Một số giải pháp nhằm tăng cường nguồn vốn và hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty đầu tư tư vấn xây lắp thương mại Hà Nội

Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
Mục lục
Lời mở đầu
.....................................................................................................................................
1
Ch ơng I : Lý luận chung về nguồn vốn và hiệu quả sử dụng vốn trong hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
.....................................................................................................................................
3
I- Khái niệm, đặc điểm và vai trò của nguồn vốn
.....................................................................................................................................
3
1- Khái niệm và đặc điểm của nguồn vốn
.....................................................................................................................................
3
2- Vai trò của vốn trong nền kinh tế thị trờng
.....................................................................................................................................
5
2.1. Vai trò vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh
.....................................................................................................................................
5
2.2. Vai trò của vốn đối với ngành xây dựng cơ bản
.....................................................................................................................................
7
3- Các nguồn vốn kinh doanh
.....................................................................................................................................
9
3.1. Phân loại theo nguồn hình thành
.....................................................................................................................................
9

3.2. Phân loại theo tính chất sở hữu
.....................................................................................................................................
9
3.3. Phân loại theo cơ cấu vốn kinh doanh của doanh nghiệp
Nguyễn Thị Thanh Minh
1
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
.....................................................................................................................................
10
3.4. Phân loại theo phạm vi huy động vốn
.....................................................................................................................................
11
3.5. Phân loại vốn theo nội dung vật chất
.....................................................................................................................................
12
II- Quản lý vốn kinh doanh trong doanh nghiệp
.....................................................................................................................................
13
1- Những yêu cầu cơ bản đối với quản lý vốn trong sản xuất kinh doanh
.....................................................................................................................................
13
2- Quản lý vốn cố định
.....................................................................................................................................
14
2.1. Khái niệm
.....................................................................................................................................
14
2.2. Các phơng pháp tính khấu hao TSCĐ
.....................................................................................................................................

14
3- Quản lý vốn lu động
.....................................................................................................................................
16
3.1. Khái niệm
.....................................................................................................................................
16
3.2. Các biện pháp quản lý
.....................................................................................................................................
16
Nguyễn Thị Thanh Minh
2
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
III- Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp
.....................................................................................................................................
18
1- Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn
.....................................................................................................................................
18
2- Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn
.....................................................................................................................................
19
2.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn cố định
.....................................................................................................................................
19
2.2. Nhóm chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng vốn lu động
.....................................................................................................................................
21
2.3. Nhóm chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng tổng vốn kinh doanh

.....................................................................................................................................
23
3- Các nhân tố ảnh hởng đến hiệu quả sử dụng vốn
.....................................................................................................................................
24
3.1. Những nhân tố khách quan
.....................................................................................................................................
24
3.2. Những nhân tố chủ quan
.....................................................................................................................................
25
Ch ơng II : Thực trạng huy động và sử dụng các nguồn vốn tại Công ty đầu t
xây lắp thơng mại Hà Nội
.....................................................................................................................................
29
I- Tổng quan về Công ty đầu t xây lắp thơng mại Hà Nội
.....................................................................................................................................
29
1- Quá trình hình thành và phát triển của Công ty
Nguyễn Thị Thanh Minh
3
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
.....................................................................................................................................
29
2- Chức năng và nhiệm vụ của Công ty
.....................................................................................................................................
29
2.1. Chức năng
.....................................................................................................................................

29
2.2. Nhiệm vụ
.....................................................................................................................................
30
3- Tổ chức bộ máy bộ máy quản lý của Công ty đầu t xây lắp thơng mại Hà Nội
.....................................................................................................................................
31
3.1. Cơ cấu tổ chức của Công ty
.....................................................................................................................................
31
3.2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, của các phòng ban trong Công ty
.....................................................................................................................................
32
II- Thực trạng huy động và sử dụng các nguồn vốn của Công ty đầu t xây lắp
thơng mại Hà Nội
.....................................................................................................................................
35
1- Khái quát hoạt động kinh doanh của Công ty trong một số năm
.....................................................................................................................................
35
2- Thực trạng huy động vốn tại Công ty tại Công ty ĐTXLTM Hà Nội
.....................................................................................................................................
39
2.1. Huy động vốn chủ sở hữu
.....................................................................................................................................
39
2.2. Vay vốn ngân hàng
Nguyễn Thị Thanh Minh
4
Luận văn tốt nghiệp

Tài chính 40B
.....................................................................................................................................
40
2.3. Sử dụng tín dụng thơng mại
.....................................................................................................................................
40
3- Tình hình sử dụng vốn trong hoạt động kinh doanh của Công ty
.....................................................................................................................................
42
3.1. Tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty
.....................................................................................................................................
42
3.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty
.....................................................................................................................................
42
III- Đánh giá tình hình huy động và hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty trong
thời gian qua
.....................................................................................................................................
47
1- Những kết quả đạt đợc
.....................................................................................................................................
47
2- Những hạn chế và nguyên nhân
.....................................................................................................................................
49
Ch ơng III : Một số giải pháp nhằm tăng cờng nguồn vốn và hiệu quả sử dụng
vốn ở Công ty đầu t xây lắp Thơng mại Hà Nội
.....................................................................................................................................
53
I- Định hớng hoạt động kinh doanh của Công ty

.....................................................................................................................................
53
1- Mục tiêu hoạt động của Công ty trong những năm sắp tới
.....................................................................................................................................
54
Nguyễn Thị Thanh Minh
5
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
2- Phơng hớng hoạt động của Công ty
.....................................................................................................................................
55
3- Nhiệm vụ cụ thể năm 2002
.....................................................................................................................................
56
4- Nhu cầu vốn và hiệu quả sử dụng vốn của Công ty trong thời gian tới
.....................................................................................................................................
57
II- Một số giải pháp nhằm tăng cờng nguồn vốn và hiệu quả sử dụng vốn tại
Công ty Đầu t xây lắp thơng mại Hà Nội
.....................................................................................................................................
58
1- Giải pháp tăng cờng huy động vốn
.....................................................................................................................................
58
1.1. Huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau
.....................................................................................................................................
59
1.2. Tăng nhanh vòng quay vốn lu động và kinh doanh vốn
.....................................................................................................................................

60
1.3. áp dụng hình thức tín dụng thuê mua
.....................................................................................................................................
60
1.4. Nhanh chóng giải toả nguồn vốn bị ách tắc
.....................................................................................................................................
61
1.5. Phát hành trái phiếu công ty
.....................................................................................................................................
62
1.6. Tạo vốn bằng hình thức liên doanh liên kết
.....................................................................................................................................
63
Nguyễn Thị Thanh Minh
6
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
2- Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty đầu t xây lắp thơng mại
Hà Nội
.....................................................................................................................................
64
2.1. Lựa chọn phơng án kinh doanh, phơng án sản phẩm
.....................................................................................................................................
65
2.2. Lựa chọn và sử dụng hợp lý các nguồn vốn
.....................................................................................................................................
65
2.3. Tổ chức và quản lý tốt quá trình sản xuất kinh doanh
.....................................................................................................................................
66

2.4. Mạnh dạn áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất kinh doanh
.....................................................................................................................................
68
2.5. Tổ chức tốt công tác hạch toán kế toán và phân tích hoạt động kinh tế
.....................................................................................................................................
69
III- Một số kiến nghị
.....................................................................................................................................
70
1- Đối với Nhà nớc
.....................................................................................................................................
70
2- Đối với Ngân hàng đầu t và phát triển Việt Nam
.....................................................................................................................................
72
3- Đối với Sở Thơng mại Hà Nội
.....................................................................................................................................
73
Kết luận
.....................................................................................................................................
74
Danh mục tài liệu tham khảo
Nguyễn Thị Thanh Minh
7
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tµi chÝnh 40B
.....................................................................................................................................
75
NguyÔn ThÞ Thanh Minh
8

Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
Lời Mở đầu
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh của bất kỳ loại hình doanh nghiệp
nào, vốn đóng một vai trò hết sức quan trọng. Vốn là đòi hỏi đầu tiên bắt buộc
phải có, là yếu tố không thể thiếu đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển doanh
nghiệp. Doanh nghiệp vừa phải đảm bảo vốn cho hoạt động của mình đồng thời
phải không ngừng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
sẽ giúp doanh nghiệp đứng vững trên thơng trờng, mở rộng sản xuất kinh doanh,
tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống cho ngời lao động, tăng nhanh lợi nhuận.
Hiệu quả sử dụng vốn cao hay thấp sẽ quyết định sự thành công hay thất bại của
một doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trờng.
Chúng ta thực hiện công nghiệp hoá- hiện đại hoá (CNH- HĐH) đất nớc từ
điểm xuất phát thấp so với các nớc trên thế giới. Để đảm bảo thành công, các
doanh nghiệp phải thực hiện phơng châm đi tắt, đón đầu, phải đổi mới công
nghệ nhằm tăng năng suất lao động, tăng hiệu quả kinh tế kỹ thuật. Thực tiễn
trong những năm vừa qua cho thấy, vấn đề bức xúc của nền kinh tế nớc ta là thiếu
vốn để trang bị và đổi mới những công nghệ hiện đại. Mặt khác, hiệu quả sử dụng
đồng vốn cũng cha cao, đặc biệt ở các doanh nghiệp Nhà nớc. Yêu cầu về vốn là
vấn đề cấp bách chung đối với các doanh nghiệp. Do đó, đi tìm lời giải về vốn hay
nói cách khác là các biện pháp nâng cao khả năng huy động vốn cũng nh sử dụng
vốn có hiệu quả là vấn đề mang tính thời sự và thiết thực đối với các doanh nghiệp
Việt Nam hiện nay.
Nhận thức đợc tính cấp thiết của vấn đề trên, em đã chọn "Một số giải pháp
nhằm tăng cờng nguồn vốn và hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty đầu t xây lắp
thơng mại Hà Nội " làm đề tài nghiên cứu. Sau thời gian thực tập tại Công ty, em
nhận thấy đây là doanh nghiệp đã có những bớc tiến khá vững chắc khi nền kinh tế
chuyển sang cơ chế thị trờng. Việc huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn
vốn là vấn đề đợc Ban giám đốc quan tâm và chỉ đạo chặt chẽ. Tuy nhiên, trong
bối cảnh có quá nhiều doanh nghiệp cạnh tranh trên thị trờng xây dựng ở địa bàn

Thủ đô, Công ty phải khắc phục không ít khó khăn, nhất là việc huy động và tăng
cờng hiệu quả nguồn vốn.
Nguyễn Thị Thanh Minh
9
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
Những vấn đề trên đợc trình bày trong Luận văn tốt nghiệp với cấu
trúc cơ bản nh sau:
Ch ơng I: Lý luận chung về nguồn vốn và hiệu quả sử dụng vốn trong
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Ch ơng II: Thực trạng huy động và sử dụng các nguồn vốn tại Công ty
đầu t xây lắp thơng mại Hà Nội.
Ch ơng III : Một số giải pháp nhằm tăng cờng nguồn vốn và hiệu quả sử
dụng vốn ở Công ty đầu t xây lắp thơng mại Hà Nội.
Nguyễn Thị Thanh Minh
10
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
Chơng I
Lý luận chung về nguồn vốn và hiệu quả
sử dụng vốn trong hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp
I. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của nguồn vốn
1. Khái niệm và đặc điểm của nguồn vốn
Chúng ta biết rằng, để tiến hành sản xuất kinh doanh thì một yếu tố không
thể thiếu đợc là phải có vốn. Tuy nhiên khi nói về vốn, trong thực tế đã có rất
nhiều quan điểm khác nhau.
Theo quan điểm của C.Mác, dới góc độ các yếu tố sản xuất, C.Mác cho
rằng: Vốn (t bản) là giá trị đem lại giá trị thặng d, là một đầu vào của quá trình
sản xuất. Định nghĩa này của C.Mác có một tầm khái quát lớn vì nó bao hàm đầy

đủ bản chất và vai trò của vốn. Bản chất của vốn là giá trị, mặc dù nó đợc thể hiện
dới nhiều hình thức khác nhau: tài sản cố định, nguyên vật liệu, tiền công, nhà
cửa... Tuy nhiên, do ảnh hởng bởi những hạn chế về trình độ phát triển của nền
kinh tế đơng thời, C.Mác đã bó hẹp khái niệm về vốn trong khu vực sản xuất vật
chất và cho rằng chỉ có quá trình sản xuất mới tạo ra giá trị thặng d cho nền kinh
tế. Đây là một hạn chế trong quan niệm về vốn của C.Mác.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, các nhà kinh tế học đại diện cho các
trờng phái kinh tế khác nhau đã bổ sung thêm những định nghĩa khác nhau về vốn.
Theo Paul. Samuelson: " Vốn là các hàng hoá đợc sản xuất ra để phục vụ cho
một quá trình sản xuất mới, là đầu vào của hoạt động sản xuất của một doanh
nghiệp (máy móc, trang thiết bị, vật t, nguyên vật liệu...)".
Có quan điểm cho rằng: "Vốn kinh doanh trong các doanh nghiệp là một
quỹ tiền tệ đặc biệt"*. Mục tiêu của quỹ đó là để phục vụ cho sản xuất kinh
doanh.
--------------------
Nguyễn Thị Thanh Minh
11
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
* Giáo trình Tài chính học - ĐHTCKT HN
Trong cuốn " Kinh tế học" nổi tiếng của mình, David Begg đã đa ra hai khái
niệm: vốn hiện vật và vốn tài chính. Vốn hiện vật là dự trữ các hàng hoá, sản
phẩm đã sản xuất ra để sản xuất hàng hoá khác. Vốn tài chính là tiền và các
giấy tờ có giá của doanh nghiệp. Trong định nghĩa trên, David Begg đã đồng nhất
vốn với tài sản của doanh nghiệp. Thực chất vốn của doanh nghiệp là biểu hiện
bằng tiền của tất cả các tài sản mà doanh nghiệp dùng trong sản xuất, kinh doanh.
Vốn của doanh nghiệp đợc phản ánh trong bảng cân đối tài sản của doanh nghiệp.
Bất cứ doanh nghiệp nào cũng cần phải có một lợng vốn nhất định để thực hiện
những khoản đầu t cần thiết nh chi phí thành lập doanh nghiệp, mua sắm nguyên
vật liệu, đầu t công nghệ, trả tiền công, lãi vay, nộp thuế... Lợng vốn đó đảm bảo

cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đợc liên tục, phát triển doanh
nghiệp cả bề rộng và bề sâu. Do vậy, vốn đa vào sản xuất kinh doanh có nhiều
hình thái vật chất khác nhau để từ đó tạo ra sản phẩm hàng hoá, dịch vụ tiêu thụ
trên thị trờng.
Vốn trong doanh nghiệp đợc thể hiện dới dạng giá trị tiền tệ và đồng thời
đại diện cho một giá trị tài sản nhất định. Thông thờng, ngời ta hiểu vốn là tiền
thuần tuý, tuy nhiên cần phải phân biệt vốn và tiền. Muốn có vốn thì phải có tiền,
song có tiền, thậm chí có những khoản tiền rất lớn cũng cha hẳn là có vốn. Tiền đ-
ợc gọi là vốn chỉ khi nó thoả mãn những điều kiện sau:
- Tiền phải đợc đại diện cho một lợng hàng hoá nhất định, tức là nó phải đợc
bảo đảm bằng một lợng tài sản có thực.
- Tiền phải đợc tích tụ và tập trung một lợng nhất định. Sự tích tụ và tập trung
một lợng tiền làm cho nó có đủ sức để đầu t cho một dự án kinh doanh, cho dù là
một dự án nhỏ.
- Khi đã có đủ về lợng, tiền phải đợc vận động nhằm mục đích sinh lợi.
Hai điều kiện đầu đợc coi là điều kiện ràng buộc, điều kiện để tiền trở thành
vốn; còn điều kiện cuối cùng đợc coi là đặc điểm cơ bản nhất của vốn.
Cách vận động và phơng thức vận động của tiền tệ là khác nhau tuỳ thuộc
vào loại hình kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Trong quá trình vận động đó, tiền
có thể thay đổi hình thái biểu hiện, nhng trong bất kỳ trờng hợp nào, điểm xuất
phát ban đầu và điểm cuối cùng của vòng tuần hoàn phải là giá trị - là tiền.
Nguyễn Thị Thanh Minh
12
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
Đối với doanh nghiệp sản xuất, mô hình vận động của tiền là:
TLLĐ
T ----- H -------- SX ----- H' ----- T'
ĐTLĐ
Đối với doanh nghiệp thơng mại ta có mô hình: T --- H --- T'

Trong doanh nghiệp tiền tệ, mô hình vận động đơn giản hơn: T --- T'
Kết thúc một chu kỳ vận động, dù là ở doanh nghiệp nào, đồng tiền cũng
phải quay về nơi xuất phát với giá trị lớn hơn giá trị ban đầu của nó ( T > T ).
Điều này thể hiện khả năng sinh lời của vốn tiền tệ. Nó vừa là mục đích sản xuất
kinh doanh vừa là phơng tiện để vốn đợc bảo tồn và tăng trởng, tiếp tục vận động ở
chu kỳ sau.
Nh vậy, trong nền kinh tế thị trờng hiện nay, vốn của doanh nghiệp là toàn
bộ giá trị đợc ứng ra ban đầu và các quá trình sản xuất tiếp theo. Tức là vốn
không chỉ tham gia vào một quá trình sản xuất riêng biệt, mà còn trong suốt thời
gian tồn tại của doanh nghiệp, từ lúc mới hình thành cho đến khi kết thúc.
2. Vai trò của vốn trong nền kinh tế thị trờng
2.1. Vai trò vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh
Trong nền kinh tế thị trờng mọi vận hành kinh tế đều đợc tiền tệ hoá, do vậy
bất kỳ một quá trình sản xuất kinh doanh nào, dù ở cấp doanh nghiệp hay quốc gia
luôn luôn cần có một lợng vốn nhất định. Đối với doanh nghiệp, vốn là điều kiện
tiên quyết, là điểm xuất phát đợc ứng ra để chuyển hoá thành các yếu tố của quá
trình sản xuất kinh doanh. Vốn phải có trớc khi diễn ra hoạt động sản xuất kinh
doanh, sau đó đợc sử dụng vào kinh doanh, và sau một chu kỳ hoạt động nó phải
đợc thu về để tiếp ứng cho chu kỳ hoạt động sau. Vốn của doanh nghiệp không thể
bị mất đi vì mất vốn là đồng nghĩa với nguy cơ phá sản.
Vốn có vai trò quyết định trong việc tạo ra mọi của cải vật chất và những
tiến bộ xã hội, vì thế nó là nhân tố vô cùng quan trọng để thực hiện quá trình ứng
dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, phát triển cơ sở hạ tầng, chuyển dịch cơ cấu và
đẩy nhanh tốc độ tăng trởng kinh tế. Đối với bất kỳ doanh nghiệp nào, mọi hoạt
động từ việc xác định mục tiêu cho đầu t dài hạn, tìm nguồn tài trợ cho đến việc đa
Nguyễn Thị Thanh Minh
13
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
ra các quyết định tài chính ngắn hạn - tức là ba vấn đề quan trọng đầu tiên của

doanh nghiệp, đều gắn liền tới các hoạt động có liên quan đến vốn. Nh vậy, vốn là
bộ phận không thể thiếu trong quá trình sản xuất kinh doanh và do đó việc huy
động, đảm bảo đầy đủ kịp thời vốn cho nhu cầu sản xuất có tác động mạnh mẽ đến
hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Việc huy động đủ vốn đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh đợc diễn
ra liên tục từ khâu mua sắm vật t, sản xuất cho đến tiêu thụ sản phẩm. Hơn nữa,
trong nền kinh tế thị trờng, các doanh nghiệp muốn tồn tại phải giành lấy và trang
bị cho mình các bí quyết, các công nghệ tiên tiến để nâng cao năng suất lao động,
sản xuất ra các sản phẩm có chất lợng cao, giá thành hạ. Để thực hiện đợc điều đó,
doanh nghiệp cần phải có nhiều vốn.
Vốn còn có ý nghĩa quyết định đến quy mô hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp. Trong thời đại kinh tế tri thức ngày nay, khoa học- công nghệ phát
triển nh vũ bão, doanh nghiệp muốn mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh thì
nhu cầu vốn càng quan trọng hơn bao giờ hết và có xu thế tăng không ngừng. Nó
giúp doanh nghiệp có thể chớp đợc thời cơ kinh doanh và tạo lợi thế trong cạnh
tranh.
Vốn cũng ảnh hởng đến phạm vi hoạt động hay việc đa dạng hoá ngành
nghề kinh doanh của doanh nghiệp. Thông thờng khi muốn tham gia kinh doanh
một lĩnh vực mới, doanh nghiệp phải có một lợng tiền lớn cho việc đầu t máy móc
sản xuất, dây chuyền công nghệ, xây dựng hệ thống phân phối sản phẩm ... Nếu
không có khả năng tài chính mạnh, doanh nghiệp khó có thể thực hiện đợc hoạt
động này ngay ở những bớc đầu tiên nh phân tích thị trờng, xây dựng phơng án
kinh doanh .v.v.
Hơn nữa, việc đảm bảo nguồn vốn kinh doanh còn giúp doanh nghiệp chống
đỡ đợc những tổn thất, rủi ro trong quá trình hoạt động, đặc biệt là những lĩnh vực
kinh doanh nhiều rủi ro nh ngân hàng.
Nh vậy, vốn có ý nghĩa rất quan trọng đối với quá trình sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp. Sau hơn mời năm thực hiện đổi mới, nền kinh tế nớc ta đã ổn
định và phát triển. Để duy trì đợc những thành quả đó, giữ vững nhịp độ tăng trởng
và khắc phục nguy cơ "tụt hậu" so với các nớc trong khu vực thì một trong những

vấn đề đang đợc Nhà nớc quan tâm là nguồn vốn cho đầu t phát triển kinh tế.
Nguyễn Thị Thanh Minh
14
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
Trong bối cảnh chung đó, mỗi doanh nghiệp đều phải tích cực vận động, phát triển
nguồn vốn của mình để thật sự trở thành những "hạt nhân" góp phần tạo đà thúc
đẩy nền kinh tế đất nớc đi lên.
Thực tiễn những năm qua cho thấy, doanh nghiệp nào có lợng vốn càng lớn
thì càng có thế chủ động trong kinh doanh và thắng đợc trong cạnh tranh. Ngợc lại
doanh nghiệp nào thiếu vốn, không có chiến lợc tài trợ trớc mắt cũng nh lâu dài th-
ờng đánh mất vai trò của mình trên thị trờng, mất bạn hàng, không tạo ra sức mạnh
và hiệu quả tổng hợp trong kinh doanh, dẫn tới tình trạng giải thể.
2.2. Vai trò của vốn đối với ngành xây dựng cơ bản
Trớc hết, ta cần thấy xây dựng cơ bản là ngành kinh doanh có những đặc
điểm mang tính đặc thù. Đó là ngành sản xuất quan trọng tạo nên cơ sở vật chất
(kết cấu hạ tầng) cho xã hội, làm tăng tiềm lực kinh tế, quốc phòng cho đất nớc.
Hoạt động xây dựng cơ bản bắt đầu từ khi xây dựng chủ trơng, phơng hớng đầu t,
chọn địa điểm xây dựng, thăm dò khảo sát, lập dự án đầu t ... , đến thi công xây
lắp, hoàn thiện công trình. Ngành xây dựng cơ bản mang nhiều đặc trng của cả
công nghiệp sản xuất và công nghiệp dịch vụ.
- Sản phẩm xây lắp là các công trình, vật kiến trúc có quy mô lớn, kết cấu phức
tạp, mang tính đơn chiếc, thời gian sản xuất dài ...
- Sản phẩm xây lắp cố định tại nơi sản xuất, còn các điều kiện sản xuất phải di
chuyển theo địa điểm đặt sản phẩm.
- Sản phẩm xây lắp đợc tiêu thụ theo giá dự toán hoặc giá thoả thuận với chủ
đầu t từ trớc, do đó tính chất hàng hoá của sản phẩm thể hiện không rõ. Các doanh
nghiệp xây lắp ở nớc ta hiện nay, phổ biến đang hạch toán theo phơng thức khoán
gọn các công trình, hạng mục công trình, khối lợng hoặc công việc cho các đơn
vị trong nội bộ doanh nghiệp (đội, xí nghiệp). Trong giá khoán gọn, không chỉ có

tiền mà còn có chi phí về vật liệu, về công cụ thi công và các chi phí chung. Do đó
vốn cho xây dựng cơ bản có những đặc điểm riêng cả về đầu t cũng nh trong quá
trình sử dụng.
Vốn đầu t xây dựng cơ bản là toàn bộ chi phí để đạt đợc mục đích đầu t,
bao gồm chi phí cho việc khảo sát, quy hoạch xây dựng, chuẩn bị đầu t, chi phí
Nguyễn Thị Thanh Minh
15
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
về thiết kế và xây dựng, chi phí mua sắm và lắp đặt thiết bị và các chi phí khác
ghi trong tổng dự toán.
Vì vậy, ngành xây dựng cơ bản đòi hỏi sự đầu t lớn về vốn, nhất là trong
giai đoạn CNH-HĐH đất nớc. Công tác quản lý xây dựng cơ bản phải thể hiện
đúng đờng lối xây dựng Chủ nghĩa xã hội và chiến lợc phát triển kinh tế - xã hội
của Đảng và Nhà nớc, nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn vốn đầu t, khai
thác tốt tài nguyên, tiềm năng lao động, đất đai và mọi tiềm lực khác. Chủ trơng và
kế hoạch đầu t xây dựng cơ bản phải góp phần bảo đảm nhịp độ phát triển nền
kinh tế một cách cân đối, nhịp nhàng, hình thành cơ cấu kinh tế hợp lý trong từng
giai đoạn, nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng tổng sản phẩm quốc nội, tăng thu nhập
quốc dân và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội. Nh vậy, vốn đầu t cho
xây dựng cơ bản đang là yêu cầu cấp bách để phát triển kinh tế xã hội nói chung
và phát triển các doanh nghiệp xây dựng nói riêng.
Trong những năm vừa qua, cơ cấu chi vốn đầu t của ngân sách Nhà nớc cho
ngành công nghiệp đã tăng mạnh, đó là một xu hớng hợp lý để thúc đẩy sự phát
triển của công nghiệp nhằm góp phần tích cực vào sự nghiệp CNH- HĐH đất nớc.
Tuy nhiên, so với tơng quan chung giữa các ngành thì lợng vốn đầu t cho xây dựng
vẫn còn là một con số khá khiêm tốn.
Bảng 1: cơ cấu chi vốn đầu t của ngân sách nhà nớc
phân theo ngành kinh tế
(Đơn vị: %)

1998 1999 2000
Tổng số
Trong đó:
Công nghiệp
Xây dựng
Nông nghiệp
Lâm nghiệp
Giao thông vận tải
Bu điện
Thơng nghiệp, cung ứng vật t
Sự nghiệp nhà ở phục vụ công cộng, du lịch
Khoa học
Giáo dục đào tạo
100
40,2
6,4
17
0,5
14,1
0,7
0,9
6,5
1
7,5
100
39,8
5,2
18,2
0,7
15,7

0,6
0,7
7
1,5
8
100
40,5
7,6
15
0,5
12,6
0,6
0,5
7,8
2,1
8
Nguyễn Thị Thanh Minh
16
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
Văn hoá nghệ thuật
Y tế, bảo hiểm, thể thao
2,5
2,7
1,1
1,5
1,9
2,9
(Nguồn: Tổng cục Thống kê- Niên giám thống kê 2001)
Nền kinh tế nớc ta đang trong thời kỳ ổn định và phát triển, đời sống kinh tế

- xã hội ngày một nâng cao, tốc độ đô thị hoá ngày càng nhanh, đáp ứng nhu cầu
bức xúc của sự phát triển. Những năm gần đây tốc độ xây dựng cơ bản đã tăng
nhanh trong công nghiệp và dân dụng, nhất là trên địa bàn Thủ đô Hà Nội. Yêu
cầu đặt ra đối với ngành xây dựng cơ bản của Thủ đô là rất lớn, các doanh nghiệp
xây dựng cơ bản có nhiều cơ hội để phát triển do tác động của quy luật cung -
cầu. Về công nghệ trong sản xuất kinh doanh xây dựng không đòi hỏi cao nh
nhiều ngành khác, nhng các doanh nghiệp đều có chung khó khăn, đó là vốn đầu t
cho sản xuất.
3. Các nguồn vốn kinh doanh
Tuỳ theo từng mục đích của ngời quản lý vốn mà ngời ta phân loại vốn theo
các tiêu thức khác nhau.
3.1. Phân loại theo nguồn hình thành
- Vốn do ngân sách Nhà nớc cấp: là vốn do Nhà nớc cấp cho doanh nghiệp đợc
xác nhận trên cơ sở biên bản giao nhận vốn mà doanh nghiệp phải có trách nhiệm
bảo toàn và phát triển. Vốn do Nhà nớc cấp có hai loại là vốn cấp ban đầu và vốn
cấp bổ sung trong quá trình sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp sử dụng vốn này
phải nộp ngân sách một tỷ lệ phần trăm nào đó trên vốn cấp, gọi là thu sử dụng
vốn ngân sách.
- Vốn tự bổ sung: là vốn nội bộ doanh nghiệp bao gồm vốn khấu hao cơ bản, lợi
nhuận để lại, vốn cổ phần...
- Vốn liên doanh, liên kết: là vốn do doanh nghiệp liên kết với các doanh nghiệp
khác trong và ngoài nớc để thực hiện quá trình sản xuất kinh doanh. Do nhiều yếu
tố phức tạp chi phối nên cần phải quy định chặt chẽ và đầy đủ trên giấy tờ về
quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên.
- Vốn vay: gồm những khoản vốn vay từ ngân hàng, các tổ chức tín dụng, vay
cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp, vay nớc ngoài, phát hành trái phiếu.
3.2. Phân loại theo tính chất sở hữu
Nguyễn Thị Thanh Minh
17
Luận văn tốt nghiệp

Tài chính 40B
Phân loại vốn theo tính chất sở hữu là cách phân chia phổ biến nhất hiện
nay. Nguồn vốn đợc chia làm hai loại là vốn chủ sở hữu và nợ phải trả của doanh
nghiệp.
- Vốn chủ sở hữu bao gồm vốn do Nhà nớc cấp, vốn do liên doanh, liên kết, lợi
nhuận giữ lại để tái đầu t và thông qua phát hành cổ phiếu.
- Nợ của doanh nghiệp bao gồm nợ ngắn hạn và nợ dài hạn.
+ Nợ ngắn hạn gồm các khoản tín dụng ngắn hạn (các khoản nợ phải thanh
toán trong vòng một năm). Các khoản tín dụng ngắn hạn bao gồm tín dụng thơng
mại và tín dụng ngân hàng.
Tín dụng thơng mại: đây là một loại tín dụng thờng đợc các doanh
nghiệp sử dụng, coi đó nh một nguồn vốn ngắn hạn. Tín dụng thơng mại đợc phát
sinh trong quan hệ mua bán chịu giữa các doanh nghiệp, mua bán trả góp. Nó là
phơng thức tài trợ tiện lợi và linh hoạt trong kinh doanh, ngoài ra tín dụng thơng
mại còn tạo khả năng mở rộng quan hệ hợp tác kinh doanh một cách lâu bền giữa
các chủ thể kinh tế. Tuy nhiên, do là nguồn vốn ngắn hạn nên sử dụng loại hình
này cũng dễ gặp nhiều rủi ro (rủi ro lãi suất, rủi ro thanh toán).
Tín dụng ngân hàng: đây là khoản vay tại ngân hàng thơng mại.
Doanh nghiệp có thể đáp ứng nhu cầu vốn nhanh chóng do ngân hàng tài trợ với
thời hạn tơng đối ngắn (từ vài ngày đến dới một năm) với số vốn nhất định nào đó.
Thông thờng doanh nghiệp vay ngắn hạn khi thiếu vốn lu động.
+ Nợ dài hạn: Bao gồm các khoản tín dụng dài hạn, vốn huy động đợc
thông qua phát hành trái phiếu công ty. Nợ dài hạn thờng dùng để tài trợ cho việc
mua sắm tài sản cố định.
3.3. Phân loại theo cơ cấu vốn kinh doanh của doanh nghiệp
Vốn kinh doanh của doanh nghiệp đợc đầu t vào hai loại tài sản là tài sản cố
định và tài sản lu động, tơng ứng với nó ngời ta phân chia vốn của doanh nghiệp
thành vốn cố định và vốn lu động.
- Vốn cố định của doanh nghiệp là một khoản tiền đầu t vào việc mua sắm, xây
dựng tài sản cố định. Tài sản cố định có thời gian hoạt động dài (trên một năm) và

có giá trị lớn (từ 5 triệu đồng trở lên). Đặc điểm cơ bản của tài sản cố định trong
các doanh nghiệp là tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất sản phẩm. Trong quá trình
Nguyễn Thị Thanh Minh
18
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
đó, hình thái vật chất và đặc điểm sử dụng ban đầu của tài sản cố định là không
thay đổi, song giá trị của nó lại đợc chuyển dịch từng phần vào giá trị sản phẩm
sản xuất ra. Bộ phận giá trị chuyển dịch này cấu thành một yếu tố chi phí sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp và đợc bù đắp khi sản phẩm đợc tiêu thụ.
Vốn cố định là một bộ phận hết sức quan trọng trong tổng vốn đầu t và vốn
sản xuất của doanh nghiệp. Quy mô vốn cố định, trình độ quản lý vốn cố định là
hai nhân tố ảnh hởng quyết định đến trình độ trang thiết bị kỹ thuật sản xuất kinh
doanh. Không những thế nó còn ảnh hởng trực tiếp tới hiệu quả sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Nếu quy mô vốn cố định lớn thì doanh nghiệp sẽ có chi
phí sản xuất kinh doanh lớn, ảnh hởng tới lợi nhuận của doanh nghiệp. Nếu quy
mô vốn cố định nhỏ thì sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ không đáp ứng
đợc nhu cầu của thị trờng dẫn đến doanh lợi thu về không lớn. Do vị trí then chốt
và đặc điểm vận động của nó tuân theo quy luật riêng nên việc quản lý vốn cố định
đợc coi là một trọng điểm trong hoạt động tài chính doanh nghiệp.
- Vốn lu động của doanh nghiệp là số tiền ứng trớc hay đầu t vào tài sản lu động
nhằm đảm bảo cho quá trình tái sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đợc diễn ra
thờng xuyên, liên tục. Vốn lu động dịch chuyển toàn bộ giá trị ngay một lần, tuần
hoàn liên tục và hoàn thành một vòng tuần hoàn sau một chu kỳ sản xuất.
Tài sản lu động là yếu tố cần thiết để tiến hành sản xuất kinh doanh. Do đó,
vốn lu động là điều kiện vật chất không thể thiếu đợc của quá trình tái sản xuất, nó
là công cụ phản ánh và đánh giá quá trình vận động của tài sản lu động mà cụ thể
là quá trình vận động của vật t, hàng hoá.
3.4. Phân loại theo phạm vi huy động vốn
Căn cứ vào phạm vi huy động vốn, nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp

chia làm hai nguồn.
- Nguồn vốn bên trong doanh nghiệp là nguồn vốn mà doanh nghiệp có thể huy
động đợc từ hoạt động của bản thân doanh nghiệp, bao gồm: tiền khấu hao tài sản
cố định, lợi nhuận giữ lại, các khoản dự trữ, dự phòng, các khoản thu từ nhợng
bán, thanh lý tài sản cố định...
- Nguồn vốn bên ngoài là nguồn vốn mà doanh nghiệp có thể huy động từ bên
ngoài để đáp ứng cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, bao gồm: vay vốn
Nguyễn Thị Thanh Minh
19
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
của ngân hàng và các tổ chức kinh tế khác, phát hành trái phiếu, nợ nhà cung cấp
và các khoản nợ khác.
Cách phân loại này chủ yếu giúp cho việc xem xét tình hình huy động vốn
của doanh nghiệp đang hoạt động. Mỗi hình thức có những u nhợc điểm riêng.
Huy động nguồn vốn bên trong có ý nghĩa rất quan trọng cho sự phát triển
của doanh nghiệp, u điểm của nó là doanh nghiệp hoàn toàn tự chủ trong sử dụng
vốn cho sự phát triển kinh doanh của mình và không phải chi trả chi phí nhng có
hạn chế là dễ đi đến tình trạng sử dụng vốn kém hiệu quả.
Huy động vốn từ bên ngoài có u điểm là tạo cho doanh nghiệp một cơ cấu
tài chính linh hoạt, chi phí sử dụng vốn có giới hạn, nếu doanh nghiệp đạt mức
doanh lợi cao thì không phải chia phần lợi nhuận cao đó. Song có hạn chế là doanh
nghiệp trả lợi tức tiền vay và hoàn trả tiền vay đúng thời hạn. Nếu doanh nghiệp sử
dụng vốn kém hiệu quả hoặc bối cảnh kinh tế thay đổi bất lợi thì nợ vay sẽ trở
thành gánh nặng cho doanh nghiệp và doanh nghiệp phải chịu rủi ro lớn.
3.5. Phân loại vốn theo nội dung vật chất
Căn cứ vào nội dung vật chất, nguồn vốn kinh doanh đợc chia thành vốn
thực và vốn tài chính.
- Vốn thực: là bộ phận vốn đợc biểu hiện dới dạng toàn bộ hàng hoá phục vụ cho
sản xuất và dịch vụ khác nh máy móc, thiết bị, đờng xá ... Các tài sản này phản

ánh hình thái vật thể của vốn, nó tham gia trực tiếp vào hoạt động kinh doanh.
- Vốn tài chính: biểu hiện dới hình thái tiền, chứng khoán và các giấy tờ có giá trị
khác dùng cho việc mua sắm tài sản, máy móc ... Phần vốn này phản ánh phơng
diện tài chính của vốn, nó tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh thông qua
hoạt động đầu t.
II. quản lý vốn kinh doanh trong doanh nghiệp
Nguyễn Thị Thanh Minh
20
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
1. Những yêu cầu cơ bản đối với quản lý vốn trong sản xuất kinh doanh
Quản lý vốn trong sản xuất kinh doanh bao gồm nhiều nội dung khác nhau.
Để có căn cứ xác định đúng nội dung và phơng pháp quản lý vốn, nhất thiết phải
thực hiện một số yêu cầu cơ bản sau:
- Thứ nhất, bảo đảm và nâng cao hiệu quả kinh tế của vốn trong hoạt động sản
xuất kinh doanh.
Hiệu quả kinh tế là mục tiêu quan trọng hàng đầu của hoạt động sản xuất
kinh doanh, đồng thời lại là động lực và điều kiện cần thiết cho sự phát triển của
các doanh nghiệp. Hiệu quả kinh tế của vốn đợc phản ánh thông qua nhiều chỉ tiêu
khác nhau nh: hệ số sử dụng công suất, hệ số đổi mới tài sản cố định, tốc độ luân
chuyển vốn lu động ...
- Thứ hai, thực hiện bảo toàn và phát triển vốn trong hoạt động sản xuất kinh
doanh.
Muốn thực hiện tái sản xuất mở rộng trên cơ sở tiến bộ khoa học công nghệ
và cơ chế thị trờng đòi hỏi phải bảo toàn và phát triển vốn trong sản xuất kinh
doanh. Chế độ bảo toàn vốn yêu cầu mỗi doanh nghiệp thờng xuyên duy trì và phát
triển đợc năng lực sản xuất của mình, không để mất, giảm hoặc ăn chia vào vốn.
Trong trờng hợp giá cả tăng lên thì số vốn của doanh nghiệp cũng phải đợc tăng
theo.
Việc bảo toàn và phát triển vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh công

nghiệp cần đợc thực hiện thông qua nhiều giải pháp khác nhau: xác định đúng
nguyên giá tài sản cố định, trên cơ sở đó tính đúng, tính đủ khấu hao; đổi mới tài
sản cố định, sử dụng hợp lý và tiết kiệm nguyên vật liệu, tăng nhanh vòng quay
vốn lu động, chú ý phát triển vốn gắn với phơng pháp sản xuất kinh doanh. Các
giải pháp này phải tiến hành theo yêu cầu của cơ chế thị trờng có sự quản lý của
Nhà nớc và của tiến bộ khoa học kỹ thuật công nghệ, nâng cao quyền tự chủ cho
các doanh nghiệp công nghiệp trong đầu t, quyền sử dụng vốn sản xuất, đồng thời
với việc tăng cờng vai trò quản lý của Nhà nớc.
Trong nền kinh tế thị trờng, muốn giữ đợc vị trí, đồng thời ngày càng mở
rộng địa bàn hoạt động của mình trên thị trờng trong và ngoài nớc, các doanh
nghiệp công nghiệp cần phải tự chủ trong việc xây dựng phơng án đầu t, phơng án
sử dụng vốn sản xuất kinh doanh. Đơng nhiên, việc quyết định phơng án đa vào
Nguyễn Thị Thanh Minh
21
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
thực thi phải là phơng án không trái với luật định về kinh tế của Nhà nớc. Cơ quan
quản lý Nhà nớc về kinh tế phải thực hiện đúng, đầy đủ vai trò định hớng phát
triển, tạo môi trờng và điều kiện thuận lợi cho sự hoạt động của doanh nghiệp, tiến
hành kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của các
doanh nghiệp sao cho kết quả thu đợc từ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
bảo đảm sự tăng trởng của nền kinh tế.
2. Quản lý vốn cố định
2.1. Khái niệm
Vốn cố định là giá trị biểu hiện bằng tiền của tổng tài sản cố định (TSCĐ)
trong doanh nghiệp. Tài sản cố định thuộc loại tài sản có giá trị lớn và thời gian sử
dụng dài, nó tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh.
Đặc trng của TSCĐ là không thay đổi hình thái vật chất sau mỗi chu kỳ sản
xuất kinh doanh. Tuy nhiên, giá trị của nó giảm dần do bị hao mòn. Có hai loại
hao mòn tài sản cố định là hao mòn vô hình và hao mòn hữu hình. Để chống hao

mòn cần phải trích quỹ khấu hao nhằm bù đắp cho hao mòn tài sản cố định. Tất
nhiên nó không trùng khít với số tiền tài sản thực tế bị hao mòn (có thể lớn hoặc
nhỏ hơn).
2.2. Các phơng pháp tính khấu hao tài sản cố định
Khấu hao TSCĐ là việc chuyển dịch phần giá trị hao mòn của TSCĐ
trong quá trình sử dụng vào giá trị sản phẩm sản xuất ra theo phơng pháp tính
khấu hao thích hợp. Mục đích của tính khấu hao TSCĐ là tích luỹ vốn để tái sản
xuất giản đơn hoặc tái sản xuất mở rộng
Khi xác định mức trích khấu hao của TSCĐ nhà quản lý cần xét các yếu tố
sau:
- Tình hình tiêu thụ sản phẩm (do TSCĐ đó chế tạo ra) trên thị trờng.
- Hao mòn vô hình của TSCĐ.
- Nguồn vốn đầu t cho TSCĐ.
- Quy định của Nhà nớc trong việc trích khấu hao TSCĐ.

Phơng pháp khấu hao tuyến tính hay phơng pháp khấu hao đờng thẳng:
Trong đó: PV: Nguyên giá tài sản cố định
Nguyễn Thị Thanh Minh
22
n
PV
t
D
=
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
n: Đời sống hữu dụng của tài sản
Đây là phơng pháp đơn giản nhất (dễ tính, dễ áp dụng), đồng thời do khấu
hao đều nên các doanh nghiệp ổn định đợc giá thành, từ đó ổn định giá bán. Tuy
nhiên phơng pháp này không tính toán chính xác đợc sự hao mòn của tài sản,

không tính đợc hao mòn vô hình khiến cho doanh nghiệp không thu hồi đủ số tiền
đã bỏ ra trong những trờng hợp tài sản bị hao mòn nhanh.

Phơng pháp khấu hao theo tổng số năm thoả dụng của tài sản:
Mức khấu hao hàng năm đợc tính nh sau:
D
1
= (PV)*n / Z
D
2
= (PV)*(n-1) / Z
................................ n: Số năm khấu hao tài sản
D
n
= (PV)*1 / Z Z: Tổng các số từ 1 tới n

Phơng pháp khấu hao nhanh:
D
t
= PV * d
t
%
D
t
: Giá trị khấu hao ở năm thứ t
PV : Nguyên giá tài sản cố định
n : Số năm khấu hao
d
t
% : Tỷ lệ khấu hao năm thứ t

Muốn sử dụng TSCĐ một cách có hiệu quả thì cần phải giảm hao mòn của
nó. Nh vậy, cần phải huy động tối đa công suất sử dụng của TSCĐ, sắp xếp một
cách khoa học nhất các dây chuyền sản xuất và tiết kiệm thời gian hao phí. Mỗi
doanh nghiệp phải chọn đợc phơng pháp khấu hao thích hợp để thu hồi vốn, phải
áp dụng các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng TSCĐ đồng thời cần xử lý ngay
những máy móc thiết bị lạc hậu, mất giá hoặc không cần dùng.
3. Quản lý vốn lu động
3.1. Khái niệm
Vốn lu động là giá trị bằng tiền của các tài sản lu động. Có hai loại tài sản
lu động:
Nguyễn Thị Thanh Minh
23
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
- Các tài sản lu động sản xuất: có đặc điểm gắn trực tiếp với quá trình sản xuất
chẳng hạn nh nguyên vật liệu, các sản phẩm dở dang, các bán thành phẩm....
- Tài sản lu động lu thông: ví dụ nh sản phẩm cha tiêu thụ, tiền mặt, các chứng
khoán dễ chuyển nhợng (tín phiếu, trái phiếu ...).
Tài sản lu động có đặc điểm là hình thái vật chất thờng xuyên thay đổi qua
một chu kỳ sản xuất kinh doanh và giá trị của tài sản lu động chuyển toàn bộ vào
sản phẩm sau mỗi chu kỳ sản xuất. Cứ nh vậy, các chu kỳ sản xuất đợc tiếp tục lặp
lại, vốn lu động đợc liên tục tuần hoàn và chu chuyển.
3.2. Các biện pháp quản lý
Từ những đặc điểm về phơng thức chuyển dịch giá trị của tài sản lu động và
vốn lu động nêu trên, để quản lý và sử dụng vốn lu động có hiệu quả các nhà
quản trị tài chính phải áp dụng các mô hình, biện pháp cụ thể nhng đồng thời phải
thực sự linh hoạt trong việc áp dụng sao cho phù hợp với tình hình tài chính của
doanh nghiệp.
Một là: Cần xác định (ớc lợng) số vốn lu động cần thiết trong kỳ kinh
doanh.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác quản lý vốn lu động là
phải ớc lợng chính xác nhu cầu vốn lu động cần thiết tối thiểu cho sản xuất kinh
doanh. Việc ớc lợng chính xác số vốn lu động sẽ có tác dụng sau:
- Đảm bảo đủ vốn lu động cần thiết tối thiểu cho quá trình sản xuất kinh doanh
đợc tiến hành liên tục.
- Tránh ứ đọng vốn (phải trả lãi vay), thúc đẩy tốc độ luân chuyển vốn nhằm
nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
Hai là: Tổ chức khai thác các nguồn tài trợ vốn lu động.
Trong nền kinh tế thị trờng nguồn tài trợ của vốn lu động rất đa dạng, linh
hoạt. Tuy nhiên lựa chọn nguồn tài trợ nào hoàn toàn phụ thuộc vào tình hình tài
chính và các chính sách tài chính ngắn hạn của doanh nghiệp.
- Về trình tự khai thác các nguồn vốn: Trớc hết doanh nghiệp cần khai thác triệt
để các nguồn vốn nội bộ và các khoản vốn có thể chiếm dụng một cách thờng
xuyên (nợ định mức).
- Nếu số vốn lu động còn thiếu, doanh nghiệp phải tiếp tục khai thác các nguồn
vốn bên ngoài nh: Vốn liên doanh, vốn vay của ngân hàng hoặc các công ty tài
Nguyễn Thị Thanh Minh
24
Luận văn tốt nghiệp
Tài chính 40B
chính, vốn phát hành cổ phiếu, trái phiếu..v.v... Khi khai thác các nguồn vốn bên
ngoài, điều đáng lu ý nhất là phải cân nhắc yếu tố lãi suất tiền vay. Về nguyên tắc,
lãi do đầu t phải lớn hơn lãi suất vay vốn thì ngời kinh doanh mới cố ý đi vay vốn.
Doanh nghiệp sẽ lựa chọn nguồn tài trợ ngắn hạn dới hình thức vay ngắn
hạn ngân hàng hoặc huy động ngắn hạn từ các cá nhân trong và ngoài doanh
nghiệp. Thông thờng các doanh nghiệp thờng tiến hành vay ngắn hạn ngân hàng
thông qua hạn mức tín dụng hoặc ký kết hợp đồng tín dụng ngắn hạn.
Ba là: Phải luôn có những giải pháp bảo toàn và phát triển vốn lu động.
Cũng nh vốn cố định, bảo toàn vốn lu động có nghĩa là bảo toàn đợc giá trị thực
của vốn. Nói cách khác chính là bảo đảm đợc sức mua của vốn không bị giảm sút

so với ban đầu. Điều này đợc thể hiện qua khả năng mua sắm tài sản lu động và
khả năng thanh toán của doanh nghiệp trong kinh doanh. Để thực hiện mục tiêu
trên, trong công tác quản lý tài chính của doanh nghiệp thờng áp dụng các biện
pháp tổng hợp nh: Đẩy mạnh khâu tiêu thụ hàng hoá, xử lý kịp thời các vật t, hàng
hoá chậm luân chuyển để giải phóng vốn, phải thờng xuyên xác định phần chênh
lệch giá (giữa vốn bỏ ra ban đầu) với giá thị trờng về những tài sản lu động tồn kho
để có biện pháp xử lý kịp thời, linh hoạt trong việc sử dụng vốn. Ngoài ra, để nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn, bảo toàn vốn, doanh nghiệp cần hết sức tránh và xử lý
kịp thời những khoản nợ khó đòi, tiến hành áp dụng các hình thức hoạt động của
tín dụng thơng mại để ngăn chặn các hiện tợng chiếm dụng vốn.
Bốn là: Phải thờng xuyên tiến hành phân tích tình hình sử dụng vốn lu
động. Để phân tích ngời ta thờng sử dụng các chỉ tiêu nh: Vòng quay vốn lu động,
hiệu suất sử dụng vốn lu động, hệ số nợ... Nhờ các chỉ tiêu này mà ngời quản lý có
thể điều chỉnh kịp thời các biện pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhằm tăng
mức doanh lợi.
Thực tế hoạt động tài chính doanh nghiệp cho thấy, vấn đề quản lý, sử dụng
vốn lu động là rất phức tạp. Điều này đòi hỏi ở ngời quản lý không chỉ có lý thuyết
mà còn phải có đầu óc thực tế và có nghệ thuật sử dụng vốn.
III. hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh
nghiệp
Nguyễn Thị Thanh Minh
25