Giải pháp nâng cao chất lượng nhuộm vải

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NHUỘM VẢI
Lý Thị Như Quỳnh, Bùi Thị Kim Ngọc, Nguyễn Thị Kim Tuyến,
Võ Ngọc Gia Huệ
Khoa Kiến trúc - Mỹ thuật, Trường Đại học Cơng nghệ TP. Hồ Chí Minh
GVHD: ThS. Đào Thị Thảo Hiền

TĨM TẮT
Nghệ thuật gia cơng hàng dệt may khơng phải là khía cạnh mới. Khi thời gian trơi qua, các quy trình,
phương pháp và máy móc mới được sử dụng để nâng cao năng suất và chất lượng của vải đã qua xử lý.
Người ta luôn thấy rằng 70% các vấn đề về nhuộm được cho là do xử lý vải khơng tốt. Do đó, cần phải chú
trọng ngay từ tiền xử lý cho đến các bước nhuộm cuối cùng để đạt được chất lượng nhuộm vải tốt nhất. Có
thể dễ dàng đạt được chất lượng nhuộm” đúng lần đầu tiên và tất cả thời gian đúng” bằng cách tuân thủ
nghiêm ngặt các thơng số kiểm sốt quy trình của từng bước xử lý vải. Để làm nổi bật các vấn đề khác nhau
gặp phải do con người, máy móc và các yếu tố khác của quá trình xử lý hư hỏng về các nguyên nhân có thể
xảy ra và biện pháp khắc phục các vấn đề nhuộm này giúp các quy trình sẵn sàng để tránh những vấn đề
này.
Từ khóa: chất lượng nhuộm, cải tiến nhuộm, nhuộm sợi, ngành nhuộm, quản lý màu nhuộm
1. CÁC VẤN ĐỀ TRONG NHUỘM VÀ CÁCH KHẮC PHỤC
1.1. Các vấn đề trong quá trình nhuộm
1.1.1.

Giới thiệu

Nghệ thuật xử lý hàng dệt may ngày nay được tất cả các nhà chế biến biết đến. Trong quá khứ, khu vực có
tổ chức thống trị ngành dệt may: trong khi ngày nay các nhà quy trình phi tập trung lại chiếm ưu thế. Có
một sự chuyển đổi nhấn mạnh từ các yêu cầu liên quan đến thành phẩm sang các yêu cầu liên quan đến môi
trường. Các yêu cầu liên quan đến độ bền của thành phẩm và các đặc tính khác của thuốc nhuộm và hóa
chất, chế biến,...chuyển đổi các yêu cầu liên quan đến môi trường nhấn mạnh, giảm chi phí, an ninh, tiết
kiệm năng lượng và nước, độc chất học, quy định pháp luật vệ sinh và khả năng cạnh tranh.
Giảm chi phí và tiện ích đạt được nhờ xu hướng sử dụng kính thiên văn. Để có thể cạnh tranh được, các
nhà chế biến sẽ phải đưa ra chất lượng ngang bằng nếu khơng muốn nói là tốt hơn ngun liệu hiện có với

cùng một mức giá. Xem xét chi phí năng lượng và lao động, phương tiện duy nhất để duy trì lợi thế cạnh
tranh là tập trung vào ‘chất lượng’. Chất lượng tốt không nhất thiết là tăng giá, mà trên thực tế có nghĩa là
“làm đúng ngay lần đầu tiên” do đó giảm chi phí.
Vì vậy, với chủ đề “làm đúng ngay lần đầu tiên” này trước tiên chúng ta phải hiểu các vấn đề trong quá
trình nhuộm.
893


Định luật cuối cùng về độ chính xác nêu rõ, “khi hướng tới một giải pháp của một vấn đề, sẽ ln hữu ích
nếu bạn biết câu trả lời được cung cấp, tất nhiên bạn biết là có vấn đề”.
Mọi đơn vị sản xuất đều có một số vấn đề, tuy nhiên việc giải quyết vấn đề không thể được coi là chiêm
tinh học hay thuật xem tưởng tay, mà nó cần có kiến thức đầy đủ nhất về các sự kiện cơ bản.
1.1.2.

Các giai đoạn chế biến hàng dệt may

Các giai đoạn trong quá trình chế biến hàng dệt may là:

QUẦN ÁO XÁM

GIẢI QUYẾT

NHUỘM

KẾT THÚC

1.1.3.

Các lỗi của quá trình gia công dệt may được chia như sau:

1.

Lỗi tiền xử lý: 21%.

2.

Lỗi nhuộm và in: 23%.

3.

Lỗi hoàn thiện: 11%.

4.

Lỗi sinh học và máy móc: 24%.

5.

Các lỗi đa dạng: 22%.

894


Hình 1: Một số vấn đề nhuộm khác
70% lỗi có thể là tiền xử lý chuẩn bị, vì đây là giai đoạn đầu tiên trong quá trình xử lý và tất cả các quy
trình khác phụ thuộc vào hiệu quả và hiệu quả của nó. Một số lỗi do tiền xử lý có thể được liệt kê như sau:
✧ Thấm hút kém.
✧ Thiệt hại xúc tác/ tính lưu động kém.
✧ Vết ố.
✧ Hiệu ứng động lực.

✧ Thay đổi bóng râm từ selvedge ang selvedge.
✧ Co rút/ biến dạng.
✧ Dấu nhăn/ vết nứt.
✧ Sự điều khiển.
✧ Độ sáng/ độ bóng kém.
✧ Nhuộm mây.
895


✧ Khéo léo.
✧ Khu vực nhợt nhạt .
✧ Đốm đen.
✧ Nhãn hiệu.
1.1.4.

Các biện pháp phòng ngừa

Hầu hết các lỗi trên có thể được sữa chữa dễ dàng với các biện pháp phịng ngừa sau:
✧ Sử dụng hóa chất đặc biệt .
✧ Chọn nhiệt độ cài đặt nhiệt phù hợp.
✧ Sự thư giãn triệt để của vật liệu.
✧ Kiểm soát độ căng và tính đồng nhất của mẻ trộn trơng q trình tiền xử lý.
✧ Kiểm tra các bản vá lỗ thô trong máy.
1.1.5.

Quá trình nhuộm sau khi xử lý trước phụ thuộc vào một số thông số như:

✧ Thời gian .
✧ Nhiệt độ.
✧ Kết luận lựa chọn hóa chất và chất trợ giúp.

896


✧ pH của quá trình,...

Hình 2: các mặt bằng vải chủ yếu trong q trình chế biến vải hóa học
1.2. Các biện pháp khắc phục các vấn đề nhuộm đã đề cập ở trên
-

Chọn thuốc nhuộm có độ ổn định phân tán tốt hơn, sử dụng chất phân tán hiệu quả.

-

Tối ưu hóa quy trình nhuộm có nghĩa là điều chỉnh các thơng số của quy trình sao cho tồn bộ hoạt

động diễn ra trong thời gian ngắn nhất có thể mà không vượt quá giới hạn dung sai liên quan đến khả năng
tái tạo và mức độ. Điều này có nghĩa là làm nóng nhanh trong phạm vi nhiệt độ mà thuốc nhuộm hết từ từ
hoặc đã hết; gia nhiệt được kiểm sốt khi thuốc nhuộm có tốc độ cạn kiệt đặc biệt cao. Các bước riêng lẻ
để có quy trình nhuộm tối ưu là:
-

Gia nhiệt với tốc độ tối đa đến ngưỡng của khoảng nhiệt độ tới hạn t1 (phasea).

-

Khi đạt đến t2 (giới hạn trên phạm vi nhiệt độ tới hạn) nhiệt trở lại ở tốc độ tối đa đến nhiệt độ cố định

(pha c).
-

Chọn các điều kiện và hóa chất tố ưu.

-

Điều chỉnh máy cẩn thận hơn.

-

Sử dụng chất chống tạo bọt, ví dụ như nhãn hiệu Antimussol.

-

Sử dụng các hóa chất đặt biệt, ví dụ như kết hợp chất hàn / chất khử bọt, hoặc áp suất lớn hơn.

-

Điều chỉnh lựa chọn thuốc nhuộm.
897


-

Chọn nhiệt độ nhuộm cao hơn.

-

Chọn chất mang và hóa chất phù hợp.

-

Có thể đặt sợi ở nhiệt độ cao hơn (thận trọng).

Hình 3: các vấn đề trong nhuộm sợi

-

Chú ý đến tiền xử lý hoàn hảo.

-

Đặt biệt chú ý đến quy trình và chưng trình nhuộm phù hợp.

-

Chọn thuốc nhuộm đặc biệt (phân tử small).

-

Chú ý đến độ ổn định của thuốc nhuộm đối với chất điện giải.

-

Chú ý đến các điều kiện nhuộm phù hợp.

-

Thực hiện các bài kiểm tra trong phịng thí nghiệm.

-

Thực hiện các thử nghiệm sơ bộ với vật liệu.

-

Kiểm tra điều chỉnh các điều kiện nhuộm.

-

Chú ý đến lưu thơng rượu hồn hảo.

-

Chú ý đến độ sạch trong máy.

-

Lựa chọn hãng phù hợp, sử dụng hệ thống sưởi trên cao trong máy.

-

Sử dụng chất khử bọt khơng chứa silicone.

-

Thả bồn tắm nhuộm nóng, thời gian nhuộm ngắn hơn, sử dụng hóa chất đặc biệt .

-

Loại bỏ hồn tồn dung mơi.

-

Khơng để vật liệu gần thuốc nhuộm; sử dụng thuốc nhuộm ít bám bụi.

-

Lựa chọn m/c nhuộm phù hợp hơn.

-

Đường may thẳng dọc theo sợi ngang và đường khâu.
898


-

Tránh tiếp xúc lâu với máy nóng.

-

Chọn nhiệt độ cài phù hợp.

-

Kiểm tra đường ống phun hoặc gắn tấm phân phối.

-

Kiểm tra con lăn (đón) thường xuyên.

-

Kiểm tra nhiệt độ và dong khơng khí trên tồn bộ chiều rộng trong máy sấy.

-

Tránh di chuyển bằng cách sử dụng bộ nạp thấp nhất có thể và một chất ức chế di chuyển thích hợp.

-

Thường xuyên kiểm tra các bộ phận cố định bằng giấy nhiệt hoặc cảm biến nhiệt độ.

-

Đặt con lăn chuyển động .

-

Kiểm tra độ cứng của bờ, nếu cần, bọc lại các con lăn.

-

Kiểm tra nhiệt độ và dịng khơng khí trong máy sấy.

-

Kiểm tra máy bay phản lực.

1.3. NHUỘM SỢI

1.3.1.Sự cố chụp trong quá trình nhuộm sợi
-

Mất sức.

-

Tay cầm khắc nghiệt.

-

Xây dựng kênh.

-

Nhuộm không cấp độ.

-

Khả năng tái sản xuất hàng loạt đến hàng loạt kém.

-

Biến dạng gói và mài mịn sợi.

-

Biến thể bóng râm trong lớp bên trong, lớp giữa và lớp bên ngoài.

1.3.2.Biện pháp khắc phục sự cố trong nhuộm sợi

Mật độ gói
Người ta nói rằng “vết thương lòng cũng nhuộm một nửa”. Mật độ gói đồng nhất phải được đảm bảo cả
trong gói và giữa các gói để tránh phân luồng mật độ mong muốn là khoảng 300g/1.
Góc của cuộn dây
Tiêu chuẩn của cuộn dây ảnh hưởng đến chất lượng của thuốc nhuộm. Cuộn dây tốt tạo ra một gói có mật
độ đồng đều với các đặc tính chạy tốt và tối thiểu đứt gãy đầu cuối. Tốt hơn là gói có cuộn dây chéo.
Kích cỡ gói
Cần đảm bảo sự đồng nhất của kích thước gói hàng trước khi tải.
899


Thủng trục chính
Nghẹt lỗ thũng trên trục xoay cản trở dong chảy trơn tru và đồng đều của rượu dẫn đến kết quả khơng đồng
đều.
Tỷ lệ M:L
Nó được định nghĩa là tỷ lệ giữa vật liệu khơ và thể tích rượu sử dụng. Khi tính tốn tỷ lệ rượu, người ta
không nên quên thêm bất kỳ sự bổ sung nào được thực hiện trong q trình nhuộm có thể làm tăng thể tích.
Một MLR thích hợp phải được duy trì trong q trình nhuộm để có sự thật nhất qn của các lô.
Áp suất bơm
Sự thay đổi áp suất sau khi đảo chiều o f chu kỳ khơng có ý nghĩa cao. Cần phải thực hiện điều chỉnh cần
thiết để đảo chiều trơn tru và ngăn chặn sự cố xảy ra trong g của máy bơm.
Khơng khí bị cuốn vào
Việc loại bỏ khơng khí hồn tồn cần được đảm bảo trước khi tạo áp suất để xây dựng lại cho đồng nhất.
PH, nhiệt độ và thời gian:
Giá trị tối ưu của các thơng số đó phải được duy trì trong mọi giai đoạn xử lý để có kết quả tốt nhất.
1.4. KẾT LUẬN
Từ những điều trên có thể nói rằng kiểm sốt chun nghiệp là một trong những cơng cụ quản lý quan trọng
nhất. Mức độ xử lý lại dựa trên mức độ cảnh giác của việc kiểm soát quá trình trong chính quy trình xử lý
ở mức độ mong muốn có thể được giảm xuống chất lượng và tăng hiệu quả chi phi sản xuất và giá bán
hàng.

Hình 1: />Hình 2: />Hình 3: />TÀI LIỆU KHAM KHẢO
1. Pavan S. Chinta and Sapna Dhar. Problems in dyeing and their remedies, <
>

900