SKKN mon học tốt chữ cáiI

MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................2
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ...................................................................................2
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN...............................................................................................2
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU:......................................................2
1. Thuận lợi:..........................................................................................................3
2. Khó khăn:..........................................................................................................3
3. Kết quả thực trạng.............................................................................................3
III. GIẢI PHÁP VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:..................................................4
1. Gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động tiết học:...................................................4
2. Tạo môi trường làm quen chữ cái.( sưu tầm làm đồ dựng trực quan)......................5
Ai có thể tạo thành chữ Ơ......................................................................................7
3. Lồng ghép tích hợp các mơn học khác:.............................................................8
4. Giáo dục trẻ mọi lúc mọi nơi phối kết hợp với phụ huynh.............................10
5. Ứng dụng cụng nghệ thông tin trong các hoạt động học chữ cái:...................11
IV. KIỂM NGHIỆM............................................................................................12
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT...........................................................................13
1. Bài học kinh nghiệm:......................................................................................13
2. Ý kiến đề xuất:................................................................................................13

1


A. ĐẶT VẤN ĐỀ
* Lý do chọn đề tài:
Có thể nói trẻ Mầm non khi bước vào trường tiểu học là một bước ngoặt
lớn. Việc quan trọng nhất đối với trẻ ở thời điểm này đấy là ai sẽ là người giúp
trẻ vượt qua những khó khăn đó? khơng ai khác chính là các cơ giáo, phụ huynh
và bản thân trẻ.
Ở mầm non trẻ đang quen với vui chơi là hoạt động chủ đạo, nhưng khi
trẻ vào tiểu học thì học tập lại là vai trò chủ đạo, nên việc cho trẻ làm quen với

chữ cái ở trẻ mẫu giáo khơng phải là đưa chương trình tiếng việt của lớp 1 vào
dạy, mà ở đây trẻ mẫu giáo 5 tuổi được sử dụng các yếu tố vui chơi vào các
nhiệm vụ học tập .
Năm học 2021- 2022 tôi được nhà trường phân công dạy trẻ ở độ tuổi 5-6
tuổi. Qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy rằng trẻ làm quen với chữ
cái không phải là việc dễ làm, nó địi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó
biết vận dụng những kinh nghiệm áp dụng vào quá trình giảng dạy để trẻ lĩnh
hội kiến thức của bộ mơn một cách tự nhiên, từ đó trẻ có sự tập trung chú ý và
thực sự có hứng thú, có tính kỷ luật trong học tập.
Nhận thức được tầm quan trọng đó tơi đã mạnh dạn đưa ra “Một số kinh
nghiệm giúp trẻ học tốt môn chữ cái” bạn bè đồng nghiệp cùng tham khảo.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Như chúng ta đã biết việc cho trẻ làm quen với 29 chữ cái khơng thể
mang tính chất hoạt động biệt lập, chưa đáp ứng với yêu cầu đổi mới của giáo
dục mầm non trong tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với việc đọc và việc
viết nhằm chuẩn bị cho trẻ học lớp một.
Làm quen chữ cái theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp
giáo dục mầm non phải được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt
động gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ viết, cần cú
sự thay đổi cách tổ chức các hoạt động trong môi trường chữ viết và ngơn ngữ
nói một cách phong phú.
Hoạt động làm quen chữ viết có vị trí quan trọng trong việc giáo dục trẻ
phát triển tồn diện. Do đó, để dạy tốt hoạt động này giáo viên phải đạt được
những mục tiêu như:
- Nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm
quen chữ viết.
- Biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen với chữ viết theo chủ
điểm để phát triển các kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho việc đọc, viết, trước khi
vào học lớp một.

- Tự tin và có ý thức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm
quen với chữ viết theo chủ điểm.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU:
Năm học này tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 5 - 6tuổi.
Tôi đã nhận thấy những điều kiện thuận lợi và khó khăn ở lớp tôi như sau:
1. Thuận lợi:
2


- Được BGH nhà trường mua sắm cho trang thiết bị, đồ dùng phục vụ
cho hoạt động tương đối đầy đủ, phịng học rộng rãi, thống mát, có đủ ánh sáng
cho trẻ hoạt động.
- Bản thân ln có ý thức cố gắng tự học, tự rèn luyện nhằm nâng cao
trình độ chun mơn và kinh nghiệm.
- Các cháu có cùng một độ tuổi.
2. Khó khăn:
Trong q trình thực hiện bộ mơn bản thân tơi cịn gặp một số khó khăn như:
- Trong 2 năm học vừa qua dịch bệnh COVIT 19 kéo dài nên trẻ nghỉ học
rất nhiều ảnh hưởng đến việc tiếp thu kiến thức và thói quen học tập của trẻ.
- Một số cháu mới đi học năm đầu tiên nên chưa mạnh dạn nhiều cháu
cịn nói ngọng, nói lắp, nhận thức của trẻ chênh lệch nhau nên việc truyền thụ
kiến thức gặp rất nhiều khó khăn.
Mặc dù trường đã mua sắm đầy đủ về cơ sở vật chất cũng như đầu tư về
chuyên môn nhưng cũng chưa thực sự đáp ứng đủ so với nhu cầu học tập của bộ
mơn“Làm quen chữ cái”.
Bên cạnh đó phụ huynh các cháu đa số là công nhân làm ở các nhà máy,
cơng ty nên họ đi làm cả ngày, có khi làm ca đêm nên họ ít có thời gian quan
tâm đến con, khơng ít phụ huynh chưa nhận thức được hết tầm quan trọng của
độ tuổi mẫu giáo còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này. Một cố phụ huynh lại nơn
nóng trong việc học chữ của con em mình nên đã dạy trước tập viết trước dẫn

đến việc tiếp thu bài của tiết học không đồng đều, những trẻ biết rồi lại tỏ ra kiêu
căng vì mình đã biết nên khơng cịn chú ý đến tiết học, còn khi viết do phụ
huynh dạy trước ở nhà nên sai quy trình viết chữ cho trẻ.
Những thực trạng trên gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức của
cơ và khả năng tiếp thu của trẻ đó là sự bất cập giữa gia đình và nhà trường.
3. Kết quả thực trạng
Để dạy trẻ học tốt môn chữ cái ngay từ đầu năm học tôi đã tổ chức khảo
sát để nắm được khả năng nhận thức của từng trẻ để phân nhóm từ đó đề ra biện
pháp thích hợp với từng nhóm trẻ nhờ đấy mới đạt được kết quả cao.
Cụ thể chất lượng khảo sát đầu năm của lớp tôi phụ trách như sau:
Số
trẻ
30
30
30

Nội dung
Tốt

Kết quả khảo sát đầu năm
Khá
TB

- Trẻ nhận biết
cách phát âm chữ
12/30= 40%
cái rõ ràng
-Trẻ biết cách cầm
bút, mở sách, ngồi 13/30 =44 %
đúng tư thế.

- Tơ viết trùng khít
12/30 =40%
lên chấm mờ

Yếu

14/30= 47%

3/30=10%

1/30=3%

12/30=40%

4/30=13%

1/30=3%

12/30 =40%

4/30=14%

2/30=6%

III. GIẢI PHÁP VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
1. Gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động tiết học:
3


Trẻ em là một thực thể tự nhiên giáo dục bắt đầu từ đứa trẻ, trẻ là trung

tâm của mọi hoạt động. Muốn đạt được mục tiêu đó trước tiên tôi phải chú ý
đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ ở đây sự tập trung chú ý chưa bền vững trẻ
thích những cái đẹp mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây hứng thú cho trẻ ở bộ
mơn này lại càng quan trọng hơn bởi tính chất cứng nhắc và khơ khan có phần
“kỷ luật”. Nếu như cô giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một
học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy khơng có sáng tạo, rập khn dẫn đến trẻ uể
oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế.
Vì vậy tơi đã tìm ra một số giải pháp gây sự hứng thú cho trẻ đó là:
- Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho cơ và trẻ vì đồ dùng rất cần thiết, trẻ mẫu
giáo suy nghĩ bằng hình thức tư duy hình tượng tư duy gắn liền với tình cảm.
Trẻ ghi nhớ những gì gây ấn tượng mạnh, một câu chuyện hấp dẫn, hay một bức
tranh đẹp mới lạ, vì vậy mỗi tiết dạy chữ cái tôi thường chuẩn bị đồ dùng trực
quan đầy đủ và đẹp mắt.
Bước đầu trẻ được làm quen với từng chữ cái có trong nhóm chữ và trẻ
được lần lượt làm quen các chữ qua vật thật, tranh ảnh mà trong đó có chứa một
chữ cái mà chúng ta định cho trẻ làm quen.
Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ cái G- Y (chủ điểm phương tiện giao thông).
Trước tiên là cách vào bài đã gây sự hứng thú đối với trẻ, tôi cho cả lớp
đọc thơ “ Chiếc cầu mới” qua tranh, trong tranh có cầu, dịng người qua lại, xe ô
tô, tàu hoả ... tôi đã chọn hình thức vừa chỉ từng chữ dưới bài thơ vừa đọc. Qua
đó trẻ tri giác và hiểu rõ hơn về các phương tiện giao thông và đặc biệt là được
đọc và làm quen từng chữ cái ,tiếp đến tôi đưa bức tranh vẽ về nhà ga và hỏi trẻ:
+ Bức tranh này vẽ về cái gì? (Nhà ga).
Trong nhà ga có những dịng người qua lại dịng người qua lại có người
sốt vé và đặc biệt là có những đồn tàu dừng lại đón khách, trả khách … qua
bức tranh trẻ hiểu rõ hơn và tăng thêm tính tị mị hấp dẫn. Sau đó cơ giới thiệu
dưới bức tranh có từ “ Nhà ga”
+ Bạn nào hãy lên chỉ những chữ cái đã được học ?
Cô cho trẻ làm quen chữ “ G ”
Tiếp đến chữ Y cô hỏi trẻ:

+ Ngồi tầu hoả ra thì cịn có những phương tiện giao thơng gì nữa? (máy
bay...) Cơ và trẻ cùng đàm thoại :
+ Máy bay dùng để làm gì? Bay ở đâu?
Cô đưa máy bay nhựa ra cho trẻ quan sát đàm thoại :
+ Ai có thể lên rút cho cơ hai chữ cái giống nhau trong từ “máy bay” và trẻ lên
rút chữ “Y”.
Hoặc là để chuẩn bị cho trò chơi ở tiết 2 lúc ngồi trời tơi cùng trẻ trị
chuyện về trị chơi “Các phương tiện giao thơng vào bến ” tơi huy động trẻ sưu
tầm bìa cát tơng tranh ảnh, hoạ báo về các phương tiện như: Máy bay, đồn
tàu, ơtơ, thuyền buồm .. hướng dẫn trẻ cắt sát mép các hình ảnh đó. Khi vào
trị chơi cơ giới thiệu các bến và phương tiện giao thông nào thì phải vào bến
được làm quen tìm tịi cắt dán sẽ tạo cho sự khéo léo ở đôi tay và thuận lợi
trong khi viết chữ, dán các chữ cái lên các phương tiện giao thơng, trẻ hứng
thú hơn với chính đồ dùng mình làm ra.
4


Hình ảnh 1: Cơ cho trẻ làm quen với chữ cái G, Y
Ví dụ: Với chủ điểm mà mùa xuân với tiết học làm quen chữ cái L, M, N?
tôi cho trẻ sưu tầm hoa khô, lá khô, các loại hột, hạt những vật liệu đó điều phải
chứa các chữ cái L, M, N như lá na, hạt mơ... cô và trẻ cùng phết màu sao cho
tương ứng với màu lá, màu hạt... với cách làm đồ dùng đồ chơi như vậy tơi thấy
có những hiệu quả đáng kể. Trước hết là giảm sự đầu tư của nhà trường cũng
như giáo viên trong điều kiện kinh tế eo hẹp và cái được lớn nhất ở đây là trẻ có
hứng thú khi tham gia làm đồ dùng cho tiết học, trẻ sơi nổi hơn vì mình có phần
trong đó.
Một số sáng kiến của tôi trong việc làm đồ dùng cho trẻ là không bao giờ
theo khuôn mẫu mà tôi thường thay đổi sáng tạo về cả hình dạng màu sắc kích
thước thực tế của nó.
Kết quả từ việc cơ và trẻ cùng chuẩn bị làm đồ dùng học tập tôi thấy trẻ hứng

thú hơn vào tiết học, bản thân cô giáo lên lớp tự tin hơn, gần gũi với trẻ hơn.
2. Tạo môi trường làm quen chữ cái.( sưu tầm làm đồ
dựng trực quan).
Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lạ đẹp mắt hấp dẫn là gây được sự chú
ý của trẻ. Vì thế việc tạo mơi trường làm quen chữ cái trong lớp học rất cần thiết
để làm nổi bật bộ môn . Hàng ngày vào những lúc vui chơi hay giờ rảnh rỗi tôi
và trẻ thường cắt dán chữ cái, các loại quả hay con vật để trang trí gọi tên theo
chủ điểm.
Ví dụ : Chủ điểm thực vật thì tơi cắt bìa thành một cây to sau đó cho trẻ
vẽ cắt dán hoặc sưu tầm hoạ báo tranh ảnh về các loại lá, hột hạt ... cho trẻ cắt
các chữ cái L, M, N cho trẻ dán chữ cái dưới các loại hột hạt hay tranh ảnh theo
5


sự hướng dẫn của cơ giáo như lá thì trẻ dán chữ L, mận thì gián chữ M, hạt na
thì dán chữ N ...
Hoặc cơ giáo vẽ các hình ảnh về vườn hoa cúc mùa thu trong bài thơ
“Hoa cúc vàng” cô giáo viết chữ in thường hết cả bài thơ nhưng những chữ cái
cô định cho trẻ làm quen L, M, N thì cơ tơ với màu sắc khác nổi bật để trẻ dễ
nhận thấy.
Và những hình ảnh đó tôi thường thay đổi để phù hợp với chủ điểm.
Không những ở góc “Bé cùng làm quen chữ cái” mà xung quanh lớp tôi đều viết
tiếng và từ tương ứng, như hộp đựng hoa lá, rổ đựng hình, viết tên các đồ dùng
vào nhãn và và dán vào. Treo xung quanh lớp một cụm từ như bảng thời tiết, bé
lên lớp, tên của trẻ, tất cả những cái đó đều phải vừa tầm nhìn với trẻ. Hoặc có
những bức vẽ của trẻ được viết tên trẻ vào phía trái, làm như thế trẻ được sử
dụng ngay trên hoạt động làm quen chữ cái trẻ học đến nhóm chữ cái gì tơi cho
trẻ tìm xung quanh lớp nhóm chữ cái đó, phía dưới tơi đặt giá để đựng đồ dùng
phục vụ môn chữ cái đồ dùng của cô và trẻ như bút chì màu, vở tập tơ ..., ngồi
ra cịn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như mũ đội có gắn chữ, hoa lá, hột hạt,

chữ cái rời, các chấm trịn để trẻ ghép chữ, lơ tơ...
Kết quả các biện pháp này theo đánh giá đạt 90%.
* Cách lên lớp của một giáo viên trong giờ làm quen chữ cái: Một yêu
cầu đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ làm quen với chữ cái là các kiến thức khi
truyền thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn tránh sự rập khn, ln sáng tạo đổi
mới vì thế trước khi lên lớp một tiết dạy làm quen với chữ cái tôi phải chuẩn bị
đồ dùng soạn bài nghiên cứu kỹ bài soạn. Nắm rõ yêu cầu của bài dạy chọn trò
chơi phù hợp với nguyên tắc động tĩnh phù hợp với chủ điểm. Ngoài ra để tạo
hứng thú thì cơ phải có nghệ thuật lên lớp ngơn ngữ diễn đạt ngắn gọn để hấp
dẫn trẻ vào tiết học. Trước khi vào bài tôi thường kể chuyện (dựa trên chủ điểm)
hoặc sáng tác thơ, vè hay những trò chơi luôn cuốn hút trẻ vào thực tế để trẻ dễ
nhớ, dễ hiểu, tránh gị bó.
Ví dụ: Cho trẻ làm quen chữ cái B, D, Đ chủ điểm “mùa xuân” tôi giới
thiệu:
“Hơm nay chúng mình tổ chức hội hoa xn các lồi hoa về dự hội rất là
đơng đủ nào chúng mình cùng xem có những lồi hoa gì ?’’
Trẻ đi và hát bài “màu hoa” sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù
dung, hoa cánh bướm… Cô lần lượt đưa từng tranh ra cho trẻ xem, tranh hoa
bướm và trẻ làm quen với chữ B, hoa phù dung trẻ được làm quen với chữ Đ và
hoa đào trẻ được làm quen với Đ…
Và trị chơi cũng khơng thể thiếu trong tiết học này tơi lựa chọn trị chơi
cho phù hợp với chủ điểm, có những trị chơi như:
- Tìm chữ cái trong câu đố.
- Đi chợ tết.
- Tổ chức tìm tên các loại hoa có chứa chữ cái vừa học.
Cách hướng dẫn trị chơi: Cơ giới thiệu mùa xn đến các ơng đồ thường
làm gì? Các con có muốn viết chữ giống ông đồ không? Cô cho 8 trẻ đứng thành
02 hàng đợi cô chuẩn bị hai câu đối có chứa các chữ cái B, D, Đ khi nghe hiệu
lệnh hai đội lên gạch chân những chữ cái cô vừa nêu, thời gian quy định là một
6

bài hát mùa xuân lúc nào hát xong là kết thúc trị chơi. Sau đó cơ cho nhiều chữ
cái và đúng với yêu cầu.
Khi chuyển tiếp sang trò chơi thứ hai đó là trị chơi “Đi chợ tết” (Tất cả
các trẻ đều được chơi). Trước ngày tết bố mẹ các con thường làm gì? (Trẻ nghĩ
ngay đến trang hồng nhà cửa và đi sắm tết) cô chuẩn bị ở các gói có các loại
hoa quả bánh kẹo ở trên mỗi thứ đều gắn các chữ cái B, D, Đ, Cô phát cho trẻ
mỗi cái giỏ cơ nói nào chúng mình cùng đi chợ tết.
+ Tổ 1 hãy mua những món hàng có chứa chữ cái B, đó là những thứ gì?
Trẻ nói bánh quy, bánh chưng, bánh bèo …
+ Tổ thứ 2 mua các món hàng chứa chữ cái D đó là những thứ gì? quả
dừa, quả dứa …
+ Tổ thứ 3 mua hàng có chứa chữ cái Đ .. khi mua hàng xong trẻ phải nói
được đó là loại gì? Và có chữ cái gì? các tổ kiểm tra lẫn nhau và đọc to chữ cái.
- Đến trò chơi tìm tên các loại hoa có chứa chữ cái B, D, Đ
+ “Mùa xuân đến chúng mình được đi chơi ở những đâu? ” (Được đi xem
pháo hoa, đi công viên)
+ Trong cơng viên có rất nhiều loại hoa bây giờ cô cho các con đọc bài
“rềnh rềnh ràng ràng” đến loại hoa nào các con đốn hoa đó và giơ tranh lơ tơ
đọc to chữ cái chúng mình vừa học
Ví dụ:
Rềnh rềnh ràng ràng
Tìm các lồi hoa
Hoa gì ngồi bắc
Cánh nhỏ màu hồng
Cùng vui đón tết.
Trẻ giơ lơ tơ hoa đào và nói hoa đào có chữ Đ. Cứ như thế cơ đọc cho trẻ
đốn chữ B, D sau đó cho trẻ đọc và từng nhóm bạn đối nhau.
Hay với chủ điểm “Trường mầm non” với nhóm chữ cái O, Ơ. Ơ vào bài

tơi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Vịt con trong ngày khai trường” sau đó hỏi trẻ,
ngày đầu tiên đến lớp Vịt con chuẩn bị trong cặp được những gì? Trẻ nói bảng
con, vở, hộp màu ... tôi cho trẻ làm quen chữ O qua từ “bảng con” khi Vịt con
viết trên bảng đã thành thạo cơ giáo Ngan bảo Vịt con lấy gì? (Hộp màu) và cơ
cho trẻ làm quen chữ Ơ trong từ “hộp màu” cô giáo Ngan ra bài tập về nhà vào
đâu “Quyển vở”.
Cũng như ở phần trên tôi cho trẻ chơi trị chơi tạo dáng thành chữ cái.
Bạn nào có thể tạo dáng chữ O trên cơ thể nào? Cô cho nhiều trẻ được tạo như
cong hai ngón tay lại, cháu thì há miệng, cháu thì dùng hai cách tay..
Trên cơ thể bộ phận nào giống chữ O. Trẻ nói mắt, đầu ..
Hai bạn có thể tạo thành chữ O khơng? (Trẻ cầm tay nhau giang rộng)
Ai có thể tạo thành chữ Ơ
Cơ muốn cả lớp mình cùng tạo một chữ Ô thật lớn nào? trẻ cầm tay nhau
đứng thành vòng trong rộng và cho trẻ là đấu Ô.
Với chữ cái Ơ cô cũng cho thực hiện như thế.

7


Hình ảnh 2: Tạo dáng chữ trên cơ thể
Hoặc với trị chơi “Tìm đồ dùng học tập” trên các đồ dùng học tập có
chứa các chữ cái con vừa học bây giờ cô sẽ phát cho mỗi bạn chữ cái khi có hiệu
lệnh các con phải lấy ngay đồ dùng có chứa chữ cái đó. Ví dụ: Trẻ có chữ Ơ thì
phải lấy thước kẻ, cơ cho trẻ vừa đi vừa hát bài “vịt con học chữ” sau đó cơ
kiểm tra số trẻ lấy đúng đồ dùng và cho trẻ nói tác dụng của từng đồ dùng đó.
Trong khi dạy muốn trẻ ghi nhớ các chữ cái được lâu hơn cô cần phải liên
hệ thực tế hỏi trẻ chữ cái đó giống cái gì hay con gì hay đồ vật gì? Để phát huy
tính tích cự và tư duy của trẻ.
Ví dụ: Chữ O giống quả trứng, quả cam. Chữ Y giống cái nạng, chữ D
giống cái cung, chữ H giống cái thang ...

3. Lồng ghép tích hợp các mơn học khác:
Cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích hợp
các mơn học một cách hợp lý để trẻ phát huy hứng thú khuyến khích trẻ tích cực
chủ động say mê trong tiết học.
Ngồi việc dẫn dắt bằng ngơn ngữ thì sự linh hoạt sáng tạo ứng xử
nhanh của cô giáo trong một tiết dạy mang lại sự chú ý cho trẻ, cô giáo phải kết
hợp nhuần nhuyễn các bộ môn khác vào tiết học làm quen chữ cái và phù hợp
với chủ điểm.
* Tích hợp văn học:
Khi vào một tiết học làm quen chữ cái tơi thường tích hợp bộ mơn văn
học vì nó phù hợp với bộ mơn chữ cái. Khi tích hợp một câu chuyện hay một bài
thơ có các nhân vật, sự vật, con vật có tên gọi trong đó có chứa chữ cái mà cơ
định cho trẻ làm quen.
Ví dụ: Câu chuyện “Sự tích hồ gươm” cơ kể cho trẻ nghe câu chuyện sau
đó đưa tranh “Rùa vàng” ra cho trẻ lên rút chữ cái đã được học. Hôm nay cô sẽ
dạy các con chữ cái V và R.
8


Và các chữ cái khác cũng vậy tôi thường sử dụng thơ ca hị vè câu đố đề
gây hứng thú.
Ví du: Câu đố chữ Â : - Chữ gì một nét cong trịn
Bên phải nét thẳng trên đầu có ơ?
Hoặc chữ V
- Quả gì tên gọi dịu êm
Như dịng sữa mẹ ni em thủa nào (Quả vú sữa)
Thơ ca hị vè dễ nhớ, dễ đọc rất gây sự hứng thú cho trẻ như bài “Rềnh
rềnh ràng ràng”, “vè con cua” hay một số bài thơ cơ tự sáng tác.

Hình ảnh 3: Cô cùng trẻ đố câu đố về các chữ cái

* Tích hợp mơn âm nhạc:
Và cũng như trên một tiết học giáo viên đưa bộ môn âm nhạc vào cũng
khơng thể thiếu bởi nó có tính chất vui nhộn với bộ môn làm quen với chữ cái
tôi thường chọn những bài hát phù hợp với loại tiết và phù hợp từng chủ điểm.
Ví dụ: Nhóm chữ O, Ơ, Ơ tôi cho trẻ hát và vận động bài “Chữ O tròn”.
“Chữ O là chữ O tròn như vầng trăng đêm rằm chiếu sáng”, “chữ Ơ là cơ dạy
chúng con biết được bài khác”. Qua những bài hát đó tăng thêm sự chú ý ở trẻ.
*Tích hợp mơn khám phá khoa học.
Nói chung thì bộ mơn này thường gặp ở mọi tiết mà nhất là tiết chữ cái
muốn cho trẻ làm quen chữ cái một cách hiệu quả phải có tranh ảnh, mơ hình vật
thật có chứa các chữ cái mà cơ định cho trẻ làm quen mà những cái đó đều xuất
phát từ mơi trường xung quanh.
Ví dụ:
- Khi dạy một tiết chữ cái H, K. Tơi cho trẻ tìm hiểu chữ H qua từ “Hoa
hồng” trẻ được quan sát bơng hoa trẻ nói rõ cấu tạo đặc điểm hương thơm màu
sắc của loại hoa … làm như thế tăng thêm về các biểu tượng và sự hứng thú.
9


Hoặc trị chơi “Thi gắn chữ cái” chữ cái đó tôi gắn các hoa quả, hoa lá, hay các
con vật hoặc phương tiện giao thông phù hợp chủ điểm tăng thêm sự tích cực
hoạt động trong trị chơi.
* Tích hợp bộ mơn tạo hình:
Sau khi trẻ đã hoạt động nhiều thì bộ mơn tạo hình rất phù hợp với trạng
thái tĩnh. Tơi cho trẻ to màu khoảng trống có chứa các chữ cái gì đó theo u
cầu của cơ hoặc trẻ được cắt ra dán, xé dán các chữ cái.
* Tích hợp bộ mơn làm quen với tốn:
Bộ mơn này đối với tiết chữ cái thường được đưa vài trò chơi như: “Thi
đội nào nhanh” trẻ thi đua nhau gắn chữ đếm số lượng và cùng kiểm tra kết quả
đội nào nhiều hơn, nhiều hơn là mấy. Đối với trẻ mầm non thì học phải đi đơi

với hành kết hợp với cuộc sống, không những trên tiết học mà tôi thường rèn kỹ
năng ở mọi nơi mọi lúc để rèn luyện sự khéo léo của đôi tay. Đây là việc làm rất
cần thiết trong tiết làm quen chữ cái.
4. Giáo dục trẻ mọi lúc mọi nơi phối kết hợp với phụ huynh.
Ở lứa tuổi mẫu giáo “Trẻ học bằng chơi chơi mà học” ghi nhớ của trẻ
khơng có chủ định chóng nhớ mau quên do đó việc dạy làm quen chữ cái không
dừng lại trên tiết học mà phải thường xuyên mọi lúc mọi nơi trong cuộc sống
hàng ngày để củng cố thêm kiến thức kỹ năng đã học.
Ví du: Khi trẻ vào buổi chơi tôi hỏi con chơi ở nhóm chơi gì đây? (trẻ trả
lời chơi xây dựng) và tơi cho trẻ quan sát chữ “góc xây dựng” chữ cái gì con đã
được học trong từ “Xây dựng” hoặc tơi lại “góc sách” hỏi con đang xem chuyện
gì? Trong chuyện có những nhận vật nào? tơi viết tên các nhận vật đó và cho trẻ
tìm chữ cái vừa học.

Hình ảnh 4: Bé tìm chữ cái trong góc học tập
Làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh để phụ huynh hiểu rõ hơn về
yêu cầu của môn chữ cái.

10


Ví dụ: chữ cái trẻ học ở trường mầm non mới chỉ là nhận biết 29 chữ cái,
chưa phải viết theo kích cỡ mà chỉ viết theo khả năng của trẻ, trẻ chưa phải ghép
vần…
Thơng báo trên bảng ở góc trao đổi với phụ huynh về chữ cái trẻ sẽ học
trong tuần.
Mời phụ huynh tham gia dự giờ của lớp. Nhằm giúp phụ huynh hiểu rõ
hơn về quá trình trẻ được làm quen các chữ cái ở trên lớp học, từ đó phụ huynh
sẽ đưa ra phương pháp dạy cho con mình ở nhà cho phù hợp với khả năng của
con mình.

Ngồi giờ học trên lớp, trong những lúc đón trả trẻ tôi trao đổi với phụ
huynh về tầm quan trọng của bộ môn, trẻ yếu kém ở mặt nào thì u cầu phụ
huynh kết hợp với cơ để có biện pháp giáo dục nhằm thu được kết quả cao nhất,
và cũng còn một số phụ huynh thường cho con nghỉ học tuỳ tiện khơng có lý do
và tơi đã trao đổi với phụ huynh nếu nghỉ học nhiều cháu sẽ bị hỗng kiến thức,
tiếp thu bài sẽ bị chậm và khi vào lớp 1 rất khó khăn cho cháu và cơ giáo. Từ đó,
cơ giáo phối hợp với phụ huynh trong việc đóng góp tìm thêm ngun liệu, vật
liệu sẵn có ở địa phương tạo điều kiện cho cơ và cháu trong việc làm đồ dùng đồ
chơi.
5. Ứng dụng cụng nghệ thông tin trong các hoạt động học chữ cái:
Hiện nay chúng ta đang thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới,
bao gồm những nội dung cốt lõi có tính linh hoạt mềm dẻo làm cơ sở cho việc
lựa chọn nội dung giáo dục cụ thể, phù hợp với kinh nghiệm sống và tình hình
thực tế tại địa phương, trong q trình lập kế hoạch có một số nội dung tiết học
khơng có trong chương trình cũ, tranh ảnh dùng để cho trẻ tìm hiểu khơng có
sẵn nên tơi đã tìm hình ảnh trên mạng và sử dụng phần mềm trình chiếu
Microsoft Power Point để trình chiếu cho trẻ quan sát, tìm hiểu.
Trong quá trình cho trẻ làm quen với chữ cái mà kết hợp sử dụng công
nghệ thơng tin thì kết quả đạt được trên trẻ rất cao, trẻ rất hứng thú và tích cực
tham gia hoạt động cùng cơ.
Ví dụ:
Trong tiết cho trẻ làm quen với chữ cái U, Ư chủ đề thế giới động vật.
Bước đầu khi trị chuyện về chủ đề tơi đã tìm một số hình ảnh về các con vật
thật đang sống trong vườn bách thú, những con vật di chuyển rất sinh động, trẻ
rất thích thú, trị chuyện với cơ rất say sưa. Tiếp đó khi cho trẻ làm quen với chữ
cái thì tơi trình chiếu các tranh ảnh các con vật có chứa từ để trẻ làm quen,
những chữ cái bay nhảy rất sinh động, trẻ rất thích thú. Đến phần cho trẻ so sánh
chữ cái tôi tách rời từng nét một của các chữ để trẻ dễ hiểu hơn về cấu tạo của
từng chữ từ đó sẽ so sanh dễ dàng hơn về điểm giống và khác nhau của các chữ
cái.

Tôi đã học hỏi và làm được một số trị chơi bằng cách sử dụng hiệu ứng
hình ảnh âm thanh sống động cho trẻ trực tiếp tham gia chơi một số trị chơi đơn
giản trên máy tính.
Ví dụ:
11


Trong tiết trị chơi với chữ cái tơi đã sử dụng phần mềm trò chơi KiisMac
để tạo ra một số trị chơi phù hợp với tiết học, trẻ được tìm những chữ cái qua
việc lật mở các miếng ghép, nghe âm thanh rồi đốn tên con vật có chứa từ mà
trẻ đã học, trẻ được sử dụng máy tính qua trị chơi vẽ chữ theo u cầu của cơ,
cơ nói các nét trẻ sẽ vẽ sau đó cơ ghép các miếng ghép mà trẻ vẽ để tạo thành
chữ mà cô đang cho trẻ ơn.
Có thể nói khi sử dụng cơng nghệ thơng tin vào tiết học khơng chỉ mình
mơn chữ cái mà tất cả các mơn học nếu có sử dụng cơng nghệ thơng tin thì kết
quả trên trẻ đạt sẽ rất cao, trẻ rất hứng thú và giáo viên trong quá trình chuyền
thụ kiến thức đến trẻ cũng cảm thấy rất nhẹ nhàng và thoải mái.
IV. KIỂM NGHIỆM
Trong năm học 2021 – 2022 qua nghiên cứu và thực hiện lớp tôi đã đạt
được một số kết quả sau:
- 100% trẻ được học đầy đủ 29 chữ cái trong chương trình đổi mới của Bộ
giáo dục mầm non.
- Qua việc thực hiện các biện pháp mới sáng tạo trong việc dạy môn “Làm
quen chữ cái” tôi đã thu được kết quả sau:
* Kết quả sau khi áp dụng phương pháp mới:
Số
trẻ

30

Nội dung
- Trẻ nhận biết
cách phát âm 29
chữ cái rõ ràng.
- Cầm sách và
mở sách đúng
cách.
-Tơ viết trùng
khít lên chấm mờ,
đúng quy trình
hồn thành vở tập
tơ sạch sẽ.

Kết quả
Tốt

Khá

TB

Yếu

25/30=83%

4/30=13%

1/30=4%

0

26/30=86%

4/30=14%

0

0

24/30=80%

6/30=20%

0

0

* Về phụ huynh:
Những năm chưa sử dụng biện pháp phối kết hợp với phụ huynh một cách
tích cực dẫn đến kết quả đồ dùng trực quan còn đơn điệu chưa phong phú.
Nhưng từ khi phối hợp với phụ huynh bản thân tôi đã chú ý vận dụng tuyên
truyền một cách thuyết phục cho bộ môn “Làm quen chữ cái”. Đặc biệt phụ
huynh rất quan tâm tới việc học chữ của con em, thường xuyên trao đổi tình
hình học tập của trẻ ở lớp để về nhà rèn luyện thêm như ôn luyện chữ cái, viết,
tơ đúng quy trình, trùng khít, đẹp… qua đó tạo cho cơ giáo một điểm tựa tốt
hơn.
12


* Về cô:
Qua những năm giảng dạy trẻ lúc mới bước vào giảng dạy phương pháp

tôi chưa linh hoạt sáng tạo nên kết quả của tiết học chưa cao. Từ khi sử dụng các
biện pháp trên, nghệ thuật lên lớp của tơi đã có một cách sáng tạo linh hoạt bản
thân không ngừng phấn đấu học hỏi ở bạn bè đồng nghiệp, qua các phương tiện
thông tin đại chúng ... bằng nỗ lực của bản thân cùng với sự chỉ đạo sát xao của
ban giám hiệu nhà trường nên kết quả học tập của lớp đạt được như trên và một
điều quan trọng đó là tạo được sự tin yêu tín nhiệm của phụ huynh. Bên cạnh
những thành tích trên tơi cịn phải cố gắng nhiều hơn nữa, trau dồi kinh nghiệm
chuyên môn để phát huy và đạt được kết quả cao hơn nữa trong cơng tác chăm
sóc giáo dục trẻ.
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
1. Bài học kinh nghiệm:
Từ những thực tế trên để đạt được kết quả cao trước hết tôi phải chuẩn bị
đầy đủ đồ dùng cần thiết cho một tiết học cho cô và trẻ, các đồ dùng đó có màu
sắc hình dáng đẹp, an tồn để kích thích tính tị mị của trẻ, những đồ dùng đó
phải có sức hấp dẫn, biết lựa chọn trị chơi câu đố bài hát phù hợp với nội dung
bài dạy và chủ điểm ln tạo tình huống bất ngờ thú vị.
- Bám vào nội dung yêu cầu dạy đúng trọng tâm của bài dạy tích hợp các
mơn học khác vào tiết dạy một cách hợp lý nhằm đem lại kết quả cao. Ngôn ngữ
diễn đạt của cô ngắn gọn cụ thể, cơ phát âm mẫu chính xác, rõ ràng. Lời giới
thiệu bài, bước chuyển tiếp linh hoạt gây được sự chú ý của trẻ và đặc biệt cô
giáo phải nắm vững yêu cầu phương pháp bộ môn.
- Cần quan tâm gần gũi trẻ khuyến khích để trẻ chủ động phát huy tính
độc lập trong bộ mơn và tập luyện bồi dưỡng thêm cho trẻ.
- Cho trẻ ôn luyện làm quen chữ cái ở mọi lúc mọi nơi, cho trẻ.
- Cần làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh và Ban giám hiệu nhà
trường để được hỗ trợ cơ sở vật chất.
- Tạo môi trường cho trẻ làm quen với chữ cái.
2. Ý kiến đề xuất:
Nhìn chung trình độ tin học của đại đa số giáo viên mầm non trong tồn
thị xã vẫn đang cịn rất hạn chế nên bản thân tôi, cũng như rất nhiều giáo viên

khác rất mong phòng giáo dục thị xã Bỉm Sơn tạo điều kiện cho chị em được
tham gia nhiều hơn nữa vào các lớp học về tin học để nâng cao trình độ tin học
cho bản thân, từ đó mới có thể ứng dụng tốt công nghệ thông tin vào giảng dạy.
Bên cạnh việc mong muốn được nâng cao trình độ về tin học là một người
giáo viên được trực tiếp đứng lớp tôi rất mong các cấp lãnh đạo tạo điều kiện
hơn nữa về cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị như máy vi tính, máy chiếu…
để giáo viên được phát huy hết khả năng sáng tạo của mình.
Trên đây là một số kinh nghiệm dạy bộ môn Làm quen với chữ cái mà tôi
đã rút ra được trong q trình giảng dạy nhằm giúp trẻ phát triển tồn diện nhân
cách, chuẩn bị tâm thế cho trẻ bước vào lớp một. Tơi rất mong được sự góp ý
13


xây dựng của các bạn đồng nghiệp các cấp lãnh đạo giúp tơi ngày càng có nhiều
kinh nghiệm hay trong giảng dạy bộ môn.
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG

Bắc Sơn ngày 07 tháng04 năm 2022
Tôi xin cam đoan sáng kiến này là do
tôi tự viết không sao chép của người
khác.
Người viết

14


PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỈM SƠN

TRƯỜNG MẦM NON BẮC SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÚP TRẺ HỌC TỐT MƠN CHỮ CÁI

Người thực hiện: Hồng Thị Thùy
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Bắc Sơn
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

BỈM SƠN NĂM 2022

15