Giáo án Địa lý 7
Bài 47:
CHÂU NAM CỰC – CHÂU LỤC LẠNH NHẤT THẾ GIỚI
***
A. Mục đích yêu cầu:
Giúp cho HS hiểu biết căn bản về:
- Hiểu rõ các hiện tượng và đặc điểm tự nhiên của một châu lục ở vùng địa
cực.
- Giáo dục cho các em tinh thần dũng cảm, không ngại nguy hiểm, gian khó
trong nghiên cứu, thám hiểm địa lí.
- Rèn luyện kĩ năng đọc bản đồ địa lí ở các vùng địa cực.
B. Đồ dùng dạy học:
- Bản đồ châu Nam cực. Bản đồ lịch sử khám phá và nghiên cứu châu Nam
Cực.
- Một số tranh ảnh (các tàu thuyền, chân dung của các nhà thám hiểm; ảnh 1
trạm nghiên cứu và công việc của các nhà khoa học ở Nam Cực).
- Quan cảnh bờ biển Nam Cực và các đàn chim cánh cụt, chim hải âu.
C. Tiến trình tổ chức dạy học:
1. Ổn định lớp. (1’)
2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
- Trả và sửa bài kiểm tra.
3. Giảng bài mới: (33’)
Giới thiệu : (1’)
Châu Nam Cực bị tuyết phủ quanh năm. Vì thế nơi đây không có cư dân
sinh sống thường xuyên…
Bài mới: (32’)
TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
1. Khí hậu
a) Vị trí, giới hạn
? Châu Nam Cực bao
gồm những bộ phận nào?
diện tích bao nhiêu ?
? Châu Nam Cực được
- Bao gồm phần lục địa Nam
Cực và các đảo ven lục địa.
Diện tích 14,1 triệu km
2
.
- Thái Bình Dương, Đại Tây
Bao gồm lục địa
Nam Cực và các đảo
ven lục địa diện tích
14,1 triệu km
2
.
Giáo án Địa lý 7
bao bọc bởi những đại
dương nào?
? Quan sát hình 47.1, xác
định vị trí địa lí của châu
Nam Cực. Vị trí địa lí đó
ảnh hưởng như thế nào
đến khí hậu của châu
lục?
Dương và Ấn Độ Dương.
- Xác định, nằm gần như hoàn
toàn trong vòng cực Nam. Khí
hậu lạnh giá quanh năm.
b) Đặc điểm tự nhiên
? Quan sát hình 47.2,
nhận xét về chế độ nhiệt
của châu Nam Cực.
Châu Nam Cực còn
được gọi là cực lạnh của
thế giới. Năm 1967, các
nhà khoa học Na Uy đã
đo được nhiệt độ thấp
nhất ở Châu Nam Cực là
-94,5
0
C.
? Đặc điểm chung khí
hậu châu Nam Cực?
? Gió ở đây có đặc điểm
gì nổi bật? tại sao?
? Tại sao khí hậu ở đây
- Trạm Lit-tơn A-mê-ri-can:
cao nhất: tháng 1 (-9
0
C), thấp
nhất: tháng 9 (-42
0
C); Trạm
Vô-xtốc: cao nhất : tháng 1 (-
37
0
C), thấp nhất: tháng 10 (-
73
0
C).
- Là nơi cực lạnh của trái đất,
nhiệt độ quanh năm dưới 0
0
C.
- Vùng cực Nam là nơi có
nhiều gió bão nhất thế giới vì
nơi này nhiệt độ thấp hình
thành áp cao, gió ở đây trên
60km/giờ.
- Khí hậu: Là nơi
lạnh nhất của trái đất,
nhiệt độ quanh năm
dưới 0
0
C, là nơi có
nhiều gió bão nhất
thế giới.
Giáo án Địa lý 7
giá lạnh như vậy?
Vùng Nam Cực là một
lục địa rộng 14 triệu km
2
nên khả năng tích trử
năng lượng của lục địa
kém, nhiệt lượng thu
được trong mùa hè nhanh
chóng bức xạ hết do đó
băng nhiều nhiệt độ thấp.
? Dựa vào hình 47.1, địa
hình nam cực có đặc
điểm gì nổi bật?
Bề mặt thực của địa
hình là tầng đá gốc bên
dưới có các dạng địa hình
núi, đồng bằng. Do quá
lạnh lớp băng phủ dày
nên toàn bộ địa hình khá
bằng phẵng.
? Thể tích băng 35 triệu
km
3
chiếm 95% thể tích
nước ngọt, vào mùa hè
khi khí hậu ấm lên sẽ xảy
ra hiện tượng gì?
Đọc thuật ngữ “hiệu
ứng nhà kính”.
? Ảnh hưởng của “hiệu
ứng nhà kính”?
? Sự tan băng ở Châu
- Do vị trí ở vùng cực nam nên
mùa đông đêm địa cực rất dài.
- Là một cao nguyên băng
khổng lồ.
- Lớp băng tách ra, thường
xuyên di chuyển từ vùng trung
tâm ra các biển xung quanh
băng vỡ ra tạo thành núi băng
trôi trên biển rất nguy hiểm
cho tàu bè qua lại.
- Địa hình: Là một
cao nguyên băng
khổng lồ.
Giáo án Địa lý 7
Nam Cực ảnh hưởng như
thế nào đến con người
trên Trái Đất?
? Trong điều kiện bất lợi
cho sự sống sinh vật ở
đây có đặc điểm gì? Kể
tên một số loài động vật
điển hình?
? Châu Nam Cực có các
nguồn tài nguyên nào?
? Tại sao Châu Nam Cực
là hoang mạc lạnh vẫn có
động vật sinh sống?
- Lớp băng tan chảy ngày càng
nhiều.
- Ước tính thể tích băng ở
Nam Cực chiếm 4/5 diện tích
băng che phủ toàn bộ trái đất
nếu băng tan chảy hết thì mực
nước biển dâng cao 70m diện
tích lục địa thu hẹp lại, nhiều
đảo bị nước biển nhấn chìm.
- Thực vật không có, động vật
có khả năng chịu rét giỏi như
chi cánh cụt, hải cẩu, cá voi
xanh, báo biển
- Giàu than đá, sắt, đồng, dầu
mỏ, khí tự nhiên
- Dựa vào nguồn tôm, cá và
phù du sinh vật dồi dào trong
các biển bao quanh Châu Nam
Cực.
- Sinh vật: Thực vật
không có. Động vật
có khả năng chịu rét
giỏi như chi cánh cụt,
hải cẩu, cá voi xanh,
báo biển.
2. Vài nét về lịch sử khám phá và nghiên cứu
? Con người phát hiện ra
Châu Nam Cực từ khi
- Cuối thế kĩ XIX. - Châu Nam Cực
được phát hiện và
Giáo án Địa lý 7
nào?
? So với các châu lục
khác việc khám phá Châu
Nam Cực như thế nào?
? Bắt đầu từ khi nào việc
nghiên cứu Châu Nam
Cực được xúc tiến mạnh?
? Ngày 1 - 12 - 1959 xãy
ra sự kiện gì?
? Hiện nay đã có con
người sinh sống thường
xuyên ở Châu Nam Cực
chưa?
- Châu Nam Cực được phát
hiện và nghiên cứu muộn nhất
- Từ năm 1957 việc nghiên
cứu Châu Nam Cực được xúc
tiến mạnh và toàn diện đã có
nhiều nước đặt trạm nghiên
cứu ở đây
- Có 12 quốc gia kí kết “ Hiệp
ước Nam Cực’’ quy định việc
khảo sát Nam Cực chỉ giới hạn
trong mụch đích vì hoà bình
không công nhận đòi hỏi phân
chia lãnh thổ tài nguyên châu
Nam Cực.
- Hiện nay chưa có người sinh
sống thường xuyên ở Châu
Nam Cực chỉ có các nhà khoa
học sống trong các trạm
nghiên cứu.
nghiên cứu muộn
nhất.
- Hiện nay chưa có
người sinh sống
thường xuyên ở Châu
Nam Cực
4. Củng cố – luyện tập: (5’)
- Nêu những đặc điểm tự nhiên của châu Nam Cực.
- Tại sao châu Nam Cực là mội hoang mạc lạnh mà vùng ven bờ và trên các
đảo vẫn có nhiều chim và động vật sinh sống?
5. Dặn dò : (1’)
Giáo án Địa lý 7
- Về nhà học bài, xem trước bài 48: “Thiên nhiên châu Đại Dương”.