Phát triển nguồn nhân lực an toàn thông tin giải pháp không đơn thuần chỉ là đào tạo

AN TỒN THƠNG TIN

PHÁT TRIỂN NGUỒN
NHÂN LỰC ATTT
GIẢI PHÁP
KHƠNG ĐƠN THUẦN
CHỈ LÀ ĐÀO TẠO
1 BÙI THANH HÀ

Thế giới ngày nay đặc biệt quan tâm vấn đề tấn công mạng. Vi phạm bảo mật
có thể gây ra tổn thất tài chính, mất dữ liệu cá nhân và gây tổn hại đến danh
tiếng của tổ chức. Để đối mặt điều này, các tổ chức cần có đội an tồn thơng
tin (ATTT) chun nghiệp. Tuy nhiên, các tấn công mạng ngày càng gia tăng
nhưng đội ngũ nhân lực ATTT chuyên nghiệp thì phát triển theo không kịp.
Đào tạo nhân lực ATTT là giải pháp để giải quyết vấn đề trên. Tuy nhiên, đào
tạo thế nào và đào tạo có là điều kiện cần và đủ cho thực tế hiện nay không?
Số 8 - Tháng 8/2022

76

77

Số 8 - Tháng 8/2022


AN TỒN THƠNG TIN

Nhân lực an tồn thơng tin -
cung chưa đủ cầu

Chuyển đổi số tạo ra một thế giới mới, thế giới

số. Thế giới đó giàu có và hấp dẫn đối với tội phạm
mạng. Sống an toàn trong đó, con người phải biết
tự bảo vệ mình và xây dựng những lực lượng an
ninh chuyên nghiệp hỗ trợ. Những chuyên gia
ATTT, những người làm công tác đảm bảo ATTT, do
đó, cũng cần phải ngày càng lớn mạnh để có thể
bảo vệ được các cơng dân của mình và tài sản của
họ trong thế giới này.
Trong những năm gần đây, ln có thể tìm thấy
một cách dễ dàng các thơng báo tuyển dụng kỹ sư,
kỹ thuật viên trong lĩnh vực ATTT. Từ các cơ quan
chính phủ đến các doanh nghiệp tư nhân liên tục
đăng tải các quảng cáo cơ hội việc làm về ATTT
trên các phương tiện truyền thông đại chúng, các
mạng xã hội.
Hàng loạt các báo cáo quốc tế và quốc gia, đến
các báo cáo của các địa phương đều nhấn mạnh
về nguy cơ mất ATTT và hiện trạng thiếu hụt nhân
lực trong lĩnh vực này. Tìm kiến trên Google với từ
khóa tiếng Việt “đào tạo nhân lực ATTT” sẽ có kết
quả là 135 triệu đường link có thơng tin liên quan.
Theo Cybersecurity Ventures, số lượng vị trí việc
làm về ATTT đang thiếu người đảm nhiệm trên toàn
thế giới đã tăng 350% từ năm 2013 đến năm 2021, từ
1 triệu lên 3,5 triệu. Báo cáo của Diễn đàn Kinh tế
Thế giới (WEF) cũng đưa ra con số 3 triệu chuyên
gia ATTT cần được bổ sung trên toàn thế giới.
Riêng đối với Hoa Kỳ, nhiều quan điểm cho rằng
đất nước này đang tiến đến một cuộc khủng hoảng
thực sự về ATTT. Tần suất vi phạm ác ý gia tăng

đáng kinh ngạc. Khối lượng thông tin cá nhân và
thông tin tài chính nhạy cảm bị đánh cắp rất lớn.
Thậm chí các hồ sơ do cơ quan liên bang lưu trữ
cũng bị các quốc gia đối thủ xâm nhập trái phép.
Rủi ro đối với cơ sở hạ tầng mạng và điện tử của
quốc gia, bao gồm hệ thống tài chính, các tiện ích
công cộng và giao thông luôn hiện hữu và dường
như đang ngày càng trở nên tồi tệ hơn.

Số 8 - Tháng 8/2022

Kết quả khảo sát tại khu vực Đông Nam Á và
Hồng Kông của Fortinet cho thấy, 71% các doanh
nghiệp tham gia khảo sát đang phải đối mặt với
khó khăn trong việc tuyển dụng nhân tài đủ tiêu
chuẩn về ATTT. Một báo cáo khác về lực lượng lao
động ATTT năm 2021 của ISC (Cyber Workforce
Report) cho rằng châu Á - Thái Bình Dương có sự
thiếu hụt về lực lượng lao động theo khu vực lớn
nhất, lên tới 1,42 triệu người.1
Tại Việt Nam, vấn đề này cũng không phải ngoại
lệ. Theo Cục ATTT (Bộ TT&TT), nguồn nhân lực
ATTT chưa đáp ứng được nhu cầu cả về số lượng và
chất lượng, đặc biệt tại địa phương. Đến hết năm
2020, lực lượng dân sự về ATTT của Việt Nam ước
tính 50.000 người, trong khi đến năm 2021 chúng
ta cần khoảng 700.000 nhân lực.2

Nguyên nhân thiếu hụt nhân lực ATTT

Mọi sự thiếu hụt nhân lực đều xuất phát từ
chênh lệch giữa nguồn cung và nhu cầu thực tế về
lao động. Sự chênh lệch này có các ngun nhân:
Số lượng các cuộc tấn cơng mạng ngày càng
tăng khiến các tổ chức phải tuyển dụng các chuyên
gia ATTT với số lượng tương ứng để bảo vệ doanh
nghiệp của họ tạo ra lượng cầu rất lớn về nhân lực.
Các điều kiện đặt ra với ứng viên tham gia tuyển
dụng khắt khe. Cần tuyển dụng nhiều, nhưng tiêu
chí cao, các tổ chức, doanh nghiệp khó có đủ số
lượng cần có. Họ mong muốn các chuyên gia có
kinh nghiệm và có chứng chỉ nghề, khơng muốn
sinh viên mới tốt nghiệp. Như vậy chính họ đang
tự giới hạn mình trong một phạm vi và bỏ qua rất
nhiều cơ hội có được nhân viên giỏi.
Nhận thức hời hợt về ATTT dẫn đến thiếu quan
tâm và thiếu đào tạo thường xuyên cho cộng đồng.
Ngay cả khi các cuộc tấn công mạng liên tục gây
xôn xao, nhiều người vẫn không biết hoặc không
quan tâm đến ATTT. Chính các lãnh đạo cịn khơng
coi trọng nên họ cũng bỏ bê việc đào tạo nhân viên.

1 />2 Báo cáo của Cục An tồn thơng tin, Bộ Thơng tin và Truyền thông

78

Thiếu giáo dục đại học về ATTT. Mặc dù ngày
nay, rất nhiều trường đại học đã có chuyên ngành
đào tạo về ATTT; tuy nhiên,số lượng sinh viên các
khoa, ngành này vẫn rất ít. Ngồi ra, sinh viên

khơng phải ngành này lại thường rất ít quan tâm
và hầu như không được đào tạo các kiến thức cần
thiết về lĩnh vực này nên tạo ra lực lượng lao động
đông đảo mà thiếu kiến thức về ATTT.
Chưa coi trọng phụ nữ và các nhóm thiểu số
trong lĩnh vực ATTT. Sự phân biệt đối xử đã khiến
phụ nữ và các nhóm thiểu số khác không chọn
ATTT làm nghề nghiệp của họ. Thực tế hiện nay,
nam giới nắm giữ phần lớn các vị trí quản lý trong
các cơng việc liên quan đến ATTT. Tình trạng
chênh lệch lương, tiền cơng trên tồn cầu và tình
trạng phân biệt đối xử giữa lao động nữ và nam,
khơng khuyến khích phụ nữ tham gia, dẫn đến
chênh lệch lực lượng lao động trong lĩnh vực ATTT.

Biện pháp giảm thiếu hụt nhân lực ATTT

Sự thiếu hụt là do sự chênh lệch giữa “cung” và
“cầu”. Do vậy, cần thực hiện “giảm cầu” và “tăng
cung”. Để “giảm cầu” trong tuyển dụng bổ sung
nhân lực ATTT tại các tổ chức, biện pháp khắc
phục chính là làm sao để cơng việc phát sinh của
tổ chức khơng nằm ngồi khả năng xử lý và hạn
chế các sự vụ tiêu cực.
Trong lĩnh vực ATTT, một trong các biện pháp
đó chính là nâng cao năng lực kỹ thuật cho tổ
chức và nâng cao nhận thức, kỹ năng cho đội ngũ
nhân sự hiện có. Cụ thể như: các phương pháp bảo
mật email chặt chẽ, đảm bảo thực hiện đủ các bản
vá bảo mật, triển khai các chương trình bảo mật

đồng bộ, bài bản, cung cấp tài nguyên bảo mật,
các công cụ và giao thức phù hợp một cách đầy
đủ; thực hiện giáo dục nhận thức cho cộng đồng,
cho bộ máy của tổ chức về các mục tiêu tấn công
của tội phạm mạng, tầm quan trọng của các chính
sách ATTT của tổ chức và đảm bảo việc tuân thủ
chặt chẽ các chính sách này.
Để “tăng cung” chính là việc đào tạo nhân lực
liên tục, thường xuyên và ở mọi cấp độ về ATTT.

Tăng cường và cải thiện giáo dục về ATTT: Tiếp
cận vấn đề tận gốc rễ là một giải pháp lâu dài cho
tình trạng thiếu hụt lực lượng lao động trong lĩnh
vực này. Các cơ sở giáo dục phải bắt kịp thời đại
thay đổi và cung cấp các khóa học liên quan cho
sinh viên và các chuyên gia đang làm việc.
Đưa ra các ưu đãi hấp dẫn thu hút nhân tài:
Tội phạm mạng tích cực tìm kiếm các lỗ hổng để
khai thác và đưa ra hàng triệu đô la để tuyển dụng
những nhân viên sẵn sàng phá hoại hệ thống của
nhà tuyển dụng. Các tổ chức, doanh nghiệp do vậy
cũng phải lưu ý điều này để thu hút nhân tài về
phía mình.
Đầu tư vào đào tạo nâng cao nhận thức về ATTT:
Một cách hiệu quả để giảm thiểu sự thiếu hụt lực
lượng lao động là đào tạo và đào tạo lại lực lượng
lao động hiện có. Ngồi ra, có nhiều chương trình
ATTT được thiết kế để các chuyên gia CNTT tự
nâng cao kỹ năng và xử lý các vấn đề liên quan đến
ATTT một cách hiệu quả.

Chú trọng phụ nữ và các nhóm thiểu số khác
trong lực lượng lao động ATTT: Vì họ là lực lượng
lao động tiềm năng và rất đông đảo. Các tổ chức,
doanh nghiệp phải loại bỏ việc tuyển dụng phân
biệt đối xử và thực hiện chính sách đa dạng lao
động trong lĩnh vực ATTT.
Tăng cường các sáng kiến khuyến khích các
hoạt động trong lĩnh vực ATTT: Các tổ chức, doanh
nghiệp đưa ra các chương trình học nghề về ATTT
khác nhau; thiết lập các quan hệ đối tác công tư;
hợp tác giáo dục; các cuộc thi; các chương trình
học bổng và xây dựng các quỹ để giúp sinh viên
phát triển sự nghiệp về ATTT có thể đi một chặng
đường dài trong việc giảm thiểu sự thiếu hụt lực
lượng lao động nghiêm trọng này.

Đào tạo nâng cao nhận thức -
dễ mà hiệu quả

ATTT không chỉ là vấn đề về kỹ thuật. Đảm bảo
an toàn cho các hệ thống, dữ liệu phụ thuộc rất
nhiều vào ý thức của con người và các chính sách
ATTT của tổ chức.

79

Số 8 - Tháng 8/2022


AN TỒN THƠNG TIN

Nếu chúng ta ln khỏe mạnh, chúng ta sẽ
không cần đến bác sỹ.
Một nhân viên lơ là có thể tải một tệp có chứa
mã độc làm lây lan cho cả hệ thống. Nếu nhân
viên đó ln ý thức cao, khơng tùy tiện tải xuống
các tệp có dấu hiệu lạ, thì sẽ khơng cần đến một
chun gia bóc gỡ mã độc khi ấy. Do vậy, có thể
nói, biện pháp hàng đầu trong việc khắc phục
tình trạng thiếu nhân lực ATTT hiện nay chính
là ý thức của cộng đồng, của lãnh đạo, của nhân
viên trong tổ chức.
Các chủ đề đào tạo nâng cao nhận thức cần
triển khai là:
Cảnh giác với lừa đảo trên mạng: Lừa đảo là một
trong những con đường tấn công hiệu quả nhất
của tội phạm mạng. Chúng sử dụng các kỹ thuật
thông minh để lừa nhân viên của các tổ chức để họ
tải xuống các tệp đính kèm mã độc.

Số 8 - Tháng 8/2022

Do vậy, đội ngũ nhân sự cần được đào tạo
thường xuyên về cách phát hiện các cuộc tấn công
lừa đảo sử dụng các kỹ thuật hiện đại, cũng như
cách báo cáo một cuộc tấn công lừa đảo ngay khi
họ tin rằng họ đã bị nhắm mục tiêu.
Quản lý các thiết bị có thể tháo rời: Các phương
tiện lưu trữ có thể tháo rời giúp người dùng sao chép
dữ liệu từ thiết bị này sang thiết bị khác và ngược lại
nên ln có khả năng là vật trung gian làm lây lan

virus và mang phần mềm độc hại từ máy tính này
sang máy tính khác, ví dụ như các USB.
Mật khẩu và xác thực chặt chẽ: Một yếu tố rất
đơn giản nhưng thường bị bỏ qua là bảo mật bằng
mật khẩu. Sử dụng các mật khẩu đơn giản giúp
người dùng dễ nhớ, tuy nhiên lại làm cho tin tặc
rất dễ đoán ra và chỉ dùng vài kỹ thuật phân tích
tự động là chúng có thể bẻ khóa các tài khoản trên
mạng. Cần sử dụng các mật khẩu ngẫu nhiên, đa
dạng ký tự và sử dụng các loại xác thực hai yếu tố,
cung cấp thêm các lớp bảo mật để bảo
vệ tính tồn vẹn của tài khoản.
Đảm bảo an toàn về mặt vật lý:
Nhiều người thường ghi lại mật
khẩu trên các ghi chú dán trên bàn,
rồi đơi khi lại vứt các tờ ghi chú
đó vào thùng rác. Chính cách làm
này là một sơ hở về mặt vật lý. Tin
tặc có thể cố tình nhìn giấy trên
bàn, hoặc vơ tình đọc được tờ ghi
chú trên thùng rác. Nhận thức
đơn giản về rủi ro của việc để tài
liệu, máy tính và mật khẩu mà
khơng giám sát,

80

kể cả ở văn phòng hoặc ở nhà, đều tạo ra nguy cơ
mất ATTT cao. Bằng cách thực hiện chính sách
"bàn làm việc sạch sẽ", nguy cơ bị đánh cắp hoặc

sao chép tài liệu có thể giảm đáng kể.
Bảo mật thiết bị di động: Các thiết bị cá nhân
có nhiều tiện ích giúp con người mọi lúc, mọi nơi
để kết nối mạng và tương tác, xử lý các công việc.
Chúng cần đến các ứng dụng và đây là nguồn gốc
của các cuộc tấn công mạng. Tin tặc tạo ra các
ứng dụng tiện ích nhưng lại chứa phần mềm độc
hại. Việc tải xuống các ứng dụng này có nguy cao
về việc mất ATTT.
Ngồi ra, các thiết bị di động ngày nay luôn
chứa nhiều thơng tin cá nhân, thơng tin nhạy cảm;
do đó phải ln sử dụng mật khẩu, mã hóa hoặc
xác thực sinh trắc học đề phòng trường hợp thiết
bị bị mất hoặc bị đánh cắp.
Các quy tắc đối với làm việc từ xa: Trong bối
cảnh COVID vừa qua, làm việc từ xa đã được phát
huy và rất hiệu quả. Tuy nhiên, cũng từ đó nảy
sinh và lộ ra rất nhiều mặt trái. Tin tặc lén lút xâm
nhập vào các cuộc họp kín mà không bị phát hiện.
Các hành vi cá nhân nhạy cảm đã vơ tình xuất
hiện trên các camera khi đang kết nối online. Do
vậy, phải có nguyên tắc và các quy tắc tuân thủ
khi làm việc từ xa.
Các biện pháp an tồn khi kết nối wi-fi cơng
cộng: Mạng wi-fi cơng cộng giả mạo, thường được
đặt trong các quán cà phê là wi-fi miễn phí, có thể
khiến người dùng cuối dễ bị nhập thông tin vào
các máy chủ công cộng không an tồn.
Bảo mật đám mây: Điện tốn đám mây đã cách
mạng hóa các tổ chức, doanh nghiệp, cách dữ liệu

được lưu trữ và truy cập. Tuy nhiên, nguy cơ mất
ATTT với lưu trữ đám mây vẫn đang hiện hữu, mà
nguyên nhân chính là “hack nội gián”, tức là từ
các sơ hở, thậm chí cố tình của nhân viên trong
tổ chức.
Gartner, tập đồn cơng nghệ lớn tồn cầu, dự
đốn rằng vào năm tới, 99% tất cả các sự cố bảo
mật đám mây sẽ là lỗi của người dùng cuối.

Thận trọng khi sử dụng các mạng xã hội: Tất
cả chúng ta đều chia sẻ cuộc sống của mình trên
mạng xã hội: từ các kỳ nghỉ đến các sự kiện và
công việc. Tuy nhiên, việc chia sẻ quá nhiều có thể
dẫn đến việc người khác lấy thông tin này để giả
mạo chúng ta.
Sử dụng Internet và email một cách an toàn: Một
nghiên cứu cho thấy 59% người dùng cuối sử dụng
cùng một mật khẩu cho mọi tài khoản. Điều này có
nghĩa là nếu một tài khoản bị xâm nhập, tin tặc có
thể sử dụng mật khẩu này để truy cập vào tất cả
thông tin của người dùng trên các tài khoản khác.
Các trang web cung cấp phần mềm miễn phí dễ
bị nhiễm phần mềm độc hại. Tải các ứng dụng từ
đó rất dễ nhiễm mã độc. Nhiều trang web lớn vi
phạm dữ liệu vì đã để lộ thơng tin cá nhân do người
dùng khai báo khi đăng nhập.
Các vấn đề liên quan kỹ thuật xã hội (social
engineering): Kỹ thuật xã hội là một kỹ thuật phổ
biến mà những kẻ xấu sử dụng để lấy lòng tin của
nhân viên, đưa ra những chiêu dụ có giá trị hoặc

sử dụng hành vi mạo danh để truy cập vào thơng
tin cá nhân có giá trị. Đào tạo về các chủ đề nhận
thức về bảo mật trước các các kỹ thuật xã hội cần
được thực hiện thường xuyên.
ATTT tại nhà: Ngày nay hầu hết các gia đình ở
thành phố đều kết nối Internet. Việc kết nối tại nhà
có nhiều chủ quan. Các tổ chức, cơng ty thường có
nhiều ngun tắc, chính sách về đảm bảo ATTT.
Nhưng tại nhà, thường khơng có các ngun tắc
này. Do vậy, khi nhiều người mang việc cơ quan về
nhà làm khiến nguy cơ mất ATTT cho tổ chức là
rất cao. Ngoài ra, các thơng tin cá nhân của chính
các gia đình cũng ln là mục hấp dẫn cho tin tặc.
Có thể thấy, con người làm chủ cuộc sống của
mình và nhận thức của họ chính là chìa khóa an
tồn nhất cho mọi vấn đề liên quan kết nối mạng.
Đào tạo nâng cao nhận thức là đào tạo quan trọng
và có giá trị hàng đầu trong các loại hình đào tạo
về ATTT. Chính việc nâng cao nhận thức của người
dùng sẽ đóng góp vai trò rất lớn trong việc giảm

81

Số 8 - Tháng 8/2022


AN TỒN THƠNG TIN

thiểu các rủi ro trên
mạng và hỗ trợ cho

giải quyết vấn đề thiếu
hụt nhân lực ATTT.

Quản lý rủi ro con người -
giải pháp khắc phục lỗ hổng
của đào tạo

Con người chính là liên kết yếu nhất trong
hệ thống phịng thủ của hệ thống mạng. Cơng
tác đào tạo được triển khai rộng rãi và càng ngày
càng có quy mơ lớn. Tuy nhiên, cơng tác này hầu
như vẫn chưa theo kịp sự gia tăng các mối đe dọa,
sự phát triển của công nghệ mới, sự thay đổi trong
lực lượng lao động và hiệu quả thu được rất thấp.
Số 8 - Tháng 8/2022

82

Để khắc phục điều này có thể dùng biện pháp
“quản lý rủi ro con người”:
Đào sâu vào dữ liệu. Lãnh đạo tổ chức, đặc
biệt giám đốc ATTT (CISO) phải hiểu hiện trạng
bảo mật của họ. Họ cần nắm giữ và nghiên cứu
kỹ các dữ liệu toàn diện về kiến thức bảo mật của
nhân viên và các điểm yếu trong hệ thống mạng.
Dữ liệu từ các chương trình đào tạo, mơ phỏng
các hình thức tấn cơng, lừa đảo, dữ liệu từ thiết
bị đầu cuối, cổng email và các cơ sở hạ tầng bảo
mật được tích hợp để dựng lên bức tranh rõ ràng
về rủi ro con người trong tổ chức. Điều này cho

phép họ biết nơi cần tăng cường đào tạo và các
biện pháp khác.
Đào tạo nhận thức thường xuyên vui vẻ và hấp
dẫn. Đào tạo ATTT truyền thống không thường
xuyên và cung cấp quá nhiều thông tin cho nhân
viên trong một khoảng thời gian ngắn. Kết quả
là việc ghi nhớ các thơng tin này rất khó khăn
và khơng hiệu quả. Thay vào đó, nên tổ chức các
khóa học quy mơ nhỏ với các câu hỏi đặt ra ngay
sau đó để củng cố các khái niệm. Đội ngũ nhân sự
được thường xuyên tiếp xúc với nội dung mới, được
liên tục tìm hiểu về các mối đe dọa mới và thường
xuyên được nhắc nhở để luôn cảnh giác.
Cá nhân hóa theo từng trường hợp. Mỗi người
thực hiện việc đảm bảo ATTT mạng khác nhau.
Nhiều người dùng cuối có thể rất dễ bị tấn công
lừa đảo, khi mà số khác gặp khó khăn với mật
khẩu yếu. Do đó, nhân viên cần có các sáng kiến
bảo mật được cá nhân hóa, được nhắc nhở và đào
tạo bổ sung thường xuyên.
Kiểm tra nhân viên bằng các cuộc tấn công
trong thế giới thực. Mô phỏng lừa đảo nên được
sử dụng như một công cụ quan trọng để đo lường
rủi ro bảo mật hiện tại của tổ chức. Các lãnh đạo
ATTT phải đảm bảo có một kế hoạch tồn diện để
theo dõi các bộ phận nhân sự dễ bị tấn công và đào
tạo thêm cho họ. Diễn tập thực chiến chính là một
biện pháp đang được áp dụng để đào tạo đội ngũ
chuyên trách về ATTT.

Chúng ta đã nói về rủi ro, nhưng đừng quên
phần thưởng. Một trong những cách tốt nhất
để cải thiện hành vi là ghi nhận sự tiến bộ. Một
chương trình quản lý rủi ro tồn diện về con người
nên mang lại sự tích cực và tạo ra những bước tiến
chắc chắn cho nhân sự. Việc triển khai bảng xếp
hạng ATTT để thêm yếu tố cạnh tranh thú vị vào
nhận thức về ATTT và xây dựng văn hóa bảo mật
của tổ chức chính là điều nên làm.
Quản lý rủi ro của con người là một chương
trình tồn diện thu hút người tham gia, coi họ như
tài sản trong cuộc chiến chống tội phạm mạng
thay vì chỉ là một mối đe dọa cần được khắc phục.

Thay lời kết

Trong bảng đánh giá các tiêu chí để đưa ra chỉ
số phát triển ngành ATTT cho các quốc gia (GCI),
Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) xây dựng riêng
nội dung nâng cao năng lực là một trong 5 trụ cột
quan trọng nhất. Trong trụ cột nâng cao năng lực
này thì đào tạo và nâng cao nhận thức chiếm một
nửa số điểm của bảng đánh giá.
Ở tầm vĩ mô của quốc gia, ATTT bao gồm nhiều
khía cạnh, khơng chỉ là kỹ thuật, mà cịn là vấn đề
pháp lý, vấn đề tổ chức, các biện pháp nâng cao
năng lực và các quan hệ hợp tác, phối hợp.
Cịn xét vi mơ, như cho từng tổ chức, cá nhân,
ATTT cũng khơng phải chỉ là kỹ thuật, mà nó cịn
là ý thức của người dùng, các thói quen và kỹ năng

phụ trợ khác. Để thực hiện điều đó, GCI cũng đưa
ra 3 cấp độ đào tạo: phổ biến kiến thức, nâng cao
nhận thức cho công chúng; đào tạo trong trường
học, đào tạo hàn lâm cho học sinh, sinh viên; và
cuối cùng là đào tạo chuyên gia.
Năm 2020 Việt Nam xếp hạng 25 trong GCI.
Điều này thể hiện một tiến bộ lớn của Việt Nam
trong đào tạo ATTT. Và nếu tất cả các quốc gia
đều thực hiện tốt những biện pháp nêu trên trong
GCI, khơng cịn thiếu hụt lực lượng lao động này
nữa, thì có lẽ, đó là lúc chúng ta đã thay đổi được
thế giới.n

83

C

Số 8 - Tháng 8/2022