ĐỀ TÀI: PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP CỦA CÔNG TY TNHH CUNG ỨNG NHÂN LỰC GIA HƯNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
_________________________

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI: PHÁT TRIỂN VĂN HĨA DOANH NGHIỆP CỦA
CƠNG TY TNHH CUNG ỨNG NHÂN LỰC GIA HƯNG

Giáo viên hướng dẫn

: Th.S Nguyễn Thị Quỳnh Mai

Sinh viên thực hiện

: Trần Ngọc Đức

Mã SV

: 18D100310

Lớp

: K54A6

Hà Nội, Năm 2021


TÓM LƯỢC
Trong thời đại kinh tế ngày càng phát triển, xã hội ngày càng trở lên hiện đại, các
doanh nghiệp mọc lên tấp nập ngày càng nhiều như hiện nay thì phương thức kinh doanh
cổ truyền và lãnh đạo đội ngũ nhân viên theo cách truyền thống trong các doanh nghiệp đã

dần kém hiệu quả và khơng cịn phát huy được lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp
nữa. Lúc này các giá trị văn hóa của các doanh nghiệp dần trở thành vũ khí cạnh tranh
hiệu quả cho các doanh nghiệp trên thế giới. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng: văn hóa
doanh nghiệp là một tài sản vơ hình của cơng ty, một văn hóa doanh nghiệp mạnh giúp
nâng cao vị thế doanh nghiệp, uy tín, tạo dựng niềm tin với khách hàng và đối tác kinh
doanh, thu hút nguồn lao động giỏi đến với công ty, từ đó tạo ra những lợi ích thiết thực
cho cơng ty như: giảm chi phí, tăng doanh thu, tăng giá trị thương hiệu, giảm tỷ lệ nhân
viên thôi việc, tăng năng suất và thêm cơ hội tiếp cận những thị trường mới.
Nhận thức được tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp, công ty TNHH cung ứng
nhân lực Gia Hưng đã có những đầu tư khơng nhỏ đến cơng tác xây dựng và phát triển
văn hóa doanh nghiệp từ những ngày đầu thành lập. Công ty đạt được một số thành tựu
đáng kể như: Thuộc top 5 công ty cung ứng nhân lực lao động lớn nhất ở Bắc Ninh, công
ty đã xây dựng được cho mình một cơ chế quản lý hiệu quả tạo cho cán bộ nhân viên công
ty có một mơi trường làm việc lành mạnh, thoải mái, cơng bình, hiện đại, năng động và
hiệu quả, phát huy tối đa năng lực làm việc, tính năng động và sáng tạo của mỗi nhân
viên; Các nghi lễ, nghi thức, phong trào, hoạt động tập thể trong công ty được tổ chức
thường xuyên thể hiện sự quan tâm của ban lãnh đạo công ty, luôn chăm lo đời sống vật
chất của cán bộ cơng nhân viên; Có sự đầu tư kỹ lưỡng về địa điểm đặt trụ sở thuận tiện
trong giao dịch đối với khách hàng và các đối tác kinh doanh, kiến trúc trụ sở có tiêu
chuẩn hạng A về khơng gian và trang thiết bị làm việc, tịa nhà được đánh giá là tịa nhà
thơng minh với thiết kế hiện đại giúp cho cán bộ nhân viên công ty có mơi trường làm
việc thoải mái; Cơng ty đã có một số thành cơng nhất định trong việc xây dựng bản sắc
thương hiệu, các giá trị cốt lõi, các giá trị theo đuổi của doanh nghiệp như: sứ mệnh kinh
doanh, tầm nhìn chiến lược, mục tiêu phát triển,slogan, biểu tượng thương hiệu,…
Tuy nhiên công ty không tránh khỏi những mặt hạn chế cịn tồn tại, cần khắc phục
trong cơng tác phát triển văn hóa doanh nghiệp tại cơng ty. Trong q trình thực tập,
nghiên cứu và hồn thành đề tài khóa luận em đã có thời gian tìm hiểu về công ty TNHH
cung ứng nhân lực Gia Hưng. Từ đó nhận ra một số mặt hạn chế cần khắc phục trong thời

i

gian tới nhằm đưa ra các giải pháp, kiến nghị nhằm phát triển văn hóa doanh nghiệp của
Cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng.
Khóa luận giải quyết một số mặt hạn chế cần khắc phục của công ty như: Cơng ty chưa
có quy định rõ ràng về phong cách ăn mặc như quần áo đồng phục, thẻ nhân viên,…cho
mỗi cán bộ nhân viên trong công ty. Công ty chưa xây dựng được những tập qn văn hóa
trong cơng ty. Cơng tác phát triển văn hóa doanh nghiệp cịn gặp nhiều trở ngại bởi lối suy
nghĩ cũ, chậm thay đổi; Cơng tác kiểm sốt trong xây dựng và phát triển văn hóa doanh
nghiệp chưa được sát sao.

ii


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bài luận văn tốt nghiệp này, ngoài sự cố gắng của bản thân, em đã
nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình của các thầy cơ và Ban lãnh đạo cùng tồn
thể các cán bộ công nhân viên trong công ty nơi em thực tập.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Quản trị Doanh nghiệp. Đặc biệt
là Th.S Nguyễn Thị Quỳnh Mai, thầy đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ em
trong quá trình thực tập để em có thể hồn thành bài luận văn tốt nghiệp này.
Em xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo cùng tồn thể cán bộ nhân viên cơng ty
TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng, cán bộ nhân viên phòng hành chính tổ chức,
phịng kế hoạch kinh doanh,…đã giúp đỡ em trong q trình thực tập tại cơng ty và
thực hiện đề tài nghiên cứu này. Do đề tài còn khá mới mẻ, có nhiều ý kiến và những
cách tiếp cận khác nhau, thời gian thực tập, kinh nghiệm và kiến thức thực tế còn
nhiều hạn chế nên trong luân văn khơng thể tránh khỏi những thiết sót. Vì vậy, em rất
mong nhận được sự giúp đỡ và ý kiến đóng góp của các thầy cơ giáo để em hồn thành
đề tài nghiên cứu của mình một cách xất sắc. Một lần nữa, em chân thành cảm ơn
Th.S Nguyễn Thị Quỳnh Mai và Ban lãnh đạo cũng như tập thể cán bộ nhân viên công

ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng đã hướng dẫn và chỉ bảo tận tình giúp đỡ em
hoàn thành luận văn này.
Em xin trân thành cảm ơn !
Hà nội, ngày 02 tháng 11 năm 2021
Sinh viên thực hiện
Đức
Trần Ngọc Đức

iii


MỤC LỤC
TÓM LƯỢC ....................................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................. iii
MỤC LỤC .....................................................................................................................iv
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ...........................................................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài ......................................2
3. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................................3
4. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................................ 3
5. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................................3
6. Kết cấu đề tài .............................................................................................................5
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN VĂN
HÓA DOANH NGHIỆP ............................................................................................... 6
1.1. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................................6
1.1.1. Khái niệm về văn hóa ..........................................................................................6
1.1.2. Khái niệm văn hóa doanh nghiệp ......................................................................7
1.1.3. Vai trị của phát triển văn hóa doanh nghiệp ...................................................8
1.2. Nội dung nghiên cứu văn hóa doanh nghiệp ....................................................10
1.2.1. Các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp ..................................................10

1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển văn hóa doanh
nghiệp……………….. ..................................................................................................13
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI VIỆC
PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP CỦA CÔNG TY TNHH CUNG
ỨNG NHÂN LỰC GIA HƯNG TRONG GIẠN ĐOẠN HIỆN NAY.....................16
2.1. Giới thiệu khái quát về công ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng. ...........16
2.1.1. Q trình hình thành và phát triển của cơng ty .............................................16
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của công ty ....................................................................16
2.1.3. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty......................................................................17
2.1.4. Ngành nghề kinh doanh của công ty ................................................................ 18
2.1.5. Kết quả hoạt động kinh doanh .........................................................................18

iv


2.2. Các nhân tố cấu thành nên văn hóa Cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia
Hưng……….. ...............................................................................................................20
2.2.1. Các yếu tố hữu hình .......................................................................................... 20
2.2.2. Các yếu tố vơ hình ............................................................................................. 21
2.3. Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường tới việc phát triển văn hóa doanh
nghiệp tại Cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng. .......................................22
2.3.1. Nhân tố mơi trường bên ngồi .........................................................................22
2.3.2. Nhân tố mơi trường bên trong .........................................................................23
2.4. Thực trạng phát triển văn hóa doanh nghiệp tại công ty TNHH cung ứng
nhân lực Gia Hưng ......................................................................................................24
2.4.1. Kết quả xử lý dữ liệu sơ cấp .............................................................................24
2.4.2. Kết quả xử lý kết quả dữ liệu sơ cấp ............................................................... 27
2.5. Những vấn đề đăt ra với việc phát triển văn hóa doanh nghiệp của Cơng ty
TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng.........................................................................29
2.5.1. Những thành tựu đã đạt được ..........................................................................29

2.5.2. Những mặt hạn chế cần khác phục ..................................................................30
CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DOANH NGHIỆP CỦA CÔNG TY TNHH CUNG ỨNG NHÂN LỰC
GIA HƯNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY .......................................................33
3.1. Phương hướng hoạt động của Công ty từ nay đến năm 2025 .......................... 33
3.2. Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm phát triển văn hóa doanh nghiệp
của Cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng. ..................................................36
PHỤ LỤC

v


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài

Với sự phát triển nhanh chóng của thị trường, các doanh nghiệp dần nảy sinh
những thách thức mới nhằm cạnh tranh trực tiếp và xây dựng những “viên gạch nền”
vững chắc, lâu bền. Trong bối cảnh đó, sự xây dựng nhân tố “then chốt” bên trong của
doanh nghiệp để theo kịp sự phát triển của nền kinh tế Thế giới đã trở thành một vấn
đề cấp thiết hơn bao giờ hết. Khi doanh nghiệp muốn phát triển vượt trội hơn so với
đối thủ thì ngồi kinh doanh hay cơng nghệ kỹ thuật, văn hóa doanh nghiệp sẽ là “linh
hồn” duy trì sự thành công trong việc quản lý nhân lực và đem lại những hiệu quả lớn,
tiếp cận nhanh hơn đến nền kinh tế. Sự phát triển của doanh nghiệp là minh chứng cho
kết quả của sự bền vững trong văn hóa doanh nghiệp của các doanh nghiệp, điều này
giúp họ có thể vực dậy dù có gặp những khủng hoảng nặng nề. Văn hóa doanh nghiệp
được coi là một trong những điều thiêng liêng nhất của một doanh nghiệp nằm sâu
trong niềm tin của mỗi thành viên, và xuyên suốt trong các mục tiêu, nhiệm vụ của tổ
chức doanh nghiệp. Khi các cá nhân nhỏ có thể hiểu được những “mấu chốt” mà
doanh nghiệp đề ra thì mới thực sự có xây dựng doanh nghiệp theo đúng lối mòn phát
triển mạnh mẽ. Vì vậy, sự phát triển của doanh nghiệp ln được đặt lên hàng đầu

cùng với sự phát triển và hồn thiện văn hóa doanh nghiệp.
Cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng là một trong những doanh
nghiệp hàng đầu tại Bắc Ninh trong lĩnh vực cung ứng nhân lực lao động cho các
doanh nghiệp sản xuất tại Bắc Ninh và một vài tỉnh khác. Công ty TNHH cung ứng
nhân lực Gia Hưng đóng góp vai trị tương đối quan trọng trong việc phát triển lĩnh
vực ngành nghề cung ứng nhân lực tại Bắc Ninh tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh
nghiệp sản xuất có thể tập trung vào chun mơn sản xuất chính của mình. Cơng ty
TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng đã tạo ra những sự khác biệt rõ ràng trong phong
cách quản lý, lãnh đạo trong mơi trường làm việc và đề cao đóng góp năng lực, sáng
tạo của từng cá nhân trong hoạt động chung phục vụ cho phát triển của Công ty.
Tuy nhiên, sự phát triển trong văn hóa doanh nghiệp của Cơng ty TNHH cung
ứng nhân lực Gia Hưng vẫn cịn gặp một số mặt hạn chế, khiến cho hiệu quả trong tổ
chức vẫn chưa được phát triển mạnh. Vì vậy, em quyết định lựa chọn thực hiện đề tài:
“Phát triển văn hóa doanh nghiệp của cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng”

1


nhằm nhận diện những hạn chế và đồng thời đưa ra các đề xuất giải pháp, giúp hoàn
thiện và phát triển văn hóa doanh nghiệp của Cơng ty trong thời gian tới.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài

Trong q trình thực tập và hồn thiện đề tài “ Phát triển văn hóa doanh nghiệp
của công ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng” em có tham khảo các đề tài liên
quan như:
- Đề tài thứ nhất:

Tác giả: Dương Việt Dũng.: “Phát triển văn hóa doanh

nghiệp tại Công ty TNHH giải phám phần mềm CMC” Luận văn chỉ ra 5 mặt tồn tại

cần khắc phục của công ty như: Do công ty mới thành lập chưa có nhiều sự đầu tư về
thời gian và tiền bạc vào xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp; Một số thành
viên còn làm việc cầm chừng, ngại phấn đấu gây ảnh hưởng tới khơng khí làm việc
chung; Văn hóa ứng xử, hành vi giao tiếp của một số nhân viên cịn nhiều yếu kém,
cơng tác truyền đạt thơng tin giữa các phịng ban cịn kém; Sự đầu tư cơ sở vật chất kĩ
thuật cho quá trình xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp chưa đồng bộ; Q
trình xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp chưa thực sự đồng bộ và toàn diện.
Đề tài thứ hai: Tống Thị Ngọc (2019), “Phát triển Văn hoá doanh nghiệp của
Công ty cổ phần đầu tư giáo dục và phát triển công nghệ Quốc tế Langmaster”, tác
giả Tống Thị Ngọc (2019),Khoá luận tốt nghiệp, trường Đại học Thương Mại. Bài
luận này đã nêu ra được các điểm mạnh văn hóa mà Cơng ty đã làm được. Đồng thời
cũng chỉ ra những vấn đề tồn đọng về văn hóa của Cơng ty như: Chưa có bộ quy tắc
ứng xử chung, chưa có sự liên kết đồng bộ giữa các phịng ban. Qua đó, tác giả đưa ra
giải pháp để cải thiện và phát triển văn hóa cho Cơng ty.
Đề tài thứ ba:

Vũ Thị Ngọc (2015), Phát triển một số giá trị văn hóa doanh

nghiệp điển hình của văn phịng công ty Cổ Phần Thương Mại Phú Thái Hà Nội, Khóa
luận tốt nghiệp, trường Đại học Thương mại. Trong khóa luận tác giả đã đưa ra những
lý luận cơ bản về xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp, phân tích đánh giá
thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm tập trung giải quyết một số mặt tồn tại cần khắc
phục trong phát triển văn hóa doanh nghiệp tại cơng ty.
Tìm hiểu về các đề tài trên đã giúp em có cái nhìn cơ bản hơn về các lý thuyết
văn hóa doanh nghiệp, sự vận dụng của văn hóa doanh nghiệp vào đời sống cơng ty,
giúp em có thêm kiến thức và kinh nghiệm tiếp cận văn hóa doanh nghiệp nơi công ty

2

thực tập, phục vụ việc hồn thành đề tài khóa luận của bản thân: “Phát triển văn hóa
doanh nghiệp của công ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng”.
3. Mục tiêu nghiên cứu

3.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở hệ thống hóa những lý luận về văn hóa doanh nghiệp và nghiên cứu
tìm hiểu cơng tác phát triển văn hóa doanh nghiệp tại cơng ty nhằm đề xuất các giải
pháp hồn thiện cơng tác phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH cung ứng
nhân lực Gia Hưng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Thứ nhất, nghiên cứu một số lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp trên nhiều khía
canh, nhiều góc độ khác nhau, làm rõ khái niệm về văn hóa doanh nghiệp một cách hệ
thống, các vai trò và giá trị của văn hóa doanh nghiệp đối với các hoạt động sản xuất
kinh doanh cũng như sự tồn tại và phát triển của Công ty.
Thứ hai, đánh giá thực trạng công tác phát triển văn hóa doanh nghiệp của
Cơng ty các mặt như: các vấn đề còn tồn tại, những mặt mạnh, mặt yếu thơng qua q
trình nghiên cứu, tìm hiểu, điều tra, khảo sát, phân tích, tổng hợp.
Thứ ba, đề xuất các giải pháp nhằm phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty
TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng.
4. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Phát triển văn hóa doanh nghiệp
Thời gian: Nghiên cứu cơng tác phát triển văn hóa doanh nghiệp tại cơng ty
TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng từ năm 2019 - 2021.
Không gian: Công ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng.
Nội dung: Đề tài nghiên cứu lý luận về Phát triển văn hóa doanh nghiệp của công
ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng.
5. Phương pháp nghiên cứu

Trong quá trình thực tập tại công ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng để thu

thập thông tin phục vụ việc nghiên cứu đề tài em đã sử dụng hai phương pháp: phương
pháp thu thập và xử lý dữ liệu sơ cấp và phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu thứ
cấp.
a. Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu sơ cấp.

3


Dữ liệu sơ cấp là những dữ liệu chưa qua xử lý, được thu thập lần đầu, và thu
thập trực tiếp từ văn phịng cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng nhằm mục
đích điều tra, nghiên cứu cho việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của
cơng ty. Trong q trình nghiên cứu hồn thiện đề tài, em sử dụng phối hợp một số
phương pháp:
Phương pháp quan sát: Quan sát là phương pháp thu thập thông tin của nghiên
cứu xã hội học thực nghiệm thông qua các tri giác như nghe, nhìn,… để thu nhận các
thơng tin từ thực tế xã hội nhằm đáp ứng mục tiêu nghiên cứu của đề tài.
Phương pháp điều tra: Phiếu điều tra là một tập hợp các câu hỏi và các câu trả
lời được sắp xếp theo logic nhất định (bao gồm các câu hỏi trắc nghiệm khách quan và
câu hỏi mở) dành cho các đối tượng cần nghiên cứu, đây là công cụ ghi chép và lưu
giữ kết quả thu thập được trong cuộc điều tra, trong đó in sẵn nội dung và tiêu thức tìm
hiểu.
Phương pháp phỏng vấn trực tiếp: Phỏng vấn là một phương pháp được sử dụng
rộng rãi nhất trong việc nghiên cứu xã hội. Phương pháp này chủ yếu dùng trong
phỏng vấn trực tiếp ban lãnh đạo của công ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng
như: giám đốc, trưởng phịng hành chính nhân sự, trưởng phòng kinh doanh.
b. Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu thứ cấp
Dữ liệu thứ cấp là dữ liệu do người khác thu thập, sử dụng cho các mục đích có
thể là khác với mục đích nghiên cứu của chúng ta. Dữ liệu thứ cấp có thể là dữ liệu
chưa xử lý (cịn gọi là dữ liệu thơ) hoặc dữ liệu đã xử lý. Dữ liệu thứ cấp không phải
do người nghiên cứu trực tiếp thu thập. Nhằm mục đích điều tra, nghiên cứu cho việc

xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của cơng ty trong q trình nghiên cứu
hồn thiện đề tài.
Phương pháp phân tích thống kê là phương pháp thống kê các dữ liệu thứ cấp thu
thập được và tiến hành phân tích, đưa ra các nhận định cụ thể nhất về công tác phát
triển văn hóa doanh nghiệp của cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng trong thời
gian qua.
Phương pháp so sánh là phương pháp sử dụng các thông tin sơ cấp và thông tin
thứ cấp đã thu thập được so sánh chúng với nhau để từ đó rút ra các kết luận thông qua
chênh lệch của các số liệu, thông tin. Dựa vào những chênh lệch này để đánh giá các

4


thông tin và đưa ra các knhận định về việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh
nghiệp của cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng trong thời gian tới.
6. Kết cấu đề tài

Ngoài phần mở đầu, lời cảm ơn, mục lục, danh mục bảng biểu, doanh mục sơ đồ,
hình vẽ, danh mục các từ viết tắt và phụ lục thì luận văn của em bao gồm 3 chương
sau:
Chương 1. Một số vấn đề lý luận cơ bản về phát triển văn hóa doanh nghiệp.
Chương 2. Thực trạng và những vấn đề đặt ra đối với việc phát triển văn hóa
doanh nghiệp của cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng trong giai đoạn hiện
nay.
Chương 3: Định hướng và một số giải pháp nhằm phát triển văn hóa doanh
nghiệp của Cơng ty TNHH cung ứng nhân lực Gia Hưng trong giai đoạn hiện nay.

5

CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÁT
TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Khái niệm về văn hóa
Văn hóa là khái niệm mang nội hàm rộng với rất nhiều cách hiểu khác nhau, liên
quan đến mọi mặt đời sống vật chất và tinh thần của con người. Có nhiều định nghĩa
khác nhau về văn hóa, mỗi định nghĩa phản ánh một cách nhìn nhận và đánh giá khác
nhau. Ngay từ năm 1952, hai nhà nhân loại học Mỹ là Alfred Kroeber và Clyde
Kluckhohn đã từng thống kê có tới 164 định nghĩa khác nhau về văn hóa trong các
cơng trình nổi tiếng thế giới. Văn hóa được đề cập đến trong nhiều lĩnh vực nghiên
cứu như dân tộc học, nhân loại học, dân gian học, địa văn hóa học, văn hóa học, xã hội
học,.... và trong mỗi lĩnh vực nghiên cứu đó định nghĩa về văn hóa cũng khác nhau.
Một số khái niệm :
Theo nhà nhân chủng học E.B.Tylor đưa ra năm 1871: “ Văn hóa doanh nghiệp
là một tổng thể phức tạp bao gồm các kiến thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật
lệ, phong tục và toàn bộ những kỹ năng, thói quen mà con người đạt được với tư cách
là thành viên của một xã hội”[8] . Theo khái niệm này, văn hóa bao gồm tất cả những
lĩnh vực liên quan đến đời sống con người, từ tri thức, tín ngưỡng đến nghệ thuật, đạo
đức, pháp luật … đây chính là các lĩnh vực sáng tạo của con người.
Theo UNESCO, văn hóa được hiểu theo hai nghĩa: nghĩa rộng và nghĩa hẹp.
Theo nghĩa rộng thì “Văn hóa là một phức hệ- tổng hợp các đặc trưng diện mạo về
tinh thần, vật chất, tri thức và tình cảm… khắc họa nên bản sắc của một cộng đồng gia
đình, xóm làng, vùng, miền, quốc gia, xã hội… Văn hóa khơng chỉ bao gồm nghệ
thuật, văn chương mà còn cả lối sống, những quyền cơ bản của con người, những hệ
thống giá trị, những truyền thống, tín ngưỡng…”[1]; Cịn hiểu theo nghĩa hẹp thì “
Văn hóa là tổng thể những hệ thống biểu trưng ( ký hiệu) chi phối cách ứng xư và gia
tiếp trong cộng đồng, khiến cộng đồng đó có đặc thù riêng”[2].
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Vì lẽ sinh tồn cũng như vì mục đích cuộc sống ,
lồi người mới phát minh và sáng tạo ra ngơn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa
học, tôn giáo, văn hóa học nghề, những cơng cụ trong sinh hoạt hàng ngày về ăn, mặc

ở và các phương tiện, phương thức sinh hoạt cùng với toàn bộ những sáng tạo và phát
minh đó tức là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng
6


với biểu hiện của nó mà lồi người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu của
đời sống và đòi hỏi của sinh tồn”[5]. Theo khái niệm này văn hóa sẽ bao gồm tồn bộ
những gì do con người sáng tạo ra và phát minh ra.
Theo giáo sư Trần Ngọc Thêm: “ Văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá trị vật
chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua q trình hoạt động thực tiễn,
trong sự tương tác giữa con người với mơi trường tự nhiên và xã hội của mình”[7].
Trên cơ sở phân tích các quan niệm trên chúng ta có thể hiểu một cách khái quát
nhất theo quan điểm sau:“ Văn hóa là tồn bộ các giá trị về vật chất và tinh thần do
con người được sáng tạo ra trong quá trình lao động ( từ lao động trí óc đến lao động
chân tay), được chi phối bởi môi trường xung quanh (môi trường tự nhiên và xã hội)
và tính cách của từng tộc người. Văn hóa ảnh hướng tới tình cảm, ý nghĩ và hành vi
của con người”.
1.1.2. Khái niệm văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp như một đặc điểm để phân biệt giữa doanh nghiệp này với
doanh nghiệp khác. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp nhằm mục đích tạo ra một mơi
trường làm việc tốt nhất, thuận lợi, tạo niềm tin cho nhân viên, để họ gắn bó với cơng
ty và hơn nữa là thu hút nguồn lực những nhân viên tài năng về với doanh nghiệp,
cùng chung tay phát triển doanh nghiệp. Hiện nay văn hóa doanh nghiệp được tiếp cận
từ nhiều góc độ khác nhau, từ đó xuất hiện nhiều khái niệm khác nhau, thơng qua việc
tìm hiểu các khái niệm này ta có thể hiểu về văn hóa doanh nghiệp một cách toàn diện
nhất:
Theo Georges de Saite Mairie chuyên gia Pháp về doanh nghiệp vừa và nhỏ “
văn hóa doanh nghiệp là tổng hợp các giá trị, biểu tượng, huyền thoại, nghi thức, các
điều cấm kị, các quan điểm triết học, đạo đức tạo thành nền móng sâu xa của doanh
nghiệp”. Khái niệm này đã nêu ra tương đối đầy đủ các đặc điểm và thành tố cấu thành

lên văn hóa doanh nghiệp, tuy nhiên khái niệm này vẫn còn chưa đề cập đầy đủ vì văn
hóa doanh nghiệp là tất cả các giá trị văn hóa được gây dựng nên trong suốt quá trình
tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Theo tổ chức lao động quốc tế ( ILO): “Văn hóa doanh nghiệp là sự trộn lẫn đặc
biệt các giá trị, các tiêu chuẩn, thói quen và truyền thống, những thái độ ứng xử và lễ
nghi mà toàn bộ chúng là duy nhất đối với một tổ chức đã biết”.

7


Theo quan điểm của chuyên gia nghiên cứu các tổ chức Edgar Schein: “Văn hóa
doanh nghiệp là tổng hợp những quan niệm chung mà các thành viên trong công ty
học được trong quá trình giải quyết các vấn đề nội bộ và xử lý các vấn đề với môi
trường xung quanh”.
Theo quan điểm của hai học giả là Rolff Bergman và Ian Stagg đồng
thời là giảng viên của khoa quản trị kinh doanh trường đại học Monash - Úc cho rằng:
“Văn hoá doanh nghiệp là một hệ thống các ý nghĩa biểu đạt chung bao trùm lên
toàn bộ doanh nghiệp, có tính chất quyết định tới mọi hành vi và hoạt động của toàn
bộ các thành viên trong doanh nghiệp đó”.
Mặc dù có rất nhiều khái niệm khác nhau về văn hóa doanh nghiệp nhưng thơng
qua một số cách hiểu trên ta có thể rút ra một khái niệm khái quát về văn hóa doanh
nghiệp như sau:“ Văn hóa doanh nghiệp là tồn bộ các giá trị văn hóa được gây dựng
nên trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp; Là một hệ thống
những ý nghĩa, giá trị, niềm tin chủ đạo, nhận thức và phương pháp tư duy được mọi
thành viên trong doanh nghiệp đồng thuận áp dụng theo và có ảnh hưởng ở phạm vi
rộng tới tình cảm, nếp suy nghĩ và hành vi của các thành viên”.
1.1.3. Vai trò của phát triển văn hóa doanh nghiệp
Theo những nghiên cứu của những nhà xã hội học Mỹ thì những cơng ty tn thủ
và thực hiện một văn hóa doanh nghiệp chính đáng, thì giá trị của nó có thể sẽ tăng lên
200%, và có nhiều doanh nghiệp cịn đạt được hiệu quả cao hơn như những công ty

General Electric (GE), Southwest,Airline,,ConAgra,IBM,... Nếu bất kỳ một doanh
nghiệp nào thiếu đi yếu tố văn hóa thì doanh nghiệp đó khó có thể đứng vững và tồn
tại được, điều này được thể hiện cụ thể ở các khía cạnh sau:
Thứ nhất: Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp
Từ nửa sau thập kỷ cuối cùng của thế kỷ XX, giao lưu hàng hóa trên phạm vi
toàn cầu đã trở nên phổ biến, việc áp dụng ISO đã trở nên thông lệ quốc tế, chất lượng
không cịn là cơng cụ tạo ra lợi thế cạnh hiệu quả mà là trở thành điều kiện cần thiết để
có thể tham gia thị trường toàn cầu. Để tạo ra lợi thế cạnh tranh trong thời kỳ này,
buộc các doanh nghiệp phải cạnh tranh bằng vốn tri thức, bằng tài nguyên của con
người, và một công cụ quản lý mới chính là : Văn hóa doanh nghiệp. Việc xây dựng và
phát triển văn hóa doanh nghiệp làm nền tảng gắn kết, thu hút, lơi kéo nhân tài trong
và ngồi doanh nghiệp, tạo ra một môi trường làm việc tốt với đời sống văn hóa cao
8


tạo điều kiện cho nâng cao năng lực cá nhân, tạo động lực, thúc đẩy lịng nhiệt huyết,
tính tự giác, sáng tạo và gắn kết các tư tưởng cá nhân vào hệ tư tưởng của tập thể.
Thứ hai: Tạo ra bản sắc riêng cho doanh nghiệp.
Việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp khẳng
định được tên tuổi của mình trên thương trường, in đậm hình ảnh doanh nghiệp trong
tâm trí của khách hàng, tạo sự nhận biết, phân biệt đối với các doanh nghiệp khác. Bản
sắc đó được thể hiện thơng qua các giá trị tài sản vơ hình như: sự trung thành của mỗi
nhân viên, bầu khơng khí làm việc như gia đình thứ hai, tinh thần trách nhiệm, lòng
nhiệt huyết của nhân viên từ đó đẩy nhanh tiến độ trong thảo luận và ra quyết định, sự
tin tưởng vào các quyết định, chính sách của doanh nghiệp… Mặt khác thơng qua các
yếu tố hữu hình như: kiến trúc, nghi lễ, biểu tượng logo, bao bì, mẫu mã sản phẩm,…
tạo nên sự nhận biết, cái riêng của doanh nghiệp trong tâm trí khách hàng.
Thứ ba: Tạo ra khả năng thích ứng cao.
Có rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chỉ có một văn hóa doanh nghiệp mạnh
mới có khả năng thích ứng cao với những thay đổi liên tục từ môi trường. Bởi vì mọi

yếu tố xã hội, khoa học cơng nghjee, khả năng của con người,… luôn luôn thay đổi
vận động và phát triển, chính vì vậy mà một doanh nghiệp sẽ khơng thể tồn tại và
thành cơng nếu khơng có sự định hướng đúng đắn cho tương lai, cùng một tập thể
thống nhất một lòng.
Thứ tư: Tạo nên giá trị tinh thần.
Làm việc trong một mơi trường văn hóa lành mạnh với sự quan tâm thỏa đáng
của các cấp lãnh đạo sẽ làm cho mọi người cảm thấy lạc quan và cống hiến hết mình
cho mục tiêu của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp có văn hóa doanh nghiệp ở cấp độ
cao, có ảnh hưởng lớn thì nhân viên càng cần phải hy sinh nhiều hơn, họ nhận thức
được rằng chỉ có sức mạnh tổng lực của tất cả nhân viên trong doanh nghiệp mới có
thể giúp doanh nghiệp vượt qua những tình thế khó khăn nhất và sức mạnh ấy chỉ đạt
được khi nó có một văn hóa doanh nghiệp mạnh- văn hóa của sự hi sinh, đồn kết.
Thứ 5: Tạo sức hút cho doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp là hình ảnh phản ánh chân thực nhất về một doanh nghiệp,
qua văn hóa doanh nghiệp ta có thể cảm nhận hoạt động của doanh nghiệp đó mạnh
hay yếu, là sự khác biết mà doanh nghiệp khác khơng có. Thơng qua hình ảnh về một
mơi trường làm việc chun nghiệp, hiện đại, đội ngũ nhân viên nhiệt huyết tận tâm sẽ
9


giúp thu hút nguồn nhân lực và các đối tác tiềm năng đến với doanh nghiệp. Hay đối
với khách hàng thì chính thái độ phục vụ ân cần, chu đáo, nhiệt tình và sáng tạo sẽ
đem lại cho khách hàng cảm giác hài lòng và hứa hẹn sự quay lại lần sau.
Thứ sáu: Văn hóa doanh nghiệp quyết định sự trường tồn của doanh nghiệp.
Văn hoá doanh nghiệp di truyền, bảo tồn bản sắc của doanh nghiệp qua nhiều thế
hệ thành viên, tạo ra khả năng phát triển bền vững của doanh nghiệp, truyền tải ý thức,
giá trị của tổ chức tới các thành viên trong tổ chức đó, văn hố tạo lên một cam kết
chung vì mục tiêu và giá trị của tổ chức, nó lớn hơn lợi ích của từng cá nhân trong tổ
chức đó, văn hố tạo lên sự ổn định của tổ chức, cụ thể văn hóa doanh nghiệp giúp ta:
giảm xung đột, điều phối và kiểm soát, tạo động lực làm việc, tạo lợi thế cạnh tranh…

thông qua việc nêu cao tinh thần làm việc tập thể vì sự thành cơng của tập thể.
1.2. Nội dung nghiên cứu văn hóa doanh nghiệp
1.2.1. Các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp là tài sản vơ hình của doanh nghiệp, được biểu hiện thơng
qua những dấu hiệu hay biểu trưng điển hình. Cũng theo cách tiếp cận này, văn hóa
doanh nghiệp được biểu hiện thông qua hai yếu tố cơ bản: Các yếu tố hữu hình của
văn hóa doanh nghiệp (những gì mọi người có thể dễ dàng nhìn thấy, nghe thấy, sờ
thấy những giá trị, triết lý cần được tôn trọng) và Các yếu tố vơ hình của văn hóa
doanh nghiệp (những yếu tố thể hiện mức độ nhận thức đạt được ở các thành viên và
những người hữu quan về văn hóa doanh nghiệp).
Thứ nhất, các yếu tố hữu hình của văn hóa doanh nghiệp:
Kiến trúc đặc trưng : Bao gồm kiến trúc ngoại thất và thiết kế nội thất, đây là
một giá trị văn hóa rất quan trọng, vì tại mỗi doanh nghiệp điều đầu tiên mà khách
hàng và đối tác cảm nhận được khi đến làm việc là kiến trúc cơng ty, nó thể hiện hình
ảnh và bộ mặt của công ty trong những mối quan hệ lâu dài sau này. Phần lớn những
công ty thành đạt hay đang phát triển hoặc muốn gây ấn tượng đối với mọi người về sự
khác biệt, thành công và sức mạnh của họ bằng những cơng trình kiến trúc đặc biệt và
đồ sộ, đó chính là biểu tượng hình ảnh, thể hiện tính cách và bản sắc riêng về doanh
nghiệp. Bên cạnh đó những thiết kế nội thất cũng rất được quan tâm, từ những chi tiết
lớn như tiêu chuẩn về màu sắc, kiểu dáng của bao bì đặc trưng, thiết kế nội thất như
mặt bằng làm việc, quầy, bàn ghế, phòng làm việc, giá để hàng, lối đi, trang phục...
đến các chi tiết nhỏ như đồ ăn, vị trí cơng tắc điện, thiết bị và vị trí của chúng trong
10


phòng vệ sinh…tất cả đều được thiết kế sao cho tiện ích dễ sử dụng, tạo ấn tượng thân
quen thể hiện thiện trí và sự quan tâm.
Nghi lễ, nghi thức: Là những hoạt động đã được dự kiến từ trước và chuẩn bị kỹ
lưỡng dưới hình thức các hoạt động, sự kiện văn hóa-xã hội chính thức, nghiêm trang,
tình cảm được tổ chức định kỳ hay bất thường nhằm thắt chặt mối quan hệ trong doanh

nghiệp, giới thiệu về những giá trị được doanh nghiệp coi trọng và thường được tổ
chức vì lợi ích của những người tham dự. Có bốn loại nghi lễ cơ bản: Nghi lễ chuyển
giao, nghi lễ củng cố, Nghi lễ nhắc nhở, nghi lễ liên kết.
Biểu tượng: Các cơng trình kiến trúc, lễ nghi, giá thoại, khẩu hiệu đều chứa đựng
những đặc trưng của biểu tượng, bởi thông qua những giá trị vật chất, cụ thể, hữu hình,
các biểu trưng này đều muốn truyền đạt những giá trị, ý nghĩa tiềm ẩn bên trong. Một
biểu tượng khác là logo hay một tác phẩm sáng tạo được thiết kế để thể hiện về hình
tượng của một tổ chức, một doanh nghiệp bằng ngôn ngữ nghệ thuật phổ thơng. Các
biểu tượng vật chất này có tác dụng hướng sự chú ý của người thấy nó vào một vài chi
tiết hay điểm nhấn cụ thể có thể diễn đạt được những giá trị chủ đạo mà tổ chức doanh
nghiệp muốn tạo ấn tượng, lưu lại hay truyền đạt cho người thấy nó.
Mẩu chuyện, giai thoại, tấm gương điển hình: Mẩu chuyện là những câu chuyện
thường được thêu dệt từ những sự kiện có thực điển hình về những giá trị, triết lý của
văn hóa doanh nghiệp được các nhân viên trong doanh nghiệp thường xuyên nhắc lại
và phổ biến những nhân viên mới. Một số mẩu truyện gắn với sự kiện mang tính lịch
sử và có thể khái quát hóa hoặc hư cấu thêm trở thành những giai thoại. Trong các
mẩu chuyện kể thường xuất hiện những tấm gương điển hình, đó là những hình mẫu lý
tưởng về hành vi phù hợp với chuẩn mực và giá trị văn hóa doanh nghiệp.
Ngơn ngữ, khẩu hiệu: Đây là cách diễn đạt cô đọng nhất triết lý hoạt động, kinh
doanh của một công ty, được coi như là một vũ khí quảng cáo, xây dựng thương hiệu
và cạnh tranh vơ cùng quan trọng. Nhiều doanh nghiệp đã sử dụng những câu chữ đặc
biệt, khẩu hiệu, ví von, ẩn dụ hay một sắc thái ngôn từ để truyền tài một ý nghĩa cụ thể
đến nhân viên và những người liên quan. Vì vậy khẩu hiệu thường rất đơn giản dễ nhớ
và cũng có tác dụng khích lệ tinh thần lao động của các thành viên trong doanh nghiệp.
Ấn phẩm điển hình: Đây là những tư liệu chính thức có thể giúp mọi người có thể
nhận thấy rõ hơn về cấu trúc văn hóa của doanh nghiệp. Chúng có thể là bản tuyên bố
sứ mệnh, báo cáo thường niên, tài liệu giới thiệu về tổ chức, công ty, sổ vàng truyền
11

thống, ấn phẩm định kỳ hay đặc biệt, các tài liệu, hồ sơ hướng dẫn sử dụng, bảo
hành.... Thông qua những tài liệu này doanh nghiệp làm rõ được mục tiêu, phương
châm hành động, niềm tin và giá trị chủ đạo triết lý quản lý, thái độ đối với lao động,
công ty, người tiêu dùng, xã hội; Đối với khách hàng và những người liên quan, đây
chính là những căn cứ để xác định tính khả thi, hiệu lực của văn hóa doanh nghiệp.
Thứ hai, yếu tố vơ hình của văn hóa doanh nghiệp
Giá trị: Giá trị là khái niệm phản ánh nhận thức của con người về những chuẩn
mực đạo đức và cho biết con người cần thực hiện như thế nào. Những giá trị trong văn
hóa doanh nghiệp và triết lý kinh doanh của doanh nghiệp được thể hiện thơng q các
yếu tố hữu hình, những nhắc đi nhắc lại trong các chương trình đạo đức được các
thành viên tổ chức và những người liên quan tiếp nhận, tiếp thu và dần chuyển hóa
thành cách chuẩn mực hành vi trong những hoàn cảnh nhất định.
Thái độ: Thái độ được định nghĩa là một thói quen tư duy theo kinh nghiệp để
phản ứng theo một cách thức nhất quán, thể hiện sự mong muốn hoặc không mong
muốn đối với sự vật, hiện tượng. Thái độ được hình thành theo thời gian từ sự tiếp thu,
phân tích những giá trị của văn hóa doanh nghiệp và trên cơ sở những giá trị và triết lý
đã được nhận thức. Thái độ của con người bị ảnh hưởng từ cảm giác và tình cảm,
chúng tương đối ổn định và có những ảnh hưởng nhất định tới hành động.
Niềm tin : Niềm tin là đề cập đến mọi người cho rằng làm thế nào là đúng-là sai;
là giá trị được hình thành một cách vững chắc về một cách thức hành động, trạng thái
nhất định. Nhận thức ở cấp độ niềm tin, con người ln có xu thế hành động chủ động,
tự nguyện, bộc lộ trạng thái tình cảm thơng qua sự tự giác và sự nhiệt tình trong hành
động.
Lý tưởng/ Sứ mệnh: Lý tưởng được định nghĩa là sự vận dụng lý luận vào thực
tiễn. Ở mức độ nhận thức này, trạng thái tình cảm của con người khơng chỉ là sự tự
giác và lịng nhiệt tình, mà hơn thế nữa cịn là sự sẵn sang hy sinh và cống hiến. Lý
tưởng tác động mạnh mẽ đến hành động, tình cảm của nhân viên, tạo ra động lực và
những hành động cụ thể thể hiện sự cảm thông, chia sẻ và cống hiến.
Triết lý kinh doanh và cam kết hành động: Triết lý kinh doanh là những giá trị
cốt lõi mà một doanh nghiệp ln hướng tới và đảm bảo để nó được thực hiện một

cách tốt nhất. Triết lý kinh doanh là động lực và cũng là thước đo để một doanh nghiệp
hướng tới, là nét đặc trưng riêng của mỗi doanh nghiệp, do các thành viên trong doanh
12


nghiệp sáng tạo ra, trở thành quan niệm ăn sâu vào tiềm thức mỗi thành viên trong
doanh nghiệp. Thông qua triết lý kinh doanh, doanh nghiệp tôn vinh một hệ giá trị chủ
đạo xác định nền tảng cho sự phát triển, gắn kết mọi người và làm cho khách hàng biết
đến doanh nghiệp.
Lịch sử phát triển và truyền thống văn hóa: Tuy có trước và tồn tại bất chấp
mong muốn và quan điểm thiết kế của người quản lý hiện nay, tuy nhiên chúng là nền
tảng cho sự hình thành và phát triển văn hóa trong doanh nghiệp, thơng qua sự hình
thành và lịch sử phát triển của doanh nghiệp chúng ta hiểu được đầy đủ quá trình hình
thành, vận động và thay đổi của các giá trị văn hóa trong doanh nghiệp, những nguyên
nhân và ảnh hưởng của chúng tới quá trình vận động và thay đổi của văn hóa trong tổ
chức.
1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển văn hóa doanh
nghiệp.
a) Nền văn hóa dân tộc
Văn hóa dân tộc ảnh hưởng trực tiếp tới nếp suy nghĩ, lời nói và hành động của
mọi thành viên trong doanh nghiệp. Mỗi một cá nhân đều thuộc một dân tộc nhất định
và mang theo phần nào giá trị văn hóa dân tộc của họ vào trong doanh nghiệp. Vì vậy
mà văn hóa doanh nghiệp mang tính tổng hợp những nét văn hóa cá nhân. Có ba vấn
đề chính tồn tại trong nền văn hóa dân tộc tác động tới văn hóa doanh nghiệp:
Thứ nhất, sự đối lập giữa chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa tập thể: Trong những
nền văn hóa mà “chủ nghĩa cá nhân được coi trọng” thì quan niệm cá nhân hành động
vì lợi ích của bản thân họ hoặc những người thân của họ rất phổ biến. Nền văn hóa mà
“chủ nghĩa tập thể được coi trọng” thì quan niệm việc thỏa mãn lợi ích của các cá
nhân được thực hiện thơng qua việc đạt được lợi ích của tổ chức, hay cá nhân phải
hành động theo lợi ích của tổ chức và tổ chức chăm lo lợi ích của cá nhân. Trong thời

buổi hiện nay thì hai quan niệm được thừa nhận ở mọi tổ chức, và nhiệm vụ của người
lãnh đạo là tạo ra một mơi trường làm việc có thể dung hòa hệ tư tưởng cá nhân theo
một trật tự hướng tới lợi ích của cơng ty.
Thứ hai, sự phân cấp quyền lực: Đây là một thực tế tất yếu bởi các cá thể trong
xã hội khơng thể có sự tương đồng về thể chất, trí tuệ và năng lực. Biểu hiện của sự
phân cấp quyển lực trong một quốc gia là sự chênh lệch về thu nhập giữa các cá nhân,
quan niệm về sự phân hóa giai cấp, mức độ phụ thuộc giữa các mối quan hệ cha me13


con cái, thầy- trò, lãnh đạo- nhân viên,… trong một công ty được biểu hiện qua biểu
tượng của địa vị, mức thu nhập, vị trí cơng tác, khối lượng cơng việc, trách nhiệm
được giao… sự phân cấp quyền lực càng cao thì phạm vi quyền lợi và trách nhiệm
càng rõ ràng, cụ thể.
Thứ ba, quan niệm về nam quyền và nữ quyền: trong hầu hết các nền văn hóa thì
vai trị của giới tính ln rất được coi trọng, sự phân chia trách nhiệm, nghĩa vụ và
quyền lợi đối với nam và nữ ăn sâu vào trong tiềm thức hàng ngàn năm. Chính vì vậy
văn hóa doanh nghiệp cũng chịu ảnh hưởng từ hệ tư tưởng này, và để tạo ra sự bình
đẳng nam và nữ trong doanh nghiệp thì việc phát triển văn hóa phải tuân thủ những
quy định trong luật bình đẳng giới và tạo ra mơi trường thi đua công bằng giữa các cá
nhân.
b) Ảnh hưởng của người lãnh đạo
Người lãnh đạo có vai trị vơ cùng quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp, họ được
ví như những người chèo lái cho doanh nghiệp tiến bước ra thị trường rộng lớn đầy
cạnh tranh và thử thách. Họ là người quyết định cuối cùng cho các vấn đề quan trọng
mang tính chiến lược, và cũng là người góp phần khơng nhỏ trong q trình hình thành
và phát triển văn hóa doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp phản ánh những phong
cách, ý chí, phong thái làm việc của ban lãnh đạo. Tầm nhìn xa của người lãnh đạo
quyết định tính đổi mới trong kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa doanh nghiệp.
c) Đặc điểm ngành nghề kinh doanh.
Mỗi một ngành nghề kinh doanh đều có một mơi trường kinh doanh khác nhau,

điều đó cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh
nghiệp. Dựa vào đặc thù của mỗi ngành nghề mà hình thành những nét đặc trưng của
văn hóa doanh nghiệp, từ đó tạo ra bản sắc riêng cho một khối ngành kinh doanh.
d) Nhận thức và sự học hỏi các giá trị văn hóa doanh nghiệp khác
Trong thời buổi hội nhập, việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp cũng
chịu tác động không nhỏ của các doanh nghiệp trong và ngoài ngành, trong nước cũng
như nước ngoài. Sự giao thoa về văn hóa với xu hướng tồn cầu hóa, các doanh nghiệp
cần tích cực xây dựng cho mình một nền văn hóa mở, có sự kế thừa văn hóa dân tộc và
khơng ngừng học hỏi, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại nhằm giúp
doanh nghiệp mau chóng thích nghi trong mơi trường kinh doanh ln biến động, kích
thích sáng tạo và đổi mới các giá trị văn hóa kinh doanh của dân tộc.
14