Skkn một số biện pháp chỉ đạo đội ngũ giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp ở trường th định hưng năm học 2020 2021

0

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN ĐỊNH
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH HƯNG

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP
CHỈ ĐẠO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN RÈN KĨ NĂNG SỐNG CHO
HỌC SINH THÔNG QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH HƯNG
NĂM HỌC 2020 - 2021

Người thực hiện: Trịnh Văn Tuấn
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Định Hưng
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

ĐỊNH HƯNG, NĂM 2021

skkn


1
1. MỞ ĐẦU
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Giáo dục kĩ năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ, các em là
những người sẽ quyết định sự phát triển của đất nước trong những năm tới. Nếu
không có kĩ năng sống, các em sẽ khơng thể thực hiện tốt trách nhiệm đối với bản
thân, gia đình, cộng đồng và đất nước!

Lứa tuổi học sinh Tiểu học là lứa tuổi đang hình thành những giá trị nhân
cách, giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tịi, khám phá song còn thiếu hiểu biết
về cuộc sống. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, thế hệ trẻ nói chung thường
xuyên chịu tác động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực, ln được đặt
vào hồn cảnh phải lựa chọn những giá trị, phải đương đầu với những khó khăn,
thử thách, những áp lực tiêu cực. Nếu khơng được giáo dục kĩ năng sống, nếu
thiếu kĩ năng sống, các em dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo lực, vào lối
sống ích kỉ, thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách.Vì vậy, việc giáo dục
kĩ năng sống cho các em là rất cần thiết, giúp các em rèn luyện hành vi có trách
nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và Tổ quốc; giúp các em có khả năng
ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống, xây dựng mối quan hệ tốt
đẹp với gia đình, bạn bè và mọi người, sống tích cực, chủ động, an tồn, hài hoà
và lành mạnh.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống lồng ghép
tích hợp vào các mơn học và các hoạt động ngồi giờ lên lớp ở bậc tiểu học. Đây
là một chủ trương cần thiết và đúng đắn. Giáo dục kĩ năng sống được xem là nội
dung quan trọng và thiết thực trong chiến lược giáo dục toàn diện của Bộ Giáo dục
và Đào tạo. Tuy nhiên, để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đạt hiệu quả đòi hỏi
nhiều phương pháp đa dạng chứ không chỉ đơn thuần từ các bài giảng.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học qua học tập- sinh hoạt ở nhà
trường đang được quan tâm. Trong đó có thể thấy rõ, giáo viên chủ nhiệm lớp
cùng cơng tác chủ nhiệm lớp có ảnh hưởng, vai trò quan trọng trong việc nâng cao
hiệu quả giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học.
Nhằm thực hiện giáo dục kĩ năng sống một cách toàn diện, liên tục, thiết
thực và có hiệu quả, tơi đã đi sâu nghiên cứu tập trung vào vấn đề “Một số biện
pháp chỉ đạo đội ngũ giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh thông qua công
tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học Định Hưng năm học 2020 - 2021”.
1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Đánh giá thực trạng việc Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của đội ngũ

giáo viên trong nhà trường thời gian qua và đề xuất các giải pháp nâng cao chất
lượng Giáo dục kĩ năng sống cho đội ngũ giáo viên của trường Tiểu học Định
Hưng, Yên Định, Thanh Hóa trong thời gian tới.
1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

Sáng kiến nghiên cứu, đánh giá việc Giáo dục, rèn kĩ năng sống cho học
sinh của đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Định Hưng, Yên Định, Thanh Hóa.
1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin

skkn


2
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu, phân tích, so sách, tổng hợp,...
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1 CƠ SỞ LÍ LUẬN
Kỹ năng sống là những kỹ năng tâm lý - xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn
tại, thích ứng và vững vàng trước cuộc sống… Kỹ năng sống đơn giản là tất cả
điều cần thiết chúng ta phải biết để có được khả năng thích ứng với những thay đổi
diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Kỹ năng sống có thể hình thành tự nhiên, học
được từ những trải nghiệm của cuộc sống và do giáo dục mà có. Khơng phải đợi
đến lúc được học kỹ năng sống một con người mới có những kỹ năng sống đầu
tiên. Chính cuộc đời, những trải nghiệm, va vấp, thành cơng và thất bại giúp con
người có được bài học quý giá về kỹ năng sống. Tuy nhiên, nếu được dạy dỗ từ
sớm, con người sẽ rút ngắn thời gian học hỏi qua trải nghiệm, sẽ thành công hơn.
Kỹ năng sống cần cho con người suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ sung để
phù hợp với sự thay đổi của cuộc sống biến động.

Như vậy, giáo dục kĩ năng sống là trang bị cho học sinh những kiến thức, kỹ
năng về cuộc sống để các em có thể thích ứng với cuộc sống, để có thể tự mình xử
lý mọi tình huống trong thực tế một cách tốt nhất. Rèn luyện kỹ năng sống cho học
sinh là nhằm giúp các em rèn luyện kỹ năng ứng xử phù hợp, thân thiện trong mọi
tình huống; thói quen và kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng hoạt động xã hội;
Giáo dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức khỏe, ý thức tự bảo vệ bản thân,
phịng ngừa tai nạn giao thơng, đuối nước và các tệ nạn xã hội.
Giáo viên chủ nhiệm là người thay thế Hiệu trưởng quản lý toàn diện tập thể
học sinh một lớp học. Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa Ban giám hiệu, giữa
các tổ chức trong trường, giữa các giáo viên bộ môn với tập thể học sinh lớp chủ
nhiệm. Nói một cách khác, giáo viên chủ nhiệm là người đại diện hai phía, một
mặt đại diện cho các lực lượng giáo dục của nhà trường, mặt khác đại diện cho tập
thể học sinh. Với tư cách đại diện cho tập thể các nhà sư phạm, giáo viên chủ
nhiệm có trách nhiệm truyền đạt tới học sinh của lớp chủ nhiệm tất cả yêu cầu, kế
hoạch giáo dục của nhà trường tới tập thể và từng học sinh của lớp chủ nhiệm
không phải bằng mệnh lệnh mà bằng sự thuyết phục, cảm hóa, bằng sự gương mẫu
của người giáo viên chủ nhiệm, để mục tiêu giáo dục được học sinh chấp nhận một
cách tự giác, tự nguyện. Với kinh nghiệm sư phạm và uy tín của mình, giáo viên
chủ nhiệm có khả năng biến những chủ trương, kế hoạch đào tạo của nhà trường
thành chương trình hành động của tập thể lớp và của mỗi học sinh. Mặt khác, giáo
viên chủ nhiệm lớp là người tập hợp ý kiến, nguyện vọng của từng học sinh của
lớp phản ánh với hiệu trưởng, với các tổ chức trong nhà trường và với các giáo
viên bộ môn. Giáo viên chủ nhiệm với tư cách là đại diện cho lớp cịn có trách
nhiệm bảo vệ, bênh vực quyền lợi mọi mặt học sinh của lớp. Giáo viên chủ nhiệm
là cố vấn tổ chức hoạt động tự quản của tập thể học sinh. Chức năng cố vấn có ý
nghĩa giáo dục quan trọng nhất đối với giáo viên chủ nhiệm vì chức năng cố vấn
về bản chất là sự điều chỉnh, vai trò định hướng, điều khiển quá trình tự giáo dục
của từng học sinh và tập thể học sinh, phát huy vai trị chủ thể tích cực của học
sinh trong giáo dục.

skkn


3
Công tác chủ nhiệm là hoạt động không đơn giản, trong đó địi hỏi người
giáo viên chủ nhiệm vừa là người mẹ vừa là người bạn lớn của trẻ. Thành công
của giáo viên là làm cho học sinh tôn trọng, kính u. Có như vậy, mới xây dựng
được một tập thể gắn bó, đồn kết, tạo được mơi trường học sinh tích cực và thân
thiện.
Như vậy, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh tiểu học có thể được thực
hiện thường xuyên, liên tục, đạt hiệu quả cao hơn nhờ vai trị của giáo viên chủ
nhiệm lớp và thơng qua công tác chủ nhiệm lớp.
2.2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM
2.2.1. Thực trạng chung
Nhiều ý kiến cho rằng, nội dung chương trình giáo dục của chúng ta hiện
nay nặng về dạy kiến thức, ít quan tâm đến việc giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh dẫn đến có một bộ phận học sinh thiếu hụt hiểu biết về môi trường xung
quanh, ứng xử cần thiết trong cuộc sống. Tình trạng học sinh xuống cấp về đạo
đức lối sống, đánh nhau, vô lễ với thầy cô giáo, bỏ học, không hứng thú học tập
xuất hiện ngày một nhiều. Tính nhân văn ngày càng mờ nhạt thể hiện ở hành vi
ứng xử chưa đẹp giữa các em và với thầy cô, cha mẹ, cộng đồng. Khiếm khuyết
nhân cách thể hiện ở việc các em sống thiếu trách nhiệm với bản thân. Theo các
chuyên gia giáo dục, nguyên nhân sâu xa là do các em thiếu kỹ năng sống. Vì vậy,
làm thế nào để triển khai giáo dục kĩ năng sống một cách hiệu quả, thu hút được học
sinh đang là trăn trở của các thầy cô giáo, các nhà trường hiện nay.
2.2.2 Thực trạng của nhà trường
* Thuận lợi:
- Trường Tiểu học Định Hưng đạt trường chuẩn Quốc gia mức độ 1 lần đầu
vào năm 2003 và được công nhận chuẩn Quốc gia mức độ 2 năm 2018.

- Trường nhiều năm gần đây liên tục đạt trường tiên tiến và tiên tiến xuất sắc,
được tặng Bằng khen của CT UBND Tỉnh, Cờ thi đua và Bằng khen của Thủ Tướng
Chính phủ.
- Nhà trường ln nhận được sự chỉ đạo sát sao của Phòng GD-ĐT.
- Đảng uỷ, HĐND, UBND xã Định Hưng quan tâm, chăm lo đến sự nghiệp
giáo dục, tạo mọi điều kiện đầu tư kinh phí xây dựng cơ sở vật chất giúp nhà
trường hoàn thiện trường chuẩn Quốc gia mứa độ II (Đạt kiểm định chất lượng cấp
độ 3).
- Hội phụ huynh học sinh nhà trường hoạt động tích cực, có hiệu quả trong
việc phối hợp giáo dục học sinh và xây dựng khuôn viên trường học.
- Đội ngũ CB - GV- CNV có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ, năng lực
chun mơn, có tinh thần trách nhiệm cao trong cơng tác.
* Khó khăn:
- Cơ sở vật chất nhà trường tuy mới được đầu tư nhưng vẫn chưa thực sự
đáp ứng được nhu cầu phát triển và đòi hỏi của giáo dục hiện nay.

skkn


4
- Điều kiện kinh tế của một số gia đình học sinh cịn gặp nhiều khó khăn nên
việc quan tâm của gia đình đến các em cịn hạn chế, dẫn đến chất lượng học tập và
rèn luyện chưa cao.
- Một bộ phận phụ huynh vẫn chưa quan tâm đến con cháu trong việc học
tập và rèn luyện.
* Cơ sở vật chất:
Nhà trường có tổng số 20 phịng lớp học/16 lớp, khn viên rộng rãi, có đủ
các trang thiết bị phục vụ dạy học.Các phịng có đủ bàn ghế; các điều kiện ánh
sáng, quạt mát đảm bảo. Sách giáo khoa, tài liệu tham khảo và thiết bị dạy học có
đầy đủ cho hoạt động dạy - học. Diện tích sân chơi, bãi tập đảm bảo. Khn viên

có nhiều cây xanh bóng mát. Khu vệ sinh đảm bảo yêu cầu.
Nhằm thực hiện giáo dục kĩ năng sống một cách toàn diện, liên tục, thiết
thực và có hiệu quả, trên cơ sở nắm chắc thực trạng trường, lớp, giáo viên, học
sinh, những thuận lợi, khó khăn của nhà trường; từ kết quả các hội thảo ở cơ sở và
kinh nghiệm quản lí, chỉ đạo cũng như q trình trải nghiệm thực tế, tơi đã đi sâu
nghiên cứu tập trung vào vấn đề “Một số biện pháp chỉ đạo đội ngũ giáo viên rèn
kĩ năng sống cho học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học
Định Hưng, năm học 2020 - 2021”.
2.3. CÁC GIẢI PHÁP VÀ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO TỔ CHỨC THỰC
HIỆN RÈN KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH
HƯNG THÔNG QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
2.3.1. Quán triệt nhận thức cho đội ngũ CB, G V - C N V trong nhà
trường về tầm quan trọng của việc rèn kĩ năng sống cho học sinh
- BGH triển khai Thông tư 04/2014/TT-BGDĐT của Bộ GD-ĐT, về việc
ban hành quy định quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống và hoạt động giáo dục
ngồi giờ chính khóa, và nhà trường đã nhanh chóng thực hiện.
- Thực hiện chỉ đạo của ngành, nhà trường đã tổ chức cho 100% các đồng
chí trong Ban giám hiệu và giáo viên tham gia tập huấn chuyên đề Giáo dục kĩ
năng sống do mà Sở GD-ĐT Thanh Hóa và Phịng GD-ĐT triển khai.
- Thực hiện chỉ đạo của Phòng GD-ĐT, đầu năm học,Ban giám hiệu nhà
trường đã triển khai đến toàn bộ cán bộ - giáo viên nhà trường các chỉ thị, văn bản
hướng dẫn chỉ đạo thực hiện chương trình, nhiệm vụ năm học. Tổ chức cho giáo
viên trao đổi, thảo luận, nắm vững và yêu cầu thực hiện nghiêm túc. Nhà trường
đã tổ chức cho giáo viên toàn trường xây dựng kế hoạch bài dạy, dạy 5 giờ minh
họa các mơn và phân mơn trong chương trình tiểu học có lồng ghép giáo dục kĩ
năng sống. Qua việc dự giờ thăm lớp, chúng tôi đã tổ chức cho giáo viên trao đổi,
thảo luận, rút kinh nghiệm. Việc làm trên đã giúp cho giúp cho cán bộ - giáo viên
trong trường nắm vững được tầm quan trọng, mục tiêu, yêu cầu, các phương pháp,
hình thức dạy giáo dục kĩ năng sống chủ động, có hiệu quả.
- Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh về tầm quan trọng của

kĩ năng sống - Vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong quá trình giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh nhà trường. Với học sinh tiểu học, thầy cô giáo là người

skkn


5
mẹ hiền thứ hai của các em, các em luôn ln nghe lời dạy bảo và làm theo những
gì thầy cô dạy. Thầy cô giáo phải là tấm gương sáng về đạo đức, nhất là tấm
gương về cách ứng xử văn hóa, chuẩn mực trong lời nói và việc làm. Giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh sẽ thành công hơn khi chính thầy cơ là một tấm gương:
"Nhân cách của người thầy là sức mạnh có ảnh hưởng to lớn đối với học sinh, sức
mạnh đó khơng thể thay thế bằng bất kỳ cuốn sách giáo khoa nào, bất kỳ câu
chuyện châm ngôn đạo đức, bất kỳ một hệ thống khen thưởng hay trách phạt nào
khác" - Usinxki.
- Căn cứ vào tình hình cụ thể của nhà trường, Ban giám hiệu đã tiến hành
phân công chuyên môn, giao công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên đảm bảo phù
hợp với trình độ, năng lực chun mơn, sở trường của mỗi giáo viên- Tổ chức 2
chuyên đề riêng cho giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Tiếp tục tuyên truyền, quán triệt tinh thần các văn bản chỉ đạo của cấp
trên: Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh Thanh Hố, Sở GD&ĐT Thanh Hố, Phịng GDĐT về việc giáo dục kĩ năng sống cho giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh,
nhân dân trên địa bàn, các tổ chức đoàn thể nắm và hiểu rõ các chủ trương, nghị
quyết của Quốc hội, Chính phủ và Bộ GD - ĐT qua hệ thống truyền thanh, các
cuộc họp giao ban của chính quyền và đồn thể, qua các cuộc họp phụ huynh học
sinh. Từ đó mọi người trong cộng đồng hưởng ứng, đồng tình, ủng hộ, phụ huynh
quan tâm mua sắm đủ SGK và dụng cụ học tập cho học sinh, hỗ trợ nhà trường
xây dựng hoàn chỉnh khuôn viên, quan tâm giáo dục học sinh.
- Nhà trường đã tiết kiệm ngân sách, đầu tư mua băng hình, tài liệu bồi
dưỡng giáo viên và các tài liệu tham khảo: Tập san giáo dục Tiểu học, Toán tuổi
thơ, Văn tuổi trẻ, tài liệu Giáo dục kĩ năng sống,… phục vụ cho việc giáo dục kĩ

năng sống. Tổ chức cho giáo viên mượn, nghiên cứu, trao đổi, tập huấn trong tổ
chun mơn và trong q trình dạy học.
2.3.2. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm rèn kĩ năng sống cho học sinh trong
các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ học
Đối với bậc Tiểu học, sinh hoạt 15 phút đầu giờ học được dành cho giáo viên
chủ nhiệm và công tác chủ nhiệm lớp. Nếu tận dụng có hiệu quả khoảng thời gian
này, giáo viên chủ nhiệm sẽ xây dựng, duy trì được nhiều nề nếp tốt cho học sinh,
giúp cho học sinh củng cố kiến thức, rèn được nhiều kĩ năng cần thiết cho các em.
Tuy không trực tiếp nhưng 15 phút sinh hoạt đầu giờ cịn góp phần củng cố kiến
thức đã học, đồng thời mở rộng thêm tri thức bên ngoài xã hội mà bài học trên lớp
chưa có điều kiện mở rộng. Thực hiện tốt thời gian này là giáo viên chủ nhiệm lớp
đã xây dựng được một lớp học có nề nếp, có thói quen học tập tốt, phát huy được
tính chủ động, tích cực học tập của học sinh, góp phần vào việc đổi mới phương
pháp dạy học hiện nay nhằm nâng cao chất lượng học tập của học sinh, vì người ta
thường nói: “Nề nếp là mẹ đẻ của chất lượng”.
Nhà trường quan tâm chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm khi lập kế hoạch chủ
nhiệm lớp phải chú ý một số điểm như: tìm hiểu kĩ từng đối tượng về trình độ, sức
khỏe, học lực, mối quan hệ trong gia đình. Nội dung kế hoạch phải phù hợp với
lứa tuổi, sát thực với chủ đề năm học, chủ điểm của tháng, tình hình lớp. Rút kinh

skkn


6
nghiệm sau mỗi tháng, mỗi học kì cũng rất cần thiết với giáo viên chủ nhiệm để
điều chỉnh hoặc bổ sung các biện pháp cho phù hợp.
Chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên cần tập trung rèn luyện cho các em 2 nhóm kỹ
năng sống sau đây trong các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ học:
“Nhóm kỹ năng giao tiếp - hòa nhập cuộc sống”
- Các em biết giới thiệu về bản thân, về gia đình, về trường, lớp học và bạn bè,

thầy cô giáo.
- Biết chào hỏi lễ phép trong nhà trường, ở nhà và ở nơi công cộng.
- Biết nói lời cảm ơn, xin lỗi.
- Biết phân biệt hành vi đúng sai, phịng tránh tai nạn.
“Nhóm kỹ năng trong học tập, lao động - vui chơi giải trí”
- Các kỹ năng nghe, đọc, nói, viết, kỹ năng quan sát, kỹ năng đưa ra ý kiến
chia sẻ trong nhóm bạn.
- Kỹ năng giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung.
- Kỹ năng kiểm sốt tình cảm- kỹ năng kìm chế thói hư tật xấu sở thích cá nhân
có hại cho bản thân và người khác.
- Kỹ năng hoạt động nhóm trong học tập vui chơi và lao động.
Trong sinh hoạt 15 phút đầu giờ hằng ngày, giáo viên chủ nhiệm chú ý nâng
dần kĩ năng giao tiếp - tự nhận thức cho các em như biết sử dụng đúng các quy
tắc: chào hỏi, xin phép, cảm ơn, xin lỗi, yêu cầu… Biết cảm thông chia sẻ buồn
vui với mọi người.
Giáo viên chủ nhiệm cũng tập dần cho các em kĩ năng đặt mục tiêu từ
những việc nhỏ như thói quen dậy sớm tập thể dục, đi học đúng giờ, phụ giúp cha
mẹ việc nhà, giữ lời hứa với mọi người…
Trong thực tế các kĩ năng sống không hồn tồn tách rời nhau mà có liên
quan chặt chẽ với nhau. Bản chất của kĩ năng sống là khả năng làm chủ bản thân
của mỗi người, khả năng ứng xử phù hợp với người khác và với xã hội, khả năng
ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống.
Một số ví dụ minh họa:
a. Rèn kĩ năng tự nhận thức:
- Kĩ năng tự nhận thức là khả năng của con người hiểu về chính bản thân
mình như: biết nhìn nhận đánh giá đúng về tiềm năng, thói quen, sở thích, điểm
mạnh, điểm yếu,… của bản thân; ln quan tâm và ln ý thức được mình đang
làm gì. Mỗi cá nhân cần nhận biết và hiểu rõ về bản thân mình, mặt mạnh, mặt yếu
để tự đánh giá về mình. Giúp học sinh giao tiếp, ứng xử phù hợp và hiệu quả;
ngồi ra có hiểu đúng về mình mới có những quyết định, lựa chọn đúng đắn phù

hợp với khả năng của bản thân, với điều kiện thực tế.
- Cách thực hiện: Giáo viên cho học sinh trả lời những câu hỏi sau:
+ Mơn học mà em thích nhất?
+ Nêu 1 năng khiếu sở trường của em?
+ Những điểm em thấy tự hào, hài lịng về mình?
+ Những điểm em thấy mình cịn hạn chế, cần phải cố gắng hơn?
+ Điều quan trọng nhất mà em mong ước sẽ đạt được trong cuộc đời?
b. Rèn kĩ năng giao tiếp:

skkn


7
- Kĩ năng giao tiếp là khả năng có thể bày tỏ ý kiến theo hình thức nói, viết hoặc
sử dụng ngơn ngữ một cách phù hợp với hồn cảnh. Đồng thời biết lắng nghe, tôn
trọng ý kiến người khác ngay cả khi bất đồng quan điểm. Kĩ năng này giúp con người
biết đánh giá tình huống giao tiếp và điều chỉnh cách giao tiếp một cách phù hợp, hiệu
quả, cởi mở, bày tỏ suy nghĩ cảm xúc nhưng không làm hại hay gây tổn thương cho
người khác. Giúp chúng ta có mối quan hệ với người khác.
- Cách thực hiện:
Giáo viên tổ chức cho HS chơi trị “truyền thơng tin”. Giáo viên chia lớp ra các
nhóm theo tổ, xếp hàng dọc, tổ trưởng làm nhóm trưởng, Giáo viên ghi thơng tin vào
những mảnh giấy nhỏ. Gọi nhóm trưởng lên đọc thơng tin của nhóm do giáo viên ghi,
sau đó truyền nhỏ thông tin vào tai bạn, cứ như thế cho đến người cuối cùng. Người
cuối cùng nhắc lại thông tin đã nhận được. Giáo viên kiểm tra sự chính xác mà các
nhóm đã truyền cho nhau, nhận xét, bình luận, cơng bố kết quả, có thưởng cho nhóm
có độ chính xác cao nhất và nhanh nhất. Qua đó, tìm hiểu ý nghĩa của kĩ năng giao
tiếp trong đời sống của con người và làm thế nào để giao tiếp có hiệu quả. Giáo viên,
học sinh có thể đưa ra một tình huống cụ thể, u cầu các nhóm phân cơng đóng vai,
có thể lấy ngay những tình huống cụ thể trong lớp. Trên cơ sở những tình huống đó,

giáo viên phân tích cho học sinh hiểu được tầm quan trọng của kĩ năng giao tiếp:
Người có kĩ năng giao tiếp tốt biết dung hòa đối với mong đợi của người khác, có
cách ứng xử phù hợp khi cùng làm việc, học tập, cùng ở với người khác trong một
môi trường tập thể.
c. Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm:
- Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm là khả năng của con người thể hiện sự tự tin,
chủ động và ý thức cùng chia sẻ công việc với các thành viên khác trong nhóm.
- Cách thực hiện: Giáo viên chủ nhiệm quan tâm đến việc đổi mới tổ chức
lớp. Lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó cần thay đổi theo từng tháng để từng
học sinh biết được các công việc của người lãnh đạo, các khó khăn gặp phải và xử
lý ra sao… Đồng thời biết thông cảm với công việc của người chỉ huy. Qua đó rèn
cho các em những kĩ năng chỉ huy - lãnh đạo cần thiết.
Trên đây là một số ví dụ về rèn kĩ năng sống quen thuộc cho học sinh, tùy theo
đặc điểm từng lớp, từng lứa tuổi và từng đối tượng mà giáo viên có thể vận dụng các
loại kĩ năng sống để giáo dục học sinh. Nhà trường chúng tôi đã quan tâm chỉ đạo để
giáo viên chủ nhiệm chủ động, sáng tạo đảm bảo 15 phút sinh hoạt thực sự nhẹ
nhàng, sinh động, tự nhiên, đa dạng và tránh áp lực về tinh thần cho các em.
Trong 15 phút sinh hoạt đầu giờ, chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm
lồng ghép triển khai các nội dung: Học tập nội quy trường lớp; Hướng dẫn các em
học tập và làm theo 5 điều Bác Hồ dạy; Đọc và làm theo báo Đội; Xây dựng nề
nếp ra vào lớp; Kiểm tra việc chuẩn bị bài, sách vở, đồ dùng học tập; Giáo dục an
tồn giao thơng, vệ sinh cá nhân, trường lớp; Cách phòng tránh tai nạn khi ở
trường, ở nhà; Kể các câu chuyện về gương người tốt, việc tốt, gương vượt khó,
hiếu học, hiếu thảo,… Qua đó, nhà trường và giáo viên chủ nhiệm lớp đã giáo dục
các em ý thức tôn trọng và ứng xử tốt với mọi người, tích cực tham gia vào các
cơng việc chung, ý thức xây dựng môi trường sống thân thiện, ý thức chấp hành
tốt quy định pháp luật và các chuẩn mực đạo đức. Tình cảm u thương, gắn bó

skkn

8
chia sẻ với bạn bè, tập thể cũng từ đó được hình thành. Mối quan hệ thầy - trị, trị
- trò ngày càng thân thiện, sâu sắc hơn.
2.3.3. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống thông qua tiết
chào cờ đầu tuần và tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần
Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống thông qua tiết chào cờ
đầu tuần.
Trong chương trình giáo dục bậc Tiểu học, nếu nội dung các tiết học trên
lớp trang bị kiến thức tự nhiên, xã hội cho học sinh thì tiết chào cờ đầu tuần nhằm
sơ kết các hoạt động của nhà trường, liên đội trong tuần vừa qua, giúp các em nắm
được tình hình trường lớp, các thông tin thời sự địa phương…đề ra kế hoạch thực
hiện trong thời gian sắp tới. Vì thế, tiết chào cờ đầu tuần có vị trí quan trọng. Đặc
thù của tiết chào cờ đầu tuần là tập trung ngồi trời, số lượng học sinh đơng. Do
vậy, nhà trường chúng tôi rất quan tâm để nâng cao hiệu quả tiết chào cờ đầu tuần.
Theo đó, mục tiêu tiết chào cờ không chỉ là đánh giá xếp loại nền nếp, học tập, các
hoạt động giáo dục trong tuần qua của giáo viên trực, triển khai kế hoạch tuần tới của
Ban giám hiệu mà còn tập trung lồng ghép các hoạt động rèn luyện các kỹ năng sống
cho học sinh.
Nhà trường chỉ đạo tiết chào cờ đầu tuần gồm có các bước:
+ Giáo viên trực hoặc lớp trưởng lớp trực ban, Tổng phụ trách đánh giá, xếp
loại nền nếp, học tập, các hoạt động giáo dục của toàn trường trong tuần qua.
+ Đại diện Ban giám hiệu nhà trường triển khai kế hoạch tuần tới.
+ Sinh hoạt tập thể toàn trường.
Nhà trường giao cho các lớp thực hiện ghi thức Đội, hát Quốc ca, Đội ca,
Đánh trống chào cờ (đối với khối 4, 5) trong các tiết chào cờ, đồng thời giao cho
các lớp luân phiên nhau chuẩn bị nội dung sinh hoạt tập thể toàn trường theo chủ
đề cho trước.
Một số ví dụ minh họa:
- Yêu cầu lớp trực ban chuẩn bị và biểu diễn trước toàn trường 3 tiết mục

(hát, múa, đọc thơ) có chủ đề về thầy cơ giáo (Nhân dịp thi đua chào mừng ngày
Nhà giáo Việt Nam 20/11).
- Yêu cầu lớp trực ban chuẩn bị và diễn 1 vở kịch có chủ đề về việc thực
hiện an tồn giao thơng (Tháng 9/2019).
- u cầu giáo viên tổng phụ trách Đội phối hợp với lớp trực ban tổ chức
chương trình “Đố em” hoặc “Hái hoa dân chủ” để giúp các em tìm hiểu về Đồn
- Đội - Lịch sử truyền thống- Thời sự- Kiến thức cập nhật về phòng chống Ma túy,
HIV/AIDS, phòng tránh tai nạn giao thơng, phịng chống tai nạn đuối nước, cách
sơ cứu ban đầu đối với một số tai nạn thường gặp,… Tập thể lớp và giáo viên chủ
nhiệm lớp phân công người dẫn chương trình để các em được thay mặt lớp trực đánh
giá, nhận xét thêm phần giao lưu với toàn trường qua các tiết mục văn nghệ, kể
chuyện, câu đố, trị chơi… do chính các em đứng ra tổ chức dưới sự giúp đỡ và
hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm.

skkn


9

Ảnh tặng quà cho học sinh nghèo nhân dịp Tết đến xuân về
- Nội dung sinh hoạt tập thể toàn trường trong tiết chào cờ còn được lồng ghép
các hoạt động: Đêm hội trăng rằm ; Kỷ niệm ngày thành lập quân đội nhân dân Việt
nam 22/12; Tuyên truyền về tác hại của Ma túy, HIV/AIDS (Tháng 12/2019); Tặng
quà cho bạn nghèo nhân dịp xuân Canh Tý (Tháng 1/2020; Tuyên truyền về ATGT
(Tháng 10/2019);

skkn


10

Nghe kể chuyện về ngày truyền thống Quân đội Nhân dân Việt Nam
Với cách làm như vậy, tiết chào cờ đầu tuần của nhà trường đã thực sự hấp
dẫn, đem lại nhiều kiến thức bổ ích, giúp các em thêm tự tin, bạo dạn trước đám
đông, tăng khả năng tổ chức, phát huy tính sáng tạo của các em và hơn hết, tiết chào
cờ đầu tuần đã đem lại cho học sinh nhà trường những tiếng cười, niềm vui, hứng thú
khi bước vào một tuần học mới.
Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống thông qua tiết sinh
hoạt tập thể cuối tuần.
Tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần giữ vai trị quan trọng trong cơng tác chuyển
giao các nhiệm vụ, các phong trào thi đua của nhà trường đến từng lớp đồng thời
tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần giúp học sinh phát huy tính tự giác, tự quản, năng
lực điều hành của học sinh.
Nhà trường chỉ đạo tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần thường có các bước:
+ Ổn định lớp
+ Đội ngũ cán bộ tổ, lớp và học sinh của lớp nhận xét, báo cáo tình hình của tổ,
lớp trong tuần - Lớp trưởng đánh giá chung, tuyên dương, nhắc nhở các bạn.
+ Giáo viên nhận xét chung và triển khai công tác tuần tới, tháng tới qua
phát động thi đua theo chủ điểm.
+ Hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa văn nghệ với chủ đề, chủ điểm cụ thể.
Bước Hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa văn nghệ với chủ đề, chủ điểm,
nhà trường chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm chọn lựa các hình thức: Tổ chức trị chơi
dân gian; Thi vẽ tranh cổ động; Thi năng khiếu cá nhân; Tập luyện văn nghệ tập
thể; Giải câu đố; Trổ tài hung biện; Thi trang trí lớp học thân thiện; Trưng bày tranh
ảnh sưu tầm được về chủ đề cho trước,… mơ hình “Điều em muốn nói” trong tiết
sinh hoạt lớp cuối tuần, để giúp các em được dịp bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, tình
cảm, thái độ của mình, phát huy tính dân chủ, cởi mở cho học sinh. Sau khi lắng nghe
học sinh chia sẻ, giáo viên dành thời gian để trao đổi và giáo dục các em, giúp các em
tháo gỡ khó khăn, hướng các em xây dựng ý thức phát huy điểm mạnh, hạn chế dần
những vi phạm khuyết điểm nhưng khơng chê bai, chỉ trích mà động viên, nhắc nhở

là chủ yếu. Qua đó, giáo viên chủ nhiệm tìm được biện pháp giáo dục thích hợp hơn,

skkn


11
tăng cường hoạt động tư vấn tâm lý, giáo dục cho học sinh kỹ năng xử lý mâu
thuẫn (nếu có), giáo dục học sinh biết tự bảo vệ bản thân, rèn kỹ năng ứng xử văn
hóa, phịng ngừa các tệ nạn xã hội… Do vậy, tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần của
các lớp trong nhà trường đã thực sự sinh động, nhẹ nhàng, hiệu quả, tạo cho các
em hứng thú học tập, vui chơi khi ở trường, giúp các em biết sống và ứng xử phù
hợp trong các mối quan hệ, rèn luyện để trở thành học sinh ngoan, cơng dân tốt
của xã hội. Tình u q hương đất nước, gia đình và bạn bè cũng từ đó được bồi
đắp cho học sinh nhà trường.

Trang trí lớp học sáng tạo, thân thiện,có giá trị giáo dục
2.3.4. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống cho học sinh lồng
ghép tích hợp trong các mơn học, hoạt động giáo dục trong giờ học chính
khóa
Ở bậc Tiểu học, giáo viên chủ nhiệm lớp được coi là ông thầy tổng thể, đảm
nhận dạy gần như tất cả các môn học. Trường chúng tôi hiện nay, giáo viên chủ
nhiệm dạy hầu hết các mơn học, trừ các mơn đặc thù. Vì vậy, việc lồng ghép tích
hợp giáo dục kĩ năng sống trong các môn học thông qua giáo viên chủ nhiệm là
chủ yếu. Theo đó, bằng trách nhiệm, bằng kinh nghiệm và vốn sống của mình,
giáo viên chủ nhiệm đã từng bước rèn kĩ năng sống cho học sinh thông qua từng
bài dạy.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
tiểu học, tập thể cán bộ giáo viên trường Tiểu học Định Hưng đã tích cực thảo
luận, lên lớp chuyên đề, lồng ghép giáo dục kĩ năng sống trong các môn học, các
giờ học một cách tự nhiên, hợp lí, có hiệu quả. Nhà trường đã tổ chức tốt biện pháp

sau đây: Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính độc lập, sáng tạo
của học sinh gắn với thực tiễn, có tài liệu bổ trợ phong phú, sử dụng thiết bị dạy học
và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, ln tạo cho các em tính chủ động,

skkn


12
tích cực, hứng thú trong học tập; phát huy tính sáng tạo, tạo được bầu khơng khí cởi
mở thân thiện. Trong giờ học, giáo viên tạo cơ hội cho các em được nói, được trình
bày trước nhóm bạn, trước tập thể, quan tâm tới những em còn rụt rè, khả năng giao
tiếp kém, qua đó góp phần tích lũy kĩ năng sống cho các em. Qua từng tiết dạy, giáo
viên hướng dẫn học sinh kĩ năng làm việc theo nhóm: biết cách phân công công
việc, lắng nghe ý kiến người khác, tranh luận, biết bày tỏ quan điểm cá nhân,
thống nhất ý kiến, thực hiện đúng ý kiến đã thống nhất… Đây là kĩ năng hết sức
cần thiết khi các em trưởng thành, làm việc trong tập thể.
Ví du: Ở môn đạo đức, giáo viên chủ nhiệm đã nâng cao kĩ năng giao tiếp- tự
nhận thức như kính trọng, biết ơn ông bà, cha mẹ, thầy cô, thương binh - liệt sĩ,
những người lao động… bằng những hành vi, thái độ, việc làm nho nhỏ hằng
ngày. Các em biết quan tâm chăm sóc ơng bà, cha mẹ, anh chị; biết giúp đỡ người
già, em nhỏ, bạn bè; biết xác định các giá trị hành vi đạo đức. Tùy từng bài học,
giáo viên chủ nhiệm giáo dục các kĩ năng phù hợp cho các em. Quán triệt mục tiêu
giảng dạy môn Đạo đức, nhất là hình thành các hành vi đạo đức ở tiết 2, giáo viên
chủ nhiệm làm tốt công tác kiểm tra đánh giá, phân loại hạnh kiểm của học sinh, rèn
cho học sinh khả năng tự học, tự chăm sóc bản thân, biết lễ phép, hiếu thảo, tự phục
vụ bữa ăn và vệ sinh cá nhân…
Ở môn kĩ thuật, giáo viên chủ nhiệm đã góp phần quan trọng rèn kĩ năng tự
phục vụ bởi ở gia đình, các em thường được cha mẹ làm thay hoặc khơng có thời
gian gần gũi để hướng dẫn. Giáo viên chủ nhiệm cho học sinh thấy rằng việc khâu
may, nấu cơm, luộc rau, lắp ráp mạch điện đơn giản… hết sức cần thiết cho bản

thân các em vì chẳng những có thể phụ giúp cha mẹ khi bận hoặc bệnh mà còn là
hành trang khi các em đi học xa nhà hay đi du học sau này khơng có người chăm
lo…
Ở mơn khoa học, giáo viên chủ nhiệm đã hướng dẫn, tập dần cho các em kĩ
năng ra quyết định, kĩ năng kiên định như nói khơng với thuốc lá, ma túy, rượu…
dứt khốt với những lời dụ dỗ, lơi kéo vào những thói hư tật xấu. Giáo dục các em
kĩ năng tự bảo vệ: biết cách phản kháng, biết cách xử lý trước nguy cơ bị lạm dụng
thể xác, hành vi bạo lực…
Việc nâng chất lượng hiệu quả giờ dạy các môn học lồng ghép kĩ năng sống
cho học sinh ở bậc tiểu học là vô cùng quan trọng. Bắt buộc người thầy phải gây
được hứng thú trong các giờ dạy để giờ học đạt hiệu quả cao. Muốn vậy, người giáo
viên phải đầu tư suy nghĩ đổi mới phương pháp giảng dạy và kết hợp các hình thức
dạy học hợp lý với nội dung, tính chất của bài. Giáo viên phải thiết kế các hoạt động
đan xen nhau hợp lý và tổ chức, điều khiển học sinh tiến hành nhịp nhàng, sinh động
để học sinh chủ động phát hiện chiếm lĩnh nội dung bài học.

skkn


13

Giờ học môn Tiếng việt

Giờ học môn Đạo đức
2.3.5. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống cho học sinh
thông qua việc cùng tham gia vào các hoạt động ngoài giờ lên lớp
Hoạt động ngoài giờ lên lớp có ý nghĩa hết sức to lớn đối với việc rèn kĩ
năng sống cho học sinh tiểu học. Để các hoạt động ngoài giờ lên lớp được triển
khai một cách có hiệu quả chứ khơng chỉ dừng lại ở mức độ hình thức, địi hỏi
phải có sự chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu, mỗi giáo viên chủ nhiệm phải là một

anh, chị phụ trách. Do đó, nhà trường chúng tôi luôn tạo mọi điều kiện thật tốt cho
giáo viên Tổng phụ trách Đội và giáo viên chủ nhiệm để sao cho việc rèn luyện kĩ

skkn


14
năng sống cho học sinh đạt được hiệu quả cao nhất, thu hút được nhiều đối tượng
học sinh tham gia, nhất là những học sinh chưa chăm, chưa ngoan. Một khi có cơ
hội thể hiện sở trường của mình, có thể là trong lĩnh vực văn nghệ, thể thao…,
thấy được chỗ đứng hoặc những đóng góp của mình trong tập thể sẽ có tác dụng
giúp học sinh tự tin hơn, hòa đồng hơn với bạn bè.
Cùng với việc hưởng ứng phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích
cực” do Bộ giáo dục và đào tạo phát động, nhà trường đã chú trọng nhiều hơn đến
việc tạo ra môi trường để học sinh tự trải nghiệm và lĩnh hội với sự hướng dẫn của
thầy cơ giáo, trong đó đề cao vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp. Nhà trường đã
tổ chức rất nhiều các hoạt động ngoài giờ lên lớp để tạo ra những sân chơi bổ ích
giúp học sinh được rèn luyện một số kĩ năng sống cần thiết.
Ban giám hiệu nhà trường lên lịch tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp trong
năm học 2020- 2021 với các chủ đề, chủ điểm cụ thể từng tháng.
Đồng thời nhà trường đã tập trung chỉ đạo tổ chức thực hiện một số hoạt
động ngoài giờ lên lớp sau đây nhằm thực hiện tốt các chủ điểm nêu trên.
Hoạt động vui chơi giải trí, TDTT: Vui chơi, giải trí là nhu cầu thiết yếu của
trẻ, đồng thời là quyền lợi của các em. Nó là một loại hoạt động có ý nghĩa giáo
dục to lớn đối với học sinh ở trường tiểu học. Hoạt động này làm thỏa mãn về tinh
thần cho trẻ em sau những giờ học căng thẳng, góp phần rèn luyện sức khỏe và
một số phẩm chất cho các em như: tính tổ chức, kỉ luật, nâng cao tinh thần trách
nhiệm, tinh thần đồn kết, lịng nhân ái…

Biểu diễn Aerobic

skkn


15

Luyện tập và thi đấu CLB Cờ Vua cấp trường

Câu lạc bộ võ thuật

Thi kéo co dịp 26/3

skkn


16
Nhà trường đã chỉ đạo giáo viên tổng phụ trách Đội, giáo viên dạy thể dục
phối hợp cùng giáo viên chủ nhiệm lớp triển khai, hướng dẫn, tổ chức các trò chơi
dân gian như: Mèo đuổi chuột, Bịt mắt bắt dê, Rồng rắn lên mây, Kéo co, Nhảy dây,
Đá cầu, Cờ vua,… cho học sinh tham gia theo khu vực trong giờ ra chơi, đồng thời
quan tâm chỉ đạo có hiệu quả Hội khỏe phù đổng cấp trường, tổ chức cho học sinh
tập các bài thể dục tay không, bài võ tay không, tập Aerobic… trong các giờ ra chơi
giữa giờ nhằm tạo nhiều sân chơi bổ ích cho các em. Các em được vui chơi thoải
mái sau những giờ học căng thẳng. Các em đã tích lũy được kĩ năng hợp tác làm
việc theo nhóm với bạn, biết chia sẻ vui buồn cùng bạn, biết nhận xét đánh giá hành
vi, kĩ năng giao tiếp của các em cũng tốt hơn.
Hoạt động văn hóa nghệ thuật: Đây là một loại hình hoạt động quan trọng,
khơng thể thiếu được trong sinh hoạt tập thể của trẻ em, nhất là học sinh tiểu học.
Hoạt động này bao gồm nhiều thể loại khác nhau: Hát, múa, thơ ca, kịch ngắn, đố
vui, nhạc cụ, thi kể chuyện…Các hoạt động này góp phần hình thành cho các em kỹ

năng mạnh dạn, tự tin trước đám đông. Đây là một trong những kỹ năng rất quan
trọng trong xu thế tồn cầu hóa. Nhà trường đã phát huy tốt vai trò của tổ chức Đội
thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và Sao nhi đồng, phát huy vai trị của giáo viên
chủ nhiệm lớp thơng qua các cuộc thi bằng các hình thức: Tăng cường trang bị sách,
truyện tranh và tủ sách lưu động, tạo điều kiện tốt nhất trong việc xây dựng văn hóa
đọc cho học sinh trong trường học; Thi hát dân ca; Thi văn nghệ các lớp nhân dịp
20/1; Tổ chức cho học sinh toàn trường múa hát sân trường và tham gia các loại
hình sinh hoạt văn hóa dân gian: Hị, vè, hát Đồng dao,… trong các giờ ra chơi, qua
đó mà rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh nhà trường.
Hoạt động tiếp cận khoa học - kĩ thuật: Đây là hoạt động giúp các em tiếp
cận được những thành tựu khoa học - cơng nghệ tiên tiến. Điều đó sẽ tạo cho các
em sự say mê, tìm tịi, kích thích học tập tốt hơn. Nhà trường đã tổ chức các hoạt
động: Thi giải tốn qua mạng; Thi Ơlympic tiếng Anh qua mạng; Tổ chức Giao lưu
học sinh giỏi theo khối lớp;”; Tổ chức các câu lạc bộ theo sở trường, sở thích cá
nhân: Câu lạc bộ Tiếng Anh, Câu lạc bộ Toán tuổi thơ, Câu lạc bộ Tiếng Việt, Câu
lạc bộ Khoa học, tìm hiểu các danh nhân, các nhà bác học… Đây là một hoạt động
nhằm tạo điều kiện cho các em làm quen với các công nghệ thông tin hiện đại,
việc nghiên cứu khoa học và tự khẳng định mình.
Hoạt động lao động cơng ích: Đây là một loại hình đặc trưng của hoạt động
ngồi giờ lên lớp. Thơng qua lao động cơng ích sẽ giúp các em gắn bó với đời
sống xã hội. Ngồi ra lao động cơng ích cịn góp phần làm cho trẻ hiểu thêm về giá
trị lao động, từ đó giúp trẻ có ý thức lao động lành mạnh. Vì vậy, nhà trường
chúng tơi đã tập trung xây dựng và đảm bảo môi trường giáo dục thân thiện bằng
công sức lao động của thầy và trò nhà trường như: Giáo viên chủ nhiệm cùng với
học sinh tham gia chăm sóc vườn trường theo kế hoạch, trực nhật, vệ sinh lớp học,
sân trường, chăm sóc bồn hoa, cây cảnh, thi trang trí lớp học thân thiện, trang trí
lại phịng thư viện và cải tạo khu vực sân chơi, làm các câu khẩu hiệu ở các cây
xanh, bồn hoa để thơng qua đó mà giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh;

skkn

17
Tiếp tục tăng cường mảng xanh trong khuôn viên nhà trường, tạo khơng gian
thống mát để học sinh vui chơi, sinh hoạt…
Các hoạt động lao động cơng ích đã giúp học sinh nhà trường vận dụng kiến
thức vào đời sống. Đây là hoạt động thường xuyên, thật sự cần thiết giúp các em
thích nghi với cuộc sống xung quanh. Sau này dù có rơi vào hồn cảnh khắc nghiệt
nào thì các em vẫn có thể tồn tại được. Đó là nhờ các em biết lao động.
Hoạt động xã hội: Bước đầu đưa học sinh vào các hoạt động xã hội để giúp
các em nâng cao hiểu biết về con người, đất nước, xã hội. Đây là một hoạt động
tuy khó nhưng nó mang một ý nghĩa vơ cùng to lớn. Trong thực tế, hoạt động này
đã được nhà trường tiến hành tương đối tốt. Trong năm học, nhà trường phát động
tổ chức cho học sinh tham gia các phong trào: Mua tăm ủng hộ hội người mù; Xây
dựng Quỹ nhân đạo giúp đỡ bạn nghèo; Quyên góp sách giáo khoa tặng bạn;…Bên
cạnh đó, nhà trường chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm cho học sinh của lớp kí cam kết
thực hiện nghiêm túc An tồn giao thơng; Kí cam kết khơng mua, bán, sử dụng trái
phép các loại pháo và đồ chơi nguy hiểm; Kí cam kết khơng thử, khơng dùng ma túy;
Đăng kí làm nhiều việc tốt về an ninh trật tự, an tồn giao thơng; Tham gia viết thư
UPU ; Thi vẽ tranh về an tồn giao thơng; Tham gia tìm hiểu về Đảng, Bác Hồ, lịch
sử địa phương; Chăm sóc nghĩa trang Liệt Sĩ tháng 27/7… Thơng qua các hoạt động
này, các em được bồi dưỡng thêm về nhân cách, đặc biệt là tình người, có hiểu biết
sâu sắc hơn về cuộc sống quanh mình, như cha ơng ta đã nói: “Đi một ngày đàng,
học một sàng khơn”.

skkn


18

Viếng Nghĩa Trang Liệt sĩ nhân dịp ngày TBLS 27/7/2019
Hoạt động bảo vệ sức khoẻ: Từ những bài học hay hoạt động giáo dục thể
chất, học sinh tự có những kiến thức về bảo vệ sức khoẻ. Như kĩ năng phịng
chánh các bệnh mùa hè; các bệnh mùa đơng..
Đặc biệt năm học 2020 – 2021, học sinh phải tự phòng tránh với đại dịch
Covid 19. Qua các phương tiện thông tin truyền thông, qua khuyến cáo của Bộ y
tế, qua hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm và người thân,các em đã có kĩ năng tốt
để phịng tránh căn bệnh này. Chấp hành nghiêm túc khi quay trở lại học tập bình
thường như rửa tay trước khi vào lớp, đeo khẩu trang (khi cần thiết)…

Rửa tay dưới vòi nước

skkn


19

Đeo khẩu trangtrong lớp (những ngày đầu) và ngồi giãn cách
Dưới sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm, học sinh toàn trường đã tham
gia các hoạt động trên một cách nhiệt tình, hào hứng. Qua đó, các em cịn có thêm
những hiểu biết cơ bản về truyền thống dân tộc. Các em được trang bị những kĩ
năng cơ bản, cần thiết để có thể làm chủ bản thân, có sức khoẻ hòa nhập được với
xã hội hội hiện nay.
2.4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI
HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC, VỚI BẢN THÂN, ĐỒNG NGHIỆP VÀ
NHÀ TRƯỜNG
Với các giải pháp và các biện pháp tổ chức thực hiện như trên, sau gần một
năm tập trung chỉ đạo rèn kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Định Hưng
thông qua công tác chủ nhiệm lớp, chúng tôi đã đạt được một số kết quả khả quan
sau:

2.4.1. Nhà trường
- Nhà trường đã xây dựng được kỷ cương, nề nếp có chất lượng trong mọi
hoạt động. Chất lượng giảng dạy và giáo dục của nhà trường chuyển biến rõ rệt và
đạt kết quả tốt. Liên tục nhiều năm qua, HĐGDNGLL của nhà trường đạt hiệu quả
tốt, thực sự thu hút được học sinh tham gia. Nhiều HĐGDNGLL đã tạo được ấn
tượng sâu sắc cho học sinh cũng như đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường.
2.4.2. Giáo viên
Nhận thức và năng lực tổ chức hoạt động giáo dục rèn kĩ năng sống của cán
bộ và giáo viên nhà trường được nâng lên rõ rệt. 100% giáo viên thực hiện tốt quy
định, yêu cầu, mục tiêu, phương pháp giảng dạy theo đổi mới nội dung, chương
trình, SGK có hiệu quả. Các giờ dạy của giáo viên trong các đợt kiểm tra của
trường, Phịng GD & ĐT, Sở GD&ĐT Thanh Hố đều được đánh giá xếp loại đạt

skkn


20
ở mức khá, giỏi.Có nhiều cá nhân điển hình là chiến sĩ thi đua và được chủ tịch
UBND huyện, tỉnh tặng khen.
2.4.3. Học sinh
Chất lượng các phong trào, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đạt hiệu
quả cao, học sinh hăng hái, tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể, mạnh dạn
trong giao tiếp, thái độ lịch sự, nhã nhặn, lễ phép với thầy cô, người lớn tuổi, tính
cách thân thiện trong cư xử với bạn bè, sống hài hoà, tránh xung đột với người
khác, hạn chế tối đa những hành vi gây gỗ, đánh nhau, nói tục, biết chia sẻ, quan
tâm giúp đỡ người khác. Biết tơn trọng nơi cơng cộng và gìn giữ tài sản chung,
biết sống tiết kiệm, bảo vệ và thân thiện với môi trường.
Quan trọng hơn, nhà trường đã phát huy được tính tự giác, tư duy sáng tạo
của học sinh; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến
thức vào thực tiễn; tạo sự thoải mái, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học

sinh nhà trường, giúp các em rèn luyện kĩ năng ứng xử thân thiện trong mọi tình
huống; thói quen và kĩ năng làm việc theo nhóm, kĩ năng hoạt động xã hội; Giáo
dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức khỏe, ý thức tự bảo vệ bản thân, phòng
ngừa tai nạn giao thông, đuối nước và các tệ nạn xã hội. Trong đó, có thể khẳng
định, giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trị quan trọng trong việc rèn luyện kĩ năng
sống cho học sinh nhà trường, đúng như câu nói: "Nhà giáo không phải là người
nhồi nhét kiến thức mà đó là cơng việc của người khơi dậy ngọn lửa cho tâm hồn
"- Uyliam Batơ Dit.
3. KẾT LUẬN, ĐỀ XUẤT

3.1.Kết luận
Kỹ năng sống cần cho suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ sung, phát
triển để phù hợp với sự thay đổi của cuộc sống biến động. Theo yêu cầu của Bộ
GD-ĐT, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phải bảo đảm các yếu tố: giúp học
sinh ý thức được giá trị của bản thân trong mối quan hệ xã hội; giúp học sinh hiểu
biết về thể chất, tinh thần của bản thân mình; có hành vi, thói quen ứng xử có văn
hố, hiểu biết và chấp hành pháp luật... Giáo dục kĩ năng sống chỉ thật sự có hiệu
quả khi người thầy có tâm huyết và trách nhiệm với nghề nghiệp. Để nâng cao
hiệu quả giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học, bản thân tôi đã tự rút ra bài
học chỉ đạo như sau:
-Tiếp tục nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh, nhân dân về
tầm quan trọng của giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Nhà trường cần phối hợp
với gia đình, các tổ chức xã hội trong và ngồi nhà trường để cùng góp phần giáo dục
kĩ năng sống cho các em.
- Giáo viên chủ nhiệm phải làm tốt công tác chủ nhiệm mà nhà trường phân
công, thường xuyên thay đổi các hình thức sinh hoạt lớp, luân phiên nhau cho các em
làm lớp trưởng, tổ trưởng. Thầy cô giáo phải là tấm gương sáng về đạo đức, nhất là
tấm gương về các ứng xử văn hóa, chuẩn mực trong lời nói và việc làm.
- Kĩ năng sống vừa mang tính cá nhân vừa mang tính xã hội. Do vậy, trong
quá trình thực thi giảng dạy kĩ năng sống cần quan tâm đến đặc điểm lứa tuổi và

skkn


21
yếu tố vùng miền. Giáo dục kĩ năng sống phải đáp ứng nhu cầu người học, nội
dung giáo dục phải thiết thực là một cách làm hiệu quả để đạt được mục tiêu giáo
dục tồn diện. Bên cạnh đó, phải có những thay đổi từ nội dung, phương pháp dạy
học, đến việc xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, thuận lợi, sao cho người
học có thể chủ động, tích cực, phát triển kĩ năng và vận dụng những điều đã học
vào cuộc sống.
- Sử dụng tốt các phương pháp tạo sự tương tác, tham gia của người học.
Thực hành kĩ năng sống là biện pháp quyết định thành công của chương trình giáo
dục kĩ năng sống. Các hoạt động giáo dục kĩ năng sống cần phong phú, đa dạng
tạo điều kiện cho người học tham gia thoải mái, tự tin. Giáo viên tạo khơng khí
thân mật, cởi mở, tơn trọng lẫn nhau trong lớp học; tăng cường khen ngợi, động
viên khích lệ người học, tránh thái độ phê phán, thiếu quan tâm đến ý kiến người
học.
- Tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa.
Trong đó, nhà trường cần phát huy vai trị của tổ chức Đội thiếu niên Tiền phong Hồ
Chí Minh và Sao nhi đồng theo các chủ điểm hàng tháng. Đưa trò chơi dân gian, hát
dân ca và các loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian vào trường học, qua đó mà rèn
luyện kĩ năng sống cho học sinh.
3.2.Kiến nghị
- Đối với SGD&ĐT; PGDĐT: Làm tốt công tập huấn cho giáo viên về Giáo
dục rèn kỹ năng sống cho học sinh.
-Đối với UBND huyện: Cần định biên đầy đủ giáo viên tổng phụ trách Đội
được đào tạo đúng chuyên ngành.
- Đối với UBND xã Định Hưng: Làm tốt cơng tác xã hội hóa giáo dục xây
dựng cho nhà trường nhà thi đấu đa năng và bể bơi cho học sinh.

Trên đây là kinh nghiệm nhỏ của tôi được rút ra từ thực tế công tác chỉ đạo
rèn kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Định Hưng, Yên Định thông qua
công tác chủ nhiệm lớp.
Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các cấp quản lý và bạn bè đồng
nghiệp để sáng kiến được hoàn thiện hơn, mang tính khả thi hơn giúp tơi chỉ đạo thực
hiện tốt hơn công tác quản lý giáo dục trong những năm học tiếp theo.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ

Định Hưng, ngày16 tháng 4 năm 2021
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người
khác.
Người viết

Trịnh Văn Tuấn

skkn


22

skkn


23

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH
GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP

CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Trịnh Văn Tuấn
Chức vụ và đơn vị công tác: Hiệu trưởng – Trường Tiểu học Định Hưng
Huyện Yên Định – Tỉnh Thanh Hóa
Kết quả
Cấp đánh
đánh giá Năm học
giá xếp loại
TT
Tên đề tài SKKN
xếp loại
đánh giá
(Phòng, Sở,
(A, B,
xếp loại
Tỉnh...)
hoặc C)
1. Một số biện pháp của người cán
bộ quản lí nhằm nâng cao chất
Sở
B
2005 - 2006
lượng giáo dục trong nhà trường
GD&ĐT
Tiểu học hiện nay.
2. Hiệu trưởng kiểm tra đánh giá
Phòng
A
2009 - 2010
giờ lên lớp của giáo viên

GD&ĐT
3. Hiệu trưởng kiểm tra đánh giá
Phòng
B
2010 -2011
giờ lên lớp của giáo viên
GD&ĐT
4. Biện pháp chỉ đạo công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi – HS năng
Sở
C
2012 - 2013
khiếu ở Trường Tiểu học Yên
GD&ĐT
Hùng
5. Một số biện pháp thực hiện có
hiệu quả cơng tác xã hội hóa
Sở
C
2015 -2016
giáo dục ở Trường Tiểu học
GD&ĐT
Định Hưng .
6. Một số biện pháp thực hiện có
hiệu quả công tác khuyến học
Sở
nâng cao chất lượng giáo dục ở
C
2016 - 2017
GD&ĐT

Trường Tiểu học Định Hưng giai
đoạn 2014 – 2017.
7. Một số biện pháp đẩy nhanh tiến
độ xây dựng cơ sở vật chất, trang
Sở
thiết bị dạy học trường chuẩn
C
2017 - 2018
GD&ĐT
quốc gia mức độ 2 ở Trường
Tiểu học Định Hưng
8. Một số biện pháp bồi dưỡng đội Phòng Giáo
B
2018-2019
ngũ, cán bộ, giáo viên về công
dục
nghệ thông tin phục vụ tốt cho
cơng tác cũng như q trình dạy
học

skkn


24

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Thông số 04/2014 /DGD ĐT ngày 28 tháng 2 năm 2014 của Bộ DG&ĐT
Ban hành quản lý hoạt động Kỹ năng sống và hoạt động GD NGLL.
2. Kĩ năng công tác chủ nhiệm lớp ( Nhà xuất bản Lao động)
số 02- NQ/HNTW, ngày 24 tháng 12 năm 1996.

3. Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về xây dựng nâng
cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí
4.Điều lệ trường Tiểu học.
5.Tài liệu tập huấn triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018
6.Thông tư 30/2014/TT – BGDĐT; 22/2016/TT – BGDĐT; 27/2020/TT –
BGDĐT về Qui định đánh giá học sinh Tiểu học.
7. Công văn hướng dẫn số 1315/BGDĐT-GDTH ngày 16 tháng 4 năm 2020
của Bộ giáo dục và đào tạo về việc hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn thực hiện
chương trình giáo dục phổ thơng cấp tiểu học
8. Cơng văn số 4612/BGDĐT-GDTrH ngày 03/10/2017 của Bộ GDĐT về
việc điều chỉnh nội dung dạy học.
9. Công văn số 258/PGDĐT ngày 28 tháng 9 năm 2020 về việc hướng dẫn
thực hiện nhiệm vụ giáo dục tiểu học năm học 2020-2021
10. Công văn số 3535/BGD ĐT – GDTH ngày 19 tháng 8 năm 2019 về việc
Hướng dẫn thực hiện nội dung Hoạt động trải nghiệm cấp tiểu học trong chương
trình giáo dục phổ thông 2018.
11. Các văn bản, tập san ngành giáo dục về công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên trường Tiểu học.

skkn