Lý thuyết về giá trị lao động của Adam Smith

T t ng v h c thuy t giá tr lao ng c a Adam Smithư ưở ề ọ ế ị độ ủ
Adam Simith ã a ra thu t ng khoa h c làđ đư ậ ữ ọ giá tr s d ng và giá tr trao iị ử ụ ị đổ , khi
phân tích v giá tr trao i ông ã ti n hành phân tích qua các b c:ề ị đổ đ ế ướ
- Xét hàng hoá trao i v i lao ng: Ông cho r ng, th c o th c t c a giá tr hàngđổ ớ độ ằ ướ đ ự ế ủ ị
hoá là lao ng nên giá tr hàng hoá là do lao ng s ng mua c. Nh v y là ông ãđộ ị độ ố đượ ư ậ đ
ng nh t giá tr là lao ng k t tinh trong hàng hoá v i lao ng mà hàng hoá ó iđồ ấ ị độ ế ớ độ đ đổ
c .đượ
- Xét trao i hàng hoá v i hàng hoá: Ông vi t: "giá tr trao i c a chúng b ng m tđổ ớ ế ị đổ ủ ằ ộ
l ngượ hàng hoá nào ó". Nh v yđ ư ậ giá tr trao i c a hàng hoá là quan h t l v s l ng gi aị đổ ủ ệ ỷ ệ ề ố ượ ữ
các hàng hoá.
- Xét trao i hàng hoá thông qua ti n t : Theo ông, khi ch m d t n n th ng nghi pđổ ề ệ ấ ứ ề ươ ệ
v tậ i v t thì giá tr hàng hoá c o b ng ti n và giá c hàng hoá là bi u hi n b ngđổ ậ ị đượ đ ằ ề ả ể ệ ằ
ti n c a giá tr , giá c hàng hoá có hai lo i th c o ó là lao ng và ti n t , trong óề ủ ị ả ạ ướ đ đ độ ề ệ đ
th c o là lao n g là th c o chính xác nh t c a giá tr , còn ti n t ch là th c oướ đ độ ướ đ ấ ủ ị ề ệ ỉ ướ đ
trong m t th i gian nh t nh mà thôi.ộ ờ ấ đị
Ông ch ra r ng t t c các lo i lao ô ngj s n xu t u t o ra giá tr ,lao ng là th c oỉ ằ ấ ả ạ đ ả ấ đề ạ ị độ ướ đ
cu i cùng c a lao ng.Ông ã phân bi t rõ ràng giá tr s d ng và giá tr traoố ủ độ đ ệ ị ử ụ ị
i ôngf th i kh ng nh:giá tr s d ng ko quy t nh n giá tr trao i.Khi phân tíchđổ đ ờ ẳ đị ị ử ụ ế đị đế ị đổ
hàng hóa ông cho r ng giá tr c th hi n trong giá tr trao i hàng hóa,trong quan hằ ị đ ể ệ ị đổ ệ
s l ng v i hàng hóa khác,còn trong n n hàng hóa s n xu t phát tri n,nó c bi uố ượ ớ ề ả ấ ể đượ ể
hi n b ng ti n.Ông ch ra l ng giá tr hàng hóa do hao phí lao ng trung bình c nệ ằ ề ỉ ượ ị độ ầ
thi t quy t nh.Lao ng gi n n và lao ng ph c t p nh h ng khác nhau nế ế đị độ ả đơ độ ứ ạ ả ưở đế
l ngj giá tr hàng hóa,trong cùng m t th i gian, tr o ng chuyên môn ph c t p s t oươ ị ộ ờ ị độ ứ ạ ẽ ạ
ra l ng gíaượ tr nhi u h n so v i lao n g gi n n hay ko ph c t p.ị ề ơ ớ độ ả đơ ứ ạ
Adam Simith là ng i a ra quan ni m úng n v giá tr hàng hoá ó là:ườ đư ệ đ đắ ề ị đ giá trị
hàng hoá là do lao ng hao phí t o rađộ ạ , ông còn ch rõ giá tr hàng hoá b ng s l ng laoỉ ị ằ ố ượ
ng ã chi phí bao g m lao ng quá kh và lao ng s ng.độ đ ồ độ ứ độ ố
Tóm l i trong lý lu n giá tr - lao ng A.Smith ã có nh ng b c ti n áng k so v i chạ ậ ị độ đ ữ ướ ế đ ể ớ ủ ngha tr ngĩ ọ
nông và W.Petty. C th là:ụ ể
- Ông ã ch ra c s c a giá tr , th c th c a giá tr chính là do lao ng. Lao ng làđ ỉ ơ ở ủ ị ự ể ủ ị độ độ
th cướ o giá tr (theo ông: lao ng là ngu n g c c a s giàu có c a các qu c gia, làđ ị độ ồ ố ủ ự ủ ố

th c th giá tr c a hàng hoá. Không ph i vàng hay b c mà s c lao ng m i là v nự ể ị ủ ả ạ ứ độ ớ ố
li ng ban u và có kh n ng t o ra m i c a c i c n thi t).ế đầ ả ă ạ ọ ủ ả ầ ế
- Ông kh ng nh m i th lao ng s n xu t u bình ng trong vi c t o ra giá tr hàngẳ đị ọ ứ độ ả ấ đề đẳ ệ ạ ị
hoá ( ã kh c ph c h n ch c a ch ngh a tr ng th ng và ch ngh a tr ng nông).đ ắ ụ ạ ế ủ ủ ĩ ọ ươ ủ ĩ ọ
- Trong khi phân bi t hai ph m trù giá tr s d ng và giá tr , ông bác b quan ni m choệ ạ ị ử ụ ị ỏ ệ
r ngằ giá tr s d ng quy t nh giá tr trao i. Khi phân tích v giá tr , ông cho r ng giáị ử ụ ế đị ị đổ ề ị ằ
tr c bi uị đượ ể hi n giá tr trao i trong m i quan h v s l ng v i các hàng hoáệ ở ị đổ ố ệ ề ố ượ ớ
khác, còn trong n n s n xu t hàng hoá phát tri n nó c bi u hi n ti n.ề ả ấ ể đượ ể ệ ở ề
- L ng giá tr : là do hao phí lao ng trung bình c n thi t quy t nh, không ph i doượ ị độ ầ ế ế đị ả
lao ng chi phí th c t s n xu t hàng hoá. ây ã có s tr u t ng hoá cácđộ ự ế để ả ấ Ở đ đ ự ừ ượ
d ng lao ng c th , các chi phí lao ng cá bi t xem xét giá tr do lao ng t o raạ độ ụ ể độ ệ để ị độ ạ
nh m t i l ng xác nh mang tính ch t xã h i. ã có s phân bi t lao ng gi nư ộ đạ ượ đị ấ ộ Đ ự ệ độ ả
n, lao ng ph c t p trong vi c hình thành l ng giá tr hàng hoá.đơ độ ứ ạ ệ ượ ị
- V giá c : theo A.Smith, giá tr là c s c a giá c và có giá c t nhiên và giá cề ả ị ơ ở ủ ả ả ự ả
thị tr ng. Giá c t nhiên là giá tr th c c a hàng hoá do lao ng quy t nh. Giá cườ ả ự ị ự ủ độ ế đị ả
th tr ng (hay giá c th c t ) thì khác v i giá c t nhiên, ph thu c vào quan h cungị ườ ả ự ế ớ ả ự ụ ộ ệ
c u và các lo i c quy n khác (ông ã s m nh n ra nhân t c quy n t b n).ầ ạ độ ề đ ớ ậ ố độ ề ư ả
Lý lu n giá tr - lao ng c a A.Smith còn có h n ch , ó là:ậ ị độ ủ ạ ế đ
- Quan ni m v l ng giá tr ch a nh t quán: trên c s lý lu n giá tr lao ng ông ãệ ề ượ ị ư ấ ơ ở ậ ị độ đ
có nh ngh a úng giá tr là lao ng hao phí s n xu t hàng hoá. Nh ng có lúc ôngđị ĩ đ ị độ để ả ấ ư
l i nh ngh a giá tr là do lao ng mà ng i ta có th mua c b ng hàng hoá nàyạ đị ĩ ị độ ườ ể đượ ằ
quy t nh (g m v+m), t cế đị ồ ứ là không th y vai trò c a lao ng quá kh . Vì v y d n nấ ủ độ ứ ậ ẫ đế
s b t c khi phân tích tái s n xu t.ự ế ắ ả ấ
- M t quan i m sai l m c a Adam Simith khi ông cho r ng: "ti n công, l i nhu n, a tôộ đ ể ầ ủ ằ ề ợ ậ đị
là ba ngu n g c u tiên c a thu nh p c ng nh c a m i giá tr trao i, là ba b ph nồ ố đầ ủ ậ ũ ư ủ ọ ị đổ ộ ậ
c u thành giá c hàng hoá". Do ó giá tr do lao ng t o ra ch ung trong n n s nấ ả đ ị độ ạ ỉ đ ề ả
xu t hàng hoá gi n n còn trong kinh t t b n ch ngh a thì nó do các ngu n thuấ ả đơ ế ư ả ủ ĩ ồ
nh p t o thành là ti n công, l i nhu n và a tô. i u này bi u hi n s xa r i h c thuy tậ ạ ề ợ ậ đị Đ ề ể ệ ự ờ ọ ế
giá tr - lao ng.ị độ
- Ông c ng ã phân bi t c giá c t nhiên và giá tr th tr ng, nh ng ông l i ch aũ đ ệ đượ ả ự ị ị ườ ư ạ ư

ch raỉ c giá c s n xu t bao g m chi phí s n xu t và l i nhu n bình quân.đượ ả ả ấ ồ ả ấ ợ ậ