BANHANHLUITDUANHNGHIEP2005vALUITDIU TI1-
. . .
MQTBUOC'rIEN MOl TRONG HoAN THl~N
A' ? ~
MOl TRUONG KINH DOANH 0 Vl~T NAM
§
t;i nghi~p cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a
da't m:lac trong di~u ki~n h9i nh~p kinh
te' quoc te' va c~nh tranh ngay cang gay gAt
doi hoi phai hoan thi~n, d6i mill v~ cd ban h~
thong phap lu~t v~ d!u tu va doanh nghi~p
nh&m ~o moi trUdng ~ tranh binh dAng giiia
cac nha d!u tu va cac doanh nghi~p; t~o di~u
ki~n thu hut tOlda cacngu6n It;icd~ phat tri~n.
Theo huang nay t~i Ky hqp thil 8, Quoc h9i
Kh6a IX, Chinh phu dii trinh va dii du<;jcQuoc
h9i thong qua 2 dt;i an Lu~t: Lu~t D!u tu va
Lu~t Doanh nghi~p ap d\mg thong nha't cho
cac nha d!u tu va doanh nghi~p thu9C mqi
thanh ph!n kinh te'.
1. M1;1Ctieu, quan di~m va nguyen tAc
so~n thao hai Lu~t
Vi~c xay dt;tnghai Lu~t quan trqng nay nh&m
x6a bOst;iphan bi~t dOl xtl, t~o m~t b&ng phap
ly binh dAng v~ d!u tu, kinh doanh cho cac
doanh nghi~p' thu9C mqi thanh phfin kinh te'
phu h<;jpvai chu trudng cua Dang cling nhu
yeu cfiu h9i nh~p, d6ng thdi.khAc ph1;1Cst;i thie'u
nha't quan v~ n9i dung, ph~m vi di~u chinh cua
cac Lu~t khac nhau lien quan de'n dfiu tu va
doanh nghi~p du<;jcban hanh truac day.
Tren tinh thfin do, cac Lu~t n6i tren dii dUQc
xay dt;ing theo cac yeu cfiu va nguyen tAc sau:
- Tie'p t1,1Cth~ che'h6a dUdng 101d6i mai va
chinh sach phat tri~n n~n kinh te'thi tnldng
dinh huang XHCN b Vi~t Nam nh&m giai
VO HONG PHUC<*)
ph6ng, huy d9ng tOlda mqi ngu6n It;icphat tri~n
kinh tt- xii h9i da't nuac.
- Duy.trl va mb r9ng quy~n tt;ido kinh doanh
cua cac doanh nghi~p thu9C mqi thanh phfin
kinh te'theo huang ap d1,1ngph6 bie'n che'd9
dang ky thay cho che' d9 ca'p phep, x6a bO
nhung quy dinh xin - cho, phe duy~t, cha'p
nh~n ba't h<;jply, trai vai nguyen tAc tt;i do
kinh doanh, gay phi t6n cho doanh nghi~p va
xii h9i.
- D6i mai vai tro va chilc nang cua nha
nuac trong quan
ly ho~t d9ng kinh doanh cua
cac doanh nghi~p theo huang giam dfin, tie'n
tai lo~i bo nhung can thi~p hanh chinh khOng
cfin thie't, d6ng thdi tang cUdng vai tro cling
nhu nang It;iccua nha nuac trong vi~c vua
quan ly, dinh huang du<;jcqua thnh phat tri~n
vtta t~o di~u ki~n d~ thi trudng phat tri~n va
ho~t ~ng hi~u qua.
- Dam bao phu h<;jpvoi 19 trinh tht;ic hi~n
cac cam ke't quOcte' song phudng va da phudng
cua Vi~t Nam.
#
2. Nhfing nQi dung moo cua Lu~t Dftu tli
Lu~t Dfiu tu 2005 quy 'ainh v~ ho~t d9ng
dfiu tu, kinh doanh t~i Vi~t Nam va ho~t d9ng
dfiu tu ra nuac ngoai; quy~n va nghia V1,1cua
nha d!u tu; vi~c bao dam quy~n va l<;jiich h<;jp
phap cua nha dfiu tu va cac uu diii,h6 tr<;jdfiu tu.
. (*) BQtrtidng B9 Ke ho~ch va DAu tti.
QUANlYKINHTE.
-=
A A'
TIED DIEM
Luat Dftu tu co nhung di~m moi sau day:
2.1 Phl!m vi die'u chinh
Lu~t Dftu tu di~u chinh tat c8. cac ho~t
d('mgdftu tu t~i Vi~t Nam va tu Vi~t Nam Dftu
tu ra nuoc ngoai, bao g6m ho~t d(>ngdftu tu
tn;le tie'p va d;1u.tu gian tie'p; dftu tu tu ngu6n
v6n nha mtoc va cua tu nhan; dftu tu cua nha
dftu tu tron;g nuoe va cua nha dftu tu nuoe
ngoai. Co th~ noi Lu~t Dftu tu Ifin nay co ph~m
vi di~u chinh rat r(>ng,th~ hi~n duqc s1;ibinh
diing giua cac thanh phftn kinh te'.
2.2 Md caa thi trzding lien quanllen viec
. .
gia nhgpWTO
Di~m mor rat quan tn;mg Ia Lu~t da cam
ke't md eiia thi trudng dftu tu phil hqp voi 1(>
trinh da earn ke't trong cac di~u uoc qu6e te'
ma Vi~t Nam Ia thanh vien, d6ng thdi khiing
dinh 'Vi~c Io~i bo cac rao clm v~ dftu tu lien
quan de'n thudng m~i (Th1,lchi~n Hi~p dinh
TRISs cua WTOJ, C\l th~ Ia khong bllt bu(>c
nha dftu tu phai th1;ichi~n eac yeu cftu sau
d'iiy: uu tien mua, sii d\lng hang hoa, dich V\l
trong nuoe ho~c phai mua hang hoa, dich V\l
tu san xuat ho~c cung ung dich V\l nhat dinh
trong nuoc; xuat khftu hang hoa ho~c xuat
khftu dich V\l'd~t m(>tty I~nhat dinh; h~n che'
sO'Iuqng, gia trio Io~i hang hoa va dieh V\l
xuat khftu ho~c san xuat, cung -<tng trong
nuoe; nh~p khftu hang hoa voi sO'Iuqng va gia
tri tUdng ung voi sO'Iuqng va gia tri hang hoa
xuat khftu ho~c phai t1;ican d6i ngo~i t~ tu
ngu6n xuat khftu d~ dap ung nhu cftu nh~p
khftu; d~t duqc ty I~-n(>idia hoa nhat dinh
trong hang hoa san xuat; d~t duqe m(>tmuc
d(> nhat dinh ho~c g;.a tri nhat dinh trong
ho~t d(>ngnghien cuu va phat tri~n d trong
nuoc;, cung cap hang hoa, dich V\lt~i m(>tdia
di~m C\lth~ d trong nuoc ho~c nuoc ngoai.
Day Ia di~m rat quan tr9ng ma eac nuoe
d6i tac dam phan WTO rat quan tam, quy
dinh nay th~ hi~n s1;in6 11;iccua ta trong vi~c
t~o san chdi binh diing giua cac thanh phftn
kinh te', xoil bO dftn nhung bao hl? theo nhu
cftu cua h(>inh~p kinh te' qu6c te'.
2.3. Rinh" thitc dtSu tr.t
Di~m moi eua Lu~t Iii quy dinh rat da
d~ng cac hinh thuc dftu tu ap d\lng chung cho
cac thanh phftn kinh te', C\l th~ cac doanh
nghi~p co th~ dftu tu duoi cac hinh thuc dftu
.QUAN LV KINH TE
tu tr1;ictie'p nhu: dftu tu 100% v6n eua nha
dftu tu trong nuoc ho~c 100% v6n cua nha dftu
tu nuoc ngoai; dftu tu theo h<;lpd6ng BCC,
BOT, BTO va BT; dftu tu phat tri~n kinh doanh;
gop v6n, mua c6 phftn, sap nh~p va mua I~i.
Ngoai ra, Lu~t ciing da quy dinh c8.cae hinh
thue dftu tu gian tie'p nhu: mua c6 phftn, e6
phie'u, trai phie'u va cac giay td co gia khae,
thong qua quy dftu tu chung khoan
2.4. Bao dam, bao lanh
Di~m moi eua Lu~t Ia da quy dinh ro cae
nguyen tllc va n(>i dung bao dam cua Nha
nuoc dOlvoi v6n, tai san nha dftu tu ciing nhu
ho~t d(>ngdftu tu; quy dinh v~ bao Ianh cua
Chinh phu d6i voi nhung d1;ian va cong trinh
quan tr9ng v~ v6n yay, cung cap nguyen Ii~u,
tieu th\l san phftm, thanh toan va eac bao
Ianh th1;ichi~n nghia V\lhqp d6ng khae eho d1;i
an, d6ng thdi Chinh phu se chi dinh cd quan
th1;ichi~n vi~c bao Ianh nay. Day Ia n(>idung
quan trQng, duqc nhi~u nha dftu tu quan tiim
va nhat tri voi n(>idung cua Lu~t.
2.5. Xa lj tranh chap va ap dlfng luij,t
nr.t(Jcngoai
Lu~t da quy dinh ro cac tranh chap giua
cac doanh nghi~p Vi~t Nam voi nhau thi xii
Iy t~i toa an, tr9ng tai Vi~t Nam va theo
phap Iu~t Vi~t Nam; eac tranh chap giua
cac nha dftu tu nuoc ngoai voi doanh nghi~p
Vi~t Nam co th~ duqc xiily t~i trQng tai, toa
an d Vi~t Nam ho~c d nuoc ngoai; cac tranh
chap giua nha dftu tu nuoc ngoai voi cac cd
quan nha nuoe Vi~t Nam se duqe xii ly t~i
tr9ng tai, toa an d Vi~t Nam theo lu~t phap
eua Vi~t Nam, tru trudng hqp Dieu uoc
qu6c te' ma Vi~t Nam Ia thanh vien co quy
dinh khac.
Di~m moi cua Lu~t la quy dinh d6i voi
ho~t d(>ng dftu tu nuoc ngoai, trong trudng
hqp phap Iu~t Vi~t Nam chua co quy dinh,
cac ben co th~ thoa thu~n trong hqp d6ng
vi~c ap d\lng phap Iu~t nuoc ngoai va t~p
quan dftu tu qu6c te', ne'u vi~c ap d\lng phap
Iu~t nuoc ngoai va t~p quan dftu tu qu6c te'
do khong trai vOinguyen tllc cd ban cua phap
Iu~t Vi~t Nam.
2.6. Thu tlfc dtSu tzt
Di~m moi cua Lu~t la thu t\lC dftu tu duqe
thie't ke' ddn gian va thu~n Iqi eho cae nha dftu
BANHANHLU!T DOANHNGHItp 2005vA LU!T DAUTV
tu. Theo d6, d1,ian dU<;lcphan thanh hai 101;li:
dang ky dllu tu va tha:m tra dllu tu.
Doi voi d1,ian dllu tu trong nuoc duoi 15 ty
d6ng Vi~t Nam va khong thuQc linh v1,icdllu
tu co di~u ki~n thi nha dllu tu khong phai lam
thu h,lCdang ky dllu tu va cling khong ca:p
Gia:ychung nh~n dllu tu.
Doi voi dt;ian dllu tu trong nuoc co quy mo
von dllu tu tit 15 ty d6ng Vi~t Nam de'n duoi
300 ty d6ng Vi~t Nam va khong thuQc linh
vuc dllu tu co di~u kien, nha dllu tu chi clln
ding ky dllu tu theo ~~u truoc 'khi th1,ichi~n
d1,ian ma khong clln phB.ico Gia:ychung nh~n
dllu tu, trudng hqp nha dllu tu co nhu du, Cd
quan nha nuClcquan ly dllu tu se ca:pGia:ychUng
nh~n dllu tu.
Doi voi d1,ian dllu tu nuoc ngoai co quy mo
von duoi 300 ty d6ng Vi~t Nam ma khong
thuQc linh v1,icdllu tu co di~u ki~n, nha dllu tu
chi dn dang ky dllu tu theo m~u d~ duqc ca:p
gia:ychung nh~n dllu tu trong thdi hl;ln 15 ngay
k~ tit ngay nh~n ban dang ky hqp 1~.
D1,ian thuQc di~n tha:m tra ap d\mg chung
cho ca dllu tu trong nuo.c va dllu tu nuoc
ngoai, theo do cac d1,ian thuQc Danh m\lc linh
vt;icdllu tu co di~u ki~n ho~c d1,ian co quy mo
von tit 300 ty d6ng Vi~t Nam trd len thi phai
lam thu t\lC tha:m tra dllu tu. NQi dung tha:m
tra chi bao g6m cac nQi dung: (1) St;iphil hqp
voi quy hOI;lChke't ca:u hl;ltllng
- ky thu~t, quy
hOI;lChs11d\lng da:t, quy hOI;lChxay d1,ing,quy
hOI;lChs11d\lng khoang san va cac ngu6n tai
nguyen khac; (2) Nhu du s11d\lng da:t; (3)
Tie'n dQth1,ichi~n d1,ian; (4) Giai phap v~ moi
trudng. Rieng doi voi d1,ian thuQc Danh m\lc
linh v1,icdllu tu co di~u ki~n thi chi tha:m tra
cac di~u ki~n ma d1,ian phai dap ung.
Lu~t quy dinh doi voi nha dllu tu nuoc
ngoai 11lndllu dllu tu vao Vi~t Nam phB.ico d1,i
an dllu tu. Trudng hqp dB.thanh l~p t6 chuc
kinh te' ma co nhu cllu thuc hien du an dllu tu
tie'p theo thi khong phai tha~h l~p t6 chuc
kinh te'moi. Doi voi dllu tu trong nuoc thi khi
thanh l~p t6 chuc kinh te' khong clln phB.ico
d1,i an. Day la di~m khac bi~t giua dllu tu
trong nuoc va dllu tu nuoc ngoai, di~m khac
bi~t nay la clln thie't bdi dllu tu nuoc ngoai
clln phai th1,iChi~n theo lQtrinh md c11athi
trudng trong cac Di~u uoc quoc te' ma Vi~t
Nam la thanh vien.
2.7. Thu t'!-c th¥c hi~n uu diU d6u tu
Doi voi nha dllu tu nuoc ngoai, cac uu diE
duqc ghi vao Gia:y chung nh~n dllu tu (k~ ca
d1,ian thuQc di~n dang ky ho~c tha:nY'tra'-dllu
tu). Doi voi nha dllu tu trong nuoc thi chi ghi
uu dai vao trong Gia:ychung nh~n dllu tt'l doi
voi d1,ian thuQc di~n tha:m tra dllu tu, c6n doi
voi d1,ian thuQc di~n dang ky dllu tu thi ne'u
nha dllu tu co nhu cllu, cd quan nha nuoc quan
ly dllu tu moi xac nh~n cac uu dai dllu tu vao
Gia:ychung nh~n dllu tu.
2.8. D6u tu kinh doanh von nhd nUdc
Day la mQthOl;ltdQng ra:t quan tr<;>ng.Lu~t
quy dinh vi~c s11d\lng von nha nuoc d~ kinh
doanh phai thong qua T6ng cong ty dllu tu va
kinh doanh von nha nuoc, nh~m thong nha:t
dllu mOl, qua do moi co th~ quan ly ch~t che
vi~c s11d\lng va kinh doanh von nha nuoc.
D6ng thdi L~t quy dinh quy trinh th:1m dinh
d1,ian s11d\lng von nha nuoc ra:t ch~t che,
nh~m chong t:hilt thoat, chong dllu tu dan trai
va chong khep kin, tang hi~u qua dllu tu s11
d\lng von nha nuoc.
2.9. Quan Iy nhd nUdC vi d6u tu
Ngoai vi~c quy dinh ro chuc nang, nhi~m
V\l cua cac cd quan nha nuoc tit trung \tdng
de'n dia phudng, Lu~t chi ro BQ Ke' hOI;lChva
Dllu tu la cd quan dllu moi giup Chinh phu
quan ly hOl;ltdQng dllu tu tren phl;lm vi ca
nuoc, t6 chuc vi~c thanh tra, ki~m tra hOl;lt
dQng dllu tu theo phap lu~t. Lu~t cling da
giao cho Chinh phu quy dinh vi~c phan ca:p
quan ly hOl;ltdQng dllu tu. Theo do, Chinh phu
se phan ca:pml;lnh me quan ly hOl;ltdQng dllu
tu cho cac dia phudng; cac cd quan trung udng
chu ye'u X\1 1ynhung dt;i an lOn, hOI;lChdinh
chinh sach v~ dllu tu va he;trq cac dia phudng
trong cong tac quan ly hOl;ltdQng dllu tu.
3. NhiIng di~m moi chu yeu cpa Lu~t
Doanh nghi~p # .
Lu~t Doanh nghi~p 2005 quy q:i~h cac thu
t\lc, di~u ki~n gia nh~p, rut khoi thi trudng; cac
10l;lihinh doanh nghi~p; cd ca:u, th:1m quy~n va
cach thuc t6 chuc quan ly nQi bQ cua doanh
nghiep; phl;lm vi kinh doanh va quan ly nha
nuClc dOl vOi cac doanh nghi~p. So vOi Lu~t
Doanh nghi~p 1999, Lu~t Doanh nghi~p nam
2005 co nhung nQidung d6i moi cdban sau day:
QUANLYKINHTE .
TIED DIEM
3.1. Mii r§ng phgm vi va do'i tu?ng
ap dl!-ng
Lu~t Doanh nghi~p se di~u ehinh va ap
d\mg th6ng nha't eho cae IOlilihinh doanh
nghi~p khong phan bi~t thanh phftn kinh te',
do Ia eong tyqaeh nhi~m huu hliln,eong ty e6
phftn, eong ty h<;lpdanh va doanh nghi~p tu
nhan. Nh~ v~y, cae nha dftu tu nuoe ngoai se
dU<;Icquyln t1;ichu I1;iachQn IOlilihinh doanh
nghi~p d~ kinh doanh, khong bi bAt bUQephai
s\1 d\mg duy nha't hinh thuc cong ty trach
nhi~m huu hlilnnhu hi~n nay; cae do~nh nghi~p
co v6n dftu tu nuoc ngoai dang hOliltdQng tlili
Vi~t Nam dU<;lcquy~n dang ky Ililiva t6 chuc
quan Iy, hOliltdQng theo quy dinh cua Lu~t
Doanh nghi~p. Doanh nghi~p nha nuoc se
dU<;lcchuy~n d6i theo thdi hliln eh~m nha't Ia 4
nam d~ t6 chuc quan Iy duoi hinh thuc cong ty
trach nhi~m huu hliln ho~e eong ty c6 phftn
theo quy dinh cua Lu~t Doanh nghi~p.
3.2. Deln gidn va ro rang hcJntrong thanh
Uj,p va dang ky kinh doanh
V~ thanh I~p va dang ky kinh doanh co mQt
so'di~m moi sau day:
- Rut ngAn hdn thdi hliln ea'p gia'y chung
nh~n dang ky kinh doanh; d6ng thdi, quy dinh
C1,1th~ hdn, ro rang hdn v~ h6 sd dangky kinh
doanh dOlvOititng IOlilihinh doanh' nghi~p.
- Quy dinh' C1,1th~ hdn, ro hdn n-aeh nhi~m
cua cd quan dang ky kinh doanh; di~u ki~n
ca'p gia'y chung nh~n dang ky kinh doanh.
- B6 sung them IOlilihinh doanh nghi~p
dU<;lCda dlilng bdn d~ cac nha dftu tu I1;iachQn
bling vi~c cho phep thanh I~p eong ty trach
nhi~m huu hliln co mQt thanh vien Ia ca nhan.
Thita nh~n tu cach phap nhan cua eong
ty h<;lpdanh. Di~u nay tlilothu~n I<;Iihdn cho
hOliltdQng kinh doanh eua IOlilihinh doanh
nghi~p dU<;lccoi Ia khli moi va ehua ph6 bie'n
nay d.Vi~t Nam.
3.3.lJoan thi~n qucin trj doanh nghi~p
Khung quan tri doanh nghi~p dU<;lchoan
thi~n hdn, ro rang hdn va bao v~ mlilnh me
hdn quy~fi va I<;Iiich eua thanh vien, e6 dong
thi~u so',e1,1th~:
. Khung quan tri dU<;Iethie't ke' tuy theo
IOlilihinh doanh nghi~p va du<;Icap d1,1llgth6ng
nha't dOlvoi doanh nghi~p trong nuoe, doanh
QUAN LV KINH TE
nghi~p co v6n dftu tu nuoe ngoai hay doanh
nghi~p tu nhan, doanh nghi~p sa huu v6n
nha nuoe.
. Xae dinh ro hdn cae nghia V1,1cua ngudi
quan Iy, nha't Ia dOlvoi thanh vien HQi d6ng
qUIDtq va Giam doc, d~e bi~t Ia nghia V1,1trung
thanh, trung th1;ieva cAntfQngtrong eongty.
. Tang them quy dinh yeu cftu eong khai va
minh blileh hoa, nha't Ia dOl voi nhung ngudi
quan Iy.
. Nang cao, tang eUdngva quy dinh e1,1th~ hdn
vai tro, vi tri va trach nhi~m cUaBan ki~m soat.
. Tang cudng them eac quy dinh v~ quan Iy
v6n, hliln ehe' nguy cd Ililmd1,1ngtrach nhi~m
huu hliln.
. B6 sung quy dinh v~ nhom cong ty nhlim
bao v~ mlilnh hdn quy~n eua e6 dong thi~u so
va tang cUdng tinh minh blilehtrong hOliltdQng
kinh doanh, C1,1th~ Ia cae quy dinh trach nhi~m
d~n bu eua eong ty m~ doi voi eong ty con hay
nghia V1,1I~p bao eao tai chinh h<;lpnhat cua
nhom eong ty.
3.4. Tang cuilng quein ly nha nuac do'i
vai doanh nghi~p
Quan Iy nha nuoe doi voi doanh nghi~p
dU<;Ietang cUdng va C1,1th~ hdn. Di~u nay dU<;Ic
th~ hi~n bling cae quy dinh v~ eung cap thong
tin giua cae cd quan nha nuoe, quy dinh ro va
e1,1th~ trach nhi~m eua tung cd quan nha
nuoe, cap ehinh quy~n trong quan Iy doanh
nghi~p, quy dinh e1,1th~ di~u ki~n giai th~
doanh nghi~p, quy dinh e1,1th~ cae hanh vi bi
ea'm, b6 sung them trudng h<;lpthu h6i gia'y
chung nh~n dang ky kinh doanh.
D6i moi cd ban' cd ehe' th1;ichi~n quy~n t1;i
ehu sa huu nha nuoc tlili cae doanh nghi~p,
trong do tach ehue nang th1;iehi~n quy~n ehu
sa huu ra khoi ehuc nang quan Iy hanh chinh
nha nuoc, th1;iChi~n t~p trung va thong nhat
cae quy~n ehu sa huu, d6ng thdi, ton trQng
quy~n t1;iehu kinh doanh eua doanh nghi~p.
Nhin t6ng quat, nQi dung eua Lu~t Doanh
nghi~p du<;lcdu Iu~n xii hQi, nha't Ia cQngd6ng
doanh nghi~p trong va ngoai nuoe d6ng tinh,
ung hQva danh gia eao va eho rling vi~c thOng
qua va ban hanh Lu~t Doanh nghi~p se tie'p
t1,1egop phftn quan trQng trong cai thi~n moi
trudng kinh doanh. (xem titp trang 19)