SKKN Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ độ tuổi từ 24 – 36 tháng tuổi ở trường mầm non .

Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ độ tuổi từ 24 – 36
tháng tuổi ở trường mầm non .
Phần I : Đặt vấn đề .
Như chúng ta đã biết trong cuộc sống chúng ta ai cũng phải sử dụng ngôn ngữ
để giao tiếp với mọi người và để nhận thức thế giới xung quanh. Ngơn ngữ chính
là phương tiện giao tiếp giữa con người với con người, là phương tiện cho việc dạy
và học. Ngơn ngữ nói, đọc, viết có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc phát triển
nhân cách của trẻ mầm non nói riêng, của con người và xã hội nói chung.
Lứa tuổi mầm non là thời kỳ phát triển ngôn ngữ tốt nhất, là giai đoạn có nhiều
điều kiện thuận lợi nhất cho sự lĩnh hội ngơn ngữ nói và các kỹ năng nghe, hiểu,
trả lời câu hỏi của trẻ.
Đối với trẻ 24-36 tháng tuổi thì đây là giai đoạn người ta thường nói “Trẻ lên
ba cả nhà học nói ”ngơn ngữ của trẻ cịn rất yếu do đó tơi ln có những suy nghĩ
và trăn trở làm sao để dạy các con nói chuẩn , chính xác . Vì thế tơi đã dạy các con
ở mọi lúc mọi nơi ,thông qua các hoạt động học , hoạt động hàng ngày, từ đó trẻ
khám phá hiểu biết về mọi sự vật hiện tượng, về thế giới xung quanh trẻ và phát
triển ngôn ngữ tốt hơn.
Đó là lí do tơi đã chọn : “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ độ
tuổi từ 24 – 36 tháng tuổi ở trường Mầm Non.”
Tôi thấy mình cần phải đi sâu ,tìm hiểu kỹ vấn đề này để từ đó rút ra nhiệm vụ
giáo dục cho phù hợp với yêu cầu phát triển của lứa tuổi nhà trẻ , nhằm nâng cao
chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ đối với chương trình GIÁO DỤC MẦM NON
mới hiện nay .
II- PHẦN NỘI DUNG:
1. Thực trạng:
Trường Mầm Non Sao Mai thuộc xã vùng II , cách trung tâm Huyện 3Km .
Nhà Trường Đạt Trường Chuẩn Quốc Gia mức độ 1 , có cơ sở vật chất đầy đủ
khang trang , sạch đẹp, có đầy đủ trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục vụ công tác
dạy học .
Năm học 2019 – 2020 : Có tổng số 299 học sinh trong đó nữ 148 .Tổng số 8
lớp : 3 lớp Lá , 3 Lớp Chồi , 1 Mầm và 1 Nhà trẻ .

Năm học 2019 - 2020, được sự phân công của lãnh đạo nhà trường, bản thân
phụ trách lớp nhà trẻ độ tuổi 24 – 36 tháng tuổi, 1 lớp với 28 trẻ .
Phòng học rộng rãi thống mát , sân chơi rộng có đầy đủ đồ dùng đồ chơi .
Trong quá trình tổ chức hoạt động học cho trẻ thì bản thân tơi thấy có những thuận
lợi và khó khăn như sau:
a/ Thuận lợi:
Được sự quan tâm ủng hộ của Ban giám Hiệu nhà trường , đầu năm đã cấp phát
đầy đủ đồ dùng , đồ chơi cho lớp như tranh ảnh ,đồ dùng học tập phục vụ công tác


giảng dạy .
Lớp được phân chia theo đúng độ tuổi quy định. Đa số trẻ đi học rất đều .
Giáo viên nhiệt tình làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo phục vụ cho việc cung cấp và
phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc phát triển ngôn
ngữ cho trẻ phong phú về mầu sắc và hình ảnh, hấp dẫn thu hút trẻ.
Giáo viên nắm vững phương pháp dạy của bộ môn, được bồi dưỡng thường
xuyên và tham gia học tập các lớp chuyên đề do nhà trường tổ chức. Giáo viên
trong lớp có sự phối hợp nhau trong công tác giảng dạy đặc biệt là chú ý phát triển
vốn từ cho trẻ. Luôn được sự ủng hộ của phụ huynh.
Bản thân luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà
trường trong công tác nghiên cứu tại lớp .
b/ Khó khăn
Nhóm trẻ 24 - 36 tháng do tơi phụ trách là độ tuổi cịn non nớt, có nhiều trẻ nhút
nhát rụt rè, nhiều cháu chưa nói rõ . Trẻ bắt đầu đi học năm đầu tiên nên chưa quen
xa mẹ, khóc nhiều, chưa quen với cơ và các bạn, chưa thích nghi với điều kiện sinh
hoạt và các hoạt động ở lớp.
- Trẻ chưa mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp .
- Vốn từ của trẻ cịn rất ít . Cách diễn đạt lời nói của trẻ chưa chính xác hay ngọng
chưa rõ từ .
Đa số phụ huynh chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng của ngôn ngữ. Hầu hết

phụ huynh do bận rộn công việc kiếm sống nên chưa thực sự quan tâm đến việc
phát triển ngôn ngữ vốn từ cho trẻ mà giao phó hồn tồn cho cô giáo ở trường.
c/ Điều tra thực tiễn:
2.

Số trẻ
được điều
tra

Nội dung
Khả năng nghe hiểu
ngôn ngữ

Số trẻ đạt Tỷ lệ

%

Số trẻ
Tỷ lệ %
chưa đạt

10/ 28

36%

18/28

64%

13/28

46%

15/28

54%

Khả năng nói rõ từ

11/28

39%

17/28

61%

Mạnh dạn trong
giao tiếp

13/28

46%

22

54%

Vốn từ của trẻ
28 cháu

Các biện pháp thực hiện:
- Biện pháp 1: Làm tốt công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho bản
thân


Để có thể thực hiện tốt “Một số biện pháp giúp trẻ 24-36 tháng phát triển
ngôn ngữ” trước hết bản thân tơi xác định mình phải nghiên cứu để nắm chắc
kiến thức và nghiên cứu các biện pháp thực hiện cũng như các điều kiện để thực
hiện có hiệu quả nội dung phát triển ngôn ngữ cho trẻ giúp trẻ lĩnh hội kiến thức
một cách nhẹ nhàng, khơng bị gị bó, áp đặt.
Để làm được điều đó thì bản thân tôi làm tốt công tác tự bồi dưỡng chuyên môn
cho bản thân để nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp
cho bản thân .
- Tham gia tốt các đợt bồi dưỡng chuyên môn do nhà trường tổ chức.
- Tìm đọc tham khảo qua tài liệu để nắm vững những nội dung, biện pháp dạy
trẻ 24-36 tháng về phát triển ngôn ngữ.
- Qua dự giờ đồng nghiệp và trao đổi trong các buổi hội thảo về chuyên đề giúp
cho bản thân học hỏi thêm về kinh nghiệm từ các đồng nghiệp đi trước. Nhờ làm
tốt công tác tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp nên tôi đã
nắm vững được nội dung cũng như hình thức và phương pháp để dạy trẻ 24-36
tháng nội dung phát triển ngôn ngữ.
- Biên pháp thứ 2: Giáo dục ngôn ngữ thông qua các hoạt động học.
* Phát triển ngơn ngữ Thơng qua giờ nhận biết tập nói:
Thơng qua hoạt động “ Nhận biết tập nói”. Ở hoạt động nhận biết tập nói, trẻ
được quan sát hình ảnh mà cô giáo cung cấp. Cô giáo chuẩn bị trước, sắp xếp
chúng từ đơn giản đến phức tạp dần, khi quan sát cơ gợi mở để trẻ nói được điều
trẻ đang quan sát, trong khi trẻ trả lời cô hướng dẫn trẻ nói đúng từ, đủ câu, khơng
nói lắp.
Ví dụ: Ở đề tài: “Nhận biết con mèo”

Mục đích yêu cầu cần đạt được ở đề tài này là:
- Rèn khả năng nói rõ, phát triển lời nói cho trẻ.
- Trẻ biết và gọi được tên con mèo
- Biết được một số bộ phận của con mèo: Đầu, mình, chân, đi.
- Biết và giả được tiếng kêu của con mèo
- Biết được lợi ích của con mèo
- Giáo dục trẻ yêu thương chăm sóc các con vật ni trong gia đình
Đồ dùng dạy học cho đề tài này là: hình ảnh về con mèo, ghi hình các vận động:
đi, chạy, nhảy, leo trèo, bắt chuột của con mèo để trẻ được quan sát cùng với từng
vận động là kèm theo từ để trẻ hiểu và biết cách sử dụng chúng sau này.
Ví dụ:“Mèo đang chạy” trẻ vừa quan sát vừa nói được từ “chạy”. Tơi cho những
trẻ nói rõ lời nói trước trước sau đó tập cho những trẻ chưa nói rõ, những cháu
chậm nói được nói nhiều lần, luân phiên nhau. Ở hoạt động Nhận biết tập nói, trẻ
được nói nhiều và cũng dễ bộc lộ ý tưởng của mình muốn nói, cũng chính trong
hoạt động này cơ giáo phát hiện ra những cháu nói chưa rõ ,cịn ngọng .
* Phát triển ngôn ngữ Thông qua hoạt động văn học
- Trong tiết học khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là phát triển ngơn
ngữ nói cho trẻ và cịn hình thành phát triển ở trẻ kỹ năng nói mạch lạc mà muốn


làm được như vậy trẻ phải có vốn từ phong phú hay nói cách khác là trẻ cũng được
học thêm được các từ mới qua giờ học thơ, truyện. Để giờ hoạt động thơ, truyện
đạt kết quả cao cũng như hình thành ngơn ngữ cho trẻ thì đồ dùng phục vụ cho tiết
học phải đảm bảo:
+ Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an tồn và vệ sinh cho trẻ.
+ Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu chuyện, phía dưới phải có chữ to giúp
cho việc phát triển vốn từ của trẻ được thuận lợi.
+ Bản thân giáo viên phải thuộc truyện, ngôn ngữ của cô phải trong sáng, giọng
đọc, kể phải diễn cảm, thể hiện đúng ngữ điệu của các nhân vật.
Ví dụ: Trong câu truyện “Cháu chào ơng ạ” ngồi việc giúp trẻ thể hiện ngữ

điệu, sắc thái tình cảm của các nhân vật trong truyện tơi cịn sửa sai những từ trẻ
hay nói ngọng để giúp trẻ nói rõ và động viên những trẻ nhút nhát mạnh dạn hơn
khi trả lời . Mỗi khi trẻ nói sai tơi dừng lại sửa sai ln cho trẻ bằng cách : tơi nói
mẫu cho trẻ nghe 1-2 lần sau đó yêu cầu trẻ nói theo.
Hay khi dạy chuyện “Thỏ ngoan” thể hiện sắc thái, ngữ điệu nhân vật sẽ cuốn
hút rất nhiều trẻ tham gia đặc biệt những trẻ nhút nhát qua đó cũng mạnh dạn hơn.
Đối với những trẻ đó tơi động viên, khích lệ trẻ kịp thời.
- Tơi cho trẻ thể hiện ngữ điệu của các nhân vật trong truyện “Thỏ ngoan”
+ Giọng Bác Gấu bị mưa rét thì ồm ồm và run, nét mặt buồn.
+ Giọng con Cáo thì gắt gỏng, nét mặt kênh kiệu.
+ Giọng Thỏ thì ân cần, niềm nở.
- Như vậy thơ truyện khơng những kích thích nhận thức có hình ảnh của trẻ mà cịn
phát triển ngơn ngữ cho trẻ một cách tồn diện. Trẻ nhớ nội dung câu truyện và
biết sử dụng ngơn ngữ nói là phương tiện để tiếp thu kiến thức.
- Bên cạnh hoạt động làm quen các bài thơ, câu chuyện thì những bài đồng dao, ca
dao rất gần gũi, quen thuộc với trẻ, những động tác kết hợp với lời thơ( lời ca) trẻ
vừa đọc, vừa vận động sẽ là cơ hội để bộ máy phát âm được làm việc
Ví dụ: Bài “Kéo cưa lừa xẻ”
Kéo cưa lừa xẻ
Ông thợ nào khỏe
Thì ăn cơm vua
Ơng thợ nào thua
Về bú tí mẹ
Hai trẻ ngồi đối mặt nhau, chạm chân vào nhau, nắm tay nhau vừa đọc, vừa
làm động tác kéo cưa, kéo qua kéo lại. Trẻ rất thích thú trẻ đang học mà như đang
chơi vậy.
* Phát triển ngôn ngữ Thông qua giờ âm nhạc:
Đối với tiết học âm nhạc trẻ được tiếp xúc nhiều đồ vật (Trống, lắc, phách tre,
xúc xắc, xắc xô… và nhiều chất liệu khác) trẻ được học những giai điệu vui tươi
kết hợp với các loại vận động theo bài hát một cách nhịp nhàng. Để làm được như

vậy đó là nhờ sự hiểu biết, nhận thức vốn từ, kỹ năng nhất là sự giao tiếp bằng
ngôn ngữ của trẻ được tích luỹ và lĩnh hội, giúp trẻ yêu âm nhạc. Qua những giờ


học hát, vận động theo nhạc, trẻ đã biết sử dụng ngơn ngữ có mục đích, biết dùng
ngơn ngữ và động tác cơ bản để miêu tả những hình ảnh đẹp của bài hát.
Ví dụ: Hát và vận động bài “đôi dép”
Đôi dép xinh
Đôi dép xinh xinh.
Cháu giữ cho
Hai chân trắng tinh
Đôi dép xinh
Đôi dép xinh xinh.
Chân cháu trắng tinh
Đôi dép xinh xinh.
(Trẻ nhún đong dưa theo nhịp)
* Phát triển ngơn ngữ thơng qua một số trị chơi .
Đối với trẻ nhà trẻ, được phát triển ngôn ngữ thông qua trò chơi là một biện
pháp tốt nhất. Trò chơi đã trở thành phương tiện để cung cấp, tích luỹ được nhiều
vốn từ và trên cơ sở hiểu biết đầy đủ ý nghĩa của những từ đó trẻ biết sử dụng “số
vốn từ” đó một cách thành thạo.
Qua trị chơi trẻ sẽ được giao tiếp mạnh dạn hơn, ngôn ngữ cũng lưu loát hơn,
vốn từ của trẻ cũng được tăng lên. Và tơi nhận thấy rằng khi trẻ chơi trị chơi xong
sẽ gây sự hứng thú lôi cuốn trẻ vào bài học. Như vậy trẻ sẽ tiếp thu bài một cách
nhẹ nhàng và thoải mái.
Bản thân tơi đã tìm tịi, tham khảo, đọc những tài liệu sách và tôi thấy rằng trị
chơi này thực sự có hiệu quả làm tăng thêm vốn từ cho trẻ, từ đó ngơn ngữ của trẻ
ngày càng phong phú.
Ví dụ : Trị chơi: “Cái gì? Dùng để làm gì?”
Mục đích của trị chơi này là tơi muốn trẻ nhận biết được một số đồ dùng quen

thuộc và biết tác dụng của những đồ chơi từ đó ngôn ngữ của trẻ cũng được phát
triển:
Chuẩn bị:
+ Đồ dùng để ăn uống (Bát, thìa, cốc, ca…)
+ Đồ dùng để mặc (Quần, áo, khăn, mũ…)
+ Mỗi trẻ một tranh lô tô đồ dùng khác nhau.
Tiến hành:
Tôi cho trẻ ngồi xúm xít xung quanh cơ. Cơ nhắc tên đồ dùng nào thì trẻ phải nói
nhanh đồ dùng đó dùng để làm gì? Cơ nói:
+ Cái bát dùng để làm gì? (Cái bát đựng cơm)
+ Cái cốc dùng để làm gì? (Dùng để uống nước)
+ Cái mũ để làm gì? (Cái mũ để đội)
+ Cái áo để làm gì? (Cái áo để mặc)
Sau khi hỏi trẻ xong tơi vận dụng trị chơi này để rèn sự nhanh nhẹn và tư duy
của trẻ. Tôi phát cho mỗi trẻ một lô tô đồ dùng khác nhau. Tôi yêu cầu trẻ gọi tên
đồ dùng và xác định nơi cất đồ dùng đó trong lớp. Sau đó tơi hơ: 1,2,3 u cầu trẻ


chạy nhanh về đúng nơi đồ dùng.
* Phát triển ngôn ngữ Thơng qua giờ vận động:
Trong góc vận động của lớp tơi đã sử dụng những thùng bìa để làm thành tàu
hoả cho trẻ chơi. Mỗi thùng làm thành một toa tàu. Trong khi chơi trẻ có thể vừa
chơi vừa kết hợp âm nhạc hát: “Đồn tàu tí hon”, “Tàu vào ga”...vận dụng vào phát
triển ngơn ngữ cho trẻ.
Tơi cịn phân loại màu xanh, đỏ, vàng của những chiếc vòng để khi trẻ phân biệt
màu không bị nhầm lẫn. Khi trẻ chơi với vịng tơi có thể hỏi trẻ giúp ngôn ngữ của
trẻ thêm mạch lạc, rõ ràng hơn:
+ Cái vịng này có màu gì hả con? (Màu đỏ ạ)
+ Thế cịn cái vịng này có màu gì đây? (Màu vàng ạ)
+ Cái vịng dùng để làm gì con có biết khơng? (để học, để chơi trị chơi ạ)

+ Con sẽ chơi gì với vịng? (Con lái ơ tơ ạ)
- Biện pháp 3: Phát triển ngôn ngữ thông qua một số hoạt động khác trong
ngày
*Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thơng qua hoạt động góc.
Hoạt động vui chơi chiếm thời gian nhiều nhất trong thời gian trẻ ở nhà trẻ, là
thời gian trẻ được chơi thỏa mái nhất. Giờ chơi có tác dụng rất lớn trong việc phát
triển vốn từ, đặc biệt là tích cực hóa vốn từ cho trẻ, trong q trình chơi trẻ có điều
kiện học và sử dụng các loại từ khác nhau.
Để phát triển ngôn ngữ, việc tổ chức trẻ chơi cùng nhau có ý nghĩa rất quan
trọng, tôi dạy trẻ dần dần, không áp đặt , bắt đầu quan sát bạn chơi, sau đó từ từ
đưa trẻ tham gia vào đó, từ đó xuất hiện khả năng chuyển trò chơi từ độc lập sang
hợp tác cùng nhau, tự trẻ lôi kéo nhau vào việc mở rộng q trình chơi. “ chúng
mình sẽ xây cơng viên”, “ bạn xây cổng, mình xây tường rào” ,giúp đỡ những bạn
còn lúng túng “ bạn cần phải xây như thế này” ngăn chặn thực hiện một hành động
“ đừng làm ngã, đừng đụng vào đây”. Dần dần trẻ học được khơng chỉ u cầu hay
giúp đỡ mà cịn liên kết các hành động của mình với hành động của trẻ khác, lôi
cuốn chú ý của chúng vào một cái gì đó, thú vị, đặc biệt, thỏa thuận nhau cùng
chơi, nhờ bạn giúp đỡ hay giúp đỡ bạn đều tự bộc phát trong khi chơi.
Điều quan trọng là lời nói của trẻ trong khi thực hiện chức năng giao tiếp ở
mức độ nào đó bắt đầu thực hiện chức năng điều chỉnh hành vi.Trong trị chơi trẻ
ln gặp những sự vật, hành động mới, trẻ bắt đầu làm quen với các hiện tượng, sự
kiện mới, tất cả những gì có liên quan đến trẻ tôi đều gọi ra bằng lời ( các từ),
nhưng để hiểu đúng một tên gọi đơn giản thì chưa đủ, vì thế cần phải đưa ra sự giải
thích tỉ mỉ để chỉ ra ý nghĩa sự vật, hành động đó ( để làm gì?), so sánh cái trẻ đang
nhìn thấy với cái trẻ đã nhìn thấy từ trước.
Ví dụ: Trị chơi bắt chước tiêng kêu của các con vật.
Cơ nói
Trẻ kêu
Con chó
gâu gâu

Con vịt
cạp cạp
Con gà trống
ịóo


Con gà mái
cục cục cục tác
Con gà con
chíp chíp
Trị chơi nói nhanh các đặc điểm các con vật
Con gà mái
có hai chân
Có bốn chân
con lợn, con mèo, con chó
Đẻ trứng
con gà mái, con vịt
Trong quá trình chơi, giúp trẻ hiểu nghĩa của từ, trẻ phải vận dụng vốn từ để
đối đáp một cách nhanh nhẹn, kích thích trẻ sử dụng ngơn ngữ và phát triển lời nói
mạch lạc, đúng ngữ pháp.
* Phát triển ngơn ngữ Qua giờ đón, trả trẻ
Sự ân cần niềm nở của cơ giáo khi đón trẻ sẽ là niềm tin, sự an tâm từ phía
phụ huynh và cũng là chỗ dự an toàn khi trẻ vào lớp, cũng ngay lúc này đây cô
giáo hướng dẫn trẻ để cặp, xếp dép ngăn nắp đúng nơi qui định vừa trị chuyện
cùng trẻ.
Sáng nay mẹ cho con ăn gì?
Sáng nay ai đưa con đi học?
Mẹ/ ba đưa con đi học bằng xe gì? ( xe máy )
Xe máy kêu như thế nào? ( xe máy kêu pim pim)
Xe máy có mấy bánh? ( xe máy có 2 bánh)

Trị chuyện với trẻ là hình thức đơn giản nhất để cung cấp vốn từ và phát triển
ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là phát triển ngôn ngữ mạch lạc, bởi qua trị chuyện cơ
cung cấp và mở rộng vốn từ cho trẻ, khi trẻ mạnh dạn trị chuyện cùng với cơ có
nghĩa là trẻ đã tự tin vào vốn từ của mình, ngơn ngữ của trẻ nhờ đó mà được mở
rộng và phát triển hơn
* Phát triển ngôn ngữ Qua giờ ăn
Trước khi ăn, cô và trẻ cùng hát bài “ Mời bạn ăn”, để mau lớn các con phải
ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, thế trong bài hát có những loại thức ăn nào? ( cho trẻ
kể: thịt, rau, trứng, đậu, cá, tôm), bữa trưa hôm nay các con được ăn cơm với món
gì nhỉ?, thế là tơi chia cơm và giới thiệu món ăn
Ví dụ: Món mặn là “ Thịt kho đậu”, món canh “ Canh rau cải thịt bằm”
Hơm nay các con được ăn cơm với món ăn mặn là “Thịt kho đậu”
Vậy thịt, đậu cung cấp cho chúng ta chất dinh dưỡng gì? (chất đạm), canh rau
cung cấp cho chúng ta chất gì? (vi ta min, chất xơ), tơi ln trị chuyện với trẻ
trước khi ăn để tạo khơng khí vui vẻ, giúp trẻ ăn ngon miệng vừa cung cố vốn từ
cho trẻ
* Phát triển ngôn ngữ Qua giờ ngủ
Khi trẻ đã vào sạp tôi mở những ca khúc nhẹ nhàng, có lời ru êm ái, có nội
dung nhắc nhở trẻ những quy tắc trong giờ ngủ để trẻ nghe
Ví dụ: Bài hát “ Giờ đi ngủ” trẻ nghe và nằm đúng tư thế, không nằm sấp,
không nói chuyện
*Phát triển ngơn ngữ thơng qua hoạt động dạo chơi tham quan
Hoạt động dạo chơi tham quan, trẻ được trực tiếp quan sát các sự vật, hiện


tượng phong phú trong cuộc sống, mục đích của dạo chơi tham quan là mở rộng
tầm hiểu biết của trẻ, trên cơ sở đó cung cấp, củng cố một số lượng lớn vốn từ cho
trẻ. Để dạo chơi, tham quan đạt hiệu quả, tôi chuẩn bị tốt nội dung cho trẻ quan sát,
những từ, câu cần dạy trẻ; những câu hỏi yêu cầu trẻ trả lời, những phương pháp,
biện pháp cần tích cực hóa ngơn ngữ cho trẻ

Ví dụ: Cho trẻ quan sát cây xanh
Tơi chọn được vị trí để trẻ quan sát tổng thể cây xanh, chuẩn bị hệ thống câu
hỏi như:
+ Đây là cây gì? (Ngay lúc này đây trẻ đã được được quan sát, trãi nghiệm
thực tế nên trẻ sẽ trả lời được: Cây sung ), tôi cho nhiều trẻ trả lời hoặc đồng thanh
từ mới này
+ Cây sung gồm có những bộ phận nào? (rễ, thân, cành, lá)
+ Rễ ở đâu? Các con có thấy được phần rễ khơng? ( rễ bám sâu vào lịng đất)
+ Lá sung như thế nào? ( lá sung to)
+ Ich lợi của cây sung? ( cho ta bóng mát, vẻ đẹp thiên nhiên)
Sau thời gian tham quan về, cô và trẻ cùng đàm thoại về nội dung tham quan
nhằm củng cố kiến thức thu được trong buổi dạo chơi tham quan, củng cố và tích
cực hóa vốn từ cho trẻ, cơ thường xun sữa sai câu nói của trẻ ở mọi lúc mọi nơi
để giúp trẻ có nguồn vốn từ phong phú và đa dạng
- Biện pháp 4: Luyện nói mọi lúc mọi nơi cho những cháu chậm nói, phát âm
chưa rõ lời.
Trong lớp có một số cháu chậm nói, phát âm chưa rõ lời, tôi chú ý đến những
cháu này trong tất cả các hoạt động hằng ngày ở lớp như cháu: Quỳnh Như , Linh
Đan , Tiến Đạt ,Kiều Linh …Vào những giờ hoạt động góc, tơi chia những cháu
này chơi cùng nhóm với các bạn nói rõ lời, tơi chỉ việc theo dõi, giúp đỡ khi có
tình huống xảy ra.Vì thế những cháu này rất an tâm khi chơi cùng các bạn, cháu
chơi đến lúc gần hết giờ, tôi gọi: “Các con ơi! Giờ chơi sắp hết rồi”, thế là những
cháu phát âm rõ lời “Dạ” một cách to rõ, cịn những cháu chậm nói, phát âm chưa
rõ lời thì cũng ngẩng ngay đầu lên nhìn tơi và “ạ”.Tôi nghĩ ngay đến từ “dạ” và bắt
đầu tập cho những cháu này “dạ” theo tôi. Tôi gọi tên từng cháu như “Quỳnh Như
ơi!” rồi tập cho cháu dạ” nhiều lần.... Sau đó tơi gọi “Các cháu ơi!” thì những cháu
này cùng “dạ”, cháu nào nói đúng thì được cô khen.
Cứ thế, tôi tập cho các cháu trong bất cứ tình huống nào thuận lợi nhất trong
mỗi ngày ở lớp. Vào giờ ăn tôi gọi cháu lại chỗ tôi để tôi cho cháu ăn, tôi gọi:
“Quỳnh Như ơi” rồi tập cháu nói “dạ”, hoặc giờ vệ sinh tơi cũng gọi “Quỳnh Như

ơi!” lại đây cô lau mặt cho và tập cháu nói “dạ”. Cùng với một cơ giáo trong lớp,
chúng tơi kiên trì trong suốt một tuần lễ, thế là các cháu đã nói được từ “dạ”.
Tơi tập từng cháu nói bằng nhiều hình thức tơi ln tạo cơ hội cho
những cháu chậm nói, nói chưa rõ lời được nói nhiều.
- Biện pháp thứ 5: Làm tốt cơng tác phối hợp tuyên truyền với phụ huynh.
Với phương châm “Trường học là nhà, nhà là trường học” thì việc phối kết
hợp với các bậc phụ huynh là một trong những biện pháp rất cần thiết để giáo dục


trẻ. Gia đình giáo dục tốt, trẻ sẽ có điểm xuất phát tốt và nề nếp tốt. Ngược lại, trẻ
sẽ khơng có gì khi nếu khơng được gia đình quan tâm giáo dục.
Như vậy, xuất phát điểm của trẻ là chưa cơng bằng. Vì vậy, Giáo viên và phụ
huynh đều phải tiến hành giáo dục trẻ song song với nhau. Trong buổi họp phụ
huynh đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của ngôn
ngữ đối với sự phát triển cảu trẻ, để phụ huynh nhận thức rõ ý nghĩa vấn đề để
cùng nhà trường giáo dục trẻ.
Thông qua bảng tuyên truyền với phụ huynh. Đây là nơi trao đổi thông tin
với phụ huynh rất hiệu quả.
Thông qua các buổi hợp phụ huynh, tôi cũng đã chủ động lồng ghép nội dung
phát triển ngôn ngữ cho trẻ đến các bậc phụ huynh.
Thơng qua giờ đón trẻ, tơi đã trao đổi với phụ huynh về tình hình sức khoẻ, vệ
sinh cá nhân, những phản ứng kém linh hoạt cũng như những kỹ năng của trẻ để
cùng phụ huynh giáo dục trẻ, giúp trẻ chủ động trong các hoạt động.
Trao đổi tuyên truyền với phụ huynh cố gắng dành thời gian để trò chuyện, tâm
sự với trẻ và lắng nghe trẻ nói. Khi trị chuyện với trẻ phải nói rõ ràng, mạnh lạc,
tốc độ vừa nghe để trẻ nghe cho dễ. Cha mẹ, người thân cố gắng nói đúng , khơng
nên bắt trước những từ trẻ nói ngọng mà cần phải sửa sai ngay những từ trẻ nói sai
cho trẻ , để trẻ bắt chước được cho đúng.
Khuyến khích hoặc tuyên truyền với phụ huynh cung cấp kinh nghiệm sống cho
trẻ. Tránh khơng nói tiếng địa phương, tập cho trẻ nói ở mọi lúc mọi nơi, cần tránh

cho trẻ nghe những hình thái ngơn ngữ khơng chính xác...
Ví dụ: Bố mẹ khi đón trẻ về nhà thường xun trị chuyện cùng trẻ như :
+ Hơm nay con đi học cơ cho con ăn gì?
+Đến lớp con có ngoan khơng?
+ Hơm nay cơ dạy con bài thơ gì ?....Từ những câu hỏi trò chuyện đơn giản như
vậy cũng đã góp phần phát triển ngơn ngữ cho trẻ.
3.Kết quả đạt được:
Qua quá trình nghiên cứu và áp dụng những biện pháp trên tôi đã thu được kết
quả đáng phấn khởi như sau:
- Bản thân nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề giáo dục phát triển ngôn
ngữ cho trẻ trong trường mầm non thông qua các hoạt động, các bài thơ, câu
chuyện, các trò chơi và bằng trải nghiệm thực tế. Ln tìm tịi các kiến thức chăm
sóc , giáo dục trẻ để nắm vững các nội dung, phương pháp, kỹ năng để truyền đạt
cho trẻ giúp trẻ lễ phép, tự tin và biết hợp tác với cô giáo và các bạn.
Linh hoạt và sáng tạo hơn trong việc sử dụng các phương pháp và hình thức tổ
chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
- Trẻ đã mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp với cô và các bạn trong lớp, với
mọi người xung quanh. Vốn từ của trẻ đã phong phú hơn rất nhiều so với đầu năm
học. Trẻ đã thuộc một số bài hát , bài thơ trong các chủ điểm .
Trẻ có ý thức trong các giờ học , có thái độ tích cực, đồn kết…thích tham gia vào
các hoạt động cùng cơ. Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn trong khi giao tiếp. Khả năng


nghe, hiểu, trả lời câu hỏi của trẻ đã tiến bộ rõ rệt được thể hiện qua bảng khảo sát
cuối năm như sau :
Bảng khảo sát có sự kết hợp của Ban giám hiệu nhà trường qua kiểm tra cuối năm .
Số trẻ
được điều
tra

Nội dung
Khả năng nghe hiểu
ngôn ngữ

Số trẻ đạt Tỷ lệ

%

Số trẻ
Tỷ lệ %
chưa đạt

25/28

90%

3/28

10%

25/28

90%

3/28

10%

Khả năng nói rõ từ

24/28

86%

4/28

14%

Mạnh dạn trong
giao tiếp

24/28

86%

4/28

14%

Vốn từ của trẻ
28 cháu

III- Kiến Nghị và đề xuất .
1/ Đối với cấp trên :
- Đầu tư kinh phí mua sắm trang thiết bị dạy học cho nhà trường .
- Tổ chức tập huấn chuyên môn trong toàn huyện để các trường tham gia .
2/ Đối với nhà trường:
Hằng năm cung cấp thêm đồ dùng , đồ chơi mới , đẹp hấp dẫn cho trẻ .
Nhà trường tăng cường tổ chức các buổi hội thảo về chuyên đề phát triển ngôn
ngữ để giáo viên được trao đổi những vướng mắc trong việc thực hiện.

Trên đây là một số biện pháp giúp trẻ 24 -36 tháng phát triển ngôn ngữ mà tôi đã
rút ra được trong quá trình thực hiện. Phát triển ngơn ngữ cho trẻ tốt , nhằm góp phần
giúp trẻ phát triển về mọi mặt đạo đức, nhân cách, phẩm chất, thẩm mỹ, trí tuệ và
ngơn ngữ. Song trong q nghiên cứu vẫn cịn những thiếu sót nhất định, bản thân tơi
rất mong được sự góp ý xây dựng của hội đồng khoa học các cấp để sáng kiến kinh
nghiệm của tơi hồn thiện hơn góp phần nâng cao chất lượng nội dung phát triển
ngơn ngữ cho trẻ nơi tơi cơng tác nói riêng và phát triển ngôn ngữ cho trẻ lứa tuổi 2436 ở các trường mầm non nói chung.
Người thực hiện