Thuốc điều trị viêm mũi xoang pptx

Thuc điu tr viêm mi xoang
Viêm mi xoang được đnh nghĩa là tình trạng viêm niêm mạc của mi và các xoang cạnh mi
gây ra do nhiu nguyên nhân khác nhau như nhiễm khuẩn, d ứng… Tùy theo thời gian diễn
biến của bệnh, viêm mi xoang được chia làm 3 thể là viêm mi xoang cấp tính kéo dài dưới 4
tuần, viêm mi xoang bán cấp kéo dài 4 - 8 tuần và viêm mi xoang mạn tính kéo dài ít nhất 8 -
12 tuần bất chấp việc điu tr. Trong khi nhiễm trùng đường hô hấp trên là nguyên nhân chủ
yếu gây viêm mi xoang cấp tính thì viêm mi d ứng và không d ứng là các nguyên nhân chủ
yếu gây ra viêm mi xoang bán cấp và mạn tính.
Viêm mi xoang cấp thường gây ra do các tác nhân nhiễm khuẩn (vi khuẩn hoặc virut) với các
triệu chứng chủ yếu là chảy nước mi vàng đục (mi trước hoặc mi sau hoặc cả hai), nghẹt tắc
mi và đau tức, sưng n vùng mặt.
Trong viêm mi xoang mạn tính, nhiễm khuẩn cng đóng vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh
sinh, nhưng không rõ rệt như trong viêm mi xoang cấp tính. 4 triệu chứng chủ yếu của viêm
mi xoang mạn tính là:
- Chảy nước mi đục ở mi trước hoặc mi sau hoặc cả hai.
- Nghẹt hoặc tắc mi.
- Đau tức, sưng n vùng mặt, đau đầu.
- Mất khả năng ngửi.
Để chẩn đoán bệnh cần sự xuất hiện của ít nhất 2 trong 4 triệu chứng kể trên. Đau căng tức
vùng mặt và đau đầu là triệu chứng rất hay gặp, thường được mô tả là tình trạng đau âm ỉ ở
vùng má trên, giữa 2 mắt hoặc trán. Chảy mi trong viêm mi xoang mạn tính thường là nước
mi trắng đục hoặc vàng nhạt, mặc dù nước mi vàng đậm, xanh hoặc nâu cng có thể gặp.
Khứu giác có thể b giảm sút một phần hoặc hoàn toàn và thường có liên quan với tình trạng
dày niêm mạc hoặc mờ đục của xoang sàng trước. Đôi khi, tình trạng mất ngửi gây ra do thoái
hóa dây thần kinh khứu giác.
V trí viêm xoang.
Điều trị viêm mũi xoang cấp tính
Điu tr viêm mi xoang cấp tính thường đòi hỏi sử dụng một loại kháng sinh thích hợp với đủ
liu lượng trong thời gian trung bình là 10-14 ngày. Kháng sinh nên được lựa chọn đầu tiên là
amoxicillin. Nếu bệnh nhân không đáp ứng sau 3 ngày dùng thuc có thể chuyển sang các
kháng sinh có phổ tác dụng rộng hơn như cefuroxime, amoxicillin - clavulanate, clarithromycin

hoặc levofloxacin. Các biện pháp điu tr khác có thể được sử dụng trong điu tr viêm mi
xoang cấp là dùng các thuc co mạch (như xylomethazolin, oxymethazolin nhỏ tại chỗ hoặc
pseudoephedrine 30 - 60mg ung 2 - 4 lần mỗi ngày, lưu ý không dùng quá 5 - 7 ngày), rửa
mi thường xuyên bằng nước mui sinh lý, tăng cường bù dch và nhỏ mi bằng các dung dch
có chứa corticosteroid (như hydrocortisone, dexamethasone) để giảm phù n ở mi và mở rộng
các lỗ xoang.
Điều trị viêm mũi xoang mạn tính
Kế hoạch điu tr tương tự như với viêm mi xoang cấp tính, ngoại trừ việc phải dùng kháng
sinh trong một thời gian lâu hơn (3 - 6 tuần) và sử dụng kéo dài các thuc xt mi có chứa
corticosteroid như fluticasone propionate, budesonide, mometasone hoặc beclomethasone. Nên
dùng sớm các kháng sinh phổ rộng như cefuroxime, clarithromycin, levofloxacin hoặc
azithromycin ngay từ đầu thay vì lựa chọn amoxicillin như trong viêm mi xoang cấp. Trong
những trường hợp không đáp ứng với các kháng sinh kể trên mà bệnh nhân thở hơi thở có mùi
hôi cần nghĩ đến nguyên nhân nhiễm khuẩn do vi khuẩn kỵ khí và nên phi hợp thêm các
kháng sinh có tác dụng với loại vi khuẩn này như metronidazole hoặc clindamycin. Viêm mi
xoang do nấm thường đòi hỏi điu tr bằng phẫu thuật kết hợp với dùng thuc chng nấm. Các
thuc như montelukast, zifirlukast, zileuton cng có thể được sử dụng ở những bệnh nhân viêm
mi xoang mạn tính có polyp mi hoặc nhạy cảm với aspirin. Phẫu thuật xoang thường được
chỉ đnh ở những bệnh nhân thất bại với điu tr nội khoa một cách triệt để sau ít nhất 4 - 6
tháng. Phương pháp thường sử dụng là mở rộng lỗ xoang hàm và xoang sàng, cắt bỏ polyp mi.
Bệnh nhân cần được rửa mi tích cực và tiếp tục sử dụng corticosteroid xt mi sau phẫu thuật.
Cần lưu ý là những bệnh nhân có polyp mi thường có xu hướng tái phát polyp sau phẫu thuật.
Trong một s trường hợp, viêm mi xoang mạn tính có thể rất “bướng bỉnh” cho dù được điu
tr tích cực hoặc thậm chí được phẫu thuật, người bệnh vẫn tiếp tục xuất hiện các đợt viêm mi
xoang tái phát.
BS. Nguyễn Hữu Trường
(Bệnh viện Bạch Mai)