HUTECH
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC K THUT CÔNG NGH TP. HCM
KHÓA LUN TT NGHIP
MT S GII PHÁP NHM HOÀN THIN
C CU T CHC B MÁY QUN LÝ TI
CÔNG TY CP KHÔNG GIAN HÒA BÌNH
Ngành: QUN TR KINH DOANH
Chuyên ngành: QUN TR DOANH NGHIP
Ging viên hng dn :TS. TRNG QUANG DNG
Sinh viên thc hin : LÊ NHT TRÍ
MSSV: 0854010394 Lp: 08DQD1
TP. H Chí Minh, 2012
HUTECH
i
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC K THUT CÔNG NGH TP. HCM
KHÓA LUN TT NGHIP
MT S GII PHÁP NHM HOÀN THIN
C CU T CHC B MÁY QUN LÝ TI
CÔNG TY CP KHÔNG GIAN HÒA BÌNH
Ngành: QUN TR KINH DOANH
Chuyên ngành: QUN TR DOANH NGHIP
Ging viên hng dn :Ts. TRNG QUANG DNG
Sinh viên thc hin : LÊ NHT TRÍ
MSSV: 0854010394 Lp: 08DQD1
TP. H Chí Minh, 2012
HUTECH
DANH SÁCH CÁC BNG
Bng 1: Danh sách thit b, máy móc phc v sn xut ca công ty 28
Bng 2: Ngun nhân lc ca công ty 30
Bng 3: C cu hin ti ca ban giám đc 35
Bng 4: C cu phòng kinh doanh 39
Bng 5: C cu phòng tài chính k toán 40
Bng 6: C cu phòng k thut 43
Bng 7: C cu phòng đu t xây dng c bn 44
Bng 8: C cu phòng nhân s 45
Bng 9: C cu lao đng qun lý ca công ty 50
Bng 10: C cu hin ti ban giám đc công ty 62
Bng 11: xut c cu ban giám đc mi 62
HUTECH
DANH SÁCH CÁC S , BIU , HÌNH NH
1. S đ 1.1.3.4: Mi quan h gia ch th qun lý và đi tng qun lý 7
2. S đ 1.3.1.1: C cu t chc theo kiu trc tuyn 9
3. S đ 1.3.1.2: C cu t chc theo kiu chc nng 10
4. S đ 1.3.1.3: C cu theo kiu trc tuyn – chc nng 11
5. S đ 1.3.1.4: C cu theo kiu trc tuyn – tham mu 12
6. S đ 1.3.1.5: C cu theo kiu ma trn 13
7. S đ 1.3.1.6: C cu theo kiu d án (hay theo sn phm) 14
8. S đ 2.1.6.1: Quy trình sn xut ca công ty 31
9. S đ 2.2.1: C cu t chc hin nay ca công ty 34
10. S đ 2.2.2.7: Khi đn v sn xut trc tip 48
11. S đ 3.3.1: Mô hình c cu t chc mi ca công ty 61
HUTECH
ii
LI CAM OAN
Tôi cam đoan đây là đ tài nghiên cu ca tôi. Nhng kt qu và các s liu
trong khóa lun tt nghip đc thc hin ti công ty CP KHÔNG GIAN HÒA
BÌNH, không sao chép t bt k ngun nào khác. Tôi hoàn toàn chu trách nhim
trc nhà trng v s cam đoan này.
TP. H Chí Minh, ngày 20 tháng 06 nm 2012
Ngi làm báo cáo
(ký tên)
LÊ NHT TRÍ
HUTECH
iii
LI CM N
khóa lun tt nghip đt kt qu tt đp, trc ht em xin gi ti toàn
th các thy cô khoa Qun Tr Kinh Doanh li chúc sc khe, li chào trân trng
và li cm n sâu sc nht. Vi s quan tâm, ch bo tn tình ca thy cô, đn nay
em đã có th hoàn thành khóa lun tt nghip vi tên đ tài:
“Mt s gii pháp nhm hoàn thin c cu t chc b máy qun lý ti
Công ty CP KHÔNG GIAN HÒA BÌNH”.
có đc kt qu này em xin đc bit gi li cm n chân thành nht ti
thy giáo – Ts. Trng Quang Dng đã quan tâm giúp đ , vch k hoch hng
dn em hoàn thành mt cách tt nht khóa lun tt nghip trong thi gian qua.
Không th không nhc ti s giúp đ nhit tình ca các cô chú, anh ch cán
b ti công ty đã to điu kin thun li nht trong sut thi gian thc tp ti công
ty CP KHÔNG GIAN HÒA BÌNH.
Em rt mong nhn đc s ch bo, đóng góp ý kin ca các thy cô đ em
có điu kin b sung, nâng cao ý thc ca mình, phc v tt hn công tác thc t
sau này. Em xin chân thành cm n !
HUTECH
v
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
GIÁO VIÊN HNG DN
( ký tên )
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 1 LP 08DQD1
LI NÓI U
1. Lý do chn đ tài
- Nâng cao hiu qu hot đng qun lý là đòi hi khách quan đi vi các
doanh nghip trong nn kinh t th trng. ây là mt vn đ ht sc phc tp và
có vai trò đc bit quan trng, nhng ngi làm công tác chun b và lãnh đo
hot đng sn xut kinh doanh v mi mt, mà hot đng lao đng ca h có tác
dng quyt đnh đn hiu qu sn xut kinh doanh chung ca doanh nghip, nh
hng đn vic thc hin mc tiêu qun lý.
- Công tác lãnh đo luôn luôn gn lin vi mi ho t đng sn xut kinh
doanh ca công ty, doanh nghip và mang tính cht quyt đnh. T đó, đ tài
nghiên cu v b máy c cu qun lý trong các công ty, doanh nghip vn còn là
đ tài hp dn, thú v và có sc mi gi ngi nghiên cu.
2. Mc tiêu nghiên cu
Góp phn hoàn thin c cu t chc b máy qun lý trong doanh nghip t
đó góp phn hoàn thin quá trình sn xut kinh doanh, tit kim ti đa thi gian
lao đng, s dng có hiu qu các yu t cu thành ca quá trình kinh doanh, đng
thi làm cho b máy qun lý nng đng, gn nh, hot đng nhp nhàng và đt
hiu qu cao.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu trong đ tài đó là b máy t chc qun lý ca công
ty. Trong nn kinh t th trng cnh tranh gay gt, công ty mun tn ti và phát
trin thì ngoài các điu kin cn thit nh: Vn kinh doanh, chin lc kinh
doanh Vì vy đòi hi công ty phi có mt c cu t chc b máy qun lí phù hp
vi quy mô và tình hình sn xut kinh doanh công ty. Nó là điu kin đ quyt
đnh s thành công ca công ty trên thng trng. Phm vi nghiên cu là b máy
c cu qun lý hot đng trong công ty CP KHÔNG GIAN HÒA BÌNH. Do đó,
c cu t chc b máy qun lí có vai trò và nh hng ln ti s tn ti ca công
ty CP KHÔNG GIAN HÒA BÌNH.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu chính đây đó là phng pháp so sánh, phng
pháp phân tích lch s, phng pháp đi chiu, phng pháp logic, và cui cùng là
phng pháp phân tích thng kê trong phm vi thc hin đ tài.
5. B cc ca đ tài
Ngoài phn li m đu và phn kt lun, khóa lun tt nghip bao gm 3
chng:
Chng 1: C s lý lun chung v b máy qun lý
Chng 2: Thc trng t chc b máy qun lí ca Công ty CP KHÔNG
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 2 LP 08DQD1
GIAN HÒA BÌNH
Chng 3: Mt s gii pháp nhm hoàn thin c cu t chc b máy qun
lí ti Công ty CP KHÔNG GIAN HÒA BÌNH
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 3 LP 08DQD1
CHNG 1: C S LÝ LUN CHUNG V B MÁY QUN LÝ
1.1. Mt s khái nim c bn
1.1.1. Khái nim v qun lý
- Hin nay có rt nhiu quan nim v Qun lý, có quan nim cho rng qun lý
là hành chính là cai tr, có quan nim li cho rng: q un lý là điu hành, điu
khin, là ch huy. Các quan nim này không có gì khác nhau v ni dung mà ch
khác nhau cách dùng thut ng. Do vy ta có th hiu khái nim qun lý theo
cách thng nht nh sau:
• Qun lý là s tác đng có hng ca con ngi nhm mc đích bin đi đi
tng qun lý t trng thái này sang trng thái khác bng các phng pháp tác
đng khác nhau.
• Qun lý doanh nghip là quá trình vn dng nhng quy lut kinh t, quy
lut xã hi, quy lut t nhiên trong vic la chn, xác đnh nhng bin pháp v
kinh t, xã hi, t chc, k thut đ tác đng đn các yu t vt cht ca sn
xut kinh doanh đ đt đc các mc tiêu đã xác đnh.
- Mc đích ca qun lý doanh nghip: mt mt nhm đt đc nng sut cao
nht trong sn xut kinh doanh, mt khác không ngng ci thin điu kin t chc
lao đng.
- Nn kinh t quc dân cng nh bt c mt đn v kinh t nào khác đu có th
coi là mt h thng qun lý bao gm hai b phn là: Ch th qun lý và đi tng
qun lý (hay nhiu khi còn đc gi là b phn qun lý và b phn b qun lý).
- Hai b phn này có liên quan mt thit vi nhau, tác đng qua li ln nhau,
to nên mt chnh th thng nht. Ch th qun lý trên c s các mc tiêu đã xác
đnh tác đng đn đi tng qun lý bng nhng quyt đnh ca mình và thông
qua hành vi ca đi tng qun lý và mi quan h ngc có th giúp ch th qun
lý có th điu chnh các quyt đnh đa ra.
1.1.2. Khái nim v b máy qun lý
B máy qun lý là c quan điu khin hot đng ca toàn b doanh nghip
bao gm c khâu sn xut kinh doanh trc tip cng nh khâu ph tr, phc v c
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 4 LP 08DQD1
hot đng sn xut ti doanh nghip cng nh lao đng tip th ngoài dây truyn
sn xut, c h thng t chc qun lý cng nh h thng các phng thc qun lý
doanh nghip. B máy qun lý là lc lng vt cht đ chuyn nhng ý đ, mc
đích, chin lc kinh doanh ca doanh nghip thành hin thc, bin nhng n lc
ch quan ca mi thành viên trong doanh nghip thành hiu qu sn xut kinh
doanh.
B máy qun lý thng đc xem xét trên ba mt ch yu sau:
• Chc nng, nhim v ca b máy qun lý.
• C cu t chc b máy qun lý.
• Lc lng lao đng qun lý đ thc hin các chc nng, nhim v
ca b máy.
Trong đó lc lng lao đng qun lý có vai trò quyt đnh.
1.1.3. Lao đng qun lý và phân loi lao đng qun lý
1.1.3.1. Lao đng qun lý
- Lao đng qun lý bao gm nhng cán b và nhân viên tham gia vào vic
thc hin các chc nng qun lý. Trong b máy thì hot đng ca lao đng qun lý
rt phong phú và đa dng, cho nên đ thc hin đc các chc nng qun lý thì
trong b máy qun lý phi có nhiu hot đng qun lý khác nhau.
- Lao đng qun lý là nhng cán b qun lý đang làm vic trong các đn v
sn xut kinh doanh, có nhim v điu hành sn xut, trao đi, mua bán mt s
loi sn phm hay dch v nào đó nhm đáp ng nhu cu xã hi, đng thi to
công n vic làm và thu nhp cho c tp th đn v mình.
- Tt c nhng ngi lao đng hot đng trong b máy qun lý đc hiu là
lao đng qun lý. B máy qun lý hot đng tt hay xu ph thuc vào lao đng
qun lý có thc hin tt các chc nng qun lý hay không.
1.1.3.2. Phân loi lao đng qun lý
Cn c vào vic tham gia trong các hot đng và chc nng qun lý, ngi
ta chia lao đng qun lý thành ba loi sau:
• Mt là: Cán b qun lý doanh nghip gm có giám đc, các v phó giám
đc, k toán trng. Các cán b này có nhim v ph trách tng phn công vic,
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 5 LP 08DQD1
chu trách nhim v đng li chin lc, các công tác t chc hành chính tng
hp ca doanh nghip.
• Hai là: Cán b lãnh đo doanh nghip gm trng và phó qun đc phân
xng (còn gi là lãnh đo tác nghip), trng, phó phòng ban chc nng. i
ng lãnh đo này có nhim v ch đo thc hin phng hng, đng li ca
lãnh đo cp cao đã phê duyt cho b phn chuyên môn ca mình.
• Ba là: Viên chc chuyên môn nghip v, bao gm nhng ngi thc hin
nhng công vic rt c th và có tính cht thng xuyên lp đi lp li.
Trong bt k mt doanh nghip, mt t chc nào thì ba loi lao đng qun
lý nói trên đu cn thit và phi có, tuy nhiên tu theo tng quy mô hot đng và
tình hình sn xut kinh doanh ca tng doanh nghip mà có mt t l thích hp.
Trong đó cán b lãnh đo cp cao và cán b lãnh đo cp trung gian có vai trò và
v trí ht sc quan trng, là nhân t c bn quyt đnh s thành bi ca b máy
qun lý và đây là linh hn ca t chc và nó đc ví nh ngi nhc trng ca
mt giàn nhc giao hng.
1.1.3.3. Chc nng ca lao đng qun lý
Chc nng qun lý là nhng hot đng riêng bit ca qun lý, th hin
nhng phng pháp tác đng ca ch th qun lý lên đi tng qun lý nhm thc
hin nhng mc tiêu qun lý.
• Nhân viên qun lý k thut: là nhng ngi đc đào to các trng k
thut hoc đã đc rèn luyn trong thc t sn xut, có trình đ tng đng đc
cp trên tha nhn bng vn bn, đng thi là ngi trc tip làm công tác k
thut, trc tip ch đo hng dn k thut trong doanh nghip. Loi này bao gm:
- Giám đc hoc phó giám đc k thut, qun đc hoc phó qun đc ph
trách k thut, trng phòng và phó phòng, ban k thut.
- Các k s, k thut viên, nhân viên làm phòng k thut.
• Nhân viên qun lý kinh t: là nhng ngi làm công tác t chc, lãnh đo,
qun lý các hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip nh:
- Giám đc hoc phó giám đc ph trách v kinh doanh, k toán trng.
- Các cán b, CNV công tác các phòng, ban, b phn nh: k toán, tài v,
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 6 LP 08DQD1
k hoch, thng kê, lao đng – tin lng,…
Ngoài ra, nu phân theo vai trò thc hin chc nng qun lý, lao dng qun
lý đc chia thành:
• Cán b lãnh đo: là nhng ngi lao đng qun lý trc tip thc hin chc
nng lãnh đo. Bao gm: Giám đc, Phó Giám c, Qun đc, Phó qun đc, các
Trng ngành, c công, trng và các phó phòng ban trong b máy qun lý ti
doanh nghip.
• Các chuyên gia: là nhng lao đng thc hin công vic chuyên môn, không
thc hin chc nng lãnh đo trc tip. Bao gm: các cán b kinh t, k thut
viên, cán b thit k và các cng tác viên khoa hc (nu có) hot đng ca h
mang tính chuyên môn, nghip v, thc hin các chc nng riêng, trong công tác
qun lý tham mu giúp các cp lãnh đo thc hin các mc đích qun lý chung.
1.1.3.4. Mi quan h gia ch th qun lý và đi tng qun lý
- Theo quan đim điu khin hc, nn kinh t quc dân cng nh bt k
mt đn v kinh t nào đu có th coi là mt h thng qun lý bao gm hai phân
h: ch th qun lý và đi tng b qun lý (hay còn gi là b phn qun lý và b
phn b qun lý).
- B phn qun lý bao gm các chc nng qun lý, đi ng cán b nhân
viên qun lý, các phng tin qun lý và h thng các phng tin qun lý.
- B phn b qun lý bao gm h thng các phân xng, các b phn sn
xut, các h thng máy móc thit b, các phng tin công ngh, nhà máy,…
- Hai b phn này có mi quan h mt thit vi nhau, tác đng qua li ln
nhau to nên mt chnh th thng nht. Có th minh ha mi quan h gia ch th
qun lý và đi tng qun lý qua s đ sau:
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 7 LP 08DQD1
S đ 1.1.3.4: Mi quan h gia ch th qun lý và đi tng qun lý
(Ngun : K Nng Qun Lý Doanh Nghip_ Ths. Nguyn Th Sinh - NXB
Thng kê 2002)
Ch th qun lý trên c s các mc tiêu đã xác đnh, tác đng lên đi tng
qun lý bng nhng quyt đnh qun lý ca mình và thông qua hành vi qun lý và
mi quan h ngc mà ch th qun lý có th điu chnh quyt đnh đa ra. Trong
mi mt t chc, mt doanh nghip khi đc thành lp đu có b phn chu trách
nhim điu hành nhng công vic thuc phm vi chuyên môn ca b phn đó và
tng th các b phn chuyên trách nh vy đã to nên b máy qun lý doanh
nghip.
1.2. T chc b máy qun lý doanh nghip
1.2.1. Khái nim và yêu cu ca t chc b máy qun lý
1.2.1.1. T chc
- Theo cách phân loi các yu t sn xut thì: T chc là s kt hp các yu
t sn xut.
- Theo quá trình phát trin thì: T chc là s liên kt tt c các cá nhân, quá
trình hot đng trong h thng đ thc hin các mc đích đ ra.
- Theo mi quan h: T chc là bao gm s xác đnh c cu và liên kt các
hot đng khác nhau ca t chc.
1.2.1.2. T chc b máy qun lý doanh nghip
Tô chc b máy qun lý doanh nghip là da trên nhng chc nng, nhim
v đã xác đnh ca b máy qun lý đ sp xp v lc lng, b trí v c cu, xây
dng mô hình và làm cho toàn b h thng qun lý ca doanh nghip hot đng
nh mt chnh th có hiu lc nht.
Ch th qun lý
i tng qun lý
Các mc tiêu
Mi quan h
ngc
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 8 LP 08DQD1
1.2.1.3. C cu t chc b máy qun lý
C cu t chc b máy qun lý là gm nhng b phn có trách nhim khác
nhau, nhng quan h và ph thuc ln nhau đc b trí theo tng khâu, tng cp
qun lý đ to thành mt chnh th nhm thc hin mc tiêu và chc nng qun lý
xác đnh. Là tng hp các b phn khác nhau có mi liên h và quan h ph thuc
ln nhau, đc chuyên môn hóa, đc giao nhn nhng nhim v nht đnh và
đc b trí theo tng cp nhm thc hin chc nng qun lý h thng. C cu
qun lý đc hình thành bi các b phn qun lý và các cp qun lý.
1.2.2. Yêu cu đi vi t chc b máy qun lý
T chc b máy qun lý trong mt t chc phi đm bo các yêu cu sau:
• Th nht, phi đm bo hoàn thành nhim v đc giao, thc hin đy
đ, toàn din các chc nng qun lý ca đn v.
• Th hai, phi đm bo nghiêm túc ch đ th trng, ch đ trách nhim
cá nhân trên c s bo đm và phát huy quyn làm ch ca tp th lao đng trong
đn v.
• Th ba, phi phù hp vi khi lng công vic, thích ng vi đc đim
kinh t, k thut ca đn v.
• Th t, phi đm bo chuyên tinh, gn nh và có hiu lc.
1.3. Các mô hình và nguyên tc t chc b máy qun lý
1.3.1. Các mô hình c cu t chc b máy qun lý
1.3.1.1. Mô hình c cu theo trc tuyn
ây là kiu c cu t chc đn gin nht, trong đó có cp trên và cp di.
C cu này to điu kin thun li cho vic thc hin ch đ th trng, ngi
lãnh đo phi chu hoàn toàn trách nhim v kt qu công vic ca ngi di
quyn. c đim c bn ca c cu này là ngi lãnh đo thc hin tt c các
chc nng qun lý, hoàn toàn chu trách nhim v h thng mình ph trách. Còn
ngi tha hành mnh lnh ch nhn lnh mt ngi ph trách và ch thi hành lnh
ca ngi đó mà thôi.
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 9 LP 08DQD1
(Ngun: K nng qun lý doanh nghip_ Ths. Nguyn Th Sinh - Nhà xut bn
thng kê- Hà Ni 2002
u đim
)
C cu t chc trc tuyn th hin ch đ tp quyn, tp trung. quy trách
nhim rõ ràng, cho phép gii quyt công vic nhanh chóng, gn nh. Duy trì tính
k lut và kim tra. Ngi lãnh đo chu trách nhim hoàn toàn v các kt qu
hot đng ca cp di quyn.
Nhc đim
C cu này đòi hi ngi lãnh đo phi có kin thc toàn din, tng hp,
đng thi c cu này làm hn ch vic s dng các chuyên gia có trình đ cao theo
chuyên môn. Kiu c cu này ch áp dng cho các t chc có quy mô nh và vic
qun lý không quá phc tp.
1.3.1.2. Mô hình c cu theo chc nng
H thng c cu chc nng hay còn gi là h thng c cu nhiu tuyn,
đc Taylor xây dng trong phm vi phân xng. Trong phân xng ngi lao
đng nhn nhim v không phi t cp trên (đc công) mà nhiu cp khác nhau,
trong đó mi cp trên có mt chc nng qun lý nht đnh. Vi t cách thit lp
mi quan h giao nhn nhim v nh th, h thng c cu chc nng đã b qua
tính thng nht ca giao nhn nhim v. Có th mô t c cu này qua s đ sau:
Ngi lãnh đo
Nhân viên qun lý 1
Nhân viên qun lý 2
Các đi tng qun lý
Các đi tng qun lý
S đ 1.3.1.1: C cu t chc theo kiu trc tuyn
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 10 LP 08DQD1
S đ 1.3.1.2: C cu t chc theo kiu chc nng
(Ngun: : K nng qun lý doanh nghip_ Ths. Nguyn Th Sinh - Nhà xut bn
thng kê- Hà Ni 2002
Kiu c cu này s hình thành nên ngi lãnh đo đc chuyên môn hoá,
ch đm nhn thc hin mt s chc nng nht đnh. Mi liên h gia các thành
viên trong t chc rt phc tp và chu s lãnh đo ca nhiu th trng. Nh vy
khác vi c cu t chc trc tuyn ch: ngi lãnh đo chia bt công vic cho
ngi cp di.
)
u đim: Thu hút đc các chuyên gia vào công tác l ãnh đo, s dng
tt cán b hn, phát huy tác dng ca ngi chuyên môn, gim bt gánh nng cho
ngi lãnh đo.
Nhc đim: ào sâu s phân chia gia các đn v chc nng. i tng
qun lý phi chu s lãnh đo ca nhiu th trng khác nhau, kiu c cu này làm
suy yu ch đ th trng. Mi đn v ch chm chú theo đui mc tiêu chc nng
ca mình mà quên đi mc tiêu chung ca t chc. Chính vì ch tp trung vào các
mc tiêu ca đn v mình, các đn v chc nng d mâu thun vi nhau trong phi
hp công vic. Sau cùng là mt đào to các qun tr viên tng lai, mô hình này
không to điu kin thun li đ h có cái nhìn tng hp v toàn b t chc.
1.3.1.3. Mô hình c cu t chc theo trc tuyn - chc nng
C cu này là s kt hp ca hai c cu trên, theo đó mi liên h gia cp
di và lãnh đo là mt đng thng, còn nhng b phn chc nng ch làm
nhim v chun b nhng li ch dn, nhng li khuyên và kim tra s hot
đngca các cán b trc tuyn. C cu này đòi hi ngi lãnh đo t chc phi
Ngi lãnh đo
B phn chc nng A
B phn chc nng B
B phn chc nng C
B phn SX 1
B phn SX 2
B phn SX
B phn SX
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 11 LP 08DQD1
thng xuyên gii quyt mi quan h gia b phn trc tuyn vi b phn chc
nng.
S đ 1.3.1.3: C cu theo kiu trc tuyn - chc nng
(Ngun: Qun tr hc_ PGS.TS Nguyn Th Liên Dip - Nhà xut bn thng kê-
Hà Ni 2004
u đim: Li dng đc u đim ca hai b mô hình trc tuyn và chc
nng. Nó phát huy đc nng lc, chuyên môn ca các b phn ch c nng, đng
thi đm bo đc quyn ch huy trc tip ca lãnh đo cp cao ca t chc. ây
là kiu c cu t chc đc xem là có nhiu u đim nht so vi các kiu c cu
t chc đã nêu trên, vì nó đã t n dng các u đim, đng thi khc phc nhiu
nhc đim các c cu trc tuyn và c cu chc nng và phù hp hn vi nhng
doanh nghip có qui mô ln. Chính vì vy mà hin nay hu ht các doanh nghip
thng t chc và vn hành theo kiu này, ch có s khác nhau vic phân chia
các tuyn sn xut – kinh doanh theo tiêu thc nào, hoc chia theo lãnh th, hoc
)
theo khách hàng, hoc theo sn phm.
Nhc đim: thng có s mâu thun gia các lãnh đ o chc nng và lãnh
đo các tuyn sn xut – kinh doanh do nhiu nguyên nhân khác nhau.
C cu
phc tp, nhiu vn, c cu này đòi hi ngi lãnh đo t chc phi thng xuyên
gii quyt các mi quan h gia các b phn trc tuyn vi b phn chc nng.
1.3.1.4. Mô hình c cu trc tuyn - tham mu
Ngi lãnh đ o ra lnh và chu hoàn toàn trách nhim đi vi ngi tha
hành trc tip ca mình, khi gp các vn đ phc tp ngi lãnh đ o phi tham
kho ý kin chuyên gia b phn tham mu giúp vic. Kiu c cu này cho phép
B phn lãnh đo t chc
B phn chc
nng 1
B phn chc
nng 3
B phn chc
nng 2
B phn chc
nng 4
B phn
tuyn 1
B phn
tuyn 2
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 12 LP 08DQD1
ngi lãnh đ o tn dng đc nhng tài nng, chuyên môn ca các chuyên gia,
gim bt s phc tp ca c cu t chc, nhng nó đòi h i ngi lãnh đ o phi
tìm kim đc các chuyên gia gii trong các lnh v c. Mô hình này có u và
nhc đim tng t nh mô hình tr c tuyn – chc nng, có th áp dng cho
nhng doanh nghip có quy mô va và nh.
S đ 1.3.1.4.: C cu theo kiu trc tuyn - tham mu
(Ngun: Qun tr hc_ PGS.TS Nguyn Th Liên Dip - Nhà xut bn thng kê-
Hà Ni 2004
1.3.1.5. Mô hình c cu ma trn
)
Trong mô hình ma trn, các nhà qun tr sp xp ngun lc theo hai chiu
đng thi: theo chc nng và theo sn phm. u đim ca mô hình này là các hc
viên khi đc gom nhóm theo chc nng s d dàng hc hi chia s kin thc vi
nhau hn, và gom nhóm theo sn phm giúp cho nhân viên d đnh hng theo
mc tiêu chung ca sn phm. Vi cách b trí này, mô hình ma trn cho phép nhà
qun tr qun tr qun lý t chc ca mình mt cách linh hot. Tuy nhiên, nhc
đim ln nht ca mô hình này là chính là mt nhân viên phi báo cáo đn 2
ngi qun lý: ngi qun lí theo phòng chc nng và qun lý theo sn phm.
Tham mu 1
Tham mu 2
Tham mu 3
Ngi qun lý tuyn 2
Ngi qun lý tuyn 1
Tham mu 2
Tham mu 1
Tham mu 2
Tham mu 1
Các đi tng qun lý
Các đi tng qun lý
Ngi lãnh đo
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 13 LP 08DQD1
Vic này gây nhiu khó khn cho c nhân viên và c ngi qun lý. S xung đt
s có nguy c xy ra trong phân công công vic, đánh giá kt qu làm vic.
S đ 1.3.1.5: S đ c cu theo ma trn
(Ngun: Qun tr hc_ PGS.TS Nguyn Th Liên Dip - Nhà xut bn thng kê-
Hà Ni 2004
1.3.1.6. Mô hình c cu theo d án ( hay theo sn phm )
)
Mô hình t chc theo d án s khc phc nhc đim ln nht ca mô hình
t chc ma trn bng cách các nhân viên s gán dài hn vào mt d án hay mt
sn phm. Khi đó, nhân viên ch báo cáo trc tip cho trng d án hay trng
nhóm sn phm. Ngi trng phòng ban chc nng lúc đó ch đóng vai trò t
vn, h tr cho các nhân viên, t chc chia s kin thc chuyên môn cho các nhân
viên ch không trc tip phân công công vic cho các nhân viên này.
Các nhân viên có 2 cp trên trc tip
Các đn v d án sn phm
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 14 LP 08DQD1
S đ 1.3.1.6: S đ c cu theo d án
(Ngun: Qun tr hc_ PGS.TS Nguyn Th Liên Dip - Nhà xut bn thng kê-
Hà Ni 2004)
1.3.2.1. Phng pháp so sánh
1.3.2. Nhng phng pháp hình thành c cu t chc qun lý doanh nghip
- ây là phng pháp hình thành c cu t chc qun lý mi da vào vic
tha k nhng kinh nghim đã thành công, đã gt b nhng yu t bt hp lý ca
c cu t chc có sn. C s phng pháp lun đ xác đnh s tng t là xác
đnh s phân loi đi tng qun lý, cn c vào nhng du hiu nht đnh. Chng
hn: tính đng nht v sn phm cui cùng ca hot đng qun lý, tính đng nht
v chc nng qun lý đc thc hin, tính khác nhau v lãnh th, đc đim kinh t
k thut,…
- u đim ni bt ca phng pháp này là quá trình hình thành c cu
nhanh, chi phí đ thit k kt cu ít, tha k có phân tích nh ng kinh nghim quý
báu ca nhng ngi đi trc.
Giám đc d án/sn phm
Thành viên d án/ nhóm sn phm
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 15 LP 08DQD1
- Tuy nhiên, cng có các hn ch là thng xy ra s sao chép mt cách
máy móc, thiu s phân tích thc t ca c cu sp hot đng. ó là nhng
khuynh hng cn phi ngn nga. ây là phng pháp áp dng ph bin nhiu
ni, nhiu nc.
1.3.2.2. Phng pháp đi chiu
- ây là mt phng pháp khoa hc đc áp dng rng rãi cho mi cp,
mi đi tng qun lý. Phng pháp này thng đc chia làm 3 giai đon:
Giai đon 1: + Xây dng s đ c cu tng quát.
+ Xây dng nhng kt lun có tính nguyên tc ca c cu.
Giai đon 2: + Xác đnh các thành phn cho các b phn c cu.
+ Xác đnh mi liên h gia các b phn.
Giai đon 3: + Xác đnh nhng đc trng ca các yu t c cu (chc nng,
nhim v và mi quan h).
+ Quy đnh hot đng ca c cu t chc qun lý (điu l, ni
quy, quy ch).
- i vi vic hoàn thin c cu t chc đang hot đng, cn phi bt đu
nghiên cu k lng c cu hin ti và tin hành hot đng ca nó theo nhng cn
c nht đnh. C cu t chc qun lý và các b phn ca nó thng đc biu hin
di dng s đ. T đó s ch rõ quan h ph thuc ca tng b phn và tng chc
nng mà nó phi thi hành.
1.3.2.3. Phng pháp kinh nghim
Theo phng pháp này c cu t chc đc hình thành da vào vic k
tha nhng kinh nghim thành công và gt b nhng yu t bt hp lý ca c cu
t chc có sn. Nhng c cu t chc có trc này có nhng yu t tng t vi
c cu t chc sp hình thành và đ hình thành c cu t chc mi thì có th da
vào mt c cu t chc mu nhng có tính đn các điu kin c th ca đn v
mi nh so sánh v nhim v, chc nng, đi tng qun lý, c s vt cht k
thut đ xác đnh c cu t chc thích hp. Do vy đôi khi phng pháp này còn
đc gi là phng pháp tng t.
u đim: ca phng pháp này là quá trình hình thành c cu nhanh và chi
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 16 LP 08DQD1
tit đ thit k nh, k tha có phân tích nhng kinh nghim quý báu ca quá kh.
Nhc đim: là d dn đn sao chép máy móc, thiu phân tích nhng điu
kin c th.
1.3.2.4. Phng pháp phân tích thng kê
Theo phng pháp này, vic hoàn thin c cu t chc qun lý hin ti
đc bt đu bng cách nghiên cu k lng c cu t chc hin ti, tin hành
đánh giá nhng hot đng ca nó theo nhng tiêu thc nht đnh, phân tích các
chc nng, các quan h ph thuc ca tng b phn đ đánh giá nhng mt hp lý
ca c cu hin hành và trên c s đó d kin c cu mi sau đó b sung, thay th,
thay đi cán b, xây dng điu l, ni quy, quy ch hot đng cho tng b phn
cng nh đi vi cán b lãnh đo, chuyên viên, các nhân viên tha hành ch cht.
u đim: Phng pháp này phân tích đc nhng điu kin thc t ca c
quan, đánh giá đc các mt hp lý và cha hp lý đ hoàn thin c cu mi hiu
qu hn.
Nhc đim: Phng pháp này tn nhiu thi gian và chi phí ln đ thit k
c cu t chc mi.
1.4. Vai trò và các nhân t nh hng ti t chc b máy qun lý doanh
nghip
1.4.1. Vai trò ca b máy qun lý
- Quá trình sn xut kinh doanh ca mi doanh nghip đu thc hin nhng
mc tiêu nht đnh, đòi hi phi có lc lng điu hành toàn b quá trình t chc
thc hin. ó chính là lc lng qun lý doanh nghip và hình thành nên b máy
qun lý doanh nghip. đm bo s thng nht, n khp trong điu hành t chc
kinh doanh thì mi doanh nghip ít nht phi có mt th trng trc tip ch đo
lc lng qun lý, thc hin nhim v b trí, sp xp nhân viên qun lý cho phù
hp vào tng nhim v c th, đm bo s phi hp nhp nhàng gia các thành
viên trong c cu, nhm khai thác kh nng chuyên trí sáng to ca mi thành viên
trong vic thc hin các mc tiêu đã đ ra nh nng sut, cht lng h giá
thành,tng li nhun cho doanh nghip… Nh vy, trong mi doanh nghip nu
không có b máy qun lý thì không có mt lc lng nào có th tin hành nhim
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 17 LP 08DQD1
v qun lý, ngc li không có quá trình t chc nào đc thc hin nu không có
b máy qun lý.
- T nhng lp lun trên cho ta thy rõ vai trò quan trng ca c cu t
chc b máy, nó quyt đnh toàn b quá trình hot đng ca t chc. C cu t
chc gn nh, linh hot, phù hp vi yêu cu ca t chc s giúp cho vic thc
hin các nhim v mt cách nhanh chóng và đt hiu qu cao.
1.4.2. Các nhân t nh hng đn t chc b máy qun lý doanh nghip
1.4.2.1. Quy mô và mc đ phc tp ca doanh nghip
Doanh nghip có quy mô càng ln, càng phc tp thì hot đng ca ca
doanh nghip cng phc tp theo. Do đó các nhà qun lý cn phi đa ra mt mô
hình c cu qun lý hp lý sao cho đm bo qun lý đc toàn b hot đng ca
doanh nghip đng thi phi làm sao đ b máy qun lý không cng knh và phc
tp v mt c cu. Còn đi vi các doanh nghip va và nh thì b máy qun lý
phi chuyên tinh, gn nh đ d tay đi phù hp vi tình hình sn xut kinh doanh
ca doanh nghip.
1.4.2.2. Phân công chc nng, n him v và quyn hn ca tng phòng
ban
- Vic phân chia chc nng nhim v ca mi phòng ban xut phát t
nhim v chung ca doanh nghip. Trên c s đó s chia thành nhiu b phn đm
nhn các chc nng khác nhau, s liên kt các b phn đó s xut hin s phân
công lao đng và mt trình t hot đng ca doanh nghip.
- đt đc điu đó bc đu cn phân tích nhim v, ri tng hp các
nhim v cá bit li đ hình thành các phòng ban, thông qua đó cng hình thành
mi quan h gia chúng. Mi quan h này tn ti hai chiu: theo chiu dc có mi
quan h cp qun lý ( mi quan h ra lnh, nhn lnh hay giao nhim v); theo
chiu ngang thì đó là các mi quan h trao đi thông tin hoc đi tng lao đng
trong quá trình làm vic, hoàn thành nhim v ca mình.
1.4.2.3. a bàn hot đng
Vic m rng hoc phân tán đa bàn hot đng ca doanh nghip đu có s
thay đi v s sp xp lao đng nói chung và lao đng qun lý nói riêng do đó dn
HUTECH
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: TS.TRNG QUANG DNG
SVTH: LÊ NHT TRÍ 18 LP 08DQD1
đn s thay đi c cu t chc qun lý. Do vy s thay đi đa bàn hot đng ca
doanh nghip cng nh hng ti c cu t chc qun lý ca doanh nghip.
1.4.2.4. Công ngh
Vic s dng công ngh ca doanh nghip cng nh hng ti t chc b
máy qun lý. Nu các doanh nghip trú trng đn công ngh thì thng có đnh
mc qun lý tt, b máy qun lý phi đc t chc sao cho tng cng kh nng
ca doanh nghip và cn thích ng kp thi vi s thay đi công ngh nhanh
chóng. Mt h thng c cu t chc phi phù hp vi h thng công ngh và phi
đm bo s phi hp cht ch trong vic ra quyt đnh liên quan đn công ngh
ca doanh nghip.
1.4.2.5. Môi trng kinh doanh
T chc b máy qun lý hp lý là điu kin đ cho các doanh nghip thành
công trên thng trng. Do vy mc đ phc tp ca môi trng kinh doanh có
nh hng đn t chc b máy qun lý. Nu môi trng luôn bin đng và bin
đng nhanh chóng thì có đc thành công đòi hi các doanh nghip phi t chc
b máy qun lý có mi quan h hu c.
1.4.2.6. C s k thut ca hot đng qun lý và trình đ ca các cán b
qun lý
Nhân t này có nh hng mnh đn t chc b máy qun lý. Khi c s k
thut cho hot đng qun lý đy đ, hin đi, trình đ ca cán b qun lý cao có
th đm nhim nhiu công vic s góp phn làm gim lng cán b qun lý trong
b máy qun lý, nên b máy qun lý s gn nh hn nhng vn đm bo đc tính
hiu qu trong qun lý.
1.4.2.7. Thái đ ca đi ng cán b công nhân viên
i vi nhng ngi đã qua đào to, có trình đ tay ngh cao, có ý thc v
làm vic thì h s hoàn thành công vic nhanh chóng hn, khi lng công vic
ln hn do đó s làm gim s lao đng qun lý dn đn vic t chc b máy qun
lý d dàng và hiu qu hn. Ngc li, vi nhng lao đng không có ý thc làm
vic, không t giác s dn đn s lng lao đng qun lý gia tng và làm cho lãnh
đo trong t chc đông lên, vic t chc b máy qun lý khó khn hn.