giáo án bài dân số nước ta - địa lý 5 - gv. ng thiên bình

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 5
Bài 8: DÂN SỐ NƯỚC TA
i. mục tiêu
Sau bài học, HS có thể:
•Biết dựa vào bảng số liệu, biểu đồ để nhận biết số dân và đặc điểm gia tăng dân
số của nước ta.
•Biết và nêu được: nước ta có dân số đông, gia tăng dân số nhanh.
•Nhớ và nêu được số liệu dân số của nước ta ở thời điểm gần nhất (được cung
cấp).
•Nêu được một số hậu quả của sự gia tăng dân số nhanh.
•Nhận biết được sự cần thiết của kế hoạch hoá gia đình (sinh ít con).
II. Đồ dùng dạy - học
•Bảng số liệu về dân số các nước Đông Nam á năm 2004 (phóng to).
•Biểu đồ gia tăng dân số Việt Nam (phóng to).
•GV và HS sưu tầm thông tin, tranh ảnh thể hiện hậu quả của gia tăng dân số.
II. các hoạt động dạy - học chủ yếu
Hoạt động dạy Hoạt động học
kiểm tra bài cũ - giới thiệu bài mới
- GV gọi 3 HS lên bảng, yêu cầu trả lời
các câu hỏi về nội dung bài cũ, sau đó
nhận xét và cho điểm HS.
- Giới thiệu bài: Trong các bài học tiếp
theo của môn Địa lí, các em sẽ lần lượt
tìm hiểu các yếu tố địa lí xã hội Việt
- 3 HS lần lượt lên bảng trả lời các câu
hỏi sau:
+ Chỉ và nêu vị trí, giới hạn của nước ta
trên bản đồ.
+ Nêu vai trò của đất, rừng đối với đời
sống và sản xuất của nhân dân ta.
+ Chỉ và mô tả vùng biển Việt Nam.

Nêu vai trò của biển đối với đời sống và
sản xuất của nhân dân ta.
GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 5
Nam. Bài 8, chúng ta cùng tìm hiểu về
dân số nước ta
Hoạt động 1
dân số, so sánh dân số việt nam với dân số các nước đông nam á
- GV treo bảng số liệu số dân các nước
Đông Nam á như SGK lên bảng, yêu cầu
HS đọc bảng số liệu.
- GV hỏi HS cả lớp:
+ Đây là bảng số liệu gì? Theo em, bảng
số liệu này có tác dụng gì?
+ Các số liệu trong bảng được thống kê
vào thời gian nào?
+ Số dân được nêu trong bảng thống kê
tính theo đơn vị nào?
- GV nêu: Chúng ta sẽ cùng phân tích
bảng số liệu này để rút ra đặc điểm của
dân số Việt Nam.
- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, xử
lý các số liệu và trả lời các câu hỏi sau
(GV có thể ghi các câu hỏi lên bảng phụ
để HS dễ theo dõi).
+ Năm 2004, dân số nước ta là bao
nhiêu người?
+ Nước ta có dân số đứng hàng thứ mấy
trong các nước Đông Nam á?
- HS đọc bảng số liệu.
- HS nêu:

+ Bảng số liệu về số dân các nước Đông
Nam á. Dựa vào đó ta có thể nhận xét về
dân số của các nước Đông Nam á.
+ Các số liệu dân số được thống kê vào
năm 2004.
+ Số dân được nêu trong bảng thống kê
là triệu người.
- HS làm việc cá nhân và ghi câu trả lời
ra phiếu học tập của mình.
+ Năm 2004, dân số nước ta là 82,0
triều người.
+ Nước ta có dân số đứng hàng thứ 3
trong các nước Đông Nam á sau In-đô-
GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 5
- Từ kết quả nhận xét trên, em rút ra đặc
điểm gì về dân số Việt Nam? (Việt Nam
là nước đông dân hay ít dân?)
- GV gọi HS trình bày kết quả trước lớp.
- GV nhận xét, bổ sung câu trả lời cho
HS.
nê-xi-a và Phi-líp-pin.
+ Nước ta có dân số đông.
- 1 HS lên bảng trình bày ý kiến về dân
số Việt Nam theo các câu hỏi trên, cả
lớp theo dõi và nhận xét.
- GV kết luận: Năm 2004, nước ta có số dân khoảng 82 triệu người. Nước ta có số
dân đứng thứ 3 ở Đông Nam á và là một trong những nước đông dân trên thế giới
(theo tạp trí Dân số và Phát triển, năm 2004 Việt Nam là nước đông dân thứ 14
trên thế giới).
Hoạt động 2

gia tăng dân số ở việt nam
- GV treo Biểu đồ dân số Việt Nam qua
các năm như SGK lên bảng và yêu cầu
HS đọc.
- GV hỏi để hướng dẫn HS cách làm
việc với biểu đồ:
+ Đây là biểu đồ gì, có tác dụng gì?
+ Nêu giá trị được biểu hiện ở trục
ngang và trục dọc của biểu đồ.
+ Như vậy số ghi trên đầu của mỗi cột
biểu hiện cho giá trị nào?
- HS đọc biểu đồ (tự đọc thầm).
- HS đọc tên biểu đồ và nêu: Đây là biểu
đồ dân số Việt Nam qua các năm, dựa
vào biểu đồ có thể nhận xét sự phát triển
của dân số Việt Nam qua các năm.
+ Trục ngang của biểu đồ thể hiện các
năm, trục dọc biểu hiện số dân được tính
bằng đơn vị triệu người.
+ Số ghi trên đầu của mỗi cột biểu hiện
số dân của một năm, tính bằng đơn vị
triệu người.
GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 5
- GV nêu: Chúng ta sẽ dựa vào biểu đồ
này để nhận xét tình hình gia tăng dân
số ở Việt Nam.
- GV nêu yêu cầu: Hai em ngồi cạnh
nhau hãy cùng xem biểu đồ và trả lời
các câu hỏi sau (GV ghi câu hỏi vào
phiếu học tập để phát cho HS, hoặc ghi

trên bảng phụ cho cả lớp cùng theo dõi).
- Biểu đồ thể hiện dân số của nước ta
những năm nào? Cho biết số dân nước ta
từng năm.
+ Từ năm 1979 đến năm 1989 dân số
nước ta tăng bao nhiêu người?
+ Từ năm 1989 đến năm 1999 dân số
nước ta tăng them bao nhiêu người?
+ Ước tính trong vòng 20 năm qua, mỗi
năm dân số nước ta tăng thêm bao nhiêu
người
+ Từ năm 1979 đến năm 1999, tức là
sau 20 năm, ước tính dân số nước ta
tăng thêm bao nhiêu lần?
+ Em rút ra điều gì về tốc độ gia tăng
dân số của nước ta?
- GV gọi HS trình bày kết quả làm việc
trước lớp.
- GV chỉnh sửa, bổ sung câu trả lời cho
- HS làm việc theo cặp, 2 HS ngồi cạnh
nhau cùng trao đổi, sau đó thống nhất ý
kiến và ghi vào phiếu học tập.
Kết quả làm việc tốt là:
+ Dân số nước ta qua các năm:
• Năm 1979 là 52,7 triệu người.
• Năm 1989 là 64,4 triệu người.
• Năm 1999 là 76,3 triệu người.
+ Từ năm 1979 đến năm 1989 dân số
nước ta tăng khoảng 11,7 triệu người.
+ Từ năm 1989 đến năm 1999 dân số

nước ta tăng khoảng 11,9 triệu người
+ Ước tính trong vòng 20 năm qua, mỗi
năm dân số nước ta tăng thêm hơn 1triệu
người.
+ Từ năm 1979 đến năm 1999, tức là
sau 20 năm, ước tính dân số nước ta
tăng lên 1,5 lần.
+ Dân số nước ta tăng nhanh.
- 1 HS trình bày nhận xét về sự gia tăng
dân số Việt Nam theo các câu hỏi trên,
cả lớp theo dõi, nhận xét và bổ sung ý
GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 5
HS (nếu cần), sau đó mời 1 HS khá có
khả năng trình bày lưu loát nêu lại trước
lớp về sự gia tăng dân số ở Việt Nam.
kiến (nếu cần).
- 1 HS khá trình bày trước lớp, HS cả
lớp theo dõi.
- GV có thể giảng thêm: Tốc độ gia tăng dân số của nước ta là rất nhanh. Theo ước
tính thì mỗi năm nước ta tăng thêm hơn 1 triệu người. Số người này bằng số dân
của một tỉnh có số dân trung bình như: Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Bình Thuận, Vĩnh
Long, ; gần gấp đôi số dân của một tỉnh như Cao Bằng, Ninh Thuận, gấp 3 lần
số dân ở một tỉnh miền núi như Lai Châu, Đắk Lăk,
Hoạt động 3
hậu quả của dân số tăng nhanh
- GV chia HS thành các nhóm, yêu cầu
HS làm việc theo nhóm để hoàn thành
phiếu học tập có nội dung về hậu quả
của sự gia tăng dân số.
- GV theo dõi các nhóm làm việc, giúp

đỡ các nhóm gặp khó khăn.
- GV tổ chức cho HS báo cáo kết quả
làm việc của nhóm mình trước lớp.
- GV tuyên dương các nhóm làm việc
tốt, tích cực sưu tầm các thông tin, tranh
ảnh, câu chuyện nói về hậu quả của dân
số tăng nhanh.
- Mỗi nhóm có 6 - 8 HS cùng kàm việc
để hoàn thành phiếu.
- HS nêu vấn đề khó khăn (nếu có) và
nhờ GV hướng dẫn.
- Lần lượt từng nhóm báo cáo kết quả
của nhóm mình, cả lớp cùng theo dõi,
nhận xét.
- GV nêu: Trong những năm gần đây, tốc độ tăng dân số ở nước ta đã giảm dần do
Nhà nước tích cực vận động nhân dân thực hiện công tác kế hoạch hoá gia đình;
mặt khác người dân cũng bước đầu ý thức được sự cần thiết phải sinh ít con để có
điều kiện nuôi dạy, chăm sóc con cái tôt hơn và nâng cao chất lượng cuộc sống.
GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 5
* Nếu HS có trình độ khá và còn nhiều thời gian, GV có thể cho HS làm sơ đồ sau
thay cho sơ đồ trong bài tập 1:
(Các mũi tên và các chữ in nghiêng là HS điền).
củng cố, dặn dò
Phiếu học tập
Bài: Dân số nước ta
Các em hãy cùng thảo luận để thực hiện các bài tập sau:
1. Hoàn thành sơ đồ về hậu quả của dân số tăng quá nhanh
- Bước 1: Điền thông tin còn thiếu vào ô trống.
- Bước 2: Vẽ mũi tên theo chiều thích hợp.
Dân số tăng nhanh

Dân số tăng nhanh
Tài nguyên thiên nhiên cạn
kiệt vì bị sử dụng nhiều
Trật tự xã hội có nguy cơ bị
vi phạm cao
Việc nâng cao đời sống gặp
nhiều khó khăn
GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 5
- GV yêu cầu HS liên hệ thực tế: Em biết gì về tình hình tăng dân số ở địa phương
mình và tác động của nó đến đời sống nhân dân?
- GV nhận xét tiết học, tuyên dương các HS, nhóm JS tích cực hoạt động.
- Dặn dò HS về nhà học bài, chuẩn bị bài sau.