Quản lý hoạt động kiểm tra – đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện chư sê tỉnh gia lai

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

NGUYỄN ANH VĂN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN CHƢ SÊ TỈNH GIA LAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Đà nẵng – Năm 2022


ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

NGUYỄN ANH VĂN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN CHƢ SÊ TỈNH GIA LAI

Chuyên ngành : Quản lý giáo dục
Mã số
: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐỖ TƢỜNG HIỆP

Đà nẵng – Năm 2022


1

LOI CAM DOAN

cuu cua rieng toi. Cac s6 li�u va k�t
Toi xin cam doan day la cong trinh nghien
thvc va chua tung duqc cong b6 trong bfit
qua nghien cuu neu trong lu�n van la trung
ki m9t cong trinh nao khac.
Tac gia

Nguy�n Anh Van




iv

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i
TÓM TẮT .................................................................................................................... ii
MỤC LỤC .....................................................................................................................iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................. viii
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................................ix
MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1
1. Tính cần thiết của đề tài ........................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................................2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ......................................................................2
4. Giả thuyết khoa học ..............................................................................................2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................2
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ................................................................................3
7. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................3
8. Cấu trúc của luận văn ............................................................................................4
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ .........5
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ..................................................................................5
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài .........................................................................5
1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước ..........................................................................6
1.2. Các khái niệm chính của đề tài .................................................................................7
1.2.1. Kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ...........................................7
1.2.2. Quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá ở trường trung học cơ sở .................10
1.3. Đổi mới kiểm tra - đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh và
yêu cầu đặt ra đối với hoạt động kiểm tra - đánh giá trong trường trung học cơ sở .....12
1.3.1. Đổi mới kiểm tra - đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh .12
1.3.2. Yêu cầu đặt ra đối với hoạt động kiểm tra - đánh giá trong trường trường
trung học cơ sở ..............................................................................................................14
1.4. Hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học
cơ sở ............................................................................................................................... 14
1.4.1. Vị trí, vai trị của kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh trong
q trình dạy học ...........................................................................................................14
1.4.2. Mục đích, ngun tắc kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ......15
1.4.3. Nội dung kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ..........................16
1.4.4. Hình thức, phương pháp kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ..17
1.4.5. Quy trình kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh .........................20
1.4.6. Mối quan hệ giữa hoạt động kiểm tra - đánh giá và hoạt động dạy học .......20


v

1.5. Lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh
ở trường trung học cơ sở................................................................................................ 21
1.5.1. Lập kế hoạch hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh
ở trường trung học cơ sở................................................................................................ 21
1.5.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học
tập của học sinh ở trường trung học cơ sở.....................................................................22
1.5.3. Chỉ đạo các hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở
trường trung học cơ sở ...................................................................................................23
1.5.4. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả
học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ..............................................................23
1.5.5. Tạo động lực cho giáo viên trong hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả
học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ..............................................................24
1.5.6. Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới hoạt động kiểm tra - đánh
giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ...........................................25
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết
quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở .......................................................25
1.6.1. Các yếu tố khách quan ..................................................................................25
1.6.2. Các yếu tố chủ quan ......................................................................................26
Tiểu kết chương 1 ..........................................................................................................27
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA - ĐÁNH
GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG
HỌC CƠ SỞ HUYỆN CHƢ SÊ TỈNH GIA LAI .....................................................28
2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng ...................................................................................28
2.1.1. Mục đích khảo sát .........................................................................................28
2.1.2. Nội dung ........................................................................................................28
2.1.3. Đối tượng ......................................................................................................28
2.1.4. Phương pháp .................................................................................................28
2.1.5. Thời gian khảo sát .........................................................................................28
2.1.6. Phương pháp xử lý kết quả ...........................................................................28
2.2. Khái quát địa bàn nghiên cứu .................................................................................29

2.2.1. Tình hình kinh tế - xã hội ..............................................................................29
2.2.2. Tình hình phát triển giáo dục trung học cơ sở ..............................................30
2.3. Thực trạng hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các
trường trung học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai.......................................................32
2.3.1. Thực trạng nhận thức về hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập
của học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai (về vị trí, vai
trị, mục đích, nguyên tắc) .............................................................................................32
2.3.2. Thực trạng nội dung kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ........36


vi
2.3.3. Thực trạng hình thức, phương pháp kiểm tra - đánh giá kết quả học tập
của học sinh ...................................................................................................................38
2.3.4. Thực trạng thực hiện quy trình kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của
học sinh ..........................................................................................................................41
2.3.5. Thực trạng việc triển khai đổi mới hoạt động kiểm tra - đánh giá và hoạt
động dạy học ..................................................................................................................45
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh
ở các trường trung học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai .............................................46
2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập
của học sinh ở trường trung học cơ sở ..........................................................................46
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động kiểm tra - đánh giá kết
quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở .......................................................48
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo đổi mới các hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học
tập của học sinh ở trường trung học cơ sở.....................................................................50
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, giám sát việc thực hiện đổi mới hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ..................................52
2.4.5. Thực trạng việc tạo động lực cho giáo viên trong đổi mới hoạt động kiểm
tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ...........................54
2.4.6. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới hoạt động kiểm
tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ...........................55

2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết
quả học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai.....57
2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả
học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai ...........58
2.6.1. Những ưu điểm .............................................................................................58
2.6.2. Những hạn chế ..............................................................................................58
2.6.3. Nguyên nhân của những ưu điểm và hạn chế ...............................................59
2.7. Những vấn đề đặt ra về quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập
của học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai trong giai
đoạn đổi mới giáo dục hiện nay.....................................................................................59
Tiểu kết chương 2 ..........................................................................................................60
CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA - ĐÁNH
GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG
HỌC CƠ SỞ HUYỆN CHƢ SÊ TỈNH GIA LAI .....................................................61
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ..........................................................................61
3.1.1. Đảm bảo tính kế thừa ....................................................................................61
3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống ..................................................................................61
3.1.3. Đảm bảo tính tồn diện .................................................................................61
3.1.4. Đảm bảo tính cần thiết và khả thi .................................................................61


vii
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học
sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai .....................................62
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức tầm quan trọng về kiểm tra - đánh giá
kết quả học tập của học sinh ..........................................................................................62
3.2.2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập
của học sinh ở trường trung học cơ sở ..........................................................................64
3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động kiểm tra - đánh giá
kết quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở .................................................66

3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo đổi mới hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học
tập của học sinh ở trường trung học cơ sở.....................................................................70
3.2.5. Biện pháp 5: Kiểm tra, giám sát việc thực hiện đổi mới hoạt động kiểm
tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ...........................73
3.2.6. Biện pháp 6: Tạo động lực cho giáo viên trong đổi mới hoạt động kiểm
tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ...........................74
3.2.7. Biện pháp 7: Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới hoạt động
kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ..................76
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................................77
3.4. Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản
lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường trung
học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai. ...........................................................................78
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm..................................................................................78
3.4.2. Đối tượng được khảo nghiệm .......................................................................78
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ..................................................................................78
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ....................................................................................79
Tiểu kết chương 3 ..........................................................................................................84
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................................................85
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................88
PHỤ LỤC
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (Bản sao)


viii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Viết tắt
BGH
CBQL
CNTT

CSVC
GDĐT
GV
HS
KTĐG
NV
PHHS
THCS
THPT
TTCM

Viết đầy đủ
Ban giám hiệu
Cán bộ quản lý
Công nghệ thông tin
Cơ sở vật chất
Giáo dục và Đào tạo
Giáo viên
Học sinh
Kiểm tra - đánh giá
Nhân viên
Phụ huynh học sinh
Trung học cơ sở
Trung học phổ thông
Tổ trưởng chuyên môn


ix

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu
bảng
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.

2.8.
2.9.
2.10.
2.11.
2.12.
2.13.
2.14.
2.15.
2.16.
2.17.
2.18.
2.19.
2.20.

Tên bảng
Thống kê nhận thức về tầm quan trọng của KTĐG kết quả học
tập của HS
Thống kê nhận thức về vị trí, vai trị của hoạt động KTĐG
Thống kê nhận thức về mục đích của KTĐG kết qủa học tập
Thống kê nhận thức về nguyên tắc của KTĐG kết quả học tập

của HS
Thống kê về nội dung KTĐG kết quả học tập của HS
Thống kê về sử dụng hình thức KTĐG kết quả học tập của HS
Thống kê tính hiệu quả của các hình thức KTĐG kết quả học tập của
HS (đối với HS)

Thống kê việc sử dụng phương pháp KTĐG kết quả học tập của
HS (đối với GV)
Thống kê các phương pháp tổ chức KTĐG kết quả học tập của
HS được nhà trường thường xuyên áp dụng (dành cho HS)
Thống kê về thực hiện quy trình KTĐG kết quả học tập của HS
Thống kê đánh giá mức độ thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các quy
chế, quy định về KTĐG kết quả học tập của HS (Đối với HS)
Thống kê việc đổi mới hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS
Thống kê tính cụ thể của việc xây dựng kế hoạch KTĐG kết quả
học tập của HS
Thống kê tính hợp lý của việc xây dựng kế hoạch KTĐG kết quả
học tập của HS
Thống kê tính cụ của việc tổ chức kế hoạch KTĐG kết quả học
tập của HS
Thống kê tính hợp lý của việc tổ chức KTĐG kết quả học tập
của HS
Thống kê về mức độ chỉ đạo đổi mới hoạt động KTĐG kết quả
học tập của HS
Thống kê việc kiểm tra, giám sát thực hiện đổi mới hoạt động
KTĐG kết quả học tập của HS
Thống kê việc tạo động lực cho giáo viên trong đổi mới hoạt
động KTĐG kết quả học tập của HS
Thống kê thực trạng việc ứng dụng CNTT trong đổi mới hoạt
động KTĐG kết quả học tập của HS

Trang
32
33
34
36
36
38
39

39
41
42
43
45
46
47
48
49
50
52
54
56


x
Số hiệu
bảng
2.21.

3.1.
3.2.
3.3.

Tên bảng
Thống kê thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt
động KTĐG kết quả học tập của HS ở các trường THCS huyện
Chư Sê tỉnh Gia Lai
Kết quả khảo sát tính cần thiết thực hiện các biện pháp quản lý
hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS
Kết quả khảo sát tính khả thi thực hiện các biện pháp quản lý
hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS.
Tổng hợp mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp

Trang

57

79
81
83


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cần thiết của đề tài
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng (khóa XI) đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo đã đề ra
các biện pháp nhằm thực hiện đổi mới giáo dục, trong đó có biện pháp về đổi mới nội

dung, phương pháp dạy học, thi, kiểm tra và đánh giá chất lượng giáo dục. KTĐG kết
quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo
và năng lực tự học của người học [11]. Vì vậy việc dạy học trong giai đoạn hiện nay là
không chỉ dừng lại ở việc cung cấp những kiến thức, kĩ năng có sẵn cho HS mà điều
đặc biệt quan trọng là phải bồi dưỡng cho HS năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết
vấn đề, để từ đó HS có thể sáng tạo ra những tri thức mới, cách giải quyết vấn đề mới,
tạo ra nguồn lực có khả năng thích nghi và ứng biến trước những thay đổi của xã hội.
Để đạt được điều đó, trong q trình dạy học ở trường phổ thông cần phải đổi
mới phương pháp dạy học và KTĐG theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực
người học, qua đó ngồi việc có thể giúp HS trang bị kiến thức cho mình, đồng thời
cịn cho HS được tập luyện hoạt động sáng tạo khoa học, rèn luyện năng lực giải quyết
vấn đề để có thể đáp ứng được những yêu cầu của xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Đồng thời trong quá trình dạy học phải coi hoạt động KTĐG là một hoạt động diễn ra
đồng thời không thể tách rời với hoạt động dạy học. Việc KTĐG đúng, chính xác kết
quả học tập của HS chiếm giữ vai trị rất quan trọng, nó cung cấp các thông tin phản
hồi, tác động đến các chủ thể có liên quan là CBQL, GV và HS. Thông tin đánh giá
khách quan, trung thực sẽ giúp HS tự điều chỉnh việc học tập, giúp GV hiểu được trình
độ HS, từ đó điều chỉnh các phương pháp giảng dạy phù hợp, giúp CBQL nhà trường
biết được năng lực dạy của GV và chất lượng học của HS từ đó các các biện pháp phù
hợp để chỉ đạo, quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Bộ GDĐT đã ban hành Thông tư 58/2011/TT-BGDĐT ngày 12 tháng 12 năm
2011 ban hành quy chế đánh giá, xếp loại HS THCS và THPT, Thông tư 26/2020/TTBGDĐT ngày 26 tháng 8 năm 2020 Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của quy
chế đánh giá, xếp loại HS THCS và HS THPT ban hành kèm theo Thông tư
58/2011/TT-BGDĐT ngày 12 tháng 12 năm 2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và
Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT ngày 20 tháng 7 năm 2021 quy định về đánh giá HS
THCS và THPT có hiệu lực thi hành kể từ ngày 05 tháng 9 năm 2021 để thực hiện
KTĐG theo Chương trình giáo dục phổ thông mới theo định hướng phát triển phẩm
chất, năng lực của HS.
Hiện nay hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS ở các trường THCS huyện
Chư Sê tỉnh Gia Lai cũng đã đạt được một số kết quả nhất định nhưng nhìn chung cịn

nhiều hạn chế, bất cập. Hoạt động KTĐG chưa đảm bảo yêu cầu khách quan, việc
kiểm tra chủ yếu là yêu cầu HS tái hiện kiến thức đã được học và đánh giá qua điểm số


2
dẫn đến việc GV và HS duy trì lối dạy và học theo truyền thống, thiếu quan tâm đến
vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Lý luận về phương pháp dạy học và KTĐG kết quả
học tập của HS chưa được nghiên cứu và vận dụng một cách có hệ thống nên chưa tạo
ra sự đồng bộ, do đó hiệu quả chưa cao. Một số GV chưa xác định rõ mục đích,
ngun tắc và quy trình biên soạn đề kiểm tra nên đề kiểm tra chưa đánh giá được hết
năng lực người học, vì vậy cũng ảnh hưởng khơng nhỏ đến hoạt động đổi mới phương
pháp dạy học. Công tác quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS cũng còn
bộc lộ những hạn chế, bất cập. Để khắc phục những hạn chế đó cần thiết phải có
những biện pháp mang tính cần thiết, khả thi để nâng cao hiệu quả của hoạt động
KTĐG kết quả học tập của HS.
Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn trên tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý
hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường trung học
cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai” với mong muốn góp phần giải quyết những hạn
chế trong việc quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS nhằm đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng hoạt động KTĐG và quản lý hoạt
động KTĐG kết quả học tập của HS ở các trường THCS huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai,
Luận văn đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS tại
các trường THCS ở địa bàn nghiên cứu góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS ở các trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS ở các trường THCS huyện
Chư Sê tỉnh Gia Lai.
4. Giả thuyết khoa học
Trong những năm qua, công tác quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của
HS ở các trường THCS huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai đã mang lại những kết quả tích
cực, tuy nhiên vẫn còn những bất cập, hạn chế, đặc biệt trong bối cảnh thực hiện
chương trình giáo dục phổ thơng mới. Vì vậy, nếu đề xuất được các biện pháp quản lý
hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS phù hợp với điều kiện thực tiễn và đặc điểm
tâm sinh lý của HS ở các trường THCS huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai sẽ khắc phục được
những tồn tại để công tác quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS ở các
trường THCS huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai có hiệu quả hơn, góp phần thực hiện thành
công đổi mới giáo dục trong các trường THCS trên địa bàn huyện.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động KTĐG và quản lý hoạt động


3
KTĐG kết quả học tập của HS ở các trường THCS.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động KTĐG và quản lý hoạt động
KTĐG kết quả học tập của HS ở các trường THCS huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS ở
các trường THCS huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn địa bàn nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện tại các trường THCS huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai.
6.2. Giới hạn đối tượng khách thể nghiên cứu
Đề tài khảo sát các khách thể gồm: CBQL, GV và HS tại các THCS huyện Chư
Sê tỉnh Gia Lai.
6.3. Giới hạn về thời gian nghiên cứu
Từ năm 2018 đến năm 2021, cụ thể trong 3 năm học: 2018-2019, 2019-2020,

2020-2021.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà
nước liên quan đến vấn đề nghiên cứu và xác định các yêu cầu đổi mới hoạt động
KTĐG kết quả học tập của HS.
Tổng quan, phân tích, tổng hợp, hệ thống, so sánh, khái quát hóa từ những kết
quả nghiên cứu về lý thuyết quản lý, quản lý giáo dục, hoạt động KTĐG kết quả học
tập của HS để tìm ra những khái niệm, những luận cứ cơ bản làm cơ sở lý luận cho đề
tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Xây dựng các phiếu điều tra để thu thập các ý kiến đánh giá từ các đối tượng
cần khảo sát.
7.2.2. Phương pháp quan sát
Quan sát trực tiếp để thu thập các thông tin cần thiết về các vấn đề cần nghiên
cứu.
7.2.3. Phương pháp phỏng vấn
Phỏng vấn các giảng viên, chuyên gia, CBQL giáo dục và GV về các vấn đề
thực tiễn liên quan.
7.2.4. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
Trao đổi trực tiếp hoặc thông qua phỏng vấn để các chuyên gia tư vấn, góp ý
các nội dung liên quan đến đề tài nghiên cứu.
7.2.5. Phương pháp thống kê toán học
Thống kê toán học xử lý số liệu để định lượng chính xác cho từng nội dung
khảo sát thực trạng và các nội dung lấy ý kiến chuyên gia.


4
Sử dụng cơng thức tốn học tính phần trăm, điểm trung bình để phân tích, nhằm

nâng cao tính thuyết phục của các dữ liệu trình bày.
7.2.6. Phương pháp nghiên cứu hồ sơ
Nghiên cứu hồ sơ quản lý, hồ sơ GV và bì đựng bài kiểm tra của HS để tìm
hiểu thực trạng đánh giá quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS ở các
trường THCS huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và các phụ lục,
Luận văn có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học
tập của học sinh trung học cơ sở.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập
của học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của
học sinh ở các trường trung học cơ sở huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai.


5

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Trên thế giới đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về KTĐG kết quả học tập của
HS cũng như các biện pháp quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS. Sau đây
là một số nghiên cứu liên quan:
Nghiên cứu lý thuyết chung về đánh giá trong lớp học như cơng trình của C.A.
Paloma và Robert L. Ebel “Measuring Educational Achievement” (Đo lường thành
tích giáo dục) mơ tả rất chi tiết phương pháp đo lường đánh giá HS ở các trường phổ
thông ở Mỹ. Qua cơng trình này cho thấy việc đánh giá HS cần tập trung vào đánh giá

các năng lực được HS thể hiện trong quá trình KTĐG [34].
Cơ sở lý luận về cơng cụ KTĐG có thể kể đến quan điểm “KTĐG là giải thích
và miêu tả thành tích học tập, rèn luyện của sinh viên” của Mechrers và Lehmann
trong cuốn Measurement and evaluationin education and psychology (Đo lường và
đánh giá trong giáo dục và tâm lý) [31]; có thể kể đến quan điểm của tác giả
Rowntreed trong cuốn Assessing students: How shall we know them? “Mục đích của
đánh giá là nhằm đánh giá thành tích, năng lực và sự tiến bộ của người học; đánh giá
bao hàm luôn cả những yếu tố của hoạt động dạy học có tác động đến chất lượng học
tập”[33].
Cuốn sách “Nguyên tắc phân loại mục tiêu giáo dục: Lĩnh vực nhận thức” của
Bloom được trình bày 2 phần, nổi bật ở phần 2 về 6 cấp độ nhận thức: Biết, hiểu, vận
dụng, phân tích, tổng hợp, đánh giá, cuốn sách là kim chỉ nam trong việc phân loại
mục tiêu giáo dục để xây dựng quy trình KTĐG giáo dục hiện nay [30].
Merchers và Lehnmann trong cuốn Measurement and evaluation in education
and psychology (Đo lường và đánh giá trong giáo dục và tâm lý) cho rằng KTĐG là
giải thích và miêu tả thành tích học tập của sinh viên [31].
Bên cạnh đó có những nghiên cứu cụ thể về quản lý hoạt động đánh giá HS theo
định hướng phát triển năng lực trong các nhà trường hiện nay, cụ thể là: Cuốn
“Monitering Educational Achivement” của N.Postlethwaite (2004); cuốn “Monitering
Evaluation: Some Tools, Methods and Approches” do Worbank phát hành (2004);
cuốn “Managing Evaluation in Educational” của Kath Aspinwall, Tim Simkins, John
F. Wilkinson and M. John Mc Auley (1992); cuốn “Mười bước tiến tới hệ thống giám
sát và đánh giá dựa trên kết quả” của Jody Zall Kusek, Ray C.Rist (2005). Trong các
cuốn tài liệu này đã chỉ cho người đọc thấy các nghiệp vụ quản lý cần thực hiện để
quản lý hoạt động đánh giá HS như thế nào cho hiệu quả, làm thế nào cần đánh giá HS
trong bối cảnh đổi mới giáo dục trên phạm vi toàn cầu [32].


6
Qua nghiên cứu tác giả nhận thấy công tác đánh giá có vị trí rất quan trọng

trong nhà trường, nó giúp đánh giá công tác quản lý của lãnh đạo nhà trường, đánh giá
GV, đánh giá kết quả học tập của HS và đánh giá tổng thể về nhà trường. Qua đó,
những thơng tin đánh giá được phản hồi ngược về cho các đối tượng cụ thể để nhằm
kiểm chứng thơng tin đã thu thập được với mong muốn tìm ra cách thức quản lý, cách
thức giảng dạy hoặc cách thức học tập sao cho hiệu quả hơn.
1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước
Trong những năm gần đây, trước sự tác động mạnh mẽ của khoa học và công
nghệ, sự tác động về giáo dục của những nước có nền giáo dục phát triển, hoạt động
quản lý KTĐG có những phát triển mới, với những thay đổi căn bản cả về triết lý,
quan điểm, phương pháp và các hoạt động quản lý cụ thể như:
Tác giả Nguyễn Kế Hào với cơng trình đổi mới phương pháp dạy học và
phương pháp đánh giá đối với giáo dục phổ thông, cao đẳng và đại học sư phạm [13],
tác giả Trần Bá Hoành với cơng trình đánh giá trong giáo dục; Tác giả Lê Đức Ngọc
với cơng trình nâng cao năng lực xây dựng cấu trúc đề thi và biểu điểm trong đào tạo
giáo viên trung học cơ sở và Đo lường và đánh giá thành quả học tập tác giả cho rằng:
“Việc đánh giá kết quả học tập HS là cần thiết và phải có những cơng cụ đo lường một
cách khách quan”[19]. Tác giả Trần Thị Tuyết Oanh với cơng trình đánh giá và đo
lường kết quả học tập đã hệ thống rất đầy đủ các thuật ngữ và khái niệm, các nguyên
tắc, phương pháp, kĩ thuật, các nội dung đánh giá trong giáo dục [21]. Hầu hết các
cơng trình này đều có hai phần nội dung chính là đề cập tới cơ sở lý luận của hoạt
động giảng dạy nói chung, hệ thống lý luận về hoạt động KTĐG nói riêng, các khái
niệm công cụ và quan trọng là xây dựng cơ sở lý luận của các phương pháp, nội dung,
hình thức KTĐG, các kĩ thuật xây dựng cơng cụ đo và đánh giá.
Tác giả Dương Thiệu Tống cũng cho xuất bản cuốn “Trắc nghiệm và đo lường
thành quả học tập” năm 1995, tái bản năm 2005. Cuốn sách là một đóng góp to lớn
cho giáo dục Việt Nam về phần đánh giá định lượng kết quả học tập của HS [25].
Những tài liệu đề cập đến thuật ngữ, khái niệm với các nguyên tắc đánh giá, kĩ
thuật đánh giá tiếp theo có thể kể đến cuốn sách của Trần Bá Hoành mang tên “Đánh
giá trong giáo dục” dùng cho các trường đại học sư phạm và cao đẳng sư phạm [15];
“KTĐG trong giáo dục đại học” của Đặng Bá Lãm [18], “Đo lường, đánh giá kết quả

học tập của HS” của Nguyễn Đức Chính [9], đã cung cấp cho người đọc những kiến
thức cơ bản về KTĐG trong giáo dục.
Viện nghiên cứu giáo dục - Trường đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh đã
tổ chức hội thảo khoa học về “KTĐG để phát huy tính tích cực của HS bậc trung
học”(2006), trong đó có nhiều bài viết nghiên cứu sâu về KTĐG như tác giả Vũ Thị
Phương Anh với “KTĐG để phục vụ học tập: xu hướng mới của thế giới và bài học
cho Việt Nam”; tác giả Phan Sĩ Anh với “Hoạt động đánh giá trong dạy học”; tác giả
Nguyễn Phú Tuấn với “KTĐG kết quả học tập theo hướng phát huy tính tích cực của


7
HS THPT”; tác giả Hoàng Tuyết với “Đánh giá kết quả học tập ở phổ thông: Tiến bộ
và bất cập”. Tác giả Vũ Thu Thủy với bài “Bàn về phương pháp KTĐG chất lượng và
một số hình thức KTĐG”.
Đã có nhiều nhà khoa học nghiên cứu để xây dựng và hồn thiện q trình
KTĐG tri thức của HS. Các tác giả đã khẳng định vấn đề KTĐG kết quả dạy học như
một phạm trù của lý luận dạy học, là một khâu khơng thể thiếu được trong q trình
dạy học, vì vậy phải coi trọng và thực hiện tổ chức KTĐG một cách khách quan và
khoa học. Tác giả Thái Duy Tuyên [28] đã nêu hệ thống các chức năng KTĐG bao
gồm: chức năng phát hiện, điều chỉnh, chức năng củng cố, phát triển trí tuệ và chức
năng giáo dục. Các chức năng này có quan hệ chặt chẽ với nhau và thuộc phương diện
sư phạm. Nhìn chung các cơng trình nghiên cứu đều cho thấy rằng chỉ khi nào việc
KTĐG được tổ chức đúng đắn thì mới có tác dụng đối với q trình dạy học từ đó giúp
GV tổ chức tồn bộ q trình dạy học một cách căn bản và hợp lý đồng thời làm cho
HS thấy được mình cần phải làm gì trong việc nắm vững tri thức, kích thích và thúc
đẩy việc học tập có hệ thống.
Qua các nghiên cứu trong và ngoài nước, tác giả nhận thấy KTĐG theo định
hướng phát triển năng lực người học cần phải chú ý những điểm sau:
Dựa vào, căn cứ vào chuẩn kiến thức, kĩ năng (theo định hướng tiếp cận năng
lực) từng môn học, hoạt động giáo dục từng môn, từng lớp; yêu cầu cơ bản cần đạt về

kiến thức, kĩ năng, thái độ (theo định hướng tiếp cận năng lực) của HS của cấp học.
Phối hợp giữa đánh giá thường xuyên và đánh giá định kì, giữa đánh giá của
GV và tự đánh giá của HS, giữa đánh giá của nhà trường và đánh giá của gia đình,
cộng đồng.
Kết hợp giữa hình thức đánh giá bằng trắc nghiệm khách quan và tự luận nhằm
phát huy những ưu điểm của mỗi hình thức đánh giá này.
Có cơng cụ đánh giá thích hợp nhằm đánh giá tồn diện, cơng bằng, trung thực, có
khả năng phân loại, giúp GV và HS điều chỉnh kịp thời việc dạy và học.
1.2. Các khái niệm chính của đề tài
1.2.1. Kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh
1.2.1.1. Kiểm tra
"Kiểm tra là bộ phận hợp thành của quá trình hoạt động dạy học nhằm nắm
được thông tin về trạng thái và kết quả học tập của HS, về những ngun nhân cơ bản
của thực trạng đó, để tìm ra những biện pháp khắc phục những hạn chế, đồng thời
củng cố và tiếp tục nâng cao hiệu quả của hoạt động dạy học"( Từ điển Giáo dục học 
NXB Từ điển Bách khoa, 2001).
Theo các tác giả Lê Đình Trung và Phan Thị Thanh Hồi: “Kiểm tra là quá trình
xác định mục đích, nội dung lựa chọn phương pháp, tập hợp số liệu, chứng cứ để xác
định mức độ đạt được của người học trong học tập rèn luyện, phát triển các năng lực
cần thiết của bản thân” [26].


8
Theo tác giả Phạm Viết Vượng: “Kiểm tra là phương pháp xem xét thường
xuyên quá trình học tập của HS. Mục đích của kiểm tra là tích cực hóa hoạt động của
HS, tăng cường chất lượng học tập. Kiểm tra là khâu quan trọng trong quá trình dạy
học nhằm đánh giá kết quả học tập” [29].
Theo nghiên cứu của Trần Bá Hồnh [15], Nguyễn Cơng Khanh, Lê Đức
Ngọc [19], Dương Thiệu Tống [25]. Kiểm tra kết quả học tập của HS thường được
chia thành các loại sau:

Kiểm tra thường xuyên: Việc kiểm tra thường xuyên được thực hiện qua quan
sát một cách có hệ thống hoạt động của lớp học nói chung, của mỗi HS nói riêng, qua
các khâu ơn tập, củng cố bài cũ, tiếp thu bài mới, vận dụng kiến thức đã học vào thực
tiễn. Kiểm tra thường xuyên giúp cho GV kịp thời điều chỉnh cách dạy, HS kịp thời
điều chỉnh cách học, tạo điều kiện vững chắc để quá trình dạy học chuyển dần sang
những bước mới.
- Kiểm tra định kì: Hình thức kiểm tra này được thực hiện sau khi học xong một
chương, một phần của chương trình hoặc sau một học kì. Nó giúp cho GV và HS nhìn
lại kết quả dạy học sau những kì hạn nhất định, đánh giá trình độ HS nắm kiến thức, kĩ
năng, kĩ xảo, củng cố, mở rộng những điều đã học, đặt cơ sở tiếp tục học sang những
phần mới.
- Kiểm tra tổng kết: Hình thức kiểm tra này được thực hiện vào cuối mỗi giáo
trình, cuối năm học nhằm đánh giá kết quả chung, củng cố mở rộng chương trình mơn
học, chuẩn bị điều kiện để tiếp tục học chương trình của năm học sau.
Như vậy, có thể hiểu: Trong lĩnh vực giáo dục, kiểm tra là một thuật ngữ chỉ
sự đo lường, thu thập thông tin để có được những nhận định, xác định việc người
học sau khi học đã nắm được kiến thức, kĩ năng và thái độ ứng xử, đồng thời có
được những thơng tin phản hồi để hồn thiện q trình dạy học.
1.2.1.2. Đánh giá
Theo tác giả Lê Đình Trung và Phan Thị Thanh Hồi: “Đánh giá nhằm hoàn
chỉnh các mặt theo mục đích. Đánh giá bao gồm các khâu: Thu thập kết quả, phân tích
các thơng tin trên cơ sở các tiêu chí (các chỉ số đánh giá năng lực) để xác định các
năng lực người học. Đánh giá nhằm đưa ra các phán định có giá trị để từ đó quyết định
thay đổi, cải tiến nội dung, chương trình, phương pháp, mục tiêu về phía GV và các
nhà quản lý cho phù hợp để nâng cao chất lượng việc học. Đối với người học, qua
đánh giá có thể xác định được mức độ đạt được các năng lực của bản thân, điều chỉnh
phương pháp, cách thức học cho phù hợp” [26].
Tác giả Lê Đình Trung và Phan Thị Thanh Hồi cho rằng theo các nghiên cứu
trong nước và ngoài nước, có 2 loại đánh giá là đánh giá để quyết định giá trị dựa trên
các thông tin, các số đo mang tính chuẩn mực và đánh giá khơng xem xét đến giá trị.

Đây là đánh giá có tính xem xét dự báo để điều chỉnh nội dung, cách thức tổ chức việc
học.


9
Tác giả Nguyễn Đức Chính cho rằng, thuật ngữ đánh giá được định nghĩa:
“Đánh giá là quá trình thu thập và xử lý thơng tin một cách có hệ thống nhằm xác định
mục tiêu đã và đang đạt được ở mức độ nào”. Hoặc “Đánh giá là quá trình thu thập
thông tin và dữ liệu một cách hệ thống về năng lực và phẩm chất của người học và sử
dụng các thơng tin đó đưa ra quyết định về người dạy và người học trong tương lai”
[9].
Theo thông tư 22/2021/TT-BGDĐT ngày 20 tháng 7 năm 2021 của Bộ GDĐT
cho rằng: “Đánh giá kết quả rèn luyện và học tập của HS là hoạt động thu thập, phân
tích, xử lý thơng tin thông qua quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra, nhận xét quá trình
rèn luyện và học tập của HS trong các môn học bắt buộc, môn học tự chọn, hoạt động
giáo dục bắt buộc, nội dung giáo dục của địa phương trong chương trình giáo dục phổ
thơng; tư vấn, hướng dẫn, động viên HS; xác nhận kết quả đạt được của HS; cung cấp
thông tin phản hồi cho GV và HS để điều chỉnh quá trình dạy học và giáo dục” [5].
1.2.1.3. Kết quả học tập của học sinh
Theo Nguyễn Đức Chính (2005): “Kết quả học tập là mức độ kiến thức, kĩ năng
hay nhận thức của người học trong một lĩnh vực (mơn học) nào đó”. Kết quả học tập
được hiểu theo 2 nghĩa: Mức độ người học đạt được so với các mục tiêu đã xác định
(theo tiêu chí), hoặc là mức độ người học đạt được so với các người cùng học khác
(theo tiêu chuẩn) [8].
Tác giả Lê Đức Phúc và Hoàng Đức Nhuận đã đưa ra cách hiểu về kết quả học
tập như sau: “Kết quả học tập là một khái niệm thường được hiểu theo hai quan điểm
khác nhau trong thực tế cũng như trong khoa học: Quan điểm thứ nhất đó là: Mức độ
thành tích mà một chủ thể học tập đã đạt, được xem xét trong mối quan hệ với công
sức, thời gian bỏ ra, với mục tiêu xác định; Quan điểm thứ hai: Đó là mức độ thành
tích đã đạt của một HS so với các bạn khác. Theo quan điểm thứ nhất, kết quả học tập

là mức thực hiện tiêu chí; Với quan điểm thứ hai, đó là mức thực hiện tiêu chuẩn”
[22].
1.2.1.4. Kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh
Theo Trần Kiểm: “Có thể coi đánh giá kết quả học tập của HS là xác định mức
độ đạt được về kiến thức, kĩ năng và thái độ của người học đối chiếu với mục tiêu của
chương trình mơn học” [17].
Theo Thơng tư 22 ngày 20 tháng 7 năm 2021 của Bộ GDĐT cho rằng: “Đánh
giá kết quả rèn luyện và học tập của HS là hoạt động thu thập, phân tích, xử lý thơng
tin thông qua quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra, nhận xét quá trình rèn luyện và học
tập của HS trong các môn học bắt buộc, môn học tự chọn, hoạt động giáo dục bắt
buộc, nội dung giáo dục của địa phương (sau đây gọi chung là môn học) trong chương
trình giáo dục phổ thơng; tư vấn, hướng dẫn, động viên HS; xác nhận kết quả đạt được
của HS; cung cấp thông tin phản hồi cho GV và HS để điều chỉnh quá trình dạy học và
giáo dục (sau đây gọi chung là dạy học)” [5].


10
KTĐG kết quả học tập là quá trình thu thập, xử lý thông tin một cách hệ thống
những kết quả học tập ở từng giai đoạn khác nhau đối chiếu với mục tiêu dạy học ở
từng giai đoạn và cuối cùng đối chiếu với chuẩn kiến thức, kĩ năng của mơn học trong
chương trình giáo dục phổ thơng do Bộ GDĐT ban hành để đánh giá sự tiến bộ của
người học qua từng giai đoạn, đánh giá mức độ đạt chuẩn của người học và cuối cùng
là đánh giá chất lượng của quá trình dạy học.
1.2.2. Quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá ở trường trung học cơ sở
1.2.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trường
Quản lý
Theo F.W. Taylor (1856 - 1915) “Quản lý là biết được chính xác điều mình
muốn người khác làm và sau đó biết được họ làm việc đó có tốt hay khơng, có rẻ hay
khơng ”.
Henri Fayol (1841 - 1925) xuất phát từ các loại hình quản lý cho rằng: “Quản

lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức
năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra”.
Tác giả Trần Kiểm cho rằng: “Quản lý là những tác động của chủ thể quản lý
trong việc huy động, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn lực (nhân lực,
vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội lực) một cách tối ưu nhằm đạt
mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất” [17].
Tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc nêu rõ: “Quản lý là sự tác
động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể
quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt
mục tiêu của tổ chức” [7].
Từ những quan điểm chung của các định nghĩa về quản lý ở trên, có thể hiểu:
Quản lý là tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý lên khách thể quản
lý và đối tượng quản lý trong một tổ chức nhằm sử dụng có hiệu quả cao nhất các tiềm
năng, các cơ hội của tổ chức để đạt được mục tiêu đặt ra trong điều kiện biến động
của môi trường, làm cho tổ chức vận hành có hiệu quả.
Quản lý giáo dục
Theo tác giả M.I.Kondacov: “Quản lý giáo dục là tập hợp những biện pháp kế
hoạch hóa, nhằm đảm bảo sự vận hành bình thường của cơ quan trong hệ thống giáo
dục để tiếp tục phát triển, mở rộng hệ thống cả về số lượng cũng như chất lượng”.
Theo tác giả Trần Kiểm đưa ra quan niệm về quản lý vĩ mô và quản lý vi mô
trong giáo dục. Quản lý giáo dục cấp vĩ mô là quản lý một nền/hệ thống giáo dục; còn
quản lý giáo dục cấp vi mô xem như quản lý trường học/tổ chức giáo dục cơ sở [17].
Đối với cấp vĩ mô: “Quản lý giáo dục được hiểu là những tác động tự giác (có ý
thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật) của chủ thể quản lý đến tất
cả các mắt xích của hệ thống (từ cấp cao nhất đến các cơ sở giáo dục là nhà trường)
nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ theo


11
yêu cầu của xã hội”.

Đối với cấp vi mô: “Quản lý giáo dục vi mô được hiểu là hệ thống những tác
động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật) của chủ
thể quản lý đến tập thể GV, công NV, tập thể HS, cha mẹ HS và các lực lượng xã hội
trong và ngồi trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục của
nhà trường”.
Từ những quan điểm trên, ta thấy: Bản chất của quản lý giáo dục là quản lý hệ
thống bằng sự tác động có mục đích có kế hoạch có ý thức và tuân thủ các quy luật
khách quan của chủ thể quản lý lên toàn bộ các hệ thống của các mắt xích của hệ
thống giáo dục nhằm đưa hoạt động giáo dục của hệ thống giáo dục đạt mục tiêu giáo
dục xây dựng và hoàn thiện nhân cách người lao động phù hợp với yêu cầu phát triển
kinh tế, xã hội theo từng giai đoạn cụ thể.
Quản lý nhà trƣờng
Theo Nguyễn Ngọc Quang quan niệm: “Quản lý nhà trường là hệ thống những
hoạt động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho
nhà trường vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được
các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam” [23].
Theo Phạm Minh Hạc: “Quản lý trường học là thực hiện đường lối giáo dục của
Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo
nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo
dục, với thế hệ trẻ và với từng HS” [14].
Vậy có thể hiểu: Quản lý trường học là hệ thống những tác động có chủ đích,
có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý đến tập thể người dạy, NV, người học,
cha mẹ HS và các lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất
lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục.
1.2.2.2. Hoạt động kiểm tra - đánh giá ở trường trung học cơ sở
KTĐG kết quả học tập là sự so sánh, đối chiếu kiến thức, kĩ năng, thái độ thực
tế đạt được của HS để tìm hiểu và chẩn đốn trước và trong q trình dạy học hoặc sau
một quá trình học tập với kết quả mong đợi đã xác định trong mục tiêu dạy học.
Hoạt động KTĐG kết quả học tập HS là quá trình kiểm tra, sốt xét lại tồn bộ
kết quả học tập của HS, sau đó tiến hành đo lường để thu thập những thông tin cần

thiết, cuối cùng là đưa ra một kết luận nhận định, phán xét, đánh giá về mức độ đạt
được kiến thức, kĩ năng hay nhận thức của người học trong một lĩnh vực (mơn học)
nào đó.
1.2.2.3. Quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá ở trường trung học cơ sở
“Quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS là quá trình lập kế hoạch, tổ
chức, chỉ đạo và kiểm tra quá trình KTĐG nhằm thực hiện tốt nhất những mục tiêu
KTĐG đã đề ra, nói cách khác quản lý KTĐG là tổng thể các công việc của CBQL,
GV và người học bao gồm việc đề ra cơ chế, chính sách, đề ra biện pháp thực hiện,


12
phân bổ nguồn lực, tổ chức thực hiện, thanh tra, kiểm tra để thực hiện một cách tốt
nhất tất cả các khâu trong q trình KTĐG nhằm đánh giá chính xác kết quả học tập
của người học giúp cải thiện việc dạy và học”.
Quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS nhằm làm cho hoạt động
KTĐG được chính xác, khách quan, trung thực, phản ánh đúng thực trạng chất lượng
dạy học từ đó tìm ra ngun nhân và quy trình để cải thiện thực trạng, nâng cao chất
lượng dạy học cũng như chất lượng giáo dục tổng thể.
Nội dung quản lý hoạt động KTĐG: Được thực hiện bằng các hoạt động như
lập kế hoạch, tổ chức, kiểm tra, tự KTĐG - tự đánh giá, chỉ đạo- tự chỉ đạo của các cơ
sở giáo dục. Hoạt động gồm các khâu trong đó: Lập kế hoạch kiểm tra đánh giá: Mơn
học nào tương ứng với thời điểm nào? Hình thức kiểm tra đánh giá, kiến thức cần đạt
tới từng mức độ, cấu trúc đề kiểm tra. Tổ chức chỉ đạo giám sát ra đề coi kiểm tra,
kiểm tra, chấm bài, lấy điểm, đánh giá và xếp loại. Sử dụng kết quả kiểm tra vào việc
điều chỉnh phương pháp dạy học của GV và phương pháp học tập của HS, cũng như
điều chỉnh mục tiêu dạy học và giáo dục. Tổ chức hoạt động KTĐG theo quy trình.
Quản lý KTĐG kết quả học tập của HS phải đảm bảo các yêu cầu sau:
Làm sáng tỏ mức độ đạt được và chưa đạt được so với mục tiêu dạy học về mức
độ nắm kiến thức, kĩ năng, thái độ của HS so với yêu cầu của chương trình.
Kết quả thu được qua KTĐG phải tin cậy để cơng khai hóa các nhận định về

năng lực và kết quả học tập của từng HS, của tập thể lớp và cung cấp cho HS thông tin
ngược để HS tự đánh giá, tự điều chỉnh hoạt động học, củng cố lòng tin và ý chí vươn
lên, khắc phục tính chủ quan tự mãn.
Giúp GV có thơng tin ngược ngồi đầy đủ, chính xác về HS mà mình đang dạy
để GV có thể phát huy hoặc hỗ trợ kịp thời cho HS; đồng thời qua đó GV tự điều
chỉnh, tự hồn thiện hoạt động dạy nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học.
Giúp Hiệu trưởng hiểu đúng thực trạng nhà trường, thu được thơng tin đầy đủ,
chính xác, kịp thời, có hệ thống, có tính pháp lý để cải thiện thực trạng, tìm ra biện
pháp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý.
1.3. Đổi mới kiểm tra - đánh giá theo định hƣớng phát triển năng lực học
sinh và yêu cầu đặt ra đối với hoạt động kiểm tra - đánh giá trong trƣờng trung
học cơ sở
1.3.1. Đổi mới kiểm tra - đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học
sinh
Đổi mới phương pháp dạy học cần gắn liền với đổi mới về đánh giá quá trình
dạy học cũng như đổi mới việc KTĐG kết quả học tập của HS. Đánh giá kết quả học
tập là q trình thu thập thơng tin, phân tích và xử lý thơng tin, giải thích thực trạng
việc đạt mục tiêu giáo dục, tìm hiểu nguyên nhân, đưa ra những quyết định sư phạm
giúp HS học tập ngày càng tiến bộ.
Việc đổi mới công tác đánh giá kết quả học tập môn học của GV được thể hiện


13
qua một số đặc trưng cơ bản sau:
Xác định được mục đích chủ yếu của đánh giá kết quả học tập là so sánh năng
lực của HS với mức độ yêu cầu của chuẩn kiến thức và kĩ năng (năng lực) môn học ở
từng chủ đề, từng lớp học, để từ đó cải thiện kịp thời hoạt động dạy và hoạt động học.
Tiến hành đánh giá kết quả học tập môn học theo ba công đoạn cơ bản là thu
thập thơng tin, phân tích và xử lý thơng tin, xác nhận kết quả học tập và ra quyết định
điều chỉnh hoạt động dạy, hoạt động học. Yếu tố đổi mới ở mỗi công đoạn này là [10]:

Thu thập thông tin: Thơng tin được thu thập từ nhiều nguồn, nhiều hình thức và
bằng nhiều phương pháp khác nhau (quan sát trên lớp, làm bài kiểm tra, sản phẩm học
tập, tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau); lựa chọn được những nội dung đánh giá cơ bản
và trọng tâm, trong đó chú ý nhiều hơn đến nội dung kĩ năng; xác định đúng mức độ
yêu cầu mỗi nội dung (nhận biết, thông hiểu, vận dụng) căn cứ vào chuẩn kiến thức, kĩ
năng; sử dụng đa dạng các loại công cụ khác nhau (đề kiểm tra viết, câu hỏi trên lớp,
phiếu học tập, bài tập về nhà); thiết kế các công cụ đánh giá đúng kĩ thuật (câu hỏi và
bài tập phải đo lường được mức độ của chuẩn, đáp ứng các yêu cầu dạng trắc nghiệm
khách quan hay tự luận, cấu trúc đề kiểm tra khoa học và phù hợp); tổ chức thu thập
được các thơng tin chính xác, trung thực. Cần bồi dưỡng cho HS những kĩ thuật thông
tin phản hồi nhằm tạo điều kiện cho HS tham gia đánh giá và cải tiến q trình dạy học
[10].
Phân tích và xử lý thơng tin: Các thơng tin định tính về thái độ và năng lực học
tập thu được qua quan sát, trả lời miệng, trình diễn, được phân tích theo nhiều mức độ
với tiêu chí rõ ràng và được lưu trữ thông qua sổ theo dõi hàng ngày; các thông tin
định lượng qua bài kiểm tra được chấm điểm theo đáp án/hướng dẫn chấm – hướng
dẫn đảm bảo đúng, chính xác và đáp ứng các yêu cầu kĩ thuật; số lần kiểm tra, thống
kê điểm trung bình, xếp loại học lực, theo đúng quy chế đánh giá, xếp loại ban hành.
Xác nhận kết quả học tập: Xác nhận HS đạt hay không mục tiêu từng chủ đề,
cuối lớp học, cuối cấp học dựa vào các kết quả định lượng và định tính với chứng cứ
cụ thể, rõ ràng; phân tích, giải thích sự tiến bộ học tập vừa căn cứ vào kết quả đánh giá
quá trình và kết quả đánh giá tổng kết, vừa căn cứ vào thái độ học tập và hồn cảnh gia
đình cụ thể. Ra quyết định cải thiện kịp thời hoạt động dạy của GV, hoạt động học của
HS trên lớp học; ra các quyết định quan trọng với HS (lên lớp, thi lại, ở lại lớp, khen
thưởng); thông báo kết quả học tập của HS cho các bên có liên quan (HS, cha mẹ HS,
hội đồng giáo dục nhà trường, quản lý cấp trên). Góp ý và kiến nghị với cấp trên về
chất lượng chương trình, sách giáo khoa, cách tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục.
Trong đánh giá thành tích học tập của HS không chỉ đánh giá kết quả mà chú ý
cả q trình học tập. Đánh giá thành tích học tập theo quan điểm phát triển năng lực
không giới hạn vào khả năng tái hiện tri thức mà chú trọng khả năng vận dụng tri thức

trong việc giải quyết các nhiệm vụ phức hợp.
Cần sử dụng phối hợp các hình thức, phương pháp KTĐG khác nhau. Kết hợp