Skkn một số giải pháp đưa dân ca đến với trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi tại trường mầm non nga liên

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HĨA
PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐƯA DÂN CA ĐẾN
VỚI TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI LỚP A1
TRƯỜNG MẦM NON NGA LIÊN

Người thực hiện: Phạm Thị Vân
Chức vụ: Giáo Viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga Liên
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên mơn

THANH HĨA, NĂM 2022

skkn


MỤC LỤC
Danh mục

Trang

1. Mở đầu

1

1.1. Lý do chọn đề tài

1

1.2. Mục đích nghiên cứu

2

1.3. Đối tượng nghiên cứu

2

1.4.Phương pháp nghiên cứu

2

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

2

2.1. Cơ sở lý luận

2

2.2 . Thực trạng vấn đề

3

2.3 . Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

4

2.3.1. Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về phương pháp dạy hát dân

ca và xây dựng kế hoạch đưa các tác phẩm dân ca đến với trẻ một cách
khoa học
2.3.2. Nâng cao chất lượng hát dân ca cho trẻ trên hoạt động giáo dục
âm nhạc

4
6

2.3.3. Tích hợp các hoạt động hát dân ca cho trẻ mọi lúc mọi nơi

7

2.3.4. Tạo môi trường khi trẻ tham gia hoạt động dân ca

8

2.3.5. Rèn kĩ năng hát, biểu diễn các bài hát dân ca cho trẻ

11

2.3.6. Tổ chức hát dân ca trong các ngày hội, ngày lễ

15

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

17

3. Kết luận và kiến nghị

18

3.1. Kết luận

18

3.2. Kiến nghị

19

skkn


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
“Âm nhạc là một trong những nguồn giải trí được coi là phổ biến nhất và là
một bộ phận không thể thiếu trong đời sống của con người hiện nay. Đặc biệt
hơn, âm nhạc có tác động rất lớn đến q trình hình thành cũng như phát triển
của con người. Bên cạnh đó, âm nhạc còn làm cho con người ta vơi đi nỗi buồn,
giải tỏa muộn phiền và còn mang lại niềm vui cho con người” [1]
Âm nhạc có ảnh hưởng đến q trình hồn thiện cơ thể trẻ, là khả năng tốt
nhất để phát triển tai nghe, tính chất đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng
gắn với sự thay đổi nhịp tim, tuần hoàn máu. Đặc biệt âm nhạc có vai trị quan
trọng đối với sự phát triển tình cảm xã hội của trẻ: Âm nhạc gắn liền với con
người từ lúc chào đời cho tới khi từ giã cuộc sống. Âm nhạc có sức mạnh vơ
cùng to lớn trong việc thể hiện một cách tinh tế nội tâm con người. Nó tác động
trực tiếp vào lĩnh vực tình cảm con người và có khả năng thống nhất con người
trong cùng một nỗi xúc động, trở thành phương tiện giao tiếp hết sức nhạy cảm.
Dân ca là những bài hát do nhân dân sáng tác, không rõ tác giả. Đầu tiên có
thể do một người nghĩ ra rồi truyền miệng qua nhiều người, từ đời này qua đời

khác và được phổ biến từng vùng từng dân tộc… Các bài hát được gọt giũa,
sàng lọc qua nhiều năm tháng nên có sức sống bền vững với thời gian
Dân ca của mỗi nước, mỗi dân tộc hay mỗi vùng, mỗi miền đều có âm điệu,
phong cách riêng biệt. Sự khác nhau này tùy thuộc vào mơi trường sống, hồn
cảnh địa lí và đặc biệt là ngơn ngữ. Nhiều bài dân ca đã đạt đến trình độ nghệ
thuật cao và có sức hấp dẫn, truyền cảm mạnh mẽ, được phổ biến sâu rộng Việt
Nam là một quốc gia đa dân tộc với một nền văn hóa lâu đời, do đó ca nhạc Việt
Nam phong phú đa dạng. Kho tàng dâ ca Việt Nam gồm nhiều vùng miền, nhiều
thể loại: Dân ca quan họ Bắc Ninh, hát xoan ở Phú Thọ, hát Ví, hát trống quận ở
nhiều làng quê Bắc Bộ, hát Dơ ở Hà Tây, hát Ví Dặm ở Nghệ An, Hà Tĩnh…ở
trung bộ có hị Huế, Lí Huế, hát sắc bùa…ở nam bộ có Lí, điệu hị nói thơ…Dân
ca của dân tộc miền núi phía bắc (đồng bào thái H’mơng, Mường…), dân ca của
dân tộc Tây Nguyên (Gia-Rai, Ê-đê, Ba-ra, Xơ Đăng…) đều có bản sắc riêng.
Từ bao đời nay, dân ca gắn bod với đời sống văn hóa và tinh thần cộng đồng các
dân tộc trên khắp dài đất Việt Nam.
Dân ca là những bài hát đi vào từ lời ru, là phương tiện giúp trẻ nhận thức
thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, giao tiếp, trao đổi tình cảm. Bài hát
dân ca đã ni dưỡng tâm hồn trẻ thơ hun đúc cho trẻ tâm hồn dân tộc, hãy tạo
mọi điều kiện để những làn điệu dân ca ln có mặt trong đời sống của trẻ, cho
trẻ nghe những bài hát dân ca.[2 ]
Trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ 5 - 6 tuổi lớp A1 nói riêng rất thích được
múa hát, được thể hiện năng khiếu của mình qua các bài hát. Tuy nhiên năng lực
của giáo viên trong việc dạy hát dân ca còn hạn chế, phương pháp dạy học rập
khuôn, hát dân ca sai nhạc, sử dụng dụng cụ âm nhạc chưa thành thạo, trong kế
hoạch chủ đề của chương trình giáo dục của giáo viên những bài hát dân ca dành
cho trẻ còn rất ít nếu có cũng chỉ là dàn dựng trong những ngày lễ hội. Trẻ được
tiếp xúc với dân ca chủ yếu là nghe cô hát, những bài nghe cô hát lại không gần

skkn

2
gũi nên trẻ không hứng thú dẫn đến hoạt động dạy hát dân ca đạt kết quả khơng
cao. Điều đó gây cản trở hoạt động của bản thân, ảnh hưởng không tốt đến chất
lượng giáo dục học sinh.
Mục tiêu của giáo dục hiện nay đặt ra là giáo dục nhân cách học sinh một
cách toàn diện. Để làm được điều đó cần có nhiều biện pháp, với hoạt động dân
ca chưa có tài liệu nghiên cứu nào bàn sâu về vấn đề này, đồng nghiệp, nhà
trường chưa có kinh nghiệm để giải quyết khắc phục.
Bản thân thấy được tính cấp thiết của vấn đề nên đã chọn cho mình đề tài:
“Một số giải pháp đưa dân ca đến với trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi lớp A1 tại
trường mầm non Nga Liên” với mong muốn đưa dân ca đến với trẻ là sự tự
hào và lòng yêu quê hương, đất nước.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu hoạt động hát dân ca và nghe hát dân ca của trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi lớp A1 tại trường mầm non Nga Liên, từ đó tìm ra các biện pháp nâng cao
kĩ năng hát dân ca, biết các làn điêu dân ca, thích hát dân ca.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp nâng cao kĩ năng hát dân ca, yêu thích và thích tìm hiểu các làn
điệu dân ca đến với trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi lớp A1 tại trường mầm non Nga Liên
1.4. Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp nghiên cứu lý luận: Tôi chọn lọc tài liệu cần tham khảo
phải do bộ giáo dục và các nhà xuất bản nhà nước ban hành, tìm phần tài liệu
liên quan đến nội dung cần nghiên cứu, đánh dấu, viết ra sổ tay theo từng nội
dung.
* Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Dựa trên
đối tượng trẻ tại nhóm lớp mình nghiên cứu, hàng ngày quan sát các hoạt động
của trẻ với hoạt động hát dân ca ghi chép lại theo từng nội dung cụ thể. Lập
bảng và lưu thông tin.
* Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Sau khi nắm rõ số liệu tiến hành

phân tích nội dung kiến thức nào trẻ chưa hứng thú, chưa nắm rõ với tỷ lệ bao
nhiêu hoặc nội dung nào nhiều trẻ hứng thú nhất.
* Phương pháp quan sát, thực hành: Cho trẻ được theo dõi các hoạt
động dân ca của cơ, phương tiện nghe nhìn, thực hành kĩ năng đã được học.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Dân ca mang tính đặc thù hơn so với việc giáo dục âm nhạc đơn thuần vì
nó mang tính chất vùng miền, bản sắc của từng làn điệu dân ca trẻ thấy được
hình ảnh q hương mình ở trong đó. Khi hát dân ca cần sự luyến láy, độ rung,
trầm bổng đặc biệt là thần thái khi thể hiện chính là sự vui tươi, nhí nhảnh, hóm
hỉnh trong những trang phục phù hợp với từng bài hát dân ca. Hình thành và
phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể đó là tính kỉ luật, tự chủ, mạnh
dạn trước mọi người.

skkn


3
Trẻ 5 - 6 tuổi đây chính là giai đoạn trẻ chuẩn bị bước vào trường tiểu học.
Trẻ có khả năng tri giác tồn vẹn hình tượng âm nhạc, trẻ có sự chú ý cao hơn
và kéo dài hơn. Trẻ biết tập trung nghe nhạc, có khả năng cảm nhận được trạng
thái chung của âm nhạc, theo dõi sự phát triển của hình tượng âm nhạc. Cảm
giác tai nghe và kinh nghiệm nghe nhạc của trẻ cũng tích lũy được nhiều hơn.
Trẻ có thể phân biệt được độ cao thấp của âm thanh, giai điệu đi lên hay đi
xuống, độ to - nhỏ, thậm chí cả sự thay đổi cường độ âm thanh (Mạnh hay yếu)
và âm sắc của một số nhạc cụ, giọng hát. [1]
Giọng hát trẻ vang hơn, âm sắc ổn định hơn và tầm cữ giọng cũng mở rộng
hơn trong quãng 8 (Từ Đô 1 đến Đô 2). Sự phối hợp của tai nghe và giọng hát
cũng tốt hơn. Các vận động của trẻ ở độ tuổi này cơ bản đã hoàn thiện hơn lứa
tuổi trước đặc biệt là khả năng vận động của các cơ lớn. Trẻ biết phối hợp động

tác tay, chân, thân mình, biết múa cùng bạn, múa với các đội hình đơn giản, các
động tác trở nên phong phú hơn. Trẻ có thể vận động theo nhạc một cách nhịp
nhàng, uyển chuyển, đôi khi có sự sáng tạo ở một mức độ nhất định. Điều này
cho thấy trong quá trình giáo dục âm nhạc cần phải nắm được đặc điểm lứa tuổi
chung và chú ý đặc điểm cá biệt của từng cá nhân từ đó mới nâng cao được chất
lượng giáo dục trẻ một cách hiệu quả nhất.[1]
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2021-2022 tôi được nhà trường phân công dạy lớp 5 - 6 tuổi A1
với tổng số trẻ trong lớp là 34 cháu.
* Thuận lợi:
- Giáo viên phải có khả năng âm nhạc, tích cực tìm tịi lựa chọn các bài dân
ca phù hợp vào hoạt động của trẻ.
- Dân ca ở bậc học mầm non luôn được nhà trường quan tâm và tạo điều
kiện cho giáo viên và trẻ tiếp cận với chương trình giáo dục, ngày hội, ngày lễ,
hội thi…được sưu tầm nghiên cứu qua mạng Intenet, băng, đĩa…
* Khó khăn:
+ Về cơ sở vật chất: Phòng âm nhạc của nhà trường: Trang thiết bị còn
hạn chế nhất là phục vụ cho hoạt động dân ca như: thiếu trang phục, đĩa nhạc
dân ca, dụng cụ âm nhạc đồ chơi âm nhạc ảnh hưởng đến quá trình dạy trẻ và
giảm hứng thú của trẻ với dân ca.
+ Về phía giáo viên: Việc nhớ tên các bài hát dân ca, xuất sứ của bài hát
dân ca còn hạn chế. Việc hát đúng nhạc và hát hay các bài hát dân ca lại càng
khó khăn.
+ Về phía trẻ: Trẻ chưa biết hát dân ca, không biết tên bài hát dân ca cho
dù là bài dân ca phổ biến của nơi mình sống. Khơng thường xuyên được nghe
nhiều làn điệu dân ca của địa phương và dân ca các vùng miền.
Một số trẻ còn nhút nhát, tự ti, sức khỏe hạn chế, ngại biểu diễn dân ca
trước đám đông. Khả năng hát và biểu diễn dân ca không đồng đều. Đa số không
nhớ tên bài hát dân ca, không biết vùng miền dân ca, không có sự ham thích và

skkn


4
biểu diễn các bài hát dân ca, việc sử dụng các nhạc cụ và trang phục phù hợp với
bài hát dân ca lại càng không biết rõ.
Kết quả thực trạng: Bảng khảo sát trẻ đầu năm học 2021 - 2022. Tổng
số trẻ trong lớp là 34 cháu.
Kết quả khảo sát
Nội Dung
Tổng
Đạt
Chưa đạt

Trẻ nhớ tên và xuất sứ các bài
hát dân ca, nhận biết dân ca của
các vùng miền

số trẻ

Số
lượng

Tỷ lệ
%

Số
lượng

Tỷ lệ

%

34

22

65%

12

35%

Trẻ ham thích nghe các bài hát
34
25
74%
9
26%
dân ca.
Sử dụng các nhạc cụ và trang
34
24
71%
10
29%
phục phù hợp với bài dân ca
Trẻ hưởng ứng tích cực và vận
34
27
79%

7
21%
động theo lời bài hát dân ca
Từ bảng khảo sát ta nhận thấy tỷ lệ trẻ đạt 25/34 = 74%, còn tỷ lệ trẻ chưa
đạt những 9/34 = 26%. Vậy để nâng cao chất lượng dạy hát dân ca, đưa dân ca
đến với tâm hồn trẻ thơ đặc biệt là trẻ 5 - 6 tuổi lớp A1, tơi đã tìm ra và vận
dụng các giải pháp sau đây:
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về phương pháp dạy hát dân
ca và xây dựng kế hoạch đưa các tác phẩm dân ca đến với trẻ một cách
khoa học.
Muốn chuyển tải nội dung khúc hát dân ca đến với trẻ, đầu tiên giáo viên
phải thuộc bài hát, biết được nhịp điệu của bài hát, cao độ, trường độ…phong
cách biểu diễn bài hát dân ca đó, thấy được tình cảm thật trong ca khúc và cái
hay, cái đẹp mà tác giả muốn gửi gắm vào ca khúc đó. Sau đó, truyền thụ, rèn
luyện các thể loại âm nhạc đó với trẻ bằng các hình thức hát, vỗ theo tiết tấu,
biểu diễn phù hợp. Như vậy giáo viên mới thu hút được sự chú ý của trẻ. Từ đó
trẻ có ngẫu hứng, thích hát và biểu diễn các bài hát dân ca giống như cơ giáo.
Q trình giáo viên thể hiện, trẻ tiếp thu ca khúc một cách trọn vẹn, hiểu nội
dung bài hát, tích lũy thêm kiến thức, năng khiếu nghệ thuật, trẻ tiếp thu quá
trình giáo dục của cơ để biến thành kinh nghiệm của mình và vận dụng vào hoạt
động tái tạo ca khúc.
Ví dụ: Khi dạy trẻ bài hát: “Lý ngựa ô”- Dân ca Nam Bộ (Chủ đề thế giới
động vật). Cô hát với nhịp điệu vui vẻ, dí dỏm, bắt chước động tác ngựa phi để
thu hút trẻ. Hoặc khi hát cho trẻ nghe bài “Hoa thơm bướm lượn” - Dân ca

skkn


5

Quan họ Bắc Ninh cô hát với nhịp điệu mượt mà, uyển chuyển, trầm bổng, nét
mặt cô tươi cười, gần gũi để gây hứng thú cho trẻ.
Để xây dựng kế hoạch hoạt động âm nhạc theo đề tài trong hoạt động học,
tơi đã kiên trì rèn luyện bằng nhiều hình thức: Trước hết nghiên cứu tài liệu,
tham gia học tập chuyên môn, dự giờ đồng nghiệp và học tập qua truyền thanh,
truyền hình, qua ti vi, băng đài…Nắm chắc phương pháp, hình thức tổ chức cho
trẻ, mỗi ca khúc chuẩn bị dạy cho trẻ tôi phải học thuộc, hát đúng nhạc thể hiện
được tình cảm và hịa mình vào với ca khúc từ đó đã thực sự gây hứng thú, ngẫu
hứng tham gia vào các hoạt động dân ca cho trẻ và trẻ muốn bắt chước, thể hiện
ca khúc bằng khả năng của mình.
Dựa vào kế hoạch xây dựng của nhà trường và ăn cứ vào mức độ phát triển
và khả năng thực tế của trẻ ở lớp mình tơi đã xây dựng kế hoạch giảng dạy phân
loại theo khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ, triển khai thực hiện nhiệm vụ từ dễ
đến khó.Tơi phải xem kĩ đề tài dạy và chọn hình thức nào, bài hát gì, nội dung
trọng tâm dạy trong hoạt động là gì, đối tượng trẻ đa số đã biết hay chưa biết,
đối tượng nào khả năng âm nhạc tốt, đối tượng nào nhút nhát, trong hoạt động
này cần nhấn mạnh điểm nào, xác định điểm nào khó, điểm nào dễ để chuẩn bị
chu đáo, lựa chọn cách dạy phù hợp khi lên lớp.

Hình ảnh: Dân ca quan họ Bắc Ninh
- Trao đổi kinh nghiệm của mình với các bạn đồng nghiệp về phong cách
sư phạm, nhẹ nhàng, mặc trang phục dân ca phù hợp.
Kết quả: Qua kiến thức đã học tập và phương pháp dạy hát dân ca bản
thân tơi đã có được vốn kinh nghiệm phong phú về các loại hình dân ca dành
cho trẻ mầm non.

skkn


6

2.3.2. Nâng cao chất lượng hát dân ca cho trẻ trên hoạt động giáo dục
âm nhạc
Để tránh sự nhàm chán và gó bó trong khn mẫu, cơng thức nhất định của
các hoạt động tơi đã tìm tịi các hình thức sáng tạo khác nhau nhằm cuốn hút trẻ
vào với hoạt động dân ca:
* Trong hoạt động học âm nhạc:
Hoạt động học âm nhạc là hoạt động trong việc tổ chức dạy âm nhạc cho
trẻ. Tại đây trẻ có khoảng thời gian tương đối thải mái để cảm thụ, trải nghiệm,
thể thiện giai điệu các bài hát dân ca. Chính vì vậy, để giờ học thoải mái khơng
gị bó, vào bài một cách sinh động tạo hứng thú giúp trẻ nhanh làm quen với bài
hát và đem lại hiệu quả cao:
Ví dụ: Giờ dạy hát dân ca tại lớp A1 5 - 6 tuổi chủ đề Quê hương - Đất
nước - Bác Hồ. Hình thức tổ chức: Chương trình giao lưu văn nghệ: “Đậm đà
khúc hát dân ca” - Dân ca quan họ Bắc Ninh.
Hoạt động: Ổn định tổ chức, gây hứng thú:
Khi bước vào hoạt động, tôi giới thiệu bài hát và hát cho trẻ nghe hoặc cho
trẻ bài hát bằng các phương tiện nghe nhìn như máy cát xét, đầu quay vi deo.
Tơi cũng sử dụng các hình thức cuốn hút như: Lời nói, văn vần, đọc thơ, kể
chuyện hoặc dụng tranh ảnh, đồ vật có nội dung phù hợp để giới thiệu và dẫn dắt
vào nội dung bài hát.
Xem vi deo ca nhạc dân ca tuổi thơ với những hình ảnh sinh động, hấp dẫn
do các bạn cùng trang lứa biểu diễn trẻ sẽ dễ dàng cảm nhận được sắc thái tình
cảm của bài hát và có thể hát theo các bài hát dân ca một cách thích thú.
Ví dụ: Trong chủ đề động vật: Bài dân ca: Lý ngựa ô (Dân ca Nam Bộ) để
gây hứng thú cho trẻ tôi dùng rối con ngựa để kể một câu truyện ngắn, mô
phỏng theo nội dung bài hát.
Hoạt động: Hát, biểu diễn bài dân ca quan họ bắc Ninh
- Với các bài hát có nội dung giáo dục tình cảm đạo đức, giáo viên có thể
đặt câu hỏi ngắn để trò chuyện với trẻ về ý nghĩa của nội dung bài hát, đồng thời
lồng ghép giáo dục lễ giáo.

Ví dụ: Trong chủ đề Gia đình: Bài dân ca: Hát ru con (Dân ca Bắc Bộ)
Tôi đặt câu hỏi giáo dục trẻ:
+Con có cảm nhận gì về tình cảm của mẹ dành cho con qua bài hát ru con?
+ Con làm gì đáp lại tình cảm của mẹ, người thân u dành cho mình?
Qua những câu hỏi mang tính giáo dục càng làm cho trẻ biết cách yêu
thương và thể hiện tình yêu thương trong gia đình, giữa con người với con
người.
Hoặc thái độ hành vi văn minh với muôn loài trong các bài dân ca khác về
thế giới các con vật, cây cối xung quanh trẻ.
- Trong hoạt động cơ hát mẫu cho trẻ nghe có nhiều hình thức như: Hát có
đệm đàn, hát có gõ đệm theo nhịp bài hát bằng mõ, thanh tre, trống lắc, xắc xô.

skkn


7
Cơ cũng có thể đánh đàn giai điệu bài hát cho trẻ nghe hoặc mặc trang phục múa
minh họa bài hát.
Hoạt động: Nghe hát: Dân ca quan họ Bắc Ninh
- Sử dụng các phương tiện điện tử để tổ chức cho trẻ nghe những bản nhạc
dân ca khơng lời hịa tấu hoặc độc tấu. Với hoạt động này cô cần tìm hiểu nội
dung bản nhạc để trang bị cho trẻ những hiểu biết cơ bản, giúp trẻ cảm nhận rõ
hơn về ý nghĩa nghệ thuật của tác phẩm.
- Dẫn dắt trẻ vào trò chơi âm nhạc: Vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ
mầm non. Vì vậy trị chơi âm nhạc là hình thức tạo cho trẻ phát triển năng khiếu
âm nhạc. Khi tổ chức trò chơi âm nhạc nhất thiết phải có yếu tố âm nhạc. Cơ cần
nghiên cứu các trò chơi, cần hướng dẫn trẻ chơi đúng luật chơi và cách chơi, với
trò chơi mới cần tập hợp một nhóm trẻ chơi trước, sau đó động viên nhiều trẻ
khác cùng chơi.
Trẻ mầm non rất thích giống cơ, cơ chính là thần tượng của trẻ, trước khi cơ

kích thích được sự sáng tạo của trẻ thì trẻ ln làm theo những gì cơ làm. Do đó
trước khi chuẩn bị dạy tơi phải chuẩn bị sẵn sàng cho mình về tất cả từ giọng
hát, điệu múa, hay các trò chơi đã được tập luyện. Có như vậy, mới có đủ tự tin
và có sức hút lớn khi thể hiện trước trẻ, cũng như vừa làm tốt phần dạy của
mình, vừa chú ý bao quát tình hình của trẻ. Cần chú trọng tới khơng gian phịng
học và cách bố trí đồ dùng.
2.3.3. Tích hợp các hoạt động hát dân ca cho trẻ mọi lúc mọi nơi.
Mong muốn đưa dân ca đến với trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi lớp A1 ngồi hoạt
động học ra thì trong tất cả các hoạt động khác trong ngày của trẻ tôi đã linh
hoạt lồng ghép dân ca thật nhẹ nhàng và khéo léo giúp trẻ học dân ca mà chỉ như
đang chơi, chơi mà vẫn nhớ các bài hát dân ca. Hơn nữa dạy trẻ mọi lúc mọi nơi
là không phải lúc nào cũng bắt trẻ hát, múa dân ca, như vậy dễ gây nhàm chán.
Do đó, người giáo viên cần phải linh hoạt áp dụng vào các hoạt động trong ngày
của trẻ.
- Trong hoạt động học khác:
Không chỉ cho trẻ gần hơn với dân ca trong hoạt động học âm nhạc mà
trong các hoạt động học khác tôi cũng lồng ghép các bài hát dân ca phù hợp với
nội dung bài dạy:
+ Hoạt động tạo hình: Vẽ con gà - Chủ đề thế giới động vật
Sử dụng bài dân ca: Gà gáy - Dân ca Bắc Bộ để vào bài và giới thiệu về
con gà.
Hay xé dán đàn cá (Đề tài) - Chủ đề thế giới động vật. Tôi sử dụng bài: Lý
con cá – Dân caNam Bộ để giới thiệu vào bài.
+ Hoạt động khám phá xã hội: Giới thiệu về miền núi - Chủ đề quê hương
– đất nước – Bác Hồ
Chọn bài hát: Inh lả ơi - Dân ca Bắc Bộ để vào bài.
+ Hoạt động văn học: Truyện: Cây khế - Chủ đề Thế giới thực vật
Sử dụng bài hát: Lý cây khế - Dân ca Nam Bộ để giới thiệu với trẻ.

skkn

8
-Trong hoạt động hằng ngày:
+ Đón trẻ: Cho trẻ vào chơi ở góc âm nhạc, mở các bài dân ca phù hợp chủ
đề cho trẻ nghe.
+ Giờ tập thể dục: Với tính chất vui nhộn giáo viên hồn tồn có thể đưa
một số bài hát dân ca vào mục các bài hát trong giờ tập thể dục, trẻ vừa hát vừa
tập càng tăng thêm hứng thú và nhớ tên các bài hát dân ca.
+ Giờ hoạt động ngoài trời: Vào đầu giờ cơ có thể ổn định trẻ bằng việc
cho trẻ hát, nghe hát bài dân ca liên quan đến chủ đề dạo chơi.
Ví dụ: Bài hát; Hoa thơm bướm lượn, gà gáy, úp lá khoai…
+ Hoạt động góc: Cho trẻ hát và biểu diễn các bài hát dân ca với các nhạc
cụ và trang phục yêu thích phù hợp với nội dung bài.
+ Hát cho trẻ nghe trước giờ ngủ trưa:Hát cho trẻ nghe bài: Ru con (Dân
ca Nam Bộ). “Ru em”- Dân ca Xơ đăng.“Cò lả” - Dân ca đồng bằng Bắc Bộ.
Để đưa trẻ vào giấc ngủ một cách nhẹ nhàng êm ái.
+ Hoạt động chiều: Một số buổi chiều trong tuần tôi dành thời gian để ôn
luyện một số bài hát dân ca đã học hoặc hướng dẫn bài hát mới, có thể cho trẻ tự
hoạt động âm nhạc theo ý thích. Đây là thời gian cho trẻ củng cố lại những kiến
thức âm nhạc, góp phần hình thành kĩ năng âm nhạc hát, biểu diễn dân ca. Cho
trẻ tự hoạt động âm nhạc dân ca theo ý thích cịn là hình thức hoạt động thể hiện
tính tích cực, sáng tạo của trẻ. Đặc biệt đối với trẻ nhút nhát, thiếu tự tin cơ cần
có kế hoạch giúp đỡ trẻ qua hình thức tự hoạt động âm nhạc một cách tế nhị,
khéo léo.
- Trong các hoạt động khác:
Vào các buổi đón, trả trẻ giáo viên thường xuyên trao đổi với phụ huynh về
khả năng hát, biểu diễn dân ca của trẻ ở lớp, khuyến khích phụ huynh ủng hộ
việc phát triển năng khiếu cá nhân của trẻ. Đồng thời đề nghị phụ huynh về nhà
thường xuyên cho trẻ hát, múa dân ca để trẻ mạnh dạn, tự tin và được củng cố

lại kiến thức đã học.
Kết quả: Với biện pháp này giúp cho từng trẻ tự tin hơn, hứng thú hơn,
thích tham gia nhóm khi tham gia vào các hoạt động hát dân ca được tổ chức tại
lớp và các hoạt động khác.
2.3.4. Tạo môi trường khi trẻ tham gia hoạt động dân ca
Môi trường giáo dục có dân ca khiến trẻ hàng ngày đều được thấy, được
biểu diễn, đồng hành với dân ca chính vì vậy giáo viên cần tạo môi trường
hátdân ca phong phú, đa dạng, thẩm mĩ.
* Môi trường trong lớp:
- Giáo viên cùng trẻ vẽ tranh, sưu tầm tranh ảnh từ họa báo, lịch…có nội
dung về các bài hát dân ca để trang trí hoặc làm đồ dùng giảng dạy.
- Trang trí góc âm nhạc thật sinh động và thay đổi chủ đề để thu hút với trẻ.
Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để trẻ thể hiện khả năng âm nhạc của mình.
Trẻ có thể làm quen, ơn luyện, củng cố và vận dụng, phát triển những kĩ năng
âm nhạc qua các trò chơi, hoạt động phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tại

skkn


9
đây trẻ tự hát hay tự vận động theo nhạc các bài dân ca, biểu diễn một mình hay
theo nhóm một cách thích thú và sáng tạo.

Hình ảnh: Xây dựng góc âm nhạc trong lớp
- Tận dụng diện tích phịng học, phịng âm nhạc và chú ý bố trí sắp xếp các
học liệu, dụng cụ hợp lý đẹp mắt để tạo môi trường hứng thú, thoải mái cho việc
trẻ học.
- Khi thực hiện các hoạt động âm nhạc dân ca trọng tâm là vận động minh
họa theo lời bài hát dân ca thì phịng âm nhạc thường có các thiết bị như: Đàn
ooc gan, song loan, quạt múa, gương soi…để trẻ hứng thú hoạt động. Đồng thời

trong quá trình thực hiện trẻ có thể nhìn vào gương điều chỉnh động tác của
mình.

Hình ảnh: Nhạc cụ phịng âm nhạc
Ví dụ: Khi dạy trẻ hát bài dân ca: “Trống cơm”- Dân ca Đồng bằng Bắc
Bộ Chủ đề: Bản thân
+ Giáo viên trang trí xung quanh lớp bằng các loại trống, hình ảnh trống
cơm trên máy vi tính, nhạc bài: Trống cơm
+ Ở góc chơi giáo viên chuẩn bị các loại trống tự làm. Khi kết thúc bài trẻ
về góc chơi vừa nghe hát vừa trang trí trống cơm từ đó trẻ được củng cố tai
nghe, hát theo bạn giúp trẻ thuộc lời nhanh hơn, hứng thú hơn.

skkn


10
Ví dụ: Khi dạy trẻ vận động bài: Lý ngựa ô - Dân ca Nam Bộ. Chủ đề Thế
giới Động vật.Tơi trang trí lớp theo chủ đề thế giới động vật, sưu tầm tranh ảnh
về lồi ngựa, mơ hình con ngựa từ bìa caton cho mỗi trẻ.
* Mơi trường ngồi lớp:
Hoạt động ngồi trời tiếp xúc với mơi trường tự nhiên và môi trường xã hội
là rất quan trọng. Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trường
mầm non tơi đang dạy có nhiều những hình ảnh nghộ ngĩnh về các con vật như
con chim, con cá, con cua, con ngựa hay những bông hoa, cây khế, cây trúc
trong vườn cổ tích được bài trí phù hợp với trẻ mầm non.
Hàng ngày trẻ dạo chơi cơ có thể gợi ý cho trẻ hát các bài hát có liên quan
đến những hình ảnh trẻ quan sát thấy như:
Hình ảnh con ếch - Hát bài Bắc kim thang (Dân ca Nam Bộ).
Hình ảnh hoa và bướm - Hát bài: Hoa thơm bướm lượn (Dân ca quan họ Bắc
Ninh) Hoặc hình ảnh cây trúc - Hát Cây trúc xinh (Dân ca Quan Họ Bắc Ninh)

Hình ảnh 4: Mơi trường ngồi lớp dễ dàng lồng ghép hoạt động dân ca
Hay còn nhiều các hình ảnh khác mà nội dung gắn liền với các bài hát dân
ca thật hay và vui nhộn đều được trẻ thể hiện một cách hoàn toàn tự nhiên và
xuất phát từ những cảm xúc thật của bé đầy thú vị.
Kết quả: Sau khi tạo môi trường cho trẻ hoạt động tơi thấy trẻ có thái độ tích
cực, hứng thú khi tham gia vào hoạt động âm nhạc một cách sôi nổi, tâp trung
hơn.
* Sử dụng đồ dùng trực quan dạy trẻ hát, vận động theo bài hát dân ca:
- Để gây sự hứng thú trong hoạt động dạy hát dân ca tôi đã đề xuất với Ban
giám hiệu nhà trường đầu tư cho phòng âm nhạc 1 chiếc đàn giúp giáo viên có
thể đệm đàn trực tiếp cho trẻ múa hát và bồi dưỡng kiến thức cho bản thân và
đồng nghiệp; Mua một số dụng cụ âm nhạc dân tộc như: Đàn bầu, sáo……
- Bên cạnh đó tôi cùng giáo viên ở lớp tự làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho
ý tưởng dạy hát dân ca từ các nguyên vật liệu có sẵn trong cuộc sống hàng ngày.
Tuyên truyền đến các bậc phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu: Len, vải vụn, vỏ
chai nước ngọt, tre, gỗ… để giáo viên làm đồ dùng.

skkn


11

Hình ảnh: Nhạc cụ tự làm và trang phục trẻ biểu diễn dân ca
- Với đôi bàn tay khéo léo, tôi đã làm “Nhà thiết kế” tận dụng các loại giấy
nilon, giấy bọc quà, ống hút để tạo ra những trang phục ngộ nghĩnh cho trẻ phù
hợp với nội dung bài hát dân ca.
Ví dụ: Với bài hát: Hoa thơm bướm lượn - Dân ca Quan họ Bắc Ninh.
Tôi cắt và khâu hai cánh bướm mỏng, dán kim sa nhiều màu sắc, làm mơ
hình vườn hoa để bướm bay lượn. Hoặc làm mũ con cò, cánh trắng để múa minh

họa cho bài hát dân ca quan họ “Cò lả”.
- Nhằm gây hứng thú cho trẻ và muốn giờ học hát dân ca giống như
chương trình biểu diễn văn nghệ tơi đã cắt, dán phơng trang trí với những họa
tiết minh họa.
- Làm đồ dùng sáng tạo phục vụ cho trò chơi âm nhạc như: Dùng giấy bìa
uốn thành mũ chóp kín và trang trí các họa tiết ngộ nghĩnh để chơi trị chơi: Tai
ai tinh. Làm bơng hoa, sản phẩm đặc trưng của quê hương, các con vật bằng vải
vụn nhồi bông để làm “Quà tặng âm nhạc”.
- Mỗi tuần tôi đều dành một buổi chiều để làm đồ dùng âm nhạc, sưu tầm
đồ chơi qua sách báo, tạp chí. Tôi thường xuyên truy cập thông tin cách làm một
số đồ dùng, đồ chơi âm nhạc mầm non trên mạng internet.
Kết quả: Với môi trường âm nhạc, đồ dùng đồ chơi đầy tính dân ca 94%
học sinh lớp tơi ngày càng thích thú và tích cực hơn khi hát bài hát dân ca.
2.3.5. Rèn kĩ năng hát, biểu diễn các bài hát dân ca cho trẻ
Trẻ 5 - 6 tuổi có thể xác định được âm thanh cao, thấp, to, nhỏ nhưng âm
vực giọng chưa ổn định, hơi của trẻ còn ngắn, độ ngân của các câu hát chưa đủ
nên chất lượng hát dân ca của trẻ còn hạn chế. Đôi khi hát chưa chuẩn nhạc về

skkn


12
cường độ, trường độ thậm chí cả giai điệu của lời ca, vận động chưa đúng nhịp,
phách, chưa mạnh dạn biểu diễn.
Đối với bài hát dân ca mới, tôi luôn gần gũi đến bên trẻ, kiên trì dạy trẻ hát
từng câu, từng đoạn. Với những đoạn khó hát, tơi cho trẻ luyện tập riêng nhiều
lần rồi mới ghép thành bài. Hướng dẫn trẻ cách lấy hơi, luyến láy, không để trẻ
hát tự do. Tôi dạy trẻ kĩ thuật hát dân ca với các yếu tố cơ bản như: vang, nảy,
mạnh, vui tươi
- Luyện kĩ năng ca hát dân ca bao gồm: việc dạy trẻ thuộc bài hát và hát

đúng nhạc, tập các hình thức biểu diễn.
Có nhiều hình thức dạy trẻ thuộc lời bài hát dân ca:
+ Cho trẻ đọc lời bài hát theo từng câu sau đó hát theo nhạc. Dạy trẻ hát
theo từng câu vài lần rồi ghép vào cả bài.
+ Dạy trẻ hát theo cô liên tiếp từng câu, từng đoạn của bài hát.
+ Trẻ hát theo cô cả bài hát nhiều lần đến khi thuộc bài hát.
- Do cấu tạo dây thanh quản của trẻ mảnh và ngắn, khả năng lấy hơi yếu
nên căn cứ vào bài hát dễ hay khó, dài hay ngắn, mức độ đã biết của trẻ từ đó cơ
sẽ chọn cách dạy phù hợp. Với những phần khó hát, cơ cho trẻ luyện tập riêng
rồi mới ghép cả bài. Khi trẻ đã thuộc, cô tiếp tục dạy trẻ hát và thể hiện tình
cảm, sắc thái của bài hát dân ca. Cho trẻ tập các hình thức biểu diễn như: Hát
tốp ca, song ca, hát có lĩnh sướng, hát to, hát nhỏ, hát nhanh, hát chậm…
- Dạy trẻ vận động theo nhạc: Cô không dạy theo cách áp đặt nặng nề mà
cần phải tạo được sự hứng thú, gợi cho trẻ hiểu được ý nghĩa của động tác, tác
dụng của hoạt động nghệ thuật rồi từ đó cho trẻ được luyện tập và biểu diễn
bằng tình cảm của mình. Vì vậy việc dạy kĩ năng vận động theo nhạc bài hát dân
ca cần được tiến hành vừa đảm bảo mang tính giáo dục, vừa tạo cho trẻ tác
phong mạnh dạn, hồn nhiên.
- Trước khi hướng dẫn trẻ một bài múa hoặc hình thức vận động minh họa.
tôi thường biểu diễn cho trẻ xem hoặc một số trẻ được tập trước biểu diễn minh
họa cho các bạn xem nhằm tạo hứng thú cho trẻ.
- Có rất nhiều cách hướng dẫn trẻ các động tác vận động theo nhạc của bài
hát dân ca, tôi căn cứ vào đặc điểm cụ thể của lớp để chọn cách tổ chức hoạt
động cho phù hợp. Có thể chia các động tác ứng với từng câu nhạc, lúc đầu
hướng dẫn trẻ theo nhịp đếm, sau đó cho trẻ ghép vào từng câu nhạc, đoạn nhạc,
cuối cùng thực hiện tổng thể cả bài. Cũng có thể cho trẻ thực hiện chậm theo cơ
cả bài vài lần sau đó mới luyện tập lại chuẩn xác từng động tác.
- Đối với những bài nhảy múa hay thực hiện động tác minh họa thơng qua
hình thức trị chơi với các động tác đơn giản tôi lưu ý động viên trẻ tham gia số
đông tạo khơng khí vui tươi, sinh động.Tuy nhiên cũng có một số bài múa hay

hình thức vận động chỉ phù hợp với các cháu cùng giới (nam hoặc nữ) thì cũng
không nhất thiết phải luyện tập cho cả lớp theo cùng một động tác mà cần có
động tác riêng cho namvà các động tác riêng cho nữ sau đó thực hiện phối hợp,
đồng thời tạo cho bài vận động thêm sinh động.

skkn


13
- Đối với bài múa dân ca với yêu cầu nghệ thuật cao, sau khi cho cả lớp tập,
tôi chọn một số trẻ có khả năng thể hiện khá hơn tạo thành một nhóm luyện tập
riêng với các trang phục và đạo cụ để múa, biểu diễn trong các ngày lễ, ngày
hội.

Hình ảnh: Trẻ tập biểu diễn dân ca theo nhóm
- Dạy trẻ gõ đệm theo nhịp, phách của bài hát, việc đầu tiên cần chọn bài
hát có nhịp, phách phát triển theo chu kì thuận lợi để có thể dạy trẻ. Khi thực
hiện làm mẫu, động tác của cô phải rõ ràng, dứt khốt để trẻ có thể gõ đệm theo.
Khi trẻ thực hiện gõ đệm, tôi chọn dụng cụ gõ an tồn, có âm thanh rõ, cho trẻ
thực hiện cá nhân hoặc từng tốp khoảng 7 - 8 trẻ. Không nên cho cả lớp thực
hiện theo. Khi dạy trẻ cơ phân tích chậm từng tiếng gõ, cách gõ, để trẻ nhận biết
kết hợp làm mẫu rõ ràng, mạch lạc. Cho trẻ tập gõ chậm rồi mới nhanh dần rồi
đến tốc độ bình thường.
+ Ví dụ: Gõ đệm theo nhịp bài “Bắc Kim thang”- Dân ca nam Bộ thì gõ 1
tiếng vào phách mạnh (Đầu ô nhịp) phách nhẹ nghỉ.
Bắc
kim thang cà
lang
bí
rợ

(Gõ) (Nghỉ) (gõ ) (Nghỉ) (Gõ) (Nghỉ) (Gõ)
+ Ví dụ: Gõ theo lời ca bài “inh lả ơi” – Dân ca Thái thì gõ mối tiếng bằng
một nốt nhạc tương ứng với lời bài hát.
Inh
lả
ơi sao
no òng ời
(Gõ) (Gõ) (Gõ) (Gõ)
(Gõ) (Gõ)

skkn


14

Hình ảnh: Rèn kĩ năng sử dụng nhạc cụ dân ca cho trẻ
- Ngồi việc rèn cho trẻ có kĩ năng ca hát, kĩ năng vận động theo nhạc dân
ca tơi cịn tổ chức cho trẻ nghe nhạc và chơi các trị chơi âm nhạc có yếu tố dân
ca để hỗ trợ tốt hợn cho trẻ có khả năng cảm thụ âm nhạc tốt hơn.
- Chú ý rèn luyện nề nếp, kích thích sự hứng thú cho trẻ. Rèn cho trẻ một
số động tác múa như nhún chân, cuộn tay nhịp nhàng theo lời bài hát. Tác phong
biểu diễn duyên dáng. Tạo điều kiện cho trẻ tự thỏa thuận chọn cách vận động
theo ý thích và sự sáng tạo của trẻ. Khuyến khích động viên trẻ thực hiện các
hoạt động sáng tạo khác nhau.
* Sử dụng các trò chơi rèn luyện kĩ năng ca hát, vận động theo nhạc
dân ca cho trẻ:
Tơi cịn chuẩn bị riêng các trị chơi cho việc rèn luyện kĩ năng cho trẻ đảm
bảo chú trọng theo hoạt động nhóm và khả năng từng cá nhân theo quan điểm
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
- Ví dụ: Giờ học hát dân ca:

Cô cho trẻ chơi: “Hát theo tay cô đánh nhịp”. Yêu cầu: Khi hai tay cô đánh
nhịp rộng, trẻ hát to; Hai tay cô đánh nhịp hẹp, trẻ hát nhỏ lại.
- Ví dụ: Chơi hát nối tiếp
Cơ đánh nhịp một tay về phía tổ nào thì tổ đó hát, khi cơ đánh nhịp cả hai
tay thì cả lớp hát.
Với bài dân ca: Đi cấy - Dân ca Thanh Hóa - Chủ đề: Nghề nghiệp
Đội 1 (Nữ)
Đội 2 (Nam)
Lên chùa bẻ một cành sen
Thắp đèn ta sẽ chơi trăng ngoài thềm
Ăn cơm bằng đèn, đi cấy sáng trăng Chơi trăng ngoài thềm

skkn


15
Ba bốn cơ có hẹn cùng trăng
Ấy lại cầu cho
Có hẹn cùng trăng
(Cả hai đội) Cầu cho trong ấm, êm, êm lại ngồi êm
Với trị chơi này, trẻ sẽ nhanh thuộc bài vì khi đội bạn hát, trẻ sẽ được nghe
bài hát nhiều lần, đồng thời phải chuẩn bị cho lượt hát của mình.
- Ví dụ: Chơi: “Ai được làm nhạc sĩ”
Trong khi dạy trẻ hát và vận động theo nhạc bài hát: Lý ngựa ô - Dân ca
Nam Bộ. Cô cho cả lớp cùng thực hiện bắt chước tiếng kêu của con ngựa theo
lời ca hoặc theo nhịp bài hát theo u cầu của cơ. Ai làm đúng thì sẽ được làm
nhạc sĩ.Thơng qua trị chơi này, trẻ sẽ nắm chắc nhịp phách bài hát từ đó vận
động nhịp nhàng đúng u cầu của cơ.
Với các trị chơi trên, giáo viên linh hoạt sử dụng trong từng hoạt động,
từng bài cho phù hợp, kết hợp với các biện pháp truyền thống giúp giờ học đạt

hiệu quả cao.
Ngồi các trị chơi trên, để kích thích sự sáng tạo của trẻ, giáo viên động
viên trẻ có thể sử dụng các bộ phận của cơ thể (Đầu, hông, tay, chân) để thể hiện
các vận động sáng tạo theo phách, nhịp, lời ca…
- Ví dụ: Trị chơi: “Bắt chước”
Trong q trình dạy trẻ học hát dân ca, ngồi giải pháp dạy trẻ thơng
thường, giáo viên linh hoạt sử dụng trò chơi bắt chước (Đóng vai) để dạy trẻ hát,
giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động. Với cách làm này, trẻ sẽ dễ nhớ, tên bài
hát, vùng miền, lời ca, nhanh thuộc bài và cũng hiểu lời ca sâu sắc hơn. Trị chơi
đóng vai là một trong những giải pháp được sử dụng có hiệu quả trong q trình
dạy trẻ hát dân ca. Trẻ vừa hát vừa diễn vai các nhân vật: Gà trống, ngựa ô, con
sáo, con cua, con quạ, con bướm hay thợ cấy, dân kéo chài…..
Ở chủ đề: Nghề nghiệp có bài: Lý kéo chài- Dân ca Nam bộ. Cơ cho trẻ
vừa hát vừa làm ngư dân kéo chài thực hiện các động tác trong bài: Đưa tay luân
phiên kéo chài lưới từng đợt từng đợt, khuôn mặt vui tươi hồ hởi.
Chủ đề Động vật có bài dân ca: Gà gáy le te - Dân ca Cống Khao
Cô cũng tiến hành tương tự, cho trẻ đóng vai làm động tác gà gáy, vỗ
cánh….
Kết quả: Với giải pháp rèn kĩ năng hát và biểu diễn bài hát dân ca đã trang
bị cho trẻ rất nhiều kĩ năng thuần thục giúp trẻ hát dân ca đúng giai điệu, nhịp,
phách. Có 98 % trẻ thể hiện được sắc thái, biểu cảm phù hợp với tính chất của
từng bài hát dân ca. Ngồi ra, trẻ còn nhớ tên bài hát, vùng miền dân ca. Từ đó
trẻ càng ham thích hát dân ca hơn nữa.
2.3.6. Tổ chức hát dân ca trong các ngày hội, ngày lễ.
Trong năm học ở trường mầm non, các bé được tham gia nhiều các ngày
hội ngày lễ có ý nghĩa khác nhau như: Ngày khai giảng năm học, tết trung thu,
Ngày hội cô giáo như mẹ hiền, Ngày 8/3 và ngày tổng kết năm học vui tết thiếu
nhi. Những ngày hội có ý nghĩa giáo dục lễ giáo, phát triển tình cảm và quan hệ
xã hội cho trẻ. Đây cũng là cơ hội tốt để tôi tham mưu trong kế hoạch tổ chức và

skkn


16
kịch bản của nhà trường dành một phần thời lượng chương trình văn nghệ cho
các tiết mục dân ca phù hợp với chủ đề của từng ngày hội, ngày lễ.

Hình ảnh: Bé biểu diễn dân ca trong ngày hội ngày lễ
Ví dụ: Trong ngày Khai giảng năm học có các tiết mục dân ca: Lý dĩa bánh
bò (Dân ca Nam Bộ) nói về tình cảm giữa người thầy và người học sinh.
Trong ngày Tết trung thu có tiết mục dân ca: Đèn cù, trống cơm (Dân ca
Đồng bằng Bắc Bộ) hay Trèo lên quán dốc (Dân ca quan họ Bắc Ninh)
Có ý nghĩa nói về ngày tết trung thu, đồ chơi trung thu của bé.
Với ngày hội 8/3 có bài dân ca: Hát ru con (Dân ca đồng bằng Bắc Bộ). Ru
con (Dân ca Nam Bộ) được cơ và trị cùng biểu diễn thật ý nghĩa khắc sâu vào
tâm trí trẻ tình cảm của người mẹ dành cho những người con.
Ngồi ngày hội ngày lễ trong trường tơi cịn chú trọng cho trẻ được thưởng
thức dân ca mang đậm tính chất vùng miền đặc biệt là dân ca Thanh Hóa - là nơi
trẻ được sinh ra và lớn lên:
* Bài: Đi cấy - Dân ca Thanh Hóa:
Đối với mỗi người dân quê Thanh chúng ta lớn lên ai mà không từng năm
ba lần hát bài “Đi cấy”. Nhưng với trẻ thế hệ mầm non hiện nay nếu giáo viên
chưa từng áp dụng giải pháp nào giúp trẻ thích hát dân ca đặc biệt là dân ca
Thanh Hóa thì chắc chắn bài dân ca: “Đi cấy” thực sự lạ đối với trẻ.

skkn


17
Vậy ta phải làm gì để khắc phục tồn tại này?

Tôi thiết nghĩ rằng trong các chủ đề như: Nghề nghiệp, quê hương - Đất
nước - Bác Hồ giáo viên cần cho trẻ nghe nhiều các bài hát dân ca, giới thiệu về
miền quê Thanh Hóa, các địa danh, các làng nghề, sau đó giới thiệu các làn điệu
dân ca của quê Thanh trong đó có bài nổi tiếng: Đi cấy.
Cho trẻ nghe dưới nhiều hình thức: Nghe cơ giáo hát, nghe các nghệ sĩ hát, xem
vi deo. Sau đó nâng cao hơn cho trẻ nghe nhạc không lời của bài dân ca “Đi cấy”.
Dạy trẻ hát dưới các hình thức: Hát cả lớp, hát theo tổ, nhóm, tăng cường
hát cá nhân. Chú ý sửa sai cho trẻ về phần nhạc, lời, nhịp, phách.
Nâng cao hơn cho trẻ hát nối tiếp, hát đối, hát theo hiệu lệnh….
Sau mỗi lần hát hỏi lại tên bài hát, vùng miền dân ca, nội dung bài hát.
- Đặc biệt là cho trẻ đặt lời mới cho bài dân ca: “Đi cấy”
Với cách này cuối chủ đề 98% trẻ đã nhớ tên bài hát, nhớ lời, hát và biểu
diễn rất hay bài dân ca “Đi cấy” và vơ cùng tự hào về miền q mình đang sống
có nhiều địa danh đẹp lại có làn điệu dân ca hay đến vậy.
Kết quả: Qua một năm thực hiện bản thân nhận thấy sau khi sử dụng biện
pháp tổ chức hát dân ca trong các ngày hội, ngày lễ thì 100% trẻ lớp tơi đã tiếp
xúc với làn điệu dân ca quê hương, trẻ càng yêu dân ca lại càng yêu thêm cái
hay, cái đẹp trên quê hương đất nước mình.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
bản thân, đồng nghiệp, nhà trường:
Sau khi tiến hành thực nghiệm tại trường mầm non Nga Liên tôi đã thu
được những kết quả như sau:
*Đối với hoạt động giáo dục: Sáng kiến phát huy tính tích cực trong việc
học hát các bài hát dân ca đối với trẻ, trẻ yêu thích các làn điệu dân ca, nhớ tên
bài hát, làn điệu dân ca. Biểu diễn các bài hát dân ca thực sự tự tin và hứng thú.
Kết quả thực trạng: Thể hiện qua bảng khảo sát trẻ cuối năm 2022.
Tổng số trẻ trong lớp là 34 cháu.
Kết quả khảo sát
Nội Dung
Tổng

Đạt
Chưa đạt

Trẻ nhớ tên và xuất sứ các bài
hát dân ca, nhận biết dân ca của
các vùng miền
Trẻ ham thích nghe các bài hát
dân ca.
Sử dụng các nhạc cụ và trang
phục phù hợp với bài dân ca
Trẻ hưởng ứng tích cực và vận
động theo lời bài hát dân ca

số trẻ

Số
lượng

Tỷ lệ
%

Số
lượng

Tỷ lệ
%

34

33

97%

1

3%

34

32

94%

2

6%

34

31

91%

3

9%

34

34

100%

0

0%

skkn


18
*Đối với bản thân: Có được vốn kiến thức dày dặn về loại hình dân ca, có
hệ thống các giải pháp phát huy tính tích cực trong việc dạy hát dân ca, đưa dân
ca đến gần hơn với trẻ trong tất cả các hoạt động thường ngày. Bên cạnh đó góp
phần bảo tồn dân ca, lưu truyền dân ca qua các thế hệ mầm non.
*Đối với đồng nghiệp: Khơi dậy lòng sáng tạo, ham học hỏi, trau dồi kiến
thức, bồi dưỡng năng khiếu dân ca đến tất cả các bạn đồng nghiệp với mục đích
giáo dục các thế hệ măng non có tâm hồn trong sáng, yêu quê hương đất nước
qua từng làn điệu dân ca.
*Đối với nhà trường: Có thêm được nhiều các hoạt động tập thể vô cùng
bổ ích, giúp trẻ biết cách giao tiếp, giao lưu, vui vẻ và nâng cao tình đồn kết
trong mơi trường trẻ sống . Thực hiện tốt và sáng tạo, hiệu quả các mục tiêu giáo
dục trong năm học đã đề ra.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1 Kết luận
Âm nhạc nói chung và dân ca nói riêng là phương tiện giáo dục hiệu quả
nhất góp phần phát triển năng lực thẩm mĩ, trau dồi đạo đức, phát triển trí tuệ,
thể chất, tạo cơ sở cho việc hình thành và phát triển tồn diện nhân cách trẻ.
- Nếu mỗi giáo viên mầm non đều áp dụng những giải pháp trên một cách
phù hợp, linh hoạt, sáng tạo thì năng lực cảm thụ nghệ thuật dân ca cụ thể là khả

năng ca hát dân ca, vận động theo giai điệu dân ca ngày càng được nâng cao.
Mặt khác, những kiến thức về thế giới xung quanh thơng qua các hình tượng dân
ca, xúc cảm thẩm mĩ của trẻ cũng càng trở nên phong phú. Trẻ biết rung động
trước cái đẹp, yêu cái đẹp để rồi từ đó biết tạo ra cái đẹp.
- Như vậy thực hiện tốt hoạt động đưa dân ca đến với trẻ 5 - 6 tuổi lớp A1
nghĩa là chúng ta đã góp phần khơng nhỏ vào việc giáo dục các thế hệ trẻ có một
nhân cách tốt ngay từ thủa ấu thơ.
* Bài học kinh nghiệm:
- Giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý trẻ trong độ tuổi, đặc điểm
phát triển cá nhân của từng trẻ, không áp đặt kiến thức vào số đông trẻ, luôn lôi
cuốn trẻ vào các hoạt động của cô, tôn trọng sự phát triển của trẻ.
- Các hoạt động dạy hát dân ca cần tổ chức dưới nhiều hình thức phong
phú, đồ dùng, trang thiết bị đa dạng và cuốn hút mọi ánh nhìn của trẻ. Trang
phục phải đúng tính chất vùng miền của bài hát.
- Năng động, sáng tạo, linh hoạt trong dạy học, tìm hiểu tài liệu tự học tự
nâng cao kiến thức và kĩ năng.
- Sáng tạo trong cách làm đồ dùng dạy học và đồ chơi của trò chơi âm nhạc.
3.2.Kiến nghị
- Với Phòng Giáo dục và Đào tạo:
+ Mở lớp bồi dưỡng cho giáo viên về kĩ năng sử dụng đàn, kĩ năng hát dân
ca, kĩ năng vận động theo nhạc.
+ Tổ chức chuyên đề về dân ca cho giáo viên có cơ hội học tập và trau dồi
kiến thức cho bản thân

skkn


19
+ Tổ chức các hội thi dân ca cho trẻ
-Với nhà trường:

+ Tăng cường mở lớp tập huấn nâng cao kiến thức về dân ca. Tổ chức dạy
chuyên đề về dân ca.
+ Tổ chức thi viết sáng kiến kinh nghiệm về dân ca.
+ Tổ chức tuyên truyền với các bậc phụ huynh bằng nhiều hình thức để
nâng cao nhận thức của các bậc phụ huynh về ý nghĩa của dân ca với trẻ, coi
trọng phát triển năng khiếu cá nhân cho trẻ
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm “Một sô giải pháp đưa dân ca đến với
trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi lớp A1 tại trường mầm non Nga Liên”, bản thân tơi mong
được sự góp ý của các cấp để sáng kiến thêm hoàn thiện và được áp dụng rộng
rãi trong nghành giáo dục Tỉnh nhà.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Nga Liên, ngày 8 tháng 04 năm 2022
ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình

viết, khơng sao chép nội dung của ai.
Người làm skkn

Phạm Thị Vân

skkn


20
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp.
Viện chiến lược và chương trình giáo dục- Trung tâm nghiên cứu
chiến lược và phát triển chương trình giáo dục.
Nhà xuất bản giáo dục. Tháng 9/2008.
2. Vai trò của giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non.

Theo Nông Thị Lịch - vhnttphcm.edu.vn (Nguồn internet).

skkn


21

DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Phạm Thị Vân
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo Viên, Trường mầm non Nga Liên
TT

1

2

3

4

Cấp đánh giá xếp
loại

Tên đề tài SKKN

(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh; Tỉnh...)

Một số biện pháp nâng cao
chất lượng trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi làm quen với văn học
Một số biện pháp nâng cao
chất lượng làm quen chữ cái
cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi tại
trường Mầm non.
Một số biện pháp nâng cao
chất lượng giúp Mẫu giáo 4
- 5 chơi trò chơi xây dựng
tại trường Mầm non Nga
Liên
Một số giải pháp cho trẻ 4 5 tuổi cho trẻ hoạt động
khám phá khoa học tại
Trường Mầm Non Nga Liên

Kết quả
đánh giá xếp
loại
(A, B, hoặc C)

Năm học
đánh giá xếp
loại

Hội đồng khoa
học, nghành giáo
dục Huyện nga
sơn

Hội đồng khoa
học nghành giáo
dục Tỉnh Thanh
Hóa
Hội đồng khoa
học, nghành giáo
dục huyện nga
sơn

Đạt loại C
cấp huyện

Năm học
2012-2013
.

Đạt loại A
cấp huyện.
Loại C cấp
tỉnh

Năm học
2014-2015

Đạt loại B
cấp huyện

Năm học
2017-2018

Hội đồng khoa
học, nghành giáo
dục Huyện nga
sơn

Đạt loại A
cấp huyện

Năm học
2020-2021

skkn