Kế toán hoạt động thu chi tại bệnh viện phụ sản hà nội
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.64 MB, 138 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
-------------------------
ĐOÀN THỊ THU HIỀN
KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI TẠI
BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Hà Nội, Năm 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
-------------------------
ĐOÀN THỊ THU HIỀN
KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI TẠI
BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI
Chuyên ngành: Kế toán
Mã số: 8340301
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
PGS, TS. Lê Thị Thanh Hải
Hà Nội, Năm 2022
LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu độc lập của riêng em, với
các số liệu và tài liệu trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu chưa từng
được công bố trong các công trình trước đó. Các thơng tin, tài liệu tham khảo
trình bày trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng.
Hà Nội, ngày 10 tháng 01 năm 2022
Tác giả luận văn
(Kí, ghi rõ họ tên)
Đoàn Thị Thu Hiền
LỜI CẢM ƠN
Trong q trình thực tập và hồn thành luận văn này, em đã nhận được rất
nhiều sự giúp đỡ và động viên.
Trước tiên, em xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS, TS.
Lê Thị Thanh Hải đã tận tâm hướng dẫn em hoàn thành luận văn này.
Em xin trân trọng cảm ơn Ban Giám Hiệu cùng tồn thể Thầy Cơ giáo
Trường Đại học Thương mại đã truyền đạt, trang bị cho em những kiến thức và
hỗ trợ em hoàn thành tốt luận văn này.
Em xin chân thành cảm ơn cán bộ nhân viên tại Bệnh viện phụ sản Hà Nội
đã nhiệt tình giúp đỡ em trong suốt quá trình thu thập số liệu để thực hiện luận
văn.
Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè, đồng nghiệp
những người đã luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ, cổ vũ và động viên em
trong suốt thời gian thực hiện luận văn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 10 tháng 01 năm 2022
Tác giả luận văn
(Kí, ghi rõ họ tên)
Đồn Thị Thu Hiền
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN..................................................................i
LỜI CẢM ƠN.....................................................................ii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................v
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ.............................................vi
MỞ ĐẦU...........................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài..................................................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài..................................3
3. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..................................................................6
5. Các câu hỏi đặt ra trong q trình nghiên cứu.............................................6
6. Phương pháp nghiên cứu................................................................................6
7. Đóng góp mới của luận văn.............................................................................8
8. Kết cấu của luận văn.......................................................................................8
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU
CHI TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU.......................9
1.1. Khái niệm, đặc điểm và phân loại đơn vị sự nghiệp có thu.......................9
1.1.1. Khái niệm và phân loại đơn vị sự nghiệp có thu......................................9
1.1.2. Đặc điểm hoạt động của đơn vị sự nghiệp có thu..................................11
1.2. Nội dung hoạt động thu, chi và cơ chế quản lý tài chính tại các đơn vị sự
nghiệp có thu......................................................................................................12
1.2.1. Nội dung thu chi trong đơn vị sự nghiệp có thu.....................................12
1.2.2. Cơ chế quản lý hoạt động thu chi tại đơn vị sự nghiệp có thu...............18
1.2.3. Quy trình quản lý thu chi.......................................................................21
1.3. Kế toán hoạt động thu chi ở các đơn vị sự nghiệp có thu theo chế độ kế
tốn hiện hành (Thơng tư 107/2017/TT-BTC).................................................22
1.3.1. Cơ sở kế toán.........................................................................................22
1.3.2. Kế toán hoạt động thu chi trong đơn vị sự nghiệp có thu.......................24
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TỐN HOẠT ĐỘNG THU CHI TẠI
BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI...........................................40
2.1. Tổng quan về Bệnh viện Phụ sản Hà Nội..................................................40
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội...........40
2.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.....................42
2.1.3. Đặc điểm tổ chức cơng tác kế tốn của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.......45
2.2. Thực trạng kế toán hoạt động thu chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội....48
2.2.1. Nội dung các hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.............48
2.2.2. Kế toán hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.....................53
2.3. Đánh giá thực trạng kế toán hoạt động thu chi ở Bệnh viện Phụ sản Hà
Nội....................................................................................................................... 63
2.3.1. Những ưu điểm......................................................................................63
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân.............................................................65
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN KẾ TỐN HOẠT
ĐỘNG THU CHI TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI..............69
3.1. Định hướng phát triển và yêu cầu của việc hoàn thiện kế toán hoạt động
thu chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội..............................................................69
3.1.1. Định hướng phát triển Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.................................69
3.1.2. u cầu của việc hồn thiện kế tốn hoạt động thu chi tại Bệnh viện Phụ
sản Hà Nội.......................................................................................................70
3.2. Các giải pháp hồn thiện kế tốn hoạt động thu chi ở Bệnh viện Phụ sản
Hà Nội................................................................................................................. 71
3.2.1. Các giải pháp về kế toán hoạt động thu – chi.........................................71
3.2.2. Các giải pháp khác.................................................................................77
3.3. Điều kiện để thực hiện giải pháp...............................................................80
3.3.1. Về phía Nhà nước..................................................................................80
3.3.2. Về phía Bệnh viện Phụ sản Hà Nội........................................................82
KẾT LUẬN.......................................................................84
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BCTC
Báo cáo tài chính
BHXH
Bảo hiểm xã hội
BHYT
Bảo hiểm y tế
BTC
Bộ tài chính
CCDC
Cơng cụ dụng cụ
CP
Chính phủ
DVDD
Dịch vụ dở dang
GTGT
Giá trị gia tăng
NĐ
Nghị định
NSNN
Ngân sách nhà nước
SXKD
Sản xuất kinh doanh
TSCĐ
Tài sản cố định
UBND
Ủy ban nhân dân
XDCB
Xây dựng cơ bản
DANH MỤC BẢNG, HÌNH VẼ
Bảng biểu:
Bảng 2.1. Tình hình thu tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội...........................................50
Bảng 2.2. Tình hình chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội...........................................52
Hình vẽ:
Hình 2.1. Logo của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.......................................................40
Hình 2.2. Cơ cấu tổ chức của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội........................................42
Hình 2.3: Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán tại Bệnh viện phụ sản Hà Nội................45
Hình 2.4. Trình tự ghi sổ kế tốn theo hình thức Chứng từ ghi sổ...........................47
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày nay, trong xu thế chung của thời đại Khu vực hoá và Tồn cầu hố, để
hội nhập và phát triển Việt Nam khơng ngừng đẩy mạnh cơng nghiệp hố - hiện đại
hố đất nước, đổi mới toàn diện nền kinh tế và tích cực tìm kiếm những chính sách,
những cơng cụ kinh tế quan trọng. Đảng và nhà nước ta đã có nhiều cải cách quan
trọng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt quan trọng là những cải
cách về lĩnh vực hành chính, về tổ chức bộ máy cũng như việc nhấn mạnh tầm quan
trọng của cơng tác tài chính, kế tốn trong các đơn vị hành chính sự nghiệp.
Kế tốn trong các đơn vị sự nghiệp của Việt Nam “chưa có các quy định mang
tính khuôn mẫu và chưa phù hợp với thông lệ quốc tế. Quy định về việc lập báo cáo
và quyết toán NSNN cũng chưa xác lập được nội dung, mẫu biểu và phương pháp
hợp nhất với báo cáo tài chính chính phủ. Hơn nữa hệ thống các văn bản pháp quy
về tài chính, kế tốn đối với các đơn vị sự nghiệp có thu cũng chưa đầy đủ, tồn
diện, cịn bộc lộ nhiều hạn chế, do vậy ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của các
đơn vị nói chung và đến việc thực hiện các hoạt động kế tốn nói riêng.
Chế độ kế tốn hành chính sự nghiệp ban hành theo thơng tư 107/2017/TTBTC đã có nhiều sửa đổi bổ sung và cập nhật các yêu cầu mới nhất của nền kinh tế
thị trường, tuy nhiên vẫn còn bộc lộ một vài hạn chế như:
Việc ứng dụng thực hành kế toán tại các đơn vị sự nghiệp đặc biệt là đơn vị sự
nghiệp có thu đã khơng cung cấp được đầy đủ thông tin về hoạt động sản xuất kinh
doanh dịch vụ.
Mặc dù nhà nước đã giao quyền tự chủ cho các đơn vị trong hoạt động tài
chính và tự chịu trách nhiệm đối với các hoạt động của đơn vị mình, nhưng hệ
thống kế tốn đã khơng đáp ứng được u cầu đáp ứng thơng tin. Q trình triển
khai thực hiện, áp dụng vào thực tế hoạt động của các đơn vị hành chính vẫn gặp
nhiều khó khăn cần được hướng dẫn.
2
Hệ thống chế độ kế tốn hành chính sự nghiệp ra đời là hoàn toàn phù hợp với
sự phát triển của đất nước thời kỳ đổi mới, đã phần nào đáp ứng được yêu cầu quản
lý chi và kiểm soát chi của luật ngân sách nhà nước, đồng thời giúp các đơn vị quản
lý tốt nguồn kinh phí được ngân sách nhà nước cấp phát, phát huy được vai trò quan
trọng của cơng cụ hạch tốn kế tốn đối với việc tăng cường quản lý thống nhất nền
tài chính của đất nước. Tuy nhiên, hệ thống chế độ kế toán hiện hành có phạm vi là
áp dụng cho tất cả các đơn vị hành chính sự nghiệp hoạt động bằng nguồn kinh phí
do ngân sách nhà nước cấp hoặc bằng các nguồn kinh phí khác mà chưa đưa ra hệ
thống kế toán áp dụng cho từng lĩnh vực, từng loại hình sao cho phù hợp với đặc
điểm, tính chất hoạt động và trình độ kế tốn” của từng đơn vị.
Trong các đơn vị hành chính sự nghiệp thì việc nắm vững cơng tác kế tốn
thu, chi hoạt động cũng như quá trình tiến hành thu, chi là hết sức quan trọng, đảm
bảo cơng tác kế tốn được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, thực hiện
theo đúng các chỉ tiêu, định mức cho phép và dự toán được giao. Đặc biệt trong việc
hạch toán kế toán thu, chi hoạt động phải đảm bảo thống nhất công tác lập dự toán
và đảm bảo sự khớp đúng, thống nhất giữa sổ kế tốn với chứng từ và báo cáo tài
chính.
Bệnh viện Phụ sản Hà Nội là một trong những bệnh viện hàng đầu của Việt
Nam, đã và đang thực hiện tốt sứ mệnh khám, chữa bệnh cho người dân. Dưới sự
dẫn dắt cũng như chỉ đạo của ban lãnh đạo, Bộ Y tế, Nhà nước bệnh viện đã trở
thành địa chỉ khám chữa bệnh đáng tin cậy, uy tín trong lĩnh vực y khoa trên toàn
quốc. Để đạt được những thành tựu đó đội ngũ cán bộ, cơng nhân viên bệnh viên đã
khơng ngừng nỗ lực và có những đổi mới về các chính sách cơ chế, trong đó tài
chính là một trong những yếu tố hết sức phức tạp và mới mẻ, không chỉ tác động
mạnh đến cơ sở y tế, cung ứng dịch vụ và người sử dụng dịch vụ mà còn ảnh hưởng
rất nhiều mặt đối với cả hệ thống y tế.
Để tăng cường quản lý và sử dụng các nguồn tài chính đúng mục đích đạt hiệu
quả cao, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội có thể sử dụng nhiều công cụ khác nhau nhưng
một trong những cơng cụ hữu hiệu nhất là kế tốn. Kế tốn đóng một vai trị hết sức
3
quan trọng, nó là cơng cụ điều hành giám sát các hoạt động kinh tế của đơn vị, giúp
bệnh viện có thể kiểm sốt, quản lý và quyết tốn nguồn kinh phí đồng thời đảm
bảo cơng tác thu, chi được thực hiện trong định mức của nhà nước cho phép. Tuy
nhiên, hiện nay, kế toán hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội còn bộc lộ
một số hạn chế như: chế độ kế tốn cịn chưa đề cập đến nhiều nội dung thu, chi
thực tế phát sinh tại các đơn vị như chi hỗ trợ đào tạo, chi hỗ trợ tiền nghỉ phép
hàng năm, chi hỗ trợ kinh phí bồi dưỡng cán bộ trẻ, …Do đó, khi phát sinh các
khoản này, mỗi kế toán phản ánh một kiểu; báo cáo thu chi hoạt động sự nghiệp và
hoạt động sản xuất kinh doanh ở Bệnh viện còn sơ sài chưa thể hiện chi tiết các
khoản thu và chi,…
Xuất phát từ thực tiễn trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Kế toán hoạt động thu,
chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội” làm luận văn thạc sỹ.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Kế tốn thu, chi trong đơn vị sự nghiệp có thu là một đề tài khơng mới. Do đó,
đã có nhiều cơng trình nghiên cứu liên quan đến đề tài. Có thể kể đến một số cơng
trình nghiên cứu sau:
Tơ Thị Kim Thanh (2017), “Hồn thiện kế tốn thu, chi với việc tăng cường tự
chủ tài chính tại các bệnh viện cơng lập thuộc bộ y tế khu vực Hà Nội, Luận văn
thạc sĩ, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Luận văn đã trình bày và làm sáng tỏ
những vấn đề lý luận cơ bản về đặc điểm hoạt động của đơn vị sự nghiệp có thu và
chính sách kế tốn tại các đơn vị này. Luận văn cũng làm rõ những vấn đề cơ bản
về tổ chức công tác kế toán thu chi và kết quả hoạt động tại các bệnh viện cơng lập.
Qua q trình nghiên cứu tác giả đã nói lên được sự cần thiết và tầm quan trọng đối
với việc hồn thiện kế tốn thu chi tại đơn vị sự nghiệp có thu cũng như các cơ sở y
tế. Đã nêu lên được những ưu, nhược điểm và những giải pháp nhằm hồn thiện
cơng tác kế tốn thu chi tại đơn vị. Tuy nhiên, phạm vi đề tài nghiên cứu tương đối
rộng, không thể nghiên cứu được hết các bệnh viện công lập tại Hà Nội nên những
số liệu mà tác giả đưa ra chưa bao hàm hết được.
4
Tống Thị Đào (2018), Kế toán hoạt động thu, chi tại các bệnh viện công lập
thuộc Sở Y tế Hà Nội, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Thương Mại. Luận văn
không nghiên cứu tại một bệnh viện cụ thể mà nghiên cứu chung về kế toán hoạt
động thu, chi tại các bệnh viện công lập thuộc Sở Y tế Hà Nội. Từ đó, luận văn đã
rút ra được những điểm chung và những điểm riêng trong kế toán hoạt động thu, chi
giữa các bệnh viện công lập thuộc Sở Y tế Hà Nội để đưa ra những giải pháp phù
hợp.
Trương Minh Hào (2019), Kế toán hoạt động thu, chi tại Bệnh viện đa khoa
Hậu Lộc, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Thương Mại. Luận văn đã nghiên cứu
về kế toán các khoản thu, các khoản chi và chênh lệch thu – chi tại Bệnh viện đa
khoa Hậu Lộc. Từ đó, luận văn đã tìm ra những ưu điểm, hạn chế trong kế toán hoạt
động thu, chi tại Bệnh viện đa khoa Hậu Lộc và đề xuất 3 nhóm đề tài hồn thiện kế
tốn hoạt động thu, chi tại đơn vị bao gồm: Hồn thiện cơ chế tài chính; hồn thiện
kế tốn các khoản thu và hồn thiện kế toán các khoản chi tại Bệnh viện đa khoa
Hậu Lộc.
Đỗ Thu Hà (2020), Kế toán hoạt động thu chi tại bệnh viện Hữu nghị Việt
Đức, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Thương Mại. Luận văn đã nghiên cứu hệ
thống hóa và làm rõ lý luận về kế tốn hoạt động thu và chi trong đơn vị SNCL.
Đánh giá thực trạng kế toán hoạt động thu chi tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, từ
đó chỉ ra một số hạn chế trong kế toán hoạt động thu chi tại bệnh viện như nội dung
báo cáo hoạt động thu chi NSNN chỉ sử dụng tài sản ngoài bảng để theo dõi quản lý
giao, thực hiện, quyết toán và lập báo cáo cịn gây nhiều quan điểm bất đồng,…
Trên cơ sở đó, luận văn đã đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác kế
tốn hoạt động thu chi tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
Đỗ Hải Hà (2021), Kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi
Trung ương, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Cơng đồn. Luận văn phân tích rõ
được tầm quan trọng của kế toán thu chi tại Bệnh viện Nhi Trung ương, đã thiết lập
được hệ thống kế toán cho các khoa, phòng ban một cách hợp lý nhằm đạt được
hiệu quả cao trong cơng tác quản lý tài chính của đơn vị. Trên cơ sở phân tích thực
5
trạng kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi Trung ương, luận văn
chỉ ra những thành tựu đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế liên
quan đến kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Từ
đó, luận văn đề xuất các giải pháp hồn thiện về luân chuyển chứng từ, tài khoản kế
toán, sổ kế toán,… liên quan đến kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện
Nhi Trung ương.
Các cơng trình khoa học đã góp phần cụ thể hóa những vấn đề lý luận cơ bản,
phân tích, đánh giá thực trạng kế toán hoạt động thu chi ở từng đơn vị. Từ đó, có
những quan điểm, định hướng và giải pháp nhằm góp phần hồn thiện kế tốn hoạt
động thu chi ở đơn vị đó. Từ đó, đề ra một số giải pháp hồn thiện chế độ kế tốn
nhà nước Việt Nam nói chung, chế độ kế tốn hành chính sự nghiệp nói riêng. Các
cơng trình nghiên cứu đó là những tài liệu quý giá, giúp tác giả tìm hiểu đầy đủ và
có hệ thống hơn về vấn đề này. Đồng thời qua đó cố gắng khắc phục những điểm
yếu và phát huy những điểm mạnh của các tác giả để luận văn được hồn thiện hơn.
Tuy vậy, kế tốn hoạt động thu chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cịn có một
số đặc thù riêng khơng trùng hợp với các cơng trình nghiên cứu trên và một số cơng
trình khác được cơng bố gần đây. Thêm vào đó, chưa có cơng trình nào nghiên cứu
về vấn đề này trong năm 2021. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài Kế toán hoạt động thu
chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội mang tính mới và khơng trùng lặp với các cơng
trình đã cơng bố trước đây.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài:
Thứ nhất là hệ thống hóa làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về kế toán hoạt
động thu – chi tại các đơn vị sự nghiệp có thu.
Thứ hai là phân tích, đánh giá thực trạng kế toán hoạt động thu – chi tại Bệnh
viện Phụ sản Hà Nội, từ đó, chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn
chế trong kế toán hoạt động thu – chi tại Bệnh viện
6
Thứ ba, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán hoạt động thu – chi
tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu kế toán hoạt động thu chi tại Bệnh viện
Phụ sản Hà Nội.
Phạm vi nghiên cứu:
Về nội dung: Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận, liên quan đến kế
toán hoạt động thu chi tại các đơn vị sự nghiệp có thu tự đảm bảo một phần chi phí
hoạt động và nghiên cứu thực trạng về kế toán hoạt động thu chi tại Bệnh viện Phụ
sản Hà Nội.
Luận văn không nghiên cứu các khoản thu viện trợ, vay nợ nhà nước, doanh
thu hoạt động tài chính. Về chi phí chỉ nghiên cứu chi phí hoạt động, chi phí hoạt
động thu phí, chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ.
Về khơng gian: Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội
Về mặt thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng kế toán hoạt động
thu chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội trong năm 2021.
5. Các câu hỏi đặt ra trong quá trình nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu nhằm trả lời các câu hỏi sau:
- Thực trạng kế toán hoạt động thu – chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội như thế
nào?
- Có những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế nào trong kế toán
hoạt động thu – chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội?
- Có những giải pháp nào nhằm hồn thiện kế tốn hoạt động thu – chi tại
Bệnh viện Phụ sản Hà Nội?
6. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập dữ liệu
7
- Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp:
Để thu thập các dữ liệu sơ cấp, đề tài đã sử dụng các phương pháp đó là:
phương pháp điều tra và phương pháp phỏng vấn trực tiếp.
+ Phương pháp điều tra:
Được sự giúp đỡ của giáo viên hướng dẫn cũng như tham khảo một số mẫu và
ý kiến của một số cán bộ kế toán chuyên ngành, tác giả đã thiết kế mẫu phiếu điều
tra về kế toán hoạt động thu chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Phiếu điều tra được
phát cho kế toán trưởng, kế toán tổng hợp, kế toán viên, và cán bộ lâu năm ở Bệnh
viện Phụ sản Hà Nội. Số lượng mẫu: 30 phiếu điều tra. Thời gian điều tra: Tháng
10/2021
+ Phương pháp phỏng vấn trực tiếp:
Bên cạnh việc phát phiếu điều tra, tác giả còn gặp gỡ, tiếp xúc, phỏng vấn các
chuyên viên, cán bộ phụ trách phịng tài chính của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội và
tổng hợp kết quả phỏng vấn trực tiếp.
- Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp:
+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Các khái niệm, định nghĩa, lý thuyết cơ bản về vấn đề nghiên cứu và các tài
liệu nghiên cứu độc lập về kế toán hoạt động thu chi ở các đơn vị sự nghiệp có thu
cơng lập. Đồng thời nghiên cứu tài liệu của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội như quy chế
chi tiêu nội bộ, báo cáo tài chính cùng số liệu thống kê, các tài liệu kế tốn...và bên
cạnh đó cịn có một số tài liệu như luật kế toán, chuẩn mực kế toán quốc tế, chế độ
kế tốn hành chính sự nghiệp, giáo trình kế tốn hành chính sự nghiêp...
+ Phương pháp nghiên cứu hiện trường:
Để hoàn thành luận văn ngoài phương pháp điều tra, phỏng vấn, tác giả còn
thu thập tài liệu kế toán hoạt động thu chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội trong năm
2021 để làm cơ sở cho việc đánh giá thực trạng, chỉ ra những vấn đề tồn tại và
nguyên nhân làm căn cứ đề xuất các giải pháp hoàn thiện mục tiêu của đề tài.
8
Phương pháp xử lý dữ liệu:
Số liệu thu được từ thu thập, quan sát, phỏng vấn được tác giả sử dụng các
phương pháp như phương pháp quy nạp, diễn giải, so sánh, phương pháp thống kê,
để phân tích các vấn đề lý luận và thực tiễn. Trên cơ sở đó đánh giá và ra kết luận,
từ đó đưa ra các giải pháp hồn thiện” phù hợp và khả thi.
7. Đóng góp mới của luận văn
Dựa vào kết quả nghiên cứu, về mặt khoa học luận văn đã góp phần quan
trọng trong việc hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận về kế toán thu, chi tại các đơn
vị sự nghiệp có thu theo quy định hiện hành. Bên cạnh đó luận văn cịn là tài liệu
tham khảo phục vụ công tác học tập, là cơ sở để phát triển các cơng trình nghiên
cứu có liên quan trong giai đoạn tới.
Về mặt thực tiễn: Trên cơ sở phân tích thực trạng kế toán hoạt động thu, chi
tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, luận văn đã đưa ra những giải pháp kiến nghị nhằm
giải quyết những hạn chế còn tồn tại qua đó phát huy tốt lợi thế nhằm nâng cao chất
lượng hoạt động của đơn vị, nâng cao tính tự chủ tự chịu trách nhiệm để hướng tới
mục tiêu chung là giảm bớt gánh nặng chi ngân sách nhà nước cho lĩnh vực y tế.
8. Kết cấu của luận văn
Ngồi mở đầu, kết luận, nội dung chính của luận văn được chia thành 3
chương:
Chương 1: Lý luận chung về kế toán hoạt động thu chi trong các đơn vị sự
nghiệp có thu
Chương 2: Thực trạng kế tốn hoạt động thu chi tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội
Chương 3: Một số giải pháp hồn thiện kế tốn hoạt động thu chi tại Bệnh
viện Phụ sản Hà Nội
9
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU
CHI TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU
1.1. Khái niệm, đặc điểm và phân loại đơn vị sự nghiệp có thu
1.1.1. Khái niệm và phân loại đơn vị sự nghiệp có thu
1.1.1.1. Khái niệm
Đơn vị hành chính sự nghiệp là “đơn vị do nhà nước quyết định thành lập nhằm
thực hiện một nhiệm vụ chuyên môn nhất định hay quản lý nhà nước về một lĩnh
vực nào đó, hoạt động bằng nguồn kinh phí ngân sách nhà nước cấp, cấp trên cấp
tồn bộ hoặc cấp một phần kinh phí và các nguồn khác đảm bảo theo nguyên tắc
không bồi hoàn trực tiếp nhằm thực hiện nhiệm vụ của đảng và nhà nước giao trong
từng giai đoạn.
Đơn vị hành chính sự nghiệp được chia thành 2 loại, đó là các đơn vị hành
chính và các đơn vị sự nghiệp. Trong đó:
Đơn vị hành chính là các cơ quan quản lý nhà nước các cấp từ trung ương đến
địa phương, thuộc các cấp chính quyền, các ngành, các lĩnh vực bao gồm các cơ
quan quyền lực nhà nước như quốc hội, HĐND các cấp, các cấp chính quyền như
chính phủ và UBND các cấp, các cơ quan quản lý nhà nước như các bộ, ban ngành
ở trung ương, sở ban ngành ở TP, thành phố trực thuộc trung ương, các phòng ban ở
huyện và các cơ quan tư pháp như viện kiểm sát nhân dân, toà án nhân dân các cấp.
Đơn vị sự nghiệp là các đơn vị được cấp có thẩm quyền nhà nước thành lập để
thực hiện những nghiệp vụ chuyên môn nhất định, bao gồm các đơn vị hoạt động
trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, y tế, văn hố thơng tin, thể dục thể thao, sự nghiệp
nông - lâm- ngư nghiệp, thuỷ lợi, sự nghiệp kinh tế khác...
Theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21 tháng 6 năm 2021 (thay thế nghị
định số 16/2015/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 14/02/2015): Đơn vị sự
nghiệp công lập là những đơn vị do các cơ quan có thẩm quyền của nhà nước thành
lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, hoạt động thực hiện cung
10
cấp các dịch vụ xã hội công cộng và các dịch vụ nhằm duy trì sự hoạt động bình
thường của ngành kinh tế quốc dân.
Đơn vị sự nghiệp có thu là đơn vị sự nghiệp mà trong quá trình hoạt động
được nhà nước cho phép thu các loại phí như viện phí, viện phí và các khoản thu
khác để bù đắp một phần hoặc tồn bộ chi phí hoạt động thường xuyên, tăng thu
nhập cho cán bộ, công chức.
Đặc trưng cơ bản của các đơn vị sự nghiệp có thu là do các cơ quan nhà nước
có thẩm quyền thành lập, đa số là do các cơ quan hành chính nhà nước thành lập và
trong quá trình hoạt động được phép thu các loại phí để bù đắp một phần hoặc tồn
bộ chi phí hoạt động thường xun và đơn vị sự nghiệp có tư cách pháp nhân, có
con dấu và tài khoản riêng.
1.1.1.2. Phân loại đơn vị sự nghiệp có thu
Theo lĩnh vực hoạt động, các đơn vị sự nghiệp được chia thành:
Đơn vị sự nghiệp có thu thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo gồm các cơ sở
giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân như trường mầm non, tiểu học, phổ
thông, trung học cơ sở, các học viện, các trường đại học, cao đẳng… Các đơn vị này
có nguồn thu chủ yếu là từ học phí, ngồi ra cịn có các nguồn thu khác như hoạt
động dịch vụ liên kết từ việc liên kết đào tạo với các cơ sở đào tạo trong và ngoài
nước.
Đơn vị sự nghiệp có thu thuộc lĩnh vực y tế, đảm bảo xã hội gồm các cơ sở
khám chữa bệnh như các bệnh viện, phòng khám, trung tâm y tế thuộc các bộ,
ngành và địa phương, các cơ sở khám chữa bệnh thuộc các viện nghiên cứu,
trường đào tạo y dược, các cơ sở điều dưỡng… Các đơn vị này ngồi nguồn thu
chủ yếu là viện phí theo quy định của nhà nước cịn có các hoạt động dịch vụ
khác với mức thu do đơn vị quy định.
Đơn vị sự nghiệp có thu thuộc lĩnh vực văn hóa thơng tin gồm các đoàn nghệ
thuật, trung tâm chiếu phim, nhà văn hố thơng tin, thư viện, bảo tàng, đài phát
thành truyền hình… Các đơn vị này có nhiệm vụ phục vụ nhu cầu giải trí tinh thần
11
cho xã hội, có nguồn thu chủ yếu là từ dịch vụ in tráng, lồng tiếng, chiếu phim,
quảng cáo, xuất bản tạp chí, bản quyền phát thanh truyền hình… và các khoản thu
khác theo quy định của pháp luật.
Đơn vị sự nghiệp thuộc lĩnh vực thể dục thể thao bao gồm trung tâm huấn
luyện thể dục thể thao, câu lạc bộ thể dục thể thao… Nguồn thu chủ yếu từ hoạt
động dịch vụ sân bãi, quảng cáo bản quyền thể thao trong sân đấu và một số khoản
thu khác theo quy định của nhà nước và một số nguồn thu dịch vụ khác.
Đơn vị sự nghiệp có thu thuộc lĩnh vực kinh tế gồm các viện tư vấn, thiết kế,
quy hoạch đô thị, nông thôn, các trung tâm nghiên cứu khoa học…Các đơn vị này
có nguồn thu chủ yếu là một loại phí theo quy định của nhà nước và một số nguồn
thu dịch vụ khác.
Theo mức độ tự chủ về tài chính:
Theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21 tháng 6 năm 2021, các đơn vị sự
nghiệp tự chủ về tài chính được chia thành 4 loại:
(1) Đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư.
(2) Đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên.
(3) Đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (được nhà
nước đặt hàng, giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ sự nghiệp….);
(4) Đơn vị sự nghiệp công do nhà nước bảo đảm chi thường xun (khơng có
nguồn thu hoặc nguồn thu thấp).
1.1.2. Đặc điểm hoạt động của đơn vị sự nghiệp có thu
Đơn vị sự nghiệp là đơn vị do nhà nước quyết định thành lập nhằm thực hiện
một nhiệm vụ chuyên môn nhất định. Đặc trưng cơ bản nhất của đơn vị sự nghiệp là
được trưng trải các chi phí hoạt động và thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao
bằng nguồn kinh phí từ quỹ ngân sách nhà nước hoặc từ quỹ cơng theo ngun tắc
khơng bồi hồn trực tiếp. Điều đó địi hỏi việc quản lý chi tiêu phải đúng mục đích,
đúng dự tốn đã phê duyệt theo từng nguồn kinh phí, từng nội dung chi tiêu theo
12
tiêu chuẩn, định mức của nhà nước. Hoạt động của loại hình đơn vị này có các đặc
điểm nổi bật sau:
Thứ nhất, những hoạt động của các đơn vị này có tính chất xã hội, khác với
những loại hình dịch vụ thơng thường, nó phục vụ các lợi ích tối cần thiết của xã
hội để đảm bảo cho cuộc sống được bình thường. Những loại dịch vụ thơng thường
được hiểu là những hoạt động phục vụ không tạo ra sản phẩm mang hình thái hiện
vật, cịn dịch vụ mà các đơn vị sự nghiệp cung cấp là những hoạt động phục vụ nhu
cầu thiết yếu của xã hội, bất kể hình thái hiện vật hay phi hiện vật.
Thứ hai, việc trao đổi các dịch vụ công giữa các đơn vị sự nghiệp và các tổ
chức, cá nhân không thông qua quan hệ thị trường đầy đủ. Có những dịch vụ mà
người sử dụng chỉ phải đóng phí hoặc lệ phí, có những dịch vụ thì phải đóng một
phần hoặc tồn bộ kinh phí. Tuy nhiên, cung ứng các dịch vụ này khơng vì mục tiêu
lợi nhuận.
Thứ ba, hoạt động của các đơn vị sự nghiệp có thu khơng phục vụ trực tiếp
cho quản lý hành chính nhà nước, khơng mang tính quyền lực pháp lý như hoạt
động của cơ quan hành chính nhà nước. Nó được phân biệt với hoạt động quản lý
nhà nước.
Thứ tư, đơn vị sự nghiệp có nguồn thu thường xuyên từ hoạt động sự nghiệp
bởi vậy nó khác với cơ quan quản lý hành chính ở chỗ mang lại nguồn thu cho ngân
sách nhà nước và được tự chủ về mặt tài chính, khơng phụ thuộc vào cơ chế xin cho
như trước.
1.2. Nội dung hoạt động thu, chi và cơ chế quản lý tài chính tại các đơn vị sự
nghiệp có thu
1.2.1. Nội dung thu chi trong đơn vị sự nghiệp có thu
1.2.1.1. Nội dung thu trong đơn vị sự nghiệp có thu
Các đơn sự nghiệp có thu được tự chủ tài chính, tự chịu trách nhiệm trong việc
xác định nhiệm vụ, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện, được quyền tự chủ đối
với các hoạt động dịch vụ phù hợp với lĩnh vực chuyên môn, được liên doanh, liên
