Nghiên cứu hoán vị gen và phương pháp giải

I- M

!"#$% &!%!'()&"*
+,!+'-.'%"*
/0&#123'45!6"7! 8
4/'7!''45!&9:
';<=/>?

@A<9% B32C!'(
"4D!$;'E4D- -0F'-A
"%49'7(4G -H'E4D#
E&% I;';(64D"%4
>'' 5!>'J!'<
K!%'5-4944"#!%L#<
!A'<"%4'# ;#
0@'7' M
N PHƯƠNG PHáP GIảI CáC BàI TậP VOFP@QRSOTUPVTWX@WYZT[
Y\]T@\]T^#
IiI. CƠ Sở KHOA HọC C
_-9`=&I4a4%!$
`bG0@<<-,! #A&24a4%!4a4
$c
dKA4E<e<f/&A4EP-
#44T@a4&(49'b-5gA
'h'<98)bE
!$;
d@D!$;BiC5,#8;T@
dj;T@-g/#!/&#0TD!$
;!klmBiklmC
d@D!$;5A9'8;T@M

;ngD!$;/!<;n
DD!$;o0
dj=DYK[BiC
BiCpBeYKqhe<Cg3llm
BiCpB5-5YK[qh5'Cg
3llm
BiCp2gmeYK

1

I. rYs\T[rYtr[PuPc¸c d¹ng bµi tËp thêng gÆp
 !"M
D kiện bài choM
djWY&r0
d@14E=5`#0
Yêu cầuM
dv%!!#9'b
Cách giảichung :
Bước 10
dv%g'$=<*(!% 4, 
&(4=<
wj9`x#M
dF,!% &[0I;;'5g'$=<*(
dT#`#gGy<5!14E&(4
=<!/", (4=<'7E;
%4E'*%4!h4,!!%'-1% !$
;
Bước 20
z'$D!$;BiC+'-W[&r!D!$;
wj9`x#MF)49444E=e'5g'$DYK[

BiC
@+14E=`#B>H!1m5*=
<*!*=<(C⇒1e#B(1e
!$C⇒W[&5';
Bước 3M
U%49'b'5
#$%&'(&!)*!"+
, Trường hợp HVG xảy ra một bên bố hoặc mẹ
-)*,+
W48{bGD&M@Eg!/
E';|}
3
'Eg}
3
<4
'}
2
-14EM
~lmz
2lm_;|
kmz|
km_;
30v%!!#9'b+r'#}
2
B,!$1gA`bC
#$"$.$M
Bước10
d$/!01&!M

2

•rE=14E=WY&+(4=<:
•@=<MIzB~lm•kmCMI_;B2lm•kmC€p•1
‚M3B4)4_U4E=I;;C⇒IzBƒC*!/
_;BCp•rMƒƒg!}
3
MƒgƒB3C
•@=<MjB~lm•kmCMj|B2lm•kmC€p•1M
‚M3B4)4_U4E=I;;C⇒jFBvC*j
|B"Cp•rMvvg""!}
3
Mv"gv"B2C
•@+B3C!B2C⇒rBƒƒvvCgB""C!}
3
Bƒv"CgBƒv"C
wrE=14E=WY&'b>(4=<M
BzM_;CgBFMT|CpB‚M3CgB‚M3Cp„M‚M‚M3
@;"M
zFMzT|M_;M_;|p~lmMkmMkmM2lm≠„M‚M‚M3
⇒(4=< E;%!$;
Bước2M
}
3
_;T|B
ab
ab
Cp2lmpylm"gklm"
⇒[eƒvp"pylm⇒ƒ"pvp3lm<2kmeYK[⇒W[
&b}
3


ab
AB
gA!$;!/Dip2lm
•Qb',eƒvp"pklm⇒W[b',}
3

ab
AB
B#;
C
Bước3MK#9'b
r
q
Mzg_;T|

AB
AB
g
ab
ab
[
4
Mƒv"
}
3
3llmƒvz
"
}
3
g}

3
2
""
[
}3ƒvp"pylmƒvp"pklm
ƒ"pvp3lm
}
2
~lmz
2lm_;|
kmz|
km_;
3 Trường hợp HVG xảy ra hai bên bố và mẹ
-)*3M

3
j8E'%}
3
-)5;!/5=<4G,
L4G0}
2
'14E=5M
kl3…m=<4GM2y†ym=<4G{M2y†ym'o
<4GMl3…m'o<4G{
v%!!#9'b+}
3
'#}
2
B"#‡;'$*=
<C

#$"$.$M
Bước1M
dBiện luậnM
•}
2
gG=<'o<4G{⇒}
3
D&-5
;$4(4;0K%=<4G"55;$4
=<*
ˆ/M ƒ'$=‰'$'o
v'$<4G‰"'$<4G{
⇒}
3
Bƒv"Cg}
3
Bƒv"C
•@14E=5`}
2
Mkl3…mM2††ymM2††ymMl3…m≠„M‚M‚M3
_E#A& !$;
Bước 2M
}
2
'o<4G{B
ab
ab
Cpl3…mpym"gym"⇒Y!$;gA
A""Š}
3

';
ƒvp"pym<2kmeYK[
ƒ"pvpy…m>2kme">⇒W[&}
3

aB
Ab
!
DYK[BiCp2gymp†m
Bước3:
U%49'b
}
3
BY=<4GC

g}
3
BY=<4GC
424
vv
[
}3ƒ"pvpy…mƒ"pvpy…m
ƒvp"pymƒvp"pym
}
2
kl3…m=<4G‰2y†ym=<4G{
2y†ym'o<4G‰l3…m'o<4G{
3- Trường hợp hoán vị gen đi kèm với các quy luật di truyền khác
B /=9;;#!//=C
C HVG đi kèm với DT lien kết với giới tính

d j(4;nT@>-!$;(4T@/=;
#!/;0

4
K=LMv"#=',4E`#
Cách giải:F,!‹4E=&5'5g'$'E%
 !$;B!14E'*%4C'-,!(4
<-'#/='5g'$14E5;&r!g
'$;;#zS
d z'$=*(,!(44E&(4=<>
d @=D!$;
d K#9'b4a4;5;!DYK['7g'$
"C Hoán vị gen đi kèm tương tác gen và có lai phân tích
K=LMj}34E='#bM
23EA{=
ky???0{?0|
32„??000??=
„…????000|
j"#=*9|0Y7"%!!#9'b
Cách giải:
d v%MA{qAp3M‚4a44E='E
%F@9!5;&4a4! <AM
ƒv"Œ""Mƒv"B{Cƒ""v"""BC
d z'$;M#ƒ;(4;!L
v'$A{"'$Av"'$A{{
ƒƒv"ƒ""""'$A
dza=<MY=qY|p3M3'E1&4a44E=3
(4;9!/9'bMFŒM3FM3}3b‚(4
;$40T#‚(4;$4n‚(4T@#A
4EWY"!%4A-(4;F;#!/3

2(4;&5;9ƒv"
@;"-EA{=p23qky•23•32„•„…pll~p~m'Eh
4&e~mƒvFŒ3llm"!%eƒvFp~m[@
@_j!W[#$4aMvqv0@DYK[p~mŒyp2†m
d K#9'bM
•@>43MƒvŒ"
"F"
•@>42MƒvŒ""
F
dW#%A24a4' #A
 !" M
Dự kiện bài choM
dWY&r!"#/W[&}
3
("#/WY&r!
5;A}
3

5
d@1m3<WY`#}
2
4AA=
<(B""C>*=<*!*=<
(Bƒd""(vdC
Yêu cầuM
dv%!!#9'b+r'#}
2

Cách giải chungM
Bước 10

dv%g'$=<*(!g'$% 4
(4=<
B,9,"/3&<C
Bước 20
dz'$DYK[⇒W[&}
3
⇒W[&r
wj9`x#M5!"'678!"'69'0&''678!"%:;!6<=29><?!6%@!AB
CDC
[1e&}
3
ƒvp"pg
ƒ"pvp
g•plkB3C
•F,!1WY3=<*3=<(Bƒd""‰vdCpm
'5%449
2
•2gpmB2CbA49B3C•B2C
Ž4)4+'-DYK[!5;&r!}
3
Bước30
dU%49'b5M
, Trường hợp 1: Đ5 cho biết KH của P và đ5 biết trước KG của F
1
-)*,
WD&E<|!/EG4<!0
}
3
'EE<!0jE}
3

,L4G!/`
}
2
'3†yllE"by5'--yy3…EE<
|0Bv#n‡=<*;'$C
v%!!#9'b+r'#}
2
#$"$.$M
Bước10
drD&(4=<';}
3
'b=<E<!
B4)4_U'b=I;;C⇒=<EBƒC*
!/EG4BC‰<!BvC*!/<|B"C!5;
}
3
Bƒv"C

6
d@1E<Bƒd""C`}
2
p
yy3…
3†…ll
g3llmp2ymBl2yC≠3†~kmB
3…
‚
C
≠2kmB
y

3
C⇒% 4(4=<% 
!$;⇒W[B4C
Ab
Ab
g
aB
aB
⇒W[B}
3
C
aB
Ab
Bước 2
[1e&}
3
ƒvp"pg
ƒ"pvp
@-
2
•2gpl2yB3C
g•p
2
3
B2C
[A49B3C•B2C-gpl3‰ply⇒DYK[BiCpl2
p•[e#p†lm
Bước30
9'b+4'#}
2

r
q
Mj|g@G4!

Ab
Ab
g
aB
aB
[
4
Mƒ"v
}
3
3llmƒ"Bj!C
v
Bj!C}
3
g}
3
Bj!C
424
vv
[
}3ƒ"pvpylmƒ"pvpylm
ƒvp"p3lmƒvp"p3lm
}
2
k3m!‰2ym|‰
2ymG4!‰3mG4|

3 Trường hợp2:Đề chưa cho biết KH của P và chưa biết được KG của F
1
-)*3M
_;4G8"Š' D&! (4;9
4A'}
3
'b<E=/0}
2
-y5'-5
E=*#32~km
v%!!#9'b+r'#}
2

B"#‡;'$*=<C

7
#$"$.$M
Bước1M
drD&(4=<94A';}
3
'b=<E
=/B4)4'$%'b=I;';C⇒=/*!/
G4=*
•/ ƒMMG4
vM=/"M=*
•}
3
-5;$4(4;Bƒv"C
d@14E=5`}
2

E=*Bƒd‰""Cp32~km≠
3…
‚
≠
y
3
→% 4,
 (4=<% !$;
Bước2M
d[1e&}
3

ƒvp"pg
ƒ"pvp
@-

2
•2gpl32~kB3C
g•p
2
3
B2C
A49B3C•B2C-
•gpl‚k>l2kBe#C‰
•pl3k<l2kBe!$;C
•5;}
3

ab
AB

!DYK[BiCpl3kg2pl‚p•[e
#p~lm
•W5;&r
AB
AB
g
ab
ab
dBước 3M
9'b+r'#}
2

r
q
ME=/gEG4=*

AB
AB
g
ab
ab
[
4
Mƒv"
}
3
3llmƒ"Bj=/C
v
Bj=/C}
3

g}
3
Bj=/C
2
""

8

E,FG4FHIJFG4FHIJ
4FGF,IJ4FGF,IJ

}
2
…202km=/‰320~km=*‰
320~kmG4=/‰3202kmG4=*
 !"M
D kiện bài cho:
dj(4=<*(
d#"AA4E<e!#"gA!$;
dje' !L
Yêu cầuM 
dz'$15`#
Cách giải chungM
Bước1Mz'$D!$;
wj9`x#M
d3#"e',A4E<ye',' L
dT#3#"egAYK[`*(4;:<eM
e#peYK[p3q2
d@DYK[B4CpBeYKqhe<Cg3llm
Bước2Mz'$1WY`#M

dF,!,""%g'$W[&r
dU%49'b⇒14E=WY`#
#$%&'(&!)*!"M
-)*M
jE'%}
3
5=d<4G9!/,-(&
(4;$4T@9'b0[Ae-3lll#"eA
A4E'54<4G'--3ll#"gA!$;0
jE}
3
')4a44E='5#0@=1m
<5`#0v#nGA<4G' L
!=*!/'o<4G*!/<
4G{
#$"$.$M
30z'$DY!$;M
d<4G'+3lll#"<4GMy03lllpylll
dT#3#"<4GgA!$;:<e!/1
‡<eM
•e#pe!$;p
2
3

9
K!%+3ll#"<4GgA!$;<4GgA
!$;M
2
3ll0y
p2ll

K%D!$;M4p
ylll
2ll
g3llmpkm
20z'$14E=WY`#B}
2
CM
dv%g'$W[&}
3
•ˆ/ƒM=M'o
vM<4G"M<4G{
•}
3
(4;$4)(4T@9'b⇒W[}
3
-5
ab
AB

(
aB
Ab
0
•T#}
3
-W[
ab
AB
U4E=}
3

M
ab
AB
g
ab
ab
[e}
3
ƒvp"py~km3llm"
ƒ"pvp2km
@1W[`}
2
→y~km
ab
AB
My~km
ab
ab
M2km
ab
Ab
M2km
ab
aB
@1WY}
2

y~km=<4GMy~km'o<4G{M2km=<
4G{M2km'o<4G{M
•T#}

3
-W[
aB
Ab
0
U4E=}
3
M
aB
Ab
g
ab
ab
[e}
3
ƒ"pvpy~km3llm"
ƒvp"p2km
@1W[`}
2
→2km
ab
AB
M2km
ab
ab
My~km
ab
Ab
My~km
ab

aB
@1WY}
2

2km=<4GM2km'o<4G{My~km=<4G
{My~km'o<4G{M
KLM
,KN%O1.%6P>%$=!+
dˆ H,A<!/•'<6
"b•oAH#4!!%L!A

10
"%4'#% !$;'<8#A'
+M
5"!!%LA"%4-A
_YoG,A#"%4! % !$
;'7'#4%!/*4944A<"%4
#
3#$6Q>R$!6!"6$/S+
d@!/A"%44D% #
!'74E<!gE,4944A+<:
%!<#A"%46"b
o>'-#<-=&'*!<.90
dY'7#4%!/<"%4!4944A<"
%4:,!%4%(:"o"/A>'-A"A
9
HT6ững lời khuyên đối các em học sinh
- Hãy say mê nghiên cứu bộ môn sinh học để khám phá nhiều điều lí thú
- Sinh học là bộ môn có nhiều ứng dụng trong thực tiễn đời sống và đặc biệt là
trong y học

- Hãy luôn đặt ra những câu hỏi tại sao lại nh thế này và không phải là thế kia.
Chúc các em thành công trong học tập và đạt đợc những ớc mơ mình mong
muôn
Danh mục các tài liệu tham khảo
1 Di truyền và Biến dị, Nhà xuất bản Giáo dục, 1999.
. Bộ Giáo dục & Đào tạo Sinh học 12. Nhà xuất bản Giáo dục, 2008.
2. Bộ Giáo dục & Đào tạo Sách giáo viên Sinh học 12. Nhà xuất bản Giáo
dục, 2008.
3. Phan Cự Nhân Di truyền học tập I,II. Nhà xuất bản Giáo dục, 1999
4. Lê Đình Lơng, Phan Cự Nhân Cơ sở di truyền học. Nhà xuất bản Giáo
dục, 1994.
5. Trần Đức Lợi Phơng pháp giải toán 11,12 Các dạng toán lai. Nhà xuất
bản Trẻ, 2002.
6. Vũ Đức Lu Tuyển chọn, phân loại bài tập di truyền hay và khó trong ch-
ơng trình THPT. Nhà xuất bản Giáo dục, 1996.

11
7. Phan Kỳ Nam Phơng pháp giải bài tập Sinh học, tập 1,2. Nhà xuất bản TP
Hồ Chí Minh, 2001.
8. Nguyễn Viết Nhân - Ôn thi tuyển sinh Đại học môn Sinh học Nhà xuất
bản TP Hồ Chí Minh, 1999.
9 . Lê Đình Trung Các dạng bài tập

12