Thực trạng mức độ trí tuệ cảm xúc của giám đốc doanh nghiệp tư nhân thành phố hồ chí minh thông qua trắc nghiệm MSCEIT

TRANG M Q C DO TRI TUE C A M XUC
CUA G I A M D O C D O A N H NGHIEP
TU NHAN THANH PHO HO CHI MINH
THONG QUA TRAC NGHIEM MSCEIT

THLJC

Nguyen Ngpc Quynh Dao
Dai hoc Sai Gon.

TOM TAT
Nghien ciht dd tieh hdnh khdo sdt 120 gidm ddc doanh nghiep tgi thdnh phd
Ho Chi Minh bdng phuang phdp trdc nghiem MSCEIT de tim hieu miic do tri tue cdm
xuc cua gidm ddc doanh nghiep. Ke't qud nghien cihi cho thdy, mite do iri tue cdm xi
cua gidm ddc doanh nghiep tu nhdn tgi thdnh phd Ho Chi Minh d miic trung binh.
Tur khoa: Tri tue cdm xiic; Nhgn bie't cdm xiic; Hieu cdm xiic; Sii dung cdm
xiic; Dieu khien va qudn ly cdm xiic.
Ngdy nhdn bdi: 26/11/2012; Ngdy duyet ddng bdi • 25/12/2012.
1. Dat van de
Vai tro cua tri tue cam xiic d6'i vcfi nha quan ly va lanh dao doanh nghiep
da ducfc th&a nhan. Tuy v^y, hien nay cac chirong trinh dao tao giam doc doanh
nghiep mdi chi chii trong den viec cung cap nhOng kien thilc chuyfin nganh ma
chua quan t^m diing miic dfi'n vific ren luyen nhiing ph^m chS^t, hua'n luyen
nhiing ky nang cdn thiet cho su thanh cong trong cong viec sau nay cung nhu
chua thuc hien duoc vific hinh thanh tri tufi cam xiic cho cac giam d6'c doanh
nghiep m6t each bai ban va hieu qua.
Tru6c thuc trang do, de co mot chuong trinh dao tao mpt each toan dien
tri tufi cam xiic cho cac giam doc doanh nghifip tru6c hfi't cdn co nhitng cong
trinh nghifin ciixi thuc trang ve nhitag vdn di lifin quan. Vay thuc trang tri tufi
cam xiic cua cac giam ddc doanh nghiep tu nhan hifin nay nhu the' nao la m6t
cau hoi cdn dugc tra Icfi.

2. Khach the va phuang phap nghidn curu
2.1. Khdch the nghien ciiu
TAPCHfTAMLtHOaS61(166), 1-2013

81


Nghien ciu dupc khap sat tren 120 giam ddc doanh nghidp tu nhan tai
thdnh phd Hd Cht Minh.
2.2. Phuang phdp nghien ciiu
Phuang phap trdc nghidm, phdng vd'n sdu, phuong phap quan sat, phuang
phdp thd'ng kd toan hpc bdng phdn mdm SPSS 16.0 dupc s i dyng trong nghidn
ciu ndy.
2.3. Tide nghiem The Mayer - Salovey - Caruso Emotional Intelligence
Test (MSCEIT)
Hien nay cd nhidu trdc nghidm dupc ding dd do tri tud cam xuc (EI),
trong do, cd trdc nghiem MSCEIT cua John Mayer, Peter Salovey va David
Caruso, version 2.0, 2()02, danh cho ngudi ldn t i 16 tudi trd len. MSCEIT la
mpt loai trdc nghiem duoc thid't kd dd do bd'n nhdm (nang lyc) EI theo md hlnh
thudn nang lyc cua Mayer vd Salovey (1997) bao gdm 8 tieu test:
- Tieu test A: Nhan bidt cam xic qua cdc khudn mat: cd bd'n bai tap do
nghidm, mdi bai tdp ddi hdi ngudi thyc hidn trdc nghiem phai quan sat ky mdt
bic tranh va xdt dodn khudn mat theo nam loai cam xic ma cdc nha thidt kd
trdc nghiem da xac dinh theo thang bac t i 1 den 5 (ti khdng cd cam xic ma bai
tap da neu den rat cd cam xic dd).
Tidu test E: Nhdn bie't cam xic qua cdc bic tranh: cd sau bai tap do
nghiem, mdi bai tap ddi hdi ngudi thyc hien trdc nghiem phai quan sat ky mdt
bic tranh vd xet dodn bic tranh theo nam loai cam xuc ma trdc nghiem da xac
dinh theo thang bdc t i 1 den 5 (ttt khdng cd cdm xic md bdi tap da neu ddn rdt
cd cam xic dd).

- Tidu test B: Nudi dudng cdc cam xic ttch cyc: cd nam tinb hudng, mdi
tinh hudng doi hdi ngudi thyc bidn trdc nghidm phai xem xet ba loai cam xic
ma trdc nghiem da xac dinh cd i'ch d mic dp nao theo thang bSc t i 1 (khdng cd
ich) de'n 5 (rdt cd i'ch).
Tidu test F: Xet dodn su tien tridn cdc cam xic: cd nam tinh hudng,
mdi tinh hudng ddi hdi nghiem thd phdi hlnh dung cdc cam xic, tinh cam dd
gid'ng nhu thd nao vdi ba loai cam xic ma trdc nghiem da neu ra theo thang bdc
t i 1 (khdng gid'ng) den 5 (rd't gid'ng).
- Tidu test C: Hieu nhttng thay ddi vd cam xuc: cd mudi hai tinh hudng,
mdi tinh hudng ddi hdi nghidm thd phai dpc ky dd hidu cac loai cam xuc xudt
hien va phat tridn nhu thd ndo. Sau dd, nghiem thd chpn mdt trpng nam phuang
dn tra ldi ma trdc nghidm da neu ra nhu la phuang dn tra l&i td't nhdt cho mdi
tinh hudng.
- Tidu test G: Hidu su bidn ddi, hod trdn cdc loai cam xic phic hpp: cd
mudi hai tinh hudng, radi tinh hudng ddi hdi nghidm thd phai hieu sy xudt hien,

82

TAP CHITAM LY HOC, Sd 1 (166), 1 - 2013


hod trdn vd phdt tridn cdc Ipai cam xic phic hpp didn bid'n nhu thd ndo. Sau dd,
nghidm the chpn mdt trpng ndm phuang dn tra Idi ma trdc nghidm da neu ra
nhu Id phuong an phi hpp nha't cho mdi tinh hudng.
- Tidu test D; Qudn ly cac cam xic cia ban thdn: cd nam tinh hudng,
mdi tinh hudng cd bd'n phuang dn hanh ddng. Mdi hanh ddng nghidm the chpn
mdt trong nam mic dd dupc cho la phi hop nhdt, theo thang bac ttt I (rdt kem
hieu qua) ddn 5 (rdt hieu qua).
- Tidu test H: Qudn Iy cam xuc trong quan he vdi ngudi khac: cd ba tinh
hudng la nhttng vdn dd trong quan hd lidn ca nhan, mdi tinh hudng dua ra ba

phuong dn dd giai quydt. O mdi phuang dn nghiem the chpn mdt trong nam
mic dd dupe cho la phi hop nhdt thep thang bac ttt 1 (rdt kdm hieu qua) de'n 5
(rdt hieu qua).
Cdc tieu test trdn cua MSCEIT dupc sdp xep thdnh bd'n tidu thang do dd
do bd'n nhdm nang lyc:
- Nhan bid't cam xic: Nang lyc nhan bidt cam xic thdng qua cac khudn
mat, bic tranh (tidu test A va E).
- Si dyng cam xuc: Nang lyc s i dyng cdm xic trong viec suy luan vd
giai quydt van de (tidu test B va F).
- Hidu bie't cam xuc: Giai quyet, x i ly nhing van dd cua cam xic. Chang
ban nhu biet nhirng loai cam xic nao Id tupng ty, la ddi nghich vd quan be gitta
ching (tidu test C vd G).
- Didu khidn, quan ly cam xic: Ap dung cac quy luat cdm xic dd hidu
ban thdn vd hidu ngudi khdc (tieu test D vd H).
Bd'n tieu thang do trdn dupc quy vd hai linh vyc do ludng:
- Tri tue trdi nghiem cam xic: tidu test A, E, B, F.
- Tri tue chid'n luoc cam xic: tidu test C, G, D, H.
Ke't hop hai thang do ITnh vyc trdn thanh thang do tdng MSCEIT.
* Cach danh gia ke't qua trac nghiem MSCEIT
Sau khi tinh dupc chi sd tri tud cam xuc (EQ) cia cdc nghiera thd, ching
tdi cdn c i vdo bang sd Iidu dd phan loai mic dp EQ cia gidm dd'c doanh nghiep
tu nhdn tai thdnh phd Hd Chi Minh nhu sau:
EQ Idn ban hoac bang 130: nhdra cd EQ rat cao.
EQ ttt 110 ddn 129: nhdm cd EQ cao.
EQ t i 90 de'n 109: nhdm cd EQ trung binh.

TAP CHI'TAM Lt HOC, Sd 1 (166), 1 - 2013

83

EQ t i 70 de'n 89: nhdm cd EQ thdp.
EQ nhd hon hoac bdng 69: nhdm cd EQ rdt thip.
3. Ket qua nghien ciru tri tue cam xic ciia giam doc doanh nghiep tu
nhdn tai thanh phd Ho Chi Minh qua trie nghiem MSCEIT
3.1. Ddnh gid chung ve mile dd tri tue cdm xiic cua gidm doc doanh
nghiep tu nhdn
Kdt qua thd'ng kd d bang 1 cho thdy, didm trung binh cua chi sd trf tud
cam xic cua gidm dd'c doanh nghidp tu nhdn la 100,00. Didu nay cho thdy tri
tue cam xuc ciia cac gidm dd'c duoc khdo sat chi d mic trung binh. Dp lech
chudn la 15,00 chp thd'y cd sy phdn tan rd rdt vd chi sd tri tue cam xic gitta cdc
giam dd'c doanh nghiep tu nhan.
Bdng 1: Mifc dp tri lue cdm xuc cda gidm dflc doanh nghiep lu nhdn
STT
1
2
3
4
5

Mic do
Thdp
Trung binh
Kha
Cao
Rat cao
Tong

Tdn so

Ty le %

27
59
24
8
2
120

22,5
49,2
20,0
6,7
1.7
100

Diem trung
binh

Bo lech
chudn

100,00

15,00

Dya vdo cdch phan loai mic dd tri tud cam xic, cd the nhdn thdy khoang
1/2 (49,2%) sd gidm ddc doanh nghidp tu nhdn cd chi sd tri tue xic cam 6 mic
trung binh. Cd dd'n 22,5% (chiem han 1/5 mdu) sd giam ddc doanh nghiep tu
nhan cd chi sd tri tue cdm xic d mic tha'p. 6 raic nay, kha nang nhan bid't cam

xuc, khd nang hidu cam xuc, kha nang stt dung cam xic cua gidm dd'c doanh
nghiep tu nhan ddu cd nhttng han chd nhdt dinh. Day la con sd dang bao ddng
vi dd'i vdi mdt gidra ddc doanh nghiep tu nhdn, trf tud cam xic ddng vai tro vd
cing quan trpng dpi vdi viec van hdnh doanh nghidp, dac bidt trong giai dpan
kinh td khd khan hidn nay. Thd nhung chi cd hon 1/5 mdu nghien ciu cd chi sd
tri tue cdm xic ttt mic khd trd len. Trong sd dd, ty Id sd ngudi cd chi sd trf tud
cam xic dat mic khd chiem 20% mdu nghidn ciu. Vdi mic tri tud cam xic
nay, gidm dd'c doanh nghiep tu nhan phdn ndo se cd nhttng cdch thic, hinh thic
ing x i phi hop vdi cdng viec do hp cd kha nang nhan bie't, hidu va didu khidn
cam xic mdt each tuang dd'i. Didu ndy gdp phdn tao ra nhiing thudn lpi tfch cue

84

TAP CHf TAM Lf HOC, Sd 1 (166), 1 - 2013


trong cdng viec, dac biet la cac ydu cdu vd quan ly mdt doanh nghidp. d mic
cao vd rdt cao - mic dd trf tue cam xic dupc xem la rdt ky vpng cd dupc d giam
ddc doanh nghiep tu nhdn, tuy nhien tdng hai mic nay chua ddn 10%, trong dd
mic cao chidm 6,7% va mic rdt cao chi cd 1,7% mdu nghien ciu. Nhttng sd
lieu nay cho thdy trf tue cam xic cua gidm dd'c doanh nghidp tu nhan kha han
che, ddy la vd'n dd cdn dupc quan tam cung nhu cd nhttng bien phap lac ddng
hay cai thidn nhdt dinh.
3.2. Thtic trang cdc mat bieu hien tri tue cdm xuc cda gidm dd'c doanh
nghiep tu nhdn
3.2.1. Thuc trang hai ITnh vuc Iri lue cdm .cue cda gidm dfl'c doanh
nghiep tunhdn
Cdc giam dd'c doanh nghidp tu nhan tai thanh phd Hd Chf Minh cd trf
tue trai nghiem cdm xic cao hon hdn mic dp tri tue chie'n luoc cam xic (vdi
didm trung binh ldn lupt Id 43,10 so vdi 27,79).

Bdng 2: Thuc trang hai tinh vuc Iri lue cdm xuc cua gidm ddc
doanh nghiep lu nhdn
STT

Hai linh vuc tri tue
cam xuc

DTB

Do lech
chuan

Tdn so
thap
nhat

Tan so
cao
nhat

Thir
bac

1

Tri tue trai nghiem cam

43,10

7,21

29,00

11,00

I

27.79

6,55

59,00

41,00

2

xiic

2

Tri tue chi6'n luoc cam
xuc

LTnh vuc trf tufi trai nghiem cam xiic chu ye'u hu6ng vao ban than, bao
gom cac mat nhan bie't nhiJng cam xiic dang difin ra b ban than, xet doan cam
xiic cua ngucfi khac thong qua hanh vi cii chi cua hp, nhan thiic duoc nguyen
nhan gay ra cac cam xiic do cung nhu nhan ra nhutig cam xiic cua ngucri khac
trong cac mdi quan hfi va nhan ra su thay ddi cung nhu hudng phat trien cac
cam xiic ciia ban than va ngu6i khac. Giam dO'c doanh nghifip tu nhan la ngucfi

trucfng thanh, nhan each phat trien v6i su hoan thien va on dinh nhat dinh, dong
thdi hp lam viec trong moi trudng co nhieu su tucmg tac v6 mat xa hdi. Nhung
trai nghifim trong cudc sd'ng, trong cdng vific giiip hp nhan thiic chinh xac hon
v^ ban than minh trong nhieu mat, trong do co mat cam xiic. Chinh vi vSy, vific
nhan ra va hieu dupc cac miic dd khac nhau v^ cam xiic ciia minh, ciia ngudi
khac Cling nhu nguyfin nhan gSy ra cac cam xiic do dd'i vdi cac giam dd'c doanh
nghiep tu nhan khdng phai la qua khd. Phdng vdn giam dd'c Q., Cdng ty Hoa

TAP CHI TAM L? HOC, Sd 1 (166), 1-2013

85


Sen cho bid't: "Nhdn ra cdm xiic d bdn ihdn minh khflng khd nhung de dieu
khien nfl thi khfl hon vd so vfli viec nhdn ra cdm xiic cua ngufli khdc thi di han
nhieu...".
Ngupc lai vdi trf tud trai nghiem cam xic, trf tud chidn lupc cam xic lai
hudng ra ben ngoii, hudng ddn cd nhdn khac. Linh vyc nay doi hdi giam dd'c
doanh nghidp tu nhdn phai cd khd nang kidm soat cam xic cia ban thdn dupc
bpc Id trong cac md'i quan hd vdi ngudi khac, ma dd'i vdi hp, trpng tdm Id trong
cdng vide. Vdi cdng viec cua giam dd'c doanh nghiep tu nhdn, cd thd nhdn thdy
thanh phdn chie'n lupc cam xic ddng mdt vai trd quan trpng trong vide, phat
tridn cdng vide, tao dyng cac md'i quan he td't vdi dd'i tac cung nhu tao su thudn
lpi khi giao tidp vdi nhan vien. Cd thd nhan thdy nhttng ban chd kha ning kidm
soat cam xic 6 ban than la mdt trong nhttng nguydn nhan khie'n kha nang x i 1^
cdc tinh hudng trong kinh doanh va qudn ly se ft hidu qua. Mdt giam dd'c dupc
phdng vdn cho bidt: "Viec nhdn ra ban thdn minh dang Irong Uang thdi ndo
khflng khfl nhung viec kiem che do lai rdt khfl, nhdt Id nhirng cdm xuc tieu cue,
dien hinh nhu viec gidn dCfmfll ai do..."Mdt didu cung dang quan tara, dd Id gid trj dCi lech chuan cia trf tue trai
nghiem cam xuc Idn hon gid tri dp lech chudn cua trf tue chie'n lupc cam xic

(7,21 so vdi 6,55). Dieu nay cho thd'y rdng, bidu hien trf tue chie'n lupc cam xic
d cdc giam dd'c doanh nghiep tu nhdn ddng ddu ban so vdi bieu hien trf tue trdi
nghiem earn xic. Phan ti'ch sau han, chung ta cd thd nhan tha'y yd'u td kinh
nghiera, tudi cd anh hudng den trf tue trdi nghidm cam xic bdi le ngudi cd
nhidu kinh nghiem sd'ng thi khd nang hidu cam xic td't ban ngu&i tre it kinh
nghiem.
Tdm lai, xet vd hai ITnh vyc trf tue cam xuc thi trf tud trai nghidm cam
xic cia gidm dd'c doanh nghidp tu nhan tdt htm so vdi trf tue chidn lupc cam
xic. Cdn cd nhing nghidn ciu vd cdch thic dd phat tridn ITnh vuc chidn luoc
cam xic d gidm ddc doanh nghidp tu nhdn trong tuong lai, bdi gidm dd'c doanh
nghiep tu nhan khdng chi cdn la ngudi quan ly gidi ma con la ngu&i lanh dao
gidi, ngudi cd kha nang dnh hudng den ngudi khac.
3.2.2. Thuc Irang bfl'n nhom ndng luc Iri lue cdm xtic cua gidm dfl'c
doanh nghiep lu nhdn
Ket qua thdng ke o bang 3 cho thd'y, trong bd'n nhdm nang luc trf tud
cam xic thi mat nhan bidt cam xic cd diem trung blnh cao nhd't (26,47), dd
lech chudn 5,17, cho thdy mat bidu hidn nhan bid't cam xic gitta cdc giam dd'c
doanh nghidp tu nhan khdng ddng ddu nhau. Mat nhan bid't cam xuc thd hien
nang lyc nhan biet cam xic qua cac khudn mat, bic tranh. Phdn nay cdc giam
ddc doanh nghiep tu nhdn dat didm trung binh cao han cac mat khac cung la
dieu de hidu, bdi hp Id ngudi trupng thanh, cd nhidu kinh nghidm trpng cudc

^^

TAP CHI'TAM LY HOC, Sd 1 (166), 1 - 2013


sdng, viec nhan thiic cac cam xiic qua quan sat la di^u khdng khd. Mfit giam
dd'c cho bie't.' "Viec quan sdt, nhdn ra cdm xtic vui, budn, gidn dU hay phdn ndo
do tdm trgng cua nhdn vien hay dd'i tdc Id dieu khdng qud khd... Vi cUng do

tiep xiic nhieu, due ket nhieu thi mpi viec trd nen de ddng han..."
Bdng 3: Thuc trgng bd'n nhdm ndng luc tri tue cdm xuc cua
gidm dd'c doanh nghiep tu nhdn

su

Bd'n nhom nang lute trf
tue cam xuc

DTB

Dp lech
chudn

Tan sd
thap
nhdt

Tan sd
cao
nha't

Thi
bac

1

Nhan bie't cam xuc

26,47

5,17

16,00

38,00

1

2

Si dung cam xuc

16,62

3,73

10,00

24,00

2

3

Hidu bi^t cam xuc

14,94

3,60

7,00

22,00

3

4

Didu khidn, quan ly cam
xuc

12,85

4,49

2,00

22,00

4

Tid'p dd'n, mat s i dung cam xic ding thi hai vdi diem trung binh la
16,62, day la nang lyc s i dung cam xic trong vide suy luan vd giai quydt van
dd. Do yeu cau vd dac didra nghd nghiep, raat nay that sy rdt cdn thidt dot vdi
gidm dd'c doanh nghidp, bdi trong kinh doanh hp thuftng xuyen ddi dien vdi
nhidu vdn dd va tinb hudng phdt sinh khdc nhau, viec giai quye't hidu qua vdh
dd gdp phdn tfch cyc trong cdng vide.
Tidp dd'n, mat hidu biet cam xic cd didm trung blnh ding thi ba, vdi
didm trung blnh la 14,94. Dd lech chuan cua mat hidu bidt cam xic cd gia tri

thdp nhdt so vdi cdc mat bieu bidn khac, cho thdy nang lyc hidu biet cam xic d
cdc gidm dd'c doanh nghidp tu nhan ddng ddu hon so vdi cdc mat khdc trong
cdu trie trf tud cam xic. Nang lyc hieu bidt cam xic the hien kha nang giai
quyet, x i ly nhttng vd'n dd cua cam xic, chdng han nhu bidt nhing loai cam xuc
nao Id tuang ty, la dd'i nghjch vd quan he gitta ching. Cu thd ban, kha nang nay
bdc Id d chd giam dd'c doanh nghidp tu nhan hieu dupc xic cdm, tinb cam cua
ban than, quan tam den nhttng nhu cau, mong mud'n cua ngu&i khac vd nang dd
ngudi khdc cung phdt tridn. Md'i quan he tryc tie'p vd quydt dinh trong sy thanh
cdng nghd nghiep cua gidra ddc doanh nghiep tu nhdn chinh Id md'i quan he
gitta hp vdi nhdn vien va vdi dd'i tdc. Chinh viec hidu bidt nhttng cam xic cua
nhdn vien va dd'i tdc giup gidm dd'c cd nhing ing x i cung nhu sy kfch thfch,
ddp ing nhttng nhu cau vd mat cam xic cia hp mot each phu help. Khi hp nhan
dupc su tin tudng d nhan vidn vd sy hai Idng nPi dd'i tac thi hp se thudn Ipi ban
rdt nhidu dd dat dupc nhing thanh cdng. Mdt gidm dd'c khac chia se: "Dieu

TAPCHiTAMLynOCSdl (166), 1-2013

87


quan trong a mflt ngufli ldnh dao Id Idm cho nhdn vien tin tuang vd yeu men.
dieu ndy truflc lien phdi xudi phdt tit sU hieu, thflng cdm vd dflng vidn hp nhiing
liic cdn Ihiel... Han nita, dfl la nhdn ra nhiing Hem ndng 6 hp de tao ra nhSng
Cfl hfli deho phdl Iri4n. dfl mfli Ihuc sti Id ddp iing het nhu cdu cdm xuc, nhu
cdu vii mdi linh thdn". Tuy nhidn, didm trung binh cua ndng luc hidu biet cam
xic chi ding thi 3 vd khdng cao, ddy cttng la mdt trong nhttng mdt han che
trong tri tue cam xic md giam dd'c doanh nghidp tU nhdn cdn quan tdm.
Cud'i cung, quan \^, didu khidn cam xic - nang lyc cao nhd't trong bdn
nang lyc co ban cia trf tue cam xic cd didm trung blnh thd'p nhSt (12,85). (Jua
thyc tidn quan sdt, trong cdng vide, trong mCit sd tinh hudng kha cang thdng

nhu nhan vidn pham sai Idm Idm thd't thodt doanh thu thi phan ing cua giam
dd'c rdt manh me, tic gidn, cd nhttng l&i trdch mdng nhdn vien trudc tdp the.
Dac bidt Id d i bid't cd nghidm vidn quan sdt nhung hp vdn khdng kidm chd dupc
sy gian dtt. Tinh trang gian gitt hay la mdng cd'p dudi khdng phai la tinh trang
hidm gap d giam dd'c doanh nghidp tu nhan. Cdng vide cang cang thdng hp
cdng khd quan ly cam xic cua minh hdn. Khdng nhttng the, trong quan ly nhan
vien, hp cung khd didu khidn cam xic d nhan vien cia minh. Trong phdng vdn
sdu, giam dd'c Q. cho bie't: "Nhiing mdu thudn Irong npi bfl nhdn vien cdng khd
thuflng xuyen xdy ra, vfli nhiing mdu thudn nho minh co the khuyen rdn hp
duac, nhung vfli nhiing mdu ihudn Ifln han ihi khflng phdi di ddng... Viec phdn
biet diing hay sai, hieu duac cdm xiic timg nhdn vien de dua ra quyet dinh phil
hcfp vfli cdm xiic cda ho that sukhfl..."
Nhu vdy, ket qua nghien ciu cho thd'y, trong bd'n nhdm nang luc tri tu?
cam xic thi nang lyc nhan bid't cam xic cao nhdt vd nang lyc qudn ly, didu
khidn cam xuc la tha'p nhd't. O gidm ddc doanh nghiep tu nhdn, cac nang lyc cd
didm trung binh giam ddn theo thang bac t i nang luc bac thip de'n nang luc bac
cao. Nhttng kdt qua nghien ciu nay cho thd'y nhttng ban che cua cac giam dd'c
doanh nghiep tu nhan, rdt cdn cd nhung bien phdp khdc phyc nhdm phat tridn,
nang cao tri tue cam xic cua hp.
3.2.3. Thuc trang ldm mdi hieu hien tri lue cdm xiic cua gidm ddc doanh
nghiep tu nhdn
Sd lieu d bang 4 cho thd'y ke't qua tuong tu nhu bang 3. Nhung mat cd
didm trung binh cao nhdt tap trung d nSng lyc nhdn thic cam xic. Ding thi
nha't la khd nang nhan bid't cdm xic bieu Id qua cdc bic tranh vdi DTB = 15,94,
tidp theo la kha nang nhdn bidt cac cam xic qua cac khudn mat. Xdt vd sy
trudng thanh vd mat nhan each vd su trai nghiem trong cudc sdng thi ddy khdng
phdi la mdt ydu cdu khd vdi gidm dd'c doanh nghidp tu nhdn.
Ding thi ba Id kha nang xdt dodn su tid'n tridn cac cam xuc vdi didm
trung blnh Id Id 8,62. Kha nang nay ddi hdi gidm dd'c doanh nghidp tu nhdn

TAP CHI TAM LV HOC, Sd 1 (166), 1 - 2013


phai bie't hlnh dung cdc cam xic, tinh cdm xud't bidn gidng bay tuong ty vdi
cam xuc nao. Ding tbi tu Id kha nang hidu nhttng thay ddi vd cam xic vdi
didm trung blnh la 8,49. Hai kha nang nay ddu gdp phdn quan trpng dd gidm
ddc dpanh nghidp tu nhdn kjp thdi x i ly cdc tinh hudng xay ra sao cho phi hop
vdi tdm trang, cam xic ma dd'i phuemg sdp thd hidn hay bdc Id.
Bdng 4: Thuc Irang tdm mat bie'u hien tri lue cdm xuc ciia
gidm dfl'c doanh nghiep tu nhdn
Nang lyc tri tu^ cam xuc
thanh phdn

DTB

Do
lech
chuan

A

Kha nang nhan biei cam xuc
qua cac khudn mat

10,53

2,507

B

Kha nang nudi dudng cac
cam xuc tich cue

8,00

c

Kha nang hidu nhttng thay
doi ve cam xuc

D

Khii nang quan ly cac cam
xuc CLia ban than

E

Tan sd
cao
nha't

Thi
bac

6,00

17,00

2

2,456

3,00

13,00

6

8,49

2,939

3,00

15,00

4

8,34

3,148

1,00

16,00

5

Kha nang nhSn bie't cam xuc
bidu Id qua cac bic tranh

15,94

4,051

8,00

23,00

1

F

Kha nang xet doan sy tie'n
trien cac cam xuc

8,62

2,387

4,00

13,00

3

G

Hieu su bie'n doi, boa tron
cac cam xuc phic hop

6,45

1,587

3,00

9,00

7

H

Quan ly cam xtic trong quan
he vdi ngudi khac

4,51

1,838

1,00

8,00

8

Stt

Ding tbi nam la kha nang quan ly cdc cam xic cua bdn than vdi didm
trung binh la 8,34. Day la mdt khd nang quan trpng trong cdu trie trf tue cam

xic cia gidm dd'c doanh nghidp tu nhan. Khi giam ddc doanh nghiep tu nhan
biet qudn ly cam xic cia bdn than thi ho se bidt thd hien nhttng cam xic tfch
cyc va nhttng cam xuc phi hop vdi ting thdi didm khac nhau dd gdn kdt vd
dung hoa cdc md'i quan he trong cdng vide. Hon bet, dudi sy cang thdng va dp
lyc cua cdng viec thi kha nang qudn ly cam xic cua bdn thdn ddng vai trd then
ehd't de hp lam chu ban than, tranh dupc nhttng phan ing tieu cue xay ra trpng
cdc mdi quan he trong cdng viec, dien hinh nhu sy gian dtt, tic gian...

TAP CHI TAM LV HOC, Sd 1 (166), 1-2013

89


Ding thi sau Id kha nang nUdi dudng cac cam xuc tfch cue vdi didm
trung binh la 8,00. Cing vdi khd nang quan I>* cam xic cua ban thdn thi kha
nang nay cung ddi hdi giam dd'c doanh nghidp tU nhdn chu dpng trong viec
kidm soat, chd ngy, ddp tdt hoac loai bd nhing cam xic khdng cd fch. Yeu td
nay giip gidm dd'c doanh nghidp tu nhdn duy tri nudi dudng hoac tao ra nhttng
cam xic cd ich trong qua trinh thyc hien muc tidu hoac tuang tdc vdi ngudi
khdc. Tuy nhien, kcl qua nay cho tha'y giam ddc doanh nghiep tu nhan tai thanh
phd Hd Chi Minh cdn kha ban chd d mat ndy, cd trudng help hp khdng nhdn
biet dupc nhttng cam xic khdc nhau cd tdc dung nhu the ndo vdi hidu qua cdng vide.
Ding thi bay la kha nang hidu su bie'n ddi, hod trpn cac cam xic phic
hpp vdi DTB = 6,45. Dp Idch chudn cua kha nang nay thdp nhd't, bdng 1,587,
cho tha'y so vdi cdc kha nang khac thi kha nang nay tudng dd'i ddng ddu va 6n
djnh ban giia cdc giara ddc doanh nghiep tu nhin. Tuy nhidn kdt qua nghidn
ciu cho thdy rdng, kha nang hidu dupc nhung trang thai cam xic khdc nhau,
nhung cung bac cam xic, su dan xen cia ching trong quan he vdi ngudi khac 6
gidm dd'c doanh nghidp tu nhan cdn rdt mo hd. Didu nay cd le chua phi hop
Idm vdi nhttng kinh nghidm ma giam dd'c doanh nghiep tu nhdn da trai qua

trong cudc sd'ng, tuy nhien cung tuong dd'i dd chdp nhdn khi khdch the nghien
ciu da phan cd thara nien cdng tac chua ldu vd tudi doi cdn khd trd ndn d hp cd
sy han chd vd kha nang quan sat, cam nhan cam xuc phic tap.
Mat quan Iy cam xic trong quan he vdi ngudi khac xep vi trf cudi cing
vdi didm trung binh Id 4,61, didm trung binh cao nhd't md gidm dd'c doanh
nghiep tu nhan dat dupc chi bdng 8,00, thap hPn nhidu so vdi cac nang lyc
khdc. Cd thd ndi ddy Id mdt trong nhttng nang lyc rdt quan trpng trong tuong
tac vdi ngudi khdc, tuang tac vdi nhan vidn va dd'i tdc. Tuy nhien, cdc giam dd'c
doanh nghidp tu nhan cdn rdt han che vd nang lyc nay.
4. Ket luan
Thyc trang mic dp trf tue cam xic cua gidm dd'c doanh nghidp tu nhdn
tai thanh phd Hd Chf Minh d mic trung binh. Nang lyc quan Iy vd didu khidn
cam xic Id nang luc bac cao nhdt trong bd'n nang luc ca ban cua tri tud cam xic
nhung ke't qua do ludng cho thdy nang luc nay lai ye'u nha't. Nhing kdt qua
nghien ciu ndy cho thdy cdn cd nhing dinh hudng cho vide bdi du&ng va ndng
cao nang lyc quan ly cam xic ndi ridng va tri tud cam xic ndi chung cho ddi
tupng la cac gidra dd'c doanh nghidp tu nhan.
Tai lieu tham khao
1. Andrea Bacon & All Dawson, Gidi md iri lue cdm xiic, NXB Hdng Die.
2. Daniel Goleman, Tri tue xtic cdm, NXB Lao ddng - Xa bdi, 1995.

90

TAP CHI TAM Lt HOC, Sd 1 (166), 1-2013


3. Daniel Goleman, Tri lue xuc cdm Irong cdng viec, NXB Tri thic, 1998.
4. Roger Fisher & Daniel Shapiro, Siit manh ciia iri tue edm xiic, NXB Tie, 2005.
5. Travis Bradberry & Jean Greaves, Thdng minh cdm xiic de hanh phiic vd ihdnh
cong, NXB Tri thic.

6. TrSn Trpng Thuy, Khoa hpc chudn dodn Idm ly, NXB Giao dud.
7. Hendrie Weisinger, Ph.D, Emolioilal Ihielligence al work, Jossey Bass Inc
California, 1998.
8. Peter Salovey & David J.Sluyter, Emotion DevelopmeM and Emolional
Intelligence, BasicBook, New York, 1997.
9. Schulze Ralf, Roberts D. Rithard EDSi Emolional Inlelligence, An Intematinal
Handbook, Hogrefe & Huber Pliblishers, Germany, 2005.
10. Robert K.Scoopei, Ph.D & Ayman Sawaf, Emotional Inlelligence in Leadership
and Organizalions, The Berkley Publishing Group, New York.
11. Steven J. Stein, Ph.D and Howard E.Book, MD, Emolional Intelligence and your
Success, Onada, 2006.

TAP CHITAM Lf HOC, Sd 1 (166), 1 - 2013

91