SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ học toán cho học sinh lớp 3

SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Cùng với môn Tiếng Việt và những môn học khác toán là môn học rất quan
trọng đối với học sinh tiểu học đặc biệt là học sinh lớp 3. Đó là môn học tự nhiên có
tính lôgíc và tính chính xác cao, nó là chìa khóa mở ra sự phát triển của các bộ môn
khoa học khác.
Dạy toán lớp 3 giúp học sinh bước đầu có một số kiến thức cơ bản về phép
cộng, trừ có nhớ trong phạm vi 100; phép nhân, phép chia, bảng nhân, bảng chia
2,3,4,5; tên gọi, mối quan hệ giữa các thành phần và kết quả của từng phép tính…
Đây chính là những kiến thức nền tảng giúp các em có thể học tiếp chương trình
toán ở các lớp sau.
Thế nhưng toán lại là một môn học đòi hỏi học sinh phải tập trung tư duy, suy
nghĩ nhiều trong giờ học phần đông học sinh nhất là những học sinh chậm hiểu
thường không thích học toán.
Muốn học sinh tiểu học học tốt được môn toán thì mỗi người giáo viên không
phải chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong SGK, SGV một cách
rập khuôn, máy móc lâu ngày tiết học cũng trở nên đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học
tập sẽ không cao. Nó là một trong những nguyên nhân gây cản trở việc đào tạo các
em trở thành những con người tự tin, năng động, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với
những đổi mới đang diễn ra hằng ngày.
Hiện nay đất nước ta bước vào thời kỳ phát triển mới – Thời kì công nghiệp hóa
hiện đại hóa đất nước, chủ trương của Đảng và chính phủ ta là phấn đấu cho tới
năm 2020 đưa đất nước ta căn bản trở thành một nước công nghiệp. Nền kinh tế xã
hội đang diễn ra trên đất nước ta ngày nay là cần những con người có bản lĩnh, có
năng lực, chủ động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm, thích ứng được với đời sống xã
hội đang từng ngày, từng giờ thay đổi. Vậy những nhân tài đó được đào tạo ở đâu?
Đó chính là sản phẩm của giáo dục mà chỉ qua giáo dục mới có.
1
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ

học toán cho học sinh lớp 3
Yêu cầu của giáo dục hiện nay là đòi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học
theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh.Vì vậy người
giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em, lôi cuống các em tham gia
vào các hoạt động học tập.
Qua gần tám năm giảng dạy, với những kinh nghiệm được tích lũy, tôi nhận
thấy rằng: Việc lồng ghép trò chơi vào dạy học toán đã làm cho học sinh hăng say
học tập, giờ học trở nên sinh động hẳn lên.Thông qua trò chơi các em có thể lĩnh
hội kiến thức một cách dễ dàng, củng cố khắc sâu kiến thức một cách vững chắc,
tạo cho các em niềm say mê và hứng thú học tập. Khi chúng ta đưa ra được các trò
chơi toán học một cách thường xuyên, khoa học thì chắc chắn chất lượng dạy học
môn toán sẽ ngày một nâng cao. Chính vì lẻ đó đã thôi thúc tôi đến với đề tài: “Một
số biện pháp tổ chức trò chơi học tập, nhầm nâng cao hiệu quả giờ học toán cho
học sinh lớp 3.”
II. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH:
Năm học 2011 – 2012 này tôi được BGH nhà trường phân công phụ trách giảng
dạy lớp 3/6. Với tổng số học sinh là 42 em trong đó có 19 nữ. Qua quá trình theo
dõi và tìm hiểu tôi nhận thấy lớp tôi có một số thuận lợi và khó khăn như sau:
1. Thuận lợi:
Phòng học được trang bị đầy đủ bàn, ghế, đèn quạt, có tủ đựng đồ dùng học tập
và vui chơi .
Bên cạnh đó, do địa bàn trường thuộc trung tâm thị trấn xã huyện nên rất được
sự quan tâm của Phòng giáo dục, Ban Giám Hiệu, của Hội cha mẹ học sinh cũng
như địa phương xã nhà
Kế hoạch của nhà trường, của Ban Giám Hiệu đề ra rất rõ ràng, thiết thực
Đa số học sinh có ý thức học tập tốt cộng với sự quan tâm đúng mực của gia
đình, các em đều rất ngoan, lễ phép, biết vâng lời thầy cô.
2. Khó khăn:
2
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ

học toán cho học sinh lớp 3
Tuy vậy vẫn còn một số gia đình phụ huynh có hoàn cảnh khó khăn, mải bận
công việc chưa quan tâm nhiều đến các em, việc học tập của các em dường như phó
mặc cho nhà trường. Các em không được sự rèn luyện thêm từ phía gia đình nên kết
quả học tập còn chưa cao.
Cũng vì lí do trên mà sự kết hợp giữa các bậc phụ huynh với giáo viên còn nhiều
hạn chế .
- Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm cho thấy:
TSHS Điểm 9,10 Điểm 7,8 Điểm 5,6 Điểm dưới 5

42
TS % TS % TS % TS %
7 16,6 14 33,3 15 35,7 6 14,2

- Tỉ lệ HS khá giỏi toán không cao.
- 15 học sinh trung bình và còn 6 học sinh yếu.
Nắm bắt được những thuận lợi và khó khăn của lớp mình tôi đã bắt tay ngay vào
việc đề ra biện pháp giúp học sinh có hứng thú và học tốt hơn môn toán.
PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
1. Tìm hiểu về tâm lý học sinh tiểu học:
- Ở lứa tuổi học sinh tiểu học cơ thể của trẻ đang trong thời kỳ phát triển hay nói
cụ thể là các hệ cơ quan còn chưa hoàn thiện vì thế sức dẻo dai của cơ thể còn thấp
nên trẻ không thể làm lâu một cử động đơn điệu. Dễ mệt nhất là khi hoạt động quá
mạnh hoặc ở môi trường thiếu dưỡng khí.
- Học sinh tiểu học nghe giảng bài rất dễ hiểu nhưng cũng sẽ quên ngay khi
chúng không tập trung cao độ. Vì vậy người giáo viên khi dạy phải tạo được những
hứng thú trong học tập và phải thường xuyên cho các em thực hành, luyện tập.
3
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ

học toán cho học sinh lớp 3
- Học sinh tiểu học rất dễ xúc động, thích tiếp xúc với những sự vật, hiện tượng
nào đó nhất là hình ảnh gây cảm xúc mạnh.
- Trẻ hiếu động, ham hiểu biết cái mới nên dễ gây cảm xúc mới song các em
cũng chóng chán. Do vậy trong dạy học giáo viên phải sử dụng nhiều đồ dùng dạy
học, đưa học sinh đi tham quan, đi thực tế, tăng cường thực hành, tổ chức các trò
chơi xen kẽ, … nhầm củng cố khắc sâu kiến thức giúp học sinh hiểu bài nhanh và
nhớ bài lâu hơn.
2. Tìm hiểu về vị trí của môn toán trong trường tiểu học.
- Môn toán ở trường tiểu học là môn học độc lập chiếm phần lớn thời gian trong
chương trình học của trẻ.
- Môn toán có tầm quan trọng to lớn, nó là một môn khoa học nghiên cứu có hệ
thống, phù hợp với hoạt động nhận thức tự nhiên của con người .
- Môn toán có khả năng giáo dục rất lớn trong việc rèn luyện phương pháp suy
nghĩ, phương pháp suy luận lôgíc, thao tác tư duy cần thiết để các em có thể phát
triển toàn diện, hình thành nhân cách tốt đẹp cho con người lao động trong thời đại
mới.
3 Thế nào là trò chơi học tập?
Chơi là một hoạt động không thể thiếu được của mỗi con người ở mọi lứa tuổi.
Chơi giúp cho trẻ phát triển. Tổ chức trò chơi cần chú ý đặc tính: Vui – Khỏe – An
toàn – Bổ ích. Trong đó bao gồm cả giải trí, thư giãn… được xem là mục tiêu cơ
bản nhất của một trò chơi.
Trò chơi học tập là một loại hình hoạt động vui chơi có nhiều tác dụng trong các
giờ học của học sinh tiểu học. Trò chơi học tập tạo ra không khí vui tươi, hồn nhiên,
sinh động trong giờ học. Nó còn kích thích được trí tưởng tượng, tính tò mò, ham
hiểu biết ở trẻ.
Trò chơi học tập là trò chơi có nội dung tri thức gắn với hoạt động học tập của
học sinh và gắn với nội dung bài học. Giúp học sinh khai thác vốn kinh nghiệm của
4
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ

học toán cho học sinh lớp 3
bản thân để chơi và để học. Trò chơi học tập còn có tác dụng cả về mặt rèn luyện trí
tuệ lẫn thể chất và các phẩm chất đạo đức.
4. Tác dụng của trò chơi học tập:
Bàn về giáo dục, nhắc tới thiếu nhi Bác Hồ có lời dặn tới các cán bộ phụ trách
Đội thiếu niên tiền phong: “ … Trong lúc học nên làm cho chúng vui, trong lúc vui
cần làm cho chúng học. Ở trong nhà, trong trường, trong xã hội chúng đều vui, đều
học.”
Và ngày nay tâm lý học cũng đã chứng minh: Trẻ ở lứa tuổi tiểu học, nhất là lứa
tuổi học sinh lớp 3 thích thú đặc biệt với những trò chơi và việc ý thức đối với kết
quả của trò chơi chính là yếu tố thúc đẩy các em chơi hăng say quên cả mệt mỏi.
Nhưng ở đây chúng ta cũng hiểu một điều rằng hoạt động vui chơi là hoạt động
mà động cơ của nó nằm ở chính quá trình hoạt động trong bản thân trò chơi chứ
không nằm ở kết quả chơi.
Trò chơi học tập là loại phổ biến của hoạt động vui chơi, là chơi theo luật, luật
của trò chơi chính là các quy tắc định rõ mục đích, kết quả và yêu cầu của hành
động trò chơi. Nó bao gồm các quy tắc gắn với kiến thức kỹ năng có được trong
hoạt động học tập gắn với nội dung bài học, giúp học sinh khai thác vốn kinh
nghiệm của bản thân để chơi.
Thông qua chơi học sinh được vận dụng các kiến thức kỹ năng đã học vào các
tình huống của trò chơi và qua đó học sinh sẽ được luyện tập, thực hành, củng cố,
mở rộng kiến thức kỹ năng đã học. Như vậy thông qua trò chơi học tập thì các kỹ
năng môn toán được đưa vào trò chơi một cách nhẹ nhàng.
Như chúng ta đã biết chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh Tiểu học.
Có thể nói nó quan trọng như ăn, ngủ, học tập trong đời sống của các em. Chính vì
vậy các em luôn tìm mọi cách và tranh thủ thời gian trong mọi điều kiện để chơi.
Được chơi các em sẽ tham gia hết sức tự giác và chủ động. Khi chơi các em biểu lộ
tình cảm rất rõ ràng như niềm vui khi thắng lợi và buồn bã khi thất bại. Vui mừng
5
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ

học toán cho học sinh lớp 3
khi thấy đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân các em cảm thấy có lỗi khi không
làm tốt được nhiệm vụ của mình. Vì tập thể mà các em khắc phục khó khăn, phấn
đấu hết khả năng để mang lại thắng lợi cho tổ, nhóm trong đó có mình. Đây chính là
đặc tính thi đua rất cao của các trò chơi. Vì vậy khi đã tham gia trò chơi, học sinh
thường vận dụng hết khả năng về sức lực, tập trung hết sự chú ý, trí thông minh và
sự sáng tạo của mình.
Trò chơi học tập làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp học sinh
tiếp thu kiến thức một cách tự giác tích cực. Giúp học sinh rèn luyện củng cố kiến
thức đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ qua hoạt động chơi.
Trò chơi học tập rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, nhờ sử
dụng Trò chơi học tập mà quá trình dạy học trở thành một hoạt động vui và hấp dẫn
hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn.
Trò chơi không chỉ là phương tiện mà còn là phương pháp giáo dục. Tuy ở lứa
tuổi này hoạt động vui chơi mặc dù đã chuyển thành hàng thứ yếu sau học tập, song
vui chơi vẫn là hoạt động không thể thiếu được đối với các em. Chính vì thế việc
lồng ghép trò chơi vào hoạt động học tập để nâng cao hiệu quả giờ học là hết sức
cần thiết và đây cũng là vấn đề mà mỗi giáo viên cần phải suy nghĩ thật nhiều. Bởi
cần phải tổ chức trò chơi như thế nào cho phù hợp với tiết dạy, phù hợp với hứng
thú của các em nhằm đạt hiệu quả cao trong học tập. Thế đấy, trò chơi quan trọng
đối với lứa tuổi các em biết nhường nào! Nó giúp cho giờ học trở nên sinh động
hẳn lên, học sinh hứng thú và tiếp thu bài nhanh hơn. Điều đó góp phần làm nâng
cao hiệu quả học tập cho học sinh.
II. VÀI PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TOÁN HỌC LỚP 3
1. Cách tổ chức trò chơi học tập môn toán:
* Một trò chơi học tập thường được tiến hành:
+ Đầu tiên là giới thiệu trò chơi :
- Nêu tên trò chơi.
6
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ

học toán cho học sinh lớp 3
- Hướng dẫn cách chơi bằng cách: Giáo viên vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ luật chơi
( hướng dẫn nên ngắn gọn, dễ hiểu)
- Phân chia nhóm chơi.
+ Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi nhất là những lỗi thường gặp ở phần
chơi thử.
+ Chơi thật, xử phạt những người vi phạm luật chơi.
+ Nhận xét kết quả trò chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể nêu
thêm những tri thức được học tập thông qua trò chơi và những sai lầm cần tránh.
* Thưởng - phạt phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp nhận thoải
mái và tự giác làm cho trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích hoạt động học tập của học
sinh. Phạt những học sinh vi phạm luật chơi bằng những hình thức đơn giản, vui
(như chào các bạn thắng cuộc, hát một bài, múa, nhảy lò cò )
2. Những yêu cầu để trò chơi học tập đạt hiệu quả cao:
Tổ chức trò chơi toán học để dạy môn toán nói chung và môn toán lớp hai nói
riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học
cụ thể để đưa các trò chơi sao cho phù hợp. Song muốn tổ chức trò chơi trong giờ
dạy toán có hiệu quả cao thì đòi hỏi mỗi giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị chu
đáo, tỉ mỉ, cặn kẽ và đảm bảo những yêu cầu sau:
+ Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu kiến thức, nội dung bài học và
phải mang ý nghĩa giáo dục.
+ Trò chơi phải phù hợp với tâm lý học sinh lớp hai, phù hợp với khả năng người
hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường.
+ Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú.
+ Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo.
+ Trò chơi phải gây được hứng thú và thu hút nhiều học sinh tham gia.
+ Nếu thấy học sinh thờ ơ không tham gia cần xem lại cách tổ chức hoặc trò chơi
không hấp dẫn.
7
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ

học toán cho học sinh lớp 3
* Cấu trúc của một Trò chơi học tập:
Tên trò chơi
+ Mục đích: Nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức, kỹ
năng nào. Mục đích của trò chơi sẽ quy định hành động chơi được thiết kế trong trò
chơi.
+ Chuẩn bị: Đồ dùng, đồ chơi: Mô tả đồ dùng, những vật dụng cần thiết sử
dụng trong Trò chơi học tập.
+ Cách tiến hành:
- Giáo viên giới thiệu tên trò chơi.
- Nêu lên cách chơi.
- Nêu lên luật chơi: Chỉ rõ qui tắc của hành động chơi quy định đối với người
chơi, quy định thắng thua của trò chơi.
- Số người: Cần chỉ rõ số người tham gia trò chơi.
- Tiến hành chơi.
- Nhận xét chung cuộc - Thưởng phạt phân minh.
3. Giới thiệu một số trò chơi toán học lớp 3:
Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi tiêu biểu mà tôi đã áp dụng trong quá
trình dạy toán cho học sinh lớp 3, đã gây được nhiều hứng thú cho các em trong giờ
học toán. Các trò chơi đó được chia thành hai nhóm:
* Nhóm trò chơi thi đua: Có tên là “Ai nhanh, ai đúng”: Là loại trò chơi tôi sử
dụng đan xen trong quá trình giảng dạy. Trò chơi thi đua có thể sử dụng bất kì bài
học nào đặc biệt là các bài luyện tập. VD như các dạng bài rèn kỹ năng đặt tính,
điền dấu >,<,= hay dạng bài điền số thích hợp vào ô trống, … Tôi xin lấy 1 ví dụ
Viết số thích hợp vào ô trống.
Mục đích: Rèn kỹ năng tính cộng, trừ các số có ba chữ số .
Chuẩn bị: Tùy vào hình thức tổ chức trò chơi có thể dùng bảng phụ, bảng hoạt
động nhóm hoặc giấy khổ lớn ghi nội dung bài tập .
8
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ

học toán cho học sinh lớp 3
Cách tiến hành: Ở dạng bài tập này có 2 hình thức để tổ chức trò chơi
* Hình thức 1: Thi tiếp sức
Tôi chuẩn bị 2 bảng phụ kẻ sẳn nội dung bài tập .
Số bị trừ 752 621 950
Số trừ 426 243 215
Hiệu 125 231
- GV nêu yêu cầu: Thi đua điền nhanh kết quả vào ô trống.
- Mỗi dãy bàn cử đại diện 4 bạn tham gia chơi, mỗi bạn sẽ nối tiếp nhau điền kết
quả vào một ô trống và lần lược cho đến hết bài. Đội nào điền đúng kết quả vào ô
trống trong thời gian nhanh hơn sẽ là đội chiến thắng.
* Hình thức 2: Nhóm 4 ( có thể chia 3 hoặc 4 nhóm )
Ở hình thức này tôi chuẩn bị 4 bảng hoạt động nhóm ghi sẵn nội dung bài tập
cho 4 nhóm.
Nhóm 1
Số bịtrừ
725 621 950
Số trừ 426 243 215
Hiệu 125 231
Nhóm 2
Số bịtrừ
725 621 950
Số trừ 426 243 215
Hiệu 125 231
Nhóm 3
Số bịtrừ
725 621 950
Số trừ 426 243 215
Hiệu 125 231
Nhóm 4

Số bịtrừ
725 621 950
Số trừ 426 243 215
Hiệu 125 231
- GV yêu cầu 4 nhóm thảo luận tìm kết quả điền vào ô trống trong thời gian là 5
phút. Nhưng trong thời gian thảo luận, nhóm nào điền đúng và xong sớm hơn sẽ là
nhóm thắng cuộc.
Nhóm trò chơi này hình thức đơn giản dễ chuẩn bị nhưng cũng rất hứng thú đối
với học sinh.
* Nhóm trò chơi củng cố:
Đây là những trò chơi đa số tôi sử dụng ở phần củng cố bài, nhằm khắc sâu
kiến thức cho học sinh, trò chơi củng cố được sử dụng hầu hết trong các tiết học,
9
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
điều quan trọng là giáo viên phải có óc sáng tạo, suy nghĩ thiết kế nên những trò
chơi đơn giản nhưng phải hấp dẫn, lôi cuống được các em.
Tuy nhiên tùy theo nội dung từng bài mà giáo viên có thể lựa chọn những trò
chơi sao cho phù hợp, có thể đan xen vào quá trình truyền thụ kiến thức cơ bản cần
đạt cho học sinh như nhóm trò chơi thi đua. Tạo bầu không khí thi đua hào hứng
giúp học sinh thích thú hơn trong giờ học toán.
Trò chơi 2: Ong đi tìm hoa
(Trò chơi có thể áp dụng các bảng nhân , chia , cụ thể tiết ở Bảng chia 6 )
Mục đích :
+ Rèn tính tập thể
+ Giúp học sinh thuộc các bảng nhân , chia .
Chuẩn bị :
+ 2 bông hoa 5 cánh , mỗi bông một màu , trên mỗi cánh hoa ghi các số như
sau , mặt sau gắn nam châm .
- Chuẩn bị :

+ Chọn 2 đội , mỗi đội 4 em
+ Giáo viên chia bảng làm 2 , gắn mỗi bên bảng một bông hoa và 5 chú
Ong , ở bên dưới không theo trật tự , đồng thời giới thiệu trò chơi .
+ Hướng dẫn cách chơi : “Cô có 2 bông hoa trên những cánh hoa là các
kết quả của phép tính , còn những chú Ong thì chở các phép tính đi tìm
kết quả của mình . Nhưng các chú Ong không biết phải tìm như thế nào ,
các chú muốn nhờ các em giúp.”
- Hai đội xếp thành hàng . Khi nghe hiệu lệnh “ bắt đầu ” thì lần lượt bạn
lên nối các phép tính với các số thích hợp . Bạn thứ nhất nối xong
phép tính đầu tiên , tới bạn thứ hai lên nối , cứ như vậy cho đến khi nối
10
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
hết các phép tính . Trong vòng 1 phút , đội nào nối đúng và nhanh hơn
là đội chiến thắng .
• Lưu ý : Sau khi học sinh chơi xong , giáo vên chấm và hỏi
thêm một số câu hỏi sau để khắc sâu bài học .
+ Tại sao chú Ong không tìm được bông hoa của
mình ?
+ Phép tính “ 24 : 6 ” có kết bằng bao nhiêu ?
+ Muốn chú Ong này tìm được về thì phải thay đổi số trên cánh
hoa như thế nào?
Học sinh thi đua trò chơi “ Ong đi tìm hoa ”
+ Trò chơi 3: Tìm về đúng chỗ
Ví dụ : Bài 4 trang 81
Mỗi bông hoa là giá trị của biểu thức nào?
- Cho HS chơi “ Tìm về đúng chỗ ”
11
24 : 6
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ

học toán cho học sinh lớp 3
Mục tiêu : Giúp học sinh nhanh trí có kỹ xảo tính giá trị của biểu thức
đúng .
Những kết quả của mỗi biểu thức tôi đính vào mỗi bông hoa .
Lớp cử hai đội , mỗi đội 5 bạn .
+ Tiến hành : Nhịp nhàng theo sự sự tổ chức của giáo viên
Bắt đầu : Từng thành viên trong tổ lần lượt chọn những kết quả đúng để
đính vào sau mỗi biểu thức .
Đội nào xong trước : Chọn kết quả có giá trị đúng thì thắng cuộc .
Hai đội thi đua thi chơi
Trò chơi 4: Thi quay kim đồng hồ
(Bài : Xem đồng hồ - Thực hành xem đồng hồ )
Mục đích :
+ Củng cố kỹ năng nhận biết các đơn vị thời gian ( giờ, phút )
Chuẩn bị : 4 mô hình đồng hồ
Cách chơi :
- Chia lớp thành 4 đội ( 4 tổ theo lớp học )
- Lần thứ nhất : Gọi 4 em lên bảng ( 4 em đại diện cho 4 đội ) phát cho
mỗi em 1 mô hình đồng hồ, chuẩn bị quay kim đồng hồ theo hiệu lệnh
của giáo viên . Khi nghe giáo viên hô to 1 giờ nào đó, 4 em này ngay
lập tức phải quay kim đến đúng giờ đó. Em nào quay chậm nhất hoặc
sai lệch bị loại khỏi cuộc chơi .
- Lần thứ hai : Các đội lại thay người chơi khác
- Cứ chơi như vậy 8-10 lần . đội nào còn nhiều thành viên nhất đội đó là
đội thắng cuộc .
* Lưu ý : Để các em chơi nhanh , vui và thử phản ứng nhanh giáo viên cần
chuẩn bị sẵn 1 số giờ viết ra giấy ( không phải nghĩ lâu ) để khi hô to
12
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3

nhanh , ví dụ : 7 giờ 5 phút , 11 giờ 50 phút , 9 giờ kém 10 phút , 4 giờ
kém 5 phút , 8 giờ 7 phút , 12 giờ 34 phút , 4 giờ kém 13 phút …
Trò chơi 5: Mua và bán
( Áp dụng trong bài : Tiền Việt nam )
Mục đích:
- Củng cố cho học sinh nhận biết và sử dụng một số loại giấy bạc trong
phạm vi 100.000 đồng ( 1.000 đồng, 2.000 đồng, 5.000 đồng, 10.000
đồng , 20.000 đồng, 50.000 đồng, 100.000 đồng )
- Rèn kỹ năng cộng , trừ các số hơn đơn vị “đồng”
+ Thực hành trả tiền và nhận lại tiền thừa trong khi mua và bán
Chuẩn bị :
+ 1 số tờ giấy bạc loại 500 đồng , 1.000 đồng , 2.000 đồng , 5.000 đồng .
10.000 đồng )
+ 1 số đồ vật : bong , giấy kiểm tra , hồ dán, kéo , tranh cát , …
+ 1 số tờ bìa ghi giá 1.000 đồng ; 3.000 đồng ; 6.000 đồng ; 7.000 đồng ;
55.000 đồng ; 15.000 đồng .
+ Tấc cả bày lên bàn giáo viên
- Cách chơi :
+ Gọi 2 em chơi : - 1 em đóng người bán hàng
- 1 em đóng người mua hàng
+ Phát tiền cho cả 2 em
+ Người mua hàng có thể mua bất kỳ mặt hàng nào trả tiền theo đúng giá
trị trên sản phẩm người mua và người bán hàng sẽ phải suy nghĩ .
Ví dụ : Mua 1 quả bóng có giá trị 1.500 đồng
Người mua đưa : 2.000 đồng
Người bán phải suy và trả lại : 500 đồng
13
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
- Sau mỗi 1 lần 2 em đóng vai mua bán xong cho các em nhận xét , nếu

đúng thì được chơi lần 2 và được thưởng một vài nhãn vở . Nếu sai thì
về chỗ để bạn khác lên chơi .
* Tổng kết : Khen những em nghĩ ra cách trả tiền để người bán phải suy
nghĩ trả lại và em biết tính để trả lại cho đúng là những “ nhà kinh doanh
giỏi .”
Trò chơi 6 : Hái hoa dân chủ
( Áp dụng trong những tiết ôn toán cuối năm )
Mục đích :
Rèn các kỹ năng tính nhẩm cộng , trừ , nhân , chia , kỹ năng giải toán
Chuẩn bị :
+ Một cây cảnh , trên có đính các bông hoa bằng giấy màu trong có các đề toán .
Chẳng hạn :
Em hãy đọc bảng nhân 8
Em hãy đọc bảng nhân 9
Tính chu vi mảnh đất hình chữ nhật có chiều dài 5cm , chiều rộng 3 cm
Kim ngắn chỉ số 9 , kim dài chỉ số 7 . Hỏi là mấy giờ ?
7 m 3 cm . bằng bao nhiêu cm ?
Phần thưởng :
Đồng hồ
Cách chơi;
Cho các em chơi trong lớp . Lần lượt từng em lên hái hoa . Em nào hái được hoa thì
đọc to cho cả lớp cùng nghe . Sau đó suy nghĩ trong vòng 30 giây rồi trình bày câu
trả lời trước lớp. Em nào trả lời đúng thì được khen và được một phần thưởng .
Trò chơi 7: Mèo con tìm nhà .
Mục đích: Củng cố kỹ năng xem đồng hồ, nhận biết các đơn vị thời gian giờ,
phút.
14
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
Chuẩn bị:

+ Bộ trò chơi Mèo con tìm nhà: Hình ảnh những chú mèo, các tấm bìa có ghi rõ
số giờ.
+ Mô hình đồng hồ chỉ số giờ tương ứng có trong mỗi ngôi nhà.
Bộ trò chơi “Mèo con tìm nhà”
Cách chơi:
- Chia lớp thành 2 nhóm mỗi nhóm cử đại diện 4 học sinh tham gia chơi.
- Các nhóm lần lượt đưa mèo con về đến nhà của mình bằng cách dựa vào số giờ
ghi trên mình mèo con và mô hình đồng hồ chỉ số giờ tương ứng ở các ngôi nhà.
- Từng thành viên trong nhóm nối tiếp nhau, mỗi em sẽ đưa giúp một chú mèo
về đến đúng nhà của mình.
- Nhóm nào đưa được tất cả 4 chú mèo con tìm về nhà trong thời gian nhanh
nhất sẽ là nhóm chiến thắng trong cuộc chơi.
Ví dụ: Ở phần củng cố bài học Thực hành xem đồng hồ, hay bài Giờ, phút: tôi tổ
chức cho các em chơi trò chơi Mèo con tìm nhà.
Bắt đầu từ một mẫu chuyện vui: “ Một nhóm mèo con xin mẹ đi chơi, mẹ đồng ý
nhưng dặn mèo con phải về nhà đúng giờ. Các chú mèo ham chơi quá quên mất lời
mẹ dặn. Chiều tối rồi, vậy các em hãy đưa giúp những chú mèo con về nhà mình
nhé!”.
Giáo viên cần nhấn mạnh thời điểm: “Chiều tối rồi” để các em xác định rõ thời
gian sau đó tiến hành trò chơi.
Các bạn đang đưa giúp những chú mèo con về nhà
Trò chơi Mèo tìm nhà đã mang lại hiệu quả cao cho bài dạy.
Trò chơi giúp các em vui và nắm bài tốt hơn, biết cách gọi các khoảng thời gian
trong ngày bằng hai cách gọi khác nhau ở các thời điểm sáng, chiều, tối.
15
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
Trò chơi 8 : Rồng cuốn lên mây
Mục đích: Kiểm tr kỹ năng tính nhẩm của học sinh .
Ví dụ : Củng cố các bảng nhân , chia …

Chuẩn bị: Một tờ giấy viết sẵn các phép tính nhân , chia trong các bảng nhân
chia trong các bảng đã học
Cách chơi
Một em được chủ định làm đầu rồng lên bảng
Em cất tiếng hát
“ Rồng cuốn lên mây
Ai mà tính giỏi về đây với mình ”
Sau đó em hỏi :
“ Người tính giỏi có nhà hay không? ”
Một em trả lời :
“ Có tôi ! Có tôi !”
Em làm đầu rồng ra phép tính
Ví dụ : 42 : 7 bằng bao nhiêu ?
Em tính giúp trả lời ( nếu trả lời đúng thì được đi tiếp theo em đầu rồng ) Cứ như
thế em làm đầu rồng cứ ra câu trả hỏi và cuốn đàn lên mây .
Lưu ý : Ở trò chơi này nên chọn em làm đầu rồng ( là em trưởng trò phải nhanh
nhẹn , hoạt bát .
Trò chơi 9 : Chọn số.
Mục đích: Củng cố kỹ năng đọc, viết so sách các số trong phạm vi 10.000.
Chuẩn bị: Bộ trò chơi Chọn số.
Cách chơi:
Đối với những dạng bài tập yêu cầu: Viết theo mẫu ( Mẫu có thể yêu cầu viết
số dựa vào cách đọc số cho trước hoặc yêu cầu nêu cách đọc số từ các số đã có sẵn).
16
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
- Nếu yêu cầu viết số: Trên bộ đồ chơi “Chọn số” chúng ta chỉ ghi vào cách đọc
số ở những mảnh giấy, HS sẽ dùng bút long viết số tương ứng vào những bông hoa.
Còn đối với dạng bài tập yêu cầu viết cách đọc số thì ngược lại, chúng ta chỉ ghi số
trên những bông hoa còn những mảnh giấy để học sinh viết cách đọc số vào.

* Hình thức: Chia lớp thành hai nhóm mỗi nhóm cử đại diện từ 3 – 5 bạn tham
gia thi tiếp sức. nhóm nào hoàn thành công việc được giao đúng và nhanh nhất là
nhóm chiến thắng.
Ở dạng yêu cầu này tôi tổ chức cho HS chơi trò chơi Chọn số. Trên những bông
hoa và mảnh giấy hình chữ nhật tôi lần lược ghi các số và cách đọc số tương ứng,
các mảnh giấy để thứ tự, còn các bông hoa ghi số đặt ở phần ngoài không theo thứ
tự cho HS lựa chọn.
Chia lớp 2 nhóm, mỗi nhóm cử đại diện một học sinh tham gia chơi.
Yêu cầu các em chọn và đính bông hoa vào cạnh mảnh giấy hình chữ nhật có
nêu cách đọc số tương ứng với số ghi trên mỗi bông hoa.
4. Những điều cần lưu ý khi tổ chức trò chơi học tập môn toán:
Trên tôi đã giới hiệu 8 trò chơi học tập áp dụng cho việc dạy học môn toán, có
một số điều cần lưu ý khi sử dụng trò chơi, đầu tiên tôi muốn nói đến tính tiện ích
của những bộ trò chơi học tập toán: Bằng những mảnh bìa màu tôi đã tạo nên những
bộ trò chơi hết sức thiết thực phục vụ đắc lực cho các tiết dạy của mình.
Những bộ trò chơi học tập này đều rất đơn giản, dễ làm, dễ sử dụng. Các vật liệu
tôi dùng là những tờ giấy màu Đềcan được cắt và trang trí theo ý thích phù hợp với
mỗi trò chơi. Giấy Đềcan tiện hơn giấy màu thường ở chỗ chúng ta có thể sử dụng
thường xuyên nhiều lần, những phép tính, chữ viết ghi lên giấy Đềcan để chuẩn bị
cho trò chơi .Khi kết thúc trò chơi chúng ta có thể dùng vải thắm ít cồn lao nhẹ các
phép tính được ghi trên mặt giấy là có thể sẵn sàng nội dung mới cho lần chơi tiếp
theo, rất tiện lợi mà không cần phải mất công làm lại.
17
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
- Mỗi trò chơi nói chung được gắn với một bài, chương cụ thể hoặc có những tri
thức tổng hợp như giải toán, phối hợp nhiều nội dung tri thức hình học, số, phép
toán …
- Dựa vào hình thức, cách chơi và luật chơi của trò chơi chúng ta có thể thay thế
các trò chơi một cách linh hoạt để tránh sự nhàm chán cho học sinh ( thay số, thay

hình, thay sự tương ứng . Từ sự thay thế linh hoạt đó tạo cho giáo viên nhiều cơ hội
tổ chức trò chơi phù hợp với đối tượng học sinh của mình, học sinh học tập hứng
thú hơn, kết quả học tập đạt cao hơn.
- Các trò chơi thường tổ chức theo nhóm ở ngay trong lớp học với thời gian từ 5
đến 10 phút. Không nên để thời gian chơi quá dài ảnh hưởng đến giờ học.
- GV phải hướng dẫn cụ thể cách chơi rồi sau đó các nhóm tự đánh giá, giám sát
lẫn nhau.
- Một điều cần lưu ý nữa là những phản ứng tâm lí không tích cực của HS khi
tham gia chơi ví dụ như HS có những biểu hiện:
. Người mạnh lấn áp người yếu.
. Sẵn sàng trừng phạt người thua.
. Chơi gian lận để được thắng.
. Dễ ganh tị dẫn đến ghét nhau…
Như vậy khi tổ chức trò chơi GV cần phải lưu ý tránh cho học sinh những phản
ứng không tích cực và nếu có xảy ra thì kịp thời sửa chữa, cố gắng khuyến khích
động viên những học sinh có phản ứng tích cực.
Thời gian tổ chức chơi, thời điểm chơi đòi hỏi giáo viên phải có sự chuẩn bị kĩ
càng, tạo sự thu hút cho cuộc chơi.
Trong quá trình chơi cần tạo bầu không khí bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.
* Tóm lại:
Các hình thức tổ chức trò chơi học tập nói chung và trò chơi toán học nói riêng
giúp cho học sinh phát triển toàn diện về thể chất lẫn tinh thần, thông qua trò chơi
18
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
các em có thể trao đổi kinh nghiệm, tương tác lẫn nhau từ đó làm cho các em càng
thêm yêu mến môn học, tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng và mang lại hiệu quả
cao cho giờ học.
III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Sau khi sử dụng những những trò chơi học tập đan xen vào quá trình giảng

dạy môn toán tôi nhận thấy kết quả mang lại rất tốt:
- Bài dạy trên lớp nhẹ nhàng, sinh động, lôi cuống học sinh tham gia vào các
hoạt động của giờ học.
- Học sinh được củng cố, khắc sâu kiến thức bài học, khả năng tiếp thu bài
nhanh, không bị gò ép.
- Phần lớn học sinh thuộc bài ngay tại lớp, Kể cả những học sinh chậm hiểu
cũng nắm được những kiến thức cơ bản của môn toán.
- Các em đều trở nên yêu thích học toán điều này góp phần quan trọng vào
việc nâng cao chất lượng học tập cho học sinh.
- Tổ chức trò chơi học tập không chỉ làm cho các em hứng thú hơn trong giờ
học mà còn giúp các em tự tin hơn, có cơ hội tự khẳng định mình và tự đánh giá
nhau trong học tập.
- So với kết quả khảo sát đầu năm thì ở cuối kì I lớp tôi có chuyển biến khá tốt.
cụ thể như sau:
TSHS Điểm 9,10 Điểm 7,8 Điểm 5,6 Điểm dưới 5

42
TS % TS % TS % TS %
15 35,7 15 35,7 12 28,6
Với những cố gắng của thầy và trò qua cả học kì I. Tôi thực sự hài lòng với
những gì đã đạt được và còn sẽ tiếp tục phấn đấu hơn nữa ở học kì II. Giúp các em
học tốt hơn, trở thành những con người tự tin, năng động, sáng tạo, có ích cho xã
hội đó chính là kết quả mà tôi mong muốn nhiều nhất.
19
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
IV. BÀI HỌC KINH NGHIÊM:
Toán là môn học quan trọng, đối với học sinh đặc biệt là học sinh lớp 3. Những
kiến thức toán ở khối lớp này là nền tảng giúp các em học tốt hơn ở những lớp tiếp
theo. Muốn chất lượng giảng dạy đạt hiệu quả cao thì bên cạnh việc phải nghiên

cứu kỉ từng nội dung bài dạy, nắm chắc được chuẩn kiến thức kỉ năng cần truyền
đạt ở mỗi bài mà có kế hoạch hình thành bài dạy, lựa chọn những hình thức và
phương pháp tổ chức phù hợp với các đối tượng học sinh của mình. Giáo viên còn
phải biết sáng tạo, chăm học hỏi qua đồng nghiệp, sách báo … để tự mình có thể
thiết kế nên những trò chơi đơn giản, tinh tế phục vụ thường xuyên hiệu quả cho
bài dạy.
- Khi phổ biến luật chơi cần rõ ràng, ngắn gọn, tránh dài dòng để tất cả học sinh
đều nắm rõ và đều có thể tham gia nhiệt tình vào trò chơi. Phổ biến trò chơi bằng
những mẩu chuyện ngắn có hình ảnh dễ cuống hút học sinh vào trò chơi hơn.
- Việc tổ chức trò chơi trong các giờ học toán là rất cần thiết song cũng không
nên quá lạm dụng hình thức này. Mỗi giờ học chỉ nên tổ chức cho các em chơi từ 1
đến 2 trò chơi, mỗi trò chơi kéo dài từ 5 đến 10 phút. Do vậy người giáo viên cần có
kỹ năng tổ chức, hướng dẫn các em thực hiện trò chơi một cách hợp lý và đồng bộ,
phát huy được tối đa vai trò của học sinh.
- Tổ chức trò chơi sao cho tất cả học sinh đều được luân phiên nhau tham gia
chơi vì đây là nhu cầu tất yếu của trẻ. Được vui chơi trong giờ học các em sẽ rất
thích thú với môn học và khả năng tiếp thu bài tốt hơn

KẾT LUẬN
20
SKKN: Một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả giờ
học toán cho học sinh lớp 3
Với những bộ đồ chơi tôi đã giới thiệu ở đề tài này, các bạn đồng nghiệp có thể dựa
vào đó cộng thêm sự sáng tạo riêng của mỗi người mà tạo ra nhiều hơn nữa những
bộ trò chơi mới nhằm phục vụ tốt cho tiết dạy của mình. Trên cũng là một vài kinh
nghiệm của tôi qua thực tế giảng dạy.
Để hoàn thành được bài viết tôicũng đã tham khảo qua rất nhiều tài liệu như: sách
Tâm lý học sinh tiểu học, Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho GV tiểu học, sách
đổi mới phương pháp giáo dục ở tiểu học, Tạp chí giáo dục cùng các tư liệu khác có
liên quan. Mặc dù đã cố gắng rất nhiều nhưng chắc chắn cũng không tránh khỏi

những thiếu sót. Rất mong hội đồng xét duyệt cùng các bạn đồng nghiệp góp ý bổ
sung để đề tài của tôi được hoàn chỉnh hơn.
Tôi chân thành cảm ơn!
Mỹ Phước , ngày …. tháng …. năm 2012
Người viết
Hồ Diễm Trang
21