Công nghiệp hóa hiện đại hóa trong nông nghiệp nông thôn ở nước ta

Đề án kinh tế chính trị Lớp: Ngân hàng - 44C
Lời mở đầu
Việc đổi mới nền kinh tế Việt Nam từ nền kinh tế kế hoạch tập trung quan liêu
bao cấp sang nền kinh tế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc theo định hớng xã hội
chủ nghĩa mà Đảng cộng sản Việt Nam đã lựa chọn từ đại hội Đảng Vi (1986) đang
từng bớc thúc đẩy sự pháp triển kinh tế ở Việt Nam. Thực tiễn tình hình kinh tế của
nớc ta trong những năm qua cho thấy công cuộc đổi mới kinh tế của Việt Nam đang
đi trên con đờng đúng đắn. Công cuộc công nghiệp hoá -hiện đại hoá đang dần dần
thu đợc những thành quả đáng chú ý. Từ một phải nhập khẩu gạo trong những năm
đầu giải phóng đất nớc, đến nay, Việt Nam đã trở thành một trong ba nớc xuất khẩu
gạo hàng đầu thế giớ, sánh vai cùng với Mỹ và Thái Lan. Quan hệ thơng mại của nớc
ta cũng ngày đợc mở rộng với chủ trơng Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nớc
trên thế giới . Nớc ta đã ra nhập ASEAN, AFTA và sắp tới Việt Nam mong muốn
ra nhập WTO- Tổ chức thơng mại thế giới và đến khi đó nền kinh tế của nớc ta sẽ có
những bớc tiến mới, hứa hẹn một sự tăng trởng cao. Không chỉ trong lĩnh vực kinh tế
mà trong những ngành khoa học cơ bản cũng dần đợc thích ứng, tiến kịp với thế giới.
Để đạt đợc những thành tích đáng kể nh vậy ngoài sự nỗ lực gồng mình trong xu thế
hội nhập với thế giới để không trở thành kẻ bị đào thải thì một trong những điều
quan trọng nhất để đa nớc ta có đợc vị thế dần dần khẳng định trong khu vực là do
Đảng và Nhà nớc cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã kiên trì đờng lối lãnh đạo,
quán triệt t tởng của chủ nghĩa Mác-Lênin, coi đó là nền tảng t tởng và làm kim chỉ
nam cho mọi lý luận khoa học và xã hội mặc dầu không ít sự nghi ngờ, dèm pha về
chủ nghĩa Mác-Lênin đặc biệt sau khi Liên Xô và các nớc Đông Âu sụp đổ. Trong
quá trình lãnh đạo đất nớc để thực hiện mục tiêu dân giàu, nớc mạnh, xã hội công
bằng, văn minh , tiến lên xã hội chủ nghĩa muốn vậy nền kinh tế phải phát triển cụ
thể hoàn thành đợc sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá một cách xuất sắc. Đặc
biệt phải thực hiện công nghiệp hoá hiện đại hoá trong nông nghiệp nông thôn vì cơ
bản nớc ta là một nớc nông nghiệp lạc hậu- đây là một trong những nội dung chủ yếu
của công nghiệp hoá hiện đại hoá ở nớc ta hiện nay.
Nhận thức đợc vấn đề này, em Hà thiện Tiên sinh viên năm thứ hai lớp NH 44c
trờng Đại Học kinh tế Quốc Dân Hà Nội đã chọn đề tài Công nghiệp hoá hiện đại

hoá trong nông nghiệp nông thôn ở nớc ta . Trong quá trình nghiên cứu đề tài, em
rất vui khi đợc tiếp xúc với những lý luận và cần thiết sẽ giúp em nâng cao kiến thức.
Tuy vậy, vì lần đầu tiếp xúc với một đề tài lớn mang tính lý luận thực tiễn cao nên em
không tránh khỏi những sai sót, em mong các thầy(cô) thông cảm và giúp đỡ em
trong quá trình hoàn thiện t duy và kiến thức của mình.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy (cô).

1
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Líp: Ng©n hµng - 44C
2
Đề án kinh tế chính trị Lớp: Ngân hàng - 44C
Tính tất yếu của nội dung công nghiệp hoá và hiện đại hoá
nông nghiệp và nông thôn trong thời gian tới
I )Tính tất yếu nội dung công nghiệp hoá hiện đại hoá nông nghiệp và nông thôn
1 Các khái niệm về công nghiệp hoá, hiện đại hoá, nông nghiệp, nông thôn
1.1.1. Công nghiệp hoá(CNH): CNH là quá trình chuyển đổi căn bản toàn diện
các hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ và quản lý kinh tế xã hội từ sử dụng sức
lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với
công nghệ, phơng tiện và phơng pháp tiên tiến hiện đại dựa trên sự phát triển của
công nghiệp và tiến bộ khoa học công nghệ tạo ra năng suất lao động cao.
1.2.1. Hiện đại hoá(HĐH): là quá trình thay thế kĩ thuật và công nghệ bằng kĩ thuật
công nghệ ngày càng hiện đại hơn.
*Tác dụng của CNH:
- Cải biến xã hội nông nghiệp thành xã hội công nghiệp trên cơ sở đó từng bớc xây
dựng củng cố quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, nâng đời sống vật chất tinh thần
của nhân dân.
- Chuyển dịch cơ cấu theo hớng tiến bộ nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực,
thúc đẩy nền kinh tế tăng trởng.
- Làm tăng khả năng chế ngự của con ngời với thiên nhiên.
- CNH tạo điều kiện vật chất để xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ trên cơ sở đó

thực hiện tốt phân công và hợp tác quốc tế.
- CNH tạo điều kiện vật chất để xây dựng nền văn hoá mới, con ngời mới xã hội
chủ nghĩa.
- Tạo tiền đề vật chất để củng cố quốc phòng an ninh, xây dựng đi đôi với bảo vệ
đất nớc.
: là ngành sản xuất vật chất mà con ngời phải dựa và các quy luật sinh trởng của cây
trồng vật nuôi tạo ra sản phẩm: lơng thực, thực phẩm để thoả mãn nhu cầu con ngời.
Đặc trng của nông nghiệp:
+ là ngành sản xuất phụ thuộc nặng nề vào thiên nhiên
+ là ngành sản xuất năng suất lao động và hiệu quả kinh tế thấp
1.1.2 Nông thôn: là khái niệm để chỉ địa bàn mà ở đó sản xuất nông nghiệp chiếm tỉ
trọng lớn.
1.2 Trên phơng diện lý luận:
CNH nông nghiệp, nông thôn là quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn liền với
việc đổi mới một cách căn bản về trình độ kỹ thuật ở nông thôn tạo nền tảng cho sự
3
Đề án kinh tế chính trị Lớp: Ngân hàng - 44C
phát triển nhanh và bền vững theo hớng nâng cao hiệu quả kinh tế nông thôn
HĐH nông nghiệp non bao gồm cả việc nâng cao trình độ kỹ thuật, công nghệ và tổ
chức trong các lĩnh vực sản xuất, dịch vụ và phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng nông
thôn ; đồng thời không ngừng nâng cao đời sống văn hoá, tinh thần, hệ thống giáo
dục, y tế và các dịch vụ đời sống khác ở nông thôn.
1.3. Cơ sở thực tiễn
Việt nam là một nớc Nghị định lên chủ nghĩa xã hội từ một nớc nông nghiẹp lạc
hậu , cơ sở vật chất hạ tầng kỹ thuật thấp kém tình độ lợng sản xuất thấp kém cha
phát triển cha đợc hoàn thiện
Trong xu thế hội nhập ngày phát triển ở tất cả các nớc trên thế giới , nớc ta cũng
là một nớc đang cố gắng hết sức để tham gia quá trình hội nhập đó , trong quá trình
hội nhập với khu vực và quốc tế chúng ta đã gặp không ít khó khăn và trở ngại do nền
kinh tế chúng ta vừa mới bớc qua chiến tranh và đang trong quá trình xây dựng chủ

nghĩa xã hội và thực hiện chủ trơng của Đảng là thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa
và hiện đại hóa, tuy những bớc đầu chúng ta đã đạt đợc những kết quả khá khả quan ,
nhng so với yêu cầu trên thế giới và trong khu vực các sản phẩm của ta vẫn cha thực
sự có một chỗ đứng thật sự vững chắc trong ngời tiêu dùng , tuy số lợng của chúng ta
đặt ra và chúng ta đã có những bớc tiến đáng kể , nhng yêu cầu đặt ra trong quá trình
hội nhập là không chỉ có số lợng mà các mặt hàng phải thực sự đa dạng và phong phú
và chất lợng tốt , khi đó hàng hóa của chúng ta mới có thể thâm nhập các thị trờng
khó tính nh là Mỹ , Nhật , Châu Âu và đặc biệt là những mặt hàng sản xuất trong
lĩnh vực nông nghiệp , muốn quá trình hội nhập thành công chúng ta phải tiến hành
quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn , đây là một tiền đề
quan trọng trong quá trình hội nhập khu vực và thế giới .
2.2 )Trong những năm gần đây dân số nớc ta đang gia tăng với một tốc độ rất nhanh ,
diện tích đất giành cho nông nghiệp ngày càng giảm dần và thay vào đó là những khu
đô thị hiện đại và các khu công nghiệp và dần chiếm tỷ trọng ngày càng cao trớc tình
đó để đảm bảo an ninh lơng thực quốc gia đặt ra cho cấp rằng phải làm thế nào vừa
đô thị hóa vừa phát triển nông nghiệp vừa phải đảm bảo lơng thực trong nớc cũng nh
có xuất khẩu để tăng thu cho quốc gia , yêu cầu đó đã đặt ra cho chúng ta là chỉ có
một biện pháp là thực hiện quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa nông nghiệp và
nông thôn , quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn không
những góp phần giảm tỷ lệ đói nghèo mà còn thúc đẩy xuất khẩu của quốc gia , và là
cơ sở để thực hiện quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa
2.3 )Trong công cuộc đổi mới nớc ta còn gặp rất nhiều khó khăn , đặc biệt là khi nớc
ta bớc vào quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa , đòi hỏi phải có một cơ sở vững
chắc đó là việc tiến hành quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa nông nghiệp và
nông thôn , đây là bớc đệm cho chúng ta phát triển một số ngành công nghiệp chế
biến lơng thực thực phẩm khác , và cũng nh những ngành công nghiệp cần có nguyên
vật liệu trong nông nghiệp , để cho nông nghiệp có thể đáp ứng đợc với tốc độ phát
4
Đề án kinh tế chính trị Lớp: Ngân hàng - 44C
triển của công nghiệp thì yêu cầu bức bách đạt ra cho chúng ta là phải tiến hành ngay

công nghiệp hóa và hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn
2.4) Nớc ta đang đặt ra những yêu cầu rất cụ thể cho quá trình công nghiệp hóa và
hiện đại hóa , những thành tựu mà chúng ta đã và đang đạt đợc trong quá trình công
nghiệp hóa và hiện đại hóa tạo ra một cơ sở vững chắc cho chúng ta có thể tiến hành
công nghiệp hóa và hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn một cách toàn diện , hay
nói cách sự thành công của sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa là một cơ sở
vững chắc để chúng ta có thể thực hiện nốt quá trình còn lại là quá trình công nghiệp
hóa và hiện hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn
Quan điểm của đảng:
Công nghiệp hóa nông nghiệp và nông thôn là một vấn đề đợc Đảng và nhà nớc ta
hết sức quan tâm và tạo mọi điều kiện quan tâm , nhng trong quá trình công nghiệp
hóa chúng ta phải chú trọng giữa công nghiệp hóa và hiện đại hóa trong công nghiệp
nhng đi liền với nó là phải đẩy mạnh thực hiện quá trình công nghiệp hóa và hiện đại
hóa nông nghiệp và nông thôn quá trình này phải đợc tiến hành đồng thời , vì giữa
chúng có sự bổ trợ lẫn nhau rất tốt , công nghiệp tạo ra nguồn máy móc thiết bị phục
vụ đắc lực cho quá trình tiến hành công nghiệp hóa và hiện đại hóa nông nghiệp và
nông thôn , còn nông nghiệp cung cấp nguồn nguyên vật liệu cho các ngành công
nghiệp đảm bảo sự hoạt động liên tục của ngành công nghiệp
2- Nội dung của CNH - HĐH nông nghiệp nông thôn ở nớc ta
Xây dựng và phát triển một cách đồng bộ cơ sở hạ tầng nông thôn, áp dụng tiến bộ
kỹ thuật và công nghệ mới vào sản xuất và dịch vụ ở nông thôn, chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông thôn theo hớng hiệu quả, xây dựng các trọng điểm kinh tế cho từng
vùng, các trung tâm công nghiệp đóng vai trò vệ tinh cho sự phát triển của các vùng
nông thôn, xây dựng và hoàn thiện các mô hình tổ chức sản xuất và quản lý theo h-
ớng hiện đại, đồng thời hình thành và phát triển nguồn nhân lực tơng ứng với yêu cầu
của CNH HĐH nông nghiệp, nông thôn.
Trên cơ sở đó, sự nghiệp CNH HĐH nông nghiệp, nông thôn phải đạt đợc các
mục tiêu cơ bản về kinh tế, văn hoá và xã hội là xây dựng đợc một nền nông nghiệp
và kinh tế nông thôn phát triển và tăng trởng bền vững với nhịp độ cao trên cơ sở kỹ
thuật, cơ cấu hợp lý, quan hệ sản xuất tiến bộ và phù hợp, nhằm giải phóng mạnh mẽ

sức sản xuất, tăng năng suất lao động, giải quyết việc làm,tăng thu nhập, cải thiện đời
sống nhân dân nông thôn, xây dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại.
Nhng hiện nay việc phát triển nông nghiệp, nông thôn về cơ sở vật chất(máy móc,
phơng tiện sản xuất), về khoa học công nghệ, về nguồn vốn, về trình độ nông dân. Vì
thế Đảng và Nhà nớc cần có những biện pháp cụ thể để thực hiện CNH HĐH vào
nông nghiệp, nông thôn một cách có hiệu quả.Cụ thể:
2.1 Về cơ sở vật chất:
Nông nghiệp đã có ở nớc ta từ lâu đời nhng những cơ sở vật chất phục vụ cho
nông nghiệp(nh máy móc, phơng tiện sản xuất) rất lạc hậu có nơi còn dùng chủ yếu
5
Đề án kinh tế chính trị Lớp: Ngân hàng - 44C
và sức của súc vật. Đó do nớc ta là một trong những nớc bị nhiều cuộc chiến tranh
xâm lợc, nên mặc dù giành độc lập toàn vẹn lãnh thổ nhng cơ sở vật chất của ta rất
thô sơ. Vì thế, trớc đây khi cha thực hiện CNH HĐH thì nớc ta vẫn phải nhập lơng
thực, thực phẩm mặc du là một nớc nông nghiệp. Trong khoảng hơn10 năm gần đây
thấy đợc vai trò to lớn của CNH Đảng ta đã nhanh chóng áp dụng vào nông nghiệp
nên có nhiều thay đáng kể trong nông nghiệp, nông thôn. Trớc đây muốn tạo ra năng
suất cao là rất khó ( do kĩ thuật lạc hậu, công cụ thô sơ, trình độ dân trí thấp) nhng
bây giờ với công nghiệp phát triển đã tạo nhiều điều kiện hỗ trợ cho nông nghiệp cụ
thể: cung cấp máy móc để hạn chế sức ngời, năng suất tạo ra tăng lên cả về số lợng
lẫn chất lợng. Nên trong vài năm gần đây nớc ta không những đủ lơng thực mà còn
xuất khẩu ra nớc ngoài điển hình là xuất khẩu gạo (nớc ta là nớc xuất khẩu gạo lớn
thứ 2 trên thế giới sau Thái Lan), và đã đáp ứng đợc nhu cầu ăn nhiều ăn ngon của
ngời dân. Ngoài gạo ra chúng ta còn rất nhiều sản phẩm có giá trị kinh tế( cà phê, các
nông sản ). Hơn thế, trong quá trình phát triển CNH HĐH hiện nay Đảng ta chủ
trơng phát triển công nghiệp đặc biệt u tiên công nghiệp chế biến lơng thực, thực
phẩm tận dụng tối đa nguyên liệu sẵn có, giảm sự xuất khẩu nguyên liệu thô ra nớc
ngoài. Đảng và Nhà nớc ta còn chủ trơng phát triển hợp lý các vùng lãnh thổ khai
thác các tài nguyên thiên nhiên, phát triển toàn diện nông- lâm- ng nghiệp và khai
khoáng.Ngoài ra còn xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội ở nông thôn( hệ thống

điện, đờng, trờng, trạm) rất cần thiết cho việc phát triển nông nghiệp nông thôn nhng
nông dân không có khả năng xây vì thế Nhà nớc phải đầu t.
2.2Khoa học công nghệ:
Qua mời năm đổi mới (1988-1998), nông nghiệp nớc ta đã phát triển liên tục và
giành đợc nhiều thành tựu rất quan trọng, đặc biệt là sản xuất lơng thực. Từ một nớc
thiếu lơng thực triền miên trở thành một nớc xuất khẩu lơng thực với khối lợng lớn.
Các cây công nghiệp nh cà phê, chè, cao su cũng có b ớc phát triển mạnh. Chúng
ta đều biết một trong những nhân tố có tác dụng thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của
sản xuất nông nghiệp và kinh tế nông thôn là việc nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ
kỹ thuật, công nghệ vào sản xuất và đời sống. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ơng lần
thứ hai (khoá Viii) đã khẳng định công nghiệp hoá, hiện đại hoá phải bằng khoa học
và công nghệ, dựa vào khoa học, công nghệ.Tiếp đến Hội nghị Ban Chấp hành
Trung ơng lần thứ sáu (khoá Viii) tiếp tục khẳng định Tập trung cao hơn nữa cho
nhiệm vụ phát triển nông nghiệp và kinh tế nông thôn theo hớng CNH HĐH làm
cơ sở vững chắc cho sự ổn định và phát triển kinh tế xã hội trong mọi tình huống
Trong điều kiện của cuộc cách mạng mới về khoa học công nghệ(KHCN), CNH
phải gắn liền với HĐH. Tạo ra công nghệ mới tiên tiến và ứng dụng các công nghệ
này vào các ngành sản xuất và dịch vụ chính là một nôi dung chủ yếu của quá trình
HĐH. Vì vậy có thể nói quá trình CNH, HĐH là quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế
theo hớng tăng nhanh các ngành sản xuất có hàm lợng KHCN cao, giá trị gia tăng
lớn. Thời gian qua KHCN đã có đóng góp tích cực vào phát triển sản xuất nông
nghiệp.Theo đánh giá của Bộ nông nghiệp và Phát triển nông nghiệp, ớc tính 30-35%
giá trị gia tăng của sản xuất lơng thực là do đóng góp KHCN. Nhiều tiến bộ KHCN
6
Đề án kinh tế chính trị Lớp: Ngân hàng - 44C
đã đợc nông dân tiếp thu nhanh chóng. Các viện, trờng đã huy động lực lợng nghiên
cứu giải quyết các vấn đề KHCN phục vụ cho phát triển sản xuất nông nghiệp và
CNH nông thôn.Trong nhiều kế hoạch 5 năm các hoạt động KHCN đã hớng vào phục
vụ nông nghiệp và nông thôn:các chơng trình cấp nhà nớc, chơng trình, đề tài cấp bộ
đã tập trung vào giải quyết một số nội dung nh: các giống cây, con, phơng pháp nuôi,

trồng tiên tiến; xây dựng các mô hình chuyển giao công nghệ, tiến bộ kỹ thuật phù
hợp với điệu kiện nông thôn, miền núi; đa công nghệ mới vào để phát huy thế mạnh
về cây công nghiệp, dợc liệu, cây ăn quả, rừng, chăn nuôi ở các vùng trung du và
miền núi; đa công nghiệp chế biến vào nông thôn, tạo nên sản phẩm hàng hoá và giải
quyết thị trờng tiêu thụ; nâng cao dân trí, đào tạo nghề nghiệp cho nông dân. áp dụng
KHCN một cách có hiệu quả trong nông nghiệp sẽ tạo năng suất lao động cao giảm
sự phụ thuộc của nông nghiệp vào tự nhiên.
Nhng do trình độ dân còn thấp kém nên việc áp dụng KHCN và sản xuất là thấp,
nên Đảng đa ra nhiều chính sách hỗ trợ phát triển nh:
- Sử dụng nhiều biện pháp tuyên truyền cho dân tiếp cận với KHCN một cách tối
đa(đài, báo, các phơng tiện truyền thông )
- Đào tạo nhiều cán bộ nông nghiệp và cử xuống các địa bàn nông thôn để giúp
nông dân cách sản xuất, biết áp dụng KHCN
- Xây dựng cơ sở vất chất phục vụ cho nông nghiệp(trạm giống cây, con, có những
dịch vụ bảo vệ cây trồng vật nuôi..)
2.3)Vốn phát triển nông nghiệp, nông thôn:
Đảng ta đã đa ra những chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nông nghiệp, nông
thôn trong đó có chính sách tín dụng(là quan hệ vay mợn dới hình thức tiền tệ).Do
nếu để tự ngời dân đi vay tiền thì rất khó và không có khả năng vay đợc nhiều vì:
- Do đặc trng của nông nghiệp là phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên nên độ rủi ro
cao(hạn hán, lũ lụt, mất mùa )
- Trình độ dân trí thấp, không biết sản xuất có hiệu quả
- Mức sống thấp, cơ sở sản xuất thô sơ lạc hậu
Vì vậy, đòi hỏi Nhà nớc phải có chính sách để tạo điều kiện phát triển nông
nghiệp, nông thôn vì thế chính sách tín dụng phải đáp ứng đợc:
- -Tạo điều kiện cho dân vay vốn kinh doanh với lãi suất thị trờng(dung tính chấp,
hình thành quỹ hỗ trợ, nếu có rủi ro xảy ra thì Nhà nớc phải bù lỗ cho dân)
- -Giúp đỡ nhân dân sử dụng hiệu qủa đồng vốn để hạn chể rủi ro, nâng cao đời
sống dân
Vể tín dụng nông nghiệp, phải nói đến vai trò của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển nông thôn Việt Nam(NHNo & PTNT). Kể từ khi chính thức thành lập theo Phát
lệnh Ngân hàng tháng 11-1990 đến 1995, NHNo & PTNT là tổ chức tín dụng chủ yếu
hoạt động ở địa bàn nông thôn rộng lớn. Chính do vị trí cực kỳ quan trọng vủa nền
7
Đề án kinh tế chính trị Lớp: Ngân hàng - 44C
nông nghiệp nớc ta, nên trong thời gian qua, NHNo & PTNT vừa làm chức năng đích
thực của một ngân hàng thơng mại, kinh doanh tiền tệ, vừa làm một chức năng một
ngân hàng chính sách phải tạo điều kiện thuận lợi nhất cho ngời nông dân đi vay vốn
để phát triển. Một đặc điểm nổi bật trong hoạt động đầu t tín dụng của NHNo &
PTNT là luôn bám sát các chủ trơng, chính sách và chơng trình kinh tế-xã hội của
Đảng, Chính phủ đối với nông nghiệp, nông thôn.
2.4)Phát triển con ngời tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp CNH HĐH đặc biệt
trong nông nghiệp, nông thôn:
Khi hình thành quan niệm duy vật về lịch sử, các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác đã
khẳng định tiến trình phát triển lịch sử của xã hội loài ngời là sự thay thế hình thái
kinh tế xã hội mới cao hơn, theo quá trình lịch sử tự nhiên. Với quan niệm đó
ông cũng khẳng định vai trò cải tạo thế giới, làm nên lịch sử của con ngời. Bằng sự
phát triển toàn diện, con ngời vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển của
lực lợng sản xuất; ở đây lực lợng sản xuất đợc đặc biết quan tâm, bao gồm con ngời
và những công cụ lao động do con ngời tạo ra, là xu hớng chung của tiến trình phát
triển lịch sử, phát triển xã hội. Với quan niệm đó, các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác đã
đi đến kết luận : Con ngời không chỉ là chủ thể của hoạt đông sản xuất vật chất, là
yếu tố hàng đầu, đóng vai trò quyết định trong sự phát triển cuẩ lực lợng sản xuất, mà
còn là chủ thể của quá trình lịch sử, của tiến bộ xã hội. Phát triển con ngời, về thực
chất, là phát triển và hoàn thiện nhân cách con ngời. Đầu t cho con ngời là đầu t phát
triển. Đầu t cho giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ là đầu t theo chiều sâu,
đáp ứng đòi hỏi của phát triển và đón trớc yêu cầu của phát triển trong thời kỳ đẩy
mạnh CNH HĐH theo định hớng xã hội chủ nghĩa.
Đặc biệt phải phát triển con ngời trong nông nghiệp, nông thôn. Hiện nay, nông
dân Việt Nam trình độ kỹ thuật, lại quen cơ chế hành chính bao cấp làm cho con càng

thêm trì trệ. Với chủ trơng thực hiện CNH HĐH đất nớc nhằm tạo năng suất cao
tiến lên xã hội chủ nghĩa thì Đảng ta thực hiện CNH HĐH nông nghiệp, nông thôn
là nội dung quan trọng nhất. Nhng để sự CNH HĐH nông nghiệp, nông thôn có
hiệu quả thì Nhà nớc không quên phát triển con ngời, thực hiện nhiều chính u đãi cho
ngời nông dân, nâng cao trình độ sản xuất cuả họ để hạn chế sự rủi ro mà nguyên
nhân là do biết sản xuất.Cụ thể Nhà nớc đã thực hiện:
- Tạo công ăn việc làm cho ngời lao động đặc biệt ở nông thôn
- Đào tạo bồi dỡng và sử dụng đội ngũ cán bộ nhà nớc
- Bồi dỡng đội ngũ các nhà doanh nghiệp
- Mở rộng các hình thức giáo dục đào tạo nâng cao dân trí
- Cải thiện điêu kiện dinh dỡng y tế và môi trờng
Tóm lại sự nghiệp CNH HĐH nông nghiệp, nông thôn mà Đảng và Nhà nớc ta
đã đề ra là hoàn toàn cần thiết cho sự phát triển của xã hội. Nên toàn dân ta cần phải
đoàn kết thực hiện.
8
Đề án kinh tế chính trị Lớp: Ngân hàng - 44C
Một là, phát triển lực lợng sản xuất chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp nông thôn
Đối với cây lơng thực:Xây dựng các vùng sản xuất tập chung lúa gạo ở đồng bằng
sông cửu long và đồng bằng sông hồng , vùng bắc ở đồng bằng đông nam bộ và tây
nguyên , trung du miền núi phía bắc : sử dụng các giống mới có năng suất chất lợng
cao đáp ứng yêu cầu thị trờng, áp dụng các biện pháp đồng bộ để đánh giá và đảm
bảo chất lợng .
Đối với cây công nghiệp :, rau quả:Hình thành các vùng sản xuất tập chung các
loạI cây công nghiệp, rau, quả : ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn, tạo và nhân
giống kết hợp nhập khẩu giống cây chồng có năng suất và chất lợng cao cung cấp đủ
cho nhu cầu sản xuất : Trớc hết là khâu nặng nhọc độc hạI , thời vụ khẩn trơng ,cơ
giới hoá các khâu sau thu hoạch để có năng suất lao động cao:Phát triển các cơ sở chế
biến gắn với vùng nguyên liệu
Đối với chăn nuôI : khuyến khích chăn nuôI theo phơng pháp công nghiệp, chủ
yếu là các hình thức trang trạI với quy mô phù hợp, hình thành các vùng sản xuất

hàng hoá tập chung an toàn dịch bệnh gắn với đầu t và nâng cấp xây dựng mới cơ sở
giết mổ chế biến sản phẩm chăn nuôI có trang thiết bịo hiện đạI đạt yêu cầu chất lợng
và vệ sinh an toàn thực phẩm, phục vụ nhu cầu trong nớc và suất khẩu.Nhà nớc u tiên
đầu t và có chính sách khuyến khích áp dụng công nghệ hiện đạI trong sản xuất giống
thức ăn công nghiệp, đáp ứng đủ nhu cầu chăn nuôI tăng cờng công tác thú y và kiểm
tra chất lợng sản phẩm.
Đối với thuỷ sản :Đầu t đồng bộ cho chơng trình nuôI trồng và đánh bắt thuỷ sản
gắn với chế biến hiện đạI và đảm bảo chất lợng vệ sinh an toàn thực phẩm .tTrên cơ
sở đIũu tra khảo sát đánh giá nguồn lợi cơ cấu lạI đầu t trong quy trình đánh bắt xa
bờ và nuôI trồng thuỷ sản, chú trongj hình thức nuôI trồng công nghiệp và bán công
nghiệp nuôI sinh tháI phù hơpự với đIũu kiện tự nhiên ở vùng nớc biển, nớc lợ, nớc
ngọt . Có chính sách hỗ trợ quy hoạch và hớng dẫn nông dân khai thác tốt các diện
tích đát nông nghiệp chuyển đổi về nuôI trồng thuỷ sản: Tổ chức sản xuất và cung
cấp giống tốt, giống không bệnh : Phòng chống có hiệu quả các loạI dịch bệnh, dảm
bảo cho nông dân nuôI trồng có hiệu quả.
Đối với đất lâm nghiệp : Tiếp tục bảo vệ có hiệu quả vốn rừng hiện có và làm
giàu rừng, nhất là rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, tiến hành quy hoạch để hnhf thành
các vùng nguyên liệu gắn với các cơ sở chế biến: ứng dụng công nghiệp nuôI cáy mô
nhân hom đảm bảo cung ứng đủ giống có chất lợng, giá thành hạ cùng với chính sách
hỗ trợ để nông dân và doanh nghiệp mua máy móc, phân bón, hoá chất, vật t phục vụ
sản xuất .
Đối với cây công nghiệp, ngành nghề nông thôn: Hớng dẫn và hỗ trợ các cơ sở
hành nghề nông thôn sử dụng máy móc công cụ cỉa tiến thực hiện cơ khí hoá cá khâu
sản xuất nâng cao chất lợng hạ giá thành để có khả năng cạnh tranh tốt trên thị trờng
trong nớc và quốc tế.
9
Đề án kinh tế chính trị Lớp: Ngân hàng - 44C
Nhà nớc có chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển mạnh các ngành công nghịêp
về nông thôn để thu hút và thực hiện việc phân công lao động ngay trên địa bàn, trớc
hết là các ngành sử dụng nguyên liệu tạI chỗ cần nhiều lao động nh chế biến,

nông,lâm,thuỷ sản Hình thành các khu công nghiệp ở nông thôn gắn kết ngay từ
đầu lợi ích kinh tế giữa ngời sản xuất nguyên liệu với ngời thu mua nguyên liệu, chế
biến kinh doanh nông, lâm sản, thuỷ sản.
Hai là,: xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp kinh tế hộ nông dân và nền kinh tế
nhiều thành phần tồn tạI lâu dàI trong quá trình CNH,HĐH nông nghiệp nông thôn,
mọi thành phần kinh tế đều có vai trò quan trọng và đều đợc phát triển theo định h-
ớng xã hội chủ nghĩa. Nhà nớc cần tạo mọi đIũu kiện phát triển kinh tế khu vực hàng
hoá với quy mô ngày càng lớn và phát triển kinh tế trang trạI .
Khuyến khích và hỗ trợ, tạo đIũu kiện phát triển kinh tế tổng hợp, hợp tác xã trên
cơ sở liên kết, hợp tác tự nguyện giữa các hộ, giữa các trang trạI băng nhiều hình
thức, quy mô, nhiều cấp độ đa dạng để nâng cao tính hiệu quả kinh tế hộ và kinh tế
xã hội nông thôn .Hợp tác xã phảI tập trung vào đầu ra và đầu vào cho sản xuất nông
nghiệp: Tổ chức thực hiện quy hoạch và hớng dẫn nông dân ứng dụng khoa học công
nghệ mới chuyển đổi cơ cấu sản xuất liên kết các doanh nghiệp của các thành phần
kinh tế để bán vật t mua nông sản hàng hoá cho nông dân .
Doanh nghiệp Nhà nớc tập trung thực hiện những việc mà các thành phần kinh tế
khác cha làm đợc. Hỗ trợ thành phần kinh tế khác cùng phát triển. Tổ chức lạI việc
xắp xếp sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Nhà nớc thực hiện tốt vai trò nòng cốt
trong kinh doanh lúa gạo, phân bón phát triển chế biến nông , lâm, thuỷ hảI sản quy
moo lớn yêu cầu kỹ thuật coa vốn lớn liên kết kinh tế có hiệu quả với các hộ nông
dân và hợp tác xã sản xuất nguyên liệu giữ vai trò chủ yếu trong việc thực hiện các
nhiệm vụ công ích . Đối với khu vực miền núi doanh nghiệp Nhà nứoc phảI đI đầu
trong viẹc hỗ trợ sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản.
Khuyến khích kinh tế t nhân phát triển sản xuất kinh doanh các ngành nghề đa
dạng. Đây là lực lợng quan trọng có khả năng thu hút đợc nhiều lao động tăng năng
lực chế biến, tiêu thụ nông sản, dịch vụ kỹ thuật và đời sống nông thôn.. cần có chính
sách phù hoqựp và bình đẳng với các thành phần kinh tế khác , nhất là chính sách đất
đai , tàI chíh tin dụng , đào tạo , thị trờng và khuyến nông.
Thực hiện liên kết giữa sản xuất, chế biến và tiêu thụ, toạ đIũu kiện để nông dân
và hợp tác xã thâm gia cổ phần ngay từ đầu với các doanh nghiệp thuộc mọi thành

phần kinh tế và nông dân : Doanh nghiệo hỗ trợ vốn và chuyển giao kỹ thuật, tiêu thụ
sản phẩm nông sản nông dân làm ra với giá chợp lý.
Ba là, phát triển kết cấu hạ tầng và đô thị hoá nông thôn. Nhà nớc tiếp tục u tiên
phát triển hệ thống thuỷ lợi theo hớng dẫn sử dụng tàI nguyên nứơc khai thác lu vực
sông để cấp nớc cho sản xuất nông nghiệp, nuôI trồng thuỷ sản, sản xuất muối, phòng
trống và giảm nhẹ thiên tai trong xây dựng và quản lý các công trình thuỷ lợi áp dụng
các cong nghệ tiên tiến, công nghệ tới tiết kiệm thực hiện xã hội hoá đầu t và quản lý
10