hn nhiu
so vi cỏc lnh vc kinh doanh cú mt s im
chung vi lnh vc ny nh kinh doanh ngõn
hng, kinh doanh bo him.
- V phng ỏn la chn u t vi t
cỏch l nh u t chng khoỏn.
Phỏp lut hin hnh to iu kin
ngi u t cú th la chn hoc trc tip
quyt nh cỏc phng ỏn u t vo cỏc loi
chng khoỏn (thụng qua cỏc cụng ti chng
khoỏn vi t cỏch l nh u t thụng
thng) hoc u nhim u t cho nh u t
chng khoỏn chuyờn nghip, cú t chc
(thụng qua vic nm gi cỏc chng ch qu
u t chng khoỏn c qun lớ bi cỏc
cụng qun lớ qu u t chng khoỏn). Cú th
núi rng hot ng nm gi cng nh qun lớ
qu u t chng khoỏn l hot ng u t
v kinh doanh rt mi m (thm chớ i vi

nhiu nh kinh doanh), iu ú lý gii vỡ sao
hin nay hot ng ny cũn cha tht s th
hin ỳng v trớ ca chỳng trờn th trng.
u t vo qu u t chng khoỏn, nh u
t khụng th va thc hin u t ch yu
vo chng khoỏn, va cú c hi tham gia
qun lớ hot ng u t. Lut chng khoỏn
m rng phng thc u t qua qu u t
chng khoỏn bng vic ghi nhn s tn ti
ca qu u t chng khoỏn v cụng ti u t
chng khoỏn. õy l hai hỡnh thc u t
khỏc nhau. Qu u t chng khoỏn cú dng
tn ti c bit, khụng phi l mt ch th
c lp tham gia th trng.
(4)
Trong khi ú,
cụng ti u t chng khoỏn li hon ton cú
c cu tng ng vi bt kỡ cụng ti c phn
no tham gia kinh doanh chng khoỏn (im
khỏc bit gia chỳng ch l ni dung kinh
doanh).
(5)
a ra nhng mụ hỡnh ch th mi,
Lut chng khoỏn ó th hin rừ quan im
a dng hoỏ cỏc hỡnh thc u t v to c


nghiên cứu - trao đổi
Tạp chí luật học số 8/2006

49

hi la chn hỡnh thc, phng thc u t
thớch hp nht cho tng i tng c th.
- Lut chng khoỏn quy nh c th v trớ
ca c quan qun lớ nh nc i vi th
trng v x lớ vi phm i vi nhng hnh
vi xõm hi li ớch hp phỏp ca cỏc ch th
khỏc tham gia th trng.
iu 7, iu 8 Lut chng khoỏn xỏc
nh cỏc c quan thc hin qun lớ nh nc
i vi th trng chng khoỏn. Theo ú, B
ti chớnh thc hin qun lớ nh nc i vi
chng khoỏn v th trng chng khoỏn v
U ban chng khoỏn nh nc l c quan
thuc B ti chớnh cng thc hin mt s hot
ng qun lớ th trng. Cú th nhn thy õy
l mt hỡnh thc biu hin ca mụ hỡnh kiờm
nhim ó tng tn ti nhiu quc gia nhiu
nm trc õy. Vic phõn cụng qun lớ th
trng theo Lut chng khoỏn cú u th trong
vic thu hỳt u t v khuyn khớch u t
chng mc nht nh. Vi t cỏch l ngi
thay mt Chớnh ph thc hin chng trỡnh
chuyn i cỏc cụng ti nh nc thnh cụng ti
c phn, B ti chớnh cú chớnh sỏch tng th
trong vic thu hỳt nh u t tham gia u t
chng khoỏn ngay trong giai on chuyn i
doanh nghip, to cho th trng th cp,
gn nhng bin phỏp khuyn khớch h tr ca

Nh nc i vi nh u t nm gi chng
khoỏn ca doanh nghip chuyn i vi vic
nm gi, chuyn nhng chng khoỏn trờn
th trng th cp.
(6)

Trờn th trng chng khoỏn luụn tn ti
cỏc nh kinh doanh, ngi u t vi mc ớch
ging nhau: to hiu sut sinh li ti a cho
ngun vn ca mỡnh. Tuy nhiờn, thc hin
mc tiờu trờn cỏc ch th tham gia th trng
thng tn ti yờu cu c th i lp nhau.
Bờn cnh ú, phi tha nhn nh u t cỏ th
cú nhiu hn ch so vi cỏc nh u t cú t
chc, ch th kinh doanh chng khoỏn chuyờn
nghip. Trong quan h vi t chc phỏt hnh,
h cng thng khụng cú s ngang bng v c
hi tip nhn thụng tin, ỏnh giỏ tỡnh hỡnh
doanh nghip bo v quyn li chớnh
ỏng ca nh u t cỏ th, Lut chng khoỏn
quy nh rừ rng cỏc loi hnh vi vi phm hoc
cỏc giao dch liờn quan trc tip ti li ớch c
th ca tng nh u t.
(7)
Nhng hnh vi vi
phm v hot ng cho bỏn ra cụng chỳng,
cụng ti i chỳng, niờm yt, giao dch chng
khoỏn u c nhn din khỏ rừ rng v
quy nh hỡnh thc x lớ c th.
(8)

Lut chng khoỏn ó c ban hnh, s
cú hiu lc trong thi gian ti. Tuy nhiờn,
Lut ch cú th i vo cuc sng khi nú cú
y cỏc bin phỏp m bo thc hin. Vi
hin trng ca th trng chng khoỏn Vit
Nam, bờn cnh vic duy trỡ tip tc nhng
thnh qu t c ca cỏc hot ng hin
hnh, chỳng tụi nhn thy cn tip tc thc
hin mt s hot ng sau:
- Cn tip tc xỏc nh c ch cng ch
thc thi phỏp lut mnh cho c quan
qun lớ nh nc i vi cỏc ch th tham
gia th trng.
IOSCO v cỏc t chc quc t luụn
khuyn ngh i vi cỏc quc gia thnh viờn
trong vic t chc, qun lớ th trng: Phi
trao cho c quan qun lớ th trng chng
khoỏn thm quyn trong quỏ trỡnh giỏm
sỏt, kim tra, thanh tra v hot ng cng
ch thc thi y .
(9)
xut ny ca chỳng
tụi khụng nm ngoi mc ớch thu hỳt nh


nghiªn cøu - trao ®æi
50
T¹p chÝ luËt häc sè 8/2006

đầu tư tham gia thị trường bởi lẽ chỉ khi các
quy định nghiêm ngặt trên thị trường được
thực hiện đầy đủ và có chế tài đủ mạnh, có
cơ chế xử lí tức thì và nghiêm khắc đối với
các đối tượng vi phạm, hoạt động trên thị
trường mới ổn định và quyền lợi của các nhà
đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư không có tổ
chức mới được bảo vệ, từ đó tạo sức thu hút
đầu tư. Để làm được điều này, Luật chứng
khoán các quốc gia thường quy định vị trí
pháp lí độc lập cho Uỷ ban chứng khoán nhà
nước cùng với quyền năng đầy đủ (đặc biệt
là quyền ban hành văn bản quy phạm pháp
luật), quyền thanh tra, thậm chí điều tra các
hành vi vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán.
Nên chăng nhà lập pháp Việt Nam tiếp tục
xem xét vấn đề này. Luật hải quan, Dự thảo
Luật quản lí thuế đề xuất quyền của thanh tra
hải quan, thanh tra thuế tham gia quá trình
điều tra các hành vi phạm tội trong lĩnh vực
xuất nhập khẩu, quản lí thuế, thanh tra chứng
khoán cũng cần được đặt ở vị trí tương tự.
- Một số yêu cầu, thuật ngữ trong Luật
chứng khoán rất cần tiếp tục làm rõ nhằm
tạo điều kiện xác định nội dung chính xác,
chính thức của một số hoạt động quan trọng.
Chẳng hạn, khoản 12 Điều 6 Luật chứng
khoán đưa ra khái niệm "Chào bán chứng
khoán ra công chúng là việc chào bán chứng
khoán theo một trong các phương tiện sau

đây: (1) Thông qua phương tiện thông tin đại
chúng, kể cả Internet; (2) Chào bán chứng
khoán cho từ 100 nhà đầu tư trở lên; (3)
Chào bán cho một số lượng nhà đầu tư
không xác định" rất không rõ ràng. Xác định
tiêu chí "chào bán cho từ 100 nhà đầu tư" có
thể được hiểu tổ chức phát hành đã liên hệ
và xác nhận hành vi chào bán đã được ít nhất
100 nhà đầu tư biết tới hay cần phải có sự
xác nhận mua chứng khoán của ít nhất 100
nhà đầu tư ? Tiêu chí "số lượng nhà đầu tư
không xác định được hiểu thế nào cho đúng?
Việc xác định có hay không hoạt động chào
bán ra công chúng có ý nghĩa pháp lí rất
quan trọng bởi lẽ đây sẽ là cơ sở để xác nhận
hoạt động phát hành đại chúng của tổ chức
phát hành có thành công hay không. Nếu
không thành công, trách nhiệm vật chất của
tổ chức phát hành đối với nhà đầu tư đã đặt
mua chứng khoán là chắc chắn; nếu thành
công, cơ chế báo cáo và công bố thông tin là
bắt buộc để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ cung
cấp thông tin cho các nhà đầu tư hiện hữu.
Tương tự như vậy là các khái niệm thị trường
giao dịch chứng khoán, quỹ đầu tư chứng
khoán Cách quy định không rõ ràng sẽ dẫn
đến nguy cơ hiểu nhầm từ công chúng hoặc tổ
chức phát hành, làm ảnh hưởng đến quyền lợi
của người đầu tư. Điều này cũng có thể làm
giảm sút sức thu hút của thị trường.

- Tạo điều kiện cho nhà đầu tư tham gia
thị trường, bảo vệ quyền lợi cho các nhà đầu
tư không chuyên nghiệp và ổn định thị trường.
Vấn đề này được đề cập, xem xét ở hai
khía cạnh. Đối với nhà đầu tư trong nước,
chúng tôi cho rằng cần rất cẩn trọng đối với
việc cho phép cá nhân đầu tư trực tiếp trên thị
trường chứng khoán. Sự ổn định thị trường
chính là niềm tin quan trọng của dân chúng,
nếu bị tổn hại, nhà đầu tư trong nước sẽ quay
lưng lại thị trường. Điều 59 Luật chứng
khoán quy định công ti chứng khoán có thể là
công ti cổ phần hoặc công ti trách nhiệm hữu
hạn, trong khi đó Điều 63 Luật doanh nghiệp


nghiên cứu - trao đổi
Tạp chí luật học số 8/2006

51

nm 2005 quy nh "cụng ti trỏch nhim hu
hn mt thnh viờn l doanh nghip do mt t
chc hoc mt cỏ nhõn lm ch". Nh vy,
cỏ nhõn cú th thnh lp cụng ti chng khoỏn.
Bờn cnh ú, iu 60 Lut chng khoỏn cng
quy nh cụng ti chng khoỏn cú th thc
hin tt c cỏc hot ng kinh doanh chng
khoỏn nu cú vn cho tng ni dung kinh
doanh, khụng phõn bit cụng ti ú tn ti di

mụ hỡnh no. i vi cỏc lnh vc cú tớnh ri
ro h thng nh ngõn hng, bo him, chng
khoỏn, vic cỏ nhõn tham gia kinh doanh
thng c cỏc quc gia rt thn trng, k
c quc gia cú th trng chng khoỏn phỏt
trin. i vi Vit Nam, hot ng kinh
doanh chng khoỏn cũn rt mi m, tim
nng ca cỏ nhõn cũn hn ch, c ch qun tr
ca cụng ti t nhõn cng cũn nhiu iu cha
rừ rng. Nu cỏc i tng ny tham gia th
trng, m bo mc an ton th
trng, quyn li ca nh u t, cn phi
c cõn nhc k lng. i vi nh u t
nc ngoi, cn xem xột nhm to iu kin
cho cỏc nh u t giỏn tip v nh u t
trc tip. i vi hot ng u t trc tip,
vic chớnh thc cho cỏc cụng ti chng khoỏn
100% vn nc ngoi, chi nhỏnh cụng ti
chng khoỏn nc ngoi hot ng kinh
doanh chng khoỏn trờn th trng chng
khoỏn l mt bc i "khỏ mo him" nhng
khụng th khụng thc hin (do cỏc cam kt
ca Vit Nam vi cỏc bờn kớ kt ti cỏc hip
nh song phng v a phng), cn phi cú
quy nh c th nhng phi m bo tớnh n
nh. õy l cụng vic hon ton khụng d
dng thc hin bi l cỏc nh qun lớ s vp
phi khỏ nhiu vn liờn quan n thc
trng cỏc t chc kinh doanh chng khoỏn
trong nc, chun mc quc t i vi cỏc

ch th kinh doanh chng khoỏn v vic tuõn
th cỏc nguyờn tc i x (c bit l nguyờn
tc i x quc gia) khi quy nh iu kin
cho cỏc nh u t trc tip cú yu t nc
ngoi. Bờn cnh ú, nu cho phộp nh u t
nc ngoi c phộp thnh lp cụng ti
chng khoỏn, cụng ti qun lớ qu u t
chng khoỏn di dng "cụng ti c phn
100% vn nc ngoi" nhng khụng cho
phộp thnh lp cụng ti u t chng khoỏn
100% vn nc ngoi hot ng theo iu
96, 97 Lut chng khoỏn cú l cn bn lun
thờm bi l chỳng ta ó cho phộp (thm chớ
khuyn khớch) cỏc qu u t ri ro 100 vn
nc ngoi u t vo th trng Vit
Nam.
(10)
i vi u t giỏn tip, cn cú quy
nh thụng thoỏng v vic m ti khon giao
dch, ng kớ mó s u t; qun lớ ngoi hi
cn phi minh bch v cú tớnh n nh. Cỏc
nh u t cú t chc (cỏc qu u t chng
khoỏn, doanh nghip bo him, t chc tớn
dng) cn c khuyn khớch c di hỡnh
thc u ói ti chớnh khi cú nhu cu tham gia
vo th trng Vit Nam. Bờn cnh ú, cng
cn phi lu ý ti nhng nguy c cú th xut
hin trờn th trng chng khoỏn Vit Nam
bi chớnh cỏc nh u t nc ngoi (do trỡnh
, kinh nghim, tim nng ti chớnh ) i

vi cỏc trng hp nh ra tin thụng qua
u t, thao tỳng th trng Nhng hin
tng ny thc t ó xy ra trờn th trng
chng khoỏn Vit Nam mc dự mc cha
phi l nghiờm trng (cng cú th do thi
gian qua mc nh hng ca th trng
chng khoỏn nc ta cha ỏng k i vi


nghiên cứu - trao đổi
52
Tạp chí luật học số 8/2006

nn kinh t nờn khụng gõy ra nhng phn ng
dõy chuyn i vi cỏc lnh vc khỏc ca i
sng kinh t).
- Tip tc duy trỡ chớnh sỏch u ói ti
chớnh i vi cỏc nh u t tham gia th
trng, khụng phõn bit nh u t cú t
chc hay nh u t cỏ th, u t trc tip
hay u t giỏn tip.
H thng phỏp lut thu hin hnh ang
cú chớnh sỏch u ói i vi hot ng u t
trờn th trng chng khoỏn nhng cú s phõn
bit gia u t trc tip v u t giỏn tip,
u t cú t chc v u t cỏ th. Cỏ nhõn
u t c hng u ói v thu thu nhp
(11)

nhng nu l t chc u t, thu thu nhp

doanh nghip vn c xỏc nh bỡnh thng.
i vi hot ng t doanh, cụng ti chng
khoỏn phi thc hin ngha v thu nhng i
vi hot ng u t ca qu u t chng
khoỏn, cụng ti qun lớ qu u t chng khoỏn
cha phi thc hin thay cho qu u t
- C th hoỏ yờu cu v cụng b thụng tin.
Bờn cnh nhng u im ni tri ca ch
cụng b thụng tin ghi nhn trong Lut
chng khoỏn, cn tip tc xỏc nh ni dung
thụng tin cụng b, trỡnh t, thi gian cụng
b, i tng phi thc hin cụng b thụng
tin Quy nh tt nhng vn ny vic
kim tra, giỏm sỏt, tuõn th phỏp lut ca cỏc
ch th mi cú c s phỏp lớ thc hin.
Ngoi xut trờn, chỳng tụi cho rng
mt s vn v cụng b thụng tin cn c
tip tc xem xột, quy nh m bo quyn
li ca cỏc nh u t. ú cú th l vic xỏc
nh loi thụng tin khụng chớnh thc (l gỡ,
mc ớch no khi a ra cỏc loi thụng tin
ny, cú th l nhng loi tin no ). Thc t
cho thy nhiu thụng tin khụng chớnh thc
v mt lut phỏp nhng li quan trng trong
thc t, vy quyn li ca nh u t cú m
bo khụng? Phỏp lut cú cn iu chnh i
vi cỏc loi thụng tin ny hay khụng v nu
iu chnh thỡ iu chnh mc no l
phự hp? Hoc i vi vic ớnh chớnh, sa,
cp nht thụng tin; vic ớnh chớnh i vi

cỏc tin n nh th no l ỳng phỏp lut v
bo v li ớch ca ngi u t cng cn tip
tc lm rừ. Nu li ớch hp phỏp ca nh u
t khụng m bo, kh nng thu hỳt u t
vo th trng cng s gp nhiu khú khn./.

(1). Theo Li núi u Ngh nh s 48/1998/N-CP ngy
7/11/1998, Ngh nh s 144/2003/N-CP ngy 28/11/2003.
(2). iu 2 Lut chng khoỏn quy nh: i tng
iu chnh ca Lut l t chc, cỏ nhõn trong nc v
nc ngoi tham gia u t v hot ng trờn th
trng chng khoỏn Vit Nam.
(3). Theo quy nh v c ụng ln c Lut chng
khoỏn ghi nhn ti khon 10 iu 6. Phỏp lut v chng
khoỏn cỏc quc gia thng rt chỳ trng nhng quy nh
liờn quan n c ụng nm gi 5%, 25% c phiu cú
quyn biu quyt ca cụng ti (Lut 5% v Lut 25%).
(4). Theo iu 6, khon 27 Lut chng khoỏn.
(5). Theo iu 96 Lut chng khoỏn.
(6). Theo Ngh nh s 187/2004/N-CP ngy
16/11/2004 v vic chuyn i cụng ti nh nc thnh
cụng ti c phn.
(7). Theo iu 121 - iu 130 Lut chng khoỏn.
(8). X lớ vi phm theo Lut chng khoỏn ỏp dng i
vi vi phm hỡnh s. Lut chng khoỏn Vit Nam
khụng quy nh cỏc ti phm v chng khoỏn nh
Lut chng khoỏn mt s quc gia.
(9). Theo Nguyờn tc 8, 9, 10 ca IOSCO.
(10). Trng hp cụng ti u t mo him IDG
Venture Vit Nam - cụng ti thnh viờn ca tp on

ti chớnh Hoa Kỡ l vớ d c th.
(11). Theo quy nh Phỏp lnh thu thu nhp i vi
ngi cú thu nhp cao.