Tiểu luận cao học thực trạng và giải pháp phòng, chống SUY THOÁI tư TƯỞNG CHÍNH TRỊ, đạo đức, lối SỐNG của cán bộ, ĐẢNG VIÊN

MỤC LỤC
Phần 1: MỞ ĐẦU............................................................................................1
Phần 2: NỘI DUNG........................................................................................3
I. THỰC TRẠNG ĐẠO ĐỨC CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN HIỆN NAY..........3
1.1 Mặt tích cực...............................................................................................3
1.2 Mặt hạn chế................................................................................................5
1.3 Nguyên nhân của sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống
trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên hiện nay........................10
II. GIẢI PHÁP PHỊNG, CHỐNG SUY THỐI TƯ TƯỞNG CHÍNH
TRỊ, ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN.....................13
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................25


1
Phần 1: MỞ ĐẦU
Tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống là nền tảng và động lực tinh thần
để phát triển xã hội. Đạo đức là gốc của mỗi con người. Ngay từ khi mới ra
đời, Đảng ta đã ý thức sâu sắc về vai trò đặc biệt quan trọng của tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống của đảng viên cũng như của toàn xã hội đối với sự
phát triển của cách mạng Việt Nam. Vì vậy, Đảng ln quan tâm đến công tác
giáo dục, xây dựng tư tưởng chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống nhân văn
cho cán bộ, đảng viên và toàn xã hội.
Từ sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, trở thành Đảng
cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước, để ngăn ngừa nguy cơ tha hóa bởi quyền lực,
Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt coi trọng việc giáo dục tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên; phịng, chống suy thối
trong cán bộ, đảng viên trên các lĩnh vực này, quan tâm giáo dục lý tưởng,
đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân.
Trong thời kỳ đổi mới, do tác động của nhiều nhân tố khách quan và
chủ quan, tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong
một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên diễn biến phức tạp. Từ Hội nghị

tồn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII (tháng 01-1994) Đảng đã chỉ ra những biểu
hiện của tình trạng này và coi đó là một trong bốn nguy cơ cần quan tâm đấu
tranh phòng, chống. Các Đại hội Đảng tiếp theo và nhiều hội nghị Trung ương
Đảng các khóa tiếp tục đánh giá thực trạng suy thối về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; xác định
việc ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng này là nhiệm vụ vừa cơ bản lâu dài, vừa
có ý nghĩa cấp bách trước mắt.
Đặc biệt Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI nhận định: “Một
bộ phận khơng nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí
lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thối về tư tưởng chính
trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng,


2
sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền
tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vơ ngun tắc...”.
Tình trạng này “làm giảm sút lịng tin của nhân dân đối với Đảng; nếu không
được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn
vong của chế độ”. Do vậy, Trung ương yêu cầu phải “kiên quyết đấu tranh
ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống
của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo,
quản lý các cấp để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng
cố niềm tin của đảng viên và của nhân dân đối với Đảng”.
Văn kiện Đại hội XII của Đảng một lần nữa chỉ rõ: “Tình trạng suy
thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán
bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi; có mặt, có bộ phận cịn diễn biến phức tạp
hơn”. Theo đó, Nghị quyết Đại hội XII của Đảng xác định, xây dựng, chỉnh
đốn Đảng là nhiệm vụ trọng tâm, được đặt lên hàng đầu. Trong đó, tăng
cường đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên là nội dung cần thiết và hệ
trọng, có ý nghĩa sống còn đối với sinh mệnh của Đảng và sự tồn vong của

chế độ. Đó vừa là định hướng thực tiễn, vừa là chỉ số đánh giá kết quả xây
dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay. Thực hiện tốt nội dung này, sẽ góp phần ngăn
chặn, đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất
là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm
nhiệm vụ, đảm bảo cho Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
“Đạo đức” của cán bộ, đảng viên là “đạo đức cách mạng”, không chỉ là
đạo đức, lối sống trong đời sống hàng ngày mà cịn là lý tưởng cách mạng, tư
tưởng chính trị của người cán bộ, đảng viên. Do đó, tiểu luận này không chỉ
nghiên cứu về đạo đức, lối sống mà cả tư tưởng chính trị của người cán bộ,
đảng viên.
Phần 2: NỘI DUNG


3
I. THỰC TRẠNG ĐẠO ĐỨC CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN HIỆN NAY
1.1 Mặt tích cực
Lịch sử đấu tranh cách mạng vẻ vang của Đảng suốt gần 90 năm qua,
trong đó với hơn 30 năm Đảng lãnh đạo công cuộc đổi mới, giành được
những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử là minh chứng thuyết phục cho
đánh giá của Hồ Chí Minh: “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”. Đạo đức của
Đảng cách mạng, của người cách mạng được hội tụ, kết tinh ở tư tưởng - đạo
đức - phong cách Hồ Chí Minh. Người đã suốt đời nêu gương, đã truyền dẫn
và tỏa sáng tấm gương đạo đức trong Đảng, trong dân, tạo nên nguồn xung
lực đặc biệt để thúc đẩy lớp lớp cán bộ, đảng viên; thuyết phục và cổ vũ toàn
thể đồng bào, chiến sĩ kiên trung, bất khuất trước trước kẻ thù, vững vàng
trước khó khăn, gian khổ, một lịng “vì Nước qn thân, vì Dân phục vụ”,
“Trung với Đảng, hiếu với Dân”, suốt đời là cơng bộc của dân. Đó là tinh thần
đặt lợi ích của dân tộc lên trên hết, hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của
hàng vạn, hàng triệu cán bộ, đảng viên trong hệ thống các cơ quan đảng,

chính quyền, đồn thể chính trị. Đó là một cuộc chiến quyết liệt, tự vượt lên
chính mình để có đủ cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư, giữ vững chủ
nghĩa, ít lịng tham muốn vật chất, vượt qua những cám dỗ bất minh của danh
và lợi để đưa dân tộc phát triển, v.v. Điều đó cắt nghĩa nguyên nhân làm nên
uy tín và ảnh hưởng của Đảng trong xã hội và trong nhân dân. Nhân dân giữ
trọn niềm tin yêu với Đảng, tự hào xem Đảng là Đảng của mình.
Trong đội ngũ gần năm triệu đảng viên của Đảng hiện nay, có khơng ít
những tấm gương như thế. Đây là mặt tích cực, chủ đạo trong nhìn nhận, đánh
giá thực trạng đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Thế hệ đảng viên lão
thành, đã nhiều chục năm tuổi Đảng, được rèn luyện, thử thách trong đấu
tranh cách mạng, nay dù ở cương vị nào vẫn luôn trung kiên, giữ vững phẩm
chất người cách mạng, thể hiện và phát huy trong đời sống hằng ngày, trong
hoạt động thực tiễn và công tác; nêu gương cho các thế hệ sau về lập trường, đạo


4
đức, lối sống, về niềm tin vào Đảng, gắn bó với quần chúng nhân dân. Đội ngũ
cán bộ, đảng viên đang trực tiếp tham gia công tác trên mọi lĩnh vực đã nêu cao
trách nhiệm trước cuộc sống của nhân dân, tích cực rèn luyện nâng cao học vấn,
chun mơn, nghiệp vụ, trau dồi phẩm chất đạo đức, thực hành dân chủ, tôn
trọng pháp luật, thực hiện nghị quyết, nguyên tắc và Điều lệ Đảng.
Bên cạnh đó, tư cách người đảng viên còn thể hiện rõ ở những người
lao động giỏi, người công dân gương mẫu và người chiến sĩ tiên phong trong
đổi mới. Họ là những công nhân, nông dân, trí thức, doanh nhân thành đạt,
những cán bộ dân vận và cơng tác đồn thể, những nhà quản lý đã góp phần
làm nên kết quả và thành tựu của đổi mới. Đã có khơng ít những cán bộ, đảng
viên trong lực lượng vũ trang hy sinh, đổ máu ngay trong thời bình, khi phải
chống trả tội phạm, chống cái ác, cái xấu để bảo vệ cuộc sống bình yên cho
nhân dân. Trong thiên tai, biết bao cán bộ, đảng viên đã lăn lộn hết mình để
bảo vệ cuộc sống và sự sống của dân, thậm chí hy sinh cả tính mạng. Biết bao

cán bộ, chiến sĩ âm thầm chịu đựng gian khổ giữ gìn biên cương, biển, đảo
của Tổ quốc. Thế hệ đảng viên trẻ, lớp người sinh ra và lớn lên trong đổi mới
đang là nòng cốt trong lao động, sản xuất, làm nên nguồn tăng trưởng của nền
kinh tế, làm chủ khoa học - công nghệ để đưa đất nước vào quỹ đạo của phát
triển; tích cực tham gia các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, tình nguyện, nhân
đạo; có lối sống đẹp, vị tha, nhân ái,… đem lại cho đất nước, cho Đảng sinh
lực, sức sống và sức chiến đấu mới, v.v. Đó chính là những minh chứng thực
tế về đạo đức tốt đẹp trong Đảng, trong dân, trong xã hội ta vẫn luôn tỏa sáng,
vẫn là đường hướng chủ đạo, tích cực, là nguồn nội sinh đích thực của tiềm
lực dân tộc, là phẩm chất đạo đức, văn hóa của Đảng. Khơng có những xung
lực tinh thần này, làm sao có được thành tựu của đổi mới, của hội nhập, của
xây dựng đất nước, bảo vệ Tổ quốc trong ba thập kỷ qua. Cần khẳng định,
phải tiếp tục nuôi dưỡng và phát huy những nhân tố ấy.
1.2 Mặt hạn chế


5
Bên cạnh đó, tàn dư của phong kiến, thực dân, mặt trái kinh tế thị
trường, sự chống phá của các thế lực thù địch, sự thiếu tu dưỡng rèn luyện của
một số cá nhân... là nguyên nhân của những yếu kém, suy thối, thậm chí hư
hỏng về đạo đức trong một bộ phận khơng nhỏ cán bộ, đảng viên. Đó là một
thực trạng nghiêm trọng, phổ biến và gây hậu quả rất nặng nề, làm suy giảm
niềm tin của nhân dân đối với Đảng, gây bất bình trong xã hội và làm tổn
thương đến uy tín, thanh danh của Đảng. Trong nội bộ Đảng và trong dân, ai
cũng nhìn thấy và nhận rõ tình trạng đáng lo ngại này. Đó là các biểu hiện mà
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương 4 (khóa XII) đã chỉ ra, nổi lên là:
Một là, biểu hiện suy thối về tư tưởng chính trị
- Phai nhạt lý tưởng cách mạng; dao động, giảm sút niềm tin vào mục
tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hoài nghi, thiếu tin tưởng vào chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

- Xa rời tơn chỉ, mục đích của Đảng; khơng kiên định con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội; phụ họa theo những nhận thức lệch lạc, quan điểm sai trái.
- Nhận thức sai lệch về ý nghĩa, tầm quan trọng của lý luận và học tập lý
luận chính trị; lười học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ
trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
- Không chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức của Đảng; sa sút ý
chí phấn đấu, không gương mẫu trong công tác; né tránh trách nhiệm, thiếu
trách nhiệm, trung bình chủ nghĩa, làm việc qua loa, đại khái, kém hiệu quả;
khơng cịn ý thức hết lịng vì nước, vì dân, khơng làm trịn chức trách, nhiệm
vụ được giao.
- Trong tự phê bình cịn giấu giếm, khơng dám nhận khuyết điểm; khi có
khuyết điểm thì thiếu thành khẩn, khơng tự giác nhận kỷ luật. Trong phê bình thì
nể nang, né tránh, ngại va chạm, thấy đúng khơng bảo vệ, thấy sai khơng đấu
tranh; lợi dụng phê bình để nịnh bợ, lấy lịng nhau hoặc vu khống, bơi nhọ, chỉ
trích, phê phán người khác với động cơ cá nhân không trong sáng.


6
- Nói và viết khơng đúng với quan điểm, đường lối của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước. Nói khơng đi đơi với làm; hứa nhiều làm ít; nói
một đằng, làm một nẻo; nói trong hội nghị khác, nói ngồi hội nghị khác; nói
và làm khơng nhất qn giữa khi đương chức với lúc về nghỉ hưu.
- Duy ý chí, áp đặt, bảo thủ, chỉ làm theo ý mình; không chịu học tập,
lắng nghe, tiếp thu ý kiến hợp lý của người khác.
- Tham vọng chức quyền, không chấp hành sự phân công của tổ chức;
kén chọn chức danh, vị trí cơng tác; chọn nơi có nhiều lợi ích, chọn việc dễ,
bỏ việc khó; khơng sẵn sàng nhận nhiệm vụ ở nơi xa, nơi có khó khăn. Thậm
chí cịn tìm mọi cách để vận động, tác động, tranh thủ phiếu bầu, phiếu tín
nhiệm cho cá nhân một cách khơng lành mạnh.
- Vướng vào "tư duy nhiệm kỳ", chỉ tập trung giải quyết những vấn đề

ngắn hạn trước mắt, có lợi cho mình; tranh thủ bổ nhiệm người thân, người
quen, người nhà dù không đủ tiêu chuẩn, điều kiện giữ chức vụ lãnh đạo,
quản lý hoặc bố trí, sắp xếp vào vị trí có nhiều lợi ích .
Hai là, biểu hiện về suy thoái đạo đức, lối sống
- Cá nhân chủ nghĩa, sống ích kỷ, thực dụng, cơ hội, vụ lợi; chỉ lo thu
vén cá nhân, không quan tâm đến lợi ích tập thể; ganh ghét, đố kỵ, so bì, tị
nạnh, khơng muốn người khác hơn mình.
- Vi phạm ngun tắc tập trung dân chủ, gây mất đoàn kết nội bộ; đồn
kết xi chiều, dân chủ hình thức; cục bộ, bè phái, kèn cựa địa vị, tranh chức,
tranh quyền; độc đoán, gia trưởng, thiếu dân chủ trong chỉ đạo, điều hành.
- Kê khai tài sản, thu nhập không trung thực.
- Mắc bệnh "thành tích", háo danh, phơ trương, che dấu khuyết điểm,
thổi phồng thành tích, "đánh bóng" tên tuổi; thích được đề cao, ca ngợi; "chạy
thành tích", "chạy khen thưởng", "chạy danh hiệu".
- Quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở, thiếu kiểm tra, đôn
đốc, không nắm chắc tình hình địa phương, cơ quan, đơn vị mình; thờ ơ, vô


7
cảm, thiếu trách nhiệm trước những khó khăn, bức xúc và địi hỏi chính đáng
của nhân dân.
- Quyết định hoặc tổ chức thực hiện gây lãng phí, thất thốt tài chính,
tài sản, ngân sách nhà nước, đất đai, tài nguyên...; đầu tư công tràn lan, hiệu
quả thấp hoặc không hiệu quả; mua sắm, sử dụng tài sản công vượt quy định;
chi tiêu công quỹ tùy tiện, vô nguyên tắc. Sử dụng lãng phí nguồn nhân lực,
phí phạm thời gian lao động.
- Tham ô, tham nhũng, lợi dụng chức vụ, quyền hạn cấu kết với doanh
nghiệp, với đối tượng khác để trục lợi. Lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền
hạn được giao để dung túng, bao che, tiếp tay cho tham nhũng, tiêu cực.
- Thao túng trong công tác cán bộ; chạy chức, chạy quyền, chạy chỗ,

chạy luân chuyển, chạy bằng cấp, chạy tội... Sử dụng quyền lực được giao để
phục vụ lợi ích cá nhân hoặc để người thân, người quen lợi dụng chức vụ,
quyền hạn của mình để trục lợi.
- Đánh bạc, rượu chè bê tha, mê tín dị đoan, ủng hộ hoặc tham gia các
tổ chức tôn giáo bất hợp pháp. Sa vào các tệ nạn xã hội, vi phạm thuần phong,
mỹ tục, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, chuẩn mực đạo đức gia đình
và xã hội.
Ba là, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ
- Phản bác, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và
các nguyên tắc tổ chức của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ; đòi
thực hiện "đa nguyên, đa đảng".
- Phản bác, phủ nhận nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa; đòi thực hiện thể chế "tam quyền phân lập", phát
triển "xã hội dân sự" . Phủ nhận nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, chế độ sở hữu toàn dân về đất đai.
- Nói, viết, làm trái quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước. Hạ thấp, phủ nhận những thành quả cách


8
mạng; thổi phồng khuyết điểm của Đảng, Nhà nước. Xuyên tạc lịch sử, bịa
đặt, vu cáo các lãnh tụ tiền bối và lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
- Kích động tư tưởng bất mãn, bất đồng chính kiến, chống đối trong nội
bộ. Lợi dụng và sử dụng các phương tiện thông tin, truyền thơng, mạng xã hội
để nói xấu, bơi nhọ, hạ thấp uy tín, vai trị lãnh đạo của Đảng, gây chia rẽ nội
bộ, nghi ngờ trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.
- Phủ nhận vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối
với lực lượng vũ trang; địi "phi chính trị hố" qn đội và cơng an; xun tạc
đường lối quốc phịng tồn dân và an ninh nhân dân; chia rẽ quân đội với
công an; chia rẽ nhân dân với quân đội và cơng an.

- Móc nối, cấu kết với các thế lực thù địch, phản động và các phần tử
cơ hội, bất mãn chính trị để truyền bá tư tưởng, quan điểm đối lập; vận động,
tổ chức, tập hợp lực lượng để chống phá Đảng và Nhà nước.
- Đưa thông tin sai lệch, xuyên tạc đường lối, chính sách đối ngoại của
Đảng và Nhà nước; thông tin phiến diện, một chiều về tình hình quốc tế, gây
bất lợi trong quan hệ giữa Việt Nam với các nước.
- Phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng đối với báo chí, văn học - nghệ
thuật. Tác động, lôi kéo, lái dư luận xã hội không theo đường lối của Đảng; cổ
súy cho quan điểm, tư tưởng dân chủ cực đoan; thổi phồng mặt trái của xã
hội. Sáng tác, quảng bá những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật lệch lạc, bóp
méo lịch sử, hạ thấp uy tín của Đảng.
- Có tư tưởng dân tộc hẹp hịi, tơn giáo cực đoan. Lợi dụng vấn đề "dân
chủ", "nhân quyền", dân tộc, tôn giáo để gây chia rẽ nội bộ, gây chia rẽ giữa
các dân tộc, giữa các tôn giáo, giữa dân tộc và tôn giáo, giữa các dân tộc, tơn
giáo với Đảng và Nhà nước.
Theo đó, sự “trỗi dậy” của chủ nghĩa cá nhân, lối sống vị kỷ, vụ lợi, chạy
theo các giá trị vật chất, xem thường các giá trị tinh thần; chỉ lo vun vén cho cá
nhân, mà thờ ơ, lảng tránh trách nhiệm với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân.


9
Những cán bộ, đảng viên mang những biểu hiện này, với họ, sinh hoạt Đảng chỉ
còn là phương tiện để giữ lấy “đảng tịch” (danh nghĩa đảng viên) và tồn tại
trong Đảng để mưu lợi, cầu danh, đoạt vị chứ khơng phải “sống” vì Đảng, vì
dân, khơng cịn gì là thiêng liêng, là lẽ sống và niềm tin nữa.
Tính trung thực (cả trong tư tưởng, chính trị và đạo đức) bị suy giảm
nghiêm trọng, thậm chí có thể nói: bị bào mòn. Nói khơng đi đơi với làm. Nói
những lời tốt đẹp nhưng sống và hành động lại xa lạ với những gì đã nói. Đó
là hiện thân của thói đạo đức giả và thường được che đậy tinh vi, kín đáo.
Điều đáng lo ngại nhất là tình trạng này dẫn tới những “giả chính trị”, “giả

khoa học”, “giả đạo đức”, cũng là “một thứ giả nhân cách”. Nếu những thói
hư, tật xấu này khơng bị vạch trần, lên án, thì những cái giả, thứ giả nêu trên,
với mọi biểu hiện tinh vi của nó sẽ lộng hành, thao túng. Hậu quả là dẫn tới
đảo lộn các giá trị, làm gay gắt thêm tình trạng suy đồi, làm suy yếu tổ chức,
làm mất tín nhiệm của tư tưởng và làm băng hoại phẩm giá, nhân cách.
Kèn cựa địa vị, tranh chức tranh quyền, bằng mọi thủ đoạn để chạy
chọt các mối quan hệ, tìm kiếm những liên kết lợi ích nhóm bất chính “lợi
mình hại người”, dùng tiền bạc do tham nhũng mà có để mua chức, mua danh,
bất chấp cả liêm sỉ, đạo lý. Loại người này sống và hành xử theo một triết lý
đáng phẫn nộ: “Cái gì cũng mua được bằng tiền”, “cái gì khơng mua được
bằng tiền thì sẽ mua được bằng rất nhiều tiền”. Họ chẳng những là những kẻ
khơng có đạo đức mà cịn phá hủy đạo đức trong Đảng. Nạn tham nhũng tồn
tại kéo dài, ngày càng diễn biến phức tạp và tinh vi, gây nên sự nhức nhối về
đạo đức trong Đảng, sự phản cảm lớn nhất đối với nhân dân và xã hội, v.v.
Mảng tối phản diện này, nếu không được ngăn chặn và đẩy lùi nó, sẽ
lấn át cả mảng sáng trong đời sống đạo đức của Đảng. Vì vậy, phải đặt xây
dựng chỉnh đốn Đảng về đạo đức lên hàng đầu, nếu không, việc xây dựng
Đảng về tư tưởng, chính trị, tổ chức chẳng những khơng thực hiện được, mà
sức chiến đấu, năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng cũng sẽ bị ảnh hưởng


10
và yếu đi nghiêm trọng. Tâm trạng xã hội và ý nguyện của nhân dân lúc này
là thiết tha mong muốn, cũng đồng thời nghiêm khắc đòi hỏi, Đảng phải trong
sạch, vững mạnh bắt đầu từ đạo đức. Cán bộ, đảng viên phải chứng tỏ trên
thực tế, bằng việc làm, bằng ứng xử và hành xử là những người có đạo đức.
1.3 Nguyên nhân của sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống trong một bộ phận khơng nhỏ cán bộ, đảng viên hiện nay
Tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân cả khách

quan lẫn chủ quan, trong đó ngun nhân chủ quan là chính.
a) Ngun nhân khách quan
Tác động từ khủng hoảng của chủ nghĩa xã hội trên thế giới sau sự sụp
đổ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu; từ mặt trái của kinh
tế thị trường, những hoạt động lợi dụng sự phát triển của khoa học công nghệ
thông tin, tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế.
Những khó khăn, thách thức của các nước đi theo con đường xã hội chủ
nghĩa trong bối cảnh quốc tế hiện nay; nhiều vấn đề mới, phức tạp phát sinh
từ thực tiễn nhưng chưa được lý giải và xử lý kịp thời, hiệu quả.
Các thế lực thù địch, phản động đẩy mạnh thực hiện chiến lược "diễn
biến hồ bình", lợi dụng các vấn đề "dân chủ", "nhân quyền", dân tộc, tôn
giáo và những yếu kém, sơ hở, mất cảnh giác của ta để xun tạc, bóp méo
tình hình; cổ súy cho lối sống hưởng thụ, thực dụng, ích kỷ, cá nhân chủ
nghĩa;
Đồng thời, cấu kết với các phần tử cơ hội và bất mãn chính trị hoạt
động ráo riết, chống phá cách mạng ngày càng tinh vi, nguy hiểm hơn.
b) Nguyên nhân chủ quan
Nguyên nhân sâu xa, chủ yếu của tình trạng suy thoái ở một bộ phận
cán bộ, đảng viên trước hết là do bản thân những cán bộ, đảng viên đó thiếu
tu dưỡng, rèn luyện; lập trường tư tưởng khơng vững vàng, hoang mang, dao
động trước những tác động từ bên ngồi; sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, hẹp


11
hịi, bị cám dỗ bởi các lợi ích vật chất, khơng làm trịn trách nhiệm, bổn phận
của mình trước Đảng, trước dân.
Cơng tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên về chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giảng dạy và học tập nghị quyết
của Đảng chưa được coi trọng đúng mức, kém hiệu quả, nội dung và phương
pháp giáo dục, truyền đạt chậm đổi mới; chưa tạo được sự thống nhất cao

trong nhận thức về tình trạng suy thối , những biểu hiện "tự diễn biến", "tự
chuyển hóa" và những hậu quả gây ra.
Sinh hoạt đảng, nhất là sinh hoạt chi bộ ở nhiều nơi cịn hình thức, đơn
điệu. Cơng tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận chưa có chiều sâu, khơng
theo kịp tình hình thực tế. Chưa chú trọng xây dựng, tun truyền, nhân rộng
những mơ hình mới, điển hình tiên tiến, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực.
Một số nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng có nội dung chưa sát
thực tiễn, thiếu tính khả thi và thiếu chế tài xử lý.
Nhiều cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu các cấp chưa có quyết tâm
chính trị cao; việc cụ thể hóa các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Ban Chấp
hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thành chương trình, kế hoạch tổ
chức thực hiện ở một số địa phương, đơn vị còn chung chung, chỉ đạo thiếu
quyết liệt, cịn trơng chờ, ỷ lại cấp trên; một số cán bộ lãnh đạo, quản lý các
cấp, trong đó có cả cán bộ cấp cao thiếu tiên phong, gương mẫu.
Việc xử lý cán bộ, đảng viên vi phạm cịn nương nhẹ, nể nang, thiếu
cương quyết. Chưa có cơ chế khen thưởng những tập thể, cá nhân tổ chức
thực hiện nghị quyết sáng tạo, có hiệu quả và xử lý nghiêm những tập thể, cá
nhân không thực hiện hoặc thực hiện không nghiêm túc.
Việc nghiên cứu, sửa đổi, ban hành cơ chế, chính sách, luật pháp thích
ứng với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa chưa kịp thời.
Tổ chức bộ máy còn cồng kềnh, chồng chéo, hoạt động kém hiệu lực,
hiệu quả. Cơ chế kiểm sốt quyền lực chậm được hồn thiện, cịn nhiều sơ hở.


12
Thiếu cơ chế để xử lý, thay thế kịp thời những cán bộ lãnh đạo, quản lý
yếu về năng lực, giảm sút uy tín, trì trệ trong cơng tác, kém hiệu quả trong phòng
ngừa, đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực. Chậm ban hành quy định xử lý tổ
chức, cá nhân có biểu hiện suy thối, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".
Đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ cịn nể nang, cục bộ. Một số c ơ chế,

chính sách trong đề bạt, bổ nhiệm cán bộ chưa công bằng; chính sách tiền
lương, nhà ở chưa tạo được động lực cống hiến cho cán bộ, công chức.
Việc thực hiện kỷ cương, kỷ luật của Đảng chưa nghiêm, cịn có biểu hiện
"nhẹ trên, nặng dưới". Công tác quản lý cán bộ, đảng viên còn thiếu chặt chẽ.
Nguyên tắc tập trung dân chủ ở nhiều nơi bị buông lỏng; nguyên tắc tự
phê bình và phê bình thực hiện khơng nghiêm, chưa có cơ chế để bảo vệ
người đấu tranh phê bình.
Sự phối hợp giữa công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với cơng tác
thanh tra, kiểm tốn, điều tra, truy tố, xét xử chưa chặt chẽ, xử lý chưa đủ
nghiêm minh. Cơng tác đấu tranh phịng, chống tham nhũng, lãng phí chưa
đạt yêu cầu; việc kê khai tài sản, thu nhập cịn hình thức.
Chưa chủ động và thiếu giải pháp phù hợp để định hướng thông tin
trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và công nghệ thông tin, mạng xã hội
phát triển mạnh mẽ.
Việc quản lý thơng tin cịn lỏng lẻo, thiếu giải pháp đủ mạnh để đấu
tranh có hiệu quả với các thông tin sai lệch, phản bác lại những luận điệu
xuyên tạc của các thế lực thù địch , phản động, phần tử cơ hội và bất mãn
chính trị.
Việc phát huy vai trị, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, các đồn thể
chính trị - xã hội, các cơ quan truyền thông và nhân dân trong đấu tranh, ngăn
chặn suy thối, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong cán bộ, đảng viên còn
hạn chế, hiệu quả chưa cao.


13
II. GIẢI PHÁP PHỊNG, CHỐNG SUY THỐI TƯ TƯỞNG
CHÍNH TRỊ, ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN
Để phòng, chống tình trạng suy thối tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên hiện nay, cần triển khai thực hiện
quyết liệt, đồng bộ một hệ thống các nhóm giải pháp.

Nhóm giải pháp trong công tác xây dựng Đảng
Cùng với việc tiếp tục thực hiện các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, các
quy định về xây dựng Đảng, Nghị quyết Đại hội XII của Đảng xác định: kiên
quyết, kiên trì với quyết tâm chính trị cao tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị
quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, yêu cầu tập trung
thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:
Một là, đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học, nghiên cứu
lý luận chính trị.
Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học, nghiên cứu lý luận
trong tồn hệ thống chính trị, đặc biệt là các học viện, trường đại học. Đưa
vào nền nếp việc bồi dưỡng lý luận, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng
viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, đặc biệt là cấp Trung ương.
Hai là, tăng cường công tác tư tưởng đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức,
lối sống cho cán bộ, đảng viên gắn với việc kiểm điểm, đánh giá và biện pháp
giải quyết vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng của các cấp, tạo
niềm tin trong nhân dân. Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo của các
cấp ủy đảng đối với công tác tư tưởng. Phát huy sức mạnh tổng hợp để đẩy
mạnh công tác tư tưởng của Đảng. Nâng cao chất lượng bộ máy, cán bộ làm
công tác tư tưởng các cấp. Quan tâm đến cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận
chính trị hiện nay. Tăng cường chỉ đạo, định hướng hoạt động trong lĩnh vực
văn học, nghệ thuật, góp phần khẳng định giá trị đạo đức và nhân cách con
người Việt Nam mới xã hội chủ nghĩa.


14
Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý báo chí, xuất bản trước yêu
cầu mới. Chấn chỉnh hoạt động thơng tin, tun truyền; quản lý có hiệu quả
hoạt động báo chí theo đúng định hướng của Đảng và Nhà nước. Làm tốt hơn
việc tuyên truyền, nêu gương những người tốt, việc tốt; lấy nhân tố tích cực

để đẩy lùi tiêu cực; đồng thời phê phán, đấu tranh với những biểu hiện sa sút
về tư tưởng chính trị, vơ trách nhiệm, vụ lợi cá nhân, vi phạm những chuẩn
mực đạo đức, lối sống... Tập trung chấn chỉnh quản lý thông tin trên mạng intơ-nét, các mạng xã hội và blog cá nhân.
Cán bộ lãnh đạo, quản lý phải thường xuyên tiếp xúc, đối thoại trực
tiếp với nhân dân, chủ động nắm bắt tâm tư, đánh giá, dự báo diễn biến tư
tưởng của cán bộ, đảng viên và có biện pháp giải quyết kịp thời. Kiên quyết
đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động “diễn biến hòa bình” của các
thế lực thù địch. Chủ động phịng ngừa, đấu tranh, phê phán những biểu hiện
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng. Giữ gìn sự đồn kết,
thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội.
Ba là, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong
cách Hồ Chí Minh theo tinh thần Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15-5-2016, của
Bộ Chính trị một cách thiết thực, gắn với công việc, sự rèn luyện, tu dưỡng
hằng ngày của mỗi cán bộ, đảng viên, để việc làm theo gương Bác hiệu quả,
thiết thực. Phát huy vai trò chủ động, tự giác của bản thân cán bộ, đảng viên
trong việc rèn luyện, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống. Tăng
cường việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đưa việc
học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào chiều sâu, vào cơng
việc thường xuyên của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là đội ngũ cán bộ cấp
trung ương, chiến lược; thực hiện quy chế nêu gương.
Bốn là, từng cơ quan, đơn vị, địa phương cần rà sốt và có kế hoạch
sửa chữa, khắc phục hạn chế, tồn tại, khuyết điểm đã chỉ ra trong đại hội đảng
bộ cấp mình; kịp thời điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung những nội dung cần thiết


15
để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, gắn với thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của
Đảng cho phù hợp, bảo đảm hiệu quả, thiết thực, nhất là những nội dung vừa
qua chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra và những
vấn đề phức tạp mới phát sinh.

Năm là, về tổ chức, cán bộ và sinh hoạt đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng,
các cơ quan, đơn vị cần bổ sung, sửa đổi quy chế làm việc cho phù hợp với
Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, nghị quyết đại hội đảng bộ cấp mình và
tình hình thực tế ở cơ quan, đơn vị, địa phương; trong đó, chú ý làm rõ vai trị,
trách nhiệm, thẩm quyền của tập thể lãnh đạo và cá nhân người đứng đầu
trong công tác tổ chức, cán bộ. Đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ các khâu trong
công tác cán bộ. Lấy đánh giá cán bộ làm tiền đề. Mở rộng dân chủ trong từng
khâu của công tác cán bộ: từ đánh giá, xây dựng quy hoạch, đào tạo đến luân
chuyển, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại theo hướng để nhiều đối tượng được tham
gia. Càng mở rộng dân chủ một cách thật sự, càng có điều kiện lựa chọn đúng
cán bộ có đức, có tài đảm đương các vị trí trọng trách trong bộ máy các cơ
quan đảng, và nhà nước. Khắc phục yếu kém trong từng khâu của cơng tác
cán bộ.
Thí điểm giao quyền cho bí thư cấp ủy lựa chọn, giới thiệu để bầu ủy
viên thường vụ cấp ủy; cấp trưởng có trách nhiệm lựa chọn, giới thiệu để bầu
cử, bổ nhiệm cấp phó; thí điểm chế độ tiến cử, chế độ tập sự lãnh đạo, quản
lý; thực hiện quy trình giới thiệu nhân sự theo hướng những người được dự
kiến đề bạt, bổ nhiệm phải trình bày đề án hoặc chương trình hành động trước
khi cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Chấn chỉnh tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở đảng, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, đảng bộ; thực hiện
nghiêm nguyên tắc tự phê bình và phê bình.
Sáu là, tăng cường cơng tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán,
điều tra, truy tố, xét xử để nâng cao hiệu quả cơng tác phịng, chống tham


16
nhũng, lãng phí. Sớm tổng kết tồn diện cơng tác đấu tranh phịng, chống
tham nhũng, lãng phí, thực hành tiết kiệm; bổ sung, sửa đổi Luật Phòng,
chống tham nhũng. Kiện toàn và tăng cường trách nhiệm, nâng cao hiệu quả

hoạt động của cơ quan phòng, chống tham nhũng. Xét xử nghiêm những vụ
án tham nhũng, trước hết là những vụ nghiêm trọng, phức tạp, gây bức xúc
trong nhân dân. Định kỳ tổ chức để nhân dân góp ý kiến xây dựng Đảng
thơng qua Mặt trận Tổ quốc và các đồn thể chính trị - xã hội.
Bảy là, khẩn trương rà sốt, loại bỏ các cơ chế, chính sách khơng cịn
phù hợp; xây dựng, ban hành đồng bộ các chính sách để đổi mới mạnh mẽ
cơng tác cán bộ.
Rà sốt cơ chế, chính sách và ban hành văn bản quy phạm pháp luật để
quản lý, kiểm soát chặt chẽ vốn và tài sản nhà nước, xóa bỏ những kẽ hở
trong pháp luật, chính sách dễ bị những kẻ tham nhũng lợi dụng.
Tích cực thực hiện cải cách hành chính nhà nước và cải cách hành
chính trong Đảng. Rà sốt, loại bỏ những cơ chế, chính sách khơng cịn phù
hợp, cản trở việc thực thi công vụ của cán bộ, công chức; sửa đổi, bổ sung
hoặc ban hành mới các quy định của Đảng và Nhà nước theo hướng đề cao
hơn trách nhiệm và quyền hạn của người đứng đầu trong mối quan hệ giữa tập
thể và cá nhân, vừa phải tôn trọng nguyên tắc tập thể, vừa phải phát huy vai
trò cá nhân người đứng đầu; khuyến khích, bảo vệ người dám nghĩ, dám làm,
dám chịu trách nhiệm, đặt lợi ích chung lên trên lợi ích riêng.
Đẩy nhanh việc cải cách, sớm thực hiện chế độ tiền lương, nhà ở, chống
bình quân, cào bằng; đồng thời, chống đặc quyền, đặc lợi; gắn với tinh giản biên
chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức. Sớm ban hành quy chế giám sát (trực
tiếp và gián tiếp) của nhân dân đối với cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng và chính
quyền các cấp; trong đó có cơ chế giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các
đồn thể chính trị - xã hội, lấy ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học;
cơ chế để Mặt trận Tổ quốc, các đồn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia
góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.


17
Nhóm giải pháp tăng cường quản lý nhà nước

Mợt là, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Tập trung mọi nguồn lực, đề cao trách nhiệm của các ngành, các cấp,
phấn đấu xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về số lượng và chất
lượng. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật bảo
đảm tính thống nhất nội tại, rõ ràng về thứ bậc, chính xác, minh bạch và dễ
hiểu, dễ thực hiện, có tính khả thi cao. Cải cách cơ bản quy trình xây dựng và
ban hành văn bản quy phạm pháp luật; bảo đảm vừa tăng về số lượng, vừa
nâng cao chất lượng văn bản; phát huy dân chủ, huy động rộng rãi trí tuệ.
Hai là, xây dựng và hồn thiện cơ chế, chính sách quản lý kinh tế - xã hội.
Trong lĩnh vực kinh tế, tập trung hoàn thiện chế độ pháp lý về sở hữu
nhằm thể chế hóa đường lối phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa. Trong lĩnh vực xã hội và thực hiện chính sách xã hội, coi trọng
việc xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật bảo đảm thể chế hóa các
chính sách về cơng bằng xã hội trong tiếp cận và thụ hưởng các loại dịch vụ
công, cứu trợ xã hội, xóa đói, giảm nghèo... Trong lĩnh vực quốc phịng, an
ninh, trật tự, an tồn xã hội, coi trọng việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật
về biên giới, lãnh thổ, lãnh hải, an ninh quốc gia. Trong lĩnh vực tổ chức và
hoạt động của bộ máy nhà nước, tiếp tục thể chế hóa một cách cụ thể, nhất
quán nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân cơng rõ ràng,
sự phối hợp và kiểm soát quyền lực chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước trong
việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.
Ba là, tăng cường công tác thanh tra nhà nước.
Xây dựng hành lang thể chế chuẩn cho việc giải quyết khiếu nại, tố cáo
hiện nay. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về khiếu nại, tố cáo. Tập
trung chỉ đạo công tác thanh tra thực hiện ba điểm lớn trong giải quyết khiếu
nại, tố cáo: công tác tiếp dân; giải quyết khiếu nại đông người; giải quyết dứt
điểm các vụ, việc tồn đọng, bức xúc kéo dài.


18

Nhóm giải pháp phát huy vai trò của nhân dân, các đoàn thể chính trị xã hợi, báo chí và dư luận xã hợi
Mợt là, phát huy vai trị giám sát, phản biện xã hội của nhân dân. Bên
cạnh phản biện của các cấp Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, cần
tạo nên những diễn đàn trao đổi trên báo chí, thơng tin đại chúng nhằm thu
hút sự tham gia thảo luận đóng góp ý kiến phản biện của các tầng lớp nhân
dân về các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là
những chủ trương, chính sách có liên quan, tác động đến đông đảo nhân
dân. Để phản biện xã hội phát huy được vai trị tích cực, địi hỏi phải có
định hướng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, bám sát mục tiêu của
phản biện xã hội. Tăng cường cơ chế giám sát, phản biện xã hội của Mặt
trận Tổ quốc và các đồn thể chính trị - xã hội đối với hoạt động của các tổ
chức, cơ quan trong hệ thống chính trị. Phát huy vai trị của nhân dân trong
việc giám sát đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, kể cả nơi công tác và
nơi cư trú.
Hai là, phát huy vai trò của dư luận xã hội. Vận dụng dư luận xã hội là
để phát huy các chức năng đánh giá, điều chỉnh các quan hệ xã hội, giáo dục,
giám sát, tư vấn - phản biện và giải tỏa tâm lý xã hội trong cuộc đấu tranh
phòng, chống suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ
phận cán bộ, đảng viên. Tăng cường cơ chế giám sát về tư cách đạo đức, lối
sống của cán bộ, đảng viên, cơng chức từ phía cơ quan nhà nước, tổ chức
chính trị - xã hội, nhất là từ tổ chức đảng. Hoàn thiện hệ thống các văn bản
quy định, các thiết chế bảo đảm việc phịng ngừa và khắc phục sự suy thối
trong Đảng. Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Trung ương Mặt trận
Tổ quốc Việt Nam, các đồn thể chính trị - xã hội ban hành và thực thi
nghiêm quy định về trách nhiệm và nêu gương của cán bộ lãnh đạo các cấp
trong tự phê bình và phê bình; trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh.


19

Ba là, phát huy vai trị của báo chí, truyền thông. Tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước đối với hoạt động báo chí theo
phương châm phát triển đi đôi với quản lý tốt. Quy hoạch hệ thống báo chí
cân đối, đồng bộ, hợp lý. Bổ sung, hồn thiện hệ thống pháp luật, chế độ
chính sách về báo chí. Đổi mới và nâng cao chất lượng quản lý, đào tạo cán
bộ báo chí. Tăng cường công tác nghiên cứu lý luận và khoa học về thơng tin
- báo chí.
Bớn là, phát huy vai trị, ảnh hướng, tác động của cuộc vận động “Toàn
dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.
Nhóm giải pháp hạn chế tác động tiêu cực từ bên ngoài
Một là, tổ chức đấu tranh có hiệu quả với các quan điểm sai trái, các
luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch xung quanh vấn đề tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống.
Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng
viên về tình hình, nhiệm vụ cách mạng và nhận rõ âm mưu, thủ đoạn chống
phá của các thế lực thù địch đối với nước ta trong quá trình hội nhập quốc tế.
Tăng cường củng cố trận địa tư tưởng của Đảng.
Ngăn chặn hiệu quả những kênh thông tin bất hợp pháp.
Thực hiện tốt phương châm kết hợp “chống” và “xây”, trong đó xác
định chống quyết liệt và xây tích cực.
Rà sốt, bổ sung, sửa đổi, ban hành mới các văn bản để thể chế hóa quy
định của Đảng và Nhà nước.
Xây dựng quy chế, quy định bảo đảm quyền của các cơ quan nhà nước.
Hai là, hạn chế tác động của lối sống thực dụng phương Tây trong điều
kiện tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế.
Một số giải pháp cần đặc biệt tập trung thực hiện
Để cuộc đấu tranh phịng, chống sự suy thối tư tưởng chính trị, đạo
đức, lối sống trong một bộ phận khơng nhỏ cán bộ, đảng viên trong tình hình

20
hiện nay đạt hiệu quả, góp phần củng cố, nâng cao niềm tin của quần chúng
nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, cần đặc biệt quán triệt, tập trung thực hiện
một số điểm sau:
1- Cần nhìn thẳng vào sự thật để thấy nguyên nhân sâu xa nhất của tình
trạng suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng
viên nằm trong sự lạc hậu, hạn chế của công tác lý luận; trong công tác xây
dựng Đảng; trong thực tiễn hoạt động của hệ thống chính trị; trong quản lý
nhà nước về kinh tế - xã hội...
Nếu khơng nhận thức sâu sắc và quyết tâm xóa bỏ được các căn nguyên
này, mọi giải pháp khác sẽ khó phát huy hiệu quả, hoặc chỉ có tính chất nhất
thời, không thể giải quyết được về cơ bản vấn đề. Khắc phục các nguyên nhân
sâu xa này có thể được coi vừa là điều kiện cơ bản nhất, vừa là giải pháp chủ
yếu nhất để ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên.
2- Để khắc phục sự yếu kém về lý luận nhằm chống suy thối về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống cần thực hiện tốt một số hướng cơ bản sau đây:
- Tăng cường công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, phát triển lý luận,
đưa lý luận về đúng vị trí dẫn đường cho sự phát triển của thực tiễn. Tiếp tục
nghiên cứu, lý giải có sức thuyết phục ngun nhân sụp đổ của mơ hình chủ
nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu trước đây, tăng cường một cách có hiệu
quả cơng tác tổng kết thực tiễn, trên cơ sở đó bổ sung, phát triển và vận dụng
sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn cách
mạng mới, hình thành và lý giải có cơ sở khoa học, có sức thuyết phục con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội phù hợp với yêu cầu và thực tiễn Việt Nam. Coi
trọng việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường
lối, quan điểm đổi mới của Đảng cho cán bộ, đảng viên, làm sao để mỗi cán
bộ, đảng viên có niềm tin son sắt vào sự tất thắng của sự nghiệp xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở nước ta.

21
- Đổi mới tư duy, phát triển lý luận về đạo đức, xây dựng hệ thống các
giá trị, chuẩn mực đạo đức phù hợp với đòi hỏi của thực tiễn đất nước trong
giai đoạn hiện nay. Coi trọng việc nghiên cứu và truyền bá tư tưởng Hồ Chí
Minh về đạo đức, bao gồm các triết lý, giá trị, chuẩn mực đạo đức truyền
thống của dân tộc và đạo đức của người cộng sản. Cụ thể hóa, xây dựng các
chuẩn mực đạo đức Hồ Chí Minh cho từng giai cấp, tầng lớp, nhóm xã hội,
gắn liền với lợi ích và thực tiễn cuộc sống của họ. Để việc rèn luyện, tu dưỡng
và thực hành đạo đức cách mạng trở thành lối sống tất yếu thường nhật của
mỗi cán bộ, đảng viên.
- Đấu tranh có hiệu quả với chiến lược “diễn biến hịa bình” của các thế
lực thù địch; làm thất bại các thủ đoạn tác động vào tư tưởng trong Đảng; tạo
cho cán bộ, đảng viên sức đề kháng cao, đủ sức chống lại “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; để mỗi cán bộ, đảng
viên phịng, chống có hiệu quả mọi âm mưu, thủ đoạn dù tinh vi đến đâu của
chiến lược “diễn biến hịa bình” và vượt lên chính mình, khơng rơi vào bẫy
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
3- Để khắc phục các khiếm khuyết, bất hợp lý trong cơ cấu tổ chức, cơ
chế hoạt động của hệ thống chính trị nói chung, trong hệ thống pháp luật và
cơ chế điều hành, quản lý đất nước nói riêng, dễ tác động tiêu cực đến tư
tưởng chính trị trong cán bộ, đảng viên, cần coi trọng các giải pháp sau:
- Đổi mới chính trị phải được tiến hành đồng thời với đổi mới kinh tế;
cải cách bộ máy quản lý nhà nước theo hướng tinh gọn, có sự phân định chức
năng, quyền hạn và trách nhiệm rõ ràng giữa các cơ quan lập pháp, hành pháp
và tư pháp; đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã
hội. Tăng cường tính dân chủ, tính cơng khai, minh bạch trong hoạt động của
hệ thống chính trị nói chung, bộ máy nhà nước nói riêng. Tăng cường cơ chế
giám sát, quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong
hệ thống chính trị, quản lý nhà nước. Tăng cường cơ chế giám sát lẫn nhau

giữa các cơ quan quyền lực nhà nước.


22
- Đổi mới và tăng cường công tác cán bộ và quản lý cán bộ trong hệ
thống chính trị. Cải cách cơ chế thi cử, tuyển dụng, đánh giá, đề bạt cán bộ để
các công việc này diễn ra thực sự khách quan, công bằng, công khai theo tinh
thần trọng dụng người hiền tài. Triệt để xóa bỏ bao cấp, đặc quyền, đặc lợi,
bất bình đẳng, bảo đảm cơng khai, minh bạch các chế độ chính sách, các
khoản chi trả cho cán bộ, kể cả xăng xe, nhà đất cho cán bộ trung, cao cấp...,
theo hướng tiền tệ hóa và đưa vào tiền lương, phụ cấp. Tiền lương phải bảo
đảm được các nhu cầu sống cơ bản của cán bộ. Bảo đảm cán bộ, cơng chức có
thu nhập bằng tiền lương cao hơn mức trung bình của xã hội và hằng năm
điều chỉnh theo mức tăng thu nhập quốc dân.
- Tăng cường cơ chế giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc
và các đồn thể chính trị - xã hội đối với hoạt động của các tổ chức, cơ quan
trong hệ thống chính trị. Phát huy vai trò của nhân dân trong giám sát đội ngũ
cán bộ, đảng viên, công chức, kể cả nơi công tác và nơi cư trú.
4- Để khắc phục sự suy thoái về đạo đức, lối sống, ngoài các giải pháp
cơ bản nêu trên, cần tập trung vào những vấn đề chính là:
- Thực sự coi trọng việc giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng
viên. Tăng cường đấu tranh chống các âm mưu, thủ đoạn của chiến lược “diễn
biến hòa bình”; ảnh hưởng của tư tưởng đạo đức, lối sống tư sản.
- Nâng cao chất lượng, triển khai theo chiều sâu và lồng ghép các nội
dung của việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh với các nhiệm vụ chính trị, chương trình phát triển kinh tế - xã hội,
trong các lĩnh vực xã hội khác nhau, duy trì thường xuyên trong sinh hoạt
đảng. Bổ sung vào thang giá trị đạo đức, các phẩm chất đạo đức cơ bản của
cán bộ, đảng viên các tiêu chí: dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; có
tinh thần dũng cảm đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, mất dân chủ.

- Tăng cường cơ chế giám sát về tư cách đạo đức, lối sống của cán bộ,
đảng viên, cơng chức từ phía cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội,


23
nhất là từ tổ chức đảng. Hoàn thiện hệ thống các văn bản quy định, các thiết
chế bảo đảm việc phịng ngừa và khắc phục sự suy thối trong Đảng, Trung
ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,
các đồn thể chính trị - xã hội có quy định về trách nhiệm và nêu gương của
cán bộ lãnh đạo các cấp trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh.
5- Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, kiên định mục
tiêu, lý tưởng cách mạng, tăng cường sự thống nhất ý chí, hành động trong
Đảng, giữ mối liên hệ mật thiết với nhân dân. Nâng cao năng lực lãnh đạo,
sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, nhất là chi bộ, đảng bộ cơ sở, đặc biệt
trong việc giao nhiệm vụ, kiểm tra, giám sát, quản lý. Thực hiện tốt Quy định
số 76-QĐ/TW duy trì mối liên hệ chặt chẽ giữa cấp ủy cơ quan và cấp ủy nơi
cư trú, bảo đảm sự giám sát thường xuyên của tổ chức đảng và nhân dân đối
với cán bộ, đảng viên, cơng chức. Tạo dư luận mạnh, tích cực để biểu dương
các cá nhân, việc làm tốt, lên án các hành động sai trái, vi phạm về tư cách,
đạo đức, lối sống.
6- Thực hiện nghiêm nguyên tắc Đảng lãnh đạo cơng tác cán bộ trong hệ
thống chính trị. Phát huy dân chủ, công khai, minh bạch trong quy trình đánh
giá, quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ, chú trọng ý kiến của Mặt trận Tổ quốc, cấp ủy
và nhân dân để tránh chủ quan, lọt những phần tử cơ hội chính trị, cá nhân chủ
nghĩa, ngăn chặn tình trạng “mua quan, bán chức”. Xây dựng và thực thi cơ chế
thực sự trọng dụng người có đức, có tài, trong đó đức là gốc. Xây dựng cơ chế,
chính sách phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài cho đất nước.
7- Thực sự quan tâm đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên
bằng việc ban hành và thực thi quy định chặt chẽ hơn về kết nạp đảng viên

mới bảo đảm chất lượng, kiên quyết không chạy theo số lượng để ngăn chặn
những kẻ cơ hội, thực dụng thâm nhập vào hàng ngũ của Đảng. Nghiên cứu
để có cách thức đánh giá, xếp loại đảng viên thực chất hơn, đủ sức thanh lọc,


24
loại bỏ những phần tử thối hóa, biến chất ra khỏi Đảng. Không dung nạp
những phần tử cơ hội, cá nhân chủ nghĩa.
8- Kiên quyết thực hiện ngay việc công khai tài sản, thu nhập của cán
bộ, đảng viên, công chức. Cơ quan chống tham nhũng đủ quyền hạn để thực
thi nhiệm vụ; cơ quan này có nhiệm vụ quản lý thu nhập, tài sản của cán bộ,
công chức trong hệ thống chính trị. Đẩy mạnh việc phịng ngừa, ngăn chặn và
đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí bằng tổ chức hệ
thống pháp luật, cơ chế, chính sách và nhiều biện pháp để cán bộ “không
tham nhũng”, “không dám tham nhũng”.
9- Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, quản lý xã hội bằng pháp
luật. Trong xử lý vi phạm cần kết hợp chặt chẽ giữa vận động, giáo dục với xử
phạt nghiêm minh, trước hết là phạt tiền. Kết hợp các biện pháp giáo dục,
quản lý hành chính, pháp luật với dư luận để điều chỉnh hành vi của mỗi cá
nhân. Khơi dậy lòng tự hào, tự trọng dân tộc qua những khẩu hiệu hành động
thiết thực./.