ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO
TÍNH CƠNG KHAI, MINH BẠCH TRONG ĐẤU GIÁ
QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT TẠI QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Nguyễn Thị Khuy, Hoàng Thị Phương Thảo, Vũ Thị Hường
Trường Đại học Tài ngun và Mơi trường Hà Nội
Tóm tắt
Cơng tác đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Hà Đông, thành phố Hà Nội đóng vai trị quan
trọng, góp phần đạt được các mục tiêu phát triển về kinh tế - xã hội của quận. Trung tâm phát triển
quỹ đất quận Hà Đông đã tổ chức đấu giá tại 02 dự án trên địa bàn phường Kiến Hưng và Phú
Lương. Tổng số gồm 70 lơ đất, diện tích 3.516,1 m2 với diện tích mỗi lơ dao động từ 49,1 m2 - 83,8
m2, thu về cho ngân sách 140.419.550.000 đồng. Việc xác định giá khởi điểm đảm bảo đúng trình tự,
thủ tục, công khai, minh bạch, khách quan, trung thực, đảm bảo quyền và lợi ích của các bên tham
gia đấu giá với mức chênh lệch trung bình giữa số tiền trúng đấu giá và giá khởi điểm dao động chủ
yếu trong phạm vi 1,3 lần đến 1,56 lần tại 02 dự án. Các lơ đất đấu giá ở vị trí trung tâm, có khả
năng sinh lời cao hơn thì mức chênh lệch lớn hơn, lên tới 1,95 lần. Để nâng cao tính cơng khai, minh
bạch trong cơng tác đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn quận trong thời gian tới, cơ quan chức
năng nên xem xét hình thức tổ chức đấu giá, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, đồng
thời cũng cần áp dụng những biện pháp về khoa học công nghệ trong đấu giá quyền sử dụng đất.
Từ khóa: Đấu giá quyền sử dụng đất; Hà Đông; Hà Nội.
Abstract
Assessing the situation and proposed solutions to improve publicity and transparency in
auctions on Land use rights in Ha Dong district, Hanoi City
The auctions on land use right in Ha Dong district, Hanoi City plays an important role,
contributing to achieving the district’s socio-economic development goals. Ha Dong District Land
Fund Development Center held auctions at 2 projects in Kien Hung and Phu Luong wards with a
total of 70 land lots, area of 3.566,3 m2 with the area of each lot ranging from 49 - 83,8 m2 collected
for the budget 140.419.550.000 VND. The determination of the starting price ensures the correct
order, procedures, publicity, transparency, objectivity, honesty, ensures the rights and interests
of the auction participants with the average difference between the winning amount Auction and
starting price fluctuated mainly in the range of 1,3 times to 1,56 times in 2 projects. The land
plots auctioned in a central location, with higher profitability, the difference is larger, up to 1,95
times. In order to improve the publicity and transparency in the auctions on land use right in this
district in the coming time, the authorities should consider the form of auction organization and
propaganda to raise people’s awareness. At the same time, it is also necessary to apply science and
technology in the auctions on land use right.
Keywords: Auctions on Land use right; Ha Dong; Hanoi.
1. Đặt vấn đề
Ở nước ta, “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất
quản lý”, Nhà nước không trực tiếp sử dụng đất mà trao quyền sử dụng đất (QSDĐ) cho người sử
dụng đất thơng qua các hình thức, như: giao đất, cho th đất và công nhận quyền sử dụng đất [3].
Để bảo vệ quyền của người sử dụng đất, Nhà nước quy định người sử dụng đất có quyền sử dụng
đất và quyền sử dụng đất là một quyền tài sản [1].
548
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
Đấu giá quyền sử dụng đất (ĐGQSDĐ) là hình thức Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất,
cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất quy định tại Khoản 1, Điều 118 của Luật Đất
đai năm 2013. Đấu giá quyền sử dụng đất phải được thực hiện theo nguyên tắc nhất định, đảm bảo
quyền lợi của các chủ thể khi tham gia vào quan hệ pháp luật này. Quy định về nguyên tắc đấu giá
quyền sử dụng đất dựa trên nguyên tắc hoạt động đấu giá nói chung và mang những đặc điểm riêng
của hoạt động ĐGQSDĐ. Nguyên tắc này được quy định cụ thể tại Điều 117, Luật Đất đai năm 2013.
Thực tế đã chứng minh, nguồn tài nguyên đất mang lại những lợi ích to lớn cho Nhà nước,
người sử dụng đất và cho tồn xã hội. Trong đó, hoạt động ĐGQSDĐ có vai trị quan trọng: (1) Là
phương thức giúp Nhà nước huy động tối đa nguồn thu cho ngân sách, tạo vốn đầu tư xây dựng cơ
sở hạ tầng và phát triển kinh tế; (2) Tạo cơ sở cho sự phát triển thị trường QSDĐ, thị trường bất
động sản; (3) Góp phần tạo lập sự ổn định, sự minh bạch, công bằng xã hội trong hoạt động giao
đất, cho thuê đất, đảm bảo lợi ích của Nhà nước và lợi ích của người sử dụng đất [2]. Do đó, nếu
quá trình ĐGQSDĐ khơng đảm bảo tính cơng khai, minh bạch thì mục đích của chủ thể có QSDĐ
đặt ra trong ĐGQSDĐ sẽ không đạt được, QSDĐ sẽ không được bán đúng với giá trị của nó, người
có nhu cầu khơng có điều kiện để tham gia đấu giá. Ngược lại, những người “cị mồi” có cơ hội để
thực hiện hành vi thơng đồng, dìm giá. Bên cạnh đó, sẽ rất khó khăn, nếu khơng muốn nói là khơng
thực hiện được việc giám sát của nhân dân và xã hội đối với q trình ĐGQSDĐ.
Quận Hà Đơng cách trung tâm Hà Nội 10 km về phía Tây Nam. Hà Đơng có diện tích tự nhiên
4.963,77 ha và 17 đơn vị hành chính phường. Hà Đơng là nơi đặt trụ sở một số cơ quan hành chính
cấp thành phố của thủ đơ Hà Nội. Hà Đông vốn là một vùng đất giàu truyền thống văn hóa và hiện
nay là một trong những địa phương có tốc độ phát triển nhanh nhất của Hà Nội. Điều này dẫn tới sự
chuyển dịch cơ cấu sử dụng đất phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Trong đó, cơng tác ĐGQSDĐ đóng vai trị quan trọng trong việc huy động nguồn tài nguyên đất,
nguồn tài chính từ đất, nhằm góp phần đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
2. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp: Được sử dụng để thu thập số liệu tại các phòng, ban
về đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn quận Hà đông, thành phố Hà Nội.
- Phương pháp chọn điểm nghiên cứu: Quận Hà Đơng có 17 đơn vị hành chính phường,
nghiên cứu lựa chọn 02 dự án đại diện cho 02 phường để đánh giá mức chênh lệch giữa số tiền
trúng ĐGQSDĐ và giá khởi điểm ĐGQSDĐ.
- Phương pháp điều tra, thu thập số liệu sơ cấp: Sử dụng phiếu điều tra phỏng vấn: (1)
Cán bộ thực hiện công tác quản lý Nhà nước về đất đai (24 cán bộ các phịng ban và cán bộ địa
chính có khu đất đấu giá); (2) Đối tượng sử dụng đất (tổ chức hoặc hộ gia đình, cá nhân) tham gia
ĐGQSDĐ, các đối tượng thuộc khu vực có đất bị thu hồi để thực hiện dự án (mỗi dự án 30 phiếu).
- Phương pháp thống kê, phân tích, xử lý và so sánh số liệu: Thống kê, phân tích, xử lý
số liệu thu thập tại 02 dự án bằng phần mềm Excel; xác định mức chênh lệch giữa số tiền trúng
ĐGQSDĐ và giá khởi điểm ĐGQSDĐ.
- Phương pháp quan sát: Để đánh giá trực tiếp mức độ công khai, minh bạch trong đấu giá
quyền sử dụng đất trên các trang thông tin điện tử và cung cấp thông tin tại chỗ.
3. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
3.1. Quy trình đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Hà Đông
Quy chế ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành
phố Hà Nội được áp dụng theo Quyết định số 04/2017/QĐ-UBND ngày 24/02/2017 của Ủy ban
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
549
nhân dân thành phố Hà Nội quy định về Đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng
đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội.
- Về trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất
Công tác ĐGQSDĐ trên địa bàn quận Hà Đông, thành phố Hà Nội được thực hiện theo đúng
trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định.
- Xác định giá khởi điểm, tiền đặt trước, bước giá và phí tham gia ĐGQSDĐ
+ Giá khởi điểm được thực hiện theo đúng hướng dẫn việc xác định giá khởi điểm trong hoạt
động ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất. Giá khởi điểm được xác định theo Thông tư
số 48/2012/TT-BTC và Thông tư số 02/2015/TT-BTC ngày 05/01/2015 của Bộ Tài chính về việc
sửa đổi, bổ sung Thông tư số 48/2012/TT-BTC về việc xác định giá khởi điểm trong hoạt động
ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất.
Giá khởi điểm được áp dụng dựa trên bảng giá đất do UBND thành phố quy định hoặc áp dụng
phương pháp so sánh trực tiếp để xây dựng cụ thể cho từng lơ đất thuộc các vị trí đấu giá theo từng
dự án. Phương pháp xác định giá khởi điểm đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, cơng khai, khách quan
và trung thực. Số liệu thể hiện mức chênh lệch giữa giá khởi điểm và giá theo bảng giá đất do UBND
thành phố ban hành hoặc theo bảng giá đất cụ thể theo Quyết định của UBND thành phố.
- Về hình thức đấu giá quyền sử dụng đất
Hình thức ĐGQSDĐ được thể hiện cụ thể trong phương án đấu giá quyền sử dụng đất tại
mỗi dự án trên địa bàn quận. Hình thức đấu giá được áp dụng khi thực hiện cuộc bán đấu giá theo
từng lô và đấu giá bằng bỏ phiếu kín.
- Về cơng khai thơng tin đấu giá quyền sử dụng đất
Các cuộc bán ĐGQSDĐ trên địa bàn quận được công khai thông tin trước, trong và sau khi
tổ chức đấu giá. Các thông tin được công khai cho người dân như: thông tin về cuộc bán đấu giá,
thông tin về hồ sơ bán đấu giá, thông tin cụ thể về lơ đất bán đấu giá (vị trí, diện tích, mục đích,
thời hạn sử dụng đất,…)... tại Cổng thông tin điện tử quận và thành phố, nơi bán ĐGQSDĐ, nơi có
khu đất bán ĐGQSDĐ, trụ sở UBND phường nơi có khu đất ĐGQSDĐ và trên phương tiện thơng
tin đại chúng của địa phương. Việc công khai thông tin được thực hiện tốt, tạo thuận lợi cho người
dân có nhu cầu tham gia ĐGQSDĐ.
3.2. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất tại 02 dự án nghiên cứu
3.2.1. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất tại dự án đấu giá phường Phú Lương
Căn cứ theo Văn bản số 5267/PTQĐ ngày 30/11/2018 của Trung tâm phát triển quỹ đất quận
Hà Đông về việc công nhận kết quả trúng ĐGQSDĐ tại dự án đấu giá quyền sử dụng đất phường
Phú Lương.
Về giá khởi điểm: Giá khởi điểm làm căn cứ ĐGQSDĐ đối với 35 lô đất tại phiên đấu giá
ngày 09/05/2018 là 21.600.000 đồng/m2 đến 27.300.000 đồng/m2.
Bước giá: UBND quận Hà Đông quy định bước giá chung cho tất cả các lô đất là 100.000
đồng/m2 cho một bước giá (Một trăm nghìn đồng trên một mét vng).
Phiên đấu giá được tổ chức theo hình thức bỏ phiếu kín trực tiếp 01 vịng, cơng bố cơng khai
ngay sau khi hết thời gian bỏ phiếu hoặc trước khi hết thời gian quy định nếu toàn bộ người tham gia
đấu giá bỏ phiếu đấu giá vào hòm phiếu.
550
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
Bảng 1. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất tại dự án đấu giá phường Phú Lương
Đơn vị tính: 1.000 đồng
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
Số lơ
NO07-LK01
NO07-K014
NO07-LK02
NO07-LK03
NO07-LK04
NO07-LK05
NO07-LK06
NO07-LK07
NO07-LK08
NO07-LK09
NO07-LK010
NO07-LK011
NO07-LK16
NO07-LK17
NO07-LK18
NO07-LK19
NO07-LK20
NO07-LK21
NO07-LK22
NO07-LK23
NO07-LK24
NO07-LK25
NO07-LK26
NO07-LK27
NO07-LK28
NO08-LK01
NO08-LK02
NO08-LK03
NO08-LK04
NO08-LK08
NO08-LK05
NO08-LK10
NO08-LK06
NO08-LK07
NO08-LK11
Tổng
Diện tích
(m2)
Giá khởi
điểm
Giá trúng
đấu giá
Số tiền
ước thu
Số tiền
trúng đấu
giá
Mức
chênh
lệch
(lần)
50,0
21.600
30.500
1.080.000
1.525.000
1,41
50,0
21.600
29.800
1.080.000
1.490.000
1,38
50,0
50,0
50,0
50,0
50,0
50,0
50,0
83,8
50,0
21.600
21.600
21.600
21.600
21.600
21.600
21.600
27.300
27.300
29.200
29.700
29.300
29.500
30.300
30.100
29.100
53.100
53.100
1.080.000
1.080.000
1.080.000
1.080.000
1.080.000
1.080.000
1.080.000
2.287.740
1.365.000
1.460.000
1.485.000
1.465.000
1.475.000
1.515.000
1.505.000
1.455.000
4.449.780
2.655.000
1,35
1,38
1,36
1,37
1,40
1,39
1,35
1,95
1,95
50,0
27.300
50.200
1.365.000
2.510.000
1,84
50,0
50,0
50,0
50,0
50,0
50,0
50,0
50.0
50.0
62,0
50,0
50,0
27.300
27.300
27.300
27.300
27.300
27.300
27.300
27.300
27.300
21.600
21.600
21.600
48.500
49.000
47.500
47.000
46.500
46.100
45.600
45.800
46.000
33.200
29.500
29.100
1.365.000
1.365.000
1.365.000
1.365.000
1.365.000
1.365.000
1.365.000
1.365.000
1.365.000
1.339.200
1.080.000
1.080.000
2.425.000
2.450.000
2.375.000
2.350.000
2.325.000
2.305.000
2.280.000
2.290.000
2.300.000
2.058.400
1.475.000
1.455.000
1,78
1,79
1,74
1,72
1,70
1,69
1,67
1,68
1,68
1,54
1,37
1,35
50,0
21.600
28.800
1.080.000
1.440.000
1,33
50,0
21.600
29.200
1.080.000
1.460.000
1,35
50,0
50,0
63,0
1.808,8
21.600
21.600
21.600
27.200
27.900
32.900
1.080.000
1.080.000
1.360.800
42.967.740
1.360.000
1.395.000
2.072.700
66.865.880
1,26
1,29
1,52
1,56
Nguồn: Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông
Qua bảng số liệu trên, ta thấy tổng kinh phí theo giá khởi điểm thu được 42.967.740.000
đồng và tổng kinh phí thu về từ kết quả trúng đấu giá là 66.865.880.000 đồng, mức độ chênh lệch
trung bình của giá trúng đấu giá so với giá khởi điểm là 1,57 lần. Bên cạnh đó giá trúng đấu giá
dao động từ 27.200.000 đồng đến 53.100.000 đồng. Dự án đấu giá phường Phú Lương gồm 35 lô
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
551
đất với tổng diện tích 1.808,8 m2, các lơ đất có diện tích từ 50,0 m2 đến 83,8 m2 nhưng chủ yếu
diện tích các lơ đất là 50,0 m2, chiếm tỷ lệ 91,43 % trong khu vực đấu giá. Qua đó cho ta thấy, diện
tích giống nhau nhưng vị trí khác nhau dẫn đến giá khởi điểm khác nhau (từ 21.600.000 đồng/m2 27.300.000 đồng/m2 và giá trúng đấu giá có mức chênh lệch từ 1,26 đến 1,95 lần.
Về công tác xác định giá khởi điểm tại dự án cho thấy chưa phù hợp với giá thị trường ở
nhiều vị trí khác giá khởi điểm giống nhau. Khoảng cách giữa giá trúng đấu giá và giá khởi điểm
tại dự án có mức chênh lệch khá cao, đặc biệt, một số vị trí của dự án có mức chênh lệch là 1,84
lần hoặc 1,95 lần. Đó là những lơ đất có vị trí gần mặt đường lớn, nằm tại ngã ba các tuyến đường.
Sau khi phiên đấu giá kết thúc, 100 % người trúng đấu giá đã hoàn thành việc nộp tiền sử dụng đất
vào ngân sách Nhà nước. Cơ quan chức năng có thẩm quyền tiến hành cấp Giấy chứng nhận cho
các đối tượng trúng ĐGQSDĐ.
3.2.2. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất tại dự án đấu giá phường Kiến Hưng
Căn cứ theo Quyết định số 5267/PTQĐ ngày 30/11/2018 của Trung tâm phát triển quỹ đất
quận Hà Đông về việc công nhận kết quả trúng ĐGQSDĐ tại dự án đấu giá quyền sử dụng đất
phường Kiến Hưng.
Về giá khởi điểm: Giá khởi điểm làm căn cứ đấu giá quyền sử dụng đất đối với 35 lô đất tại
phiên đấu giá ngày 19/10/2018 là 33.200.000 đồng/m2.
Bước giá: UBND quận Hà Đông quy định bước giá chung cho tất cả các thửa đất là 100.000
đồng/m2 cho một bước giá (Một trăm nghìn đồng trên một mét vuông).
Phiên đấu giá được tổ chức theo hình thức bỏ phiếu kín trực tiếp 01 vịng, công bố công khai
ngay sau khi hết thời gian bỏ phiếu hoặc trước khi hết thời gian quy định nếu toàn bộ người tham
gia đấu giá bỏ phiếu đấu giá vào hòm phiếu.
Bảng 2. Kết quả dự án đấu giá quyền sử dụng đất phường Kiến Hưng
Đơn vị tính: 1.000 đồng
TT
Số lơ
1
2
3
4
LK230
LK212
LK321
LK231
LK318
LK216
LK213
LK229
LK304
LK305
LK312
LK317
LK309
LK228
LK303
LK311
LK310
5
6
7
8
9
10
552
Diện tích
(m2)
54,1
50,0
50,0
54,1
Giá khởi
điểm
33.200
33.200
33.200
33.200
Giá trúng
đấu giá
56.600
44.900
44.200
44.000
Số tiền
ước thu
1.796.120
1.660.000
1.660.000
1.796.120
Số tiền trúng
đấu giá
3.062.060
2.245.000
2.210.000
2.380.400
MCL
(lần)
1,70
1,35
1,33
1,33
50,0
33.200
43.800
1.660.000
2.190.000
1,32
50,0
33.200
43.600
1.660.000
2.180.000
1,31
50,0
33.200
43.200
1.660.000
2.160.000
1,30
49,1
50,0
50,0
33.200
33.200
33.200
43.100
42.800
42.500
1.630.120
1.660.000
1.660.000
2.116.210
2.140.000
2.125.000
1,30
1,29
1,28
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
TT
11
12
13
14
15
16
Số lơ
LK308
LK313
LK222
LK223
LK315
LK215
LK217
LK220
LK316
LK221
LK367
LK227
LK306
LK307
LK214
LK218
LK219
LK226
Tổng
Diện tích
(m2)
Giá khởi
điểm
Giá trúng
đấu giá
Số tiền
ước thu
Số tiền trúng
đấu giá
MCL
(lần)
50,0
33.200
42.300
1.660.000
2.115.000
1,27
50,0
50,0
50,0
33.200
33.200
33.200
42.200
42.100
42.000
1.660.000
1.660.000
1.660.000
2.110.000
2.105.000
2.100.000
1,27
1,27
1,27
50,0
33.200
41.800
1.660.000
2.090.000
1,26
50,0
33.200
41.700
1.660.000
2.085.000
1,26
1.707,3
56.682.360
73.553.670
1,30
Nguồn: Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông
Qua số liệu tại Bảng 2, dự án đấu giá phường Kiến Hưng gồm 35 lơ đất có tổng diện tích
1.757,5 m2, diện tích các lơ đất đấu giá từ 49,1 m2 đến 54,1 m2, diện tích các lơ đất là 50,0 m2,
chiếm 91,43 % của dự án. Tổng kinh phí theo giá khởi điểm thu được là 56.682.360.000 đồng và
tổng kinh phí thu về từ kết quả trúng đấu giá là 73.553.670.000 đồng, mức độ chênh lệch trung
bình của giá trúng đấu giá so với giá khởi điểm là 1,30 lần. Bên cạnh đó, giá trúng đấu giá dao động
từ 41.700.000 đồng/m2 đến 56.600.000 đồng/m2.
Về công tác xác định giá khởi điểm để ĐGQSDĐ tại dự án cho thấy chưa phù hợp với giá thị
trường các lơ đất có vị trí khác nhau, diện tích khác nhau nhưng giá khởi điểm được xác định tại dự
án là 33.200.000 đồng/m2. Khoảng cách giữa giá trúng đấu giá và giá khởi điểm tại dự án có mức
chênh lệch khá cao, đặc biệt, một số vị trí của dự án có mức chênh lệch là 1,70 lần. Đó là những lơ
đất có vị trí gần ngã ba các tuyến đường thuận lợi về giao thơng, có khả năng sinh lợi cao khi khai
thác sử dụng. Sau khi phiên đấu giá kết thúc, 100 % người trúng đấu giá đã hoàn thành việc nộp
tiền sử dụng đất vào ngân sách Nhà nước. Cơ quan chức năng có thẩm quyền tiến hành cấp Giấy
chứng nhận cho các đối tượng trúng ĐGQSDĐ.
3.3. Ý kiến đánh giá của cán bộ, người sử dụng đất về công khai, minh bạch trong đấu
giá quyền sử dụng đất
3.3.1. Đánh giá của cán bộ
Điều tra phỏng vấn 24 cán bộ, công chức, viên chức liên quan đến công tác ĐGQSDĐ để
đánh giá tính cơng khai, minh bạch trong ĐGQSDĐ.
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
553
Bảng 3. Ý cán bộ về công khai, minh bạch trong đấu giá quyền sử dụng đất tại 02 dự án
TT
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
Chỉ tiêu công khai, minh bạch
1. Thông tin dự án đấu giá
Rất hài lịng
Hài lịng
Khơng có ý kiến
Khơng hài lịng
Rất khơng hài lịng
2. Trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ
Rất hài lịng
Hài lịng
Khơng có ý kiến
Khơng hài lịng
Rất khơng hài lịng
3. Thơng tin về bước giá
Rất hài lịng
Hài lịng
Khơng có ý kiến
Khơng hài lịng
Rất khơng hài lịng
4. Thơng tin về giá khởi điểm
Rất hài lịng
Hài lịng
Khơng có ý kiến
Khơng hài lịng
Rất khơng hài lịng
5. Hình thức cơng khai, minh bạch thơng tin
Đăng tải trên cổng thông tin điện tử của Quận
Niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước
Công khai trên phương tiện thông tin đại chúng
Thông qua việc tiếp công dân và họp tổ dân phố
Hình thức khác
Dự án ĐGQSDĐ
Tại phường
Tại phường
Phú Lương
Phú Lương
Số
Tỉ lệ
Số phiếu Tỉ lệ (%)
phiếu (%)
9
6
4
3
2
37,50
25,00
16,67
12,50
8,33
10
5
7
2
0
41,67
20,83
29,17
8,33
0,0
6
12
5
0
1
25,00
50,00
20,83
0,00
4,17
3
14
0
5
2
12,50
58,33
0,00
20,83
8,33
18
4
1
0
1
75,0
16,67
4,17
0,00
4,16
15
6
0
2
1
62,50
25,00
0,00
8,33
4,16
3
15
6
0
0
12,50
62,5
25,0
0,00
0,00
4
12
7
1
0
16,67
50,0
29,17
4,16
0,00
3
9
5
7
0
12,50
37,50
20,83
29,17
0,00
5
10
3
6
0
20,83
41,67
12,50
25,00
0,00
Nguồn: Kết quả điều tra
Thành phố Hà Nội rất quan tâm, chú trọng tới việc thực hiện nội dung phổ biến, giáo dục pháp
luật về đất đai nói chung và pháp luật liên quan đến cơng khai, minh bạch ĐGQSDĐ nói riêng trên
địa bàn thành phố. Thực hiện Quyết định số 1408/QĐ-TTg ngày 15/7/2016 của Thủ tướng Chính
phủ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật tiếp cận thông tin, UBND thành phố ban hành Kế
hoạch số 173/KH-UBND triển khai thi hành Luật Tiếp cận thông tin trên địa bàn thành phố.
Từ bảng trên cho thấy, ý kiến nhận xét của các cán bộ thực hiện cơng tác ĐGQSDĐ hiện
nay về trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ và thông tin dự án đấu giá đều được công khai, minh bạch
theo quy định. Với hình thức cơng khai, minh bạch thơng tin để người sử dụng đất có nhu cầu
tham gia ĐGQSDĐ được tiếp cận được thông tin. Tại quận Hà Đơng, các nội dung trong quy
trình đấu giá được công khai, minh bạch với nhiều thức khác nhau như: Đăng tải trên Cổng
554
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
thông tin điện tử của Quận; Niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước; Công khai trên phương tiện
thông tin đại chúng; Thông qua việc tiếp công dân và họp tổ dân phố hoặc hình thức khác.
Trong đó, cán bộ được phỏng vấn đều cho rằng chủ yếu công khai theo hình thức niêm yết tại
trụ sở cơ quan Nhà nước với tỉ lệ đánh giá từ 37,50 % - 41,67 %. Các chỉ tiêu công khai, minh
bạch cũng được các cán bộ đánh giá từ hài lòng đến rất hài lịng, như thơng tin về giá khởi điểm
cơng khai, minh bạch có tỉ lệ đánh giá hài lịng từ 02 dự án từ 16,67 % - 25,0 %; rất hài lịng
từ 62,5 % - 75,0 %; thơng tin về giá khởi điểm có rất nhiều cán bộ khơng cho ý kiến đánh giá
với tỉ lệ đánh giá tại 02 dự án 25,0 % - 29,17 %.
3.3.2. Đánh giá của người tham gia đấu giá
a. Về hình thức cơng khai, minh bạch thông tin trong ĐGQSDĐ
Điều tra đối với 60 người tham gia ĐGQSDĐ tại 02 dự án nghiên cứu. Kết quả điều tra được thể
hiện cụ thể qua Bảng 4.
Bảng 4. Đánh giá về hình thức cơng khai, minh bạch thông tin trong ĐGQSDĐ của người
tham gia đấu giá
TT
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
Dự án ĐGQSDĐ
Tại phường
Tại phường
Chỉ tiêu công khai, minh bạch
Phú Lương
Kiến Hưng
Tỉ lệ
Tỉ lệ
Số phiếu
Số phiếu
(%)
(%)
1.1. Đăng tải trên cổng thơng tin điện tử của quận
Rất hài lịng
3
10,00
4
13,33
Hài lịng
5
16,67
3
10,00
Khơng có ý kiến
2
6,67
0
0,00
Khơng hài lịng
16
53,33
15
50,00
Rất khơng hài lịng
4
13,33
8
26,67
2. Niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước
Rất hài lịng
6
20,00
7
23,33
Hài lịng
13
43,33
12
40,00
Khơng có ý kiến
1
3,33
2
6,67
Khơng hài lịng
3
10,00
6
20,00
Rất khơng hài lịng
7
23,33
3
10,00
3. Cơng khai trên phương tiện thơng tin đại chúng
Rất hài lịng
5
16,67
3
10,00
Hài lịng
6
20,00
7
23,33
Khơng có ý kiến
3
10,00
1
3,33
Khơng hài lịng
11
36,67
15
50,00
Rất khơng hài lịng
5
16,67
4
13,33
4. Thơng qua việc tiếp cơng dân và họp tổ dân phố
Rất hài lịng
12
40,00
8
26,67
Hài lịng
6
20,00
13
43,33
Khơng có ý kiến
0
0,00
2
6,67
Khơng hài lịng
5
16,67
4
13,33
Rất khơng hài lịng
7
23,33
3
10,00
Nguồn: Kết quả điều tra
Hình thức cơng khai được tiến hành dưới nhiều hình thức theo quy định tại Điều 18, Luật
Tiếp cận thơng tin năm 2016 quy định về hình thức và thời điểm công khai thông tin. Trong các
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
555
hình thức cơng khai thơng tin tại Bảng 4, người dân đánh giá cao hình thức cơng khai thơng tin
đấu giá quyền sử dụng đất niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước, tỉ lệ hài lòng từ 40,0 % đến 43,33
% và rất hài lòng đạt từ 20,0 % đến 23,33 % đối 02 dự án đấu giá quyền sử dụng đất tại phường
Kiến Hưng và phường Phú Lương. Bên cạch đó, hình thức cơng khai thơng tin qua việc tiếp công
dân và họp tổ dân phố cũng được đánh giá cao với mức độ hài lòng từ 26,67 % đến 40,0 % nhưng
chỉ phù hợp với những người ra phường thực hiện thủ tục hành chính. Quận Hà Đơng đã triển khai
thực hiện nhiều mơ hình mới phổ biến giáo dục pháp luật về Luật Đất đai 2013 cũng như Luật Tiếp
cận thơng tin năm 2016. Vì vậy, đối với công tác ĐGQSDĐ tại quận đều tiến hành công khai, minh
bạch các nguồn thông tin dưới nhiều hình thức để người dân có nhu cầu tham gia đấu giá tiếp cận
được thông tin và lựa chọn dự án phù hợp với nhu cầu của mình.
b. Về tính công khai, minh bạch thông tin trong ĐGQSDĐ
Ý kiến đánh giá của người tham gia đấu giá về công khai, minh bạch về trình tự, thủ tục trong
đấu giá quyền sử dụng đất chi tiết tại Bảng 5.
Bảng 5. Đánh giá tính cơng khai, minh bạch thực hiện trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ của người
tham gia đấu giá
TT
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
Dự án ĐGQSDĐ
Tại phường
Tại phường
Chỉ tiêu công khai, minh bạch
Phú Lương
Kiến Hưng
Số phiếu
Tỉ lệ (%)
Số phiếu
Tỉ lệ (%)
1. Thông tin dự án ĐGQSDĐ
Rất hài lịng
5
16,67
4
13,33
Hài lịng
7
23,33
6
20,00
Khơng có ý kiến
6
20,00
3
10,00
Khơng hài lịng
7
23,33
8
26,67
Rất khơng hài lịng
5
16,67
9
30,00
2. Trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ
Rất hài lịng
4
13,33
6
20,00
Hài lịng
15
50,00
16
53,33
Khơng có ý kiến
0
0,00
2
6,67
Khơng hài lịng
7
23,33
4
13,33
Rất khơng hài lịng
4
13,33
2
6,67
3. Thơng tin về bước giá
Rất hài lịng
2
6,67
5
16,67
Hài lịng
11
36,67
14
46,67
Khơng có ý kiến
1
3,33
0
0,00
Khơng hài lịng
7
23,33
5
16,67
Rất khơng hài lịng
9
30,00
6
20,00
4. Thơng tin về giá khởi điểm
Rất hài lịng
6
20,00
7
23,33
Hài lịng
15
50,00
12
40,00
Khơng có ý kiến
1
3,33
3
1000
Khơng hài lịng
3
10,00
2
6,67
Rất khơng hài lịng
5
16,67
6
20,00
Nguồn: Kết quả điều tra
Qua Bảng 5 cho thấy, trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ và thông tin dự án đấu giá đều được
công khai, minh bạch theo quy định với mức độ đánh giá hài lịng đối với trình tự, thủ tục là
556
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
50,0 % - 53,33 % tại 02 dự án nghiên cứu. Bên cạch đó cũng có một số thành viên tham gia
phỏng vấn không tiếp cận được thông tin của dự án khi công khai, minh bạch, cụ thể là ý kiến
khơng hài lịng là 23.33 % đến 26,67 %. Tại dự án đấu giá quyền sử dụng đất tại phường Kiến
Hưng có tới 30,0% ý kiến rất khơng hài lịng. Vì vậy, cần có quy định rõ chính sách pháp luật trong
ĐGQSDĐ, có sự giám sát của cơng dân trong trình tự thực hiện và minh bạch, cơng khai thơng tin
để ĐGQSDĐ mang tính cơng bằng, cơng khai, minh bạch và khách quan.
3.4. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao tính cơng khai, minh bạch trong đấu giá
quyền sử dụng đất
3.4.1. Giải pháp về cải cách thủ tục hành chính trong đấu giá quyền sử dụng đất
Quá trình tổ chức, thực thi ĐGQSDĐ có tác động lớn tới tính cơng khai, minh bạch và nâng
cao hiệu quả của cơng tác ĐGQSDĐ, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước cũng như
của tổ chức, cá nhân tham gia ĐGQSDĐ. Để việc thực thi ĐGQSDĐ thực sự hiệu quả, cần quan
tâm tới một số những nội dung sau:
- Mối quan hệ giữa các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong thực hiện pháp luật về
ĐGQSDĐ;
- Thủ tục hành chính về ĐGQSDĐ;
- Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong công khai, minh bạch ĐGQSDĐ.
3.4.2. Giải pháp về công nghệ thông tin trong đấu giá quyền sử dụng đất
Với những thành tựu khoa học cơng nghệ hiện nay, việc khai thác những mặt tích cực của
CNTT để truyền tải các quyết sách đến người dân có cơ hội tiếp cận thơng tin liên quan đến quyền
và lợi ích của họ là cấp thiết và có ý nghĩa thực tiễn cao. Để hoạt động ĐGQSDĐ thực sự hiệu
quả, đảm bảo tính cơng khai, minh bạch cần quan tâm tới việc ứng dụng công nghệ vào trong
ĐGQSDĐ, thể hiện qua một số những nội dung sau:
- Xây dựng CSDL về ĐGQSDĐ và hoàn thiện cơ sở hạ tầng CNTT.
- Áp dụng công nghệ thông tin trong triển khai ĐGQSDĐ trực tuyến.
3.4.3. Giải pháp về tuyên truyền, chính sách, pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất
Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật có vị trí vơ cùng quan trọng trong việc
nâng cao hiệu quả trong cơng tác ĐGQSDĐ nói chung và trong tăng cường cơng khai, minh
bạch ĐGQSDĐ nói riêng. Thực tế cho thấy, việc thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến giáo
dục pháp luật là một phần nguyên nhân ảnh hưởng tới hiệu quả tính cơng khai, minh bạch trong
ĐGQSDĐ. Việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về ĐGQSDĐ để các công
dân và đặc biệt là các tổ chức, cá nhân có nhu cầu ĐGQSDĐ có thể hiểu rõ được những quy định
của pháp luật về trình tự, thủ tục, quyền và nghĩa vụ của mình. Thực hiện tốt nội dung này sẽ góp
phần nâng cao được sự hiểu biết, niềm tin cho người dân, đồng thời để người dân có thái độ tích
cực khi tham gia vào ĐGQSDĐ.
4. Kết luận
Quy trình thực hiện ĐGQSDĐ tại quận Hà Đông phù hợp với quy định của pháp luật và tình
hình thực tiễn tại địa phương. Việc xác định giá khởi điểm đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, công
khai, minh bạch, khách quan, trung thực, đảm bảo quyền và lợi ích của các bên tham gia đấu giá,
với mức chênh lệch trung bình giữa số tiền trúng đấu giá và giá khởi điểm dao động chủ yếu trong
phạm vi 1,3 lần đến 1,56 lần tại 02 dự án. Các lơ đất đấu giá ở vị trí trung tâm, có khả năng sinh lời
cao hơn thì mức chênh lệch lớn hơn, lên tới 1,95 lần. Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
557
đã tổ chức đấu giá tại 02 dự án trên địa bàn phường Kiến Hưng và Phú Lương với tổng số 70 lơ
đất, diện tích 3.516,1 m2 với diện dích tích mỗi lơ dao động từ 49,1 - 83,8 m2, thu về cho ngân sách
140.419.550.000 đồng.
Đánh giá ý kiến của những cán bộ thực hiện công tác đấu giá quyền sử dụng đất hiện nay
về trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ và thông tin dự án đấu giá đều được công khai, minh bạch theo
quy định, với tỷ lệ hài lòng từ 50,0 - 58,33 % tại 02 dự án. Với hình thức cơng khai, minh bạch
thơng tin đa dạng đã giúp được nhiều người sử dụng đất có nhu cầu tham gia ĐGQSDĐ tiếp cận
được thơng tin. Tuy nhiên, hình thức công khai niêm yết tại trụ sở cơ quan quản lý Nhà nước
được đánh giá tỷ lệ cao nhất, từ 37,50 - 41,67 %. Đối với người tham gia đấu giá quyền sử dụng
đất đánh giá là hài lòng và rất hài lịng về cơng khai, minh bạch thơng tin về đấu giá quyền sử
dụng đất, với tỷ lệ 50,0 - 53,33 % đối với cơng khai trình tự thủ tục đấu giá, niêm yết tại trụ
sở cơ quan Nhà nước về thông tin ĐGQSDĐ được đánh giá với tỷ lệ 40,0 - 43,33 % tại 02 dự án.
Để nâng cao hiệu quả tính cơng khai, minh bạch trong công tác ĐGQSDĐ trên địa bàn quận
trong thời gian tới, cơ quan chức năng nên xem xét hình thức tổ chức đấu giá, tuyên truyền nâng
cao nhận thức của người dân, đồng thời cũng cần áp dụng những biện pháp về khoa học công nghệ
trong đấu giá quyền sử dụng đất.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Trần Tiến Hải (2015). Thực hiện pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất ở các tỉnh Bắc Trung Bộ Việt
Nam hiện nay. Luận án Tiến sĩ Luật học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
[2]. Nguyễn Minh Tâm (2016). Vai trị của việc đấu giá quyền sử dụng đất trong nền kinh tế thị trường ở
nước ta.
[3]. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013). Luật Đất đai. Nxb. Chính trị Quốc gia,
Hà Nội.
[4]. Quyết định số 5267/PTQĐ ngày 30/11/2018 của Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông về việc
công nhận kết quả trúng ĐGQSDĐ tại dự án đấu giá quyền sử dụng đất phường Phú Lương và phường
Kiến Hưng.
[5]. Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Hà Đông (2020). Danh mục lập hồ sơ đấu giá quyền sử dụng đất
theo quy định trên địa bàn quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.
[6]. Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Hà Đông. Hồ sơ tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất vào mục đích
làm nhà ở tại quận Hà Đông.
[7]. UBND thành phố Hà Nội (2016). Điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử
dụng đất kỳ cuối (2016 - 2020) thành phố Hà Nội.
[8]. UBND thành phố Hà Nội (2017). Quyết định số 04/2017/QĐ-UBND ngày 24 tháng 02 năm 2017 của
Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội quy định về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng
đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Ngày chấp nhận đăng: 10/11/2021. Người phản biện: TS. Phạm Anh Tuấn
558
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững