Chương 2 kinh tế vĩ mô

CHƯƠNG 2: HẠCH TOÁN THU NHẬP QUỐC DÂN
1. THU NHẬP VÀ CHI TIÊU CỦA NỀN KINH TẾ
2. TÍNH TỐN TỔNG SẢN PHẨM TRONG NƯỚC
3. GDP THỰC TẾ VÀ GDP DANH NGHĨA

4. CHỈ SỐ ĐIỀU CHỈNH GDP
5. CÁC THÀNH TỐ CỦA GDP

6. GDP VÀ PHÚC LỢI KINH TẾ


1. THU NHẬP VÀ CHI TIÊU CỦA NỀN KINH TẾ
• Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cùng một lúc
phản ánh 2 sự việc:
+ Tổng thu nhập của mọi người trong nền
kinh tế
+ Tổng chi tiêu để mua sản lượng hàng hóa
và dịch vụ của nền kinh tế
• Thu nhập bằng với chi tiêu vì:
+ Mỗi giao dịch đều có hai bên: mua và bán.
+ Mọi khoản chi tiêu của người mua nào đó
chính là thu nhập của người bán khác.


Sơ đồ vịng chu chuyển
Doanh thu

Hàng hóa
& dịch vụ
được bán

Thị trường
Hàng hóa
và Dịch vụ

Doanh nghiệp
Đầu vào
cho sản xuất
Lương, tiền thuê,
lợi nhuận

Chi tiêu
Hàng hóa
& dịch vụ
được mua
Hộ gia đình

Thị trường
các YTSX

Lao động, đất
đai, vốn
Thu nhập


CHƯƠNG 2:

HẠCH TOÁN THU NHẬP
QUỐC DÂN
GV: Nguyễn Ái Minh Phương

Khoa QTKD – IUH
Contact:


Tổng sản phẩm quốc nội (GDP)
•

GDP là tổng giá trị thị trường của tất
cả các hàng hóa và dịch vụ cuối cùng
được sản xuất trong phạm vi một quốc
gia trong một khoảng thời gian nhất
định.


GDP là…
• … tổng giá trị thị trường của tất cả các hàng hóa và dịch vụ cuối cùng
được sản xuất trong phạm vi một quốc gia trong một khoảng thời gian
nhất định.
• Giá trị thị trường của hàng hóa và dịch vụ:
+ Tất cả sản lượng hàng hóa và dịch vụ phải tính theo giá thị trường vì
giá thị trường biểu thị số tiền mà mọi người sẵn sàng chi trả cho các
hàng hóa khác nhau.

+ Thơng qua giá thị trường có thể đo lường kết quả sản xuất của nền kinh
tế bằng một con số cụ thể.


GDP là…
• … tổng giá trị thị trường của tất cả các hàng hóa và dịch vụ cuối cùng
được sản xuất trong phạm vi một quốc gia trong một khoảng thời gian

nhất định.
+ GDP bao gồm tất cả hàng hóa được sản xuất ra trong nền kinh tế và
được bán hợp pháp trên thị trường.

+ GDP khơng tính: sản phẩm được sản xuất ra và bán trong nền kinh tế
ngầm, sản phẩm được sản xuất và tiêu dùng trong gia đình.


GDP là…
• … tổng giá trị thị trường của tất cả các hàng hóa và dịch vụ cuối cùng
được sản xuất trong phạm vi một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất
định.
+ GDP bao gồm cả hàng hóa hữu hình (thực phẩm, quần áo, xe hơi) và dịch
vụ vơ hình (dịch vụ cắt tóc, lau dọn nhà cửa, khám bệnh).

+ GDP chỉ tính giá trị của sản phẩm cuối cùng, khơng tính sản phẩm trung
gian.
- Sản phẩm trung gian: các loại sản phẩm được dùng làm đầu vào cho
quá trình sản xuất ra các hàng hóa dịch vụ khác, loại này chỉ sử dụng 1 lần
trong quá trình sản xuất.
- Sản phẩm cuối cùng: các loại sản phẩm còn lại, hay các loại sản phẩm
không phải là sản phẩm trung gian thì tính là sản phẩm cuối cùng.


GDP là…
• … tổng giá trị thị trường của tất cả các hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được
sản xuất trong phạm vi một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định.
+ GDP bao gồm các hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong thời kỳ hiện
tại, không bao gồm các giao dịch liên quan đến những hàng hóa được sản
xuất trong q khứ.

• … tổng giá trị thị trường của tất cả các hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được
sản xuất trong phạm vi một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất
định.
+ Các sản phẩm được đưa vào GDP của một quốc gia khi chúng được sản
xuất ra trên lãnh thổ quốc gia đó, bất kể nhà sản xuất có quốc tịch nước
nào.


GDP là…
• … tổng giá trị thị trường của tất cả
các hàng hóa và dịch vụ cuối cùng
được sản xuất trong phạm vi một
quốc gia trong một khoảng thời
gian nhất định.
+ GDP đo lường giá trị sản xuất
diễn ra trong một khoảng thời gian
nhất định, thường là một năm hay
một quý.


GDP danh nghĩa (GDPn) và GDP thực tế(GDPr)
•

GDP danh nghĩa đo lường giá trị sản xuất của hàng hóa và dịch vụ
tại mức giá hiện hành.
Cơng thức:

•

GDPdanh nghĩa = ∑ p1 * q1

GDP thực tế đo lường giá trị sản xuất của hàng hóa và dịch vụ
tại mức giá cố định.
Công thức:

GDP thực tế

= ∑ p0 * q1


Ví dụ:
Tính GDP danh nghĩa và GDP thực tế trong trường hợp sau đây,
lấy năm 2014 là năm cơ sở.


• Tính GDP danh nghĩa

Tăng


• Tính GDP thực tế

Tăng


 Sự thay đổi trong GDP danh nghĩa phản ánh cả sự thay đổi của giá cả và
sản lượng.
Sự thay đổi trong GDP thực tế chỉ phản ánh sự thay đổi của sản lượng vì
giá cả khơng đổi (lạm phát = 0).

GDP danh nghĩa và GDP thực tế của Việt Nam,
2006 - 2017
$250,000,000,000
$200,000,000,000

GDP Nominal
(Current USD)

$150,000,000,000
$100,000,000,000

GDP Real
(Inflation adjusted)

$50,000,000,000
$0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Source: World Bank


Chỉ số điều chỉnh GDP (GDP deflator)
•

Chỉ số điều chỉnh GDP phản ánh sự tăng lên của giá hàng hóa và
dịch vụ được sản xuất trong nước tại mức giá hiện hành so với mức
giá ở năm gốc.

•

Nó cho biết sự gia tăng GDP danh nghĩa là do sự gia tăng giá cả
chứ khơng phải gia tăng lượng hàng hóa và dịch vụ được sản xuất.

GDP danh nghĩa
Chỉ số điều chỉnh GDP =

GDP thực tế

*100%


Ví dụ: Tính chỉ số điều chỉnh GDP


Group discussion

Sử dụng số liệu trong bảng trên để tính:
a. GDP danh nghĩa năm 2014

b. GDP thực tế năm 2015
c. Chỉ số điều chỉnh GDP năm 2016


Group discussion

a. GDP danh nghĩa năm 2014
GDPn (2014) = $30 x 900 + $100 x 192 = $46,200
b. GDP thực tế năm 2015
GDPr (2015) = $30 x 1000 + $100 x 200 = $50,000
c. Chỉ số điều chỉnh GDP năm 2016

GDPn (2016) = $36 x 1050 + $100 x 205 = $58,300
GDPr (2016) = $30 x 1050 + $100 x 205 = $52,000
GDP deflator = 100 x (GDPn)/(GDPr) = 112.1


Giá sữa
(1000 đồng)
2015
2016
2017

27
28
33

Lượng sữa Giá mật ong Lượng mật
(1000 lít) (1000 đồng) ong (1000
lít)
100
240
50
200
240
100
200
250
100


Giao dịch nào trong số những giao dịch dưới đây sẽ được tính

trong GDP của Việt Nam?
a. Cơng ty Coca-Cola xây dựng một nhà máy đóng chai tại Đà Nẵng.
b. Việt Nam Airline bán một trong những chiếc máy bay hiện đang có
cho hãng hàng khơng Lào.
c. Cơ Mai mua một cổ phần hiện tại của hãng FPT.
d. Hãng sản xuất rượu vang Đà Lạt sản xuất một chai vang cao cấp
và bán cho một khách hàng ở Montreal, Canada.
e. Một người Việt Nam mua một chai nước hoa Pháp.
f. Một nhà xuất bản sách sản xuất quá nhiều ấn bản của một quyển
sách mới; số sách không bán được năm nay nên nhà sản xuất đưa số
sách dư vào hàng tồn kho.


2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG

TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NỘI (GDP)
Tính những cái mà mọi người trong nền kinh tế bỏ tiền ra mua, gọi
là: phương pháp luồng sản phẩm hay phương pháp chi tiêu.

Tính những cái mà mọi người trong nền kinh tế nhận được, gọi là
phương pháp thu nhập.

Tính những cái mà nhà kinh doanh sản xuất ra, gọi là phương pháp

sản xuất.


2.1. Phương pháp chi tiêu
GDP (Y) là tổng của:


Tiêu dùng (C)



Đầu tư (I)



Chi mua hàng hóa và dịch vụ của chính phủ (G)



Xuất khẩu rịng (NX)


Các thành phần của GDP
•

Tiêu dùng (C)
tiêu mua hàng hóa và dịch vụ của hộ gia đình,
ngoại trừ việc mua nhà ở

 Chi

* Hàng không bền

Vd: thịt, cá, rau, trái cây…
* Hàng lâu bền
Vd: ôtô, tivi……

* Các dịch vụ