Kết quả nghiên cứu, xây dựng cơ sở khoa học bảo tồn tự nhiên biển tại phân viện hải dương học tại hải phòng hội nghị khoa học biển kỷ niệm 30 năm viện khoa học và công nghẹ việt nam

V I~ N

KHOA

HQC

vA

CONG

NGH~

V I~ T

NAM

KY NI~M 30 NAM
H O C vA C O N G N G H E . V IE .T

SRQPONMLKJIHGFEDCBA

V IE ..
N KHOA

NAM

1975 - 2005
Hit NQi, 19/5/2005
~

III

BAO CAO KHOA HQC CAC TIEU BAN
QUYEN

"

,

• CONG
• cA c

" ,..?

NGH~

S IN H

H Q 'P C H A T

• KHOA

H Q C , S IN H

TV

H Q C B II~ N v A

• PHONG

TRANH

vA

N H IE N

THAI

CO HO ~T

C O N G T R iN H
G IA M

NH~

H~U

vA

TAl

T IN H

NGUYEN
S IN H

HQC

B I~ N
Q uA

T H IE N

TAl

HA dcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
N Q I- 2 0 0 5

S IN H

V~T


K ~t qua nghien PONMLKJIHGFEDCBA
C L 1 7 1xay
,
dung
co sa khoa hoc baa tlm nr nhien bie'n ctia

169 dcbaZYXW

Ph an vien H ai duong h9C tai H ai P hong
TRAN

8UC

NGUYEN
80

Ap

dung

THANH,
VAN

CONG

T IE N ,

THUNG,

LANG

VAN

TRAN

8 iN H

NGUYEN

KEN,

NGUYEN

HVU

CLl

C elLit rue dia chelt tdng nong khu vue qudn dao Truong
NGUYEN

VAN

LUO NG ,

ouoc

HUNG,

BUI

CONG

SUI

YET,

LAN,

phap dia cheln nong ph an giai cao trong nghien

p h ir o n g

DUONG

HUY

NH!

c ir u

Sa

18/

QUE,

THANH

M 9t tsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
s6 kit qua nghien ctru v~ co h9C cong trinh phuc v~ cong nghe xay
khai thac cong trinh bidn
NGUYEN

80NG

80

va

H ? thong cang bidn nutrc sdu

TRUONG

H IE N ,

191

SON,

NGO

TH!

HONG

khu cong nghiep D ung

d trong

8 iN H

va

:
ANH,

N hon H 9i voi vung kinh

dung

H U I;:

Q udt, C hdn M ay,

didm m ien Trung
TRAN

VAN

201

sA M

C ong nghe khai thac vdn chuyen d6u khi bie'n.
M 9l

so

C II'L1va ling

ket qua nghien

DUONG

NGQC

NGUYEN
PHAM

H A l,

PHUONG

V II;:T

NGUYEN

8ANG

ou

oc

THE

TUNG,

HUNG,

2 11

dung.

NGUYEN

NGUYEN

HUNG,

SA,

HA
TH!

HoANG

NGUYEN

CONG

TU

vA

PHUONG

cA c

CQNG

s

u,

PHONG,

DUY,

THI

THU

TRANG

M 9f s6 kit qua nghien cuu v~ thuy dong luc h9C va m oi truong bie'n
223

tai Vi?n C o' h9C
80

NGQC

QUYNH,

PH AM

VAN

N IN H

D ¢ic di~m C elli true ki~n tao va ti~n hen cac be' D ? tam Bie'n D ong
PHUNG

VAN

P H A cH ,

BUI

CONG

QUE,

p l-'f

235

TRUONG

THANH

Q uan If; t6ng hcp vung boobien V iet N am
NGUYEN

H VU

245

CU·

. Phon vung die baa chi lid! dong dell vung
NGUYEN

NGOC

TLl

PHAM

SON,

NGUYEN
TRAN
NGO
TA

ANH

VAN

G IA

TRQNG

THUY,
8 iN H

THANG,
THANG,

NGUYEN

vO

SUI
VAN

NGUYEN
NGUYE~

Bac
XUYEN,

PHAM

VAN

LE

V U Q 'N G ,

DANG

vii

CAO

QUANG

DUAN,

C H IN H ,
VAN

259

8 iN H

NGUYEN,

DUONG,

THANG,

Tdy

s fc H

T R IE u ,

HUNG,

PHUNG
DUY

8 iN H

VAN

P H A cH ,

SACH,

PHAN

VAN

QUYNH,

LE


H ( ji 1 1 g b ;

\

ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
kboa boc k y niem 30 ndm V i? n l< h o n boc 1 J a

C O l1 g 1 1 g b ? V i? !

N am

- H a N (h, I 1 g a y 19/5/2005 dcbaZYXWVUTSRQP

)
I

KET QuA NGHIEN cuu, XAY Dl/NG
co
KHOA HQC BAo TON rtr NHIEN BIEN
CUA PHAN VI~N HAl DUONG HQC T~I HAl PHONG

so

TRAN D u e TH~NH,

LANG VAN

T R A N D iN H

LAN,

KEN,

Do

N G U Y E N Huy

CONG THUNG,

YET,

N G U Y E N V A N T lE N ,

H iru C u .

NGUYEN

Phan vien Hai duong h9C tai H ai Phong

TOMTA.T PONMLKJIHGFEDCBA
B ie"n V iet N om la m ot trong cac trung tam da dang sinh hoc C lio thd gitri voi
S~I"do dang rdt coo vd loai va nhidll h¢ sinh thai ddc thu nhir ran san ho,
rung ngdp m an: tham co b ie n , ctra song, ddm p h a ven boo v. v. N goai cac gia
tri sinh hoc, nhidu khu V !1·Cven bie"n con co gia tri Ion vd canh quan I~I"n hien
(m y hoc) va dia chat hoc.

Hon

5 nom Ira lai day,

10 nom qua, ddc biet trong

P hdn vien H ai d u o n g hoc tai H ai P hong da co nhidu n61!1·c nghien
dung co sa khoa hoc cho viec bao 16n

tit

chi khac nhau nhu: K hu di san thd gio·i (V inh H 9 Long);

quyen

C L I"U

xay

nhien bidn voi cac loai hinh va lieu
K hu die trii sinh

Thd gioi (Q udn dao C at B a); V uirn Q uoc G ia (C at B a, C an dao, Son

C ha-H ai

V an va B ai

t»

Long); dd xudl hcj thong cac K hu bao t6n bidn (D ao

Trdn, C o To, C at B a, B (tch Long V ~ H on M e, C 6n C o, Son C ha-H ai V an,
C u Lao C ham , Ly Son, P h!1 Q u y , H o n M un, H o n C au, H o n Thu, C an D ao,
N om

ydt, P hu

Q uoc)

vel K hu

bao t6n ddt ngdp

nutrc

ven boo bidn

(Tam

G iang - c s « H ai). Trong do, nhidu khu del dircc cong nhdn va cac khu con
lai ddu dang trinh hoac chudn bi trinh dd diroc cong nhdn a cac c a p Q uae
td va Q uoc gia. D ay la m (JI dong gop quan trong va Ihidt thuc cho viec bao
v¢ ta! nguyen
viing va khang

va m oi trirong bien V i¢t N om theo dinh huong phat Iridn bdn
dinh str tham gia tich circ C lio V iet N om

Q uoc td vd bao v¢ m oi truong

vao cac cong utrc

vel do dang sinh hoc.

1. M& d§u
Bao t6n bi~n dang la mot van d~ duoc cac quoc gia co bien va cac t6 chirc quoc t€
dang h€t SlTC quan tam vi do la mot giai phap htru hieu d~ bao v~ moi truong va tai
nguyen bien, d~c biet la da dang sinh hoc. Th€ gioi co nhi~u loai hinh bao v~ va bao
t6n khac nhau lien quan d€n bi~n. Bi~n Viet Nam duoc xac nhan la mot trong cac
trung tam da dang sinh hoc cua th€ gioi voi S\1" da dang r~t cao v~ loai (khoang I 1000
loai) va nhi~u h~ sinh thai d~c thu.nhu h~ sinh thai ran san ho, rung ngap man, tharn co
bien, h~ sinh thai cira song, d§m pha ven bo v.v. D6 la cac dang tai nguyen quy gia

khong chi eho hien tai, ma cho ca mai sau, khong chi cho Viet Nam ma cho ca th€
gioi. Ngoai cac gia tri sinh hoc, nhi~u khu vue ven bi~n con c6 gia tri 16n v~ canh quan
tu nhien (my hoc) va dia ch~t hoc. Tuy nhien, cac gia tri nay dang co nguy co bi suy
thoai nhanh eh6ng diroi ap luc phat trien kinh t€, dan s6 va do nhieu nguyen nhan khac
169


nhau nhu khai thac - nuoi trong
noi cu tru va do nhtrng

bien

qua mire, thieu quy hoach,

dong

d§n d~n kha nang phat tri~n thieu
cua cong

d6ng

xay dung

cac khu bao t6n bien,

moi tnrong

cu dan song

duong

hon

nho bi~n. Chinh

phu Viet

coi do la mot giai phap

10 nam

hoc tai Hai Phong

Tinh

ben virng ma con anh huong

bien va la mot noi dung

quoc gia [2]. Trang

do tinh trang

cua tv nhien,

bftt thuong

quan

trong

trong

qua, d~c biet trong

(PVHDH

m~t
chi

true tiep den cuoc song

am dil dt

quan

htru hieu

bao v~ tai nguyen,

tam den viec

lucc bao v~ moi truong

chien

n6 luc trong

xay dung ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
co sa khoa hoc cho viec bao ton tv nhien

nghien

vien Hai

ciru dong gop

bien voi cac loai hinh va tieu chi

Khu du trir sinh quyen,

t6n bien va Khu bao t6n d~t ngap nuoc

0 nhiem,
nay khong

5 nam tro lai day, Phan

HP) dil co nhieu

khac nhau nhtr Khu di sari th~ gioi,

hinh

Yuan

yen bo bien va nghien

Quoc

gia, Khu bao

ciru phuc h6i cac h~ sinh

a mot s6 vung tieu bi~u.SRQPONMLKJIHGFEDCBA
thai san ho, co bien PONMLKJIHGFEDCBA
2.

vi~n Hai duong hoc tai HaidcbaZYXWVUTSRQPONMLK
P hong d B i v 6 ' i
cac k h u bao t [ m h ,t ' nhien bi~n 6' Vi~t

dong
gop cua Phan
xay dung va phat tri~n h~
N h fr n g

th B n g

N am

2 .1 . T h o n g

Ngay

tin c h u n g

tir nhirng

v~

nhieu

bao V? va

nuoc
duy

bao

khu

t6 n tl!

cong

cac khu bao ton bien. Theo dinh nghia cua IUC

va xay dung
nhan,

Khu

bao t6n bien

m ot khu

" la

ludt phap

Theo mire dQ uu tien, chung

duoc

xay dung

cac khu co t~m quan

trong dia sinh vat, sinh thai, kinh t~, xil hoi, khoa hoc, co

(3) Yuan

habitat/

QU6c gia (N ational

species

m anagem ent

landscape/seascape
areias). Ngoai
bao v~ cong

areas);

reserves);

parks);

(4) Khu

co th~ t~p trung

toan cau hoac

areas);

(5)

Khu

m onum ent).

so, co tarn quan

nghia quoc gia va quoc t~,
(I) Khu bao t6n

da (W ilderness

bao ton loai va noi sinh

(6) Khu bao v~ nguon

van hoa (N atural

y?

nguyen

(2) KIm hoang
bao

t6n

canh

IQ'i (M anaged

6 ki~u loai khu bao t6n bien nr nhien

trinh

trong

co 6 kieu khu bao t6n bien:

IUCN,

ngat (Strict natural

nghiern

w in hoa

QU6c gia (loai B). N hfrng tieu chi IVa chon khi

mot khu bao t6n bien la: co tinh tu nhien

co tinh thuc ti€n va kha thi. Theo

bi?t a ~

thtrc hiiu hieu khac".

hoac bang cac phuong

chia thanh

khu VlJC (loai A) va co t~m quan trong

nr nhien

bi~n chuyen

V ~ tC

tri da dang sinh h9C va cac tai nguyen thien nhien, tai nguyen

di kem , dirac quan If; bang

quy hoach

nhien bi~n.

truce, nhi~u nuoc co bi~n tren th~ gioi oil dt

nam d~u cua the ky

quan tam d~n quy hoach
duoc

cac

quan

resources

areas);

cu (M arine

(P rotected
protected

tren, con co mot ki~u thir 7 khu

a Viet

Nam,

voi dieu kien hien nay,

VaG ba ki~u loai chu y~u la (3), (4) va (6), cac kieu khac

co the gQP

VaG 3 kieu tren,

Cho d~n nay, the gioi dil co tren

a khu

1300 khu bao t6n bien phan

A,

vue Dong

Nam

t6n bien va yen bi~n. Cac nuoc

Dong

sinh v~t bien.

bi~n dung d~u la Philippines
Chinh

phu Viet Nam

(180),

tinh d~n nam 2002

Malaysia

g~n day dil dt

bien, th~ hien qua cac chinh

A

am

sach va phap

b6 trong

dil co toi 310 cac khu bao

co s6 IUQ'ng cac khu bao t6n bien va yen
(40), Indonesia

(29) va Thai Lan (23).

quan tam d~n viec xay dung
luat Quoc gia nhu Chi~n
170

18 vung dia

cac khu bao t6n

lucc Bao t6n Quoc


gia (1985); K~ hoach Quoc gia v~ Moi truong va phat tri~n ben virng; K~ hoach hanh

dong da dang sinh hoc Quoc gia (1995); Cac chien Iuoc va k~ hoach hanh dong bao v~
moi tnrong Quoc gia va nganh thuy sari d~n nam 2010. Trong chuang 2, di~u 9, muc 2
cua Luat Thuy san ducc Quoc hoi thong qua thang 11 nam 2003 n6i r5 rang Chinh phu
se ban hanh tieu chuan d~ phan loai va cong b6 cac khu bao t6n vung mroc noi dia va
khu bao t6n bien; qui hoach, xay dung va phan cap quan Iy cac khu bao ton n6i tren.
G§n day nhat, thee d~ nghi cua B9 tnrong B9 K~ hoach va D§u tu, ngay 17 thang 8
nam 2004, Thu nrong Chinh phu dff ky quyet dinh ban hanh "Dinh PONMLKJIHGFEDCBA
h u a n g phat trien
ben vung 6 Viet
am - Chuang trinh
ghi su 21 cua Viet
am". Ph§n 4, rnuc IV cua
van ban nay khang dinh nhiern vu uu tien d~ phat trien ben virng la "Bao v~ moi
truong bien, yen bien, hai dao va phat trien tai nguyen bien"; phai "Thi~t lap va quan
Iy hieu qua cac khu bao ton bien va yen bien"; va "C§n d6i moi each I?p quy hoach, k~
hoach phat tri~n va quan ly chu y~u dat duoc loi ich kinh t~ cue b9 cua nganh rna it
chu y d~n v§n d~ bao v~ tai nguyen va moi truong; dn co che tai bU9C phai long ghep
cac v§n d~ bao v~ tai nguyen thien nhien va moi tnrong VaG trong k~ hoach, quy hcach
phat trien kinh t~ cua nganh", Ngay 16 thang 7 nam 2004, Thu tuong Chinh phu dff ra
quyet dinh s6 13112004/QD- TTg, chinh thirc phe duyet C h u a n g trlnh Bao v~ va Phat
trien nguon loi thuy sari d~n narn 2010, trong do xac dinh du an uu tien " Quy hoach
va t6 chirc thuc hien vice quan ly cac khu bao t6n bien". D6 la nhirng can cir phap ly
quan trong d~ quy hoach va phat trien cac khu bao t6n bien.
2.2.

ghien ciru xay dung va phat tri~n cac khu bao tBn tl! nhicn bi~n dcbaZYXWVUTSRQPONML
o· Phan vi~n

K~ nr khi thanh lap nam 1959, PVHDH HP dff thuc hien nhieu cong trinh dieu tra
nghien ciru tren vung bi~n Viet Nam. Day la co ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

sa quan trong trong viec I?p h6 sa cac
khu vue co gia tri tiem nang trong bao t6n bien.
Voi d9i ngu can bo chuyen men
ciru da nganh v~ bien va hai dirong
(da dang sinh hoc va sinh thai bien),
truong bien, cung voi viec suo dung

sau, bao gom ca cac chuyen gia d§u nganh nghien
hoc, d?c biet trong cac linh vue v~ sinh vat bi~n
di~u kien tv nhien, tai nguyen thien nhien va moi
cac cong cu hien dai trong dieu tra khao sat bien

nhu Ian ngam sinh thai, irng dung vi~n tham va h~ th6ng thong tin dia If (GIS), hop tac
chat che voi cac t6 chirc quoc t~ va cac co quan, dia phirong trong mroc, Phan vien dff
chu tri va tham gia xay dung co sa khoa hoc cho cac khu bao ton bien tir r§t sorn. Narn
1989, Phan vien dff dieu tra, khao sat vung bien dong nam Cat Ba, ket hop voi tong ket
cac tu lieu nhieu nam d~ xay dung luan chimg khoa hoc ky thuat thanh lap Yuan Quoc
Gia Cat Ba (phan bien) [1]. Sau do, VaG nam 1995, Phan vien true ti~p lap luan chimg
xay dung Yuan quoc gia bien Con Dao [4]. Phan vien con true ti~p xay dung co sa
khoa hoc cho viec U ESCO cong nhan vinh Ha Long la di san th~ gioi I§n thir hai v~
Dia chat hoc [6,8] va khu Dir trir Sinh quyen Quan dao Cat Ba [9]. Hien nay, Phan
vi~n dang chu trl I?p lu?n chung cho cac khu bao t6n bi~n Hai Van - S a n Cha (Thua
Thien-Hu~) [10] va Bai Tu Long (Quang
inh) [5], d6ng thai chu~n bi chu tri xay
dVng ca sa khoa hQc d~ d~ xu§t cong nh?n Khu di san Vjnh H<;l Long m a r9ng trong
nam 2005. Ngoai ra, cac cong trinh nghien cuu chuyen nganh cua Phan vi~n trong
171


nhieu nam v€ cac h~ sinh thai san ho, co bien, d~t ngap nuoc trieu v.v.PONMLKJIHGFEDCBA

a vung dong
bac Viet am, vinh B~c BQ, dao Phu Quoc, dao Phu Qui, quan daG Truong Sa, h~ d~m
pha Thua Thien - Hu~ ... da gop phan quan trong vao viec xay dung h6 ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONM
so thi~t I~p cac
khu bao t6n bien va bao v~ d~t ngap nuoc.
D~ dap ung nhfrng nhu du dp bach v€ thiet I~p h~ thong khu bao ton bien a Viet
am, vao cac nam 1998-1999, duoi sir chi dao cua BQ Khoa hoc, Cong nghe va Moi
truong, PVHDH HP da tien hanh nghien ciru va d~ xu~t danh muc d~u tien 15 khu bao
ton bien d€ bQ Khoa hoc, Cong nghe va Moi truong trinh Chinh phu xem xet vao narn
2000 [1,3]. Day la danh muc d~u tien v€ cac khu bao ton bien Viet
am mang tinh
ch~t quy hoach h~ dcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
thong, Cac khu bao t6n bien trong danh muc nay gorn co: dao Tr~n,
Co To (Quang Ninh), Cat Ba, Bach Long Vy (Hai Phong), Hon Me (Thanh Hoa), C6n
Co (Quang Tri), Hai Van - Hon San Cha (Thira Thien - Hu~), Cu Lao Cham (Quang
Nam), Lf San (Quang Ngai), Hon Mun (Khanh Hoa), Hon Cau (Blnh Thuan), dao Phu
Quf (Blnh Thu~n), Con Dao (Ba Ria - Vung T~u), Phu Quoc (Kien Giang) va Truong
Sa (Khanh Hoa). M6i khu bao t6n bien trong h~ thong danh muc do Phan vien d~ xuat
d€u da dLTQ'cthong nhat mo ta tom t~t theo cac noi dung: ten goi, ki~u loai, tea dQ, vi
tri, dien tich, dQ cao so voi mat bien, dQ sau vung nuoc, \110 ta khai quat di€u k ien tu
nhien va da dang sinh hoc, cac gia tr] bao ton, quyen sa hiru va co quan quan If, cac
bien phap bao v~ tai nguyen da ap dung, muc tieu quan If, cac nhi~u loan va de doa,
gia tri kinh t~ - xa hoi, d€ xuat co che va bien phap quan If va cac hanh dong tiep theo.
Ngoai viec true ti~p chu tri va tham gia xay dung cac co sa khoa hoc cho cac khu
bao t6n bien va xay dung danh muc h~ thong cac khu bao t6n bien, Phan vien thuong
xuyen tham gia dong gop y kien trong cac hQi nghi, hoi thao, cac cuoc hop v~ qui
hoach h~ thong khu bao ton bi€n do bQ Thuy san t6 chirc.

3.

MQt

s6 khu

bao t6n tt}' nhien bi~n tieu bi~u

3.1. Khu di san th~ gio'i vinh H~ Long, Quang

Ninh

Vinh H~ Long (VHL) nam a vung ven bo Dong B~c Viet Nam, thuoc tinh Quang
Ninh va giap thanh pho Hai Phong, co dien tich 1553 km2 va gorn 1969 hon dao. Narn
1994, Vinh duoc U ESCO cong nhan la di san th~ gioi v€ rni hoc voi vung loi narn a
khu trung tam vinh, rong 534 km2 va bao g6m 775 hen dao (hinh 1). hirng tu lieu
nghien ciru va danh gia v€ gia tri dia ch~t cua vinh duoc thuc hien trong cac narn 1998
- 2000 [6,7,12]. Vao cuoi narn 2000, H~ Long da ducc cong nhan l~n thir hai la di san
th~ gioi v€ dia ch~t hoc voi nhirng gia tri toan cau n6i b~t v~ dia chat lich sir va dia
rnao karst da voi.
VHL va Ian c~n co lich sir ti~n hoa dia ch~t sinh dong, keo dai hang ti nam va d~
lai cac phirc h~ v~t chat phong phu, cac don 'vi cau true dac tnrng va dQc dao. Co hon
muoi h~ t~ng IQ tren mat co thanh phan tram tich luc nguyen, nui hra sinh va carbonat
- silic co tu6i khac nhau voi hon muoi gian dean dia tang, danh dau nhtrng thay d6i
sau s~c hoan canh c6 dia ly khu VI,TC voi nhung thai ky dt dac biet. Nhi~u di tich hoa

172

I
I

thach dong vat va thuc vat c6 xua con duoc hru giCr trong cac tang tram tich. Chuyen
dong kien tao qua hang trieu nam, ty narn d~ lai dau §n la nhimg dut gay, nep uon. dia
hao, dja luy, bon triing v.v. da tao nen su da dang canh quan dia hinh ngay nay va
cham khac nen nhtrng birc tranh cau true sinh dong tren cac vach da doc dung.
VHL la m~u hinh tuyet voi v€ karst da voi tnrong thanh trong di€u kien nhiet doi
<1m,c6 mot qua trinh tien hoa hoan thien nhat tir Miocen, nho su k~t hop dong thai
giira cac y~u t6: tang da voi rfrt day, khi hau n6ng <1mva nen ki~n tao nang cham chap.
day c6 du tfrt ca cac dp bac co ban cua dia hinh karst theo trinh tv tien hoa nr pheu
d~n ch6p, thap va dong bang karst, cac h~ thong hang dong c6, hang dong dang heat
dong, ca hang dong tao ra do qua trinh bien va cac ngan nuoc ham ~ch dt phat trien do
qua trinh an men bien. Cac ch6p va thap bi bien tran ngap canh dong karst, tach roi
nhau tao nen canh quan vo cung d?c s~c. Bi~n ciing tao nen nhtrng ngan vach, co khi
an sau thanh ham ~ch, hang luon, to ve them dang ve ky VI cho canh quan karst tren
mat vjnh. Hang dong VHL dt phong phu, da dang, den nay duo'c biet co 24 chiec,
thuoc v~ ba nh6m co ban: hang ngam c6, hang nen karst va hang ham ech bien.

6

D§n lieu dia chat D~ nr va dia chat bien h~t sire phong phu, quy gia d~ hieu bi~t
hoan canh c6 dia Iy cua cac thai ky phattrien cac nen van hoa khao c6 va nhtrng bi~n
tv nhien lien quan d~n cuoc song con nguoi a ca qua khir va hien tai. Tai nguyen
dong ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
khoang san vung vinh phong phu va da dang. Moi tnrong dia chfrt vinh la n~n tang hinh
thanh nhi€u gia tri khac di kern. Da dang sinh hoc VHL r§t cao voi 2186 loai sinh v~t
tren can va duoi mroc, trong do co khoang 50 loai quy, hiem va dac hfru, d?c biet c6 30
loai quy hiem dang co nguy ca tuyet chung da duoc ghi VaG Sach do va nhi€u h~ sinh
thai tieu bi~u nhu hang dong, ran san ho, rung ngap man, tham co bien, tung - ang, day
cirng va day m€m. Dia hinh vinh kin tao ca hOi cho nhieu t§u thuyen neo d~u tranh 'gi6
bao. guon loi thuy sari phong phu da tao nen cac ngu truong truyen thong cho ngh€ ca
nhan dan, cac vung nuoi hai san long be va hinh thanh nen cac cong dong ngu dan song

tren mat vinh. VHL kin, mroc nong, nhung lai co h~ thong luong lach nuoc sau, r~t
thuan loi cho giao thong thuy va phat trien cac cang Ian nhu Cai Lan va Cira Ong.SRQPONMLKJIHGFE
3 .2 . K h u

du trfr

s in h

quyen qu~n dao

C at

Ba,

H ili

Phong

Theo yeu du cua Thanh ph6 Hai Phong, VaG cac narn 2002 - 2003, Phan vien da
chu tri nghien ciru va I~p h6 sa trinh UNESCO cong nhan quan dao Cat Ba thanh Khu
du tr.CrSinh quyen (KDTSQ) cua Th~ gioi [9]. Nam 2004, Quan dao Cat Ba chinh thirc
duoc UNESCO cong nhan la KDTSQ th~ gioi. KDTSQ Quan dao Cat Ba thuoc thanh
ph6 Hai Phong nam trong he toa dO: 20°42'40" - 20°52'45" N; 106°54'11" - 107°07'05"
E, phia b~c va dong b~c giap Khu di sari Vinh H~ Long, phia nam thong voi Vinh B~c
BO, phia tay giap dao Cat Hai, Dien tich KDTSQ 26.240 ha, trong do dien tich mat d§t
(dao) 17.040 ha va 9.200 ha mat mrrrc bien.

KDTSQ Quan dao Cat Ba la du n6i giira d§t li~n voi vinh B~c Bo, I~ trung tam
bao t6n nguon gen, bao t6n cac h~ sinh thai nhiet doi dien hinh.dcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCB

173


104'

dcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
II.

Tk.(;

'

'.

.
.., I

..,'

,--'

fHAI

LA,'

!
(

H in h

SRQPONMLKJIHGFEDCBA

1 . ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
C ae khu bao t6n duac cong nhdn doc ven

biin

V iet N am .

0- khu di san th~ gioi Vinh Ha Long; 0- cac viron quoc gia Bai Tir Long, Cat Ba va
Con £>ao;6 - cac khu du tIii sinh quyen Cat Ba va C§n Gio; E9- cac khu bao t6n bien khac:
£>NN Xuan Thuy, Tam Giang - Cau Hai, Hai Van - Son Tra, CU Lao Cham, Hen Mun.
Trong KDTSQ, da ghi nhan duoc 2320 loai dong v~t va thuc vat, gom 741 loai
thuc v~t tren can, 282 loai dong v~t trong rung va 1297 loai sinh v~t bien. Trong do, c6
toi g§n 60 loai da diroc coi la cac loai d?c htru va quy hi~m duoc dira vao Sach do Viet
Nam va Sach d6 th~ gioi d~ bao v~, d?c biet la VOQc d§u trang (P resby tis PONMLKJIHGFEDCBA
fr a n c o is is
poboeephalus),
VOQc quan dui trang (P resby tis franeoisis
delacauriy, Kim giao

174


(N ajeiafleuryi), tsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Tu hai (Lutraria rhincheana). Loai VOQc d~u trang da: duoc IUC

tai
tro nharn bao v~ va nhan nhanh dan giong sang cac khu Vl,ICkhac. Cat Ba can co 570
ha rung nguyen sinh trong tong s6 khoang 15000 - 20.000ha rung nhiet doi tren nui da

voi can gifr diroc trang thai tu nhien cua Vi~t Nam. H6 Ao ~ch tren nui da voi dien tich
khoang 3 ha voi kieu rung ngap mroc quanh narn, thuc vat don iru la cay Va Nurre.
Hang hang Man Tan la noi co nhieu loai thu quy hiem sinh song, ang Vern, ang Tham,
hang Ca la nhirng tieu h~ sinh thai tuyet dep ma it noi co duoc, Bi~n Cat Ba co nhieu
loai dac san n6i tieng nhir So huyet, Tu hai, Ngao, Ca muc, Tom hum, Cua bien, Ca
song, Ca thu, Ca chim.v.v. Cac ran san ho vung bi~n dong nam dao Cat Ba keo dai d~n
Hang Trai - D~u Be dt co gia tri cho bao t6n va du lich sinh thai va cling la mot trong
nhfrng trung tam phat tan nguon gen cua vinh B~c BQ. Rung ngap man va bai tri~u yen
bien la noi cir tru cua cac loai dong thuc V?t, noi hru giG· cac nguon gien phong phu,
cung dp dinh dirong va nguon giong, bao v~ virng chac bo bien va phat trien du lich.
Quan dao Cat Ba voi nhieu bai cat nho dep, theo s6 lieu dieu tra co khoang tren 26 bai
tarn narn rai rac tren cac dao, trong do r~t nhi~u bai tarn dep nhu Cat Co I, Cat Co II,
Cat Co III, Cat Dira, DUQ'ng Gianh. Nhi~u di chi khao c6, di tich van hoa, cac loai hinh
I~ hoi truyen thong PONMLKJIHGFEDCBA
a Cat Ba la tai nguyen nhan van co gia tri bao t6n va phat trien.
KDTSQ Quan dao Cat Ba se tao ra nhi~u co hQi phat trien nhu du lich sinh thai, nuoi
trong danh b~t hai sari va dich vu nghe ca. Trong nrong lai KDTSQ nay se co nhi~u
dong gop vao mang hroi KDTSQ th~ gioi nhir mot mo hinh quan li KDTSQ a mot
quoc gia dien hinh cho cac mroc dang phat trien.
3.3. Vutm quBe gia Bai Ttr Long, Quang

Ninh.

Yuan quoc gia Bai Tir Long (VQGBTL) ducc thanh I?p theo Quyet dinh s6
85/2001lQD-TTg ngay 0116/2001 cua Thu tuong chinh phu, T6ng dien tich cua Yuan
Quoc gia la 15.783 ha, trong do dien rich bi~n co 9.658 ha. Yuan narn trong 0 toa dQ
dia Iy 20°55'05" - 21°15'10"N va 107°30'10" - 107°46'20" N, thuoc 3 xa: Minh Chau,
Van Yen va H~ Long, ti~p giap voi cac xa: Ban Sen, Quan Lan va Thi tran Cai R6ng
thuoc huyen Van D6n. Yuan duoc thanh lap tren co sa nang cap Khu bao t6n thien
nhien Ba Mun va cac ket qua khao sat cua can bQ khoa hoc thuoc nhi~u nganh khac

nhau nhir PVHDH HP, Vien Sinh thai va Tai nguyen sinh vat, Vien Di~u tra quy
hoach rung v.v trong cac narn 1999,2003 va 2004 [5].
VQGBTL co nhieu kieu h~ sinh thai: Rung nhiet doi thirong xanh cay la rong;
Rung tren nui da voi; Rung ngap man quanh cac dao; Vunj, trieu; Rong - co bien; Ran
san ho; va vung nuoc ho quanh dao. Tai day, da: phat hien diJQ'C494 loai thuc V?t thuoc
337 chi, 117 dcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
ho, Mac du chi la rung thir sinh nhung v§n can nhi~u loai g6 quy nhir kim
giao, giac
song cho
luong cu
loai dong
loai giun
Trong do

d~, sao hong mai, mat C?t B~c bQ, lim xanh v.v. Rung can la moi tnrong
nhieu loai dong V?t nhu thu (37 loai), chim (96 loai), bo sat (22 loai) va
(15 loai). V ~ sinh V?t bien, dft phat hien diroc 210 loai thuc vat phu du, 90
vat phu du, 19 loai thirc vat ngap man, 106 loai san ho, 45 loai rong bien, 60
d6t, 197 loai than rnern, 90 loai giap xac, 32 loai Da gai, 68 loai ca bien.
co II loai thuc V?t, 9 loai dong V?t tren can, 7 loai sinh vat bien thuoc nhorn
175


da duoc ghi VaG Sach do Viet Nam.

sinh v~t quy, hiem

T6ng

da phat hien duoc.

cong

ra, da xac dinh

duoc hon tram loai co gia tri kinh t~ co vai tro quan trong d6i
voi nhan dan dia phuong. Day thuc S\I la nhtrng gia tri co Y nghia v~ da dang sinh hoc.
lo i va canh quan hoang ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
sa cua vung dao dbao t6n nguon dcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

Ngoai

V\IC. Tren co

sa

cac k~t qua nghien

Iy

vung chirc nang quan

Iy

qua quan
3 .4 .

ciru trong thai gian qua da d~ xuat quy hoach

lanh th6 Vuon

quoc gia va vung ti~p giap nharn

va suo dung ben vtrng nguon

Vuon

quae

Yuan

quoc gia Con Dao (VQGCD),

g ia C o n

quyet

dinh s6 13511 993/QD-

nang

cap Khu

106037'

rung

- 106045'E,

C~n Tho khoang

Ba

D 30,

R ia - V fin g

Dao.

T au

earn

Con

each

TP. Vfing Tim khoang

VQGCD
T6ng

narn

trong

ca.

quanh,

- 8048'N,

- Nam

15.043

bao gom

va TP.

ha, bao gorn

6043

vu trong nom cac di tich lich sir

vat bi~n Con Dao va vung

ciru tir cuoi Th~ ky 19 boi cac nha khoa hoc Phap
loai

tren co co

he to? dQ 8037'

dien tich cua Yuan

lap theo

ha d
s6 cac dao nay chi co dao Con San la co dan sinh song va

2 gia dinh tren dao Hon Cau co nhiern
Khu h~ dQng, thuc

31/3/1993

150 km v~ phia Dong

mot phan cua dao Con San va 14 hon dao nho xung
va 9000 ha mat bien. Trong

Tau, duoc thanh

tinh Ba Ria - Viing

110 km v~ phia Dong.

nang cao hieu

loi,SRQPONMLKJIHGFEDCBA

cua Thu tuong cinh phu ngay

TTg

phan

Sau nay khi Hai hoc vien Nha Trang

ducc

nuoc

xung

(Jouan
thanh

quanh

a day

da duoc nghien

1866) voi danh
I~p (1923)

[4].

muc cua 21

thi viec khao

sat,

nghien ClTU ducc tien hanh thuong xuyen han. Cac k~t qua da duoc cong bo trong cac
cong trinh cua D aw ydoff (1952), C habanaud (1924), C hevey (1936), G ruve/ (1925)

v.v. Sau narn 1975, khu h~ dong, thuc v~t bien Con Dao con duoc cac nha khoa hoc
Viet Nam, Lien XO hop tac khao sat trong nhirng nam 1986 - 1987, W W F -V i¢t PONMLKJIHGF
Nam
(1994 va PVHDH
HP (1995), C huang trinh Bi~n va Hai dao (1993 - 1996). MQt s6
bao cao khoa hoc da duoc tong k~t va nhieu cong trinh nghien ciru da duoc cong bo
nhir Titlyanov
(1991)

va nnk (1989),

K alasnikov

(1989),

Latypov

(1991,

1994),

V a Sf Tu6n

v.v.

Da phat hien duoc a Con Dao co 650 loai thuc v~t tren can, 18 loai thu, 65 loai
cir, 23 loai thirc vat ngap man,

chim, 25 loai bo sat va luong
co bien,

157 loai thuc

11 loai

v~t phu du, 115 loai dong v~t phu du, 219 Ioai san ho, 130 loai

giun d6t, 116 loai giap xac,

187 loai than mern, 75 loai da gai,

loai thu va bo sat bien. T6ng
nhieu

127 loai rong bien,

cong

da phat hien duoc 2083

160 loai ca san ho va 5

loai sinh vat. Trong

do dt

loai co gia tri kinh t~ Ion, dac biet co 44 loai da duoc ghi vao Sach do Vi~t Nam.

Voi thanh

phan

boi con ngiroi,

loai phong

phong

phu nhir v~y ket hop voi S\I hoang

sa, it bi tan pha

Con Dao co tiem nang to I a n bao t6n bien, la noi co vai tro quan trong

trong viec cung cap nguon

giong

sinh vat bien cho vung bien mien Trung

va vinh Thai

Lan trong

di~u kien cac khu V\IC nay dang b] khai thac qu i mire. Qua cac s6 lieu dieu

tra nghien

ciru, da d~ xuat va thong

th6 Yuan

qua quy hoach

phan vun'

chirc nang

quan

Iy

lanh

quoc gia Con Dao va vung bien tiep giap nharn nang cao hieu qua quan ly va

Slr dung ben virng nguon

loi cua dia phirong

va bao ve va duy tri gin tri cung cap giong

sinh v~t bien cho vung bien xung quanh
176


3.5. D~ xu~t thanh I~p Khu bao tan bi~n

SOli

Cha - Hili Van, Thira Thien Hu~.

Theo yeu du cua tinh Thua Thien Hu~ va BQ Thuy san, PVHDH HP da nghien
ciru va d~ xuat Dir an thanh lap Khu bao t6n bien San Cha - Hai Van (KBTB SC-HV)
[10]. Cac s6 lieu lien quan duoc tien hanh nr nhirng nam 1993 boi Chuang trinh bien
311, mot s6 cac d~ tai, du an khac va d~c biet la d9'1 khao sat chi tiet
KT-03-08, KT-O dcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
cua PVHDH HP uoc thuc hien trong 2003 - 2004. KBTB SC-HV narn trong 0 toa dQ
dia Iy 16010'16':
~6023'36"N, 107054'22" - 108012'36"F thuoc huyen Phu LQc, tinh
Thira Thien Hue, nam ngay duoi chan deo Hai Van, mot Danh thang tren con dirong
thien ly B~c - Nam, tiep giap voi VQG Bach Ma va Bai Bi~n Lang Co n6i tieng,

J

Cac gia tri quan trong cua KBTB SC-HV la da dang sinh hoc cao, bao gorn da dang
cac kieu h~ sinh thai: ran san ho, tham co bien, rung ngap man, rung rmra nhiet dai tren
dao San Tra va Siron nui Hai Van. Da phat hien diroc 1579 loai, trong do sinh v~t bien
c6 245 loai thirc v~t phu du, 74 loai dong v~t phu du, 135 loai rang bien, 3 loai co bien,
14 loai thuc v~t ngap man, 144 loai san ho, 303 loai dong v~t day, 162 Ioai ca san ho va
4 loai rua bien, tong cong c6 toi 1085 loai. Rieng sinh v~t tren can da thong ke diroc 382
loai thuc vat, 113 loai chim, thu, bo sat va luong cu. Trong s6 nay, 185 loai c6 cac gia tri
kinh t~, c6 th~ sir dung vao cac muc dich khac nhau, tieu bieu la tom hum, tom he, tom
rao, cua bien, cua da, bao ngir, 6c dun, trai ngoc, diep, hau, ca mu, ca dia, ca hrong, mire
nang, rong cau, rang dong v.v. D~c biet, trong thanh phan khu h~ da thong ke duoc 26
loai quy hiem, dang bi de dO<;1
tuyet chung ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
a cac dp dQ khac nhau da duoc ghi vao Sach
do cua Vi~t Nam, bao gom 3 loai rang bien, 6 loai san ho, 2 loai giap xac, 6 loai than
mern, 5 loai ca bien, 4 loai rua bien, loai San duong va loai gu lau. PVHDH HP da d~

xuat voi dia phirong va cac ban, nganh hfru quan quy mo dien tich cua Khu bao t6n
thien nhien bi~n San Cha - Hai Van rong 9305 ha; va quy hoach phan vung chirc nang
quan Iy bao gorn 4 phan khu gorn: (1) vung loi I - 300 ha; vung loi II - 200 ha; (2) vung
d~m - 3755 ha; (3) vung sir dung chung (chuyen tiep - 5050 ha.

3.6. D~ xu~t thanh I~p Khu bao v~ d~t ng~p nurrc d§m pha Tam Giang - C§u Hai,
Thira Thien - Hu~.
Khu bao v~ d~t ngap mroc h~ dc1m pha Tam Giang - Cau Hai (HDP TG - CH) nam
- 107°57' dQ kinh dong, keo
trong 0 toa dQ khoang 16°14' - 16°42' dQ VI B~c valOr22'
dai 70 km dQC be bien theo huang tay bac - dong nam, rong trong khoang 1 - 10 km,
vung d~t ngap nuoc lien quan toi quan ly dia chinh cua 5 huyen (Phong Di~n, Quang
Di~n, Huang Tra, Phil Vang va Phu LQc), each thanh ph6 Hu~ 7 km
Trong cac nam 1997 - 1998, PVHDH HP da thuc hien nhiern vu "Danh
va d~ xuat lira chon Khu bao v~ d~t ngap nuoc dc1m pha Tam Giang yeu du cua tinh Thua Thien - Hu~ [7]. Hien nay, tinh dang chuan bi
IUCN cong nhan HDP TG - CH la khu d~t ngap mroc c6 tc1m quan
(RAMSAR SITE).

v~ phia dong.
gia tiem nang
Cc1u Hai" theo
trinh h6 PONMLKJIHGFEDCB
S o ' d~
trong Quoc t~

V~ quy mo Ian va da dang v~ kieu 10<;1i,
HDP TG - CH Ian nhat trong s6 cac darn
pha yen bien mien Trung Vi~t Nam va Dong Nam A., va thuoc co Ian cua th~ gioi,

177

g6m 4 nhorn va 10 kiSu d~t ngap nuoc, trong do dt pho bien tham co biSn. HDP TG CH co da dang sinh hoc cao, bao g6m da dang habitat va cac phu h~ sinh thai; da dang
loai (921 loai thuy sinh V?t thuoc 444 chi/giong cua 237 ho). H~ thuc V?t gom 171 loai
thuc V?t noi, 54 loai vi tao day, 48 loai rong tao, 18 Ioai thirc V?t thuy sinh, trong do co
7 loai co bien, 31 loai thuc V?t bac cao (7 loai thirc vat ngap man), H~ dong vat da xac
dinh duoc tren 400 loai, trong do co 37 loai dong V?t n6i, 63 loai dong vat day, 230
loai ca va 73 loai chim. Co 80 loai co gia tri kinh t~, trong do 23 loai ca, 12 loai torn,
18 loai cua va nhieu loai than mem. Hang chuc loai dn bao vedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFE
duoc ghi trong sach do
Viet Nam, trong do co loai ca dac hfru (ca day -ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
C yprinus centralis). Co 30 loai chim
co ten trong danh muc bao v~ nghiern ngat cua Cong dong chau Au va 01 loai chim co
ten trong Sach do Viet Nam, s6 lirong chim (trong do co 34 loai di cu) co luc tap trung
tren 2 van ca the; da dang nguon g6c khu h~ (nuoc man, nuoc ngot va nhorn thich nghi
mroc 10').H~ co tiem nang nguon loi Ian voi sari luong 2,0 - 2,5 ngan dn thuy sari m6i
nam (truce nam 1975 dat 4,0 - 4,5 ngan tan). Dien tich nuoi trong thuy san d~m pha
tren 1500 ha. H~ co gia tri giao thong thuy - cang voi nhi~u ben thuy, cang, Ian nhat la
cang Tan My co thS cho phep tau 3000 DWT C?P cang. Day la noi r~t thuan IO'iphat
trien co sa hau can nghe ca, noi dong dan, trong do co ngir dan khai thac d~m pha va
bi~n bao g6m 13170 hQ voi 26435 lao dong va 4300 tau thuyen khai thac bien voi tong
cong su~t 33878 cv (1995). H~ d~m pha cung dp mot hrong Ian phan bon tir rong co
thuy sinh va h6 trc cho phat trien nong nghiep quanh d~m pha voi dien tich dang k~
d~t nong nghiep cac loai cay trong nhir lua, rau rnau, thuoc 1£1.H DP TG - CH la mot
trong nhtrng khu du lich sinh thai quan trong, hoa nhap vao quan th~ du lich van hoa
Hu~. H~ con co gia tri dt Ian v~ giao due - van hoa - nghien ciru khoa hoc.SRQPONMLKJIHGFED
4.

K~t lu~n

Xay dung cac khu bao t6n thien nhien biSn la mot giai phap hieu qua cao nham
bao v~ moi tnrong va tai nguyen bien theo dinh PONMLKJIHGFEDCBA
h u a n g phat trien ben vfrng. Do nam a
vi tri dia ly - sinh V?t di[lc biet, Viet Nam con co tiem nang Ian xay dung cac khu bao
t6n bien co cac chirc nang khac nhau. Viec xay dung h~ thong cac khu bao t6n bien
khong chi bao ton, gin gitr lau dai cac gia tri quy gia cho d~t mroc va nhan loai truce
ap lire phat trien manh kinh tS va dan s6, ma con mang lai hieu qua va loi ich thiet thuc
cho du Itch sinh thai, duy tri ben vtrng nghe ca: nuoi trong va danh b~t yen bo, phong
tranh thien tai va giam thieu cac tac dong moi tnrong. Nho nhay ben n~m bat tinh
hinh, do kha nang sa tnrong cua can bQ chuyen mon va co S\I ph6i hQ'P t6t voi cac bQ
nganh, dia phuong, chuyen gia va cac co quan, t6 chircjrong va ngoai nuoc, Phan vien
Hai dirong hoc tai Hai Phong da co nhung dong gopxirng dang trong viec nghien ciru,
xay dung co sa khoa hoc, hoac tnrc tiep l?p luan chirng trlnh cong nhan cac khu bao
t6n tv nhien bi~n voi cac hinh loai khac nhau. Thong qua heat dong khoa hoc nay,
trinh dQ va kinh nghiem trong linh V\IC bao t6n tv nhien biSn, dac biet la bao ve da
dang sinh hoc ngay cang duoc nang cao. Tin tuong rang, dQi ngu can bQ Phan vien se
co nhi~u dong gop thiSt thirc hon mra trong sir nghiep bao v~ thien nhien, moi tnrong
va tai nguyen biSn Viet Nam.
178


Tai li~u SRQPONMLKJIHGFEDCBA
t h a m khao
[I]

TRlJONG

NG9C AN va nnk,ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
D idu tra tong hop vung bidn va xdy dung ludn chim g thanh
PVHDH HP, 1989.

ldp vuirn Q uoc gia C at B a, Luu trir tai

[2] Q ui hoach h¢ thong khu bao tlm bidn V i!?tN am ddn 2010 (tom leit dir thao I{m PONMLKJIHGFEDCBA
J ) , B<) Thuy

San, 2004.
[3] NGUYEN CHU dcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
H a l, NGUYEN H u y YET va D~NG
N,G9C THANH, C a so khoa h9C qui
hoach h¢ thong cac khu bao t6n bidn V iet N am , Tai nguyen va Moi truong bien, t~p VII.
NXB KH va KT. Ha N<)i, Tr. 317-336, 2000.
[4] LANG VAN KEN va nnk, 1995, D idu Ira 16ng h9P sinh thai va i a ! nguyen sinh vdt V U 'on
.
quoc gia C an D ao, li'!!!fiffR ia
- V iing Tau, LUll trfr tai PVHDH HP va VQG Con Dao.
/'

[5] LANG VAN KEN va nnk, D ie an bao t6n bidn V uon quoc gia B di Ttr Long, Tinh Q uang
N inh. Bao cao khoa hoc, Luu trfr tai PVHDH HP va VQG Bai TlJ' Long, 2004.
THJ;<.NH, Lich su' dia chdt vinh H C ! Long, N xb Thd
H Q Long, Ha Noi, 94 tr, 1998.

[6] TRAN

Duc

g io i

& B an Q uan If; vinh

[7] TRAN DLJ'C THJ;<.NH, NGUYEN H C ru c o, TRAN DINH LAN va nnk, D anh gialitm ruing
va dd xudt lira chon khu cao v!? ddt ngt;'ip m roc h¢ ddm pha Tam G iang - cdu H ai, Thua
Thien Hu~, 1999.
[8] TRAN DLI'C THJ;<.NH, WALTHAM T, The oustanding
Advance in Natural Science, 2 - 3: 89 - 99, 200 I.

value of geology

of H a Long B ay.

[9] TRAN DLI'C THJ;<.NH, Do CONG TH U NG va nnk, D d an thanh ldp K hu dir trii sinh quyen
Q uon dao C at B a. H6 so' trinh UNESCO
cong nhan Khu Du trir Sinh quyen Th€ gioi cho
Quan GaO Cat Ba, Luu tru' tai PVHDH HP va UNND Hai P hong, 2002.

[10]

NGUYEN VAN TIEN,
ngdp m arc ddm p h a

NGUYEN
Tam

G iang

Huv

YET va nnk, Ludn chung khu bao v¢ tu' nhien ddt
H a i , Luu trir tai PVHDH

HP va UBND Thua

- cdu

Thien Hu~, 1998.
[II]

NGUYEN VAN TIEN, vd g ia tri
Hoa. No.8/2004. Ha N<)i, tr.85-87,

da

dang sinh h9C o · V inh H Q Long,

Tap chi Di san Van

2004.

[12] WALTHAM, T, Lim estone karst ofH a Long B ay, Viet Nam, Engineering
No 806. Nottingham
Trent Univ. UK. p.1 - 41, 1998.

179

Geology

Report,