khoa hoc tu nhien 9 bai 60 lai giong vat nuoi cay trong (1)

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Khoa học tự nhiên 9 bài 60: Lai giống vật nuôi, cây trồng
A. Hoạt động khởi động
Nếu dùng biện pháp kĩ thuật để bắt ngô tự thụ phấn qua nhiều thế hệ thì sức
sống của cây ngơ sẽ giảm (hình 60.1), ta có thể dựa vào các quy luật di truyền biến dị đã học để giải thích hiện tượng này như thế nào?

Bài làm:
- Khi tự thụ phấn nhiều lần sẽ làm tăng tỉ lệ đồng hợp tử. Trong đó có đồng hợp
lặn - kiểu gen này thường quy định các đặc điểm không tốt gây nên hiện tượng
như hình 60.1.
B. Hoạt động hình thành kiến thức
I. Hiện tượng thối hóa
1. Hiện tượng thối hóa do tự thụ phấn ở cây giao phối
- Vì sao có hiện tượng thối hóa giống ở thực vật tự thụ phấn bắt buộc ở cây
giao phấn?

- Hãy chọn các từ phù hợp để hoàn thành đoạn văn sau:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Hiện tượng thối hóa biểu hiện như sau: các cá thể của các thế hệ kế tiếp có sức
sống ...(1)... biểu hiện ở các dấu hiệu như phát triển ..(2)..., chiều cao cây và
năng suất ..(3).., nhiều cây ...(4)... Ở nhiều dòng, bộc lộ các đặc điểm ..(5)...
như: bạch tạng, thân ..(6)..., bắp ....(7).. và kết hạt ...(8)...
Bài làm:
- khi tự thụ phấn qua nhiều thế hệ sẽ làm tăng tỉ lệ đồng hợp lặn (thưởng quy
định các tính trạng khơng tốt).

=> gây hiện tượng thối hóa
- Hồn thành đoạn văn
1. kém dần
2. chậm
3. giảm dần
4. bị chết
5. có hại
6. lùn
7. dị dạng
8. rất ít
2. Hiện tượng thối hóa do giao phối gần ở động vật
- Ở động vật có hiện tượng thối hóa giống khơng? Vì sao?
- Trả lời câu hỏi:
+ Hãy giải thích nguyên nhân của hiện tượng thối hóa do tự thụ phấn bắt buộc
ở thực vật và giao phối gần ở động vật.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

+ Tại sao một số lồi thực vật thụ phấn nghiêm ngặt hay động vật thường
xuyên giao phối gần khơng bị thối hóa?
Bài làm:
- Ở động vật cũng có hiện tượng thối hóa giống khi giao phối gần tương tự
như thực vật
- Cơ chế của hiện tượng thoái hóa:
+ khi cơ thể mang KG di hợp Aa tự thụ phấn hay giao phối gần qua nhiều thế
hệ thì tỉ lệ đồng hợp tăng
+ thường các gen lặn là gen quy định các tính trạng xấu

=> tăng biểu hiện tính trạng xấu => gây thối hóa
- Một số lồi nếu giống ban đầu thuần chủng (mang KG đồng hợp) thì tự thụ
phấn hay giao phối gần sẽ khơng thay đổi KG ở các thế hệ sau
=> không gây hiện tượng thối hóa
3. Vai trị của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết
trong chọn giống
- Tại saotự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thối hóa
nhưng những phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống?
- Hãy chọn các từ thích hợp để hồn thành đoạn văn sau:
Trong chọn giống, người ta thường dùng các phương pháp tự thụ phấn bắt buộc
và giao phối gần để ...(1)... và ..(2)... một số tính trạng mong muốn, tạo ...(3)..
(có các cặp gen đồng hợp), thuận lợi cho đánh giá KG tưng dòng, phát hiện
các ...(4)... để loại khỏi quần thể.
Bài làm:
- tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thối hóa nhưng
những phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống vì:
+ củng cố và duy trì tính trạng mong muốn
+ tạo dòng thuần
+ thuận lợi cho sự đánh giá KG từng dòng
+ phát hiện các gen xấu để loại ra khỏi quần thể

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- hồn thành đoạn văn:
1. củng cố
2. duy trì
3. dịng thuần

4. gen xấu
II. Ưu thế lai
1. Hiện tượng ưu thế lai và nguyên nhân
- Nêu đặc điểm của hiện tượng ưu thế lai.
- Khi nói về hiện tượng ưu thế lai, những phát biểu nào sau đây là đúng?
a, có sức sống cao hơn
b, sinh trưởng nhanh hơn
c, khả năng sinh sản giảm
d, phát triển mạnh hơn
e, chiều cao cây giảm dần
f, chống chịu tốt hơn
g, có các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa bố và mẹ hoặc vượt trội
cả bố mẹ.
h, có các tính trạng năng suất ngang bằng hoặc thấp hơn cả bố mẹ.
- Trả lời câu hỏi:
+ nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai?
+ vì sao lai 2 dịng thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ nhất?
+ vì sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F1 và giảm dần qua các thế hệ?
+ để duy trì ưu thế lai cần sử dụng phương pháp nhân giống nào?
Bài làm:
- Đặc điểm của ưu thế lai:


Là hiện tượng cơ thể F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn,
phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn
trung bình giữa bố và mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Thể hiện rõ nhất ở F1 khi lai 2 bố mẹ thuần chủng, giảm dần qua các thế



hệ
- Phát biểu đúng: a, b, d, f, g
- Trả lời câu hỏi:
Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai là sự tập trung của các gen trội



có lợi ở cơ thể lai F1


Hiện tượng con lai F1 khỏe hơn, sinh trưởng phát triển mạnh, chống chịu
tốt các tính trạng hình thái và năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ
hoặc vượt trội hơn cả hai dạng bố mẹ được gọi là ưu thế lai.
Người ta khóng dùng con lai F, làm giống vì nếu làm giống thì ở đời sau,



qua phân li, sẽ xuất hiện các kiểu gen dồng hợp về các gen lận có hại, ưu
thế lai giảm.
Muốn duy tri ưu thế lai phải dùng biện pháp nhân giống vơ tính (băng



giảm, chiết, ghép,...)
2. Các phương pháp tạo ưu thế lai

a, ở cây trồng
Trong chọn giống cây trồng, người ta đã dùng những phương pháp gì để tạo ưu
thế lai? Phương pháp nào được dùng phổ biến nhất, tại sao?
b, ở vật ni
Lai kinh tế là gì? Ở nước ta, lai kinh tế được thực hiện dưới hình thức nào? Cho
ví dụ.
Bài làm:
a, Trong chọn giống cây trồng, người ta thường đùng phương pháp lai khác
dòng và lai khác thứ để tạo ưu thế tài. Phương pháp lai khác dòng được sử
dụng phổ biến hơn.
b,


Phép lai kinh tế là phép lai giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc hai dòng
thuần khác nhau rồi dùng con lai F] làm sản phẩm, khơng dùng nó làm
giơng.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Ở nước ta hiện nay, phổ biên là dùng con cái thuộc giống trong nước



giao phối với con đực cao sản thuộc giống nhập nội.


Ví dụ: Con cái là ỉ Móng cái X con đực thuộc giống lợn Đại Bạch.

B. Hoạt động luyện tập
Các thành tựu chọn giống cây trồng, vật nuôi được tạo ra nhờ những phương
pháp nào?
Bài làm:
Các thành tựu chọn giống cây trồng, vật nuôi được tạo ra nhờ những phương
pháp:
- Tạo biến dị tổ hợp
- tạo ưu thế lai
D. Hoạt động vận dụng
Thực hành thao tác giao phấn ở lúa, ngô:
- Bước 1: chọn cây mẹ
- Bước 2: Khử đực ở cây mẹ
- Bước 3: Thụ phấn
E. Hoạt động tìm tịi mở rộng
Sưu tầm hình ảnh, tư liệu để viết một báo cáo ngắn khoảng 500 từ về một số
thành tựu chọn giống tại địa phương em hoặc một địa phương mà em quan tâm.

Xem tiếp tài liệu tại: />
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí