Melamine đi vào chuỗi thực phẩm và độc tính của nó (Melamine/Cyanuric Acid) docx

Melamine đi vào chuỗi
Melamine đi vào chuỗi
thực phẩm và độc tính của nó
thực phẩm và độc tính của nó
(Melamine/Cyanuric Acid)
(Melamine/Cyanuric Acid)
PGS.TS. Dương Thanh Liêm
PGS.TS. Dương Thanh Liêm
Bộ môn Dinh dưỡng
Bộ môn Dinh dưỡng
Khoa Chăn nuôi Thú y
Khoa Chăn nuôi Thú y
Trường Đại học Nông Lâm
Trường Đại học Nông Lâm

Bản chất hóa học và mục
Bản chất hóa học và mục
tiêu sử dụng của melanine
tiêu sử dụng của melanine
Bản chất hóa học:
Bản chất hóa học:
•
Melamine (1,3,5-triazine-2,4,6-triamine) là một base hữu cơ.
•
Melamine có chứa 66% nitrogen; Urea chứa 46% Nitrogen;
Protein chứa 16% Nitrogen.
Mục tiêu sử dụng:
Mục tiêu sử dụng:
•
Melamine được sử dụng để sản xuất ra melamine resin

(polymer công nghiệp).
•
Sản xuất keo dán gổ trong công nghiệp
•
Sản xuất dụng cụ gia đình (cốc, kính mica, Ca nhựa…)
•
Làm chất chậm cháy
•
Dùng làm phân bón ở một số nước Đông Nam Á.
N
N
N
NH
2
NH
2
NH
2

Các dẫn xuất của Melamine
Các dẫn xuất của Melamine

►
►


Acid cyanuric
Acid cyanuric
1,3,5-triazine-2,4,6-triol
Acid cyanuric cũng là hóa chất được sản xuất với số lượng lớn

●
Sản xuất thuốc diệt cỏ
●
Sản xuất thuốc nhuộm
● Sản xuất chất dẽo
● Là chất chống khuẩn
● Là chất ổn định và tẩy uế nước trong các bể bơi
N
N
N
OH
OH
OH
NH
N
H
NH
O
O
O
Mục tiêu sử dụng của acid cyanuric:
Mục tiêu sử dụng của acid cyanuric:

Vì sao melamine lại đi vào
Vì sao melamine lại đi vào
chuỗi thực phẩm?
chuỗi thực phẩm?
Con đường thứ nhất
Con đường thứ nhất
-

-


D
D
o ô nhiễm môi trường:
o ô nhiễm môi trường:


Sử dụng dụng cụ có liên quan với chất dẽo để chế biến hoặc
chứa đựng thực phẩm trong các hoàn cảnh nhiệt độ và pH khác
nhau, có thể melamine từ dụng cụ đó đi vào thực phẩm, hoặc vào
trong nước, rồi từ nước đi vào thực phẩm, với số lượng như là
một vi chất.
Con đường thứ hai
Con đường thứ hai
- Do cố tình, gian lận
- Do cố tình, gian lận
:
:
Đưa 1% melamine vào trong thực phẩm thì làm tăng lên 4,13%
protein thô. Việc kiểm tra hàm lượng protein trong thực phẩm, chỉ
kiểm tra protein thô, nên những nhà sản xuất gian lận lợi dụng
điều này để làm mau đầy két tiền nhà mình và gây ra những cái
chết đáng thương của một số trẻ thơ và hàng chục ngàn trẻ em
Trung Quốc phải nhập viện để điều trị. Đây mới là con đường
chính thống mà melamine đã đi vào chuỗi thực phẩm gây ngộ
độc cho thú kiểng và người trên phạm vi Thế giới.

Mùa xuân 2007

● Đã gây chết nhiều mèo, chó với triệu chứng giống nhau, tất
cả đều có sỏi hữu cơ trong thận. Ước tính có 1950 con mèo
và 2200 con chó.
●Từ cái chết thú kiểng, người ta đã thu hồi tiêu hủy thức ăn bị
nhiểm độc mua bán trên thị trường Quốc tế.
●Từ sự kiện này FDA bắt đầu nghiên cứu trên phạm vi rộng
lớn, để đáp trả lại sự kiện nghiêm trọng này trong lịch sử.
Câu trả lời là từ sự nhiễm độc “gluten lúa mì” và “protein gạo”
do người ta đưa thêm melamine (melamine, cyanuric acid,
ammeline, ammelide ) để tăng hàm lượng đạm thô trong thức ăn
nguyên liệu này.

►
►
Sự bùng nổ ngộ độc melamine trong
Sự bùng nổ ngộ độc melamine trong
thức ăn thú kiểng trên thế giới
thức ăn thú kiểng trên thế giới

►
►


Nghiên cứu mô bệnh học trên thận mèo.
Nghiên cứu mô bệnh học trên thận mèo.
Những tinh thể
Melamine cyanurate trong thận
(Xác định bởi kính hiển vi FTIR)
Thương tổn trên ống lượn gần
của thận.

Ngộ độc thận cấp tính với những tinh thể sỏi hữu cơ melamine-
cyanurate được lập lại thí nghiệm trên các loài động vật khi cho
chúng ăn melamine và acid cyanuric:
● Mèo ● Chó ● Heo ● Chuột

Tất cả đều có triệu chứng và cơ chế gây độc giống nhau.

Hạt sỏi hữu cơ hình thành trong
Hạt sỏi hữu cơ hình thành trong
thận
thận
trẻ nhiễm độc
trẻ nhiễm độc
chất Melamine
chất Melamine

Hạt sỏi melamine-cyanurate
Hạt sỏi melamine-cyanurate
Nguồn tài liệu: />
►
►


Độc học của melamine và acid cyanuric
Độc học của melamine và acid cyanuric
Có rất nhiều nghiên cứu, cho thấy độc tính từng chất
riêng lẻ rất thấp, với liều LD50 khảo sát được như sau:
LD50 qua miệng, trên chuột trắng = 3.161 mg/kg
LD50 qua miệng, chuột = 3.296 mg/kg
LD50 qua da, trên thỏ > 1.000 mg/kg

Với acid cyanuric
Với acid cyanuric
LD50 qua miệng, chuột trắng > 10.000 mg/kg
LD50 qua da, thỏ > 7.940 mg/kg
Mức gây độc của từng chất riêng lẻ rất cao, có thể
so sánh chúng với mức gây độc của muối ăn.
Với Melamine
Với Melamine

Vì sao Melamine, acid cyanuric được hấp thu trong ống tiêu hóa
lại gây độc hại cho cơ thể ở thận?
- Melamine - 3240 mg/L
- Cyanuric acid -2000 mg/L
- Melamine-cyanurate - 2.2 mg/L
Tác dụng cộng hưởng tăng độc tính
Melamine,
acid cyanuric
hấp thu trong
ống tiêu hóa
Vào cơ thể
phân bố
khắp nơi
Tạo ra
Tạo ra
melamine-
melamine-
cyanurate
cyanurate
kết tủa
kết tủa

ở thận
ở thận
►
►
Độc tính của Melamine + acid cyanuric
Độc tính của Melamine + acid cyanuric
Khả năng hòa tan trong nước:
Khả năng hòa tan trong nước:

Ameline
Melamine
Amelide
Acid cyanuric
Sự chuyển hóa melamine bởi vi khuẩn

Melamine cyanurate
Melamine cyanurate

Phản ứng tạo polymer không tan giữa melamine
Phản ứng tạo polymer không tan giữa melamine
(màu xanh) và acid cyanuric (màu đỏ)
(màu xanh) và acid cyanuric (màu đỏ)

Sự nhiễm melamine đầu tiên vào thức ăn thú kiểng, tiếp
theo là vào thức ăn chăn nuôi, gần đây vào sữa bột cho
người ở Trung Quốc. Các loài động vật ăn thức ăn nhiễm
melamine đều có hại cho sức khỏe của chúng:
● Gia cầm
● Heo
●

Các loài thủy sản nuôi trồng
rồi “tuôn vào” chuổi thực phẩm của người

Đánh giá nguy cơ của FDA
►
►
Sự ô nhiễm melamine vào chuổi
Sự ô nhiễm melamine vào chuổi


thực phẩm của người
thực phẩm của người
●

Tháng 5/ 2007 -
Đánh giá nguy cơ/an toàn của Melamine và những dẫn xuất của nó,
(CFSAN / FDA)
“ tiêu thụ thịt heo, thịt gia cầm, các loài cá nuôi trồng, và trứng từ
những động vật được nuôi dưỡng bằng thức ăn đã bị nhiễm
melamine và những dẫn xuất của nó, đến nay vẫn chưa có bằng
chứng chắc chắn sẽ gây nguy cơ sức khỏe cho người…”
►
►
Đánh giá nguy cơ sức khỏe cho con người
Đánh giá nguy cơ sức khỏe cho con người


khi súc vật ăn thức ăn nhiễm melamine
khi súc vật ăn thức ăn nhiễm melamine
Những hiểu biết đến nay về độc tính của melamine chưa

đầy đủ lắm, cần phải làm sáng tỏ trong những đánh giá
được cập nhật tiếp theo trong tương lai.

● Sự nhiễm vào thực phẩm / thức ăn chăn nuôi
Nhiều tài liệu ghi nhận có sự bùng nổ ngộ độc hư thận
(nephrotoxicity) trên thú kiểng ở châu Á năm 2004
Cũng có những tài liệu ghi nhận có sự nhiễm melemine
trong bột cá và bột thịt ở Italy trong thời gian 1979-1987
●72% số mẫu kiểm tra dương tính, mức nhiễm trên 1.9% melamine
(theo trọng lượng)
Kiểm tra thức ăn công nghiệp của thú kiểng và người nhận thấy:
● Nhiễm melamine trong gluten nhưng không ghi trên nhãn
●
Thức ăn cho những người ăn chay có chứa hàm lượng cao gluten
►
►
Nguồn nhiễm tiềm ẩn vào thực phẩm
Nguồn nhiễm tiềm ẩn vào thực phẩm
(melamine / acid cyanuric)
(melamine / acid cyanuric)

● Nguồn nhiễm khác
Một số polymer melamine ở mặt đáy dụng cụ nấu nướng có thể
tách ra những phần melamine có ý nghĩa vào trong thực phẩm
● Từ dụng cụ này có thể làm tan khoảng 2.5 mg/100 cm2
khi nấu với thực phẩm có tính acid
Acid cyanuric là một bộ phận hợp thành của biuret được FDA
thừa nhận, đây lại là chất bổ sung NPN cho thú nhai lại (từ đây
có thể chuyển hóa đưa đên trên 30% acid cyanuric và triuret.
Acid cyanuric là chất dùng làm ổn định và tẩy uế bễ bơi

● Mức khuyến cáo 100 ppm (có thể cao hơn trong các bễ bơi quản lý tồi)
●
Nước bễ bơi có thể vào bụng ước tính khoảng 154 mL (với trẻ em khi
bơi trong bễ bơi) tương đương khoảng ~15.4 mg acid cyanuric.
►
►
Melamine/acid cyanuric
Melamine/acid cyanuric
Nguồn nhiễm tiềm ẩn melamine trên người
Nguồn nhiễm tiềm ẩn melamine trên người

Sữa bột nhiễm độc Melamine ở
Sữa bột nhiễm độc Melamine ở
Trung Quốc đã gây chết 6 em bé
Trung Quốc đã gây chết 6 em bé
và 300.000 em bé khác nhiễm độc
và 300.000 em bé khác nhiễm độc
phải nhập viện
phải nhập viện
•
Người ta cho melamine vào sữa bột để tăng lượng
đạm của sữa. Theo Tân Hoa xã cho biết, Tập đoàn
Sanlu Group Co
Sanlu Group Co
.,
., nhà sản xuất sữa bột lớn nhất
Trung Quốc, đã thu hồi hàng trăm ngàn tấn sản
phẩm của họ, sau khi hàng trăm em bé bị sỏi thận
và một số em bị chết. Các xét nghiệm của Sanlu
cho thấy sữa của họ nhiễm melamine, một loại hóa

chất được dùng trong công nghệ chất dẻo.

Các em bé bị trúng độc do sữa bột có chứa chất Melamine
Linked Video clip

Tình hình nhiểm độc melamine
Tình hình nhiểm độc melamine
ở Việt nam
ở Việt nam
Video clip

Ảnh hưởng của melamin
Ảnh hưởng của melamin
trong thức ăn chăn nuôi
trong thức ăn chăn nuôi
đến tình trạng sức khỏe
đến tình trạng sức khỏe
vật nuôi
vật nuôi
Nguồn tài liệu:
Nguồn tài liệu: Assoc.Prof. Dr. Jowaman Khajarern
Department of Animal Science, Khon Kaen University
Khon Kaen, 40002. Thailand

Trên gà thịt
Trên gà thịt
Bàn chân nổi những hạt ké

Thận trương nở to ra
Thận trương nở to ra

Có hạt sỏi tinh thể trong thận
Có hạt sỏi tinh thể trong thận