HUTECH
1
M U
Thanh khon rt đc chú ý trong th trng chng khoán nh mt trong nhng
tiêu chí quan trng d báo, quyt đnh xu hng ca th trng, ca nhóm c
phiu hoc tng c phiu riêng l. Mt phn nào đó nó cng ch ra mc đ ri ro
ca c phiu. Lun vn này ch tp trung phân tích và d báo thanh khon ca
nhóm c phiu ch bin thy sn vi ý ngha và s là tài liu cho nhà đu t tham
kho, có th giúp h gim bt đc ri ro khi đu t, tng vòng quay đu t và
vic d báo tiên đoán chính xác thanh khon ca c phiu hoc ca th trng giúp
nhà đu t nm đc xu th và c hi mang đn li nhun cho mình hoc gim
thiu l xung mc thp khi tham gia mua bán trên th trng chng khoán Vit
Nam. Lun vn đc thc hin vi mc tiêu:
+ Nghiên cu mc đ thanh khon ca nhóm c phiu ch bin thy sn cng
nh ca th trng chng khoán Vit Nam.
+ a ra mô hình d báo tính thanh khon ca các nhóm c phiu ch bin
thy sn đc giao dch chính thc trên th trng chng khoán Vit Nam.
+ Gii pháp nào có th giúp nhà đu t gim thiu ri ro t ri ro do thanh
khon.
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu tp chung ch yu vào các c phiu ch bin
thy sn (20 c phiu) niêm yt trên sàn giao dch thành ph H Chí Minh
Kt cu lun vn
Ni dung lun vn bao gm:
Chng M đu:
+ Gm nhng ni dung: tính cp thit ca đ tài, mc đích ca đ tài, đi
tng và phm vi nghiên cu, ý ngha thc tin, phng pháp nghiên cu
Chng 1: Lý Lun Thanh Khon Và Các Mô Hình D Báo
Gm nhng ni dung:
+ Mt s lý thuyt v thanh khon, tính thanh khon, đo lng thanh khon,
các yu t tác đng đn thanh khon
+ Các phng pháp và mô hình d báo: mô hình ARMAX (Quá trình trung
bình trt, t hi quy vi các bin đu vào ngoi sinh), mô hình hi quy vect
(Vector autoregression).
+ D liu ca đ tài
Chng 2: D báo thanh khon nhóm c phiu ch bin thy sn niêm yt
trên sàn giao dich chng khoán thành ph H Chí Minh
Gm nhng ni dung:
+ S lc v các công ty c phn nhóm ch bin thy sn niêm yt trên
sàn giao dich chng khoán thành ph H Chí Minh
+ Thng kê và xp hng thanh khon ca nhóm c phiu ch bin thy sn
niêm yt trên sàn giao dich chng khoán thành ph H Chí Minh
HUTECH
2
+ Kt qu mô hình t hi quy vect và phng trình d báo thanh khon
nhóm c phiu ch bin thy sn niêm yt trên sàn giao dich chng khoán thành
ph H Chí Minh
Chng 3: Kt Lun, Kin Ngh và Gii Pháp
Gm nhng ni dung: Tóm tt và tho lun kt qu nghiên cu, đóng góp ca đ
tài, ý ngha thc tin ca đ tài và đ xut gii pháp áp dng kt qu nghiên cu
vào thc tin, hn ch ca đ tài và hng nghin cu tip theo
CHNG 1: LÝ LUN THANH KHON VÀ CÁC MÔ HÌNH D BÁO
1.1 Thanh khon
1.1.1 nh ngha thanh khon
1. Thanh khon là mc đ mà mt tài sn hoc chng khoán có th đc
mua hoc bán trên th trng. Thanh khon đc đc trng bi mt mc đ cao
ca các hot đng mua bán. Tài sn có th d dàng mua hoc bán, đc gi là tài
sn có tính thanh khon
2. Kh nng đ chuyn đi mt tài sn sang tin mt mt cách nhanh
chóng đc gi là thanh khon
Không có công thc tính thanh khon c th, tuy nhiên thanh khon
thng đc tính bng cách s dng các t l thanh khon.
1.1.2 Tính thanh khon
Tính thanh khon cho thy s linh hot và an toàn ca vn đu t, th
trng hot đng càng nng đng và có hiu qu thì tính thanh khon ca chng
khoán giao dch càng cao.
1.1.3 Tính thanh khon ca c phiu
Chng khoán có tính thanh khon là nhng chng khoán có sn th trng
cho vic bán li d dàng, giá giao dch tng đi n đnh theo thi gian và kh
nng cao đ phc hi ngun vn đã đu t nguyên thy. Khi la chn chng
khoán đ đu t, nhà đu t nht thit phi xem xét đn kh nng bán li đ tái to
ngun vn đu t ban đu. Nu kh nng tái to kém, ngha là khó tìm đc ngi
mua hoc phi bán mt giá, nhà đu t s gánh chu nhng tn tht tài chính ln.
Và điu này gi là ri ro thanh khon trong đu t chng khoán.
1.2 Các yu t nh hng đn thanh khon ca c phiu, th trng
Tuy c phiu có kh nng chuyn hóa thành tin mt d dàng nhng tính thanh
khon ca c phiu li ph thuc vào nhiu yu t trong đó các yu t tác đng ln
nht là:
Th nht, kt qu kinh doanh ca t chc phát hành (cty có c phiu niêm yt).
Th hai, là mi quan h cung - cu trên th trng chng khoán.
19
nhân to và mô hình lai đ kho sát và d báo thanh khon đng thi so sánh kt
qu d báo gia các phng pháp đ đa ra phng pháp tt nht cho d báo
thanh khon c phiu.
HUTECH
18
lng c phiu khp lnh trung bình ca tng phiên, điu này đ tránh trng hp
mt thanh khon khi xy ra ri ro h thng nh đt khng hong tài chính nm
2008 – 2009.
+ Ch la chn nhng c phiu đu ngành có thanh khon tt nht ngành. c
bit, cn cn trng tránh đu c theo các c phiu giá tr thp có t l n ln trên
80% tng ngun vn và kt qu kinh doanh l nhiu qu liên tip.
+ S dng các phng trình d báo các ch s đo lng thanh khon đã đc đa
ra trong lun vn này, kt hp vi phân tích c bn và phân tích k thut nhm xác
đnh chính xác xu hng ca c phiu có giá tr đ đu t ngn hn, trung hn hay
dài hn.
+ i vi đu t dài hn, nhà đu t cn đc bit chú ý đn các yu t, ch s kinh
t v mô đc bit có nh hng đn thanh khon ca nhóm c phiu ngành ch
thy sn cng nh ca th trng nh ch s lm phát, lãi sut, tng trng tín
dng, sn lng ch bin thy sn v.v.
- Lm phát thòng có nh hng tiêu cc đn thanh khon và có đ tr là
mt tháng. Có ngha là khi lm phát tng cao trong tháng này s gây suy gim
thanh khon ca c phiu cng nh giá c phiu trong các tháng sau đó.
- Cng nh ch s lm phát, lãi sut cng c bn là liu thuc đc đi vi
chng khoán. Khi lãi sut c bn tng dn đn lãi sut huy đng và cho vay
tng. iu này dn đn suy gim thanh khon ca c phiu do mt lng tin
ca nhà đu t rút khi th trng chng khoán đ gi tit kim hoc cho vay
vi lãi sut cao hn so vi sut sinh li t vic đu t vào c phiu. tr cho
suy gim thanh khon là 3 tháng k t khi lãi sut c bng tng nh đã nêu ra
theo mô hình d báo hi quy vect trên. Vì vy nhà đu không nên đu t
quá nhiu vào c phiu khi lãi sut tng cao nên duy trì mt lng tin ln so
vi lng c phiu trong tài khon.
- Tng trng tín dng và cung tin li có nh hng tích cc đn thanh
khon ca c phiu vi đ tr là ba tháng. Mt lng tin t cung tin s tham
gia th trng chng khoán s giúp giá c phiu tng t đó lng c phiu giao
dch cng s tng theo. Vì vy nên gia tng nm gi c phiu khi có thông tin
v tng trng tín dng và cung tin tng cao.
+ Nh vy da vào các phng trình d báo thanh khon và d liu thng kê
quá kh, nhà đu t phi thit lp cho mình các đnh hng, mc tiêu. Xây dng
các chin lc (bao gm chin lc đu t và chin lc rút lui), chin thut đu
t rõ ràng, phù hp trong dài hn, ngn hn hay trung hn. Cn tuân th cht ch
các chin lc, chin thut đó.
Hng nghiên cu tip theo ca đ tài là tip tc áp dng mô hình t hi
quy vect đ phân tích và d báo thanh khon ca c phiu theo d liu intraday
(d liu giao dch trong ngày). Bc tip theo là s dng mô hình mng thn kinh
3
1.3 o lng thanh khon c phiu
Có hai phng pháp ph bin đo lng thanh khon ca c phiu là đ
phân tán lnh mua-bán và khi lng giao dch theo nh nghiên cu ca Schwartz
(1992) Kyle (1985) Pagano (1989)
+ Khi lng giao dch
Khi lng giao dch t đn v thi gian t -1 đn t đc tính theo công thc
(1.1)
N
t
ký hiu cho s giao dch trong khong thi gian t-1 và t, q
i
là khi lng c
phiu ca giao dch th i
+ Tc đ luân chuyn Turnover (tng giá tr giao dch khp trong phiên)
Tc đ luân chuyn (V
t
) đc tính theo tng đn v thi gian.
(1.2)
N
t
ký hiu cho s giao dch trong khong thi gian t-1 và t, p
i
là giá ca giao dch
th i
+ sâu (Depth)
Gi Dep
t
là kí hiu đ sâu ca th trng trong thi gian t. sâu đc tính bng
tng khi lng đt mua và đt bán trong khong thi gian t, q
A
t
và q
B
t
Dep
t
= q
A
t
+ q
B
t
(1.3)
ci thin các tính cht phân phi ca đ sâu, ta có th ly ln ca q
A
t
và q
B
t
có
th đc s dng, nh trong nghiên cu ca Butler, Grullon & Weston (2002).
LogDep
t
= ln(p
A
t
)+ ln(p
B
t
) (1.4)
+ rng (Spread)
rng liên quan đn đo lng thanh khon càng nh thì tính thanh khon càng
ln. rng tuyt đi (Spr) là hiu gia giá đt bán thp nht và giá đt mua cao
nht. Ch s này luôn có giá tr dng
Spr
t
= p
A
t
- p
B
t
(1.5)
Cng nh log đ sâu, đ ci thin các tính cht phân phi ca đ rng tuyt đi.
Ta có th ly logarit. Công thc nh sau
LogSpr = ln(Spr)= ln(p
A
t
- p
B
t
) (1.6)
+ Chênh lch mua bán
Th hin tình trng cân bng khi lng giao dch gia bên mua và bên bán. S
mt cân bng ca ch s này s dn đn tình trng mt thanh khon
(1.7)
N
A
t ,
N
B
t
s lnh mua và bán trong khong thi gian t
HUTECH
4
+ S lnh giao dch. (TOR)
S lnh giao dch là tng s lnh đt mua, bán c phiu đc các nhà đu t đa ra
theo đn v thi gian.
TOR
t
= N
A
t
+ N
B
t
(1.8)
+ T l đt hàng (ORR)
T l đt hàng là mt ch s đo lng chính xác chiu sâu ca th trng. Nó so
sánh đ sâu đo đc là s mt cân bng th trng đn giá tr giao dch và nhn
dng chuyn đng th trng hoc s mt cân bng trong th trng k t khi nó
tng lên khi s khác bit trong lng mua và bán tr thành ln.
(1.9)
+ H s góc ca đng giá.
Là t s gia đ rng (Spread) và logarit ca đ sâu (Depth). Mt h s góc đng
giá (bao gm giá mua và giá bán) ln biu th cho mc thanh khon thp.
(1.10)
+ Ch s dòng tin (MFI)
Ch s dòng tin MFI = 100 - (100/ (1 + T s tin)) (1.11)
Khong thi gian tính toán là 26 k
+ Ch s thanh khon th nht (LQ1)
Là t l ca s c phiu khp lnh trong phiên so vi khi lng niêm yt ca c
phiu đó trên sàn.
(1.12)
Q
N
t
: Khi lng niêm yt c phiu trên sàn
+ Ch s thanh khon th hai (LQ2)
Là t s gia tr tuyt đi trung bình ca thay đi giá trong 14 chu k
(1.13)
P
t
: giá c phiu ti thi đim t
P
t-1
: gi c phiu ti thi đim t-1
N
t
: S phiên giao dch trong chu k, trong đ tài này N
t
bng14
+ T l khi lng giao dch ca c phiu so vi khi lng c phiu niêm yt
ca toàn th trng (MKQ)
Là t l ca s c phiu khp lnh trong phiên so vi khi lng c phiu niêm yt
trên sàn.
(1.14)
QOS
t
=
ORR
t
=
17
+ Bin pháp th hai đ tng tính thanh khon là ni lng biên đ giá giao dch ca
sàn chng khoán thành ph H Chí Minh t 5% lên 7% nh sàn chng khoán Hà
Ni.
+ Bin pháp th ba đ tng tc đ luân chuyn c phiu, ta cng có th áp dng
gii pháp là cho phép nhà đu t đc mua bán cùng mt loi c phiu trong cùng
phiên giao dch hoc cho phép nhà đu t đc m nhiu tài khon giao dch.
Thêm vào đó là cn tng thêm thi lng cho phiên giao dch t 2 gi 30 phút lên
4 gi tc tng thêm 1 gi 30 phút.
+ Bin pháp th t là m trn s hu c phn cho nhà đu t nc ngoài lên hn
49% đi vi các doanh nghip niêm yt và hn 30% đi vi ngân hàng. iu này
s khuyn khích các dòng vn ngoi đu t thêm vào chng khoán trong nc và
giúp tng thanh khon cho th trng tuy vy vic này cng dn đn ri ro là kh
nng các công ty c phn trong nc b các công ty nc ngoài thôn tính.
+ Bin pháp th nm: nh phân tích chng hai, các bin kinh t v mô có tác
đng đáng k đn thanh khon ca nhóm c phiu ngành ch bin thy sn vì vy
nhà nc cn n đnh các ch tiêu kinh t v mô nh gim lm phát và gim lãi
sut c bn, n đnh chúng mt t l phù hp đ duy trì mc tng trng kinh t
t đó thu hút đc các nhà đu t nc ngoài cng nh trong nc tham gia vào
th trng chng khoán.
3.4.2 Gii pháp cho nhà đu t
a) i mi nhà đu t mi, trc khi tham gia th trng chng khoán cn phi có
mt kin thc c bn nn tng v th trng chng khoán, v c phiu và tính
thanh khon ca chúng. Hin nay, các thông tin v tài chính chng khoán khá ph
bin trên mng thông tin cho nên vic thu thp và cp nht thông tin v c phiu,
doanh nghip ht sc nhanh chóng và d dàng. Các trang đin t đáng tin cy mà
nhà đu t có th tra cu, tham kho và thu thp thông tin nh
(U ban Chng khoán Nhà nc); (S
Giao Dch Chng Khoán Tp.H Chí Minh); (S Giao Dch Chng
Khoán Hà Ni); (Công ty C phn Tài Vit);
(Công Ty C Phn T Vn u T Cây Cu Vàng)
b) Gii pháp đ hn ch ri ro khi la chn c phiu thanh khon kém hay đu t
vào nhng giai đon thanh khon th trng suy gim, nhà đu t cn nhng chú ý
nhng đim sau đây:
+ Cn nm rõ thông tin, tình hình sn xut - kinh doanh ca doanh nghip mà ta
mun đu t qua hình thc mua c phiu ca doanh nghip đó. Nhng doanh
nghip tt thng có mc tng trng hng nm trên 20%
+ Kho sát thng kê mt cách tht k lng tính thanh khon ca c phiu đó
trong quá kh và so sánh vi các c phiu khác trong ngành, chú ý đi vi nhà đu
t ngn hn hoc lt sóng không nên nm gi s lng c phiu vt quá s
HUTECH
16
Trong ngn hn ta có th s dng các phng trình d báo các bin đo lng
thanh khon ca các c phiu ngành ch bin thy sn niêm yt trên sàn chng
khoán thành ph H Chí Minh nh bin ch s dòng tin, bin ch s thanh khon
th nht và th hai đã đc đa ra phn trên đ có đc nhng nhn đnh tính
thanh khon tng lai ca c phiu mà ta cn la chn.
Thêm vào đó ta cng cn nm rõ các đnh hng, xu th phát trin ca th
trng chng khoán và ca nn kinh t Vit Nam đ có cái nhìn toàn cnh chung
nht cho vic la chn các chin lc đu t ngn hn hoc dài hn thích hp
nhm đt đc ti u hóa li nhun.
3.1 nh Hng Phát Trin Kinh T Vit Nam Cho n Nm 2020
3.1.1 Các ch tiêu giám sát và đánh giá phát trin bn vng Vit Nam giai đon 2011 –
2020
3.1.2 Các đnh hng u tiên nhm phát trin Kinh t bn vng trong giai đon
2011-2020
3.1.3 Các nhóm gii pháp
3.2 Chng Trình Phát Trin Xut Khu Thy Sn n Nm 2015 Và nh Hng
n Nm 2020
3.2.1. Mc Tiêu n Nm 2015 Và nh Hng n Nm 2020
3.2.1.1. Mc tiêu tng quát
3.2.1.2. Mc tiêu c th đn nm 2015
3.2.1.3. nh hng đn nm 2020
3.2.2. Ni Dung Ch Yu Ca Chng Trình
3.2.2.1. Tng sn lng thy sn ch bin xut khu
3.2.2.2. V th trng xut khu
3.2.2.3. Bo đm đ ngun nguyên liu và n đnh v cht lng sn phm xut khu
3.2.3. Mt S Gii Pháp
3.3 nh hng phát trin th trng chng khoán Vit Nam cho đn nm 2020
3.3.1. Quan đim phát trin
3.3.2. Mc tiêu phát trin th trng chng khoán Vit Nam
a) Mc tiêu tng quát
b) Mc tiêu c th
3.3.3. Các gii pháp thc hin
3.4. Kin ngh và gii pháp thc hin ca tác gi
3.4.1 Kin ngh đi vi c quan qun lý
Tác gi đng tình vi các mc tiêu và gii pháp ca B trng B Tài chính cho
đnh hng phát Th trng Chng khoán Vit Nam giai đon 2011 – 2020 thêm
vào đó tác gi cng kin ngh các bin pháp cp thit cn làm hin nay đ tng tính
thanh khon ca nhóm c phiu ngành ch bin và ca toàn th trng là:
+ Bin pháp th nht: y ban Chng khoán Nhà nc cn nên xem xét và sm
thay đi v cách thc giao dch cho nhà đu t nh gim thi gian cho phép bán
chng khoán và thanh toán xung T+2 thay cho cách giao dch hin ti là cho
phép bán chng khoán T+4 và thanh toán T+3.
5
Q
M
t
ký hiu cho tng khi lng c phiu niêm yt ca th trng.
là hng s khuch đi ch s = 1*10
6
Ch s càng cao chng t tính thanh khon càng cao
+ T l giá tr khp lnh so vi vn hóa th trng (MKV)
Là t l tng giá tr giao dch khp ca c phiu trong phiên vi vn hóa th
trng.
(1.15)
V
M
t
ký hiu cho Vn hóa toàn th trng
là hng s khuch đi ch s = 1*10
6
Ch s càng cao chng t tính thanh khon càng cao
1.4 Các phng pháp, mô hình d báo tính thanh khon
1.4.1 Mô hình ARMAX (Autoregressive–moving-average model with
exogenous inputs model)
1.4.1.1 Quá trình t hi quy (AR)
Ta có phng trình tng quát quá trình t hi quy bc p hay AR(p)
(1.23)
Vi Yt là bin cn kho sát theo thi gian t ví d nh GDP, là giá tr trung
bình ca Y, u
t
nhiu trng là mt s hng không tng quan có giá tr bng 0 và
phng sai không đi
2
1.4.1.2 Quá trình trung bình trt (MA)
Ta có phng trình tng quát quá trình trung bình trt tng quát MA(q)
(1.24)
Vi µ là hng s và u nhiu trng
1.4.1.3 Quá trình t hi quy và trung bình trt (ARMA)
Ta có phng trình tng quát quá trình t hi quy và trung bình trt
ARMA(p,q) vi p=1 và q=1, là hng s
(1.25)
1.4.1.4 Quá trình trung bình trt, t hi quy vi các bin đu vào ngoi sinh
(ARMAX- Autoregressive moving average model with exogenous inputs
model)
Ký hiu ARMAX (p,q,b) đ cp đn mô hình vi p là khon t hi quy, q là
khon trung bình trt, b là khon các bin đu vào ngoi sinh. Mô hình này bao
gm AR(p), MA(q) và kt hp tuyn tính ca các bin đu vào ngoi sinh hay các
bin đc lp (b) đã bit và chui thi gian ngoi d
t
. Vi công thc mô t:
(1.26)
HUTECH
6
Vi
1
,
b
là các thông s ca bin ngoi sinh đu vào khong thi gian d
t
c lng các thông s hi quy theo phng trình
(1.27)
Vi m
t
kt hp tt c các bin ngoi sinh hay bin đc lp
(1.28)
1.4.2 Mô hình T hi quy vect VAR (Vector Autoregression)
1.4.2.1 Mô hình t hi quy vect c bn
Mô hình t hi quy c bn ca mt trt t p, ký hiu là VAR(p) nh sau:
(1.29)
Vi c là mt vect ca hng s k x 1 (intercept), A
i
là mt ma trn k × k
(cho mi i = 1, , p) và e
t
là mt vect li ca các mc tha mãn k × 1
1.4.2.2 Th t thng nht ca các bin.
1.4.2.3 Phng trình ma trn rút gn
1.4.2.4 Mô hình VAR vi các bin ngoi sinh (exogenous variables)
Xét mt mô hình VAR vi các bin ngoi sinh
Y
t
=
0
+ A
1
Y
t
−1
+ + A
p
Y
t
−p
+B
1
X
t
−1
+ + B
q
X
t
−q
+ U
t
, (1.31)
Vi Y
t
R
k
, X
t
R
m
là mt vect ca các bin ngoi sinh,
0
R
k
là 1 vect
ca các hng s, A
j
là các ma trn h s k × k, B
i
là các ma trn h s k × m, và U
t
R
k
các vect ca sai s. ây là mt mô hình VARX. Các điu kin rt quan
trng cho tính đúng đn ca mô hình này vi xác sut là 1 là
(1.32)
Tip theo, cho rng mt mô hình VAR cho bin X
t
đc vit nh sau
(1.33)
15
Tng t nh biu đ 2.8 d báo LQ1, biu đ 2.10 d báo ch s thanh
khon th hai (LQ2) cng khng đnh xu hng thanh khon ca nhóm c phiu
thy sn niêm yt trên sàn chng khoán thành ph H Chí Minh là tng mnh tr
li t tháng 1 đn tháng 3 nm 2012 và suy gim dn t tháng 4 đn tháng 6
Bng 2. 5 S liu d báo LQ2 sáu tháng đu nm 2012
CHNG 3. KT LUN, KIN NGH VÀ GII PHÁP
Vic đa ra công thc tng quát chung đ d báo chính xác thanh khon ca
các c phiu và nhóm c phiu ngành ch bin thy sn niêm yt trên sàn giao
dch thành ph H Chí Minh là mt điu ht sc khó khn và mt nhiu thi gian.
Tuy vy vic áp dng phng pháp t hi quy vect đ đa ra mô hình d báo
thanh khon ca các c phiu, đã th hin trong lun vn này cng nh trong nhiu
đ tài nghiên cu khác trên toàn th gii, đc chng minh mt cách khá thuyt
phc v tim nng ca phng pháp này.
Tuy nhiên lun vn vn còn đim hn ch do cha đa các ch s tài chính c
bn nhng khá quan trng cho vic la chn c phiu tt nh ch s P/E, EPS, t
s n, giá tr s sách, vòng quay tài sn, vòng quay tn kho, t l vn c phn….
vào mô hình t hi quy vect đ kho sát tính thanh khon do s lng d liu
không đ cho vic phân tích mô hình.
T chng hai phn thng kê các ch s đo lng thanh khon ca nhóm c
phiu ngành ch bin thy sn đã cho ta thy rt rõ v mc đ thanh khon ca
tng nhóm c phiu khi so chúng vi nhau và so vi trung bình ngành. Xét v quy
mô khi lng giao dch, nhóm c phiu có vn hóa ln có tính thanh khon cao
hn so vi các nhóm còn li. Xét v t l c phiu đc đem ra giao dch so vi s
lng c phiu niêm yt thì nhóm c phiu có vn hóa siêu nh li có tính thanh
khon cao hn.
Cng trong chng hai phn d báo trong dài hn vi nh hng ca các yu
t kinh t v mô. Ta thy yu t sn lng ch bin thy sn có tác đng đáng k
nht đn thanh khon c phiu ca ngành ch bin thy sn. Ngoài ra ta còn thy
s nh hng ln đn thanh khon c phiu ca ngành t tác đng ca yu t lm
phát, tng trng tín dng và lãi sut c bn. Yu t cung tin đ tr là ba và yu
t sn lng ch bin thy sn các đ tr khác nhau luôn đng bin vi ch s
thanh khon th nht. Trong khi đó yu t lm phát đ tr là mt và yu t lãi
sut vi đ tr là ba có xu hng nghch bin vi ch s thanh khon th nht, điu
này có ngha là khi lm phát và lãi sut tng s làm cho thanh khon ca c phiu
gim. Tuy nhiên phn này ta cn phi có thi gian đ nghiên cu thêm vì d liu
cho mô hình kho sát còn khá ít.
HUTECH
14
2.5.4.2 Nhóm c phiu vn hóa trung bình
Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn trung bình theo bng B.39 ph lc B
2.5.4.3 Nhóm c phiu vn hóa nh
Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn nh theo bng
kt qu B.40 ph lc B
2.5.4.4 Nhóm c phiu vn hóa siêu nh
Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn siêu nh theo bng
kt qu B.41 ph lc B,
2.6 Kt qu d báo thanh khon cho ngành ch bin thy sn sàn HOSE
Xét mô hình VAR cho ngành ch bin thy sn vi sáu bin ni sinh là các ch
s thanh khon (AAB, MFI, LQ1, LQ2, ORR, QOS) vi đ tr là 1, bin ngoi
sinh là c (const) bao gm các bin tác đng khác .
S dng phn mm Grelt đ thc hin mô hình VAR cho các bin và đa ra kt
qu d báo. Do s lng mu ch có 60 mu nên tác gi ch d báo trong sáu tháng
đu nm 2012 (s lng kt qu d báo bng 10% s lng mu).
a) D báo LQ1
Theo Grelt, ta có phng trình d báo LQ1 mc ý ngha 10%, R
2
bng
0,564, p-Value bng 5,26*10
-8
LQ1
t
= 0,704 LQ1
t-1
– 2,5*10
-6
AAB
t-1
(2.43)
Biu đ 2. 2: D báo LQ1 cho sáu tháng đu nm 2012
D báo ch s thanh khon th nht (LQ1) cho na nm 2012 theo nh biu đ
2.8. ng xanh dng trong hình d báo cho ta thy ch s thanh khon th nht
ca nhóm c phiu ngành ch bin thy sn có xu hng tng mnh tr li t
tháng 1 đn tháng 3 nm 2012 và suy gim dn t tháng 4 đn tháng 6
Bng 2. 3 S liu d báo LQ1 sáu tháng đu nm 2012
b) D báo ch s chênh lch mua bán AAB
Theo Grelt, ta có phng trình d báo cho ch s chênh lch mua bán
AAB mc ý ngha 5%, R
2
bng 0,618, P-Value bng 1,97*10
-9
AAB
t
= 0,748 AAB
t-1
(2.44)
Biu đ 2.9 cho thy ch s chênh lch mua bán AAB ca nhóm c phiu
ngành ch bin thy sn gim dn t tháng 1-2012 đn tháng 6-2012. iu này
tip tc khng đnh xu hng tng thanh khon ca nhóm c phiu này. S liu d
báo th hin theo bng
Biu đ 2. 3: D báo AAB cho sáu tháng đu nm 2012
Bng 2. 4 S liu d báo AAB sáu tháng đu nm 2012
c) D báo LQ2
Theo Grelt, ta có phng trình d báo ch s thanh khon th hai LQ2 vi
mc ý ngha 5%, R
2
bng 0,651, P-Value bng 2,1*10
-10
LQ2
t
= 0,67 LQ2
t-1
– 0,175 AAB
t-1
(2.45)
Biu đ 2. 10: D báo LQ2 cho sáu tháng đu nm 2012
7
Chú ý là mô hình (1.33) có ngha là Y
t
không Granger-cause vi X
t
, là mt
dng yu ca ngoi sinh. V nguyên tc, ngi ta cng có th bao gm đng thi
mt bin X
t
ca mô hình (1.33)
Y
t
=
0
+ A
1
Y
t
−1
+ + A
p
Y
t
−p
+ B
0
X
t
+ B
1
X
t
−1
+ + B
q
X
t
−q
+ U
t
, (1.34)
Tuy nhiên, nu B
0
≠ O điu này có th là Y
t
có mt tác đng gián tip đn X
t
thông qua s ph thuc ln nhau có th có ca U
t
và V
t
. Nu ta kt hp phng
trình (1.33) và (1.34) ta đc mt h thng phng trình đng thi. Ta có th vit
li phng trình (1.34) thành mt mô hình VARX lc gin bng cách thay
phng trình (1.33) vào phng trình (1.34)
Y
t
=
0
+ A
1
Y
t
−1
+ + A
p
Y
t
−p
+ B
0
(C
1
X
t
−1
+ + C
r
X
t
−r
)
+ B
1
X
t
−1
+ + B
q
X
t
−q
+ U
t
+ B
0
V
t
(1.35)
1.5 D liu phân tích:
1.5.1 Ngun d liu
+ Các bin đo lng thanh khon đã nêu chng 1 mc 1.3 bao gm c các
bin đo lng thanh khon ca VNIndex.
+ Các bin kinh t v mô đc đa vào đ d báo thanh khon c phiu bao
gm: ch s ca th trng chng khoán Vit Nam (Vnpri); Cung tin (M2); Tng
trng tín dng (CR); Lãi sut (INT); Lm phát (CPI); Sn lng ch bin ngành
Thy sn (PrF); Sn lng xut khu Thy sn (ExF); Giá vàng (GOL)
+ Các ch s v tài chính đc đa vào phn ph lc ca lun vn ch mang tính
cht tham kho và không đc đa vào mô hình vì d liu mu quá bé không đ
đ kho sát và d báo thanh khon.
+ D liu th cp theo ngày và tháng trong giai đon 12/2006 – 12/2012 đc tác
gi thu thp và tng t các ngun sau.
Bng 1.1: Các ngun d liu th cp
Ngun a ch trang mng
S giao dch chng khoán TPHCM
Tng cc thng kê
Ngân hàng nhà nc Vit Nam
Trung tâm lu ký chng khoán
Các trang báo đin t v thông tin tài chính
d liu chng khoán Vit Nam
1.5.2 D liu mu cho mô hình
Trong các vn đ d báo chui thi gian, Box và Jenkins (1976) đã gi ý
rng ít nht là 50 mu, 100 mu quan sát là cn thit đ xây dng các mô hình
tuyn tính ARIMA, ARMAX, VAR. Vì vy, đ mô hình hóa phi tuyn, kích thc
mu càng ln thì càng tt. Trong thc t, bng cách s dng chui thi gian dài
HUTECH
8
nht có sn đ phát trin các mô hình d báo là mt nguyên tc thi gian th
nghim trong d báo (Armstrong, 2001).
1.6 ng dng phn mm
Do tính cht phc tp ca vic thông kê s liu trong các mô hình nên vic
tính toán và phân tích s đc áp dng t đng bng các phn mm kinh t lng
nh E.Views, Gretl và mt s phn mm thông dng khác.
Grelt đc vit tt bi các t (Gnu Regression, Econometrics, and Time-
series Library) tm dch phn mm mã ngun m bao gm hi quy, kinh t lng,
th vin chui thi gian. Grelt đc phát trin da trên mã ngun kinh t lng do
giáo s Ramu Ramanathan, là giáo s danh d ca đi hc California, San Diego.
Giáo s Ramanathan là tác gi ca giáo trình “Gii thiu v Kinh t lng và các
áp dng” (hin đang là phiên bn th 5). Giáo s Ramu Ramanathan cng đã đóng
góp và phê bình rt hu ích trong quá trình phát trin Grelt.
CHNG 2: D BÁO THANH KHON NHÓM C PHIU CH BIN
THY SN NIÊM YT TRÊN SÀN GIAO DICH CHNG KHOÁN
THÀNH PH H CHÍ MINH
2.1 Tng Quan V Th Trng Chng Khoán Vit Nam
2.1.1 Th trng chng khoán Vit Nam
Biu đ 2. 1: Tình hình giao dch ca sàn chng khoán TP HCM 12 tháng 2011
(Ngun: S giao dch chng khoán TP.HCM)
2.1.2 Hin trng thanh khon ca VNINDEX
Kim đnh Jarque-Bera ca các bin đo lng thanh khon th trng bng
2.1 đu không tuân theo quy lut phân phi chun.
Bng 2.1: Các ch tiêu đo lng thanh khon ca sàn HOSE (trang 26 lun vn)
2.2 C phiu ngành thy sn niêm yt trên sàn chng khoán TP.HCM
20 c phiu thuc ngành ch bin thy sn sàn HOSE đc xp vào bn nhóm
chính nh sau.
13
T bng 2.13 mô hình VAR ta có th rút ra đc phng trình đ d báo ch
s MFI ca ngành ch bin thy sn vi R
2
bng 0,966 và p-value bng 0 nh sau:
FIS_MFI
t
= c +
1
FIS_MFI
t-1
+
2
FIS_MFI
t-2
+
3
VnQOS
t
+
4
VnPri
t
+
5
VnPri
t-1
(2.26)
Các bin đc lp ca phng trình (2.26) có th gii ngha đn 96,66% bin ph
thuc MFI ca ngành ch bin thy sn (R
2
= 0,9666; p-value = 0,0000 )
* Vi AAB ca ngành ch bin thy sn ta có phng trình nh sau :
FIS_AAB
t
= c +
1
FIS_AAB
t-1
+
2
FIS_AAB
t-2
+
3
FIS_AAB
t-5
+
4
FIS_ORR
t-5
+
5
VnAAB
t
+
6
VnORR
t
+
7
VnORR
t-5
+
8
VnQOS
t
(2.27)
Các bin đc lp ca phng trình (2.27) có th gii ngha đn 59,79% bin ph
thuc AAB ca ngành ch bin thy sn (R
2
= 0,5979; p-value = 3,7* 10
-186
)
Bng 2. 13: Mô hình t hi quy vect ch s thanh khon nhóm c phiu ngành
ch bin thy sn và toàn th trng. (trang 53 lun vn)
* Vi LQ1 ca ngành ch bin thy sn ta có phng trình nh sau :
FIS_LQ1
t
= c +
1
FIS_LQ1
t-1
+
2
FIS_LQ1
t-2
+
3
FIS_LQ1
t-5
+
4
FIS_AAB
t-1
+
5
FIS_AAB
t-5
+
6
FIS_MFI
t-1
+
7
VnAAB
t
+
8
VnORR
t
+
9
VnQOS
t
+
10
VnQOS
t-1
+
11
VnQOS
t-4
+
12
VnPri
t-1
+
13
VnPri
t-2
(2.28)
Các bin đc lp ca phng trình (2.28) có th gii ngha đn 77,43% bin ph
thuc LQ1 ca ngành ch bin thy sn (R
2
= 0,7743; p-value = 0,0000 )
* Vi LQ2 ca ngành ch bin thy sn ta có phng trình nh sau :
FIS_LQ2
t
= c +
1
FIS_LQ2
t-1
+
2
FIS_LQ2
t-2
+
3
FIS_LQ2
t-3
+
4
FIS_ MFI
t-3
+
5
VnQOS
t
+
6
VnPri
t
+
7
VnPri
t-1
+
8
VnPri
t-2
+
9
VnPri
t-3
(2.29)
Các bin đc lp ca phng trình (2.29) có th gii ngha đn 90,54% bin ph
thuc LQ2 ca ngành ch bin thy sn (R
2
= 0,9054; p-value = 0,0000 )
* Vi ORR ca ngành ch bin thy sn ta có phng trình nh sau :
FIS_ORR
t
=
1
FIS_ORR
t-3
+
2
FIS_ORR
t-4
+
3
FIS_ORR
t-5
+
4
FIS_AAB
t-3
+
5
FIS_AAB
t-4
+
6
VnAAB
t
+
7
VnAAB
t-3
+
8
VnORR
t
+
9
ORR
t-3
+
10
ORR
t-4
+
11
ORR
t-5
(2.30)
Các bin đc lp ca phng trình (2.29) có th gii ngha đn 52,75% bin ph
thuc ORR ca ngành ch bin thy sn (R
2
= 0,5275; p-value = 3,7*10
-148
)
2.5.4 Mô hình hi quy vect các ch s thanh khon ca nhóm c phiu ngành
ch bin thy sn
Phn này ta kho sát s tác đng ca các bin th hin ch s thanh khon
ni ti ca tng nhóm c phiu. Các bin đc đa vào mô hình VAR bao gm
+ Các bin ni sinh (Endogenous) bao gm: AAB, MFI, LQ1, LQ2, ORR,
QOS và các bin ni sinh ca chính nó vi đ tr t 1 đn 5
+ Các bin ngoi (Exogenous): hng s (c)
2.5.4.1 Nhóm c phiu vn hóa ln
Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn ln theo bng
kt qu B.38 ph lc B
HUTECH
12
CR_2 -41,01 -0,0123 3308 *** -42,815 79,5564 -0,2029
CR_3 1027,98 0,0310 ** -2344 *** 66,547 -7637,5 0,1383
M2_1 436,88 0,0018 -1083 -20,745 11012,2 -0,5839
M2_2 154,13 0,0049 1452 ** 73,378 3888,46 0,2438
M2_3 -1538,61 0,0086 -1275 * -54,118 8522,59 0,1631
R-squared 0,8720 0,8616 0,8456 0,4614 0,7733 0,5493
P-value(F) 4,41*10
-07
1,2*10
-06
0,0000 0,5846 0,0004 0,2387
Ngun: C s d liu tác gi tính toán và phân tích trên Grelt
Bng 2. 12 th hin mô hình t hi quy vect vi 6 ch s thanh khon và bin tr
th nht ca nó cùng vi các bin tr t 1 đn 3 ca các yu t v mô. */**/*** ký
hiu cho các mc ý ngha là 10%/5%/1%. D liu t giai đon tháng 1 nm 2007
đn tháng 12 nm 2011
* Xét mô hình 2 theo bng 2.12 vi bin ph thuc là LQ1 ch s thanh khon
th nht. Ta có phng trình tng quát cho mô hình 2 nh sau:
LQ1
t
= c +
1
LQ1
t-1
+
2
LQ2
t-1
+
3
ORR
t-1
+
4
QOS
t-1
+
5
INT
t-3
+
6
CPIt-1 +
7
EXF
t-1
+
8
PRF
t-1
+
9
PRF
t-2
+
10
PRF
t-3
(2.2)
* Xét mô hình 3 theo bng 2.12 vi bin ph thuc là LQ2
Ta có phng trình tng quát cho mô hình 3 nh sau:
LQ2
t
= c +
1
LQ1
t-1
+
2
LQ2
t-1
+
3
ORR
t-1
+
4
AAB
t-1
+
5
CPI
t-1
+
6
CR
t-2
+
7
CR
t-3
+
8
M2
t-2
(2.3)
* Xét mô hình 5 theo bng 2.12 vi bin ph thuc là ORR t l đt lnh ca
ngành. Ta có phng trình tng quát cho mô hình 5 nh sau:
QRR
t
= c +
1
LQ1
t-1
+
2
LQ2
t-1
+
3
AAB
t-1
+
4
GOL
t-3
(2.4)
* Xét mô hình 6 theo bng 2.12 vi bin ph thuc là QOS h s góc đng giá
ca ngành. Ta có phng trình tng quát cho mô hình 6 nh sau:
QOS
t
= c + GOL
t-1
(2.5)
2.5.2.2 Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa ln.
Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa ln theo bng
B.29 phn ph lc B
(trang 110 lun vn)
2.5.2.3 Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa trung bình.
Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa trung bình theo
bng B.30 phn ph
lc B (trang 111 lun vn)
2.5.2.4 Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa nh.
Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa nh theo
bng B.31 phn ph lc B
(trang 112 lun vn)
2.5.2.5 Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa siêu nh.
Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa siêu nh theo
bng B.32 phn ph lc
B
(trang 113 lun vn)
2.5.3. Mô hình hi quy vect các ch s thanh khon ca ngành và ca toàn
th trng.
phn này ta tip tc kho sát s tác đng qua li gia các bin đo lng thanh
khon (đã chn mc 2.4.2) ca th trng và ca ngành ch bin thy sn
9
Nhóm c phiu có vn hóa ln (VHL)
Vn th trng trên 500 t: VHC, MPC, HVG, ANV, ABT
Nhóm c phiu có vn hóa trung bình (VTB)
Vn th trng trên 250 t và nh hn 500 t: VTF, AGD, AGF, AAM, AVF
Nhóm c phiu có vn hóa nh (VHN)
Vn th trng t 90 t và nh hn 250 t: ACL, ATA, TS4, FBT, FMC
Nhóm c phiu có vn hóa siêu nh (VSN)
Vn th trng nh hn 90 t: ICF, CMX, VNH, CAD, BAS
Chi tit thông tin niêm yt và vn hóa ca c phiu đc th hin trong bng 2.2
2.3. Hin trng thanh khon ca nhóm c phiu ngành thy sn.
2.3.1 Các ch tiêu đo lng thanh khon ca ngành ch bin thy sn (FIS)
Bng 2.2: Các ch tiêu đo lng thanh khon ca ngành ch bin thy sn (trang 28)
Kim đnh Jarque-Bera cho thy các bin đo lng thanh khon đu không tuân
theo quy lut phân phi chun.
2.3.2 Các ch s đo lng thanh khon ca nhóm c phiu ngành ch bin
thy sn
T d liu ngày giai đon 01/2011 đn 12/2011 mà tác gi thu thp đc qua các
ngun, sau khi tính toán và tng hp li theo giá tr trung bình (bng 2.4) tác gi
đa ra các biu đ và bng di đây đ minh ha cho hin trng thanh khon ca
các nhóm c phiu ngành ch bin thy sn nh sau.
Bng 2.4 S liu trung bình thanh khon ca các nhóm c phiu ngành ch bin
thy sn đã hiu chnh theo thang đo.
Bin s n V
Ngành
Ch bin
Thy sn
Nhóm
vn hóa
ln
Nhóm
vn hóa
nh
Nhóm vn
hóa siêu
nh
Nhóm vn
hóa trung
bình
Mc hiu
chnh thang
đo trên biu
đ (*X)
LQ2 C phiu 81,79 101,66 98,77 42,48 82,23 1
SPR C phiu 37,40 57,43 33,30 14,19 43,63 1
TOR 60,00 82,75 76,13 43,53 37,18 100
AAB % 105,46 110,36 115,16 118,44 75,85 10
QT Ngàn đng 303,17 566,17 348,24 174,38 112,18 0,01
DEP % 127,08 222,14 151,34 81,43 49,79 0,001
LQ1 % 156,10 97,50 278,30 173,20 78,90 100.000
MKQ % 176,69 325,78 205,03 102,82 66,34 100
LOGDEP % 393,63 428,70 386,31 384,96 374,54 20
QOS Cp/tr VND 56,09 27,50 16,41 7,36 172,62 1000
MKV C phiu 74,91 161,18 81,65 15,26 36,92 10
ORR Ngàn đng 64,43 18,39 44,79 162,48 34,61 0,001
VT Lnh 41,47 88,32 45,72 8,62 20,68 0,1
MFI Triêu đng 99,79 96,46 97,96 95,51 109,21 2
Ngun: tác gi tính toán và phân tích bng EViews da trên d liu ngày t S
giao dch chng khoán TP.HCM
2.3.2.1 Các ch s thanh khon liên quan đn lnh, khi lng và giá c phiu
HUTECH
10
2.3.2.2 Các ch s thanh khon liên quan đn khi lng c phiu
2.3.2.3 Các ch s thanh khon liên quan đn khi lng và giá c phiu
2.3.3 Xp hng thanh khon ca các c phiu ch bin thy sn.
Da vào các ch tiêu thng kê (xem phn ph lc A) ca các c phiu ngành ch
bin thy sn tác gi tng kt đc bng xp hng thanh khon c phiu t cao
đn thp xp theo nhóm vn hóa c phiu nh sau
Bng 2.7, ct th t thanh khon, hàng dc th hin mc đ thanh khon ca
nhóm c phiu theo vn hóa trong đó s mt biu th cho tính thanh khon cao
nht, s bn th hin tính thanh khon thp nht. Hàng ngang th hin mc đ
thanh khon ca c phiu so vi các c phiu còn li trong nhóm, trong đó s mt
th hin tính thanh khon ca c phiu cao nht trong nhóm, s nm th hin tính
thanh khon thp nht.
Bng 2.7: Xp hng thanh khon theo nhóm vn hóa c phiu
Nhóm vn hóa c phiu
Th T
thanh khon
1 2 3 4 5
Nhóm c phiu có vn hóa ln
1 HVG ANV MPC
ABT VHC
Nhóm c phiu có vn hóa nh
2 TS4 ACL FMC
FBT ATA
Nhóm c phiu có vn hóa siêu nh
3 CAD ICF BAS CMX
VNH
Nhóm c phiu có vn hóa trung bình
4 AAM AGD AGF AVF VTF
Ngun: tác gi tính toán
2.4.Xây dng ma trn h s tng quan các ch báo thanh khon
2.4.1.Ma trn h s tng quan ca các ch s thanh khon ngành ch bin
thy sn.
2.4.2.Ma trn h s tng quan ch s thanh khon ca ngành ch bin thy
sn và th trng
2.4.3.Ma trn h s tng quan ch s thanh khon ca ngành ch bin thy
sn và các yu t v mô.
T các bng ma trn h s tng quan gia các bin tác gi rút ra đc các bin
cn thit đ tip tc kho sát gm:
+ Các bin kinh t v mô nh CPI, CR, EXF, GOL, INT, M2, PRF
+ Các bin t ngành ch bin thy sn: AAB, LQ1, LQ2, MFI, ORR, QOS
+ Các bin t th trng (Vnindex): AAB, ORR, QOS, và PRI (ch s vnindex)
Các bin còn li không đc đa vào mô hình do tính tng quan khá cao gia
chúng (trên 70%)
2.5. D báo thanh khon nhóm c phiu trong danh mc
2.5.1 Xác đnh mô hình d báo
la chn mô hình d báo ta tip tc xem xét s th hin kt qu d báo
ca các phng pháp vi 6 bin AAB, MFI, LQ1, LQ2, ORR, QOS ca ngành ch
bin thy sn. D liu đc tng hp theo tháng, giai đon 01/2007 đn 12/2011.
11
Ta chn bin ch s thanh khon th nht (LQ1) làm bin ph thuc đ
kho sát, các bin đc lp gm AAB, MFI, LQ2, ORR, QOS vi đ tr là 1. Kt
qu đo s th hin các phng pháp d báo qua các ch s kim tra theo bng 2.10
Bng 2. 11: Bng so sánh Kt qu đo s th hin các phng pháp d báo
D liu bin Phng pháp MSE MAE MAPE
ARMAX (0,1,0) 6,6439*10
-6
0,0018236
47,552
LQ1
VAR 5,7552*10
-6
0,0017639
51,054
Kt qu kim tra cho thy phng pháp VAR cho kt qu d báo tt hn
phng pháp ARMAX (0,1,0). Nh kt qu hin th trên hình v đng d báo
ca mô hình VAR khá khít vi đng thc t ca LQ1. Trong khi đó mô hình
ARMAX mt s thi đon kt qu d báo cách khá xa so vi thc t. Ngoài mc
đ chính xác cao hn ARMAX, phng pháp VAR cho phép đa so sánh đng thi
các phng trình ca các bin ph thuc mà ta cn kho sát vi kt qu nhanh
nht. tip tc cho phn nghiên cu cho lun vn tác gi chn phng pháp
VAR (T hi quy vect) vi nhng lý do đã nêu ra trên
2.5.2. Mô hình hi quy vect d báo thanh khon ca các ch s thanh khon ca
nhóm c phiu và các yu t v mô.
2.5.2.1 Mô hình VAR cho c phiu ngành ch bin thy sn và các yu t v mô
* Xét mô hình 1 theo bng 2.12 vi bin ph thuc là AAB chênh lch mua
bán.Ta rút đc phng trình tng quát cho mô hình 1 mc ý ngha 5% nh sau:
AAB
t
= c +
1
LQ1
t-1
+
2
AAB
t-1
+
3
ORR
t-1
+
4
INT
t-2
+
5
INT
t-3
(2.1)
Bng 2. 12 Mô hình t hi quy vect các ch s thanh khon ca nhóm c phiu
ngành ch bin thy sn và các yu t v mô
H s
Bng 2. 12 AAB LQ1 LQ2 MFI Orr QoS
const -448,18 0,0179 ** 516,22 89,077 ** -26317 * -0,0269
AAB_1 0,87 *** -2*10
-07
-0,29 *** -0,005 14,1614 *** -0,0001
LQ1_1 -30803 ** 0,2927 * 18407 ** 49,827 -899060 ** -3,5420
LQ2_1 0,14 -5*10
-06
** 0,57 *** -0,007 10,4731 ** 0,0001
MFI_1 6,78 -2*10
-05
2,16 0,226 27,8297 0,0024 *
Orr_1 -0,02 ** -1*10
-07
0,01 ** 0,0002 0,20924 1,4*10
-06
QoS_1 1054,46 * 0,0055 321,24 -8,343 11723,5 -0,1981
Gol_1 -0,17 -2*10
-07
-0,10 0,0003 -1,3699 0,0002 ***
Gol_2 -0,16 -6*10
-06
* -0,12 -0,011 -5,4461 -0,0001
Gol_3 0,35 2*10
-06
0,12 0,002 12,9103 ** -0,0001 *
Int_1 11010 0,1549 * -8620 * -44,778 282418 -0,8390
Int_2 -25460 *** -0,0538 7551 * 236,2 -372402 * 1,6896
Int_3 12327 ** -0,1769 *** 666,09 -429,7 79951,4 -0,7460
Cpi_1 16,61 -0,0017 ** 95,30 ** -1,761 -1151 0,0144
Cpi_2 50,58 0,0005 -28,42 0,822 -798,57 -0,0198
Cpi_3 10,61 0,0008 57,60 * 2,438 -1150,2 -0,0027
ExF_1 -0,12 -2*10
-05
** -0,09 -0,011 -11,673 0,0002
ExF_2 0,36 -6*10
-06
0,42 -0,015 -6,3102 -2*10
-05
ExF_3 -0,54 -1*10
-05
0,12 -0,002 -3,4241 -0,0001
PrF_1 -0,64 4,1*10
-05
*** 0,61 0,055 -7,8866 0,0003
PrF_2 0,25 0,0001 *** -0,22 0,082 -5,5625 0,0002
PrF_3 2,19 * 0,0001 *** -1,27 * 0,023 28,7883 -0,0002
CR_1 955,52 -0,0236 -1206 -50,468 25446,6 0,0572
HUTECH
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC K THUT CÔNG NGH TP. HCM
NGUYN NG KHOA
D BÁO THANH KHON NHịM
C PHIU CH BIN THY SN
TRONG TH TRNG
CHNG KHOÁN VIT NAM
(SÀN GIAO DCH TPHCM)
LUN VN THC S
Chuyên ngành : QUN TR KINH DOANH
Mã s ngành: 60.34.05
TP. H CHệ MINH, tháng 07 nm 2012
HUTECH
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC K THUT CÔNG NGH TP. HCM
NGUYN NG KHOA
D BÁO THANH KHON NHịM
C PHIU CH BIN THY SN
TRONG TH TRNG
CHNG KHOÁN VIT NAM
(SÀN GIAO DCH TPHCM)
LUN VN THC S
Chuyên ngành: Qun Tr Kinh Doanh
Mư s: 60.34.05
Hng Dn Khoa Hc
PGS-TS NGUYN PHÚ T
HUTECH
Ch tch Hi đng đánh giá LV
CÔNG TRỊNH C HOÀN THÀNH TI
TRNG I HC K THUT CÔNG NGH TP. HCM
Cán b hng dn khoa hc : PGS-TS NGUYN PHÚ T
Lun vn Thc s đc bo v ti Trng i hc K thut Công ngh TP.HCM
ngày 19 tháng 07 nm 2012
Thành phn Hi đng đánh giá Lun vn Thc s gm:
(Ghi rõ h, tên, hc hàm, hc v ca Hi đng chm bo v Lun vn Thc s)
1. TS LU THANH TÂM
2. TS TRNG QUANG DNG
3. TS NGUYN ỊNH LUN
4. TS HUNH MINH TRIT
5. TS NGUYN VN DNG
Xác nhn ca Ch tch Hi đng đánh giá Lun sau khi Lun vn đã đc
sa cha (nu có).
HUTECH
ii
TRNG H K THUT CÔNG NGH TP. HCM CNG HÒA XÃ HI CH NGHA VIT NAM
PHÒNG QLKH ậ TSH c lp - T do - Hnh phúc
TP. HCM, ngày 30 tháng 5 nm 2012
NHIM V LUN VN THC S
H tên hc viên: NGUYN NG KHOA Gii tính: Nam
Ngày, tháng, nm sinh: 12/08/1981 Ni sinh: TP.HCM
Chuyên ngành: Qun Tr Kinh Doanh MSHV: 1084011015
I- TÊN TÀI:
D BÁO THANH KHON NHÓM C PHIU CH BIN THY SN TRONG
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM (SÀN GIAO DCH TP.HCM)
II- NHIM V VÀ NI DUNG:
Nghiên cu mc đ thanh khon ca c phiu nhóm ch bin thy sn cng
nh ca th trng chng khoán Vit Nam.
a ra mô hình d báo tính thanh khon ca các c phiu nhóm ch bin
thy sn đc giao dch chính thc trên th trng chng khoán Vit Nam.
Gii pháp có th giúp nhà đu t gim thiu ri ro t ri ro do thanh khon.
III- NGÀY GIAO NHIM V: 15/09/2011
IV- NGÀY HOÀN THÀNH NHIM V:15/05/2012
V- CÁN B HNG DN:
PGS-TS NGUYN PHÚ T
CÁN B HNG DN KHOA QUN LÝ CHUYÊN NGÀNH
(H tên và ch ký) (H tên và ch ký)
PGS-TS NGUYN PHÚ T
HUTECH
iii
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu, kt
qu nêu trong lun vn là trung thc và cha tng đc ai công b trong bt k
công trình nàokhác.
Tôi xin cam đoan rng mi s giúp đ cho vic thc hin lun vn này đã
đccm n và các thông tin trích dn trong lun vn đã đc ch rõ ngun gc.
Hc viên thc hin lun vn
NGUYN NG KHOA
HUTECH
iv
LI CÁM N
Li cm n đu tin tôi mun chân thành gi đn PGS-TS Nguyn Phú T. Thy đã
hng dn rt tn tình cho tôi đ hoàn thành lun vn này.
Li cm n sâu sc con mun gi đn cha m vì s giúp đ và s ng h ca cha
m trên sut con đng hc vn mà con đã chn.
Li cm cui cùng tôi dành cho v tôi vì s chm sóc ca cô y đi vi gia đình và
con trai yêu du ca chúng tôi khi tôi vng nhà.
Nguyn ng Khoa
HUTECH
v
TịM TT
Lun vn h thng li lý thuyt và các công thc đo lng thanh khon ca c
phiu nói chung và nhóm c phiu ch bin thy sn đang giao dch trên sàn chng
khoán thành ph H Chí Minh nói riêng. Qua đó tác gi cng phân tích mc đ và
xp hng thanh khon ca tng c phiu, nhóm c phiu thuc ngành ch bin thy
sn.
Cng t d liu thu thp và tính toán đc, tác gi áp dng phng pháp T hi quy
vect (Vector Autoregression) và phn mm Grelt đ đa ra các mô hình tng quát
d báo thanh khon di tác đng ca các bin kinh t v mô, di tác đng ca các
bin đo lng thanh khon ca th trng và ca chính các bin đo lng thanh
khon nhóm c phiu ch bin thy sn.
Da trên mô hình d báo, tác gi d báo thanh khon trong sáu tháng đu nm 2012
cho nhóm c phiu ch bin thy sn.
Cui cùng, tác gi cng da vào mô hình tng quát d báo thanh khon đ đa ra
các kin ngh và gii pháp cho nhà đu t.
HUTECH
vi
ASTRACT
The thesis systematized theories of liquidity and formulas to measure the liquidity
of stock in general and the liquidity of stocks of seafood processing industry which
are traded on the stock market in Ho Chi Minh City in particular. Thereby the
author also analyzes the level and ranking of liquidity for individual stock and
group of stocks of seafood processing industry.
Also from the calculated data, the author applies Vector Autoregression model and
Grelt software to makes the general forecast models to predicts the liquidity under
impact of macroeconomic variables, under impact of variables measuring the
liquidity of the market and variables measuring the liquidity of stocks of seafood
processing industry.
Based on the forecast models, the author predicts liquidity of stocks of seafood
processing in the first six months of 2012.
Finally, the author also relies on the general forecast liquidity models to make
recommendations and solutions to investors.
HUTECH
vii
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Li cm n
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng biu
Danh mc các hình v, đ th
M U 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc đích ca đ tài 2
3. i tng và phm vi nghiên cu. 2
4. ụ ngha thc tin 2
5. Phng pháp nghiên cu 3
6. Kt cu lun vn 3
CHNG 1: LÝ LUN THANH KHON VÀ CÁC MÔ HÌNH D BÁO 5
1.1 Thanh khon 5
1.2 Các yu t nh hng đn thanh khon ca c phiu, th trng 6
1.3 o lng thanh khon c phiu 7
1.4 Các phng pháp, mô hình d báo tính thanh khon 13
1.4.1 Mô hình ARMAX (Autoregressive–moving-average model with exogenous
inputs model) 14
1.4.2 Mô hình t hi quy vect VAR (Vector Autoregression) 15
1.5 D liu phân tích: 19
1.6 ng dng phn mm: 21
CHNG 2: D BÁO THANH KHON NHÓM C PHIU CH BIN THY
SN NIÊM YT TRÊN SÀN GIAO DICH CHNG KHOÁN THÀNH PH H
CHÍ MINH 22
HUTECH
viii
2.1 Tng quan v th trng chng khoán Vit Nam 22
2.1.1 Th trng chng khoán Vit Nam 22
2.1.2 Hin trng thanh khon ca VNINDEX 25
2.2 C phiu ngành thy sn niêm yt trên sàn chng khoán TP.HCM 26
2.3. Hin trng thanh khon ca nhóm c phiu ngành thy sn 28
2.3.1 Các ch tiêu đo lng thanh khon ca ngành ch bin thy sn (FIS) 28
2.3.2 Các ch s đo lng thanh khon nhóm c phiu ngành ch bin thy sn 29
2.3.3 Xp hng thanh khon ca các c phiu ch bin thy sn. 34
2.4. Xây dng ma trn h s tng quan các ch báo thanh khon 36
2.4.1. Ma trn h s tng quan ca các ch s thanh khon ngành ch bin thy
sn. 36
2.4.2. Ma trn h s tng quan ch s thanh khon ca ngành ch bin thy sn và
th trng 37
2.4.3. Ma trn h s tng quan ch s thanh khon ca ngành ch bin thy sn và
các yu t v mô. 39
2.5. D báo thanh khon nhóm c phiu trong danh mc 40
2.5.1 Xác đnh mô hình d báo 40
2.5.2. Mô hình hi quy vect d báo thanh khon ca các ch s thanh khon ca
nhóm c phiu và các yu t v mô. 43
2.5.2.1 Mô hình VAR cho c phiu ngành ch bin thy sn và các yu t v mô 43
2.5.2.2 Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa ln. 46
2.5.2.3 Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa trung bình. 48
2.5.2.4 Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa nh. 49
2.5.2.5 Mô hình VAR cho nhóm c phiu vn hóa siêu nh. 50
2.5.3. Mô hình hi quy vect các ch s thanh khon ca ngành và ca toàn th
trng. 52
2.5.4 Mô hình hi quy vect các ch s thanh khon ca nhóm c phiu ngành ch
bin thy sn 55
2.6 Kt qu d báo thanh khon cho ngành ch bin thy sn sàn HOSE 60
HUTECH
ix
CHNG 3. KT LUN, KIN NGH VÀ GII PHÁP 64
3.1 nh hng phát trin kinh t Vit Nam cho đn nm 2020 65
3.1.1 Các ch tiêu giám sát và đánh giá phát trin bn vng Vit Nam giai đon
2011 – 2020 66
3.1.2 Các đnh hng u tiên nhm phát trin kinh t bn vng trong giai đon
2011-2020 68
3.2 Chng trình phát trin xut khu thy sn đn nm 2015 và đnh hng đn
nm 2020 69
3.2.1. Mc tiêu đn nm 2015 và đnh hng đn nm 2020 69
3.2.2. Ni dung ch yu ca chng trình 70
3.3 nh hng phát trin th trng chng khoán Vit Nam cho đn nm 2020 72
3.3.1. Quan đim phát trin 72
3.3.2. Mc tiêu phát trin th trng chng khoán Vit Nam 72
3.4.1 Kin ngh đi vi c quan qun lý 74
3.4.2 Các nhóm gii pháp n đnh và phát trin kinh t Vit Nam 75
3.4.3. Mt s gii pháp phát trin, h tr xut khu thy sn 80
3.4.4. Các gii pháp phát trin th trng chng khoán Vit Nam 80
3.4.5 Mt s gii pháp cho nhà đu t 88
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 91
A. Tài liu tham kho ting Vit 91
B. Tài liu tham kho ting Anh 91
C. Tài liu tham kho trên web 93
PH LC A 94
A. Các bng tóm tt các ch s đo lng thanh khon ca các c phiu ngành ch
bin thy sn 94
PH LC B 109
B1. Mô hình VAR cho nhóm c phiu ngành thy sn và các yu t v mô 109
B2. Mô hình VAR cho các c phiu ngành thy sn và các yu t v mô 114
HUTECH
x
B3. Mô hình hi quy vect ca riêng các ch s thanh khon ca c phiu và nhóm
c phiu 119
HUTECH
xi
DANH MC CÁC T VIT TT
T vit tt
Ting Anh
Ting Vit
AR
AutoRegression
T tuyn tính
ARIMA
Autoregressive integrated
moving average
Quá trình trung bình trt đng liên
kt t hi quy
ARMAX
Autoregressive–moving-
average model with
exogenous inputs model
Quá trình trung bình trt, t hi
quy vi các bin đu vào ngoi sinh
ASEAN
Association of Southeast
Asian Nations
Hip hi các quc gia ông Nam Á
CNKKD
Chng nhân đng ký kinh doanh
CTCK
Công ty chng khoán
CTCP
Công ty c phn
KKD
ng ký kinh doanh
EPS
Earning per share
Thu nhp ca mi c phiu
GRELT
Gnu Regression,
Econometrics, and Time-
series Library
Phn mm hi quy, mô hình kinh t
lng, và th vin chui thi gian
ngun m
HOSE
Sàn giao dch chng khoán thành
ph H Chí Minh
ICOR
Incremental capital-output
ratio
H s s dng vn
IOSCO
International Organization of
Securities Commissions
T chc quc t các y ban chng
khoán
KCN
Khu công nghip
MA
Moving average
Trung bình đng
P/E
Price/ Earning per share
H s giá trên thu nhp mt c phiu
QLCL
Qun lý cht lng
SGDCK
S giao dch chng khoán
Std. Dev
Standard deviation
lch chun
TNHH
Trách nhim hu hn
TTCK
Th trng chng khoán
UBND
y ban nhân dân
VAR
Vector autoregression
T hi quy vect
VARX
Vector autoregression with
exogenous variable
T hi quy vect vi các bin ngoi
sinh
VNINDEX
Ch s chng khoán Vit Nam
XNK
Xut nhp khu
WTO
World Trade Organization
T chc thng mi th gii
HUTECH
xii
DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 1.1: Các bin kinh t đa vào thit k mô hình đ d báo thanh khon c
phiu 19
Bng 1.2: Các ngun d liu th cp 20
Bng 2.1: Các ch tiêu đo lng thanh khon ca sàn HOSE 25
Bng 2.2: Thông tin v c phiu các công ty thuc ngành ch bin thy sn niêm
yt trên sàn giao dch chng khoán TP HCM 27
Bng 2.3: Các ch tiêu đo lng thanh khon ca ngành ch bin thy sn 28
Bng 2.4: S liu trung bình thanh khon ca các nhóm c phiu ngành ch bin
thy sn đã hiu chnh theo thang đo. 29
Bng 2.5: Xp hng thanh khon ca các nhóm c phiu ngành ch bin thy sn. 33
Bng 2.6: Xp hng thanh khon ca các c phiu ngành ch bin thy sn 34
Bng 2.7: Xp hng thanh khon theo nhóm vn hóa c phiu 35
Bng 2.8: Ma trn h s tng quan các ch s thanh khon ngành ch bin thy sn
36
Bng 2.9: Ma trn h s tng quan các ch s thanh khon ngành ch bin thy sn
và VNindex 37
Bng 2.10: Ma trn h s tng quan các ch s thanh khon ngành ch bin 39
Bng 2.11: Bng so sánh Kt qu đo s th hin các phng pháp d báo 41
Bng 2.12 Mô hình t hi quy vect các ch s thanh khon ca nhóm c phiu
ngành ch bin thy sn và các yu t v mô 45
Bng 2.13: Mô hình t hi quy vect ch s thanh khon nhóm c phiu ngành ch
bin thy sn và toàn th trng. 53
Bng 2.14: S liu d báo LQ1 sáu tháng đu nm 2012 61
Bng 2.15: S liu d báo AAB sáu tháng đu nm 2012 61
Bng 2.16: S liu d báo LQ2 sáu tháng đu nm 2012 62
Bng 3.1: Sn lng và giá tr kim ngch ca mt s sn phm thy sn xut khu
ch lc 70
HUTECH
xiii
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
Trang
Biu đ 2.1: Tài khon ca nhà đu t tính đn cui nm 2010 23
Biu đ 2.2: Tình hình giao dch ca sàn chng khoán TP HCM 12 tháng 2011 24
Biu đ 2.3: So sánh ch s thanh khon liên quan đn lnh, khi lng và giá c
phiu 30
Biu đ 2.4 So sánh các ch s thanh khon liên quan đn khi lng c phiu . 31
Biu đ 2.5: So sánh các ch s thanh khon liên quan đn khi lng và giá c
phiu 32
Biu đ 2.6 Mô hình d báo LQ1 theo VAR 41
Biu đ 2.7 Mô hình d báo LQ1 theo ARMAX 42
Biu đ 2.8: D báo LQ1 cho sáu tháng đu nm 2012 60
Biu đ 2.9: D báo AAB cho sáu tháng đu nm 2012 62
Biu đ 2.10: D báo LQ2 cho sáu tháng đu nm 2012 63