Sự hài lòng với công việc của người lao động trường đại học luật hà nội

su HAI LONG VOI CONG VIEC
CUA NGUOI LAO D O N G
TRUONG DAI HOC LU/S.T H A NOI
Bai viet dirac rut ra tir ket qua nghien ciru de tai khoa hoc cap cd sd nam 2018: Hanh
phuc cua ngi/di lao dong Tnrdng Bai hoc Luat Ha Noi trong cong viec; Trudng Oai hoc
Luat Ha Noi chCi tri; TS. Chu Van Oirc lam chu nhiem.
TS. Chu Van DIJTC

Trudng Dai hgc Luat Hd Ndi.
PGS.TS. Phan Thj Mai Hi/ong
Vien Tdm ly hgc.
^

TOM TAT
Nghien cuu duoc thuc hien bdng bdng hoi tren mdu 198 nguai lao dong dang
ldm viec a Trudng Dgi hoc Luat Hd Noi. Kit qud nghien cuu cho thdy, phdn dong
nguai lao dong d Trudng Dgi hoc Ludt Hd Noi khd hdi ldng trong cong viec, so
ngudi cdm thdy rdt hdi ldng gdp doi so ngudi khong hdi long. O cdc khia cgnh khdc
nhau ciia cong viec, mice do hdi long ciia nguai lao dong khong nhu nhau. Ho cdm
thdy hdi long han d cdc khia cgnh nhu ndng luc ldm viec, dong nghiep, Idnh dao true
tiep, vi tri trong to chue, su tien bo ve chuyen mon; it cdm thdy hdi long a khia cgnh
thu nhap, dieu kien vdt chdt a noi ldm viec, su thdng tien ciia bdn thdn. Khdng cd su
khdc biet ddng ke ve mice dp hdi long giira cdc nhom ngudi lao dong duoc phdn chia
theo gidi tinh, chue vu, cong viec ddm nhiem vd chicc danh nghe nghiip. Tuy nhien,
CO su khdc biet theo do tuoi vd theo tham nien cong tdc ve mice do hdi long. Nhom ngudi
ado tudi 31 - 40vd nhom co thdm nien cong tdc 6- 10 ndm Id nhom cd mirc do hdi long
thdp nhdt Y nghia cua kit qud nghien ciru dd duoc bdn ludn trong bdi viet ndy.
Tu" khoa: Hdi ldng trong cdng viec; Ngudi lao dong; Dgi hoc Ludt Hd Npi.
Ngdy nhdn bdi: 27/4/2019; Ngdy duyet ddng bdi- 25/5/2019.
1. Mff dau
Sir hai long trong cong viec la sir thoa man cua nguai lao dong doi vai

tit ca cac mat lien quan d^n cong viec nhu npi dung, tinh chat cong viec, dieu
kien lam viec, quan he trong cong viec, thu nhap tu cong viec, sir khang dinh
ban than trong cong v i e c . . . Sir hai long trong cong viec cua nguai lao dong 1 a
mpt trong nhiing khia canh c o ban t h i hien cam nhan hanh phiic cua hp. Nhieu

TAPCHITAM LV HOC, S6 6 (243), 6 - 2 0 1 9

41


khi, sir hai long va hanh phuc co the dupe diing thay the cho nhau boi ^
Diener (2000) thi nguoi hanh phiie la nguoi, vh co ban, hai long vdi cupc scng.
Sir hai long trong cong viee la dpng lire thue day va ciing la muc tieu cua ^
nguoi trong cong viec. Hon nira, voi moi ngudi, thdi gian lam viec cbiem mp
ty le dang kk trong cupc ddi, bdi vay nSu con ngudi khong cam thay hanh phuc
trong cdng viec thi ciing kho cd the cd hanh phiic trong cupc sdng not chung.
Vdi khdng it ngudi, dac biet la trong thdi dai ngay nay, cdng viec khdng cm
dem din thu nhap, thda man nhu cau vat ch^t, ma cdn la niem vui, giiip hp phat
trien nang lire, cam thay minh huu ich cho epng ddng, eho xa hpi.
Su hai Idng hay hanh phiic trpng cdng viec la van de dupe quan tam
nghien cuu trong thdi gian gan day. Cac nha khoa hpc de cap den nhieu khia
canh khac nhau ctia sir hai Idng trong cdng viec, tir cac mat, cac dac trung, mile
dp cho den cac yeu td anh hudng. Bdi hanh phuc gan lien vdi cac cam^ xiic
duong tinh nhu de chiu, hai Idng, vui ve, trong khi cdng viec lai gan vdi vat va,
ap luc, lo lang. Do dd theo Boebm va Lybomirsky (2008), ngudi hanh phiic
trong cdng viec la ngudi thudng xuyen trai nghiem cac cam xtie duong tinh
nhiSu ban eae cam xuc am tinh khi thirc hien cong viec. Edmunds L.D. va
Pryce-Jones (2008) eho rang, ngudi lao dpng cam thay hanh philc khi hp sii
dung hieu qua nhat eae ngudn lire cua minh tai noi lam viec. Theo ly thuyet
hanh phuc dich thuc dupe gpi la PERMA ciia M. Seligman (2011), hanh phuc

bao gdm trai nghiem cam xiic tich cue, cd sir gan ket thue sir vdi cdng viec, cd
cac mdi quan he tich cue, cam thay cupc ddi cd y ngbta va cd thanh tim. Ap
dung ly thuyet nay vao cong viee, thi hanh phiic trong cdng viec cd nghia la
cam thay hai long, thda man trong cong viee, gin kk vdi td ehu:e, vdi cdng
viec, cd cac mdi quan be tdt, ngudi lao dpng cam thay minh ed gia trj va dat
duoc nhiJng thanh tuu nhit dinh Uong cdng viec. Cd thS thiy, hai long vdi cdng
viec la mpt Uong nhiing khia canh quan tepng cua hanh phuc tai noi lam viee.
0 Viet Nam, nhieu nghien cuu v6 hanh phiie trong cdng viec da dupe
tien hanh trong thdi gmn g k day. Nghien cuu ciia Dd Thi Le King va eic
epng su (2017) tren mau nhd gdm 69 can bd thudc mdt hoc vien d thanh phd
Hd Chi Minh da chi ra nhirng dac trung cua hanh phuc tai noi'Iam viec la- it
trai nghiem cam xiie am tinh, thudng trai nghiem cam xuc duong tinh cam
thay hai long trong cdng viee, thiy dupe y nghia cua cdng viec va gia tri cua
ban than trong cdng viec. Nghien ciru cua Phan Tbi Mai Huong va cdne su
(2018) da chi ra cac ITnh vuc quan trpng trong cdng viec khijn ngudi lao ddns
cam thay hai long, bao gdm chinh cdng viec, thu nhap, mdi trudng su tbSna
tten, thanh tich, mdi quan be vdi ddng nghiep, quan he vdi lanh dao va sir nhan. Nguyen Hiru Thu va epng su (2017) khao sat su thda man tronp viec tren mau gdm 478 ngudi lao dpng. Nghien ciiu cho thiy thit nhit
th"^

42

TAP CHI TAMLy HOC, Sd 6 (243), 6-2019


man cao hon su khong thda man; thii hai, ngudi lao ddng d doanh nghiep eo
vdn diu tu nude ngoai cd mirc dp thda man eao ban ngudi lao ddng d cac
doanh nghiep nha nude va doanh nghiep tu nhan; thir ba, tiSn luong la mdt
trong nhung yeu td quan trpng anh hudng d6n miie dp hai Idng vdi cdng vi$e
cua ngudi lao ddng. Le Thj Minh Loan va Pham Thi Hdng Phuong (2017)
nghien eiiu mdi quan he gitJa sir phii hgp ca nhan - td chitc, tuong tae lanh dao

- nhSn vien va su hai Idng cdng viec tren miu 547 nhan vien lam viec d Ha
Npi, Bac Giang va Hai Phdng. Nghien ciru phat hien mdi tuong quan thuan, ed
^ nghia giira su phii hpp ca nhan - to chirc, sir hai Idng cdng viee va tuong tae
lanh dao - nhan vien. Cu the la, giua ca nhan va td ehiie cd sir phii hgp, tuong
tae lanh dao - nhan vien cang chat lugng, thi mirc dp hai long cdng viec d nhan
vien cang cao. Cac nghien cihi ke tren eho thay, cam nhan hanh phuc vdi cdng
viee dugc xac dinh bdi kha nhidu yeu td lien quan den cdng viee: ca tir ben
ngoai (luong, cac mdi quan he trong td ehtic, loai hinh td chirc) dSn cac ySu td
ben trong ctia ca nhan dugc the hien trong cdng viec nhu gia trj ban than cdng
viec, cam thay cong viee cd nhieu hiia hen.
Trudng Dai hgc Luat Ha Npi cd gan 450 ngudi lao ddng lam viec d cac
vj tri nhu: giang vien, chuyen vien (cac bd phan chiic nang) va nhan vien cua
cac bd phan y te, thu vien va eae nhan vi^n hgp ddng... Trong 40 nam tdn tai
va phat trien, trudng da dao tao dugc hon mdt tram nghin eu nhan luat, hang
tram thae sy va tien sy luat, bdi dudng hang nghin can bd phap luat, tham gia
gdp y va xay dung nhieu bd luat... Tuy nhien, hien nay, Trudng dang phai ddi
mat vdi khdng it thach thirc: sir canh tranh tir cac eo sd dao tao khac, van de
nSng cao chat lugng dao tao va nghien ctiu khoa hpc de dap ling nhu cau eua
xa hdi, tinh trang chuyen viee cua can bp, giang vien ctia trudng, dac biet la
nhitng ngudi cd trinh dp cao sang td chirc, co sd khac... Cau hdi dat ra d day la
trong cdng viec, ngudi lao ddng d Trudng Dai hpc Luat Ha Ndi cd cam thay
hanh phiic khdng? Ndu cd thi d mtic dp nao, hp hai ldng hay khdng hai ldng
vdi nhtrng gi trong cdng viec tai trudng? Tim ra eau tra Idi thda dang cho
nhihtg eau hdi nay cd y nghia thiet thuc, gitip lanh dao nha trudng nhin nhan rd
hon ve tinh trang cua ngudi lao ddng hien nay tai trudng, tir do, co nhiing giai
phap phu hgp dd cai thien mirc do hanh phiic cua ngudi lao ddng tai noi lam
viec. Dd la each hiiu hieu ik ngudi lao ddng ludn ddng hanh cilng nha trudng
trong qua trinh phat trien ciia Trudng Dai hpc Luat Ha Ndi.
2. Phirung phap nghiSn ciru
2.1. Mau nghiin ciiu

MSu nghien ciru gdm 198 ngudi dang lam viec d cac khoa, bd mdn, phdng
khae nhau d Trudng Dai hgc Luat Ha Ndi, bao gdm cac giang vien, chuyen
vien va nhan vien. Sd lugng mhi chi^m khoang 44% tdng sd can bd nhan vien

TAP CHI TAMLy HOC, S6 6 (243), 6 - 2019

43


toan truong. Mpt so dac diem cua mau khach the duae the hien 6 bang |^
chung, CO su chenh lech kha Ion ve gioi tinh (nu nhieu hon) va vi tn viec
(giang vien nhi^u hem). Tuy nhien, day cung la tinh trang thuc te tai H^ &
Dai hpc Luat Ha Npi.
Bdng 1: Dac diem mdu nghien cuu
So Iiro'ng

Tv le %

Nam

68

35,1

NO

126

64,9

Dac diem
Giai tinh

Thieu thong tin

Tu6i

4

30 tra xuong

52

26,5

31 - 40 tu6i

67

34,2

41 -50 tuoi

36

18,4

Tren 50 tu6i

41

20,9

Thieu thong tin
Vi tri viec lam

2

Giang vien

117

Chuyen vien va nhan vien

81

40,9

198

100,0

T6ns

_

59,1

2.2. Cong cu nghien eitu
Diiu tra bing bang hdi la phuong phap chinh diing it thu thap thdng

tin. Miic dp hai Idng dupcdanh gia bing cau hdi: "VS tdng thi, anli/chi hai
long d mtic dp nao tren mdi khia canh sau day trong cdng viec cua anh/chi d
Trudng Dai hpc Luat Ha Ndi?" tren thang 11 bae, theo mirc dp hai Idng tang
dan tit 0 den 10. Cac khia canh do bao gdm 13 linh vuc khac nhau lien quan
den cdng viee nhu: hai Idng vdi mdi trudng Iam viec (diSu kien vat chit mdi
trudng van boa nha trudng), hai Idng vdi cac mdi quan he trong cdng viec (vdi
lanh dao, ddng nghiep, ngudi hgc), hai Idng vdi ban than (vi tri su thang tidn
nang lire, su tien bp chuyen mdn), hai ldng vdi dac dilm cua cdng viec ma minh
dam nhan, hai Idng vdi thu nhap va vdi su cdng nhan cua lanh dao cua ddna
nghiep ddi vdi ban than. Dp tin cay eua thang do. Alpha cua Cronbach bing 0,93
2.3. Phan tich thing ki
Dilm hai Idng tdng hpp dupe tinh bing trung binh cdng cua dilm h=,l
Idng ve cac mat cd lien quan den cdng viec. Phan tich thing ke md ta duoc
44

TAPCHITAMLyHOC,Sd6(243),6-2019


dung dl phae thdo thitc trang miic dp hai Idng vdi cdng viee vl tdng thi va d
timg khia canh cita cdng viec. Kilm djnh t-test va Anova duge sii dung trong
so sinh raiie dd hai long giQa cac nhdm khach thi.
3. Ket qua va ban luan
3.1. Thirc trgng mirc dp hai long trong cong viec ciia nguai lao dpng
3.1.1. Banh gid chung
Dilm hai ldng tdng hgp trong cdng viec duge hiln thi d bang 2.
Bang 2: Phdn bo diem hdi long ting hap
Biem hai long

So lirong

Dirdfi 5

6

3,0

5 - dudi 6

24

12,1

6 - dudi 7

51

25,8

7 - duai 8

72

36,4

8 - dudi 9

32

16,2

9 - ID

13

6,6

Tong

198

100,0

Tv le %

Ket qua cho thay, nhin chung, ngudi lao ddng tai Trudng Dai hpc Luat
Ha Npi dat diem hai Idng chung trong cdng viec la 7,18 tren thang diem tdi da
la 10. Cd the coi hp la nhiing ngudi tuong ddi hanh phuc trong cdng viec ciia
minh, trong dd dilm tdi thieu la 4 va tdi da la 10. Ty le nhitng ngudi rat hai
long trong cdng viee (dat tit 9 diem trd len) chiem 6,6%, cdn nhirng ngudi
khdng thay hai long trong cdng viec (dat dudi 5 dilm) chiem 3%. Nhu vay,
miu nghien ctiu cd ty le ngudi rit hai long cao gap ddi so vdi nhung ngudi
khdng thiy hai ldng trong cdng viec tai trucmg. Dilm hai ldng vdi cdng viee
ciia phan ddng mgi ngudi (ban 62% miu nghien eiiu), tap trung trong khoang
tit 6 den dudi 8 diem (bang 2).
Bilu dd phan bd dilm cho thiy rd su phan hda ve mite do hai long. Phan
bl nay cd hinh ehudng up, vdi cac chi sd thdng ke nhu d bang 3, cd thi coi day
la phan bd tiem can dudng cong chuin. Cd thi thay, tai trucmg, cd mot nhdm
ngudi lao dpng cam tHiy rit hai Idng nhung ciing cdn mpt sd khong cam thay
hai Idng trong cdng viec. Viec ed mdt so ngudi lao ddng khdng thay hanh phuc
khi thuc hien cdng viec tai tnrdng cung la dilu ma cac nha quan ly can quan

TAP CHi TAM Ly HOC, Sd 6 (243), 6 - 2019

45


tam, bdi cam nhan hanh phiic cd lien quan chat che den h>?u,q"3 i?"S ^^^^^g
ho. Ben canh dd, nhitng ngudi cd miic diem tit 5 den ducri 6 diem
^^
ngudi d ranh gidi giua khdng hai ldng va hai long d miic thap, chiem ii . .> •
khdng nhd, cung la dilu rit dang luu y.

Biiu dd I: Phdn bi diim hdi long long hap
3.1.2 Mite dp hdi long trong cong viec d nhitng khia cgnh cu the
Xet tirng khia canh eua cdng viec (bang 3) cd the thay sir hai ldng ve
nhung khia canh cu the cd nbOng xu hudng chung tuong tu nhung ciing cd
nhiing khac biet nhat dinh. Sd lieu cho thay, tSt ca cac khia canh deu cd dp
nghieng nhd hon 0, trung vi Idn hon trung binh, cho thay phan bd nay dang
nghieng nhe ve phia diem cao. Nhu vay, sd ngudi hai long cao hon sd nguoi
khdng hai Idng xuat hien d tat ca cac mat dugc khao sat. Ben canh dd, trir khia
canh hai ldng vdi thu nhap va hai long vdi dilu ki$n vat chat cua nha trudng, thi
diem trung binh cua tat ca cac khia canh cdn lai ed su chenh lech khdng dang kl.
So vdi diem hai ldng tdng hgp thi cd 9 trong sd 13 khia canh cd dilm
eao hon va 4 khia canh cd diem thap hon. Trong sd dd, 3 khia canh cd dilm
cao nhat la Hai Idng vdi nang lire lam viec cua ban than (DTB = 7,73), tilp din
la Hai long vdi ddng nghiep (DTB = 7,71) va Hai long vdi lanh dao'truc tilp
ciia minh (DTB = 7,64).

46

TAP CHI TAM Ly HOC, Sd 6 (243), 6-2019


Trong 13 khia canh dugc xem xet, ngudi lao ddng cam thiy it hai ldng
nhit d khia canh thu nhap, vdi dilm trung binh la 5,95 - d mite thip va kem xa
dilm hai ldng tdng hgp. Dp lech chuin d khia canh nay bing 2,02, cung la Idn
nhit so vdi dil lieu tucmg itng d cac khia canh khac. Dilu nay chiing td cd sir
phan tan Idn trong danh gia ctla ngudi lao ddng va ben canh phan ddng chua
hai Idng vdi thu nhap eua minh thi cd mdt bd phan cam thiy hai Idng. Dii cho
su hai long vl thu nhap chi phan anh su ky vpng eung nhu nhu eiu ctia ngudi
lao ddng ve thu nhap chii khdng the hien thu nhap chinh xac la bao nhieu,
nhung cd thi, dilu nay eung phin nao phan anh su chenh lech nhit dinh vl thu
nhap ctia can bd trong trudng, d cac vi tri khae nhau, lam nhOng cdng viSc
khae nhau vdi chiic danh nghe nghiep khac nhau.
Bang 3: Miic dp hdi long trong cong viec a nhiing khia cgnh cu thi

Cac mat

Trung
binh

Trung Do lech
vi
chuan

Do
nghieng

Do
nhon

Hdi long chung

7.18

7.17

1,14

-0,25

0,32

1. Hai long vai thu nhap

5,95

6,00

2,02

-0,45

0,40

2. Hai long vai dieu kien vat chat

6,41

6,50

1,87

-0,30

0,21

3. Hai long vai ngudi hpc (sinh vien chinh
:iuy, sinh vien van bang 2, hoc vien sau dai
igc)

6,94

7,00

1,45

-0,25

0,56

4. Hai long vai su thang tien ciia ban than

6,94

7,00

1,80

-0,94

2,24

S. Hai long vai noi dung cong viec

7,31

8,00

1,75

-0,71

1,16

6. Hai long vai moi trudng van hoa

7,35

7,00

1,35

-0,49

0,75

7. Hai long vai danh gia ciia lanh dao

7,38

8,00

1,73

-1,07

1,75

B. Hai long vdi tien bo chuyen mon

7,44

8,00

1,36

-0,55

0,60

9. Hai long vofi danh gia ciia dong nghiep

7,47

8,00

1,63

-1,26

3,67

10. Hai long vdi vi tri cua ban than trong
tnrcmg

7,50

8,00

1,50

-0,40

0,15
0,93

11. Hai long vdi I3nh dao trye ti6p

13. Hai long vdi nang luc lam viec

TAPCHITAM Ly HOC, Sd 6 (243), 6 - 2019

7,64

8,00

1,82

-0,97

7,71

8,00

1,47

-0,84

1,40

7,73

8,00

1,22

-0,70

2,26

47


Tiep theo su hai long v6 thu nhap, ba khia canh nira co miic do ai
long a thu hang thSp la Hai long vai dilu kien vat chat di thuc hien cong vi?
(DTB = 6,41), Hai long vk sir thang ti6n ciia ban than va Hai long vai^nguoi
hgc CO cung didm trung binh la 6,94. Co tha thdy, nhttng khia canh khien mpt
bo phan nguai lao dong khong hai long deu phu thuoc vao yeu to ben ngoai
nhi6u hem ben trong. Khach quan ma noi, dieu kien vat chat danh cho cong

viec tai truang lien quan den phong lam viec, phong hpc, cac trang thiet bi
phuc vu giang day va cong viec trong van phong. Viec cai thien dieu kien lam
viec a truang cong phu thupc nhieu vao kinh phi ciia nha truang va dieu do la
khong de dang dap ung ngay, doi khi chi co the dau tu a muc chap nhan dupe
han la muc cao cap (ve ch^t lupng). Ciing nhu vay, su thang ti^n ciia moi ca
nhan, vai ham y la thang tien ve chiic vu, khong chi phu thupc vao nang luc
ciia moi ca nhan ma con phu thupc vao quy hoach ciia to chue. Tuy nhien, tu
goe do lanh dao ciia to chiic nha truang, miic dp hai long chua cao cua can bp
trong truong la nhung diem can quan tam, de trong kha nang ciia minh, hp co
thi dua ra nhung chinh saeh phu hop nhat nham cai thien tinh hinh.

r
%
A. Hai long vdi thu nhap

B. Hai long vdi dieu kien
vat chdt

C. Hai long vdi nguai hoc

D. Hdi long vdi su thang liin

E. Hdi long vai noi dung
cong viec
—=—^

G. Hdi long vdi •- •
- , - "' Intong
van hoa

48

TAP CHI TAMLy HOC, Sd 6(243), (-2019


iu

1

'i. Hai long vdi tien bo
chuyen mon

1

1

r
I

\

A

M

K. Hdi long vdi v/ tri
bdn thdn

[,. Hdi long vdi nang luc
ldm viec

7'
\

!'

J\

/

\

\

1

M Hdi long ve lanh dao true tiep

!•

p - ^

r\

/

1
p. Hdi long vi ddng nghiep

N. Hdi long vi ddnh gid cua lanh dao

^J

(' \
_J

Q. Hdi long vi ddnh gid cua dong nghiep

Biiu dd 2: Phdn bi diim hdi long vdt timg khia cgnh
cu the trong cong viec
Xem xet phan bd dilm hai long d cac khia canh khac nhau dugc khao
sat lien quan din cdng viec tren bilu do 2, ed thi thiy ro hon khoang diem hai
Idng vl timg khia canh. Co thi thiy, hiu hit d cac khia canh trong cdng vipc
diu xuit hien dilm rat thip (tir 3 trd xudng), tham chi cd 3 khia canh xuat hien
dilm 0. Dilu dd thi hien tinh chii quan trong danh gia mite dp hai Idng ctia mdi
ngudi, nhung cung cho thiy mdt hien trang la, d mpi ITnh vuc lien quan den
cdng vi«c vin ludn cd nhiing ngudi khdng hai long. Viec nhan dang nhiing ddi

TAPCHITAM Ly HOC, Sd 6 (243), 6-2019

49


tupng nay cin dugc luu tam tim hieu dl cam xuc nay khdng lan rpng r B
toan frudng. Trong mdi trudng giao due, noi ma ngudi hpe chiem ty '? '_""
nhilu iin so vdi sd can bd nhan vien thi viec mdi ngudi lao ddng 1*°"8 ,
ldng cd thi true tilp hoac gian tilp anh hudng din ngudi hpc. Vi the, day
hien tupng khdng nen bd qua.
Nhu vay cd thi thiy, ngudi lao ddng cua Trudng Bai hoc Luat Ha Ngi
kha hai Idng vdi kha nang lam viec eila minh tai trudng, vdi ddng nghiep va

lanh dao true tilp cua minh nhung it hai Idng vdi thu nhap tir cdng viec, yoi
dilu kien lam viec tai trudng va vdi sinh vien dang hgc tap tai trudng (bao gom
ca sinh vien be chinh quy, sinh vien van bang 2 va hpc vien sau dai hpc).
3.2. So sdnh mirc dp hai long trong cong viec theo cac lit cat
DO lieu so sanh mire dp hai Idng chung d eae nhdm khac nhau hien thi d
bang 4 cho thiy, khdng cd khac biet ed y nghTa thing ke tren nhieu lat cat. Su
khac biet mang tinh he thong vl miie dp hai long chung dugc phat hien d liia
tudi va tham nien cdng tae.
3.2.1. Gidi linh
Tai Trudng Dai hpc Luat Ha Ndi, khdng cd nhiing cdng viec chuyen biet
danh cho nam va nd. Kit qua so sanh cho thay, tren binh dien gidi tinh, mac dit
cd su chenh lech ve diem hai long giiia hai nhdm nam va nil, trong dd nam
(DTB = 7,35) cd miic dp hai long cao hon nil (DTB = 7,09), nhung phep thim
dinh T (t-test) cho biet su khac biet nay khdng cd y nghia thdng ke (p = 0,143).
3.2.2. Chitc vu, chitc danh nghe nghiep
Chirc vu la thuat ngtl the hien dia vi vdi quyen lire va nghTa vu tuong
iing mdt each chinh thirc trong mpt thdi ban nhit dinh trong td chitc va ngudi
cd chue vu se dupe nhan he sd chitc vu tuong img. Trong khi dd, chirc danh
nghl nghiep la ten gpi thi hien trinh dp, nang lire chuyen mdn, nghiep vu ciia
vien chirc lam viec trong co quan nha nude trong hmg linh vuc nghl nghiep
dupe quy dinh bdi Bd Ndi vu. Chitc danh nghl nghiep duge phan thanh ngach
va bae. Tai Trudng Dai hpc Luat Ha Npi, chirc danh nghl nghiep gdm giing
vien, giang vien chinh va giang vien cao cip, chuyen vien, chuydn vien chinh
va chuyen vien cao cip; chirc vu gdm phu trach td chuyen mdn, phu trach
phdng, lanh dao khoa va nha trudng. Chiic vu va chiie danh nghl nghiep khdng
triing nhau nhung thudng thi nhiing ngudi cd chiie vu diu ed chitc danh nghl
nghiep tuong xiing (giang vien chinh va chuyen vien chinh trd len)
Du lieu cho thiy, khdng ed su khac biet dang kl vl mite dd hai Idna
hong cdng viec giiia hai nhdm ngudi lao dpng theo chitc vu (nhdm dang hoac
da timg giii chile vu lanh dao tir td trudng chuyen mdn trd len va nhdrn nh"

50

TAP CHI TAM Ly HOC, Sd 6 (243), 6 - 2019


vien), theo chiic danh nghe nghiep (nhdm giang vien chinh, giang vien cao cip,
chuyen vien chinh, chuyen vien cao cip va nhdm giang vien, chuyen vien).
Nhitng ngudi la nhan vien ed dilm hai Idng tdng hpp cao hon nhung ngudi cd
chiic vu (7,19 so vdi 7,16 tuong iing); nhiing ngudi cd chirc danh nghl nghiep
thupc ngach giang vien chinh va chuyen vien chinh trd len ed miic dp hai ldng
cao hon nhiing ngudi la giang vien va chuyen vien (7,24 so vdi 7,16 tuong
img). Tuy nhien, sir chenh lech nay khdng cd y nghTa vl mat thdng ke.
3.2.3. Cong viec ddm nhiem
Tai Trudng Dai hpc Luat Ha Ndi, theo cdng viec dam nhiem thi ngudi
lao ddng gdm giang yien va ngudi thitc hien cdng viec khac khdng phai giang
vien. Ket qua cho thay, nhUng ngudi khdng la giang vien ed mite dp hai ldng
trong cdng viec cao hon giang vien (dilm ttung binh iin lugt la 7,29 va 7,1 va
su chenh lech nay ciing khdng cd y nghia thdng ke).
3.2.4. Tuoi vd thdm nien cong tdc
Tudi tae la mdt ttong nhung dac dilm nhan khiu quan trgng trong mgi
cupc nghien ciiu. Dac diem nay phan anh mite do trai nghiem cudc sdng, kinh
nghiem lam viee. Cdn tham nien cdng tae la khoang thdi gian da lam viec cda
ngudi lao ddng (d day chi tinh thdi gian cdng tae tai trudng). Tren thuc te, lita
tudi ciing cd the phan anh tham nien cdng tae vi cang nhieu tudi thi thdi gian
cong tae cung dai hon, nhung hai thuat ngir nay khdng triing kbit nhau.
Ket qua so sanh cho thay, cd su khae biet dang ke ve mtic dp hanh phuc
giiia cac nhdm ngudi lao ddng theo dp tudi va thep tham nien cdng tae. Theo
dp tudi, nhdm ngudi lao ddng tir 30 tudi trd xudng cam thay hanh phuc hon
trong cdng viec (DTB hanh phiie = 7,31); tir dp tudi 31 - 40, miic dp hanh phuc

giam (DTB hanh phuc = 6,67), sau dd tang len d 2 nhdm dp tudi tiep thep la
nhom 4 1 - 5 0 hidi (DTB hanh phuc = 7,42) va nhdm tten 50 tudi (DTB hanh
phiic = 7,59). Gia tri p < 0,001 va F = 7,69 cho bill sir khac biet nay la cd y
nghia thdng ke. Tir kit quS so sanh d tren ed thi hinh dung mdt biic tranh ve
bien ddi sir hai long cdng viec theo thdi gian nhu sau: ngudi lao ddng tre cam
thiy hai ldng trong cdng vide trudc tudi 30. Trong khoang thdi gian 10 nam
tiep theo, tUc la tit 31 din khoang 40 tudi, ap lire cdng viec cd the nhieu hon,
ip luc gia dinh eung cd thi nhilu hon vi song song vdi cdng viee, hp phai lp tai
chinh gia dinh va cham soc, giao due con cai da bit dau Idn, do d6,_su hai long
vdi cdng viec bi giam silt. Sau tuoi 40, la liic ngudi lao dpng cd the da bat dau
tap trnng cho cdng viee, da tich gdp dugc mot sd vdn liing nghe nghiep, gia
dinh din on dinh ban, hp da thich nghi hon vdi cac vai xa hpi cua minh thi
mite dd hai long trong cdng viec cQng ngay cang cao hem. Nhdm tren 50 tudi la
nhiing ngudi cam thiy hanh phuc nhit trong cdng viec tai trudng.

TAPCHl TAM Ly HOC, Sd 6 (243), 6-2019


Tuong tu nhu vay, theo tham nien lam viec, nhdm ngudi lao dp S
tham nien tir 1 - 5 nam cd DTB mirc dp hai long la 7,45; nhdm cd thSm men
6 - 15 nam DTB miic dp hai Idng giam xudng cdn 6,72 va sau dd lai tang en
din 7,41 d nhdm 16-25 nam va 7,49 d nhdm cd tham nien tten 25 nam. Ciia ri
p < 0,001 va F = 7,573 eho thiy, sir khae biet giira cac nhdm ngudi lao dpng
theo tham nien la cd y nghia thdng ke.
Kit qua nay eho thay rang, nhiing ngudi lao ddng thudc nhdm tuoi 3U
din 40 va nhdm cd tham nien cdng tae tit 6 din 15 nam tai trudng la nhdm can
dugc luu tam bdi hp cd mirc dp hai long vdi cdng viec thap nhat.
Dang chil y la ket qua nay phii hgp vdi phat hien ciia Chu Van Due
(2017) trudc day ve uu the eila quan he tich cue, ciia eae cam xiic iluong tinh d
nhdm giang vien dudi 30 tudi so vdi nhdm giang vien tir 30 - 35 tudi.

Bdng 4; So sdnh mite dp hgnh phiic trong cong viec cug ngudi Igo dpng
tren binh dien giai linh, dp tuoi thdm nien cong lac, chiic VM
DTB

DLC

Nam (N = 68)

7,35

1,22

Nir (N= 126)

7,09

1,11

Den 30 tu6i (N = 52)

7,31

1,08

31 - 40 tu6i (N = 67)

6,67

1,00

F = 7,691

41 - 50 tuoi (N = 36)

7,42

1,11

p < 0,001

Tren50tu6i04 = 41)

7,59

1,20

Cac binh dien
Gioi tinh

Tuoi

Tham nien

Chue vu

Cong viec

Chue danh

52

P
0,143

1 - 5 nam 04 = 48)

7,45

0,99

6- 15 nam(N = 71)

6,68

1,07

F = 7,573

16 - 25 nam (N = 37)

7,41

1,14

p < 0,001

Tren 25 nam (N = 40)

7,49

1,18

Co (N = 60)

7,16

1,18

Khong (N= 138)

7,19

1,13

Giang vien (N= 117)

7,10

1,07

Nguai thirc hien cong viec khac (N = 81)

7,29

1,23

Giang vien chinh, giang vien cao cip;
Chuyen vien chinh, chuyen vien cao cap
(N-49)

7,24

1,13

Giang vien, chuyen vien (N = 149)

7,16

1,15

0,861

0,257

0,671

TAP CHITAM Ly HOC, Sd 6 (243), 6 - 2019


Nhu vly, cd thi hiiu, miic dp hai long trong cdng viee cd thi it phu
thupc vao gidi tinh, chiic vu, cdng viec va chirc danh nghl nghiep cua ngudi
lao dpng ttong td chire nha trudng nhung lai phu thudc vao lira tudi va tham
nien cdng tae.
4. Ket luan
Phin ddng tigudi lao dpng d Ttirdng Dai hgc Luat Ha Npi kha hai Idng
ttong cdng viee, sd ngudi cam thiy rit hai ldng gip ddi sd ngudi khdng cam
thiy hai long. Hp cam thay hai long hon ve nang lire lam viee ctla ban than, vl
ddng nghiep, ve lanh dao true tiep cua minh, vl vj tri eila minh trong td chirc,
vl danh gia ctia ddng nghiep, danh gia cua lanh dao, vl su tiln bd vl chuyen
mon, ve mdi trudng van hda va ve npi dung cdng viec. Hg it cam thiy hai ldng

hon d khia canh thu nhap, dieu kien vat chit noi Iam viec, su thang tiln ciia
ban than va ngudi hpc.
Tren binh dien gidi tinh, chirc vu, cdng viec va chiic danh, khdng cd su
khac biet dang ke ve mtic dp hanh phuc trong cdng viec gitra cac nhdm ngudi
lao dpng. Tuy nhien, giiia cac nhdm dupe phan chia thep dp tudi va theo tham
nien cdng tae thi khac biet ve mirc dp hanh phuc la dang ke. Nhdm ngudi d dp
tuli tit 30 trd xudng, dp tudi 41 - 50 va tren 50 cd mirc dp hanh phuc pap hon
nhdm ngudi d dd tudi 31 - 40; nhdm ngudi cd tham nien cdng tae tir 1 - 5 nam,
tir 16 - 25 nam va tren 25 nam cam thay hanh phuc hon nhdm ngudi cd thdm
nien lam viec tir 6 - 15 nam.
Kit qua nay cd y nghia thye tiln ddi vdi nhiing ngudi lanh dao phdng,
khoa ciing nhu nha trudng de cd nhiing chinh saeh phii hpp htm, tao mdi
tradng lam viec hanh phuc cho ngudi lao ddng. Viee nhan dien nhiing ngudi it
cam thay hai Idng vdi cdng viec, tim hieu hp la dieu rat dang quan tam.
Ben canh nhiing kit qua dat dugc, nghien ciiu nay vin cdn nhiing ban
chi nhit dinh. Sir thilu ving nhQng giai thich kit qua tren tir dir lieu djnh tinh
khien cho viec bilu ro hon nhirng dac trung ve sy hai ldng cila ngudi lao dpng
vdi cdng viee eua minh tai Trudng Dai hgc Luat Ha Ndi cd chiit khd khan, dac
biet la chdn dung eiia nhttng ngudi lao dpng it cam thiy hai long trong cdng
viec tai trudng. Ngoai ra, nghien eiiu chua dat ra van de tim hieu cac yeu to
anh hudng din sy hai Idng cdng viec ciia ngudi lao ddng, dac biet nhung yeu
tl rit dac trung lien quan tdi nha trucmg. Nhirng nghien eiiu tiep theo can dugc
tiln hanh dl biic tranh toan canh vl su hai Idng trong cdng viec cua ngudi lao
dpng dupe hoan thien ban.

TAP CHI TAM Ly HOC, Sd 6 (243), 6-2019

53

Tai lieu t h a m k h a o

,„;
da prop"
1. Diener E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness """^^55.1.34.
for a nadonal index. American Psychology. 55 (1). 34 - 43. Doi: 10.1037/0003-" ' ^
r At Ha Noi o
2. Chu Van Diic (2017). Quan he ciia gidng vien tre Trudng Dgi hpc in.
nai ldm viec. Tap chi Tam ly hoc xa hdi. So 5. Tr. 12 - 17.
.'
•
. . . .
Tr„/>mBai hpc
3. Chu Van Due (2017). Thdi dp ddi vdi nghe cua giang vien tre "Ji-^xird nhat:
LudI Hd Npi. Ky ylu hoi thao quIc tl tam ly hpc khu vuc Dong Nam A « ^
^^
Hanh phiic con ngudi va phat triln bin vOng. Quyen 3. NXB Dai hpc Q"
Npi. Tr. 309-318.
4. Phan Thi Mai Huong, D6 Thi Le HJng (2018). Su hdi long vi cdng viec cua nguai
lao dong. Tap chi Tam ly hpc, S l 10, Tr. 30 - 47.
5. D6 Thi Le Hing, Le Thi Linh Trang, Phan Thi Mai Huong, Dang Thi Thu Trang,
Duong Thanh Thanh (2017). Cdm nhdn hanh phiic trong cdng viec cita n^ai lao
ddng. Ky ylu hpi thao qudc tl tam ly hpc khu vuc Dong Nam A iin thu nhat: Hanh
phiic con ngudi va phat triln bin vihig. Quyln 2. NXB Dai hpc Qudc gia Ha Npi.
Tr. 97-107.
6. Le Thi Minh Loan, Pham Thi Hong Nhung (2017). Mdi quan he giitg sit phii hap
cd nhdn - to chitc, tuang tdc Idnh dao - nhdn vien vd su hdi long vdi cong viee. Ky
yeu hpi thao quoc te tam ly hpc khu vuc Dong Nam A Ian thii nhat: Hanh phiic con
ngudi va phat trien ben vimg. Quyln 3. NXB Dai hpc QuIc gia Ha Ndi. Tr. 134- 143.
7. Nguyin Hiru Thu (2017). Sir thoa mdn cong viec ciia nguai lao dong trong mpi si

doanh nghiep a Ha Npi. Ky yeu hpi thao qudc t l tam ly hpc khu vyc Ddng Nam A
lan thu nhat: Hanh phuc con nguai va phat triln bin vimg. Quyln 3. N X B Dai hpe
Qu6cgiaHaNpi.Tr. 124-135.
8. Boehm J.K., Lybomirsky S. (2008). Does happiness promote career success'
of Career Assesmcnt. Vol. 16. P. 101 - 116.

Joumal

9. Edmunds L.D., Pryce-Jones J. (2008). Relationships between happiness overtime
sick leave and intension to slay or leave. Selection & Development Review. Vol 24
10. Seligman M., (2011). F/o«m(i: ,4 visional^-Hw mders,o„j,„„ ,
.
wellbeing NY: Simon & Schuster.
^ happiness

54

TAP CHiTAM Ly HOC, Sd 6 (24,^ ,

and