PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA XÍ NGHIỆP KINH DOANH XĂNG DẦU AN BÌNH – KIÊN GIANG
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.08 MB, 80 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ
HUỲNH HỮU DUY
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA XÍ NGHIỆP KINH
DOANH XĂNG DẦU AN BÌNH – KIÊN
GIANG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: KINH TẾ HỌC
Mã số ngành: 52310101
Cần Thơ, tháng 1 - 2022
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ
HUỲNH HỮU DUY
MSSV: B1810071
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA XÍ NGHIỆP KINH
DOANH XĂNG DẦU AN BÌNH – KIÊN
GIANG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: KINH TẾ HỌC
Mã số ngành: 52310101
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
QUAN MINH NHỰT
Cần Thơ, tháng 1 - 2022
LỜI CẢM TẠ
Em xin chân thành cảm ơn đến quý thầy cơ của Trường Đại học Cần thơ
nói chung và q thầy cơ Khoa Kinh Tế nói riêng đã truyền đạt cho em những
kiến thức quý báu trong suốt quá trình em theo học ở đây.
Em xin chân thành biết ơn sâu sắc đến Thầy Quan Minh Nhựt đã tận tình
giúp đỡ, chỉ bảo, truyền đạt kiến thức và sửa chữa cho em những sai sót mắc
phải trong q trình thực hiện luận văn của mình.
Chân thành biết ơn Ban Giám Đốc, cùng các anh, chị trong Xí nghiệp kinh
doanh xăng dầu An Bình đã tạo điều kiện cho em hồn thành khóa thực tập tại
Xí nghiệp, đã hướng dẫn tận tình, giải thích cặn kẽ, cung cấp đầy đủ số liệu giúp
em hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
Em xin cảm ơn cha mẹ, anh chị em, bạn bè thân thiết đã nhiệt tình giúp
đỡ, san sẻ khó khăn để em có thể hồn thành tốt nhất.
Lời cuối, kính chúc tất cả quý Thầy Cô trong khoa Kinh tế- Kinh tế và các
anh, chị trong trong Xí nghiệp kinh doanh xăng dầu An Bình được dồi dào sức
khỏe, ln thành công trên con đường sự nghiệp và được nhiều hạnh phúc trong
cuộc sống.
Em xin chân thành cảm ơn !
Cần Thơ, ngày 08 tháng 01 năm 2022
Người thực hiện
HUỲNH HỮU DUY
i
TRANG CAM KẾT
Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là do chính tơi thực hiện, các số liệu
thu thập, kết quả phân tích là trung thực, luận văn khơng trùng với bất kì luận
văn nào.
Cần Thơ, ngày 08 tháng 01 năm 2022
Người thực hiện
HUỲNH HỮU DUY
ii
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
Cần Thơ, ngày ... tháng ... năm 2022
Giám đốc
iii
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
Cần Thơ, ngày ... tháng ... năm 2022
Giáo viên hướng dẫn
iv
MỤC LỤC
Trang
_______________________________________________________________
CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU...............................................................................1
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .............................................................................1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ......................................................................2
1.2.1 Mục tiêu chung ....................................................................................... 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể ....................................................................................... 2
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU .........................................................................2
1.3.1 Phạm vi về không gian ........................................................................... 2
1.3.2 Phạm vi về thời gian ............................................................................... 2
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu ............................................................................. 2
1.4 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .........................................................................3
1.5 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU ..........................................................................3
CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.5
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN ...........................................................................5
2.1.1 Các khái niệm về phân tích hiệu quả trong kinh doanh ........................... 5
2.1.1.1 Khái niệm về hiệu quả kinh doanh .......................................................5
2.1.1.2 Khái quát về phân tích hoạt động kinh doanh .......................................5
2.1.2 Vai trị và Ý nghĩa phân tích hoạt động kinh doanh ................................ 5
2.1.2.1 Vai trò .................................................................................................5
2.1.2.2 Ý nghĩa ................................................................................................6
2.1.3 Khái niệm về cạnh tranh, doanh thu, chi phí và lợi nhuận ....................... 6
2.1.3.1 Cạnh tranh trong cơ chế thị trường.......................................................6
2.1.3.2 Doanh thu ............................................................................................9
2.1.3.3 Chi phí ............................................................................................... 10
v
2.1.3.4 Lợi nhuận .......................................................................................... 11
2.1.4 Chỉ tiêu về lợi nhuận và hiệu quả kinh doanh........................................ 12
2.1.4.1 Tổng mức lợi nhuận ........................................................................... 12
2.1.4.2 Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA) ................................................. 12
2.1.4.3 Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) .................................... 12
2.1.4.4 Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS) ............................................. 13
2.1.4.5 Các chỉ tiêu về chi phí........................................................................ 13
2.1.4.6 Hiệu quả về sử dụng chi phí ............................................................... 14
2.1.5 Sự cần thiết khách quan của phân tích hoạt động kinh doanh ................ 14
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................ 14
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 14
2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 15
2.2.2.1 Phương pháp so sánh ......................................................................... 15
2.2.3 Phương pháp phân tích về tỷ số tài chính .............................................. 16
2.2.3.1 Tỷ số về tình hình thanh tốn ............................................................. 16
2.2.3.2 Đánh giá về trị số quản trị tài sản ....................................................... 16
CHƯƠNG 3 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT XÍ NGHIỆP KINH DOANH XĂNG
DẦU AN BÌNH – KIÊN GIANG .................................................................. 18
3.1 KHÁI QT CHUNG XÍ NGHIỆP KINH DOANH XĂNG DẦU AN
BÌNH ............................................................................................................ 18
3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ............................................................ 18
3.2 NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG XÍ NGHIỆP KINH DOANH XĂNG DẦU
AN BÌNH ...................................................................................................... 19
3.2.1 Lĩnh vực hoạt động ............................................................................... 19
3.2.2 Phạm vi hoạt động ................................................................................ 19
3.2.3 Mục tiêu hoạt động ............................................................................... 19
vi
3.3 CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA XÍ NGHIỆP KINH DOANH XĂNG DẦU AN
BÌNH ............................................................................................................ 20
3.3.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Xí nghiệp ...................................................... 20
3.3.2 Chức năng và nhiệm vụ của từng phòng ban ......................................... 20
3.4 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA XÍ NGHIỆP
TRONG BA NĂM 2019 – 2021 .................................................................... 22
3.5 TỔNG QUÁT VỀ THUẬN LỢI, KHĨ KHĂN VÀ PHƯƠNG HƯỚNG
HOẠT ĐỘNG CỦA XÍ NGHIỆP .................................................................. 24
3.5.1 Thuận lợi và khó khăn .......................................................................... 24
3.5.1.1 Thuận lợi ........................................................................................... 24
3.5.1.2 Khó khăn ........................................................................................... 25
3.5.2 Phương hướng hoạt động ...................................................................... 25
CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA
XÍ NGHIỆP KINH DOANH XĂNG DẦU AN BÌNH GIAI ĐOẠN TỪ NĂM
2019 ĐẾN NĂM 2021 .................................................................................. 26
4.1 PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH
XĂNG DẦU KIÊN GIANG .......................................................................... 26
4.1.1 Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của Xí nghiệp qua 03 năm
2019 – 2021 .................................................................................................. 26
4.1.2 Phân tích tình hình doanh thu của Xí nghiệp ......................................... 28
4.1.2.1 Phân tích doanh thu theo cơ cấu mặt hàng ......................................... 31
4.1.3 Phân tích tình hình chi phí của Xí nghiệp.............................................. 33
4.1.4 Phân tích tình hình lợi nhuận chung ...................................................... 35
4.1.5 Mối quan hệ giữa doanh thu, chi phí và lợi nhuận ................................. 37
4.2 ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA XÍ
NGHIỆP KINH DOANH XĂNG DẦU AN BÌNH DỰA VÀO CÁC CHỈ
TIÊU TÀI CHÍNH ........................................................................................ 37
vii
4.2.1 Phân tích các chỉ tiêu phản ánh mức độ sử dụng vốn ............................ 37
4.2.1.1 Vòng quay hàng tồn kho .................................................................... 38
4.2.1.2 Vòng quay vốn lưu động .................................................................... 39
4.2.1.3 Vòng quay tài sản cố định .................................................................. 39
4.2.1.4 Vòng quay tổng tài sản ...................................................................... 39
4.2.2 Phân tích các chỉ tiêu phản ánh mức độ sử dụng chi phí ....................... 40
4.2.2.1 Tỷ suất chi phí bán hàng/Doanh thu thuần ......................................... 40
4.2.2.2 Tỷ suất chi phí quản lý doanh nghiệp/Doanh thu thuần ...................... 41
4.2.2.3 Tỷ suất giá vốn hàng bán/Doanh thu thuần ........................................ 41
4.2.3 Đánh giá về hiệu quả sử dụng chi phí ................................................. 42
4.2.3.1 Hiệu suất sử dụng chi phí ................................................................... 42
4.2.3.2 Doanh lợi trên chi phí ........................................................................ 42
4.2.4 Phân tích các chỉ tiêu về lợi nhuận ........................................................ 42
4.2.4.1 Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản – ROA ......................................... 44
4.2.4.2 Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu - ROS ............................................. 44
4.2.4.3 Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu – ROE .................................... 44
4.2.5 Phân tích các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh toán ............................. 45
4.2.5.1 Hệ số thanh toán ngắn hạn .................................................................45
4.2.5.2 Hệ số thanh toán nhanh ...................................................................... 46
4.3 ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG ............................. 46
CHƯƠNG 5 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH ............................................................................................. 47
5.1 ĐÁNH GIÁ SƠ LƯỢC TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA XÍ NGHIỆP
KINH DOANH XĂNG DẦU AN BÌNH QUA CÁC NĂM 2019 ĐẾN 2021 47
5.2 CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ............................................................... 47
5.2.1 Tồn tại và nguyên nhân ......................................................................... 47
viii
5.2.1.1 Tình hình doanh thu ........................................................................... 47
5.2.1.2 Tình hình chi phí ............................................................................... 47
5.2.1.3 Tình hình lợi nhuận ........................................................................... 47
5.2.2 Tồn tại và nguyên nhân khác ................................................................ 48
5.3 GIẢI PHÁP ............................................................................................. 48
5.3.1 Giải pháp tăng doanh thu ...................................................................... 48
5.3.2 Giải pháp giảm chi phí .......................................................................... 48
5.3.2.1 Kiểm sốt giá vốn hàng bán ............................................................... 49
5.3.2.2 Kiểm sốt chi phí bán hàng ................................................................ 49
5.3.2.3 Kiểm sốt chi phí quản lý doanh nghiệp ............................................ 50
5.3.3 Nâng cao năng lực cạnh tranh ............................................................... 50
CHƯƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................... 51
6.1 KẾT LUẬN ............................................................................................. 51
6.2 KIẾN NGHỊ ............................................................................................ 52
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 53
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 54
ix
DANH MỤC BẢNG
Trang
__________________________________________________________
Bảng 3.1: Tình hình hoạt động chung của Xí nghiệp ..................................... 23
Bảng 4.1: Khái qt tình hình hoạt động kinh doanh của Xí nghiệp qua 03 năm
2019 – 2021 .................................................................................................. 27
Bảng 4.2: Bảng cơ cấu doanh thu của Xí nghiệp qua 03 năm 2019 – 2021 .... 29
Bảng 4.3: Tình hình doanh thu theo cơ cấu mặt hàng .................................... 32
Bảng 4.4: Bảng cơ cấu chi phí qua 03 năm 2019 – 2021................................ 34
Bảng 4.5: Mối quan hệ giữa doanh thu, chi phí và lợi nhuận ......................... 37
Bảng 4.6 Các tỷ số hiệu quả sử dụng vốn của Xí nghiệp năm 2019 – 2021 .... 38
Bảng 4.7: Các tỷ số hiệu quả sử dụng chi phí của Xí nghiệp qua 03 năm 2019 –
2021 .............................................................................................................. 40
Bảng 4.8: Đánh giá về hiệu quả sử dụng chi phí ............................................ 42
Bảng 4.9: Bảng chỉ tiêu về lợi nhuận qua 3 năm 2019 – 2021........................ 43
Bảng 4.10: Các chỉ số về khả năng thanh toán ............................................... 45
x
DANH MỤC HÌNH
Trang
__________________________________________________________
Hình 2.1: Năm tác lực cạnh tranh theo Michael Porter..................................... 9
Hình 3.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Xí nghiệp ............................................... 20
Hình 4.1: Biểu đồ doanh thu của Xí nghiệp từ năm 2019 – 2021 .................. 28
Hình 4.2: Biểu đồ chi phí của Xí nghiệp từ năm 2019 – 2021 ....................... 33
Hình 4.3: Biểu đồ lợi nhuận của Xí nghiệp từ năm 2019 – 2021 ................... 36
xi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TC
:
Tài chính
ĐVT
:
Đơn vị tiền
DT
:
Doanh thu
DTT
:
Doanh thu thuần
GVHB
:
Giá vốn hàng bán
HTK
:
Hàng tồn kho
TDT
:
Tổng doanh thu
TCP
:
Tổng chi phí
LNTT
:
Lợi nhuận trước thuế
LNST
:
Lợi nhuận sau thuế
TNDN
:
Thu nhập doanh nghiệp
DTBH
:
Doanh thu bán hàng
CCDV
:
Cung cấp dịch vụ
VLĐ
:
Vốn lưu động
CPQLDN
:
Chi phí quản lý doanh nghiệp
CPBH
:
Chi phí bán hàng
HĐTC
:
Hoạt động tài chính
ROA
:
Tỷ suất lợi nhuận/ Tổng tài sản
ROE
:
Tỷ suất lợi nhuận/ Vốn chủ sở hữu
ROS
:
Tỷ suất lợi nhuận/ Doanh thu
xii
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Những năm qua, xăng dầu là sản phẩm có vai trị quan trọng trong tất cả các
lĩnh vực sản xuất và đời sống xã hội. Trên phương diện kinh tế, giá trị của mọi
sản phẩm hàng hố dịch vụ ít nhiều đều chứa đựng giá trị của xăng dầu. Có thể
nói: Kinh tế - xã hội ngày càng phát triển thì nhu cầu xăng dầu ngày càng lớn
và vai trò của xăng dầu ngày càng trở nên quan trọng. Ở nước ta kinh doanh
xăng dầu là lĩnh vực kinh doanh quan trọng, có ý nghĩa chiến lược trong phát
triển kinh tế - xã hội. Xăng dầu cũng là một trong những nguồn năng lượng
chính được Nhà nước cân đối trong chính sách cân bằng năng lượng và là một
trong những mặt hàng quan trọng được Nhà nước dự trữ Quốc gia. Mặt khác
bản thân ngành dầu khí Việt Nam và việc kinh doanh các sản phẩm xăng dầu
cũng là một trong những ngành kinh tế trọng yếu của đất nước. Thực tế phát
triển thời gian qua đã chứng minh rằng sự phát triển của ngành này góp phần
rất lớn vào tăng trưởng GDP cũng như vào sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại
hố của Việt Nam.
Trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa để sớm
trở thành nước cơ bản là cơng nghiệp theo hướng hiện đại, Xí nghiệp đã hồn
thành tốt vai trị cung ứng kịp thời nguồn xăng dầu và các sản phẩm hóa dầu
cho sản xuất và đời sống nhân dân, phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội.
Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nhưng Xí nghiệp đã không
ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh bằng các biện pháp thiết thực
như: Triển khai các ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý tiêu thụ xăng
dầu, chống gian lận; xây dựng các hệ thống hạ tầng, mạng lưới tiêu thụ, phân
phối đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn và kỹ thuật; nghiên cứu đầu tư mới và
nâng cấp hệ thống hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật về kho, cảng, đường ống,…
Hiện nay trên thị trường xăng dầu Việt Nam có nhiều đơn vị đầu mối kinh doanh
xăng dầu: Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam, Công ty Thương mại Kỹ thuật
và Đầu tư PETEC, Tổng Công ty Dầu Việt Nam, Công ty xăng dầu Qn đội,
Cơng ty xăng dầu Hàng khơng, Sài Gịn PETRO, Cơng ty Liên doanh Dầu khí
Mekong,.... trong đó Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam chiếm khoảng 60% thị
phần xăng dầu của cả nước.
Mặc dù hiện nay cả nước đang đối mặt với khó khăn trước mặt, theo Tổng
cục thống kê, tính đến cuối năm 2020 mặc dù nền kinh tế Việt Nam chịu ảnh
hưởng nặng nề từ dịch COVID-19. Biện pháp phòng chống dịch tại nhiều tỉnh,
thành phố lớn khiến tình hình kinh doanh các sản phẩm xăng dầu của An Bình
Petrol sụt giảm nghiêm trọng, cụ thể sản lượng tiêu thụ mặt hàng Xăng E5
RON92 và Dầu DO 0.05% bằng khoảng 50% so với bình quân cùng thời điểm
năm 2021; mặt hàng Xăng RON95 bằng khoảng 30% so với bình quân cùng
1
thời điểm năm 2021 và tiếp tục giảm nếu các địa phương kéo dài thời gian giãn
cách xã hội theo Chỉ thị 16. Xí nghiệp ln hoạch định các giải pháp an toàn
nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, bảo đảm đầy đủ và kịp thời các
chủng loại xăng dầu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng và
nhu cầu tiêu dùng của nhân dân, nâng cao hiệu quả và phát triển nền kinh tế
trong giai đoạn khó khăn hiện nay.
Trước đây đã có một số cơng trình nghiên cứu về kinh doanh xăng dầu và thị
trường xăng dầu ở cấp Công ty hoặc tổ chức kinh doanh; tái xuất của Tổng công
ty xăng dầu Việt Nam mà chưa có cơng trình nào nghiên cứu toàn diện thị trường
xăng dầu Việt Nam dẫn đến tơi lựa chọn đề tài “Phân tích hiệu quả hoạt động
kinh doanh của Xí nghiệp kinh doanh xăng dầu An Bình - Kiên Giang”. Qua
đó đánh giá được hoạt động cũng như kết quả hoạt động kinh doanh của Xí
nghiệp những năm vừa qua nhằm đưa ra các biện pháp nâng cao kết quả kinh
doanh của Xí nghiệp kinh doanh xăng dầu An Bình.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của Xí nghiệp kinh doanh
xăng dầu An Bình nhằm tìm ra những biện pháp thích hợp góp phần nâng cao
hiệu quả kinh doanh của Xí nghiệp trong thời gian tới.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh thông qua một số chi tiêu như doanh
thu, chi phí, lợi nhuận, hoạt động của Xí nghiệp từ năm 2019 đến năm 2021.
Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh thơng qua các chỉ tiêu tài chính.
Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của cơng ty Xí
nghiệp kinh doanh xăng dầu An Bình.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Phạm vi về không gian
Đề tài được tìm hiểu và thực hiện tại Xí nghiệp kinh doanh xăng dầu An
Bình.
1.3.2 Phạm vi về thời gian
Số liệu thứ cấp được sử dụng trong đề tài là số liệu được thu thập qua các
năm 2019 - 2021 tại Xí nghiệp kinh doanh xăng dầu An Bình.
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hiệu quả kinh doanh xăng dầu An Bình.
Đề tài nghiên cứu về lĩnh vực kinh doanh, cụ thể là hiệu quả hoạt động kinh
doanh của Xí nghiệp kinh doanh xăng dầu An Bình qua các báo cáo tài chính
như bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Xí nghiệp
giai đoạn từ 2019 đến 2021. Từ đó đưa ra những giải pháp và kiến nghị thích
hợp nâng cao hiệu quả kinh doanh của xí nghiệp.
2
1.4 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
- Các cơng cụ tài chính được vận dụng để phân tích kết quả hoạt động kinh
doanh của một công ty như thế nào?
- Kết quả chung về hoạt động kinh doanh của Xí nghiệp qua 3 năm như thế
nào?
- Những nhân tố ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của Xí nghiệp?
- Hiệu quả hoạt động của Xí nghiệp so với mặt bằng chung của cả ngành?
- Tình hình thanh tốn và khả năng sinh lời có tốt khơng?
Đề xuất biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, cụ thể là lợi
nhuận cho Xí nghiệp kinh doanh xăng dầu An Bình.
1.5 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
Hiệu quả hoạt động và phân tích hiệu quả hoạt động là vấn đề then chốt
trong quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế ở nước ta hiện nay, vấn đề này
đã được nhiều tác giả nghiên cứu và được biểu hiện thông qua một số sách
chun ngành kế tốn như: Phân tích báo cáo tài chính và định giá trị doanh
nghiệp (Phan Đức Dũng (2009), Nhà xuất bản thống kê); …
Ngoài ra, quan tâm đến vấn đề này ta thấy được một số nghiên cứu khoa
học, luận văn thạc sỹ, sinh viên cũng đã nghiên cứu.
Nguyễn Thị Như Lân (2009) với nghiên cứu “Phân tích hiệu quả hoạt động
tại Cơng ty cổ phần Dệt Hòa Khánh – Đà Nẵng” – Luận văn Thạc sỹ kinh tế chuyên ngành kế toán – Đại học Đà Nẵng. Luận văn đã cho thấy được lý luận
về tổ chức phân tích hiệu quả hoạt động trong các doanh nghiệp, đã đưa ra những
định hướng tổ chức phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp từ những
vấn đề lý luận và thực tiễn, tác giả đã nhận xét và đánh giá cơng tác phân tích
hiệu quả hoạt động, đồng thời đã hoàn thiện một số nội dung phân tích hiệu quả
hoạt động trong doanh nghiệp dệt Hịa Khánh như: Xây dựng mơ hình lựa chọn
phương án huy động vốn và đưa ra một số giải pháp để nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn và hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, trong luận văn này tác giả chỉ đề cập
đến thực trạng phân tích và đưa ra một số giải pháp để nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn chứ chưa thực sự đi sâu vào hồn thiện cơng tác phân tích hiệu quả
hoạt động của doanh nghiệp.
Phạm Hữu Thịnh (2011) với nghiên cứu “Phân tích hiệu quả hoạt động của
Công ty cổ phần Nông sản thực phẩm Quảng Ngãi” - Luận văn Thạc sỹ kinh tế
- Chuyên ngành kế toán - Đại học Đà Nẵng. Trong luận văn này, qua việc phân
tích thực trạng tác giả đã tổ chức hồn thiện được cơng tác phân tích tại doanh
nghiệp như phân tích huy động vốn bằng kỹ thuật phân tích quan hệ giữa EBIT
và EPS; hoàn thiện nội dung phân tích năng suất hoạt động của các nhà máy tại
cơng ty; hồn thiện nội dung phân tích hiệu quả; hồn thiện cơng tác phân tích
hiệu quả hoạt động bằng phương pháp sử dụng các chỉ tiêu đánh giá của cơ quan
nhà nước và tổ chức tài trợ vốn và tác giả cũng đưa ra các một số giải pháp để
nâng cao hiệu quả hoạt động của cơng ty hồn thiện kế toán trách nhiệm, đẩy
mạnh nguồn nhân lực, ... Tuy nhiên luận văn của tác giả chưa thực sự đi sâu vào
3
đánh giá cơng tác phân tích hiệu quả của cơng ty. Luận văn chỉ dừng lại ở việc
phân tích, hồn thiện phân tích và đưa ra các giải pháp.
Phạm Thanh Trúc, năm 2007. Luận văn tốt nghiệp cử nhân kinh tế trường
Đại học Cần Thơ: “Phân tích, đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân
hàng Đầu Tư và Phát Triển Hậu Giang”. Tác giả dùng phương pháp chênh lệch
phân tích các nhân tố: dư nợ bình qn, lãi suất cho vay bình quân, lãi suất huy
động bình quân và chi phí hoạt động bình qn ảnh hưởng đến lợi nhuận qua
các năm, qua đó thấy được nguyên nhân làm lợi nhuận tăng (giảm) đánh giá
hiệu quả hoạt động khơng chỉ chú trọng vào lợi nhuận mà cịn các yếu tố hoạt
động an toàn. Dùng phương pháp thay thế liên hồn phân tích các nhân tố: tỷ
suất lợi nhuận và hệ số sử dụng tài sản ảnh hưởng đến ROA, dùng phương pháp
so sánh số tuyệt đối và tương đối phân tích các chỉ số đánh giá lợi nhuận của
ngân hàng.
Phan Thanh Việt, năm 2008. Luận văn tốt nghiệp cử nhân kinh tế trường
Đại học Cần Thơ: “Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng
Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Thạnh Phú-Bến Tre”. Tác giả dùng
phương pháp so sánh số tuyệt đối và tương đối phân tích tình hình thu nhập, chi
phí, lợi nhuận để thấy được những khoản thu nào là chủ yếu, các khoản chi
chiếm tỷ trọng lớn để tìm biện pháp tăng các khoản thu và giảm thiểu chi phí.
Nhìn chung thì có rất nhiều luận văn phân tích hiệu quả hoạt động công ty
và một điểm giống nhau của các tác giả trong quá trình nghiên cứu là đều đưa
ra chỉ tiêu chi tiết khi phân tích hiệu quả hoạt động của từng ngành nghề, từng
lĩnh vực. Tuy nhiên rất ít luận văn tiến hành phân tích tại những công ty, xí
nghiệp về lĩnh vực Xăng dầu và cũng chưa có đề tài nào thực sự đi sâu vào phân
tích đánh giá hoạt động phân tích tại cơng ty để hồn thiện và đưa ra giải pháp
tối ưu. Để có thể hiểu sâu phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh lĩnh vực
Xăng dầu thì cần phải phân tích sâu hơn ở nhiều góc độ và phương diện khác
nhau kèm theo đó là với một nguồn dữ liệu mang tính cập nhật thì mới có thể
đưa ra những nhận định chính xác được.
4
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1 Các khái niệm về phân tích hiệu quả trong kinh doanh
2.1.1.1 Khái niệm về hiệu quả kinh doanh
Hiệu quả là sự so sánh mức chênh lệch giữa chi phí bỏ ra và doanh thu đạt
được qua một quá trình của cá nhân hay của một tập thể. Hiệu quả kinh doanh
chỉ có thể đạt được trên cơ sở nâng cao năng suất lao động và chất lượng công
tác quản lý. Để đạt được hiệu quả kinh doanh ngày càng cao và vững chắc, đòi
hỏi các nhà kinh doanh không những phải nắm chắc các nguồn tiềm năng về lao
động, vật tư, tiền vốn mà còn phải nắm chắc cung cầu hàng hoá trên thị trường,
các đối thủ cạnh tranh… Hiểu một cách đơn giản, hiệu quả kinh doanh là kết
quả đầu ra tối đa trên chi phí đầu vào. Mặt khác, hiểu được thế mạnh, thế yếu
của doanh nghiệp nhằm khai thác hết mọi năng lực hiện có, tận dụng được
những cơ hội vàng của thị trường, có nghệ thuật kinh doanh để doanh nghiệp
được vững mạnh và phát triển khơng ngừng.
2.1.1.2 Khái qt về phân tích hoạt động kinh doanh
Phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình nghiên cứu để đánh giá tồn bộ
q trình và kết quả của hoạt động kinh doanh, các nguồn tiềm năng cần khai thác
ở cơng ty, trên cơ sở đó đề ra các phương án và giải pháp để nâng cao hiệu quả
hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Phân tích kinh doanh là q trình
nhận biết bản chất và sự tác động của các mặt của hoạt động kinh doanh, là quá
trình nhận thức và cải tạo hoạt động kinh doanh một cách tự giác và có ý thức,
phù hợp với điều kiện cụ thể của từng công ty và phù hợp với yêu cầu của các
quy luật kinh tế khách quan nhằm mang lại hiệu quả kinh doanh cao.
2.1.2 Vai trị và Ý nghĩa phân tích hoạt động kinh doanh
2.1.2.1 Vai trị
Phân tích hoạt động kinh doanh chiếm một vị trí quan trọng trong q trình
hoạt động của doanh nghiệp. Đó là một cơng cụ quản lý kinh tế có hiệu quả mà
các doanh nghiệp đã sử dụng từ trước đến nay.
Ngày nay nền kinh tế Việt Nam chuyển sang kinh tế thị trường, vấn đề đặt ra
hàng đầu đối với mọi doanh nghiệp là hiệu quả kinh tế. Có hiệu quả kinh tế thì
mới đứng vững trên thị trường, đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp khác, vừa
có điều kiện tích lũy và mở rộng sản xuất kinh doanh, vừa đảm bảo đời sống cho
người lao động và làm tròn nghĩa vụ với đất nước. Để làm được điều đó doanh
nghiệp cần phải thường xuyên kiểm tra, đánh giá đầy đủ những mặt mạnh và yếu
của doanh nghiệp trong mối quan hệ với môi trường xung quanh và tìm ra biện
pháp khơng ngừng nâng cao hiệu quả kinh tế.
5
Phân tích hoạt động kinh doanh là nhằm đánh giá xem xét việc thực hiện
các chỉ tiêu kinh tế như thế nào, những chỉ tiêu đặt ra được thực hiện đến đâu,
rút ra những nguyên nhân tồn tại đề ra biện pháp khắc phục nhằm tận dụng thế
mạnh của doanh nghiệp. Điều đó cũng có nghĩa rằng phân tích hoạt động kinh
doanh không chỉ là điểm kết thúc của một chu kỳ kinh doanh mà nó cịn là điểm
khởi đầu hoạt động của doanh nghiệp.
Phân tích hoạt động kinh doanh gắn liền vào hoạt động của một doanh
nghiệp giúp cho doanh nghiệp chỉ đạo mọi mặt hoạt động sản xuất kinh doanh.
Ngồi ra, thơng qua phân tích từng mặt hoạt động của doanh nghiệp còn giúp
cho doanh nghiệp hoạt động đạt hiệu quả cao.
2.1.2.2 Ý nghĩa
Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ quan trọng để phát hiện khả năng
tiềm tàng trong hoạt động kinh doanh. Thông qua phân tích hoạt động cơng ty
chúng ta mới thấy rõ được các nguyên nhân, nhân tố cũng như nguồn gốc phát
sinh của các nguyên nhân và nhân tố ảnh hưởng, từ đó để có các giải pháp cụ
thể và kịp thời trong công tác tổ chức và quản lý sản xuất. Do đó nó là cơng cụ
cải tiến cơ chế quản lý trong kinh doanh. Phân tích kinh doanh giúp cơng ty nhìn
nhận đúng đắn về khả năng, sức mạnh cũng như những hạn chế trong cơng ty
của mình. Chính trên cơ sở này các công ty sẽ xác định đúng đắn mục tiêu và
chiến lược kinh doanh có hiệu quả.
Phân tích kinh doanh là cơng cụ quan trọng trong chức năng quản trị, là cơ
sở để đề ra các quyết định đúng đắn trong chức năng quản lý, nhất là trong các
chức năng kiểm tra, đánh giá và điều hành hoạt động trong cơng ty.
Phân tích hoạt động kinh doanh là biện pháp quan trọng để phòng ngừa và
ngăn chặn những rủi ro có thể xảy ra.
Tài liệu phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ cần thiết cho các nhà
quản trị ở bên trong doanh nghiệp mà còn cần thiết cho các đối tượng bên ngồi
khác, khi họ có mối quan hệ về nguồn lợi với cơng ty, vì thơng qua phân tích họ
mới có thể quyết định đúng đắn trong việc hợp tác, đầu tư, cho vay,… với Cơng
ty.
2.1.3 Khái niệm về cạnh tranh, doanh thu, chi phí và lợi nhuận
2.1.3.1 Cạnh tranh trong cơ chế thị trường
Khái niệm cạnh tranh
Thuật ngữ “cạnh tranh” có nguồn gốc từ tiếng La tinh với nghĩa chủ yếu là
sự đấu tranh, ganh đua, thi đua giữa các đối tượng cùng phẩm chất, cùng loại,
đồng giá trị nhằm đạt được những ưu thế, lợi thế mục tiêu xác định. Trong hình
thái cạnh tranh thị trường, quan hệ ganh đua xảy ra giữa hai chủ thể cung (nhóm
người bán) cũng như chủ thể cầu (nhóm người mua), cả hai nhóm này tiến tới
cạnh tranh với nhau vì được liên kết với nhau bằng giá cả thị trường.
Động cơ của bất kỳ một cuộc cạnh tranh nào cũng là nhằm đạt được ưu thế,
lợi ích hơn về lợi nhuận, về thị trường mục tiêu Marketing, về nguồn cung ứng,
về kỹ thuật, về khách hàng tiềm năng…Chính vì động cơ này các chủ thể kinh
6
doanh căn cứ vào vị trí, thế lực của mình để lựa chọn phương cách, cơng cụ
cạnh tranh thích hợp.
Sức cạnh tranh của doanh nghiệp là cường độ các yếu tố sản xuất trong
tương quan so sánh của doanh nghiệp. Sức cạnh tranh không đồng nhất với quy
mô của doanh nghiệp và nó khơng được đo lường bởi các yếu tố cạnh tranh kinh
điển mà phải đặt nó trong mối quan hệ với thị trường cạnh tranh, môi trường
cạnh tranh, vì vậy ta có thể có khái niệm tổng qt :
+ Cạnh tranh giữa người bán và người mua: Là cuộc cạnh tranh diễn ra theo
"luật" mua rẻ bán đắt. Người mua luôn muốn mua được rẻ, ngược lại người bán
lại luôn muốn được bán đắt. Sự cạnh tranh này được thực hiện trong quá trình
mặc cả và cuối cùng giá cả được hình thành và hành động mua được thực hiện.
+ Cạnh tranh giữa người mua với người bán: Là cuộc cạnh tranh trên cơ sở
quy luật cung cầu. Khi một loại hàng hố, dịch vụ nào đó mà mức cung cấp nhỏ
hơn nhu cầu tiêu dùng thì cuộc cạnh tranh sẽ trở nên quyết liệt và giá dịch vụ
hàng hố đó sẽ tăng. Kết quả cuối cùng là người bán sẽ thu được lợi nhuận cao,
còn người mua thì mất thêm một số tiền. Đây là một cuộc cạnh tranh mà những
người mua tự làm hại chính mình.
+ Cạnh tranh trong nội bộ ngành: Là cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cùng
sản xuất hoặc tiêu thụ một loại hàng hố hoặc dịch vụ nào đó. Trong cuộc cạnh
tranh này có sự thơn tính lẫn nhau. Những doanh nghiệp chiến thắng sẽ mở rộng
phạm vi hoạt động của mình trên thị trường. Những doanh nghiệp thua cuộc sẽ
phải thu hẹp kinh doanh thậm chí phá sản.
+ Cạnh tranh giữa các ngành: Là sự cạnh tranh giữa các chủ doanh nghiệp
trong ngành kinh tế khác nhau, nhằm giành lấy lợi nhuận lớn nhất. Trong quá
trình cạnh tranh này, các chủ doanh nghiệp ln say mê với những ngành đầu
tư có lợi nhuận nên đã chuyển vốn từ ngành ít lợi nhuận sang ngành nhiều lợi
nhuận. Sự điều tiết tự nhiên theo tiếng gọi của lợi nhuận này sau một thời gian
nhất định sẽ hình thành nên một sự phân phối hợp lý giữa các ngành sản xuất,
để rồi kết quả cuối cùng là các chủ doanh nghiệp đầu tư ở các ngành khác nhau
với số vốn như nhau thì cũng chỉ thu được như nhau, tức là hình thành tỷ suất
lợi nhuận bình qn giữa các ngành.
+ Cạnh tranh hồn hảo: Là hình thức cạnh tranh mà trên thị trường có nhiều
người bán, người mua nhỏ, khơng ai trong số họ đủ lớn để bằng hành động của
mình ảnh hưởng đến giá cả dịch vụ. Điều đó có nghĩa là khơng cần biết sản xuất
được bao nhiêu, họ đều có thể bán được tất cả sản phẩm của mình tại mức giá
thị trường hiện hành. Vì vậy một hãng trong thị trường cạnh tranh hồn hảo
khơng có lý do gì để bán rẻ hơn mức giá thị trường. Hơn nữa nó sẽ khơng tăng
giá của mình lên cao hơn giá thị trường vì nếu thế thì hãng sẽ chẳng bán được
gì. Nhóm người tham gia vào thị trường này chỉ có cách là thích ứng với mức
giá bởi vì cung cầu trên thị trường được tự do hình thành, giá cả theo thị trường
quyết định, tức là ở mức số cầu thu hút được tất cả số cung có thể cung cấp. Đối
với thị trường cạnh tranh hoàn hảo sẽ khơng có hiện tượng cung cầu giả tạo,
khơng bị hạn chế bởi biện pháp hành chính nhà nước. Vì vậy trong thị trường
này giá cả thị trường sẽ dần tới mức chi phí sản xuất.
7
+ Cạnh tranh khơng hồn hảo: Nếu một hãng có thể tác động đáng kể đến giá
cả thị trường đối với đầu ra của hãng thì hãng ấy được liệt vào "hãng cạnh tranh
khơng hồn hảo"… Như vậy cạnh tranh khơng hồn hảo là cạnh tranh trên thị
trường khơng đồng nhất với nhau. Mỗi loại sản phẩm có thể có nhiều loại nhãn
hiệu khác nhau, mỗi loại nhãn hiệu lại có hình ảnh và uy tín khác nhau mặc dù
xem xét về chất lượng thì sự khác biệt giữa các sản phẩm là không đáng kể. Các
điều kiện mua bán cũng rất khác nhau. Những người bán có thể cạnh tranh với
nhau nhằm lơi kéo khách hàng về phía mình bằng nhiều cách như: Quảng cáo,
khuyến mại, những ưu đãi về giá và dịch vụ trước, trong và sau khi mua hàng.
Đây là loại hình cạnh tranh rất phổ biến trong giai đoạn hiện nay.
+ Cạnh tranh độc quyền: Là cạnh tranh trên thị trường mà ở đó một người
bán một loại sản phẩm khơng đồng nhất. Họ có thể kiểm sốt gần như tồn bộ
sản phẩm hay hàng hố bán ra thị trường. Thị trường này có pha trộn lẫn giữa
độc quyền và cạnh tranh gọi là thị trường cạnh tranh độc quyền. Ở đây xảy ra
cạnh tranh giữa các nhà độc quyền. Điều kiện gia nhập hoặc rút lui khỏi thị
trường cạnh tranh độc quyền có nhiều trở ngại do vốn đầu tư lớn hoặc do độc
quyền về bí quyết cơng nghệ, thị trường này khơng có cạnh tranh về giá cả mà
một số người bán toàn quyền quyết định giá cả. Họ có thể định giá cao hơn tuỳ
thuộc vào đặc điểm tiêu dùng của từng sản phẩm, cốt sao cuối cùng họ thu được
lợi nhuận tối đa. Những nhà doanh nghiệp nhỏ tham gia vào thị trường này phải
chấp nhận bán hàng theo giá cả của nhà độc quyền.
Một doanh nghiệp muốn cạnh tranh thành công trong ngành, nhất thiết phải
trả lời được hai câu hỏi quan trọng là: Phải nhận ra khách hàng cần gì ở mình?
Và làm thế nào doanh nghiệp có thể chống đỡ sự cạnh tranh.
Muốn vậy, trước hết doanh nghiệp phải tập trung vào phân tích mơi trường
ngành dựa trên mơ hình năm tác lực cạnh tranh của Michael Porter. Michael
Porter đã đưa ra mơ hình năm tác lực cạnh tranh gồm: (1) cường độ cạnh tranh
giữa các đối thủ hiện tại trong ngành; (2) nguy cơ nhập cuộc của các đối thủ
tiềm năng; (3) mối đe dọa từ các sản phẩm có khả năng thay thế; (4) Quyền lực
thương lượng của người mua; (5) Quyền lực thương lượng của nhà cung ứng.
Việc phân tích này giúp cơng ty nhận cơ hội và thách thức, qua đó doanh
nghiệp biết mình ở vị trí nào để đối phó một cách hiệu quả với năm lực lượng
cạnh tranh trong ngành. Năm tác lực này khơng phải là yếu tố tĩnh, mà ngược
lại nó vận động liên tục cùng với các giai đoạn phát triển của ngành. Từ đó sẽ
xác định những yếu tố thành công then chốt được xem như là nguồn gốc bên
ngoài của lợi thế cạnh tranh.
8
Hình 2.1: Năm tác lực cạnh tranh theo Michael Porter
2.1.3.2 Doanh thu
Khái niệm doanh thu
Doanh thu là chỉ tiêu tài chính quan trọng của cơng ty, chỉ tiêu này khơng
những có ý nghĩa quan trọng đối với cơng ty mà còn có ý nghĩa đối với nền kinh
tế quốc dân. Doanh thu của Cơng ty gồm có:
- Doanh thu về bán hàng và cung cấp dịch vụ: Doanh thu về bán sản phẩm
hàng hóa thuộc hoạt động sản xuất kinh doanh chính và doanh thu về cung cấp
dịch vụ cho khách hàng theo chức năng hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp.
Những nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng:
+ Khối lượng sản phẩm tiêu thụ: Khối lượng cao thì doanh thu bán hàng
càng cao và ngược lại khối lượng sản phẩm tiêu thụ càng thấp thì doanh thu bán
hàng càng thấp. Khối lượng sản phẩm tiêu thụ không chỉ phụ thuộc vào số lượng
sản phẩm được sản xuất ra mà cịn tùy thuộc vào tình hình tổ chức tiêu thụ sản
phẩm như ký kết hợp đồng, quảng cáo, tiếp thị.
+ Kết cấu mặt hàng: Khi sản xuất có khi có những mặt hàng tương đối đơn
giản, chi phí tương đối thấp nhưng giá bán lại tương đối cao. Ngược lại cũng có
những mặt hàng sản xuất phức tạp, chi phí sản xuất cao nhưng giá bán lại thấp.
Do đó việc thay đổi kết cấu mặt hàng sản xuất cũng ảnh hưởng đến doanh thu
bán hàng.
+ Chất lượng sản phẩm: Sản phẩm có chất lượng cao thì giá bán tương đối
cao, nâng cao chất lượng hàng hóa và chất lượng cung cấp dịch vụ sẽ làm tăng
9
thêm giá trị sản phẩm, tạo điều kiện tiêu thụ dễ dàng, nhanh chóng gia tăng doanh
số bán.
+ Giá bán sản phẩm: Trong trường hợp các yếu tố khác không đổi, việc
thay đổi giá bán có ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu bán hàng. Khi định giá
sản phẩm doanh nghiệp phải cân nhắc sao cho giá bán bù đắp được chi phí sản
xuất, chi phí bán hàng, chi phí quản lý và các chi phí khác và có lợi nhuận để
thực hiện tái đầu tư.
+ Doanh thu thuần từ hoạt động kinh doanh: Là toàn bộ số tiền bán hàng
hóa, cung cấp dịch vụ sau khi trừ đi các khoản giảm trừ (chiết khấu hàng bán,
giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu) và
được khách hàng chấp nhận thanh toán.
j 1
Trong đó: R: doanh thu
Q: khối lượng hàng hóa
P: đơn giá hàng hóa
j: mặt hàng hoặc tên cơng việc
n: loại hàng hóa, dịch vụ
- Doanh thu từ hoạt động tài chính: là các khoản thu nhập từ hoạt động tài
chính của Cơng ty như góp vốn cổ phần, cho th tài sản.
- Doanh thu từ hoạt động khác: bao gồm các khoản thu nhập khơng thường
xun khác ngồi các khoản trên.
2.1.3.3 Chi phí
Theo Nguyễn Thị Việt Châu thì chi phí được định nghĩa như là giá trị tiền
tệ của các khoản hao phí bỏ ra nhằm thu được các loại tài sản, hàng hóa hoặc
các dịch vụ. Chi phí bao gồm giá vốn hàng bán, chi phí tài chính, chi phí bán
hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí khác.
Q trình sản xuất sản phẩm là q trình phát sinh thường xuyên, liên tục
của khoản chi phí sản xuất với mục đích tạo ra một hay nhiều loại sản phẩm
khác nhau.
Chi phí sản xuất bao gồm rất nhiều khoản khác nhau như: chi phí về nguyên
vật liệu, chi phí về nhân cơng, chi phí về khấu hao tài sản… Nói một cách tổng
qt, chi phí sản xuất là tồn bộ các khoản hao phí vật chất mà doanh nghiệp đã
bỏ ra để thực hiện quá trình sản xuất sản phẩm. Chi phí sản xuất có đặc điểm:
vận động, thay đổi khơng ngừng, mang tính đa dạng và phức tạp gắn liền với
tính phức tạp và đa dạng của ngành nghề sản xuất kinh doanh.
10
Phân loại chi phí rất cần thiết để tiến hành phân tích hoạt động kinh doanh.
Chi phí phát sinh một cách khách quan trong quá trình kinh doanh nhưng phân
loại chúng lại là ý muốn chủ quan của con người nhằm đến phục vụ nhu cầu
khác nhau của phân tích. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng, góc độ nhìn, chi phí
được phân loại dựa vào nhiều tiêu thức khác nhau như: chi phí sản xuất, chi phí
ngồi sản xuất, chi phí thời kỳ, chi phí khả biến, chi phí bất biến, chi phí cơ hội.
2.1.3.4 Lợi nhuận
Lợi nhuận là khoản chênh lệch giữa doanh thu của doanh nghiệp và chi phí
mà doanh nghiệp đó đầu tư vào hoạt động sản xuất để đạt được mức doanh thu
ấy. Lợi nhuận được coi là kết quả tài chính cuối cùng của các hoạt động kinh
doanh, sản xuất… của doanh nghiệp. Nó cũng chính là cơ sở, là nền tảng để
đánh giá hiệu quả kinh tế từ hoạt động của các doanh nghiệp. Bao gồm: lợi
nhuận hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ, lợi nhuận từ hoạt động tài chính,
lợi nhuận khác.
- Lợi nhuận hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ: là chênh lệch giữa
doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ trừ đi giá vốn hàng bán, chi
phí bán hàng và chỉ phí quản lý doanh nghiệp.
- Lợi nhuận từ hoạt động tài chính: là chênh lệch giữa doanh thu và chi phí
của các hoạt động tài chính. Bao gồm các hoạt động cho thuê tài sản, mua bán
trái phiếu chứng khoán, mua bán ngoại tệ, lãi tiền gửi ngân hàng thuộc vốn kinh
doanh, lãi cho vay thuộc các nguồn vốn và quỹ, lãi cổ phần và lãi do góp vốn
liên doanh, hồn nhập số dư khoản dự phòng giảm giá đầu tư chứng khoán ngắn
hạn, dài hạn.
- Lợi nhuận khác: là chênh lệch giữa thu nhập khác và chi phí khác. Bao
gồm các khoản: khoản phải trả khơng có chủ nợ; thu hồi các khoản nợ khó đòi
đã được duyệt bỏ; chênh lệch thanh lý, nhượng bán tài sản: các khoản lợi tức
năm trước phát hiện trong năm nay...
Lợi nhuận giữ vị trí quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp vì trong điều kiện hạch tốn kinh doanh theo cơ chế thị trường
doanh nghiệp có tồn tại và phát triển được hay khơng, điều quyết định là doanh
nghiệp có tạo ra được lợi nhuận không.
Lợi nhuận được coi là đòn bẩy kinh tế quan trọng, đồng thời còn là chỉ
tiêu cơ bản để đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, lợi
nhuận cịn là nguồn tích luỹ cơ bản để mở rộng tái sản xuất xã hội.
11
