1
MỤC LỤC
STT
1
Nội dung
Trang
MỞ ĐẦU
1
1.1
Lý do chọn đề tài
1
1.2
Mục đích nghiên cứu
2
1.3
Đối tượng nghiên cứu
2
1.4
Phương pháp nghiên cứu
2-3
2
NỘI DUNG
4
2.1
Cơ sở lí luận
4
2.2
Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.3
Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Giải pháp 1: Rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân và phòng
2.3.1 chống dịch bệnh Covid-19 cho trẻ thơng qua việc tạo ra các tình
huống để trẻ được thực hành, trải nghiệm.
Giải pháp 2: Lồng ghép giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và
2.3.2 phịng chống dịch Covid-19 cho trẻ thơng qua các hoạt động học.
Giải pháp 3: Lồng ghép rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân
2.3.3 cho trẻ thông qua các hoạt động vui chơi.
Giải pháp 4: Giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và phòng
chống dịch Covid-19 cho trẻ thông qua các hoạt động khác.
Giải pháp 5: Làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp với phụ
2.3.5 huynh trong công tác giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và
cách phòng chống dịch bệnh Covid-19 cho trẻ.
2.3.4
5-6
6
6-10
10-13
13-15
15-16
16-17
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
18
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
19
3.1
Kết luận
19
3.2
Kiến nghị
20
2.4
3
skkn
1
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Có rất nhiều quan điểm khác nhau về kỹ năng sống. Như theo Tổ chức y tế
thế giới (WHO): Kỹ năng sống là khả năng để có hành vi thích ứng và tích cực,
giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc
sống hàng ngày”.[1].Giáo dục kỹ năng sống chính là một trong những q trình
tác động sư phạm có mục đích, có kế hoạch nhằm hình thành năng lực hành động
tích cực, có liên quan tới kiến thức, thái độ, giúp cá nhân có ý thức về bản thân,
giao tiếp, các mối quan hệ xã hội, thực hiện cơng việc, ứng phó hiệu quả với các
tình huống xảy ra.[2].
Ở trẻ lứa tuổi mầm non trong quá trình phát triển nếu như trẻ được uốn
nắn, có được sự giáo dục tốt thì trẻ cũng sẽ có được 1 nhân cách tốt, giúp trẻ có
thể phát triển toàn diện cả thể chất lẫn tinh thần, trẻ sẽ có khả năng thích ứng với
mọi biến động của xã hội khi đang diễn ra ngay xung quanh mình, trẻ sẽ mạnh
dạn tự tin thể hiện mình trong cuộc sống. Riêng với trẻ 5-6 tuổi chính là giai
đoạn trẻ chuẩn bị lên lớp 1, trẻ càng cần được rèn luyện các kỹ năng sống để
phát triển toàn diện về nhân cách, có các kỹ năng tự bảo vệ bản thân và có được
những hành vi ứng xử phù hợp. Bởi vì với thực tế hiện nay, xã hội đang phát
triển vô cùng hiện đại nhưng cũng luôn chứa được những tiềm ẩn, nhiều mối
nguy hiểm có thể xảy ra đến bất cứ lúc nào đối với trẻ em. Nhất là đối với tình
hình dịch bệnh covid hiện nay đang diễn biến rất phức tạp thì việc rèn luyện các
kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ là điều vô cùng cần thiết.
Theo như số liệu thống kê của bộ y tế về tình hình nCoV Việt Nam, Số
liệuvào lúc 10h00’ ngày 27 tháng 01 năm 2022,Việt Nam có tổng cộng 2.187.481
ca mắc covid-19, trong đó số ca đang điều trị 225.707, khỏi bệnh 1.924.609, số ca
tử vong là 37.165 ca.Từ số liệu thống kê cho thấy Covid-19 đang là đại dịch xảy
ra trên toàn cầu, gây rất nhiều biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe của con người.
Trong bối cảnh dịch bệnh đang diễn ra vô cùng nguy hiểm thì có một số trẻ ở các
trường mầm non trên cả nước nói chung và trên địa bàn Thanh Hóa nói riêng đã
phải tạm thời nghỉ học ở nhà và không thể đến trường.
Hiện nay đa số các bậc phụ huynh thường quá bao bọc, bảo vệ con khơng
muốn cho con được trải nghiệm vì thế trẻ cũng khơng có nhiều các kỹ năng
sống, kỹ năng tích cực để trẻ tự bảo vệ bản thân mình. Với xã hội ngày càng
phức tạp hiện nay các tệ nạn xã hội xuất hiện xuất hiện ngày một nhiều hơn,
nguy hiểm có thể xảy ra đối với trẻ ngay bất cứ lúc nào. Một số phụ huynh vì
quá bao bọc hoặc bận bịu cơng việc khơng có nhiều thời gian bên các con nên có
nhiều trẻ rất thụ động khi gặp phải các tình huống nguy hiểm xảy ra khơng biết
cách xử lý dẫn đến có những hậu quả vơ cùng đáng tiếc và thương tâm. Nhiều
cha mẹ chỉ quan tâm chú trọng đến việc phát triển thể chất, phát triển trí tuệ mà
quên đi rằng việc dạy cho trẻ học thêm kỹ năng các kỹ năng tự bảo vệ bản thân
cũng vơ cùng quan trọng nhất là trong tình hình dịch bệnh Covid hiện nay đang
diễn biến phức tạp, Vì thế việc giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ ngay
từ khi còn nhỏ sẽ giúp trẻ có được những kỹ năng tốt để xử lý các tình huống
skkn
2
xảy ra ngay trong cuộc sống hằng ngày, trẻ biết cách tự bảo vệ bản thân, tránh
được những nguy hiểm, tạo cho trẻ nhiều cơ hội để trẻ được trải nghiệm là tiền
đề để trẻ phát triển toàn diện và thành công hơn trong cuộc sống sau này của trẻ.
Trong chương trình giáo dục mầm non, việc dạy các kỹ năng tự bảo vệ
bản thân cho trẻ chưa phải là một tiết dạy riêng biệt, mà chủ yếu là giáo dục
được lồng ghép thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ. Đa số các giáo viên
khi dạy trẻ giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân chỉ cung cấp cho trẻ dựa trên lý
thuyết trẻ ít được thực hành, trải nghiệm, chưa tạo nhiều tình huống xảy ra ngay
trong thực tế cuộc sống hàng ngày của trẻ để trẻ có cơ hội được luyện tập lại
những kiến thức, thực hành những kỹ năng mà mình đã được học để biết cách tự
bảo vệ bản thân. Vì vậy tơi nhận thấy là một người giáo viên trực tiếp chăm sóc
giáo dục trẻ hằng ngày cần phải có những biện pháp hay, thiết thực để giúp trẻ
có những kỹ năng sống, tự bảo vệ bản thân để trẻ thích nghi có những cách giải
quyết tình huống tốt nhất là trong tình hình đại dịch covid-19 đang phức tạp hiện
nay. Nhận thấy được tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng tự bảo vệ bản thân
cho trẻ nên tôi đã luôn suy nghĩ làm sao để có thể tìm tịi để tìm ra những biện
hay giúp trẻ lớp tơi nói riêng và trẻ em cả nước nói chung có kỹ năng tự bảo vệ
bản thân. Chính vì vậy tơi đã lựa chọn đề tài “Một số biện pháp rèn kỹ năng tự
bảo vệ bản thân và phòng chống dịch bệnh covid-19 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi”
để nghiên cứu và áp dụng ngay tại lớp 5-6 tuổi A trường mầm non Cẩm Tâm.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Dựa trên cơ sở nghiên cứu của thực trạng kỹ năng tự bảo vệ bản thân của
trẻ nhằm tìm ra những biện pháp cụ thể để giúp trẻ được phát triển tồn diện, rèn
luyện, hình thành được các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ, để giúp trẻ ln
có những khả năng xử lí tình huống tốt, có những phán đốn được những nguy
hiểm có thể xảy ra với chính mình.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Tập trung nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháprèn kỹ năng tự bảo vệ bản
thân và phòng chống dịch bệnh Covid-19 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi” ngay tại
lớp 5-6 tuổi A trường mầm non Cẩm Tâm.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.4.1. Phương pháp nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý thuyết
Tơi đã thu thập, phân tích, tổng hợp lý luận về các kỹ năng sống, vai trò
của kỹ năng tự bảo vệ bản thân đối với sự phát triển của trẻ.
1.4.2. Phương pháp điều tra khảo sát thực tế
Khảo sát tình hình thực tế về kỹ năng tự bảo vệ bản thân của trẻ ngay tại
nhóm lớp trong các hoạt động hằng ngày của trẻ, vai trò của các kỹ năng tự bảo
vệ bản thân và sự ảnh hưởng của dịch bệnh Covid- 19 đối với sự phát triển toàn
diện của trẻ.
1.4.3. Phương pháp thống kê, xử lý số liệu
skkn
3
Tôi đã sử dụng để đánh giá những kết quả đã đạt được, so sánh , đối chứng các
kết quả trước và sau khi áp dụng biện pháp.
1.4.4. Phương pháp quan sát, đàm thoại
Tôi vận dụng các biện pháp quan sát và đàm thoại cùng trẻ khi tạo ra các tình
huống ngay tại nhóm lớp một cách tích cực.
1.4.5. Phương pháp thực hành, trải nghiệm
Vận dụng các biện pháp thực hành, trải nghiệm vào thực tế của lớp.
skkn
4
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận
Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là gì ? Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là mở rộng
những hiểu biết của trẻ về những sự việc diễn ra xung quanh mình để có những
hành động đúng, biết cách để bảo vệ mình an tồn trước những sự việc diễn
ra[3].Khi trẻ đã có kỹ năng tự vệ bản thân xuất hiện sớm, được giáo dục rèn
luyện các kỹ năng này trong quá trình lâu dài thì trẻ sẽ có một hành trang vơ
cùng quan trọng, giúp trẻ tự biết cách làm sao để có thể tránh khỏi các mối nguy
hiểm hoặc có thể tự do trải nghiệm, khám phá thế giới xung quanh trong phạm
vi an toàn, tự tin hơn trong cuộc sống.
Ở lứa tuổi mầm non, thì đa số trẻ đang cịn rất thụ động, chưa biết phải
làm sao để xử lý những hoàn cảnh nguy cấp, chưa biết cách làm sao để bảo vệ
bản thân hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ khi gặp nguy hiểm. Có rất nhiều ngun
nhân dẫn đến tình trạng này, có thể do cha mẹ, ơng bà trẻ quá bao bọc trẻ, ngay
từ khi sinh ra thì bố mẹ đã luôn cố gắng để tạo ra một môi trường an toàn tuyệt
đối cho trẻ mà quên đi rằng việc hướng dẫn, rèn luyện cho trẻ các kỹ năng biết
những tình huống an tồn và khơng an tồn cũng vơ cùng quan trọng. Vì trẻ em
ln muốn học hỏi, tò mò với bất cứ sự vật, đồ vật nào cũng đều trở thành
những đề tài cực kỳ thu hút trẻ và muốn được khám phá, đó cũng chính là cơ hội
để trẻ có thể trải nghiệm, được mở rộng kiến thức nhưng đồng thời cũng có thể
mang lại những mối nguy hại cho trẻ bất cứ lúc nào, do đó việc dạy cho trẻ có
kỹ năng tự bảo vệ bản thân là vô cùng cần thiết. Vậy nên việc giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ ngay từ khi còn rất nhỏ để trẻ ln có những nhận thức đúng, cách
ứng xử sao cho phù hợp, đối với trẻ mầm non thì việc học thơng qua bắt chước
hoặc thơng qua những luyện tập hằng ngày của trẻ, trong một quá trình lâu dần
sẽ trở thành kỹ năng thường xuyên của trẻ.
Hiện nay tình hình dịch bệnh COVID-19 hay SARS-CoV-2 là một
dịch bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, lây lan rất nhanh trong cộng động. Bệnh
đã lan tràn mạnh mẽ trên toàn thế giới và hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
Số ca mắc và tử vong cũng ngày càng tăng cao. Ở Việt Nam, Covid-19 được xếp
vào bệnh truyền nhiễm nhóm A, nguy cơ ở mức độ khẩn cấp. Cả nước đang tập
trung mọi nguồn lực để chống dịch với nhiều giải pháp khác nhau. [4]. Trẻ mầm
non hệ miễn dịch chưa hồn thiện, nên có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe rất
lớn nếu khơng may trẻ bị nhiễm bệnh, vì vậy hầu như tất các các bậc phụ huynh
và các giáo viên đều rất quan tâm về việc làm sao để giáo dục kỹ năng tự bảo vệ
bản thân cho trẻ trước dịch bệnh Covid-19 khi trẻ đã được trang bị tốt những kỹ
năng giúp trẻ biết cách phòng chống dịch sẽ thích ứng nhanh hơn với tình hình
dịch bệnh hiện nay.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng biện pháp
Trong quá trình thực hiện mục tiêu giáo dục rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ
bản thân đối với trẻ lớp tơi có những thuận lợi và khó khăn như sau:
2.2.1. Thuận lợi:
skkn
5
Các nhóm lớp trong nhà trường ln nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát
sao của Ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn, luôn tạo điều kiện về cơ sở
vật chất, đồ dùng dạy học, tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập tại các
trường điểm do Phịng GD&ĐT huyện tổ chức, nhà trường ln cung cấp đầy đủ
tài liệu bồi dưỡng thường xuyên, trang bị Internet để giúp giáo viên có thể học
tập, tìm tịi về các hoạt động giáo dục kỹ năng sống, cách xử lý các tình huống
thường gặp hằng ngày cho trẻ.
Bản thân khi được giao nhiệm vụ đứng lớp 5 tuổi A luôn nhận được sự tin
tưởng, yêu quý của các bậc phụ huynh. Các bậc phụ huynh lớp tôi đa số đều rất
nhiệt tình hưởng ứng tham gia các phong trào của nhà trường.
Tôi luôn cố gắng học hỏi đồng nghiệp, ln muốn tìm tịi, sáng tạo để có
thể nâng cao trình độ chun mơn của mình, ln nhận thức rõ về tầm quan
trọng của việc rèn luyện kĩ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ mầm non nhất là
trong bối cảnh tình hình dịch covid-19 đang diễn ra vơ cùng phức tạp hiện nay.
2.2.2. Khó khăn:
Chưa có nhiều giáo viên thực sự quan tâm, có nhận thức đúng đắn về ý
nghĩa và tầm quan trọng của việc rèn luyện kỹ năng cho trẻ, việc giáo dục kỹ
năng tự bảo vệ bản thân đang thiên về cung cấp kiến thức trẻ chưa được thực
hành, trải nghiệm với các tình huống giả định để trẻ có cơ hội ơn luyện lại
những kiến thức và kỹ năng đã được học.
Cịn có một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đúng mức hay khi gặp
một số tình huống xảy ra thường ngày của trẻ nhiều phụ huynh chưa có nhiều
kinh nghiệm trong việc giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ.
Một số cha mẹ trẻ quá yêu thương nên luôn bao bọc trẻ, làm tất cả các
công việc cho trẻ mọi lúc mọi nơi nên vơ tình dẫn đến một số trẻ bị quá thụ
động, thiếu hụt cơ bản về kỹ năng sống thường ngày của trẻ.
* Kết quả khảo sát ban đầu:
Sau khi xác định thực hiện đề tài, tôi đã tiến hành các kỹ năng tự bảo vệ
bản thân ở trẻ lớp tôi đầu năm học 2021-2022 kết quả đạt như sau:
STT
Một số kỹ năng tự bảo vệ bản thân
Số lượng
Tỉ lệ
1
Kỹ năng biết xử lí khi gặp hỏa hoạn
14/29
48%
2
Kỹ năng bảo vệ bản thân khi gặp người lạ
13/29
45%
3
Kỹ năng an toàn khi tham gia giao thông.
15/29
52%
4
Kỹ năng bảo vệ bản thân trước dịch bệnh Covid-19
13/29
45%
5
Phụ huynh tích cực phối hợp với giáo viên trong
việc rèn kỹ năng tự bảo vệ bản thân và cách phòng
chống dịch bệnh Covid-19 cho trẻ
13/29
45%
skkn
6
Khi nhìn vào kết quả khảo sát trên cho thấy số trẻ có kỹ năng tự bảo vệ
bản thân đang cịn đạt ở mức thấp, số trẻ có kỹ năng phòng chống dịch bệnh
Covid-19 đang còn nhiều hạn chế. Chưa có nhiều phụ huynh tích cực phối hợp
với giáo viên để rèn kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ. Vì vậy chính từ thực
trạng trên tơi đã đưa ra một số giải pháp để giúp trẻ lớp tôi có những kỹ năng cơ
bản để biết cách tự bảo vệ bản thân mình trong cuộc sống hàng ngày.
2.3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Giải pháp 1: Rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân và phịng
chống dịch bệnh Covid-19 cho trẻ thơng qua việc tạo ra các tình huống để
trẻ được thực hành, trải nghiệm.
Tơi đã ln tận dụng những tình huống xảy ra hàng ngày thực tế, gần gũi
với trẻ để có thể lồng ghép giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và cách chống
dịch bệnh. Để vận dụng các tình huống nảy sinh trong ngày nhằm rèn luyện kỹ
năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ hiệu quả, tôi ln quan sát, phát hiện kịp thời
những tình huống có vấn đề mà trẻ đang gặp phải để tạo ra cơ hội để trẻ được thực
hành, trải nghiệm, được luyện tập thường xuyên, ở mọi lúc mọi nơi để giúp trẻ hình
thành các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ một cách bền vững và lâu dài, tạo sự
hứng thú, lơi cuốn trẻ tích cực khi tham gia hoạt động .
Trong năm học tôi đã được tham gia tập huấn trực tuyến về các chuyên đề
nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên. Thông qua những buổi tập huấn
giúp cho tơi có thêm nhiều hiểu biết, nắm được những việc cơ bản để có thể
hướng dẫn trẻ có những kỹ năng cơ bản để biết cách phịng chống dịch bệnh, kỹ
năng thốt hiểm khi có hỏa hoạn,kỹ năng tự bảo vệ chính bản thân mình. Từ đó
tơi đã đưa ra tình huống để trẻ được thực hành trải nghiệm.
Hình ảnh tham gia các buổi tập huấn
* Tình huống 1: “Trong trường có 1 bạn lớp 4 tuổi B bị mắc Covid-19 cách
lớp mình 2 lớp” để phịng tránh dịch bệnh lây lan thì các con sẽ phải làm gì?
Tơi cho trẻ đưa ra thảo luận để trẻ được chia sẻ, nói lên suy nghĩ cách giải
quyết của mình. Có bạn nói rằng con sẽ nghỉ học khơng đi học nữa ạ! Một số
bạn thì nói con sẽ ăn thật nhiều cơm, một vài bạn trả lời con sẽ đeo khẩu trang
thường xuyên ạ !. Tôi rất vui và ghi nhận những chia sẽ của các con. Sau đó tơi
skkn
7
đã cùng gợi ý để cùng trẻ đưa ra các giải quyết tình huống tơi nói muốn phịng
chống dịch tốt thì đầu tiên các con phải có một chế độ ăn uống khoa học, hợp lí,
ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng và điều quan trọng nữa là phải thường xuyên rèn
luyện tập thể dục thể thao thường xuyên, đều đặn, giữ gìn vệ sinh cá nhân trẻ
ln sạch sẽ tất cả những điều đó sẽ góp phần to lớn trong việc phịng chống
dịch bệnh cho các con. Tơi nhắc nhở trẻ đơi bàn tay chính là con đường khiến
cho virus lây lan nhanh nhất, là con đường ngắn nhất để xâm nhập vào cơ thể
chính vì vậy chúng ta cần ngăn chặn kịp thời ngay từ ban đầu bằng việc thường
xuyên rửa tay bằng xà phòng và dung dịch sát khuẩn là điều vơ cùng cần thiết
trong tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp như hiện nay. Tơi gợi ý để trẻ
nói lên những thời điểm phải rửa tay như sau: Rửa tay sát khuẩn trước khi vào
lớp, nên rửa tay trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh và bất cứ khi nào thấy tay
bẩn bằng xà phịng. Ngồi ra tơi thường xun hướng dẫn trẻ rửa tay đúng cách
để phòng chống dịch Covid-19 và các bệnh lây truyền qua đường hô hấp theo
quy trình 6 bước như sau:[5]
- Bước 1: Làm ướt hai lòng bàn tay bằng nước sạch, lấy xà phòng vào
lòng bàn tay. Chà sát 2 lòng bàn tay vào nhau.
- Bước 2: Chà lòng bàn tay này lên mu và kẽ ngồi các ngón tay của bàn
tay kia và ngược lại.
- Bước 3: Chà hai lòng bàn tay vào nhau, miết mạnh các kẽ trong ngón tay
- Bước 4: Chà mặt ngồi các ngón tay của bàn tay này vào lòng bàn tay
kia và ngược lại.
- Bước 5: Dùng bàn tay này xoay ngón cái của bàn tay kia và ngược lại.
- Bước 6: Xoay các đầu ngón tay của bàn tay này vào lòng bàn tay kia và
ngược lại. Rửa sạch tay dưới vòi nước tới cổ tay. Lau khơ tay bằng khăn hoặc giấy
sạch.
Hình ảnh hướng dẫn trẻ rửa tay, đeo khẩu trang đúng cách
Tôi thường xuyên giáo dục trẻ khi trẻ sử dụng khẩu trang: Khi đeo khẩu
trang các con nên kéo khẩu tre kín cả mũi lẫn miệng. Trong suốt thời gian đeo
skkn
8
khẩu trang nhắc nhở trẻ không nên chạm tay vào mặt ngồi khẩu trang và khơng
được kéo khẩu trang xuống cằm hoặc cổ.
Qua việc thường xuyên hướng dẫn trẻ rửa tay, đeo khẩu trang hằng ngày
qua các tình huống tơi nhận thấy trẻ đã có những thói quen rửa tay, kỹ năng rửa
tay và đeo khẩu trang đúng cách đã thành thạo hơn giúp cho trẻ có cách phịng
tránh dịch bệnh đạt hiệu quả tốt nhất.
* Tình huống 2:“Đang trong giờ học thấy rất nhiều khói, nghe thấy tiếng
chng, kẻng báo động có đám cháy ở trong trường”
Đầu tiên tơi sẽ hướng dẫn trẻ nên lấy khăn thấm nước hoặc khẩu trang che
kín miệng, mũi để khơng hít phải khói sau đó các con hãy cùng cơ bị, trườn sấp
xuống sàn nhà men theo tường, hướng có ánh sáng và chạy thật nhanh ra ngồi
cửa để kêu cứu. Vì khi có đám cháy thì tất cả khói và các khí độc đang ở phía
trên nếu như các con đứng lên chạy thẳng hay đi bình thường sẽ bị hít phải khói
độc rất dễ bị ngạt thở mà chưa thốt ra ngồi được nên các con phải bị thấp
xuống sàn nhà sẽ hít được oxi sát mặt đất để nhanh chóng thoát hiểm. Khi trẻ
được thực hành trải nghiệm như vậy trẻ sẽ nắm bắt rất nhanh các kỹ năng thoát
hiểm cần thiết để bảo vệ bản thân như gọi điện đến đường dây nóng 114, mở
cánh cửa sổ kêu cứu người bên ngồi, lấy khăn che mũi, miệng tránh hít phải
khói, lăn xuống nền nhà theo hướng cửa ra vào để thốt hiểm...
Hình ảnh trẻ lấy khăn che mũi miệng, trẻ lăn người xuống sàn thoát hiểm
Sau buổi thực hành đó tơi đã cho trẻ được chia sẻ cảm xúc, chia sẻ cách
thoát hiểm cần thiết để bảo vệ bản thân khi gặp cháy, tạo cơ hội cho trẻ được
thực hành lại tại lớp hoặc tại nhà, tôi thấy đa số trẻ rất hứng thú và thể hiện tốt
kỹ năng thoát hiểm của bản thân. Khi trẻ được tạo cơ hội đểthực hành, trải
nghiệm đã giúp trẻ tự tin, biết cách bảo vệ bản thân trước các tình huống nguy
hiểm xảy ra.
Như chúng ta đã thấy có rất nhiều các vụ trẻ em đã bị bắt cóc trẻ em ngày
càng gia tăng, những người lạ đó họ thường xuyên dụ dỗ trẻ bằng bánh kẹo, các
món đồ dùng đồ chơi để lừa trẻ, lợi dụng những lúc khơng có người lớn ở nhà
và rất nhiều vụ việc đáng tiếc đó đã xảy ra nhận được rất nhiều sự quan tâm của
skkn
9
các bậc phụ huynh, nhiều phụ huynh đã nhận thức rõ được sự nguy hiểm của
việc thiếu kỹ năng xử lý tình huống khi ở nhà một mình từ đó tôi luôn suy nghĩ
làm thế nào để trang bị cho trẻ những kiến thức, kĩ năng phản ứng với mọi tình
huống nếu chẳng may trẻ ở nhà một mình. Tơi nghĩ chủ động phịng bị, giúp trẻ
có thể tự mình xoay xở được trong tình huống khẩn cấp là vơ cùng cần thiết. Vì
vậy tơi đã tạo ra tình huống để trẻ được trải nghiệm.
* Tình huống 3: “Các con đang ở nhà một mình, có một cơ người lạ đến
gọi mở cửa cô cho bánh kẹo đồ chơi” Các con sẽ phản ứng như thế nào?
Khi tạo ra tình huống tơi đã nhờ một cơ giáo khác trong trường đóng giả
làm người lạ đeo khẩu trang, mặc quần áo khác, đeo kính, đội mũ để trẻ khơng
nhận ra sau đó gọi cửa bảo trẻ mở cửa để cô cho bánh kẹo. Tôi đã chú ý quan sát
xem trẻ sẽ phản ứng như thế nào.
- Có bạn Thảo Ngân nói là: Nhà con cũng có nhiều bánh kẹo rồi ạ!
- Bạn Anh Đức, Trọng, Tú Un nói: Con khơng thích ăn bánh kẹo, con
thích đồ chơi thơi ạ!
- Một vài bạn trả lời: Cô ơi! Bố mẹ con dặn là không được mở cửa hay
nhận bất cứ đồ gì từ người lạ.
- Rất nhiều bạn đã chạy ùa ra mở cửa để nhận bánh kẹo và cịn có một số
bạn thì sợ sệt khơng nói gì chưa biết phản ứng ra sao chỉ ngồi im một chỗ quan sát.
Khi tạo ra tình huống như vậy giúp tơi nhận thấy rất ít trẻ chưa có các
kỹ năng xử lý khi gặp người lạ, chưa biết phản ứng sao cho phù hợp và chưa
nhận ra được những nguy hiểm sẽ xảy ra ngay sau đó. Nên chúng tơi đã đẩy
tình huống đi xa hơn nữa để trẻ nhận thấy được có thể sẽ bị bắt cóc khi mở
cửa nhận đồ từ người lạ và tơi đã hướng dẫn trẻ cách đối phó khi gặp phải
tình huống tương tự như vậy là tuyệt đối các con không được mở cửa cho
người lạ vào nhà khi khơng có xác nhận của bố mẹ. Nếu như có người lạ nói
là người thân quen của bố mẹ thì các con hãy trả lời hơm nay bố mẹ con đi
vắng lúc khác cô, chú quay lại gặp bố mẹ cháu sau hoặc các con có thể giả vờ
gọi ông bà, bố mẹ để người xấu nghĩ là có người lớn đang ở nhà mà bỏ đi,
trong trường hợp người lạ bảo cho bánh kẹo, đồ chơi thì các con nên từ chối
khéo léo nhất như: “Bố mẹ cháu không cho nhận đồ từ người lạ” hay la hét
thật to để gọi mọi người xung quanh đến giúp đỡ tránh bị người lạ kia tiếp tục
dụ dỗ. Nếu như không may các con mở cửa và bị kẻ xấu kéo đi thì các con
hãy la hét thật to hoặc các con hãy cắn, đá, cào, cấu cố gắng để thu hút sự chú
ý xin sự giúp đỡ của mọi người đang đi qua đường.
Cũng chính vì thế, nên tơi đã tìm và đưa ra các quy tắc an tồn và khơng
an tồn, được phép và khơng được phép để giáo dục cho trẻ: Tuyệt đối các con
không được đi theo người lạ chỉ được đi cùng những người thân trong gia đình
như ơng bà, bố mẹ hoặc có sự cho phép của bố mẹ. Khơng được nhận bất cứ
món đồ gì và nói khơng với đồ chơi, bánh kẹo khi người lạ đưa cho. Không bao
giờ được mở cửa cho người lạ khi khơng có ai ở nhà, chỉ được mở cửa cho
skkn
10
những người thân quen trong gia đình, để trẻ nắm được biết cách bảo vệ cho bản
thân mình an tồn khi gặp phải những người lạ.
Hình ảnh hướng dẫn trẻ xử lý tình
huống khi gặp người lạ
Sau khi tạo ra tình huống để trẻ trải nghiệm thì trẻ đã rất sợ và nhận biết
được sự nguy hiểm khi nhận đồ hay đi theo người lạ, trong những buổi học khác tơi
đã tái tạo lại tình huống như vậy và nhận thấy trẻ lớp tơi đã có những kỹ năng cơ
bản tự tin xử lý tốt những tình huống khi gặp người lạ.
Thơng qua việc tạo ra nhiều các tình huống khác nhau để trẻ được trải
nghiệm tôi thấy đa số trẻ lớp tôi đã nắm được kỹ năng bảo vệ bản thân trước
dịch bệnh, biết cách xử lý tình huống khi gặp hỏa hoạn và có những kỹ năng cơ
bản để tự bảo vệ bản thân mình.
2.3.2. Giải pháp 2: Lồng ghép giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và
phịng chống dịch Covid-19 cho trẻ thơng qua các hoạt động học.
Bản thân tôi nghĩ việc lồng ghép rèn luyện các kỹ năng tự bảo vệ bản thân
cho trẻ và các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 vào trong các hoạt động
học của trẻ là việc làm vô cùng cần thiết sẽ giúp trẻ nắm được các kỹ năng để
bảo vệ bản thân, bước đầu hiểu đượcsự nguy hiểm của dịch bệnh đang diễn ra từ
đó tơi cũng sẽ cung cấp kiến thức, kỹ năng cơ bản giúp trẻ có kỹ năng bảo vệ
bản thân, biết phịng chống dịch đạt hiệu quả tốt nhất.
- Thông qua hoạt động học môn âm nhạc:Âm nhạc là một trong những bộ
môn học được trẻ rất yêu thích, giúp trẻ được tự do thể hiện, được bộc lộ cảm xúc
của khiến trẻ rất hứng thú khi tham gia vào hoạt động nắm bắt được điều đó tơi đã
lồng ghép cho trẻ hát và vận động các bài hát tuyên truyền phòng tránh dịch corôna
vào các hoạt động học như các bài “ Việt Nam ơi đánh bay covid, chung tay phòng
chống dịch corona, nhảy ghencovi, vũ điệu rửa tay....” qua nội dung các bài hát như
vậy tôi đã tuyên truyền, nhắc nhở đến tất cả các trẻ những thông điệp tốt để lan tỏa
cho trẻ những nhận thức tích cực để cùng chung tay phòng chống dịch bệnh.Tùy vào
từng chủ đề khác nhau tôi đã lựa chọn các bài hát sao cho phù hợp với lứa tuổi của
trẻ để tích hợp lồng ghép giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ.
skkn
11
Ví dụ: Chủ đề “ Bản thân” tơi dạy cho trẻ hát bài hát “Năm ngón tay xinh”
thơng qua bài hát tôi lồng ghép giáo dục trẻ một số quy tắc bàn tay để dạy trẻ: Chỉ
được ôm với ông bà, bố mẹ hoặc các thành viên trong gia đình, nắm tay với cô giáo,
bạn bè hoặc họ hàng, hãy bắt tay khi các con gặp người quen các con xua tay với
những người lạ mà các con không quen biết, để trẻ dễ nhớ, giúp trẻ khắc sau nhớ lâu
hơn những người trẻ sẽ thường xuyên gặp trong cuộc sống hàng ngày, từ đó trẻ có
thể biết cách giao tiếp sao cho phù hợp với từng người, từng tình huống để trẻ không
bị lạm dụng, mua chuộc biết cách xử lý khi gặp người lạ.
Ví dụ: Chủ đề “Phương tiện giao thông” khi dạy cho trẻ vận động bài hát “Em
đi qua ngã tư đường phố” tôi đã lồng ghép giáo dục nhắc nhở trẻ về các quy định khi
tham gia giao thông đường bộ khi đi bộ phải ln đi trên vỉa hè khơng được đi xuống
lịng đường, luôn luôn đi bên phải tuyệt đối không được đi bên trái. Khi muốn sang
đường thì các con phải ý quan sát xe đi đường, phải có người lớn dẫn qua đường
không được tự tiện chạy ngang qua đường, khi đi gặp các tín hiệu đèn giao thơng
đèn xanh thì các phương tiện giao thông được phép di chuyển, đèn vàng đi chậm và
đèn đỏ thì các phương tiện giao thông phải dừng lại, tôi nhắc trẻ khi tham gia giao
thông ngồi trên xe máy mọi người đều phải đội mũ bảo hiểm.
- Thông qua hoạt động học môn khám phá khoa học:Hoạt động môn khám
phá khoa học là một trong những hoạt động vui vẻ và bổ ích, khi tham gia vào các
hoạt động giúp trẻ có thể khơi gợi được sự thích thú, sự tị mị muốn khám phá thế
giới xung quanh của trẻ, qua hoạt động giúp trẻ được hình thành, phát triển được các
kỹ năng quan sát, ghi nhớ có chủ đích, giúp trẻ được phát triển nhận thức một cách
tồn diện vì vậy, thơng qua giờ học tơi đã lồng ghép tích hợp các nội dung giáo dục
phòng chống dịch covid qua giờ học khám phá “Bé tìm hiểu điều kì diệu chiếc khẩu
trang”.giúp trẻ nắm được việc đeo khẩu trang là điều vô cùng cần thiết trong tình
hình dịch bệnh hiện nay. Bên cạnh đấy thơng qua mơn học tơi cịn cho trẻ lồng ghép
thêm việc rèn kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ như kỹ năng làm sao để khi tham
gia giao thơng an tồn.
Ví dụ: Chủ đề “Phương tiện và quy định giao thông” tôi đã lồng ghép vào
hoạt động dạy trẻ về “ Các quy định khi tham gia giao thông đường bộ”.* Ổn định tổ
chức: Tôi cho trẻ xem video tình huống: Khi bạn Thành Chung và các bạn cùng
nhau đi học. Các bạn đều đang đi dưới lịng đường mà khơng đi trên phần đường
dành cho người đi bộ, gần đấy có một chiếc xe ơ tơ đang đến gần tít cịi inh ỏi nhưng
các bạn vẫn không đi lên phần đường dành cho người đi bộ và suýt nữa bị xe ô tô va
vào người và đã bị bác lái xe quát mắng sau đó bạn Thành Chung và các bạn hoảng
sợ mới vội vàng chạy lên phần đường dành cho người đi bộ.* Hoạt động 1: Trị
chuyện về những quy định giao thơng đường bộ. Sau khi cho trẻ quan sát tình huống
nêu trên thì tơi sẽ đàm thoại cùng trẻ. Trong tình huống ở trên thì bạn Thành Chung
và các bạn đang đi bộ ở đâu? Tại sao bạn Chung và các bạn lại bị bác lái xe quát
mắng? Các bạn đã đi đúng phần đường dành cho người đi bộ chưa? Theo các con thì
người đi bộ phải đi ở đâu? Sau khi đàm thoại cùng trẻ tôi sẽ khái quát củng cố lại cho
trẻ giúp trẻ nắm chắc được các quy định khi tham gia giao thông đường bộ là khi đi
ra ngoài đường các con sẽ phải tuân thủ các quy định giao thông dành cho người đi
skkn
12
bộ là các con phải đi ở phần đường dành cho người đi bộ, khơng được đi dưới lịng
đường vì dưới lịng đường dành cho các phương tiện giao thơng di chuyển và khi đi
như vậy các con sẽ rất dễ gặp nguy
hiểm có thể xảy ra tai nạn, tơi cũng
mở rộng thêm cho trẻ khi gặp đèn
xanh, đèn đỏ, đèn vàng thì sẽ như thế
nào.
Hình ảnh giờ hoạt động học
- Thông qua hoạt động học môn văn học: Qua hoạt động học môn văn học
giúp trẻ được phát triển ngôn ngữ được cung cấp thêm nhiều vốn từ mới, trẻ có
thể diễn đạt một cách mạch lạc, lưu lốt, phát triển ngôn ngữ của trẻ mầm non
được thể hiện qua việc bắt trước giọng kể, đóng vai làm các nhân vật trong câu
truyện, đọc diễn cảm các bài thơ ,thông qua những tác phẩm văn học này tôi đã
tôi tích hợp lồng ghép giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và giữ gìn vệ sinh cá
nhân cơ thể trẻ thật sạch sẽ để cùng phòng chống lại dịch bệnh. cách nhẹ nhàng,
dễ hiểu, khiến trẻ khắc sau nhớ lâu
Ví dụ: Chủ đề “Bản thân” truyện “Câu chuyện của Tay phải và Tay trái”
qua câu chuyện tôi đã kể diễn cảm câu truyện cho trẻ nghe kết hợp cử chỉ điệu bộ
và kể cùng với hình ảnh mình họa truyện để lôi cuốn trẻ vào hoạt động, sau đó
giảng nội dung, trích dẫn, đàm thoại, giảng từ khó cho trẻ, cho trẻ đóng vai, dạy
trẻ kể lại câu truyện. Tơi đã tích lớp lồng ghép giáo dục trẻ tất các các bộ phận
trên cơ thể của các con đều có một nhiệm vụ riêng, có một vai trị rất quan trọng,
không thể thiếu một trong các bộ phận nào cả chính vì vậy các con phải ln gìn
giữ vệ sinh cá nhân cho cơ thể mình ln được sạch sẽ, nên rửa tay trước và sau
khi ăn, ăn thật nhiều các chất dinh dưỡng khác nhau đó cũng chính là cách mà
hằng ngày các con bảo vệ bản thân mình trước tình hình dịch bệnh hiện nay.
skkn
13
Hình ảnh hoạt động học giờ văn học
Ví dụ: Chủ đề “Gia đình” Truyện “ Cơ bé qng khăn đỏ”. Khi tổ chức hoạt
động tôi đã kể truyện kết hợp với cử chỉ điệu bộ hay kết hợp với các hình ảnh minh
họa cho trẻ nghe, sau đó giảng nội dung, trích dẫn, đàm thoại cùng trẻ: Cơ đã kể các
con nghe câu truyện gì? Trong câu truyện có những nhân vật nào? Trước khi đi mẹ
đã dặn cô bé điều gì? Cơ bé đã khơng nghe lời mẹ dặn thì điều gì đã xảy ra? Ai đã
đến cứu cơ bé? Tơi cùng trẻ đàm thoại sau đó tơi đã tích hợp lồng ghép giáo dục trẻ
qua câu truyện các con thấy cơ bé vì q ham chơi mà khơng nghe lời mẹ dặn mà
suýt nữa đã gặp phải nguy hiểm may mắn là có người giúp đỡ, vì thế các con phải
biết nghe lời ông bà, bố mẹ tuyệt đối khơng được đi chơi một mình hoặc đi theo
người lạ nếu không sẽ gặp phải nguy hiểm bất cứ lúc nào. Thông qua tất cả các giờ
hoạt động học trong ngày, tùy vào từng chủ đề khác nhau tôi ln tích hợp lồng ghép
rèn các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ một cách tự nhiên nhất để trẻ có thể ghi
nhớ khắc sau nhất.
Thơng qua việc lồng ghép giáo dục cho trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân
mình và phịng chống dịch qua các hoạt động học tơi nhận thấy trẻ lớp tơi đã có
những chuyển biến tích cực, đạt hiệu quả cao, tơi đã có thể tích hợp để dạy trẻ
các kỹ năng một cách hài hịa, phù hợp, trẻ cũng khơng bị gượng ép, trẻ được
tiếp thu một cách tự nhiên cùng với nội dung hoạt động chính, nên trẻ đã khắc
sâu, nhớ lâu hơn.
2.3.3. Giải pháp 3: Lồng ghép rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân
cho trẻ thông qua các hoạt động vui chơi.
Hoạt động vui chơi chính là một trong những hoạt động không thể thiếu
của trẻ mầm non, qua chơi giúp trẻ phát triển toàn diện cả thể chất lẫn tinh thần,
được tiếp thu các kiến thức một cách nhệ nhành, khơng bị áp lực gị bó. Vì vậy
thông qua các hoạt động vui chơi của trẻ tôi đã lồng ghép để rèn kỹ năng tự bảo
vệ bản thân cho trẻ như sau:
* Thông qua chơi, hoạt động góc:Để trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động
từ đầu năm tôi đã xây dựng môi trường lớp học an tồn thân thiện, xây dựng đủ
các góc để trẻ được hoạt động, thường xuyên làm đồ dùng đồ chơi tự tạo theo
chủ đề, bổ xung vào các góc để trẻ được hoạt động nhiều hơn, các đồ dùng đồ
chơi tôi ln lựa chọn làm sao khơng có vật sắc nhọn, đảm bảo an tồn vệ sinh,
an tồn tính mạng trẻ, có tính thẩm mỹ cao để kích thích, lơi cuốn trẻ. Khi tổ
chức tơi cho trẻ tự lựa chọn góc chơi vai chơi của mình, thơng qua các góc trẻ có
thể thỏa sức thể hiện các vai chơi hoặc tơi cũng có thể cung cấp thêm các kiến
thức cho trẻ.
Ví dụ: Góc sách truyện: Tơi có chuẩn bị sẵn ở đó những tranh ảnh hay
những câu chuyện ngắn kèm theo hình ảnh minh họa về các tình huống nảy sinh
trong cuộc sống hàng ngày như khi người lạ cho kẹo, khi thấy có hỏa hoạn…qua
những câu chuyện như vậy bước đầu cho trẻ làm quen với đọc viết chuẩn bị sẵn
skkn
14
sàng vào lớp 1 và thơng qua đó tơi thường giáo dục trẻ thơng qua những câu
chuyện từ đó trẻ có thể ghi nhớ và hình thành những kỹ năng ứng xử phù hợp
khi gặp những tình huống một cách an tồn nhất cho bản thân.
Hình ảnh sách kỹ năng sống, ảnh trẻ đọc sách góc sách truyện
Khi trẻ chơi ở góc phân vai: Tơi hướng dẫn cho trẻ các tình huống nguy hiểm
có thể xảy ra trong hằng ngày để trẻ được thực hành, đưa ra cách xử lý của mình.
Ví dụ: “Đóng vai gia đình” Khi bố mẹ đi làm cả, khi chỉ có một mình trẻ
ở nhà. Tơi sẽ đóng vai là một người lạ đến gõ cửa để theo dõi xem cách xử lý
tình huống của trẻ như thế nào. Có bạn đã nói “Con sẽ không được mở cửa đâu,
không phải bố mẹ, nên con khơng mở” Hay tơi cho trẻ đóng vai, cả nhà lên tàu
đi du lịch, khi trẻ lên tàu tôi sẽ hỏi trẻ khi ngồi trên tàu các con sẽ phải làm gì?
Tơi cho trẻ được trả lời, nếu như trẻ chưa trả lời được tôi sẽ gợi ý cho trẻ là khi
ngồi trên tàu các con khơng được thị đầu, thị tay ra ngồi, khơng được chạy
nhảy khi đi trên tàu nhé. Khi trẻ chơi “Nấu ăn” tôi thường xuyên bao quát, quan
sát, để nhắc nhở trẻ như các con đã đặt đúng nồi cân đối lên bếp ga chưa?(để
không bị đổ vỡ) khi nấu xong chúng mình phải làm gì nhỉ? (Phải tắt bếp) và khi
nấu chúng mình cần phải dùng khăn lót tay nếu khơng rất dễ bị bỏng tay đấy và
tuyệt đối nước đang đun sôi ở nhiệt độ cao các con không được lại gần nhé.
Đê tổ chức tốt hoạt động tôi luôn tạo bầu không khí ln vui vẻ, thân
thiện để kích thích trẻ khi chơi, để trẻ được rèn luyện các kỹ năng tự bảo vệ bản
thân mình một cách dễ hiểu, nhẹ nhàng nhất.
* Hoạt động chơi ngoài trời:Chơi ngoài trời là hoạt động mà trẻ được ra
ngoài tham gia các hoạt động ở ngoài trời trẻ sẽ cảm thấy thoải mái, được quan
sát có chủ đích, tham gia những trị chơi tự do, được hịa mình với mơi trường
xung quanh trẻ. Thơng qua hoạt động ngồi trời, tơi đã lồng ghép cung cấp cho
trẻ những kỹ năng sống để trẻ có thể trải nghiệm thơng qua các tình huống tơi tự
tạo ra như: Khi có người lạ đến trường hoặc cho trẻ quan sát hình ảnh về cách
xử lý khi có hỏa hoạn xảy ra hay để trẻ được chia sẻ suy nghĩ của mình hay chơi
các trị chơi về an tồn khi tham gia giao thông như “Em đi qua ngã tư đường
phố” để trẻ được thực hành, trải nghiệm thông qua đó tơi đã giúp trẻ nhận biết
được các tín hiệu đèn giao thông, chấp hành đúng luật lệ khi tham gia giao
thơng. Trong q trình chơi trẻ chơi tơi luôn bao quat trẻ, thường xuyên nhắc
skkn
15
nhở trẻ biết yêu thương đoàn kết với nhau, chia sẻ với nhau để cùng nhau tạo ra
một một chơi đảm bảo an tồn, vui vẻ, hứng thú. Thơng qua hoạt động tôi đã
xây dựng các nội dung để dạy trẻ có kỹ năng bảo vệ bản thân mình.
Ví dụ: Tơi cho trẻ tìm hiểu và quan sát các đồ dùng đồ chơi trong sân
trường, tơi đã cùng trị chuyện đàm thoại cùng trẻ về tên gọi của đồ chơi, cách
chơi như thế nào để đảm bảo an toàn hoặc tôi sẽ giới thiệu và khuyên bảo các
con nhẹ nhàng đây là các đồ chơi ở sân vận động là khi chơi các con phải hết
sức cẩn thận, không được tranh giành xô đẩy nhau, không được leo trèo quá cao,
nếu không các con sẽ bị ngã đâu đấy.
Sau khi sử dụng giải pháp lồng ghép giáo dục rèn kỹ năng tự bảo vệ bản
thân cho trẻ thông qua các hoạt động chơi tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã mạnh dạn
biết cách xử lý các tình huống đạt hiệu quả cao mà không cần đến sự giúp đỡ,
can thiệp của tôi nữa.
2.3.4. Giải pháp 4: Giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và phòng
chống dịch Covid-19 cho trẻ thông qua các hoạt động khác.
Thông qua các hoạt động khác trong ngày tơi cũng có thể tận dụng để
giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và phịng chống dịch bệnh cho trẻ.
* Thơng qua hoạt động đón, trả trẻ:
Thơng qua hoạt động đón, trả trẻ trong ngày tơi đã thường xun trị
chuyện cùng với trẻ nhắc nhở trẻ thường xuyên đeo khẩu trang khi đến những
nơi đơng người, tơi cho trẻ xem các video, phóng sự ở các kênh thời sự chính
thống về tình hình dịch bệnh covid-19 trong nước thơng qua đó tơi có thể giáo
dục trẻ giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh thân thể, ln giữ cho cơ thể có đơi bàn
tay sạch sẽ, hạn chế được sự lây lân của virus.
Trong giờ trả trẻ có một số phụ huynh nhận là bạn bè, người quen của bố
mẹ nhờ đến để đón trẻ. Thơng qua những tình huống xảy ra như vậy tôi đã giáo
dục dạy trẻ không được tin lời bất cứ người lạ nào, kể cả là người đó đang nhận
là bạn bè của bố mẹ đôi khi biết cả tên bố mẹ và tên của mình. Nếu như các con
nhận thấy họ chính là anh em họ hàng, hàng xóm xung quanh mình thì các con
phải báo lại với cô, theo nguyên tắc nếu bố mẹ các con nhờ người đón phải báo
trước với cơ, sau đó cơ sẽ gọi điện cho cha mẹ các con để xác minh chính xác thì
cơ sẽ cho các con ra về. Thơng qua việc trò chuyện cùng trẻ hằng ngày như vậy
giúp tôi gần gũi với trẻ nhiều hơn và tôi cũng có thể lồng ghép giáo dục dạy trẻ
cách xử lý sao cho đúng khi gặp người lạ giúp trẻ được rèn luyện kỹ năng tự bảo
vệ bản thân hằng ngày.
* Thông qua hoạt động vệ sinh cá nhân, ăn ngủ cho trẻ:
Khi tổ chức trong giờ ăn cho trẻ tôi thường bố trí nơi trẻ ăn đảm bảo giãn
cách hợp lý nhất là trong tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp hiện nay
ln đảm bảo thống mát và mở hết các cửa sổ của lớp, khi kê bàn để trẻ ăn tôi
đã kê các bàn làm sao các bàn cách xa nhau 1m đảm bảo khoảng cách hợp lí, để
có lối đi lại thuận tiện. Tơi cũng thường xuyên nhắc trẻ phải rửa tay bằng xà
skkn
16
phịng trước khi ăn. Khi chia thức ăn thì mỗi bạn sẽ có đồ dùng ăn cá nhân riêng
của mình, không ăn chung với nhau khi chia thức ăn xong tôi luôn đậy nắp các
thức ăn lại để đảm bảo thức ăn ln nóng sốt, tạo cho trẻ cảm giác ngon miệng
khi ăn, trong giờ ăn tôi luôn tạo cho trẻ các thói quen nề nếp tốt như: Khơng nói
chuyện đùa nghịch và không đi lại trong lúc ăn và ăn xong các con sẽ cất bát
thìa của mình vào rổ đựng bát, thìa bẩn và sau đó vệ sinh lấy khăn lau miệng sau
khi ăn xong đó chính là một trong những cách hiệu quả để các con phòng tránh
lây lan dịch bệnh, để có một sức khỏe tốt, đặc biệt là dịch covid-19 đang diễn ra
khá phức tạp thì các con phải ăn khỏe, ăn đa dạng các loại thức nhằm có sức đề
kháng tốt chống lại dịch bệnh.
Ví dụ: “Trong giờ ăn bạn Đức ho rất nhiều” tôi đã gợi ý cho trẻ là khi ho
và hắt hơi các con cần lấy khăn giấy che mũi, miệng sau đó bỏ vào thùng rác rửa
sạch tay bằng xà phịng và khơng nên đưa tay lên mắt, mũi, miệng nhé. Khi đi
vệ sinh tôi thường hay nhắc nhở trẻ các con phải đi dép để tránh bị trơn trượt,
phải xếp hàng lần lượt không chên lẫn trong nhà vệ sinh các con có thể làm
mình hoặc bạn bị ngã sẽ rất nguy hiểm.
Trong giờ ngủ tôi dạy trẻ khi ăn xong phải lấy khăn lau miệng, lau tay,
uống nước sau đó đi lại vận động nhẹ nhàng mới đi ngủ, khi ngủ các con tuyệt
đối không được cầm các vật sắc nhọn theo hay lấy dây chun buộc tóc quấn vào
tay hoặc các hột hạt bỏ vào tai, mũi miệng của mình và của bạn rất nguy hiểm.
Trong khi trẻ ngủ tôi luôn ở bên cạnh để quan sát cho trẻ ngủ đúng tư thế, nếu
trẻ ngủ sai tư thế tôi sẽ chỉnh sửa lại cho trẻ, không để trẻ nằm sấp xuống để
luôn đảm bảo tuyệt đối an tồn khi trẻ ngủ.
Thơng qua các hoạt động trong ngày tơi ln tích hợp thể lồng ghép để
giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ bản thân và phòng chống dịch bệnh ở mọi lúc
mọi nơi để trẻ có những hành trang tốt nhất trước cuộc sống hàng ngày.
2.3.5. Giải pháp 5: Làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp với phụ
huynh trong công tác giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và cách phòng
chống dịch bệnh Covid-19 cho trẻ.
Gia đình chính là nơi mà trẻ được sinh ra và lớn lên, có vai trị rất quan
trọng trong việc chăm sóc giáo dục, hình thành nên một nhân cách cho một đứa
trẻ. Việc giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và cách phòng chống dịch bệnh
qua các tình huống thường gặp hàng ngày cho trẻ khơng chỉ được thực hiện ở
trường mầm non mà cần được tiến hành ngay cả trong gia đình nhằm đem lại
hiệu quả thiết thực nhất. Để nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân
qua các tình huống thường gặp hàng ngày cho trẻ tôi đã tuyên truyền, phối hợp cùng
với phụ huynh như:
- Trao đổi trực tiếp với các bậc phụ huynh về kỹ năng tự bảo vệ bản thân
trong giờ đón trả trẻ: Tơi đã hướng dẫn các bậc phụ huynh là hằng ngày hãy
nhắc cho con ghi nhớ họ tên của bố mẹ hay địa chỉ nhà ở hoặc có thể làm thẻ
trong đó ghi địa chỉ, số điện thoại của người thân trong gia đình, rồi bỏ vào balo
của con, hay đeo khi con đến những nơi đông người để giúp trẻ tự tin hơn khi
skkn
17
gặp nguy hiểm và phụ huynh cũng bớt phần lo lắng. Phụ huynh là nên tích cực,
động viên khuyến khích trẻ, cho trẻ được tham gia nhiều các hoạt động trải
nghiệm khi ở trường hoặc ở lớp tổ chức hay tạo tình huống cho trẻ được trải
nghiệm khi chính ở nhà để trẻ được rèn luyện thật nhiều những kỹ năng để tự
bảo vệ bản thân cũng như cách bảo vệ chính mình trước tình hình dịch bệnh.
Hình ảnh cơ trao đổi tuyên truyền cùng các bậc phụ huynh
- Trao đổi tuyên truyền với các bậc phụ huynh về rèn kỹ năng tự bảo vệ bản
thân qua các hình thức khác: Ngay từ đầu năm học khi tổ chức cuộc họp phụ huynh
đầu năm tôi đã trao đổi và xin số diện thoại của các bậc phụ huynh có sử dụng các
tài khoản xã hội như Fakebook hay Zalo, gmail sau đó tơi đã tạo ra các nhóm riêng
của lớp mình để mời các bậc phụ huynh vào các nhóm để tơi có thể hằng ngày trao
đổi tình hình học tập và sức khỏe của trẻ khi ở trên lớp và nắm bắt được tình hình
khi trẻ ở nhà một cách nhanh chóng, tiện lợi nhất, thơng qua đó tơi cũng có thể chia
sẻ các video có sự chọn lọc về hướng dẫn trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân cũng như
cách phòng chống dịch đạt hiệu quả để gửi về cho các bậc phụ huynh cùng kham
khảo để hướng dẫn rèn luyện cho trẻ các kỹ năng ngay tại gia đình. Ngồi ra tơi
cũng tun truyền các bậc phụ huynh hãy cùng quan sát, đọc và tìm hiểu các thơng
điệp phịng tránh dịch bệnh Covid-19 qua các bảng tuyên truyền được đặt ngoài
cổng trường hay các kênh thời sự về dịch bệnh, để cùng chung tay, cùng hành động
để có cách phịng chống dịch bệnh đạt hiệu quả tốt nhất cho chính gia đình mình.
Hình ảnh về tun truyền cách phịng tránh dịch ngồi cổng trường
Qua việc làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp với hợp với huynh tôi
nhận thấy rất nhiều các bậc phụ huynh đã nắm rõ được những kiến thức, phương
pháp, tích cực để tạo ra nhiều các tình huống khác nhau giúp trẻ được trải nghiệm
skkn
18
rèn kỹ năng tự bảo vệ bản thân, biết cách phịng chống dịch bệnh để bảo vệ chính
bản thân mình, làm hành trang vô cùng quan trọng trong cuộc sống của trẻ sau này.
2.4.Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Qua việc áp dụng kinh nghiệm của bản thân để giáo dục kỹ năng tự bảo
vệ bản thân, tôi đã thu được kết quả khả quan như sau:
S
tt
Nội dung khảo sát
Đầu năm học
tháng 9 năm
2021
Đến cuối
tháng 2
năm 2022
Số trẻ
Tỉ lệ
%
Số trẻ
Tỷ
lệ
%
Số
trẻ
tăng
Tỷ lệ
tăng
Đối chứng
1
Kỹ năng biết xử lí khi gặp hỏa
hoạn
14/29
48
23/29
79
9
31
2
Kỹ năng bảo vệ bản thân khi gặp
người lạ
13/29
45
21/29
72
8
27
3
Kỹ năng an tồn khi tham gia
giao thơng.
15/29
52
25/29
86
10
34
4
Kỹ năng bảo vệ bản thân trước
dịch bệnh Covid-19
13/29
45
23/29
79
10
34
5
Phụ huynh tích cực phối hợp với
giáo viên trong việc rèn luyện kỹ
năng tự bảo vệ bản thân và cách
phòng chống dịch Covid-19 cho trẻ
13/29
45
25/29
86
12
41
Từ những kết quả khảo sát trên cho thấy. Đa số trẻ có kỹ năng tự bảo vệ
bản thân như: Kỹ năng biết xử lý khi gặp hỏa hoạn, kỹ năng biết bảo vệ bản thân
khi gặp người lạ, chấp hành đúng luật an tồn giao thơng và khơng những vậy
đa số trẻ lớp tơi đã biết cách phịng chống dịch bệnh Covid-19 sau khi được rèn
luyện và trải nghiệm các kỹ năng đã có sự thay đổi rõ rệt.
Bản thân tơi khi tham gia nghiên cứu đề tài đã giúp tôi tự bồi dưỡng, nâng
cao kiến thức cho bản thân và xác định được một số kỹ năng tự bảo vệ bản thân
qua các tình huống thường gặp hàng ngày cho trẻ. Góp phần giúp tơi và đồng
nghiệp có thêm những biện pháp thiết thực để giúp trẻ thường xuyên được thực
hành, trải nghiệm, có cơ hội ơn tập và luyện lại những kỹ năng tự bảo vệ bản
thân và các phịng chống dịch bệnh qua một số tình huống.
Về phía phụ huynh lớp tôi đa số các phụ huynh trong lớp đã thực sự đã trở
thành những tuyên truyền viên tích cực trong cơng tác giáo dục kỹ năng tự bảo vệ
bản thân qua các tình huống thường gặp hàng ngày góp phần trang bị cho trẻ những
hành trang cần thiết để bước vào cuộc sống, phụ huynh đều cảm thấy phấn khởi
skkn
19
trước những lời nói, suy nghĩ, hành động của con trong thực tế, đa số phụ huynh đã
quan tâm, phối kết hợp tốt với giáo viên trong việc giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản
thân và phòng chống dịch bệnh qua các tình huống thường gặp hàng ngày.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
Bản thân là một giáo viên trực tiếp chăm sóc và giáo dục trẻ tơi nhận
thấy việc rèn luyện cho trẻ các kỹ năng tự bảo vệ bản thân và cách phòng
chống dịch bệnh Covid-19 trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay cho trẻ là một
việc làm vô cùng cần thiết và quan trọng. Nên khi vận dụng các biện pháp nêu
trên vào ngay tại lớp tôi đang phụ trách tôi đã đưa ra cho bản thân những bài
học kinh nghiệm như sau:
* Bài học kinh nghiệm
Nên lồng ghép, tích hợp rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân và phòng
chống dịch bệnh Covid-19 cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, trong tất cả các hoạt động
hàng ngày của trẻ và tổ chức bằng nhiều các hình thức khác nhau để đạt được nhiều
hiệu quả cao trong rèn luyện các kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ.
Luôn phải tạo môi trường lớp học thân thiện, cởi mở, gần gũi, thoải mái,
tạo ra nhiều các tình huống khác nhau để trẻ được thực hành, trải nhiệm, được
thỏa sức thể hiện, biết vận dụng những kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ bản thân
mà trẻ đã được học để kịp thời biết cách xử lý những tình huống hằng ngày
diễn ra xung quanh trẻ.
Để rèn luyện các kỹ năng tự bảo vệ bản thân và phịng chống dịch bệnh
Covid-19 cho trẻ dạt hiệu quả thì người giáo viên phải nắm vững được kiến
thức, đặc điểm tâm sinh lý của trẻ và hơn nữa phải có tinh thần nhiệt huyết,
yêu nghề miến trẻ, không ngừng học hỏi bạn bè, đồng nghiệp để nâng cao năng
lực chuyên môn, không những vậy giáo viên nên thường xuyên tổ chức các
ngày hội ngày lễ với nhiều hình thức phong phú, hấp dẫn, lôi cuốn tạo nhiều cơ
hội để trẻ được hoạt động trải nghiệm một cách tích cực để trẻ mạnh dạn tự tin
thể hiện mình trước mọi người.
Phối kết hợp, tạo mối quan hệ tốt với phụ huynh thơng qua các giờ đón trả
trẻ hoặc thơng qua các trang mạng xã hội để cùng tìm ra tiếng nói chung trong
việc rèn luyện kỹ năng bảo vệ bản thân, biết cách bảo vệ phòng chống trước dịch
bệnh Covid-19 cho trẻ.
* Khả năng phát triển mở rộng phạm vi nghiên cứu của đề tài:
Đối với đề tài “Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân
và phòng chống dịch bệnh Covid-19 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi” bản thân tôi
sau khi đã thực hiện và áp dụng các giải pháp tôi nhận thấy rằng khả năng ứng
dụng đối với trẻ 5-6 tuổi toàn trường đạt hiệu quả cao và phù hợp với khả năng
nhận thức của trẻ tại địa phương. Bạn bè đồng nghiệp khi được tham khảo sáng
kiến này sẽ có những vận dụng phù hợp, sáng tạo, linh hoạt hơn trong việc rèn
skkn