SKKN phương pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả bài dạy trong môn toán lớp 1

TÊN MỤC

TRANG

1. Mở đầu.
1.1. Lí do chọn đề tài.
1.2. Đối tượng nghiên cứu
1.3. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung.
2.1. Cơ sở lí luận.
2.2. Thực trạng
2.3. Các giải pháp tổ chức thực hiện
2.3.1. Giáo viên cần nắm rõ các dạng trò chơi trong mơn Tốn lớp 1
2.3.2. Giáo viên cần nắm vững các nguyên tắc chủ yếu để thiết kế
và sưu tầm trị chơi tốn học.
2.3.3. Nắm rõ cấu trúc trị chơi học tập Toán:
2.3.4. Nắm vững một số yêu cầu khi tổ chức các trò chơi học tập.
2.3.5. Một số trị chơi Tốn học và cách tổ chức thực hiện
2.3.5.1. Các trò chơi củng cố nội dung số học
2.3.5.2. Các trị chơi có yếu tố hình học.
2.4. Hiệu quả:
3. Kết luận, kiến nghị.
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

1


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Phát triển trí tuệ cho học sinh Tiểu học là một trong những vấn đề được quan

tâm hàng đầu của hầu hết các quốc gia, của các bậc phụ huynh và các thầy cô
giáo. Cùng với tất cả các môn học khác trong chiến lược phát triển tồn diện, có
thể nói Tốn học đóng một vai trị hết sức quan trọng, nó rèn luyện cho các em
khơng chỉ đơn thuần là tính tốn mà điều chủ yếu là năng lực tư duy. Chính bởi
tư duy sâu sắc mà các em mới có thể nhanh nhẹn, nhạy bén hơn trong nhiều môn
học khác. Rèn luyện tốn học khơng có nghĩa đơn giản là kì vọng các em trở
thành những nhà tốn học mà chính là rèn luyện cho các em trở nên linh hoạt
hơn khi tiếp cận những vấn đề trong nhà trường hoặc giải quyết bất cứ một vấn
đề nào trong thực tiễn cuộc sống.
Mơn Tốn có tầm quan trọng to lớn, có khả năng giáo dục trong việc rèn
luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận logic, thao tác tư duy cần
thiết để nhận thức thế giới hiện thực như: trừu tượng hóa, khái qt hóa, khả
năng phân tích tổng hợp, so sánh, dự đốn, chứng minh. Mơn Tốn cịn góp
phần giáo dục lí trí và những đức tính tốt như: trung thực, cần cù, chịu khó, ý
thức vượt khó khăn, tìm tịi sáng tạo và nhiều kĩ năng tính tốn cần thiết để con
người phát triển tồn diện, hình thành nhân cách tốt đẹp cho con người lao động
trong thời đại mới.
Đối với mơn Tốn ở Tiểu học, nếu giáo viên chỉ truyền đạt, giảng giải theo
tài liệu có sẵn, theo sách giáo khoa, theo hướng dẫn và thiết kế bài dạy một cách
máy móc, giáo viên áp đặt, thơng báo kiến thức có sẵn... thì sẽ làm cho học sinh
học tập một cách thụ động. Điều đó sẽ khiến cho việc học tập của các em diễn ra
một cách đơn điệu, tẻ nhạt dẫn đến kết quả học tập khơng cao. Đó là một trong
những ngun nhân gây cản trở việc đào tạo các em thành những con người
năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi mới diễn ra hàng
ngày.
Mặt khác, học sinh Tiểu học có trí thơng minh khá nhạy bén, sắc sảo, có óc
tưởng tượng phong phú. Đó là tiền đề tốt cho sự phát triển tư duy toán học.
2

Nhưng các em cũng rất dễ bị phân tán, rối trí nếu bị áp đặt, căng thẳng hay quá
tải. Hơn nữa, học sinh ở bậc Tiểu học nói chung, học sinh lớp 1 nói riêng đang
trong giai đoạn phát triển cơ thể hay nói cụ thể hơn là các hệ cơ quan chưa hồn
thiện vì thế sức dẻo dai của cơ thể còn thấp; một mặt trẻ vừa chuyển từ môi
trường vui chơi là chủ yếu sang môi trường học tập địi hỏi sự chú ý cao cho nên
trẻ khó có thể ngồi lâu trong phịng học cũng như tập trung chú ý vào bài học
trong một thời gian dài. Và đặc biệt ở lứa tuổi lớp 1 các em chóng nhớ nhưng lại
mau quên.
Học sinh lớp 1 khi học Toán, về kiến thức bước đầu cần nắm được một số
kiến thức cơ bản, đơn giản về đếm, đọc viết, so sánh các số trong phạm vi 100,
cộng, trừ không nhớ trong phạm vi 100. Yêu cầu với các em khi học tốn lớp 1
là, có thể nhận biết các số, biết đọc chúng và viết chúng thành thạo. Vì thế, cần
chú ý một số phương pháp phát triển tư duy và hứng thú học toán cho trẻ độ ở
tuổi này; cần nhận thức được độ dài và đo độ dài trong phạm vi 20cm, biết xem
đồng hồ, biết một số hình cơ bản (vng, trịn, tam giác,…), biết giải tốn có lời
văn.
Về kĩ năng: Các bạn nhỏ khi mới bước vào học tốn lớp 1 sẽ hình thành và
rèn luyện các kĩ năng đọc, viết, đếm, so sánh các số trong phạm vi 100;
Các em phải rèn luyện kĩ năng về cộng, trừ không nhớ trong phạm vi 100, đo và
ước lượng độ dài đoạn thẳng, nhận biết hình vng hình tam giác, hình trịn,
điểm , đoạn thẳng.
Qua q trình giảng dạy, tơi nhận thấy muốn các em học tốt mơn Tốn trước
hết phải tạo cho các em những say mê hứng thú với môn học. Để làm được điều
đó, người giáo viên ln phải biết tổ chức, hướng dẫn để học sinh tự tìm tịi, chủ
động chiếm lĩnh kiến thức. Kiến thức toán lớp 1 đơn giản, rất gần gũi với học
sinh nên việc dạy toán phải gắn liền với thực tế, gần với cuộc sống thực của học
sinh. Giáo viên hướng dẫn để học sinh từ những vốn kinh nghiệm đã có hình
thành những kiến thức mới một cách nhẹ nhàng tự nhiên. Động viên học sinh
tập suy nghĩ, tập nói, tập diễn đạt theo cách của riêng mình. Con đường hình
thành kiến thức với học sinh lớp 1 hiệu quả nhất là bắt đầu với các hoạt động

3


thao tác bằng tay, với các vật thật, hoạt động trên mơ hình, hoạt động ngơn ngữ,
cuối cùng là hoạt động trí óc. Ngồi ra việc sử dụng các trị chơi học tập trong
giờ học Toán là hết sức cần thiết và có ích. Nó giúp HS thay đổi động hình hoạt
động, chống mệt mỏi căng thẳng trong học tập, tăng cường khả năng luyện tập
thực hành và vận dụng nhanh các kiến thức đã học; ghi nhớ nội dung kiến thức
một cách tự nhiên theo kiểu học mà chơi, chơi mà học. Từ đó giúp cho học sinh
nhớ lâu, hiểu kỹ và vận dụng linh hoạt trong đời sống, học tập. Và cũng qua đó
phát triển hứng thú, tập thói quen tập trung, tính độc lập, ham hiểu biết và khả
năng suy luận cho hoc sinh. Thông qua các trị chơi học tập đó giúp học sinh tự
tin hơn khi giao tiếp cũng như trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.
Cùng với kinh nghiệm trong những năm trực tiếp giảng dạy ở lớp 1, qua
nghiên cứu, tìm tịi, thu thập và tham khảo đồng nghiệp, tôi mạnh dạn chọn viết
đề tài: “Phương pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả bài
dạy trong mơn Tốn lớp 1.”để nghiên cứu, nhằm giúp học sinh bớt căng thẳng,
phát huy tính tích cực, sơi nổi và đạt hiệu quả cao sau mỗi giờ học.
1.2. Đối tượng nghiên cứu
Một số phương pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả bài
dạy trong mơn Tốn lớp 1
Học sinh lớp 1H trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi năm học ...........
1.3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp phỏng vấn
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp phân tích và tổng hợp kinh nghiệm
- Phương pháp thực nghiệm
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận về việc tổ chức trị chơi học tập trong mơn Tốn lớp 1.

- Trị chơi học tập là trị chơi có nội dung gắn với nội dung bài học và phục
vụ cho mục đích học tập, giúp học sinh khai thác vốn kinh nghiệm bản thân.
- Trò chơi học tập giúp rèn luyện trí tuệ lẫn phẩm chất đạo đức cho học sinh.
4


- Làm thay đổi hình thức hoạt động học tập.
- Làm cho khơng khí học tập trong lớp được thoải mái và dễ chịu hơn.
- Làm cho quá trình học tập trở thành một hình thức vui chơi hấp dẫn,
- Giúp học sinh củng cố và hệ thống hóa kiến thức, đồng thời phát triển vốn
kinh nghiệm mà các em đã tích lũy được thơng qua hoạt động.
- Rèn luyện các kĩ năng, kĩ xảo.
- Thúc đẩy hoạt động trí tuệ.
- Rèn luyện và nâng cao các tố chất nhanh, mạnh, bền, khéo giúp học sinh
phát triển thể lực.
- Rèn luyện các giác quan.
- Học sinh được phát triển óc sáng tạo, lịng kiên trì, dũng cảm vượt khó.
- Học sinh thấy vui, nhanh nhẹn, cởi mở hơn; tiếp thu tự giác và tích cực
hơn.
2.2. Thực trạng:
2.2.1. Vài nét về trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi:
Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi nằm trên địa bàn phường Ngọc Trạo,
ngay trung tâm thành phố. Nhà trường nhiều năm liền đạt danh hiệu trường tiên
tiến cấp thành phố, cấp tỉnh. Trong năm học ..........trường vinh dự được nhận cờ
thi đua của chính phủ, bằng khen của Bộ giáo dục và đào tạo. Nhà trường có
truyền thống dạy – học tốt, đội ngũ cán bộ giáo viên yêu nghề mến trẻ, năng
động, sáng tạo, có bề dạy kinh nghiệm trong giảng dạy. Hiện tại cơ sở vật chất
nhà trường đã được đầu tư xây dựng khang trang, đầy đủ; các phòng học và
phòng chức năng được trang trí sinh động, gần gũi với các học sinh.
2.2.2. Thực trạng việc dạy mơn Tốn lớp 1 thơng qua các trị chơi

học tập
2.2.2.1. Về phía học sinh:
*Thuận lợi:
- Hầu hết các em biết vâng lời, lễ phép, ngoan ngỗn, có tinh thần giúp đỡ
bạn bè

5


6