Tiểu luận cao học,hoạt động thực thi quy chế liên kết xuất bản trong việc xuất bản sách văn học của nhà xuất bản thời đại thực trạng và bài học kinh nghiệm rút ra

A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Từ sau năm 1986, trên cơ sở đổi mới kinh tế ở Việt Nam, Đảng ta đã chủ
trương phát triển nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường
dưới sự quản lý và giám sát chặt chẽ của nhà nước theo định hướng xã hội chủ
nghĩa. Theo đó mọi người được tự do kinh doanh theo khuôn khổ pháp luật cho
phép, các thành phần kinh tế đa dạng hơn như: Thành phần kinh tế nhà nước,
kinh tế tư nhân, kinh tế gia đình,… Để hịa nhập với nền kinh tế thị trường các
nhà xuất bản phải đã cải tiến phương thức hoạt động của mình cho phù hợp, bảo
đảm được nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của độc giả ,đồng thời cũng đảm
bảo sự tồn tại của nhà xuất bản.
Trong thời kỳ đổi mới hoạt động liên kết xuất bản cũng phát triển nhanh
chóng, hầu như tất cả các nhà xuất bản đều liên kết như Nhà xuất bản Thời Đại,
Nhà xuất bản Văn Hóa Thơng Tin, Nhà xuất bản Dân Trí,...trên tất cả các mảng
sách như sách thiếu nhi, sách khoa học kỹ thuật, sách tôn giáo, sách ngoại
ngữ,....đặc biệt là sách văn học.
Sách văn học trong cơ chế thị trường cũng là một loại hàng hóa, dĩ nhiên
khơng phải là hàng hóa thơng thường và lại khơng thể nằm ngồi quy luật cạnh
tranh, quy luật cung cầu, một mặt vừa phải đáp ứng được yêu cầu thị hiếu của
người đọc (nghĩa là phải bán được), mặt khác nó cịn địi hỏi những tiêu chí
thẩm mỹ nhất định. Đã có quan niệm cho rằng “tác phẩm văn học chỉ có thể đi
vào chu trình sống thực sự”, “trở thành một sinh thể” khi đến được với người
tiêu dùng - người đọc. Hoạt động liên kết xuất bản sách văn học những năm gần
đây có nhiều đổi mới, liên kết giúp các nhà xuất bản có được những cuốn sách
có chất lượng đưa đến độc giả, tận dụng được những điều kiện của của nhà xuất
bản và đối tác liên kết,nhưng cũng gặp rất nhiều vấn đề cịn tồn tại khi các đối
tác liên kết khơng tn thủ đúng nguyên tắc liên kết còn các nhà xuất bản thì “vơ
1


tâm”. Điều đó làm cho thị trường sách văn học ngày càng rối loạn,có nhiều tác

phẩm phạm phải thuần phong mỹ tục của dân tộc, gây phản cảm, v.v..
Nhận thấy liên kết xuất bản mang ý nghĩa lớn, có vai trị vơ cùng quan trọng
trong hoạt động xuất bản nên em chọn đề tài “ Hoạt động thực thi quy chế liên
kết xuất bản trong việc xuất bản sách văn học của Nhà xuất bản Thời Đại.Thực
trạng và bài học kinh nghiệm rút ra”
2. Tình hình khi nghiên cứu đề tài
Hiện nay đã có rất nhiều người tham gia nghiên cứu đề tài này. Xong ở
mỗi người lại có những cách nhìn nhận đánh giá riêng và chưa đi chuyên sâu
vào một vấn đề cụ thể. Vì lẽ đó bài tiểu luận của em xin được đi sâu trình bày về
“Hoạt động thực thi quy chế liên kết xuất bản trong xuất bản sách văn học của
Nhà xuất bản Thời Đại.”
3. Mục tiêu của đề tài
Trước hết là khẳng định vai trị,vị trí,tầm quan trọng của liên kết trong hoạt
động xuất bản của các nhà xuất bản nói chung và Nhà xuất bản Thời Đại nói
riêng.Từ lý luận và thực tiễn liên kết xuất bản sách văn học của Nhà xuất bản
Thời Đại rút ra được những bài học kinh nghiệm cho nhà xuất bản cũng như bản
thân biên tập viên.
4. Phạm vi điều chỉnh
Phạm vi điều chỉnh của bài tiểu luận này xoay quanh vấn đề thực thi quy chế
liên kết, thực trạng liên kết xuất bản sách văn học trong Nhà xuất bản Thời Đại,
những bài học kinh nghiệm rút ra cho Nhà xuất bản và bản thân biên tập viên.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu chủ yếu là: phân tích, tổng hợp và đánh giá.
Thơng qua hệ thống bài giảng của cô giáo Nguyễn Lan Phương (giảng viên
Khoa Xuất bản), Luật xuất bản, cùng với một số tài liệu tham khảo liên quan
đến đề tài và thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như: sách, báo,
internet, v.v..

2

6. Kết cấu của tiểu luận
A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
2. Tình hình khi nghiên cứu đề tài
3. Mục tiêu của đề tài
4. Phạm vi điều chỉnh
5. Phương pháp nghiên cứu
B. NỘI DUNG CHÍNH
Chương 1.Liên kết xuất bản và vai trò của liên kết xuất bản trong Nhà xuất
bản Thời Đại
Chương 2.Hoạt động thực thi quy chế liên kết xuất bản trong xuất bản sách
văn học của Nhà xuất bản Thời Đại
Chương 3.Bài học kinh nghiệm và một số giải pháp khắc phục
Chương 4. Một số thông tin liên quan đến hoạt động liên kết xuất bản
C. KẾT LUẬN
Danh mục tài liệu tham khảo

3


B. NỘI DUNG CHÍNH
CHƯƠNG I
LIÊN KẾT XUẤT BẢN VÀVAI TRỊ CỦA LIÊN KẾT XUẤT BẢN
TRONG NHÀ XUẤT BẢN THỜI ĐẠI
I. LIÊN KẾT XUẤT BẢN
1. Một số khái niệm liên quan
1.1. Xuất bản
Xuất bản là công việc trung gian giữa tác gỉả và độc giả,thực hiện chức
năng tri thức, thẩm mỹ và thương mại. Nó là một ngành kinh tế phát triển mạnh

trên thế giới đặc biệt là các nước phát triển. Theo nghĩa rộng thì hoạt động xuất
bản là quá trình làm ra sách và ấn phẩm khác và chuyển giao các ấn phẩm đó
đến với người đọc.
Theo điều 1 – Luật xuất bản quy định: “Hoạt động xuất bản là hoạt động
thuộc lĩnh vực văn hóa tư tưởng thơng qua việc sản xuất và phổ biến những xuất
bản phẩm đến nhiều người, không phải là hoạt động kinh doanh đơn thuần”.
Hoạt động xuất bản theo nghĩa hẹp là quá trình tổ chức làm ra bản thảo để
in thành sách và các ấn phẩm và phổ biến đến nhiều người.Từ đây ta thấy xuất
bản phẩm là một khâu quan trọng của quá trình xuất bản - in - phát hành, xu
hướng của thế giới hiện nay đang liên kết ba khâu về một mối.
1.2. Liên kết xuất bản
Thường thì các nhà xuất bản nắm trọn nhiệm vụ xuất bản ra thành một
cuốn sách hoàn chỉnh. Thế nhưng bắt đầu từ những năm 1990 xuất hiện hình
thức liên kết xuất bản. Mục tiêu của hình thức này nhằm tận dụng ưu thế của các
bên tham gia liên kết và thực hiện chủ trương xã hội hóa ngành xuất bản đồng
thời cịn nâng cao chất lượng xuất bản phẩm đáp ứng nhu cầu ngày càng đa
4


dạng, khó tính của thị trường. Hoạt động liên kết này phát triển mạnh vào những
năm 1995 – 1998 và hiện nay trở thành tất yếu của mỗi nhà xuất bản.
Hoạt động liên kết xuất bản được thể hiện trong điều 20 của Luật xuất
bản:
1) Nhà xuất bản được liên kết với tác giả chủ sở hữu tác phẩm, cá nhân có
chứng nhận đăng ký kinh doanh về in hoặc phát hành xuất bản phẩm và tổ chức
cá nhân có tư cách pháp nhân để tổ chức bản thảo và in thành từng xuất bản
phẩm.
2) Giám đốc nhà xuất bản tổ chức biên tập hoàn chỉnh và ký duyệt bản
thảo trước khi đi in, ký duyệt xuất bản phẩm trước khi phát hành.
3) Tổ chức cá nhân liên kết với nhà xuất bản quy định tại khoản 1 điều

này được đứng tên trên xuất bản phẩm và liên đới chịu trách nhiệm trước pháp
luật với những xuất bản phẩm liên kết.
Luật cũng ghi rõ rằng phải ghi trên địa chỉ các đối tác liên kết xuất bản in
và phát hành lên xuất bản phẩm. Thực chất đây là hoạt động mà các cá nhân, tổ
chức liên kết cùng nhà xuất bản để tạo ra những cuốn sách đáp ứng nhu cầu thị
trường. Nó là tiền đề của mơ hình thống nhất ba khâu về một mối và hiện nay có
ba hình thức liên kết: Góp vốn; Khơng góp vốn; Phát hành.
1.3. Sách văn học
Sách văn học là sách chứa đựng yếu tố thẩm mỹ cao, mang tính nghệ
thuật, nó tái hiện những vấn đề của đời sống xã hội và con người,đưa những vấn
đề đó vào trang sách. Sách văn học thường mang tính nhân văn nhân đạo sâu
sắc,ảnh hưởng tới tâm tư người đọc.
Trong một góc nhìn nào đó, sách văn học cũng là hàng hoá - một thứ hàng
hoá chứa yếu tố đặc biệt,hình thức là vật chất hữu hình nhưng tác dụng lại là
tinh thần vơ hình.

5


2. Cơ sở của hoạt động liên kết xuất bản
Hoạt động liên kết xuất bản ra đời là một tất yếu phù hợp với hoạt động
xuất bản và phát hành hiện nay. Nó ra đời góp phần thỏa mãn nhu cầu thị trường
và xu hướng xã hội hóa hoạt động xuất bản. Liên kết giúp nhà xuất bản và
doanh nghiệp tận dụng các điều kiện của nhau. Nhà xuất bản ln trong tình
trạng thiếu vốn, việc khai thác bản thảo gặp nhiều khó khăn, nắm bắt nhu cầu thị
trường kém và bị ách tắc trong việc tìm kiếm đầu ra cho xuất bản phẩm. Trong
khi đó các doanh nghiệp, cơng ty phát hành sách lại có nguồn vốn đầu tư, bản
thảo, hệ thống phát hành ( tiêu thụ) và họ muốn chủ động về nguồn hàng song
lại khơng có giấy phép xuất bản. Các doanh nghiệp còn cọ sát với khách hàng
thường xuyên nên nắm bắt nhu cầu rất tốt và nhanh nhạy. Vì vậy một lẽ tự nhiên

là các nhà xuất bản và các công ty phát hành sách đến với nhau để liên kết xuất
bản.
Nhờ các hoạt động liên kết này mà các nhà xuất bản có được nguồn bản
thảo đáp ứng đúng nhu cầu, tiêu thụ hàng nhanh và có được nguồn vốn duy trì
hoạt động. Cịn các doanh nghiệp thì có được nguồn hàng độc quyền phát hành
và chủ động trong khai thác hàng hóa. Trải qua thực tiễn, hoạt động liên kết xuất
bản đã khẳng định được nhiều ưu điểm vượt trội và được hầu hết các nhà xuất
bản áp dụng đặc biệt là các nhà xuất bản khơng có sự hỗ trợ của nhà nước. Hoạt
động này hình thành và phát triển dựa trên những cơ sở lý luận sau:
2.1. Xuất phát từ nhu cầu của thị trường
Nhu cầu xuất bản phẩm trong những năm gần đây phát triển mạnh mẽ do
sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đã làm đời sống vật chất cải thiện, đời
sống tinh thần nâng cao.Đời sống ngày càng nâng cao, nhu cầu cũng ngày một
cao và khó tính hơn nữa. Nội dung sách phải đề cập đến mọi lĩnh vực của đời
sống xã hội, từ khoa học tự nhiên đến khoa học xã hội, cơng nghệ, chính trị, văn
học nghệ thuật, hình thức sách cũng yêu cầu nhiều loại kiểu dáng, chủng loại, có
tính thẩm mỹ cao,… không những vậy mà nhu cầu sách đôi khi mang tính thời
6


sự rõ rệt, những sự kiện thời sự giật gân,quan trọng,những tin tức làm xơn xao
dư luận.
Ví dụ:
Năm 2010 có sự kiện chào mừng 1000 năm Thăng Long-Hà Nội , các
nhà xuất bản liên tục ra những cuốn sách về sự kiện này như Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia- Sự thật làm bộ sách Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long,15
cuốn sách tiêu biểu trong bộ sách này gồm: "Sự nghiệp giải phóng Thăng Long Hà Nội", "Vương triều Lý - Trần với kinh đô Thăng Long", "Mộc bản triều
Nguyễn - Chiếu dời đô và một số kiệt tác", "Các làng khoa bảng Thăng Long Hà Nội", "Ngô Bảo Châu - rạng danh trí tuệ Việt Nam" v.v…
Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông nhân sự kiện này cũng ra mắt bộ sách
gồm 13 cuốn về Thăng Long - Hà Nội, trong đó có 10 cuốn song ngữ đã được

giới thiệu tại Hội chợ sách quốc tế Việt Nam lần thứ III.
Bộ sách gồm: 10 cuốn song ngữ Việt – Anh (Danh thắng Hà Nội, Món ngon Hà
Nội, Sinh hoạt nghệ thuật dân gian Hà Nội, Lễ hội Hà Nội, Danh nhân Hà Nội,
Mỹ thuật Hà Nội, Cơng trình kiến trúc Hà Nội, Trường học Hà Nội xưa, Di tích
lịch sử văn hóa Hà Nội, Làng nghề thủ cơng Hà Nội); Ngơn ngữ văn hóa Thăng
Long - Hà Nội 1000 năm; 1000 Nhân vật lịch sử, văn hóa Thăng Long - Hà Nội;
Thăng Long - Hà Nội trên tem Bưu chính.
Tuy nhiên nhu cầu của khách hàng lại ln thay đổi, chỉ tồn tại trong khoảng
thời gian nào đó sau lại lắng xuống và nhường chỗ cho những đầu sách mới lên
ngơi. Nó như vậy để thấy được rằng nhiệm vụ của các nhà xuất bản và doanh
nghiệp là làm sao luôn đi theo nhu cầu của các khách hàng. Trước sự phong phú
về nhu cầu và luôn biến đổi nhu cầu của khách hàng thì các nhà xuất bản khơng
thể bao qt được hết thị trường dù có nỗ lực đến đâu chăng nữa. Vì vậy những
nhà phát hành là người trực tiếp tiếp xúc khách hàng nên hiểu tâm lý khách hàng
hơn cả họ nắm bắt chính xác bắt chính xác nhu cầu khách hàng trong những
khoảng thời gian nhất định. Từ hiện trạng này mà các nhà xuất bản và phát hành
7


cần phải liên kết lại với nhau trong việc khai thác bản thảo, phát hành và thậm
chí cả vốn in, xuất bản để cho ra những đầu sách đánh trúng nhu cầu khách hàng
giúp cho khâu tiêu thụ nhanh chóng thu được lợi nhuận về phía mình một cách
hợp pháp. Do vậy ta có thể khẳng định xuất phát từ nhu cầu thị trường mà các
nhà xuất bản và doanh nghiệp tư nhân liên kết lại với nhau.
2.2.

Xuất phát từ yêu cầu xã hội hóa hoạt động xuất bản
Xã hội hóa hoạt động xuất bản là việc huy động sự tham gia của nhiều tổ

chức, đơn vị cá nhân cùng góp phần hỗ trợ nhà xuất bản trong hoạt động xuất

bản nhằm nâng cao hiệu quả của công tác xuất bản. Mục đích của xã hội hóa
xuất bản là tạo điều kiện cho nhiều đầu sách có giá trị phù hợp với thị trường.
Đồng thời có thể huy động được các nguồn lực bên ngoài vào nhằm phát huy
hiệu quả của sách trong đời sống.
Trên thực tế nhà xuất bản khơng thể tự mình thực hiện các khâu của hoạt
động xuất bản một cách độc lập, bởi phải phụ thuộc vào đội ngũ cộng tác viên,
các nhà in và cơ sở phát hành. Nhà xuất bản chỉ là danh nghĩa có giấy phép hợp
pháp. Mặt khác,trước đổi mới hoạt động xuất bản được nhà nước hỗ trợ rất
nhiều để đảm bảo đúng định hướng. Nhà nước trợ cấp từ khâu bản thảo đến phát
hành và theo đó nhà xuất bản không phải chịu trách nhiệm trong việc xuất bản
sách. Từ sau khi cơ chế thị trường mở cửa thì nhà xuất bản và doanh nghiệp phải
tự chủ trong hoạt động của mình. Do vậy các nhà xuất bản lâm vào tình trạng
thiếu vốn và đội ngũ biên tập viên cịn hạn chế về trình độ và năng lực. Mặt
khác sách xuất bản ra không đáp ứng đúng nhu cầu của thị trường. Chính vì vậy
rất cần có sự phối hợp của các lực lượng khác cùng tham gia xuất bản sách.
Song trong thực tế hiện nay nhiều cá nhân, tổ chức và các đơn vị phát hành có
thuận lợi về vốn , bản thảo mạng lưới phát hành mà nếu nhà xuất bản tận dụng
được sẽ tạo ra nhiều đầu sách tiêu thụ tốt, khơng mất nhiều vốn.Về phía các cá
nhân tổ chức lại khơng có giấy phép xuất bản nên muốn làm sách cũng không
được. Do vậy hai bên có nhu cầu hợp tác lại với nhau cho ra đầu sách đáp ứng
nhu cầu của thị trường.
8


Nói như vậy để thấy được rằng xã hội hóa hoạt động xuất bản là cần thiết.
Từ đây hoạt động liên kết xuất bản luôn đi song hành. Liên kết xuất bản diễn ra
mạnh làm q trình xã hội hóa diễn ra nhanh rộng hơn. Hoạt động này làm cho
hoạt động xuất bản có lực lượng đơng đảo tham gia để tạo ra những bản thảo
hay, có ý nghĩa, giảm gánh nặng cho nhà xuất bản và quản lý của nhà nước. Từ
đây nhà nước chỉ cần quản lý ở tầm vĩ mô dựa vào hệ thống luật pháp.

II. VAI TRÒ CỦA LIÊN KẾT XUẤT BẢN TRONG NHÀ XUẤT BẢN
THỜI ĐẠI
1.Thông tin khái quát về Nhà xuất bản thời đại
Nhà Xuất bản Thời Đại (Times publisher Corp) trực thuộc Hội xuất bản
Việt Nam,có trụ sở chính tại Nhà B15, Lơ 2, Mỹ Đình 1, Từ Liêm, Hà Nội.
Ngày 22/7/2009, Nhà xuất bản Thời Đại chính thức ra mắt, trở thành
thành viên thứ 56 trong làng xuất bản Việt Nam. Nhà xuất bản Thời Đại là một
tổ chức xuất bản hoạt động trên các lĩnh vực tư tưởng và văn hố; có nhiệm vụ
xuất bản các xuất bản phẩm của Hội Xuất bản Việt Nam và nhiệm vụ thông tin
tuyên truyền chủ trương đường lối và pháp luật của Đảng và Nhà nước. Khơng
bó hẹp trong các lĩnh vực đó, Nhà xuất bản Thời Đại cịn xuất bản sách kiến
thức phổ thơng về khoa học - cơng nghệ, kinh tế; sách văn hố - xã hội, nghệ
thuật, văn học; từ điển phổ thông các loại (trừ các loại từ điển chuyên ngành
không thuộc chức năng của cơ quan chủ quản); sách nghiệp vụ, giáo trình, tài
liệu tham khảo dùng cho các hệ đào tạo thuộc ngành xuất bản...
Trong số 56 Nhà xuất bản tại Việt Nam, Nhà xuất bản Thời Đại là đơn vị
duy nhất trực thuộc Hội Xuất bản Việt Nam. Qua gần ba năm đi vào hoạt động,
Nhà xuất bản Thời Đại đã khẳng định được thương hiệu của mình, tạo nên
những ấn phẩm có giá trị, góp phần giới thiệu những tác phẩm hay,di sản văn
hoá dân tộc, tinh hoa văn hoá thế giới… đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá,
nâng cao dân trí và đời sống tinh thần của nhân dân; mở rộng quan hệ với các tổ
chức xuất bản quốc tế nhằm xây dựng và phát triển sự nghiệp xuất bản, in ấn,
phát hành của Việt Nam.
9


2.Vai trò của liên kết xuất bản đối với Nhà xuất bản Thời Đại
Hoạt động liên kết xuất bản trong những năm vừa qua phát triển một cách
mạnh mẽ. Nó được các doanh nghiệp cũng như các nhà xuất bản sử dụng thu
được nhiều thành quả lớn. Nhờ liên kết xuất bản mà các doanh nghiệp và nhà

xuất bản chủ động được nguồn hàng và tranh thủ được các điều kiện của nhau
trong quá trình liên kết, khai thác lợi thế của nhau.
Nhà xuất bản Thời Đại có số sách liên kết lớn, năm 2010 sách liên kết
chiếm 92,3%, bởi vậy liên kết xuất bản có vai trị vơ cùng quan trọng , có ý
nghĩa sống cịn đối với nhà xuất bản. Hàng năm Nhà xuất bản Thời Đại đã liên
kết với nhiều doanh nghiệp như công ty sách Alpha Books, cơng ty văn hóa
truyền thơng Nhã Nam, nhà sách Hương Thủy,....để đưa ra thị trường nhiều
cuốn sách hay có chất lượng, những sản phẩm liên kết của Nhà xuất bản Thời
Đại được rất nhiều bạn đọc yêu thích, đánh giá cao bởi chất lượng tốt, mẫu mã
và chủng loại đa dạng phong phú.Điều này góp phần tạo uy tín cho thương hiệu
của Nhà xuất bản và các doanh nghiệp liên kết. Nhờ liên kết xuất bản mà Nhà
xuất bản Thời Đại có được được nhiều lợi thế như:
2.1. Xuất bản tạo ra nguồn hàng phong phú
Nhà xuất bản muốn phát triển liên tục và phát triển ổn định thì khơng
những phải có được bản thảo hay mà phải có được bản thảo phong phú,khong
những phải tìm được đầu ra tốt mà cịn phải có đầu vào kịp thời nhanh chóng để
thường xuyên bổ sung sách cho tiêu thụ. Nhu cầu của thị trường cũng không
đồng nhất, mỗi đối tượng khách hàng lại có những nhu cầu khác nhau vì vậy các
loại sách phải làm sao nắm bắt được hết sự phong phú của nhu cầu để đáp ứng.
Hoạt động liên kết xuất bản đã tạo ra được một nguồn hàng đáp ứng được mọi
nhu cầu của khách hàng.Với sự năng động nhạy bén trong nghiên cứu nhu cầu
thị trường, Nhà xuất bản Thời Đại đã liên kết ở tất cả các mảng sách: văn học,
10


thiếu nhi, y học, khoa học đời sống, mỹ thuật,... để đáp ứng đòi hỏi của thị
trường.
2.2. Liên kết xuất bản tạo ra được những mặt hàng sách phù hợp với nhu cầu
của thị trường
Nhu cầu về sách trên thị trường rất phức tạp, đa dạng song cũng rất cụ thể

tùy từng lứa tuổi, trình độ và giới tính, từ đó kéo theo các xuất bản phẩm của các
nhà xuất bản nói chung và Nhà xuất bản Thời Đại nói riêng cũng phải chạy theo
nhu cầu và bám sát nó. Kiểu dáng, mẫu mã, chủng loại cũng ngày càng thu hút
khách hàng hơn, truyện tranh của thiếu nhi khơng cịn in trên chất liệu giấy
truyền thống mà chuyển sang làm mơ hình in trên bìa cứng và hình dáng khơng
cịn là hình vng, hình chữ nhật đơn thuần mà là hình dáng các đồ vật u
thích, các con vật ngộ nghĩnh để đánh vào thị hiếu, sở thích của trẻ em.
Do chất lượng cuộc sống nâng cao, khả năng về kinh tế có điều kiện hơn
khách hành ln hướng đến sự hồn thiện, hồn mĩ. Đời sống ngày càng tăng
địi hỏi sách phải có chất lượng cao đó là những cuốn sách khơng chỉ hay về nội
dung mà cịn đẹp về hình thức. Liên kết xuất bản đã giúp cho Nhà xuất bản tranh
thủ được vốn,tạo ra được nhiều mặt hàng sách có chất lượng phù hợp với bạn
đọc.
2.3 Liên kết xuất bản mạng lại hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội cao

 Hiệu quả xã hội
Khi liên kết xuất bản Nhà xuất bản Thời Đại luôn đặt ra mục tiêu và
phương châm hoạt động, chỉ liên kết những sách bổ ích, khơng kinh doanh sách
cấm, đảm bảo đúng định hướng...
Mặt hàng sách liên kết của Nhà xuất bản Thời Đại thường là đi đúng vào
thực tiễn ứng dụng trong cuộc sống ,do đó góp phần nâng cao hiểu biết khám
phá về mọi lĩnh vực cho bạn đọc, đặc biệt là lĩnh vực tri thức, tìm kiếm thơng
tin, thơng qua những xuất bản phẩm thực sự có ý nghĩa, có giá trị đối với đường
11


lối chủ chương, chính sách của đảng và nhà nước được truyền tải sâu rộng đến
các tầng lớp nhân dân giúp họ có cái nhìn đúng đắn và tồn diện hơn.
Bên cạnh đó sách liên kết của cịn góp phần hoàn thiện nhân cách con
người hướng họ đến những giá trị Chân - Thiện - Mĩ. Sách góp phần đưa bạn

đọc đến với nền văn hóa truyền thống, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu những
tinh hoa của nền văn hóa thế giới. Từ đó gián tiếp giúp hoạt động giao lưu, giao
thoa văn hóa phát triển mạnh, nền văn hóa Việt Nam cũng được thế giới biết
đến.
 Hiệu quả kinh tế
Hoạt động liên kết xuất bản không những mạng lại hiệu quả xã hội mà còn đem
lại cho Nhà xuất bản Thời Đại một nguồn lợi. Nó giúp Nhà xuất bản có được
nguồn vốn, nguồn hàng phong phú có chất lượng.Mặt khác khi liên kết xuất bản,
Nhà xuất bản không phải lo đầu ra cho xuất bản phẩm vì các doanh nghiệp liên
kết đã có hệ thống phát hành,nhanh nhạy trong việc khai thác tiếp cận thị
trường.

12


CHƯƠNG II
HOẠT ĐỘNG THỰC THI QUY CHẾ LIÊN KẾT XUẤT BẢN TRONG
XUẤT BẢN SÁCH VĂN HỌC CỦA NHÀ XUẤT BẢN THỜI ĐẠI
I. HÌNH THỨC LIÊN KẾT SÁCH VĂN HỌC CỦA NHÀ XUẤT BẢN
THỜI ĐẠI
1. Liên kết góp vốn
Đối với liên kết góp vốn cả Nhà xuất bản Thời Đại cùng đối tác liên kết
phải cùng nhau gắn kết trong tất cả các khâu,bao gồm nghiên cứu thị
trường,khai thác bản thảo,biên tập,....
 Nghiên cứu nhu cầu
Đây là khâu quan trọng trước khi nhà xuất bản khi tiến hành xuất bản một
cuốn sách đặc biệt là sách văn học. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc sách có tiêu
thụ tốt trên thị trường hay không? Trong hoạt động liên kết xuất bản thì nghiên
cứu nhu cầu là một cơng việc thật cần thiết. Nó giúp cho nhà xuất bản nhận biết
những nhu cầu thật cụ thể của khách hàng và biết đợc mức cầu để đặt ra lượng

hàng hố tương thích, xác định được cơ cấu nội dung, chủng loại hàng hoá xuất
bản phẩm..
Nhà xuất bản Thời Đại thường áp dụng biện pháp nghiên cứu nhu cầu tại
cửa hàng, tại cơ quan, đoàn thể hoặc phát phiếu phỏng vấn…

 Khai thác bản thảo
Đây là khâu đầu vào quan trọng có ảnh hưởng đến chất lượng của cuốn
sách. Bản thảo là một phần không thể thiếu của công tác xuất bản- in sách. Và
nó cũng là điều kiện tiên quyết của hoạt động liên kết bởi lẽ chất lượng sách sẽ
là vấn đề cốt lõi để tìm kiếm lợi nhuận trong kinh doanh xuất bản phẩm. Nhận
thức được rõ vị trí, vai trị của việc khai thác bản thảo nên Nhà xuất bản Thời
Đại cùng với các đối tác liên kết luôn chú trọng, quan tâm và tận dụng nguồn
13


khai thác một cách tối đa, bằng nhiều hình thức và nhiều nguồn khác nhau để có
được những bản thảo hay nhất. Nguyên tắc để khai thác bản thảo của doanh
nghiệp liên kết xuất bản hiện naylà: phù hợp với nhu cầu trên thị trường và bản
thảo phải có tính khả thi. Đây là 2 nguyên tắc vàng quan trọng dành cho cán bộ
khai thác bản thảo.
Phương pháp tiến hành khai thác bản thảo của nhà xuất bản Thời Đại
được tiến hành từ các nguồn sau:
Nhà xuất bản chủ động đặt hàng với các các tác giả, nhà văn, nhà giáo,…
để có được những tác phẩm nghệ thuật hay.
Khai thác bản thảo từ các doanh nghiệp(đối tác liên kết): Các doanh
nghiệp thường rất chủ động trong việc tìm kiếm bản thảo để có được những xuất
bản phẩm có giá trị.Khi liên kết với các doanh nghiệp Nhà xuất bản Thời Đại sẽ
tận dụng được luôn nguồn này.

 Biên tập bản thảo

Đây là khâu cực kỳ quan trọng, quyết định đến chất lượng cuốn sách,đặc
biệt khi sách văn học là loại sách được nhiều đọc giả ưa thích,địi hỏi biên tập
viên phải cẩn trọng tỉ mỉ,có khả năng cảm thụ nghệ thuật để phát hiện ra những
chỗ hay,nâng cao giá trị tác phẩm.Đối với khâu biên tập Nhà xuất bản Thời Đại
phải kiểm tra chặt chẽ rồi mới cho xuất bản.

 Tổ chức in và phát hành
Nhà xuất bản Thời Đại cùng doanh nghiệp cũng liên kết với các công ty
in.Do hoạt động liên kết,cả hai bên cũng cần có thương hiệu và uy tín nên chất
lượng của xuất bản phẩm cũng không ngừng tăng lên và ngày càng đa dạng hơn.
Hoạt động phát hành nhờ có hệ thống mạng lưới tiêu thụ rộng khắp của các
doanh nghiệp nên có được thị trường rộng lớn đẻ tiêu thị sản phẩm liên kết xuất
bản.Đồng thời với đội ngũ nhân viên năng động,nhạy cảm với những biến động
của thị trường và có thái độ phục vụ nhiệt tình,có trình độ nên việc tiêu thụ
14


không chỉ sách văn học mà mà tất cả các loại sách khác rất tốt.Phát hành thu
được vốn và có lãi là coi như đã kết thúc một quá trình liên kết xuất bản giữa
Nhà xuất bản Thời Đại với doanh nghiệp và từ đó ta có thể đánh giá được hiệu
quả của hoạt động này nhờ vào lợi nhuận mang lại.
2. Liên kết khơng góp vốn
Có thể nói đây là hình thức liên kết được Nhà xuất bản Thời Đại sử dụng
nhiều nhất. Liên kết khơng góp vốn tức là các doanh nghiệp liên kết sẽ đầu tư
toàn bộ vốn để khai thác bản thảo, xin giấy phép xuất bản sau đó in và phát hành
độc quyền và cơng ty phải chịu mọi khoản lỗ, lãi sẽ được hưởng trọn. Nhà xuất
bản Thời Đại chỉ chịu trách nhiệm về nội dung bản thảo và cấp giấy phép xuất
bản, giấy kế hoạch, và có trách nhiệm trước pháp luật về nội dung cuốn sách.
Trong hình thức này thì Nhà xuất bản Thời Đại chỉ nhận được một khoản quản
lý phí nhất định 5->10% cho sách văn học.

Liên kết khơng góp vốn là hình thức thơng dụng nhất của Nhà xuất bản
Thời Đại bởi hiện nay Nhà xuất bản vẫn còn khó khăn về vốn cũng như phát
hành trong khi đó doanh nghiệp có tiềm lực kinh tế rất mạnh, mạng lưới phát
hành rộng, làm ăn có hiệu quả nên hình thức khơng góp vốn khá phù hợp .Khi
thực hiện hình thức liên kết này thì Nhà xuất bản Thời Đại sẽ không phải bỏ vốn
,không mất nhiều công sức mà vẫn có lợi nhuận cịn doanh nghiệp có thể nắm
chọn được nguồn hàng, độc quyền về giá cả, triết khấu và vả khâu tiêu thụ nên
giá cả có thể phải chăng do triết khấu cao.
3. Liên kết phát hành
Hình thức này cũng thường được Nhà xuất bản Thời Đại áp dụng bởi vì
nhà xuất bản cịn yếu trong việc tìm đầu ra cho xuất bản phẩm,mạng lưới tiêu
thụ hạn chế, hệ thống phát hành hoạt động kém hiệu quả . Trong trường hợp
này thì Nhà xuấ bản Thời Đại sẽ đầu tư tồn bộ chi phí để xuất bản và in sách và
các doanh nghiệp sẽ chịu trách nhiệm phát hành độc quyền những xuất bản
phẩm này.
15


Ưu điểm của hình thức này là cơng ty được quyền tiêu thụ sách, chủ động
triết khấu bán lẻ. Còn Nhà xuất bản Thời Đại không phải đầu tư cho việc phân
phối sách và có thể tập trung vào khai thác sản xuất các đầu sách văn học khá
II. THỰC TRẠNG LIÊN KẾT XUẤT BẢN SÁCH VĂN HỌC Ở
NHÀ XUẤT BẢN THỜI ĐẠI
1. Ưu điểm
Nhà xuất bản Thời Đại có số sách liên kết chiếm đa số với nhiều đầu sách
hay,có giá trị cao đặc biệt là sách văn học. Hình thức liên kết xuất bản đã giúp
cho Nhà xuất bản Thời Đại có thể tận dụng được mọi nguồn lực. Có thể nói, nhờ
có liên kết xuất bản mà Nhà xuất bản Thời Đại cùng các công ty sách đã có
nhiều thuận lợi hơn khi tham gia vào thị trường sách, góp phần đẩy nhanh q
trình đưa sách đến với người tiêu dùng.Con số sách liên kết trong thời gian qua

đã cho thấy sức hút của hình thức xuất bản khá mới mẻ này. Nhờ vào hoạt động
liên kết xuất bản mà Nhà xuất bản Thời Đại đã góp phần mở rộng mối quan hệ
trên thị trường không chỉ với các tác giả mà còn hợp tác với nhiều bạn hàng, tạo
mối quan hệ tốt cho sau này. Đồng thời khi tham gia liên kết, Nhà xuất bản còn
khẳng định uy tín của mình trên thị trường. Các mặt hàng sách liên kết khơng
chỉ có nội dung hay mà cịn hình thức đẹp và đảm bảo đúng định hướng của nhà
nước. Các xuất bản phẩm liên kết của Nhà xuất bản Thời Đại đóng vai trị quan
trọng trong giáo dục, hình thành nhân cách, nâng cao tri thức, trình độ,…
Riêng với sách văn học, thời gian qua nhiều cuốn sách đã được ra mắt
bạn đọc dưới hình thức liên kết xuất bản với các cơng ty văn hóa truyền thơng
như Cơng ty văn hóa Đơng A, Cơng ty văn hóa Phương Nam, Cơng ty văn hóa
và truyền thơng Nhã Nam, Công ty sách Bách Việt, Công ty truyền thông Hà
Thế, Thái Hà Books, Trung tâm văn hóa và ngơn ngữ Đông Tây,… cũng như
nhiều nhà sách tư nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động phát hành sách. Cũng
bởi các đơn vị làm sách tư nhân đã nắm được thị hiếu của người đọc hiện nay,
đồng thời với những thuận lợi mà Nhà xuất bản Thời Đại khó có thể có được
nên sự tham gia của họ vào hoạt động xuất bản đã làm cho thị trường xuất bản
16


nói chung, thị trường sách văn học nói riêng trở nên năng động hơn bao giờ hết.
Sự nhạy bén trong việc tiếp cận thị trường, khai thác nguồn sản phẩm (tác phẩm
văn học) đã là yếu tố thúc đẩy quá trình một tác phẩm đến với người đọc.
Nhiều cuốn sách được giải thưởng Nobel, Goncourt, Booker, những đầu
sách văn học best-seller ở nước ngồi đã nhanh chóng được chuyển ngữ và có
mặt trên thị trường sách văn học trong nước. Có những đơn vị hoạt động trong
lĩnh vực xuất bản, phát hành đã có được khả năng tiếp cận nhanh nhạy với các
đối tác, tác giả ngoài nước trong việc ký kết bản quyền, giới thiệu tác phẩm
nước ngoài với bạn đọc trong nước. Khi liên kết với Nhà xuất bản Thời Đại, các
đơn vị này sẽ phát huy được khả năng, ưu thế của mình.

Việc gia nhập cơng ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học tưởng như
là trở ngại cho các đơn vị làm sách nói chung và Nhà xuất bản Thời Đại nói
riêng, nhưng thực tế cho thấy, với những đơn vị làm sách có tính chun nghiệp,
biết khai thác nguồn sản phẩm thì sách dịch vẫn dễ dàng, nhanh chóng đến được
với độc giả trong nước. Người đọc vẫn có thể cập nhật được những tri thức mới
của nhân loại cũng bởi khả năng ứng biến của những người làm sách (cả khâu
xuất bản và phát hành) trong bối cảnh của cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế.
Nhà xuất bản Thời Đại đặc biệt chú ý liên kết với các công ty sách ở mảng
sách văn học dịch, cụ thể là các tiểu thuyết ngơn tình Trung Quốc. Các tiểu
thuyết ngơn tình Trung Quốc mang tính giải trí cao, được bạn đọc đón nhận
nồng nhiệt. Với mảng sách này Nhà xuất bản có nhiều đầu sách “hot” như:
Ánh trăng khơng hiểu lịng tơi (Tân Di Ổ);Thiếu nữ tồn phong (Minh Hiểu
Khê); Tơi là tất cả của tên ấy (Lâm Ngân Hỷ); Mạnh mẽ khi yêu( Quý Khả
Tường);...do Nhà xuất bản Thời Đại liên kết với công ty sách Bách Việt ấn hành.
Việc liên kết xuất bản sách văn học của Nhà xuất bản Thời Đại luôn đảm
bảo được định hướng của Đảng và Nhà nước. Để đảm bảo uy tín của mình Nhà
xuất bản luôn quan tâm đến hoạt động liên kết để có thể xuất bản những cuốn
sách văn học vừa đáp ứng nhu cầu xong vẫn đảm bảo mang tính định hướng và
17


quy định của pháp luật. Nội dung chất lượng của các xuất bản phẩm luôn được
đặt lên hàng đầu, Nhà xuất bản khá quan tâm tới tất cả các khâu, từ khâu khai
thác đã có sự lựa chọn kỹ càng dù khai thác bản thảo trong nước hay nước ngồi
thì Nhà xuất bản cũng cố gắng đảm bảo đi đúng định hướng, không trái với
thuần phong mỹ tục của dân tộc.
Nhờ có liên kết xuất bản mà sách văn học của Nhà xuất bản Thời Đại đã
đáp ứng được nhu cầu thị truờng, trong điều kiện cạnh tranh hiện nay thì việc
thoả mãn nhu cầu thị truờng là một điều tất yếu. Do làm tốt các khâu trong quá
trình liên kết như nghiên cứu thị trường,khai thác bản thảo,in ấn,phát hành,... mà

Nhà xuất bản đã góp phần làm cho thị truờng thêm sôi động, phong phú về nội
dung , đa dạng về hình thức, giúp đáp ứng tốt nhu cầu và cạnh tranh trên thị
truờng .
Nhà xuất bản khi tham gia liên kết sách văn học với các doanh nghiệp đã
tìm được nhiều nguồn bản thảo có giá trị từ các doanh nghiệp cũng như Nhà
xuất bản nuớc ngoài hay các tác giả để tạo ra một nguồn sách đa dạng, phong
phú đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của khách hàng, đặc biệt là giới trẻ ngày càng có
xu huớng đọc sách ngoại văn nhiều.
Có rất nhiều cuốn sách văn học liên kết có giá trị, hay được bạn đọc đón
nhận như:
Cuốn Giải thốt trong lịng tay được dịch sang tiếng Việt từ bản tiếng
Anh của Michael Richards. Sách dày hai tập, tổng cộng hơn 1.000 trang, do
Công ty Thiện Tri Thức liên kết xuất bản với Nhà Xuất Bản Thời Đại ấn hành.
Cuốn sách Cú sốc đầu đời do FPT Polytechnic phối hợp cùng Nhà xuất
bản Thời Đại phát hành ngày 24/11/2011đã có sức lan tỏa nhanh chóng và nhận
được sự ủng hộ nhiệt tình của độc giả trên khắp mọi miền tổ quốc.Cú sốc đầu
đời là cuốn sách tập hợp các bài thi của độc giả trong cuộc thi cùng tên do FPT
Polytechnic phối hợp cùng báo điện tử Vnexpress.net và Ione.net tổ chức.

18


Cuốn sách không đơn thuần là tác phẩm văn học mà còn là cẩm nang về
kỹ năng sống, giúp giới trẻ tự tin đối mặt với những vấp ngã đầu đời.Sau cú sốc
trượt cấp ba, nỗi đau mất người thân hay khi phát hiện mình mắc bệnh hiểm
nghèo là niềm lạc quan,tinh thần mạnh mẽ,vững vàng vươn lên của mỗi tác giả.
Có thể nói hoạt động liên kết xuất bản sách văn học của Nhà xuất bản
Thời Đại trong thời gian qua đã có những thành tựu hết sức to lớn,nó phản ánh
sự tích cực của liên kết đem lại.
2. Nhược điểm

Tuy đạt được nhiều thành tựu to lớn nhưng Nhà xuất bản Thời Đại cũng
mắc phải khơng ít những sai lầm trong quá trình liên kết, gây nên những hậu quả
đáng tiếc.Trong quá trình liên kết Nhà xuất bản Thời Đại buông lỏng quản lý, họ
gần như chỉ cấp giấy phép cịn các phần việc từ biên tập, trình bày, tổ chức in ấn
và tiêu thụ đều để cho đối tác liên kết thao túng; hoặc như hiện tượng thương
mại hóa, khơng tn thủ những quy định về nộp lưu chiểu. Cũng đã có lần Nhà
xuất bản Thời Đại khơng biết mặt mũi đứa con tinh thần của mình, họ chỉ đảm
nhận việc cấp giấy phép, giống như “công ty cho thuê thương hiệu”. Nhà xuất
bản do không nắm được thị trường và chạy theo lợi nhuận đã giao cho đối tác
liên kết lo toàn bộ các khâu của quy trình xuất bản, dẫn tới cho ra đời nhiều
19


cuốn sách có nội dung vơ bổ, thiếu tính định hướng cho độc giả, thậm chí có tác
phẩm sau khi ra đời đã gây bức xúc trong dư luận,vi phạm nghiêm trọng bản
quyền tác giả.
Ví dụ :
Năm 2011 Nhà xuất bản Thời Đại liên kết với công ty sách Alpha books
phát hành cuốn sách có nhan đề Nhật ký vùng tâm chấn - 6 ngày kinh hoàng ở
Sen dai.Trong cuốn sách nói trên có in hai bài viết của tác giả Nguyễn Đình
Đăng là bài Nhật Bản – một đất nước thực sự vĩ đại và Fukushima 1 không phải
là Chernobyl thứ hai nhưng lại không xin phép tác giả.Khi tác giả viết đơn khiếu
nại vi phạm bản quyền, yêu cầu Nhà xuất bản Thời Đại giải thích rõ ràng thì vỡ
lẽ ra là công ty sách Alpha books mới là đơn vị đứng ra xuất bản, giữ bản quyền
và phải chịu trách nhiệm về việc xuất bản cuốn sách này còn Nhà xuất bản Thời
Đại chỉ cấp giấy phép xuất bản do cơng ty sách Alpha books, hồn tồn khơng
biết mặt mũi “đứa con tinh thần” của mình.

Bìa của cuốn sách “ Nhật ký vùng tâm chấn – 6 ngày kinh hoàng ở Sendai”
20