Đạo đức xã hội của thanh niên

DAO D JC XA HOI CUA THANH NIEN
TS. NguySn Thj Hoa
Gidm ddc Trung tdm Tdm ly hgc idig dung, Vien Tdm ly hgc.

T O M TAT
Cd the lim hieu dgo diic xd hpi cita thanh nien qua suy nglu, thai dp, cdch ilng
xit trong cdc hogt dpng xd hpi ciia hg. Trong bdi viet ndy, chung ldi lim hieu dao ditc
ciia thanh nien qua mpt sd hogt dpng xd hpi nhU: hogt dpng ung hp nhimg ngudi gap
khd khdn, hoan ngn: hogt dpng hien mdu nhdn dgo.
Qua cdc hogt dpng tren ctia lhanh nien cho thdy: khdch the trong nghien cifu
ndy cd dgo ditc xd hpi tdt. Hdu het lip deu tham gia cdc hogt dpng xd hpi vdi ddng ca
nhdn dao. nhimg dpng ca khdc chi Id phu, ldm ldng them linh tich cue ctia ho.
Tir khoa: Thanh nien: Dgo ditc xd hpi: Hogt dpng xd hpi: Dgng ca hogt dpng.
Ngdy nhdn bdi: 16/11/2012; Ngdy duyet ddng bdi: 25/2/2013.
Thanh nien la nhOng ngudi cd vai trd quan trgng dd'i vdi tUdng lai, vin
menh cua d i n tdc, c i a d i t nude. Tuy nhien, hg cd g i n h v i e dugc trgng trich dd
hay khdng cdn phu thugc v i o nhidu yeu td, trong dd ed dao diic ciia ho.
Hien nay, v i n dd dao du:c cua thanh nien ndi chung, dao diic x i hdi e i a
hg ndi rieng r i t duge quan tam. C i c ludng du luan xa hdi danh g i i dao du:e xa
hdi c i a thanh nien theo nhidu chidu hudng k h i c nhau. Trong bai vidt n i y ,
chung tdi mud'n trinh bay ket q u i nghien cihi mdi nhat vd dao du:e xa hdi ciia
nhOng ngudi tre tudi thdng qua cae hoat dgng xa hdi c i a hg, vdi mong mudn
cung ci'p them mdt c o sd dd nhin n h i n vd dao dOe xa hdi cua thanh nien hien
nay.
1. K h a i n i e m t h a n h nien va d a o dure xa hgi ciia thajih nien
/ . / . Khdi niem thanh

nien

Tir gdc do p h i p luit, theo didu I, L u i t Thanh nien nam 2 0 0 5 : thanh
nien I i cdng d i n Viet Nam tir mudi siu tudi de'n ba mUdi tudi.

Theo quan diem nay, cd hai tidu chi dd x i e dinh mdt ngudi Viet Nam l i
thanh nien, dd la: cdng d i n Viet Nam v i cd tudi theo quy dinh.
Theo Tu: didn T i m Iy hgc do Vu Dung c h i bien (3), thanh thie'u nien la
mdt giai doan eua cudc sdng, bit dau tit khi day thi cho de'n khi c o the phit

TAP CHiTAM LY HOC, Sd 3 (168), 3 - 2013

47


tridn diy d i vi trudng thanh. Trong thdi gian nay, d cic ca nhin cd nhiing thay
ddi chu ye'u vd mat sinh ly, hinh thanh "cii tdi" cd hd thdng; hinh anh cua co
thd, tinh due, nghd nghiep la nhOng vi'n dd dugc quan tim.
Tic gia Le Huong, trong bii vie't: Mdt sd net tam Iy dac trung cua Ilia
tudi thanh nidn (5) eho ring, Wa tudi thanh nien la lOa tudi tir khoang 14 de'n 18
(ed thd edng trit 1 ddn 2 tudi 6 hai ngudng); d giai doan niy, "cii tdi" cd ti'nh he
thd'ng, the' gidi quan dugc hinh thinh, xua't hien cam nhin "ti'nh ngudi ldn" cia
ban thin.
BS. Nguydn Khic Vien cung cho ring, khd xac djnh dut khoit gidi han
tudi thanh nidn, nhung mdt cich tuong dd'i, cd thd ndi tudi thanh nidn bit diu tir
sau lOa tudi thidu nien, tOc sau 14 - 15 tudi vi "den luc trudng thinh" (7).
Tir nhimg ed sd tren, trong bai vie't nay, chung tdi xic dinh: thanh nien
Viet Nam Id nhimg ngudi Viet Nam dang ddp tudi til 16 den 35: hg dang a giai
dogn cd site khde the chdt cung nhu tinh tre trung, ndng dpng dgt den dinh cao,
ben cgnh dd, hg vdn cdn mpt sdhgn che do thieu trdi nghiem xa hdi.
1.2. Khdi niem dgo ddc xd hpi cda thanh nien
Til gdc dd triet hgc, dao dile dugc dinh nghTa nhu sau: dao dOc la mdt
hinh thai y thie xa hdi,.Ii tip hgp nhiing nguyen tic, qui tic, ehufa mirc xa hgi,
nhim didu chinh cich danh gii va each Ong x i cua con ngudi trong quan he vdi
nhau va quan he vdi xa hdi, dudi tie ddng cia nidm tin ea nhin, sOc manh eia

truydn thdng vi sOe manh cia du luin xa hdi (6).
Theo TO didn Tim ly hgc (Vu Dung chi bien), dao dOe cua con ngudi la
nhOng phim chit td't dep cia ca nhan hay nhdm, bieu hien d hinh vi phu hgp
vdi eie quy chuin, chuin muc xi hdi (3).
Chung tdi cho ring, dgo ditc ciia thanh nien Id nhftng phdm ehdt tdt dep
cua thanh nien, bieu hien a suy nghi, thdi dp vd cdch itng .Kit eua ho trong quan
he vdi bdn thdn, gia dinh, xd hpi vd vt'ri mdi trudng thien nhien, phii hap vdi
nguyen tdc, quy tae, chudn mice xd hpi. Dgo ddc eiia thanh nien chiu sU tdc
dpng cua sit gido due gia dinh vd xd hdi, ctia du ludn xd hpi vd niem tin ciia hg.
Trdn co sd dd, cd thd ndi: dgo ditc xd hpi ciia thanh nien Id nhiing phdm
ehdt tdt dep ciia lhanh nien, bieu hien a suy nghi, thdi dp vd cdch itng xit cita
hg trong quan he vdi xd hpi (quan he vdi nhi'tng ngudi khdc trong xa hpi vd cac
mat ddi sdng xd hpi) phu hcqj vdi nguyen tdc, quy tdc, ehuan muc xd hpi.
TO dd, cd thd tim hidu dao dOc xa hdi cua thanh nien qua suy nghT, thai
dd, each ung xO eua hg trong cic boat dgng xa hgi khic nhau. Trong bii vie't
niy, chung tdi tim hidu dao dilc cua thanh nien qua boat dgng iing hg nhOng
ngudi gap khd khan, hoan nan; hoat ddng hien miu nhin dao.

48

TAP CHITAM LY HOC, Sd 3 (168), 3 - 2013


2. Khach the va phuong phap nghien cmi dao dure xa hoi cua thanh nien
Dao dOc xa hdi cua thanh nidn la mdt trong nhiing ndi dung nghien cOu
cia dd tai: Dao dilc, Id'i sd'ng cia thanh nien Viet Nam hien nay, do mdt nhdm
can bd nghien cim cua Vien Tim ly hgc, thudc Vien Khoa hoc xi hdi Viet Nam
tien hinh trong nam 2011 - 2012.
De thuc hien nghien eim nay, nhOng ngudi nghien cOu di sir dung ket
hdp mgt sd phucmg phap cia khoa hgc xa hdi: nghien cim tai lieu, didu tra bing

bang hdi, phdng vi'n siu, quan sat, trong dd phuang phip didu tra bing bing
hdi duge su dung nhu mdt phUdng phap ehinh cho vide thu thap sd lieu thuc te.
Didu tra bang bing hdi duoc tie'n hanh tai 4 tinh va thanh phd: Thai
Nguyen, Ha Ndi, thinh phd Hd Chi Minh vi Tidn Giang, tren sd lugng khich
thd Ii 724 thanh nien. Sd lieu dugc xir ly bing chuong trinh SPSS.
Bdng I; Ca cdu mdu khdo sdt dinh luang
Ccf sd phan
nhom

Nhom

Gidi tinh

Nam

274

37,8

NO

402

55,5

18 tudi trd
xudng

253

34,9

TO 1 9 - 2 2 tudi

205

28,3

Tren 22 tudi

218

30,1

THPT

256

35,3

Trung cip

53

7,3

Tudi

Trinh dd

Tinh trang
viec lam

Khach the co thdng
tin
Sd luang
Ty le %

CD, DH trd len

368

50,8

Chua di lam

442

61,0

Dang di lam

243

33,6

Khach the thie'u thong
tin
So' luong
Ty le %

48

6,6

48

6,6

47

6,5

39

5,4

Mpt dieu ddng luu y dddy Id su hgn che nhdt dinh eiia mdu nghien citu.
Vd nguyen tic thidt ke' nghien cOu, miu nghien eim dugc lua chgn theo phuong
phip ngiu nhien phin ting. Tuy nhien, trong thdi gian tien hinh didu tra bing
hdi, ed nhidu thanh nien da dugc lua chgn khdng thd tham gia tri ldi bing hdi
vdi eie ly do khic nhau, hg da dugc thay the' bdi nhiing thanh nien khac -

TAP CHI'TAM Lt HOC, Sd 3 (168), 3 - 2013

49


nhOng ngudi sin sing tham gia tri ldi bang hdi. Vt vay, mdu nghien citu
nghieng ve nhi'mg thanh nien tich cite, dieu dd khidn ket qud nghien ciiu cd the
khdng mang tinh dgi dien eho thanh nidn Viet Nam ndi chung, ma chi phin inh

dao dOc xa hdi cua nhdm khich thd nghien cilu eua chiing tdi.
3. Phin tfch ke't qua nghien curu thllc te ve dao dufc xa hgi ciia thanh nien
- Dgo dilc xa hpi eiia thanh nien dugc thd hien qua hogt dpng ddng gdp
ling hp ngitdi nghe}o, ngUfti gclp khd khdn, hogn ngn
TO nam 2000, Uy ban Trung Udng Mat trin Td qudc Viet Nam da tie'n
hinh cudc van ddng "Ngay Vi ngudi ngheo" tren pham vi ea nude va quydt
dinh li'y ngiy 17 - 10 hing nam li "Ngiy Vl ngodi ngheo". Trong gin 12 nam,
"Quy Vi ngudi ngheo" cia ci nude da phit huy truydn thd'ng doan ke't, nhan ii
eia dan tdc, huy ddng sOc manh eia ca he thd'ng chinh tri va xa hdi chim lo,
giup dd ngudi ngheo mdt each thie't thue.
Ben canh dd, sau nhOng su kien thien tai, su ed rii ro bit ngd trong cudc
sd'ng, nhidu co quan, td chOc vi ea cic ci nhin cung da kjp thdi thirc hidn boat
ddng quyen gdp, ung hd nhOng nan nhin gap hoan nan.

XM% -Sf

D Khdng dong gop
D C6 dong g6p

Bieu do 1: Ty le thanh nien tren todn mdu tham gia hogt dpng ddng gdp ling hp
ngucri gap khd khdn, hogn mm
Cic td chOc xa hdi cia lhanh nien Viet Nam (Doan Thanh nien Cdng sin
Hd Chi Minh, Hdi Thanh nien va Hdi Sinh vien) la nhiing ddn vj da tich cue
hudng img cic cudc vin dgng niy bing each td chuc hoat ddng quyen gdp ing
hd ngudi ngheo vi ngudi gap hoan nan, tao co hdi dd thanh nidn tham gia hoat
ddng, thd hien tim long nhin ai, biet chia se khd khan vdi nhiing ngudi khdng
may min. Didu dd dugc phan inh qua ke't qua nghien ciiu dudi diy:

50

TAP CHi TAM ly HOC, Sd 3 (168), 3 - 2013


Hiu het thanh nidn trdn toan mSu nghien cOu (95,9%) da tham gia cic
boat ddng ddng gdp ing hd ngudi nghdo, nan nhin thidn tai, ngudi cd hoin
canh dac biet (bidu dd I).
Tuy nhien, sir tham gia hoat ddng niy cia cie nhdm thanh nien khdng
ddng ddu nhau, ma khae nhau cd y nghTa thd'ng ke (bang 2).
Bdng 2: Hdnh dpng itng hp nhifng ngifdi gap khd khdn, hogn ngn
ciia cdc nhdm thanh nien khde nhau
Cac nhom thanh nien
Cic nhdm
Co sa phin nhom
Trinh dd hoc va'n

Tinh trang viec
lam

THPT

Hoat ddng ung hd ngudi kho khan (%)
Da ling hd* Chua ling ho
P
5,9
0,00
94,1
13,2

Trung cip

86,8

CD, DH trd len

98,5

1,5

Da di lam

92,9

7,1

Chua di lam

97,4

2,6

0,00

Trong eae nhdm cd trinh dd hgc vi'n khac nhau, nhdm cao ding, dai hgc
trd len di tham gia ddng gdp nhidu nhit, trii lai, nhdm trung cip - ddng gdp it
nhit, trong cic nhdm theo tinh trang vide lim: nhdm chua di lim ddng gdp
nhidu hdn nhdm da di lim.
Trong nhOng nam gin diy, khdi cic trudng cao dang, dai hgc la noi xui't
hien va Ian toa rdng Idn nhit hiu he't cic phong trao hoat ddng xa hdi do Doin
Thanh nidn td chOe, vi d dd cd nhidu didu kidn thuin Igi dd tridn khai boat ddng
nay (doin vidn, thanh nien cd trinh dd, cd didu kidn thdi gian, nhiet tinh, hang

hai, ning ddng, tap trung sd lugng doan vien, thanh nien ldn...). Dd'i chidu vdi
dac didm khich thd cia nghien cOu cho thiy, nhdm tich cue tham gia hoat ddng
niy hdi tti hiu hdt nhttng tieu chi cia sinh vien (ed trinh dd tO eao ding, dai hgc
trd len, ehua di lim vi dang sd'ng 6 thinh thi). Nhu viy, ke't qua nghidn cOu vd
hoat ddng ddng gdp cua thanh nidn 6 diy, 6 mdt gdc do nio dd, di phin inh
dung hoat ddng nay trong thuc td.
- Ddu Id nhrmg dpng ca ehinh thiic ddy thanh nien ddng gdp iing hp
nhOng ngitdi ngheo, nhOng ngitdi gap khd khdn, hogn ngn?
NhOng thinh tuu nghien cOu trong tim Iy hgc khing dinh: mdt hoat
ddng cia con ngodi cd thd duge thiie diy bdi nhidu ddng CO khic nhau (mdt he
thdng ddng eo), trong dd, ed dgng cd chi'nh, ddng co phu, ddng cd true tidp,
ddng Cd gian tidp, ddng cd trUde mil, ddng co lau dii... Tuong tu, boat ddng

TAP CHiTAM LYHOC, Sd3 (168), 3 - 2013


ddng gdp, ung hd ngudi ngheo, ngudi gap hoan nan cua thanh nien cung dugc
thuc diy bdi nhidu ddng cd khac nhau (mud'n giiip dd, chia se khd khin vdi
nhung ngudi gap khd khan, hoan nan; vi thinh tich ea nhan, vi theo phong
trio...). Kdt qui nghien cOu cho thiy: ddng CO mudn giiip dd nhiing ngudi gap
khd khan, hoan nan - ddng co dao dOc - la ddng eo chi'nh thuc diy hoat ddng
nay cua hiu hdt thanh nien (99,2% ddng y ring hg tham gia boat ddng nay vi
su thudng cam, mudn chia se khd khan vdi ngudi khic, trong sd dd, 86% ddng
y vdl mOc eao nhit - "Hoin toin ddng y").
Ben eanh dd, thinh tich ci nhin vi ti'nh phong trio cung li nhOng ddng
CO thuc diy khdng It thanh nidn tham gia hoat ddng nay (ty le tuong ting lin
lugt li: 52,4% vi 44,3%).
GiOa cic nhdm thanh nien khac nhau, khdng cd su khic biet dang kd vd
ddng CO dao dOc trong boat ddng nay, nhung cd su khic nhau ro ret d cac ddng
CO khic.

Bdng 3: Dpng caddng gdp img hp ngitdi khd khdn ciia cdc nhdm khdc nhau
Cic nhom thanh nien

Trinh dd

Tudi
Tinh
trang
viec lam

Vi thanh tich
ca nhan (%)

THPT

47,8

Trung cap

39,5

CD, DH trd len

57,6

18 tudi trd xudng

54,6

Tir 19 - 22 tudi

54,0

> = 23 tudi

50,9

Da di lam

48,4

Chua di lam

54,1

P

Vi phong
trao(%)

P

37,8
0,05

46,5

0,02

49,9

36,9
0,62

44,6

0,01

53,9
50,0
0,01

42,1

0,03

Cd su khic biet rd ret giua nhdm chua di lam vi nhdm da di lim vd ddng
CO vi thanh tich ea nhan: nhidu ngudi trong nhdm chua di lim dugc ddng CO
nay thuc diy hon so vdi nhdm kia (ty le lin lugt tuong Ong: 54,1% va 48,4%)
(bang 3).
Cd su khic biet ro ret giua eac nhdm cd do tudi khic nhau, cd hgc vi'n
khac nhau, cd tinh trang viee lam khic nhau vd ddng co vi phong trao. Nhdm
cd trinh do cang cao, cing cd nhidu ngudi hon tham gia boat ddng nay vi tinh
chit phong trio (bang 3). Tuong tu, nhdm thanh nien tudi cing cao, cing cd
52

TAP CHI'TAM ly HOC, Sd 3 (168), 3 - 2013


nhidu ngudi dugc thiie diy biii ddng co nay hdn cic nhdm khac (ty le tuong
Ong theo nhdm tudi tO thip den eao la: 36,9%, 44,6% vi 53,9%); nhdm da di

lam eung cd nhidu ngudi vi ddng co niy hon nhdm chua di lim. Tuy nhien,
nhirng ddng co nay cd thd xem nhu nhOng ddng co phu, lim tang them tinh tich
cue cua hg. Didu dd duoc thd hien rit rd qua y kien eua mdt sd thanh nien.
N.T.Ng. (nil sinh vien nam thO 2, Dai hgc Khoa hgc xi hdi nhan van thinh phd
Hd Chi Minh) noi: "Sinh vien chiing em rdt thieh tham gia cdc phong trdo do
Dodn, Hpi Sinh vien td chuc vi chimg em thdy duge y nghia quan trgng eua ede
phong trdo ndy. Mdi sinh vien chitng em chi bdt chiu chi tieu vgt ciia minh,
nhung ciia ddng ngitdi gdp Igi se duac mpt sd lien Idn de giiip da nhiing ngudi
khd khdn, hodn cdnh neo dan,.. Chiing em dang khoe ire, viec cho di mpt it
mdu khdng dnh hudng den sifc khoe eiia ehiing em md Igi cd the cdu ehiia cho
nhiing ngifdi bi benh hiem ngheo - dd Id viec ldm phuc. Them vdo dd, khi nhdn
duge nhifng ldi khen nggi, dpng vien, cd qud cita ban id chuc hogc tap the ehi
dodn cung ed them thdnh tich, chiing em cdng thich thu vd tu hao ve bdn thdn".
Hoac mgt ein bd Doin d Tidn Giang (Nam, 27 tudi) ed nhin xet: "Em cdm
nhgn rdng cdc bgn dodn vien, thanh nien tham gia cdc hogt dpng dng hp ngifdi
ngheo, hidn mdu, giitp dd cpng ddng ehii yeu vi mudn ddng gdp mpt chut edng
site vd vdt chat ciia minh eho nhiing ngudi khd khdn, hodn cdnh khdng may
mdn. Nhifng em cdng biet cd ai Igi khdng mudn viee Idm eiia minh dugc ngudi
khdc nhin nhdn, dugc khich le, dpng vien vd ed qud, co phdn thudng edng vui"
Nhu vdy, hiu he't thanh nien da tham gia hoat ddng ddng gdp, ung hg
ngudi ngheo, ngudi gap rii ro trong cudc sd'ng, xua't phit tO ddng co thuong
cam, mud'n ehia se khd khan vdi ngudi khic (dgng co dao dOe). Bdn canh dd,
boat ddng nay cia hg cdn dugc thue day bdi mgt sd ddng co khic, mang tinh
bd trg, lam tang them ti'nh tich cue cua hg.
- Dgo ditc eita thanh nien trong mdi quan he vdi xd hpi dugc the hien
qua hogt dpng hien mdu tinh nguyen
Trudc thuc trang khan hiem miu cia ngin hang miu dinh cho nhOng
benh nhin mic benh hidm ngheo vi gap tai nan, rii ro trong cudc sdng, ngiy
O'? thing 4 nam 2000, Thi tudng Chi'nh phi da ky quydt dinh vd viee vin ddng
va khuydn khich nhin din bie'n mau tinh nguyen (Quydt djnh 43/2000 QDTTG ngiy 07 thing 4 nam 2000) (2). TO dd, d nude ta, phong trao hien miu

tinh nguyen, cOu ngudi da trd thinh mdt phong trio xa hdi cd y nghia nhan dao
eao ca; cing ngiy, cang cd nhidu ngudi dan tham gia. Tuy nhien, phong trio
cho miu, hidn mau chua trd thanh mdt phong trao xi hdi truydn thdng cia Viet
Nam (ndu khdng mud'n ndi edn mdi) nhu mdt sd phong trao khic (vi du, phong
trio ddng gdp ing hd sOc lao ddng, tidn, cia eai va ea tinh than), do dd, kdt qui
eua phong trao niy cdn chua cao, mdt bidu hien cu the la sd ngudi tham gia edn
han chd.
TAP CHiTAM ly HOC, Sd 3 (168), 3-2013

53


Thanh nidn Ii nhung ngudi nhay ben vdi cii mdi, hoat ddng nay eua hg
nhu thd nao?
Ke't qua nghien cOu cho thi'y: mdi chi 1/4 thanh nidn trong miu nghidn
cOu da tham gia bie'n miu nhan dao. Nhu vay, so vdi phong trio boat ddng xa
hdi trdn, phong trao nay cdn qui It thanh nidn tham gia.
Tai sao ty le thanh nien tham gia boat ddng nay cdn ban chd nho viy?

Bieu dd 2: Ty le thanh nien tham gia hien mdu nhdn dgo
Tim hidu nguydn nhin din de'n su ban chd ve sd lugng ngudi tham gia
hidn mau nhin dao ndi chung va su han chd cia thanh nien ndi rieng, cho thi'y
cdn nhung bit eip vd mat td chOc tridn khai, cung nhu vd mat tam ly cia nhan
dan. Nhirng bit cip dd li: ThO nhi't, cdng tie tuyen truydn vd hien mau choa
thuc su sau rdng trong cgng ddng, nhan thdc cua nhan dan vd y nghTa phong
trao la td't, nhimg nhidu ngudi edn ban khoan, lo lang vd hau qua sau khi cho
miu dd'i vdi ban thin vi ngudi thin cua hg. ThO hai, trong nhidu dgt vin ddng
hidn mau tinh nguyen, giai doan tidp nhin miu chua dugc thuc hien td't: trang
thie't bi, can bd chuyen mdn ehua dip Ong yeu can ciia viec tridn khai tiep nhin
mau (ci ve sd lugng, trinh do chuydn mdn, cung nhu thii dd vdi ngudi hien

miu), dia didm chua thuan ldi vdi nhidu ngudi mudn hidn man... (8).
Rieng ddi vdi doan vien, thanh nien tre, hinh ddng hien mau cua hg edn
chiu anh hudng ldn cia gia dinh. Trong nhidu trucmg hgp, vi lo ling cho sOc
khoe eia ngudi thin, nhidu gia dinh da ngan can hanh ddng hien miu eia thanh
nidn: "Cd nhifng trucmg hgp dodn vien thanh nien tinh nguyen hien mdu, dd
thue hien xong qud trinh thif, xet nghiem mdu nhung vi gia dinh khdng hieu dd
ngdn cdn" (9).
54

TAP CHI TAM l y HOC, Sd 3 (168), 3 - 2 0 1 3


Bdng 4: Ty ie thanh nien tham gia hie'n mdu nhdn dgo theo
cdc tieu chi khdc nhau
Co sd phan nhom

Cac nhdm
18 tudi trd xudng

Tudi

Hgc va'n

Tinh trang viec lam

Da tham gia hie'n mau
Sfilugng
Ty le %
P
5,2

13

TO 19 - 22 tudi

86

37,9

> = 23 tudi

76

35,7

FTTH

26

10,3

Trung ea'p

11

21,2

CD, DH trd len

134

34,7

Da di lam

74

31,7

Chua di lam

100

21,6

0,00

0,00

0,00

Cd so khic biet rit ldn gifla cie nhdm thanh nien khac nhau vd ty 16
tham gia hien miu tinh nguyen (bang 4). Nhdm thanh nien 18 tudi trd xudng vi
nhdm cd trinh dd THPT (theo hgc vi'n) li hai nhdm cd ty le ngudi hidn miu It
nhi't. Trii lai, thanh nien d hai nhdm tudi ldn hon va nhdm thanh nien cd trinh
dd hgc vi'n cao nhit cd ty Id ngudi tham gia eao nhi't.
Ddi chie'u vdi die didm eua cic nhdm khich the tham gia nghien cOu
cho thiy, da sd thanh nidn cd trinh dg hgc vi'n phd thdng, tudi 18 trd xudng ddu
roi vio nhdm hge sinh Idp 12. Nhung thanh nidn nay dang li hgc sinh cud'i eip
phd thdng, nhidm vu quan trgng cua cic em la phai tip trung cho hgc tap, sOc
khde cua cac em la yen td rit dugc quan tam. Co le ydu td hoan canh da lam

ban chd viec tham gia hie'n miu tinh nguyen cua cac em.
NhOng ddng co nio da thdi thuc thanh nien hien miu tinh nguyen?
Nhin thOc ring hidn miu tinh nguyen la nghia cu nhin dao, nghia cu
cao dep, hien miu eOu ngudi da trd thinh ddng cd cia ban hdt thanh nien
(98,3%) tham gia hoat ddng nay.
Tuy nhien, hoat ddng hien miu eua thanh nidn khdng chi dugc thOc day
bdi ddng cd nhin dao, mi cdn bdi cic ddng co khac: vi thanh tich ea nhan, vi
phong trao vi ci loi ich kinh td (lin logt toong Ong la vdi ty le 72,2%, 63,4% vi
52,2%).

TAP CHi TAM Ly HOC, Sd 3 (168), 3-2013

55


DTinhnh^ndao
D Ihanh lieh c^ nhan
D T i n h phong Irao
a Difyc nhan Ihu lao

Bieu do 3: Cde dpng ca hien mdu tinh nguyen ciia thanh nien
Cac ddng co nay thdi thuc hinh ddng hidn man 6 cic nhdm khae nhau
nhu thd nao?
Ddng cd nhin dao cd y nghTa khic nhau ro ret vdi hoat dgng hie'n mau
cia cic nhdm cd tinh trang viec lim khic nhau: nhdm di lim ed ddng ngudi
duge thuc day bdi ddng co nay hon nhdm chua di lam (ty le lin lugt tuong ung
li 83,5% vi 75,8%, p = 0,015).
"Vi thanh ti'ch ci nhin" va "vi phong trio" cung li hai ddng CO hinh
ddng hie'n miu eua nhidu nhdm. Giua cic nhdm cd dd tudi khic nhau, nhdm 19
- 22 tudi dugc dgng co "vi thinh tieh ci nhin" thuc day nhieu hon bin so vdi

cie nhdm tudi khac. Giua cac nhdm cd trinh do hgc vi'n khac nhau, nhdm cao
ding, dai hgc trd len ed nhieu ngudi dugc thiic diy bdi cic dgng co nay hon
cic nhdm cd trinh do khic. Giua cac nhdm ed tinh trang cdng viec khic nhau,
nhdm chua di lim cd nhidu ngudi hidn miu vi thinh tich ca nhin ban nhdm da
di lim.
Ddng CO dugc nhin tidn bdi duong cung cd y nghTa khic biet ro ret dd'i
vdi mdt sd nhdm. Ddi vdi cic nhdm tudi khac nhau, nhOng ngudi 18 tudi trd
xudng hien mau vi thu lao chiem ty le ldn nhi't, nhdm tO 23 tudi tro len - chiem
ty le tha'p nha't. Qua dd, cd the ndi: do tudi cung li mdt yeu td Iim tang them su
chin chin trong cic boat ddng cia thanh nien. Trong cic nhdm cd trinh do hgc
vin khae nhau, nhdm cd trinh do trung cip cd ty le ngudi hien miu vt dugc
nhin tidn thip nhi't, trii lai, d nhdm cao dang, dai hgc - ty le cao nhi't.

56

TAP CHi TAM ly HOC, Sd 3 (168), 3 - 2013


Bdng 5: Mgt so dpng ca hie'n mdu cua cdc nhom thanh nien
khdc nhau (theo %)

Cac nhom thanh

Tudi

Hoc
va'n

Viec
lam

18 tudi trd
xudng

V) thinh tich ca
nhan
Khong Dung
P
dung
41,3

58,7

19-22

28,5

71,5

Dong CO hie'n mau
Vi phong trao
Khdng
dung

Dung

. 21,1

78,9

0,04

13,1

86,9

P

1,33

Duoc nhan bdi
duimg
Khdng Dung
P
dung
42,8

57,2

46,7

53,3
42,6

=>23

40,5

59,5

18,6

81,4

57,4

THFT

46,4

53,6

24,0

76

49,2

50,8

Trung cap

53,3

46,7

19,1

80,9

53,3

46,7

DH.CD

27,3

72,7

13,1

86,9

46,2

537

Chuadi
lam

32,4

67,6

15,9

84,1

44,7

55,3

Da di lam

46,5

55,1

44,9

0,00

21,9

78,1

0,02

0,05

0,06

0,00
53,5

0,00

0,00

Nhu vdy, ty le thanh nien trong nghien eOu tham gia vao hoat ddng hien
miu khdng Idn. Su han che dd chiu inh hudng cua nhidu ye'u td khach quan.
Hiu het nhOng ngudi hien miu ddu vi gia tri nhan dao - hien mau cOu ngudi.
Tdm Igi, thdng qua cic hoat ddng xa hdi: ddng gdp ing hd ngudi ngheo,
nan nhan thidn tai, hoan nan vi hidn miu tinh nguyen, cd the ndi ring, nhung
tlianh nien trong nghien eOu niy ed dao dOc xi hdi td't. Hiu he't hg ddu tham gia
vio hai boat ddng niy vdi ddng cd dao dOc: cd long thuong cam, mudn chia se
khd khan, mud'n giup dd, mang lai didu tdt dep cho nhung ngudi rii ro, ho^n
nan. Bdn canh dd, nhOng ddng ed khic da lam tang tinh ti'ch cue hoat ddng cua
hg.
Tai lieu tham khao
1. htlp://www.dangcongsan.vn/cp\', Nghi qiiyei sd 25-NQrTW ngay 25/7/2008 ciia
Ban Chip hanh Trung uong vd tang cudng su lanh dao cua Dang ddi vdi cdng tac
thanh niSn.
2. http://ww»thuvicnphaplual.vn, Qityei dinh 4312000/QD-TTg vd viec van ddng va
khuye'n khich nhan dan hie'n mau tinh nguyen.
3. Vu Dung (chu bien), Tif dien Tdm ly hgc, NXB Khoa hoc xa hgi Viet Nam, Ha Ngi,
2008.
TAPCHITAM Ly HOC, Sd 3 (168), 3 - 2013


4. Minh Hing, Pham Duyen, Bdc Ho vdi viee gido due dgo diic cdch mgng cho dodn
vien, lhanh men, llllp://www.Cjdld.\ii, 2012.
5. Le Huong, Mpt sd net Idm ly ddc trung ciia Ufa ludi lhanh nien.
lmir//\\\\\\ .uiinlvlloc iiLJ.
6. Dinh Nggc QuySn, LS Nggc Quydt, Hd Thi Thao, Gido trinh Dgo ditc hgc Mdc Lenin, hHp://vvww.Cn\.('ii;, 2009.
7. Nguydn Khic Vien, Tdm ly thanh nien, liltp://www.nl-foundation.com.
8. liltp://www.chinhphu.vn/porlal/pagc/ponal/chinhphu/congdan/DuThaoVanBan, Quyet
dinh Ve viec phe duyel Chien luge Phdt trien eong tdc van dpng hien mdu, linh
nguyen giai dogn 2009 - 2015 vd ldm nhin 2020,

9. hllp://w\vw.baohalinh.Mi/honic/y-lc-suc-kli()c/vaii-dong-hicn-mau-linh-nguyen-phatnhung-chua-dong.

58

TAP CHITAM Ly HOC, Sd 3 (168), 3 - 2 0 1 3