Thực trạng hoạt động XK hàng thủ công Mỹ nghệ của Cty XNK hàng thủ công Mỹ nghệ (Artxetport)

Luận văn tốt nghiệp
Lời cam đoan
Em xin cam đoan luận văn tốt nghiệp này là
do bản thân thực hiện với sự hớng dẫn của cô
giáo Nguyễn Thị Thuý Hồng, em không sao chép
từ bất cứ luận văn tốt nghiệp của ai.
Nếu lời cam đoan trên đây là sai, em xin
hoàn toàn chịu trách nhiệm trớc khoa và Nhà tr-
ờng.
Hà Nội, ngày 6 tháng 6 năm 2004
Sinh viên: Trần Thị Hà
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 1
Luận văn tốt nghiệp
Lời cảm ơn
Em xin đợc bày tỏ lòng biết ơn chân thành và
sâu sắc đến cô giáo Nguyễn Thị Thuý Hồng là ng-
ời đã tận tình chỉ bảo và hớng dẫn em trong quá
trình làm luận văn tốt nghiệp.
Em cũng xin cảm ơn các cô, chú trong
công ty xuất nhập khẩu thủ công mỹ nghệ
ARTEXPORT- Bộ Thơng Mại đã tạo điều kiện
thuận lợi giúp đỡ em trong quá trình thu thập các
số liệu, dữ liệu để hoàn thành luận văn này.
Qua đây em cũng xin trân trọng cảm ơn
các thầy cô trong khoa Kinh Tế và Kinh doanh
quốc tế, gia đình và bạn bè đã động viên, giúp
đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em trong
suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn
tốt nghiệp.
Sinh viên: Trần Thị Hà.
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 2

LuËn v¨n tèt nghiÖp
TrÇn ThÞ Hµ - Líp KTQT - K42 3
Luận văn tốt nghiệp
Mục lục
Lời mở đầu
................................................................................................................................
10
Chơng1: Cơ sở lý luận chung về xuất khẩu và tổng quan về
công ty xuất nhập khẩu thủ công mỹ nghệ ARTEXPORT
.................................................................................................................................................
12
1.Cơ sở lý luận về xuất khẩu
......................................................................................................................................................
12
1.1. Khái niệm xuất khẩu
................................................................................................................................
12
1.2. Các hình thức xuất khẩu
................................................................................................................................
12
1.2.1.Xuất khẩu trực tiếp
................................................................................................................................
12
1.2.2. Xuất khẩu uỷ thác
................................................................................................................................
12
1.2.3.Tái xuất khẩu
................................................................................................................................
13
1.2.4.Gia công xuất khẩu

................................................................................................................................
13
1.2.5.Xuất khẩu tại chỗ
................................................................................................................................
13
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 4
Luận văn tốt nghiệp
1.2.6. Buôn bán đối lu
................................................................................................................................
14
1.2.7.Xuất khẩu theo nghị định th
................................................................................................................................
14
1.3. Vai trò của xuất khẩu
................................................................................................................................
15
1.3.1.Vai trò của xuất khẩu đối với nền kinh tế quốc dân
................................................................................................................................
15
1.3.1.1.Xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu phục vụ công
nghiệp hoá đất nớc
............................................................................................................
15
1.3.1.2.Xuất khẩu đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy
sản xuất phát triển
............................................................................................................
15
1.3.1.3 Xuất khẩu có tác động tích cực đến việc giải quyết công ăn việc
làm và cải thiện đời sống của nhân dân
............................................................................................................

17
1.3.1.4 Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối
ngoại của nớc ta
............................................................................................................
17
1.3.2.Đối với doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu
................................................................................................................................
17
1.3.2.1.Đối với doanh nghiệp xuất khẩu nói chung
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 5
Luận văn tốt nghiệp
.......................................................................................................................
17
1.3.2.2.Đối với doanh nghiệp xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ
.......................................................................................................................
19
2. Những nhân tố ảnh hởng tới hoạt động xuất khẩu
......................................................................................................................................................
21
2.1. Nhóm nhân tố chủ quan
................................................................................................................................
21
2.1.1 Sức mạnh tài chính
................................................................................................................................
21
2.1.2 Trình độ và kỹ thuật của nguồn nhân lực
................................................................................................................................
21
2.1.3 Trình độ kỹ thuật công nghệ
................................................................................................................................

21
2.1.4 Sản phẩm và uy tín của doanh nghiệp
................................................................................................................................
22
2.2. Nhóm nhân tố khách quan
................................................................................................................................
22
2.2.1 Nhân tố về kinh tế
................................................................................................................................
22
2.2.2 Nhân tố về văn hoá
................................................................................................................................
23
2.2.3 Nhân tố chính trị - xã hội
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 6
Luận văn tốt nghiệp
................................................................................................................................
24
2.2.4 Nhân tố pháp luật
................................................................................................................................
24
3.Khái quát về công ty Artexport
................................................................................................................................
25
3.1.Lịch sử hình thành và quá trình phát triển
................................................................................................................................
25
3.1.1.Giai đoạn từ 1964 - 1989
................................................................................................................................
26

3.1.2.Giai đoạn từ 1989 - nay
................................................................................................................................
26
3.2.Chức năng và hoạt động của công ty
................................................................................................................................
27
3.2.1.Chức năng
................................................................................................................................
27
3.2.2 Hoạt động
................................................................................................................................
27
3.3. Cơ cấu bộ máy tổ chức của công ty
................................................................................................................................
28
3.3.1 Chức năng, nhiệm vụ các phòng thuộc khối các đơn vị quản lý
................................................................................................................................
29
3.3.1.1 Phòng tổ chức hành chính
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 7
Luận văn tốt nghiệp
................................................................................................................................
29
3.3.1.2 Phòng tài chính kế hoạch
................................................................................................................................
29
3.3.1.3 Phòng công đoàn - Đảng uỷ
................................................................................................................................
29
3.3.2 Chức năng, nhiệm vụ của các phòng kinh doanh

................................................................................................................................
29
3.4. Các nguồn lực của công ty
................................................................................................................................
30
3.4.1 Nguồn tài chính
................................................................................................................................
30
3.4.2 Nguồn nhân lực
................................................................................................................................
30
3.4.3 Nguồn hàng của công ty
................................................................................................................................
31
3.5. Cơ chế và các nhóm hàng xuất khẩu chủ yếu của công ty
................................................................................................................................
31
3.5.1 Các nhóm hàng xuất nhập khẩu chủ yếu
................................................................................................................................
31
3.5.2 Cơ chế hoạt động của công ty
................................................................................................................................
32
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 8
Luận văn tốt nghiệp
3.6. Những đặc điểm của sản phẩm thủ công mỹ nghệ có ảnh hởng tới việc
mở rộng thị trờng
.........................................................................................................................
33
3.6.1 Yếu tố khách quan

........................................................................................................................
33
3.6.2 Yếu tố mang nét chung của quốc gia về sản phẩm thủ công mỹ nghệ
................................................................................................................................
34
3.6.3 Công ty Artexport - Với những nét riêng ảnh hởng đến xuất khẩu
hàng hoá
.................................................................................................................
35
Chơng 2. Thực trạng hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ
nghệ tại công ty Artexport
.................................................................................................................................................
37
1.Tình hình kinh doanh xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của
công ty Artexport
.................................................................................................................................................
37
1.1 Về thực hiện kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của công ty
từ năm 1995 đến nay
................................................................................................................................
37
1.1.1 Kết quả xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của Artexport
................................................................................................................................
37
1.1.2 Việc thực hiện kế hoạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của công
ty Artexport
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 9
Luận văn tốt nghiệp
................................................................................................................
43

1.2 Hình thức kinh doanh xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của
Artexport
................................................................................................................................
46
1.3. Về cơ cấu mặt hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu của Artexport
................................................................................................................................
49
1.4. Về cơ cấu thị trờng xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của công ty
................................................................................................................................
55
1.4.1. Khu vực Tây Bắc Âu
................................................................................................................................
55
1.4.2 Khu vực Châu á- Thái Bình Dơng
................................................................................................................................
58
1.4.3 Khu vực Đông Âu
................................................................................................................................
61
1.4.4 Khu vực thị trờng khác
................................................................................................................................
64
1.5. Các đối tác chính mà công ty Artexport xuất khẩu sang
................................................................................................................................
67
1.5.1 Các thị trờng truyền thống của Artexport
................................................................................................................................
67
1.5.2 Tốc độ mở rộng thị trờng của Artexport
................................................................................................................................

70
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 10
Luận văn tốt nghiệp
2. Đánh giá tình hình xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của
công ty Artexport
................................................................................................................................................
74
2.1. Những u điểm của hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ
................................................................................................................................
74
2.2. Những mặt hạn chế trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ
nghệ của công ty Artexport
........................................................................................................................
76
2.3. Nguyên nhân của tồn tại hạn chế
................................................................................................................................
77
2.3.1 Nguyên nhân khách quan
................................................................................................................................
77
2.3.2 Nguyên nhân chủ quan
................................................................................................................................
79
Chơng 3. Định hớng và giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất
khẩu hàng thủ công mỹ nghệ cho công ty Artexport trong
thời gian tới
................................................................................................................................
81
1. Định hớng xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của công ty
Artexport

......................................................................................................................................................
81
1.1. Định hớng về thị trờng
................................................................................................................................
81
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 11
Luận văn tốt nghiệp
1.1.1.Thị trờng Châu á- Thái Bình Dơng
................................................................................................................................
82
1.1.2.Thị trờng khác
................................................................................................................................
83
1.2. Định hớng về kim ngạch xuất khẩu
................................................................................................................................
84
1.3. Định hớng về sản phẩm
................................................................................................................................
85
1.4.Định hớng về nguồn nhân lực
................................................................................................................................
86
1.5.Các mục tiêu và kế hoạch khác
................................................................................................................................
86
2. Một số giải pháp nhằm xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ
cho công ty ARTEXPORT
.............................................................................................................................................
87
2.1.Về phía công ty Artexport

................................................................................................................................
87
2.1.1 Nâng cao hiệu quả công tác mở rộng thị trờng, thâm nhập và phát
triển thị trờng xuất khẩu
....................................................................................................................
87
2.1.1.1 Thị trờng Đông Âu
................................................................................................................................
88
2.1.1.2 Thị trờng Châu á - Thái Bình Dơng
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 12
Luận văn tốt nghiệp
................................................................................................................................
89
2.1.1.3 Thị trờng Tây Bắc Âu
................................................................................................................................
89
2.1.1.4 Khu vực thị trờng Châu Mỹ
................................................................................................................................
90
2.1.2. Xác định đúng đắn chiến lợc sản phẩm
................................................................................................................................
91
2.1.2.1 Công ty Artexport xây dựng danh mục sản phẩm để đáp ứng nhu
cầu thị trờng
............................................................................................................
91
2.1.2.2 Xây dựng chiến lợc giá cả hợp lý
................................................................................................................................
92

2.1.3 Tăng cờng sức cạnh tranh của hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu
................................................................................................................................
92
2.1.3.1 Phát huy sức mạnh truyền thống của sản phẩm
................................................................................................................................
92
2.1.3.2 Đa dạng hoá mặt hàng xuất khẩu
................................................................................................................................
93
2.1.3.3 Sử dụng các biện pháp cạnh tranh về giá
................................................................................................................................
94
2.1.4 Hoàn thiện chính sách quảng cáo khuếch trơng, phân phối sản phẩm
.................................................................................................................................
2.1.4.1 Về quảng cáo
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 13
Luận văn tốt nghiệp
................................................................................................................................
94
2.1.4.2 Xúc tiến bán hàng
................................................................................................................................
95
2.1.4.3 Xây dựng mạng lới phân phối sản phẩm
................................................................................................................................
96
2.15 Xây dựng nguồn cung cấp hàng cho xuất khẩu
................................................................................................................................
97
2.1.6 Tăng cờng hoạt động đầu t
................................................................................................................................

98
2.1.7 Duy trì và phát triển mối quan hệ hợp tác trong và ngoài nớc
................................................................................................................................
99
2.1.7.1 Phát huy sức mạnh vai trò của cán bộ nhân viên
................................................................................................................................
99
2.1.7.2 Tăng cờng mối quan hệ với các công ty khác
................................................................................................................................
99
2.2.Những kiến nghị với Nhà nớc
................................................................................................................................
100
2.2.1.Tăng mức u đãi đầu t sản xuất-kinh doanh hàngthủ công mỹ nghệ
truyền thống
.................................................................................................................
100
2.2.2.Chính sách xây dựng và phát triển làng nghề
................................................................................................................................
100
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 14
Luận văn tốt nghiệp
2.2.3.Chính sách đào tạo thợ thủ công truyền thống
................................................................................................................................
100
2.2.4.Chính sách hỗ trợ xúc tiến thơng mại, mở rộng thị trờng
................................................................................................................................
101
2.2.5.Chính sách cung ứng nguyên liệu
................................................................................................................................

102
2.2.6.Giảm nhẹ tiền cớc vận chuyển và các lệ phí
................................................................................................................................
102
2.2.7.Hoàn thiện chính sách thủ tục hành chính
................................................................................................................................
103
2.2.8.Đảm bảo quyền bình đẳng của các chủ thể tham gia hoạt động
................................................................................................................................
103
Kết luận
................................................................................................................................
105
Danh mục tài liệu tham khảo
................................................................................................................................
107
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 15
Luận văn tốt nghiệp
danh mục các bảng số liệu
Bảng số 2.1: Giá trị và tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ
của công ty
.........................................................................................................
38
Bảng số 2.2: Giá trị và tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ
nghệ của công ty.
.........................................................................................................
41
Bảng số 2.3: Giá trị kim ngạch thực hiện so với kim ngạch kế hoạch.
................................................................................................................................
43

Bảng số 2.4: Giá trị và tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu trực tiếp và uỷ thác.
................................................................................................................................
47
Bảng số 2.5: Giá trị và tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu theo mặt hàng.
................................................................................................................................
56
Bảng số 2.6: Giá trị và tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu theo mặt hàng sang khu
vực Tây Bắc Âu.
.........................................................................................................
60
Bảng số 2.7: Giá trị và tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu theo mặt hàng sang khu
vực Châu á-Thái Bình Dơng.
.........................................................................................................
60
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 16
Luận văn tốt nghiệp
Bảng số 2.8: Giá trị và tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu theo mặt hàng sang khu
vực Đông Âu.
.........................................................................................................
62
Bảng số 2.9: Giá trị và tỷ trọng kim ngạch xuất khảu theo mặt hàng sang các
khu vực khác.
.........................................................................................................
66
Bảng số 2.10: Giá trị kim ngạch xuất khẩu theo từng thị trờng
................................................................................................................................
68
Bảng số 2.11: Tình hình mở rộng thị trờng xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ
của công ty.
........................................................................................................

70
Bảng số 2.12: Tốc độ tăng qui mô xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ.
................................................................................................................................
73
Bảng số 3.1: Kim ngạch kế hoạch xuất khẩu từ 2004-2010
................................................................................................................................
84
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 17
Luận văn tốt nghiệp
Danh mục các biểu đồ
Sơ đồ 1.1: Cơ cấu tổ chức của công ty
................................................................................................................................
28
Biểu đồ 1.2: Cơ cấu lao động của công ty
30
Biểu đồ 2.1: Giá trị và tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ
nghệ của công ty so với KNXK hàng TCMN cả nớc.
39
Biểu đồ 2.2: Tốc độ tăng giá trị KNXK của công ty qua các năm
42
Biểu đồ 2.3: Kim ngạch thực hiện so với kim ngạch kế hoạch
45
Biểu đồ 2.4: Kim ngạch xuất khẩu trực tiếp so với kim ngạch uỷ thác
49
Biểu đồ 2.5: Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu của công ty
55
Biểu đồ 2.6: Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu sang Tây Bắc Âu
58
Biểu đồ 2.7: Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu sang Châu á-Thái Bình Dơng
61

Biểu đồ 2.8: Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu sang Đông Âu
64
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 18
Luận văn tốt nghiệp
Biểu đồ 2.9: Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu sang các thị trờng khác
67
Biểu đồ 2.10: Các loại thị trờng của công ty
72
Biểu đồ 2.11:Tốc độ mở rộng thị trờng của công ty
72
Biểu đồ 2.12: Tốc độ tăng qui mô xuất khẩu của các khu vực
74
Biểu đồ 3.1: Kim ngạch thực hiện- kế hoạch năm 2004
85
Sơ đồ 3.2: Kênh phân phối hiện tại của công ty
96
Sơ đồ 3.3: Kênh phân phối lựa chọn của công ty
97
Lời mở đầu
Trong xu thế phát triển kinh tế hiện nay, hoạt động xuất khẩu đã và đang
ngày càng đóng vai trò hết sức quan trọng trong hoạt động thơng mại của mỗi
quốc gia trên thế giới. Thông qua hoạt động xuất khẩu hàng hoá các quốc gia
có thể khai thác đợc lợi thế so sánh của mình trong phân công lao động quốc tế,
tạo nguồn thu ngoại tệ chủ yếu cho nền kinh tế quốc dân, từ đó tiến tới hội
nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới.
Việt Nam đang ra sức đẩy mạnh công cuộc CNH-HĐH đất nớc theo h-
ớng sản xuất hớng về xuất khẩu. Trong cơng lĩnh xây dựng đất nớc, Đảng và
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 19
Luận văn tốt nghiệp
Nhà nớc đã khẳng định cần Đẩy mạnh công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng,

hàng xuất khẩu, mở rộng kinh tế đối ngoại. Xuất khẩu đã đợc Nhà nớc ta
hoạch định nh một chính sách quan trọng nhằm thực hiện thắng lợi các mục
tiêu kinh tế xã hội, ổn định đời sống cho nhân dân.
Cũng nh nhiều doanh nghiệp tham gia vào thị trờng, ARTEXPORT là
một công ty xuất nhập khẩu hàng thủ công mỹ nghệ có kinh nghiệm nhiều
năng năm trong kinh doanh ngoại thơng. Trong suốt quá trình phát triển, công
ty đã không ngừng vơn lên, tự lực trong điều kiện kinh tế cạnh tranh với nhiều
khó khăn thách thức. Cho đến nay, Công ty đã có một chỗ đứng nhất định trên
thị trờng trong nớc và quốc tế và đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động
kinh tế của đất nớc.
Là doanh nghiệp kinh doanh hàng thủ công mỹ nghệ, Công ty kinh
doanh nhiều mặt hàng đa dạng, Công ty luôn tìm kiếm đến những mặt hàng,
những phơng thức kinh doanh có lợi nhất để xây dựng trọng tâm, trọng điểm
kinh doanh. Qua nhiều thăng trầm, Công ty ARTEXPORT đã đang và luôn tìm
kiếm những hớng đi mới, trên những thị trờng mới, dựa trên những mặt hàng,
bạn hàng và kinh nghiệm kinh doanh đã có. Đứng trớc những cơ hội và thách
thức trong xu hớng quốc tế hoá nền kinh tế, Công ty đang nỗ lực học hỏi và thử
sức, khẳng định vị trí trên thơng trờng.
Quá trình thực tập tại công ty ARTEXPORT đã cho em nhiều kiến thức
bổ ích về thị trờng, về kinh doanh quốc tế gắn liền với kiến thức lý luận đợc
học ở nhà trờng. Với sự phát triển không ngừng của sản xuất và nhu cầu tiêu
dùng hàng thủ công mỹ nghệ ngày càng tăng, Công ty sẽ là cầu nối trung gian
đa các mặt hàng thủ công mỹ nghệ truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc đến
tay ngời tiêu dùng.
Đối tợng nghiên cứu: là hoạt động thúc đẩy xuất khẩu hàng thủ công
mỹ nghệ truyền thống của Việt Nam.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ giới hạn trong công tác thúc đẩy xuất
khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của công ty xuất nhập khẩu thủ công mỹ nghệ
ARTEXPORT từ năm 1995 đến nay.
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 20

Luận văn tốt nghiệp
Mục đích nghiên cứu là tổng quan cơ sở lý luận về xuất khẩu, phân tích
thực trạng hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của Công ty để đa ra
một số giải pháp để mở rộng thị trờng xuất khẩu của mình.
Kết cấu của luận văn ngoài lời mở đầu, kết luận, danh mục các bảng
biểu, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 phần :
Chơng1: Cơ sở lý luận về xuất khẩu và tổng quan về Công ty xuất nhập
khẩu thủ công mỹ nghệ (ARTEXPORT)
Chơng 2: Thực trạng hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ tại
công ty ARTEXPORT
Chơng 3: Định hớng và giải pháp thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng thủ
công mỹ nghệ cho công ty
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 21
Luận văn tốt nghiệp
Chơng 1
Cơ sở lý luận về xuất khẩu và tổng
quan về công ty xuất nhập khẩu thủ
công mỹ nghệ (artexport)- Bộ Thơng mại.
1. Cơ sở lý luận về xuất khẩu
1.1.Khái niệm về xuất khẩu
Xuất khẩu là hoạt động kinh doanh buôn bán trên phạm vi quốc tế. Nói
cách khác là việc bán hàng hay đa hàng ra nớc ngoài. Xuất khẩu là một hoạt
động kinh tế đối ngoại, nó không phải là hành vi mua bán riêng lẻ mà là một hệ
thống các quan hệ mua bán trong một nền thơng mại có tổ chức cả bên trong và
bên ngoài nhằm mục đích đẩy mạnh sản xuất hàng hoá phát triển.
Hàng hoá xuất khẩu rất đa dạng: Hàng công nghiệp, hàng nông nghiệp,
hàng tiêu dùng,...kiến thức khoa học kỹ thuật (phát minh sáng chế, bí mật sản
xuất ...), các dịch vụ ( t vấn kỹ thuật, sửa chữa, dịch vụ vận tải, giao nhận, bảo
hiểm, ngân hàng, dịch vụ du lịch, thông tin quảng cáo,...)
1.2 Các hình thức xuất khẩu

1.2.1 Xuất khẩu trực tiếp
Xuất khẩu trực tiếp là việc bán hàng trực tiếp ra nơc ngoài không qua
trung gian. ở hình thức xuất khẩu này ngời bán và ngời mua trực tiếp quan hệ
với nhau, không qua trung gian, giao dịch mua bán giữa họ bằng trao đổi th từ,
gặp mặt trực tiếp hoặc bằng điện thoại, fax, nhằm thoả thuận với nhau các điều
kiện của hợp đồng, hay để tìm hiểu thị trờng, nắm bắt tình hình mặt hàng phục
vụ kinh doanh.
1.2.2 Xuất khẩu uỷ thác
Xuất khẩu uỷ thác là hình thức xuất khẩu mà ngời mua và ngời bán
không trực tiếp giao dịch với nhau mà thông qua ngời thứ ba. Ngời thứ ba là
trung gian giao dịch với cả bên mua và bên bán hay nói cách khác xuất khẩu uỷ
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 22
Luận văn tốt nghiệp
thác là hình thức xuất khẩu sử dụng đại lý hoa hồng vào công việc xuất khẩu.
Ngời đại lý này trong phần lớn các trờng hợp là ngời trong nớc.
1.2.3 Tái xuất khẩu
Là hình thức xuất khẩu những hàng hoá mà doanh nghiệp nhập khẩu về
để tại kho hoặc cảng không qua chế biến, bán lại cho khách hàng nớc ngoài
khác. Cũng có thể hàng không nhận về trong nớc, mà nhận ở nớc ngoài rồi giao
ngay cho ngời ở nớc khác, cũng có thể gửi hàng hoá ở khu thơng mại tự do nớc
ngoài đợc miễn thuế trớc khi giao hàng hoá cho ngời nớc khác.
1.2.4 Gia công xuất khẩu
Gia công xuất khẩu là đa các yếu tố sản xuất (chủ yếu là nguyên liệu) từ
nớc ngoài về để sản xuất hàng hoá, nhng không để tiêu dùng trong nớc mà để
xuất khẩu thu ngoại tệ chênh lệch do tiền công đem lại. Vì vậy gia công xuất
khẩu là hình thức xuất khẩu lao động, nhng là loại lao động dới dạng sử dụng
(đợc thể hiện trong hàng hoá), chứ không phải dới dạng xuất khẩu nhân công ra
nớc ngoài.
1.2.5 Xuất khẩu tại chỗ
Là hình thức bán hàng cho công ty nớc ngoài có trụ sở tại nớc xuất

khẩu hoặc là hình thức khu chế xuất hàng xuất khẩu.
Khu chế xuất hàng xuất khẩu là một lãnh địa công nghiệp chuyên môn
hoá dành riêng cho sản xuất hàng hoá xuất khẩu, tách khỏi chế độ thơng mại về
thuế quan của nớc sở tại, ở đó áp dụng chế độ thơng mại tự do.
Một quan niệm khác rộng hơn: khu chế xuất hàng xuất khẩu không chỉ
bao gồm khu vực công nghiệp chuyên môn hoá sản xuất hàng xuất khẩu mà
còn bao gồm cả những khu vực đợc chính phủ một nớc cho phép hởng qui chế
đặc biệt nh: cảng tự do, khu thơng mại tự do, khu tự do thuế quan, khu công
nghiệp tự do.
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 23
Luận văn tốt nghiệp
1.2.6 Buôn bán đối lu
Buôn bán đối lu là một phơng thức trao đổi hàng háo xuất khẩu kết hợp
chặt chẽ với nhập khẩu, ngời bán đồng thời là ngời mua, lợng hàng giao đi tơng
ứng với lợng hàng nhận về. ở đây mục đích xuất khẩu không phải thu về một
khoản ngoại tệ, nhằm thu về một hàng hoá có giá trị tơng đơng. Nói tóm lại,
phơng thức này là lấy cái mình có đổi cái mình không có (hoặc ít). Ưu điểm
của phơng pháp này là không cần sử dụng ngoại tệ. Các nớc có thể khai thác
tiềm năng của mình (lao động, nguyên liệu, công nghệ...) tránh đợc sự quản lý
chặt chẽ về ngoại hối của chính phủ nh:
- Hàng đổi hàng
- Trao đổi bù trừ
- Mua đối lu
- Chuyển nợ
- Mua lại sản phẩm
-....
1.2.7 Xuất khẩu theo nghị định th (xuất khẩu trả nợ)
Đây là hình thức xuất khẩu do doanh nghiệp tiên hành xuất khẩu theo
chỉ định của Nhà Nớc giao cho một số hàng hoá nhất định cho bạn hàng nớc
ngoài trên cơ sở Nghị định th đã ký kết giữa hai chính phủ. Hình thức này cho

phép doanh nghiệp tiết kiệm các khoản chi phí tìm kiếm thêm bạn hàng, tránh
đợc rủi ro thanh toán. Tuy nhiên, không phải luc nào doanh nghiệp cũng có thể
xuất khẩu đợc theo hình thức này, mà nó chỉ là trờng hợp hãn hữu.
Hình thức xuất khẩu này thờng dùng để gán nợ đợc ký theo Nghị định th giữa
các chính phủ. Thực tế hìng thức xuất khẩu này xuất hiện rất ít thờng trong một
số nớc xã hội chủ nghĩa trớc đây và chỉ trong một số doanh nghiệp nhà nớc.

Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 24
Luận văn tốt nghiệp
1.3 Vai trò của kinh doanh xuất khẩu
1.3.1 Đối với nền kinh tế
1.3.1.1 Xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu phục vụ công
nghiệp hoá đất nớc
Công nghiệp hoá đất nớc theo những bớc đi thích hợp là con đờng tất yếu
để khắc phục tình trạng nghèo nàn và chậm phát triển của nớc ta. Để công
nghiệp hoá đất nớc trong thời gian ngắn, đòi hỏi phải có số vốn rất lớn để nhập
khẩu máy móc, thiết bị, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến.
Nguồn vốn để nhập khẩu có thể có đợc hình thành từ các nguồn sau:
- Đầu t nớc ngoài
- Vay nợ, viện trợ
- Thu từ hoạt động du lịch, dịch vụ thu ngoại tệ
- Xuất khẩu sức lao động ...
Các nguồn vốn nhu đầu t nớc ngoài, vay nợ và viện trợ ... tuy quan trọng,
nhng sẽ phải trả ở thời kỳ sau này. Nguồn vốn quan trọng nhất để nhập khẩu,
công nghiệp hoá đất nớc là xuất khẩu. Xuất khẩu quyết định quy mô và tốc độ
của nhập khẩu.
ở nớc ta, thời kỳ 1986-1990 nguồn thu từ xuất khẩu đảm bảo 55% nhu
cầu ngoại tệ cho nhập khẩu, 1991-1995 và 1996-2000 là 75,3% và 84,5%.
Trong tơng lai, nguồn vốn bên ngoài sẽ tăng lên. Nhng mọi cơ hội đầu t
và vay nợ của nớc ngoài và các tổ chức quốc tế chỉ thuận lợi khi các chủ đầu t

và ngời cho vay thấy đợc khả năng xuất khẩu- nguồn vốn duy nhất để trả nợ
-trở thành hiện thực.
1.3.1.2 Xuất khẩu đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế,
thúc đẩy sản xuất phát triển
Cơ cấu sản xuất và tiêu dùng trên thế giới đã và đang thay đổi vô cùng
mạnh mẽ. Đó là thành quả của cuộc cách mạng khoa học, công nghệ hiện đại.
Sự chuyển dich cơ cấu kinh tế trong quá trình công nghiệp hoá phù hợp với xu
hớng phát triển cuả kinh tế thế giới là tất yếu đối với nớc ta.
Trần Thị Hà - Lớp KTQT - K42 25