Tiểu luận tư tưởng Hồ Chí Minh: tác phẩm sửa đổi lối làm việc và những suy nghĩ về đạo đức của người lãnh đạo trong tương lai

Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
DANH SÁCH NHÓM
STT HỌ VÀ TÊN SĐT EMAIL
ĐIỂM
TỰ
CHẤM
1
Phan Thị Thùy
Diễm
2
Hoàng Nguyễn
Ngọc Hà
3 Võ Thị Bích Trâm
4 Lê Đức Sơn
5
Nguyễn Thị Kim
Yến
6 Nguyễn Bá Mỹ
7 Lê Tùng Lâm
8 Hồ Thị Thùy Nga
9 Trần Nam Khánh
ĐỀ TÀI SỐ 2: Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”. Và những suy nghĩ về đạo đức
của người lãnh đạo trong tương lai T5, Tr229
A. MỞ ĐẦU:
1
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Hồ Chí Minh – người anh hùng giải phóng dân tộc, vị lãnh tụ vĩ đại, niềm tự
hào to lớn của cách mạng và toàn thể dân tộc Việt Nam, cuộc đời và sự nghiệp cách
mạng của Người là một tấm gương sáng chói và mẫu mực về đức hy sinh cao cả cho
sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và giải phóng con người. Trong suốt cuộc đời
hoạt động cách mạng của mình, điều mà Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm hàng đầu và

trăn trở nhiều nhất là vấn đề xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo,
chèo lái con thuyền cách mạng đi đến thành công, đem lại độc lập cho Tổ quốc, phồn
thịnh cho đất nước, tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Do đó, Người thường xuyên
chăm lo công tác xây dựng, củng cố Đảng, giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng
cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ đức đủ tài, để trong bất
kỳ giai đoạn nào, Đảng cũng phải là một tổ chức cách mạng tiêu biểu cho trí tuệ, đạo
đức, lương tâm và danh dự của dân tộc, làm tròn nhiệm vụ mà Tổ quốc và nhân dân
đã tin tưởng giao phó. Trong kho tàng tri thức quý giá Người để lại cho toàn Đảng,
toàn dân ta, điều quan trọng và đặc biệt có ý nghĩa đối với lối sống và làm việc của
dân tộc ta, về xây dựng Đảng, về công tác cán bộ, về giáo dục đạo đức cách mạng cho
cán bộ, đảng viên cho đến hôm nay là tư tưởng của Người về sửa đổi lối làm việc.
Đây là một tác phẩm rất quan trọng, đề cập nhiều vấn đề lớn, vừa có tính lý
luận, tính nguyên tắc, vừa có tính chỉ đạo thực tiến sâu sắc về xây dựng Đảng trong
điều kiến Đảng cầm quyền, chăm làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, gắn
bó mặt thiết với nhân dân, và ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ, một tài liệu học tập
của cán bộ để tu dưỡng tư tưởng, đạo đức và tác phong làm việc.
Tác phẩm nhằm vạch ra những sai lầm khuyết điểm, lệch lạc; chấn chỉnh lại nhận
thức tư tưởng, nâng cao trình độ chính trị, lý luận, phẩm chất đạo đức, năng lực công
tác của cán bộ, đảng viên, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của cách mạng. Việc sửa
đổi lối làm việc theo gương Bác không chỉ tạo sự thay đổi rõ nét trong lề lối, tác
phong làm việc, ý thức trách nhiệm, thái độ phục vụ nhân dân, đẩy mạnh cải cách
hành chính, phát huy dân chủ, tăng cường kỷ luật, kỷ cương của các cơ quan, đơn vị,
của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức mà còn góp phần đẩy lùi sự suy thoái về
2
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
chính trị, tư tưởng, đạo đức và lối sống, từ đó xây dựng Đảng, chính quyền trong
sạch, vững mạnh.
*************************************
B. NỘI DUNG:
I. Phân tích tư cách đạo đức cách mạng (III) thông qua tác phẩm “ sửa đổi lối

làm việc”
Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết xong vào tháng
10 năm 1947 với bút danh là X.Y.Z , hai năm sau khi Nhà nước giành được độc lập, có
giá trị đặc biệt cả về lý luận và thực tiễn Lúc bấy giờ đất nước ta vẫn tồn tại hai loại
chính quyền: chính quyền do thực dân Pháp dựng lên và chính quyền cách mạng.
Nhưng Bác biết rằng chính quyền cách mạng sẽ nắm được quyền lãnh đạo, và để
nắm được quyền quản lý đất nước thì chính quyền cách mạng phải có các phẩm chất
tốt. "Sửa đổi lối làm việc" - nói cho cùng, đó là sửa đổi tinh thần cơ bản của những
người nhận trách nhiệm hướng dẫn và lãnh đạo một dân tộc nhằm mục tiêu giải
phóng Tổ quốc, giải phóng nhân dân. Tác phẩm của Bác đã quán triệt tinh thần đó,
với lối viết cô đọng, sáng rõ và cụ thể, “Sửa đổi lối làm việc” trước hết thể hiện tư
tưởng và tình cảm là tất cả vì nhân dân.
Cả cuộc đời của Hồ Chí Minh - kể từ khi bước chân ra đi tìm đường cứu nước tới
khi viết những dòng Di chúc cuối cùng – tất cả đều toát lên một tư tưởng vĩ đại: vì
Nhân Dân! Nhân dân trong tâm hồn Bác như một nỗi thương cảm, nỗi day dứt, như
mục tiêu sống của mình. Nhân dân Việt Nam có lịch sử lâu dài nghìn năm, trong đó
có thời gian dài với thân phận đau khổ và “lép vế”. Bác đã thấu hiểu sâu sắc nỗi khổ
đau, sự bất hạnh và thân phận “lép vế” của một dân tộc bị “giặc đói, giặc dốt, giặc
ngoại xâm” hoành hành. Cuộc cách mạng mà Bác và Đảng lãnh đạo chính là vì độc
lập tự do cho Tổ quốc, vì dân chủ và hạnh phúc cho nhân dân.
3
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Toàn bộ quá trình hoạt động cách mạng của Bác là để giải phóng nhân dân, như
Bác đã nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta
được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo
mặc, ai cũng được học hành”…
1
Toàn bộ tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” thể hiện
nỗi khắc khoải chính trị, những ưu tư, băn khoăn của Người và mong muốn cán bộ
cách mạng thay đổi phong cách làm việc để tất cả vì nhân dân phục vụ. Nếu nhìn từ

góc độ này thì chúng ta thấy cả cuộc đời của Bác là nỗi niềm đau đáu vì hạnh phúc
của nhân dân. Qua tác phẩm này, chúng ta hiểu được một điều sâu sắc rằng: Bác quan
tâm đến nhân dân với tất cả tấm lòng và tình cảm của Người.
Cũng xuất phát từ tình cảm đó mà trong “Sửa đổi lối làm việc” Bác đặt vấn đề cho
những người phục vụ nhân dân, “người lãnh đạo là người đầy tớ của nhân dân” phải
có phẩm chất và đạo đức cách mạng. Bác yêu cầu những cán bộ cách mạng phải trung
thành tuyệt đối với lý tưởng và mục tiêu của Đảng là suốt đời rèn luyện đạo đức cách
mạng để phục vụ nhân dân. Chính vì nỗi lo lắng ấy, nên Bác đã đặt ra vấn đề rèn
luyện đạo đức đối với các đồng chí của mình. Bằng tác phẩm này, Bác trang bị cho
các đồng chí của mình các công cụ và tiêu chuẩn đạo đức nhằm hai mục đích rất rõ
ràng: Thứ nhất là, thu hút sự ủng hộ của nhân dân để tiến hành một cách thuận lợi
cuộc kháng chiến; và thứ hai là, để cán bộ cách mạng sửa chữa những thói hư, tật xấu
thường có trong mỗi người để rèn luyện và nêu cao đạo đức cách mạng, nhất là trong
điều kiện Đảng cầm quyền.
Bác quan niệm: cán bộ cách mạng là những người đem chính sách của Đảng, của
Chính phủ, giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời báo cáo tình hình
của dân cho Chính phủ rõ, để đặt chính sách cho đúng. Từ định hướng đó, Người
khẳng định rằng, cán bộ là cái "gốc" của mọi công việc. Công việc thành công hay
thất bại đều do cán bộ tốt hay xấu có ảnh hưởng quyết định tạo nên.
Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, Người phê bình những khuyết điểm, yếu
kém trong công tác cán bộ, đồng thời đề ra những quan điểm và giải pháp về vấn đề
4
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
cán bộ, trong đó việc đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trở thành những người có
văn hóa, có tri thức và nghiệp vụ.
Tác phẩm “sửa đổi lối làm việc” được Nhà xuất bản Sự Thật xuất bản lần đầu vào
năm 1948, gồm 6 phần: Phê bình và sửa chữa; Mấy vấn đề kinh nghiệm; Tư cách và
đạo đức cách mạng; Vấn đề cán bộ; Cách lãnh đạo; Chống thói ba hoa. Cách viết
của Bác rất đơn giản, lập luận chặt chẽ, ý tứ sâu sắc. Cả 6 phần của tác phẩm Chủ tịch
Hồ Chí Minh đều nêu những khuyết điểm của cán bộ đảng viên, nhưng tập trung nhất

là ở phần I - Phê bình và sửa chữa, Phần III - Tư cách và đạo đức cách mạng, Phần VI
- Chống thói ba hoa.
Một nội dung rất lớn và quan trọng của tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” là việc
giáo dục tư cách đạo đức cách mạng để người đảng viên có thể biến lý luận thành
hành động cụ thể. Người kết luận: “Chúng ta phải gắng học, đồng thời học thì phải
hành”. Bởi vậy, trong toàn bộ 6 phần của nội dung cuốn sách là: Phê bình và sửa
chữa; Mấy điều kinh nghiệm; Tư cách và đạo đức cách mạng; Vấn đề cán bộ Cách
lãnh đạo; Chống thói ba hoa, thì phần “Tư cách và đạo đức cách mạng” có vị trí đặc
biệt quan trọng và có độ dài nhất trong tác phẩm.
Ở đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu mỗi đảng viên phải thực hiện một cách
nghiêm túc mối quan hệ giữa lời nói và việc làm và nêu cụ thể nhiệm vụ của mỗi cán
bộ đảng viên phải làm gì và làm như thế nào để thực hành lý luận. Những nhiệm vụ
đó được Người trình bày cụ thể trong các phần: về phận sự của đảng viên và cán bộ
về tư cách và bổn phận của đảng viên; về vấn đề vì sao đảng viên phải rèn luyện tính
Đảng. Điều cốt lõi để thực hiện những nhiệm vụ đó là phải trọng lợi ích của Đảng
hơn lợi ích của cá nhân. Người viết: “Vô luận thế nào, vô luận việc gì, đảng viên và
cán bộ phải đặt lợi ích của Đảng ra trước, lợi ích cá nhân lại sau. Đó là nguyên tắc cao
nhất của Đảng”. Trái lại những đảng viên và cán bộ nào “ham muốn địa vị, tìm cách
phát tài, ra mặt anh hùng, tự cao tự đại,v.v Đó đều là trái với lợi ích của Đảng”. Cũng
trong tác phẩm này, những vấn đề về đạo đức cách mạng một lần nữa được Người
phân tích, giảng giải. Theo đó, nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm là những nội dung cơ bản
của tư cách đạo đức cách mạng. Tư cách đạo đức ấy là cơ sở, là cốt lõi để thực hành
5
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
lý luận. Người chỉ rõ: Trong Đảng ta còn có những người chưa học được, chưa làm
được bốn chữ “chí công vô tư", cho nên mắc phải tính chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa
cá nhân như một thứ vi trùng rất độc, do nó mà sinh ra các chứng bệnh nguy hiểm.
Đọc “Tư cách và đạo đức cách mạng” trong “Sửa đổi lối làm việc” chúng ta càng
hiểu thêm tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Chúng ta cũng càng hiểu thêm mong muốn
của Bác đối với sự phấn đấu tu dưỡng của mỗi người, để có đủ đức và tài đưa chủ

trương, đường lối và nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.
Trong nội dung tìm hiểu và phân tích ở đây, ta sẽ đi sâu vào phân tích phần III- Tư
cách và đạo đức cách mạng của tác phẩm “ sửa đổi lối làm việc”. Ở phần này, có 2
vấn đề cần phân tích rõ ràng đó là :
• Thứ nhất : Bản chất tư cách của Đảng Cách Mạng chân chính
Trong “sửa đổi lối làm việc”,Người đã đưa ra 12 điều thuộc về tư cách của một
Đảng chân chính cách mạng, đó là :
1/ Không là tổchức làm quan, phát tài . Đảng phải là tổ chức lãnh đạo nhân dân, vì
lợi ích của nhân dân mà phục vụ.
2/ Cán bộ phải hiểu lý luận và gắn lý luận với thực hành.
3/ Khi Đảng ra một chỉ thị phải dựa vào những điều kiện thiết thực và những kinh
nghiệm của các nước trên thế giới và của địa phương; phải do quần chúng kiểm soát
các khẩu hiệu, chỉ thị xem có đúng hay không.
4/ Luôn luôn xem xét tất cả các công tác của Đảng. Mọi công tác phải đứng về
phía quần chúng.
5/ Phải dạy cán bộ, đảng viên, nhân dân tinh thần yêu nước, cần kiệm liêm chính.
6/ Mỗi một công việc của Đảng vừa phải giữ nguyên tắc vừa phải liên hợp dân
chúng để vừa lãnh đạo vừa học hỏi vàvừa nâng cao dân chủ.
6
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
7/ Mỗi một công việc của Đảng phải giữ được tính cách mạng và khéo linh hoạt để
có được cách thức đấu tranh và tổ chức tốt hơn để thực hiện được lợi ích trước mắt và
lợi ích lâu dài.
8/ Đảng không che giấu khuyết điểm, không sợ phê bình . Đảng phải nhận khuyết
điểm để tự sửa chữa, tự tiến bộ và dạy cán bộ, đảng viên.
“Nếu tự Đảng giấu giếm những khuyết điểm là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan
thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ vì đâu mà có những khuyết điểm đó, xét rõ
hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó rồi tìm mọi cách để sửa chữa nó. Như thế là một
Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”.
9/ Phải chọn những người rất trung thành, hăng hái; đoàn kết họ trở thành một

nhóm trung kiên lãnh đạo.
10/ Phải luôn luôn đẩy bỏ những phần tử thù oán ra ngoài.
11/ Phải giữ kỷ luật nghiêm từ trên xuống dưới. Tư tưởng phải nhất trí, hành động
phải nhất quán, tự giác.
12/ Đảng phải luôn luôn xét lại những nghị quyết, chỉ thị của mình đã thi hành như
thế nào. Nếu không hoá ra lời nói suông. Đồng thời còn có hại tới lòng tin của nhân
dân đối với Đảng .
Theo đó người cho rằng: “Đảng không phải là một tổ chức làm quan phát tài. nó
phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào
sung sướng”; Cán bộ của Đảng phải biết lý luận, mọi công việc của Đảng phải đứng
về phía quần chúng, cán bộ đảng viên phải liên hệ chặt chẽ với dân chúng, Đảng
không che dấu khuyết điểm của mình, không sợ phê bình; Đảng phải chọn lựa những
người rất trung thành và rất hăng hái, đoàn kết họ thành nhóm trung kiên lãnh đạo;
Đảng phải giữ kỷ luật rất nghiêm từ trên xuống dưới. Để kết luận về tư cách của Đảng
chân chính cách mạng, Hồ Chí Minh viết:
“Muốn cho Đảng được vững bền
7
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Mười hai điều đó chớ quên điều nào”
• Thứ hai : Đạo đức cách mạng (phận sự của đảng viên và cán bộ)
Khi đánh giá vai trò của đạo đức cách mạng, Hồ Chí Minh coi đạo đức là nền tảng
của người cách mạng, cũng giống như gốc của cây, ngọn nguồn của sông suối. Người
viết: “Cũng giống như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn.
Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không
có đạo đức thì dù tài giỏi đến mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”.
Người cán bộ, đảng viên phải “Trọng lợi ích của Đảng hơn hết… vô luận lúc nào, vô
luận việc gì, đảng viên và cán bộ phải đặt lợi ích của Đảng ra trước, lợi ích của cá nhân lại
sau. Đó là nguyên tắc cao nhất của Đảng. Đó là "tính Đảng".
Đảng viên và cán bộ phải có “đạo đức cách mạng". Người khái quát và đi sâu phân
tích năm chữ Nhân, Nghĩa, Chí, Dũng, Liêm.

"Nhân là thật thà thương yêu, hết lòng giúp đỡ đồng chí và đồng bào.
Nghĩa là ngay thẳng, không có tư tâm, không làm việc bậy, không có việc gì phải
giấu Đảng…
Trí vì không có việc tư túi nó làm mù quáng, cho nên đầu óc trong sạch, sáng suốt.
Dễ hiểu lý luận. Dễ tìm phương hướng…
Dũng là dũng cảm, gan góc, gặp việc phải có gan làm. Thấy khuyết điểm có gan
sửa chữa. Cực khổ, khó khăn có gan chịu đựng. Có gan chống lại vinh hoa, phú quý
không chính đáng.
Liêm là không tham địa vị. Không tham tiền tài. Không tham sung sướng. Không
ham người tâng bốc mình… Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến
bộ…".
8
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
1. Vai trò của đạo đức cách mạng hết sức quan trọng.
Hồ Chí Minh đã viết: đạo đức cách mạng như là gốc của cây, nguồn của sông.
- Là căn bản của mỗi con người.
- Nếu không có đạo đức cách mạng; nếu tự mình hủ hoá xấu xa thì không những
không làm được gì mà còn không lãnh đạo được cách mạng dù tài giỏi mấy.
2. Nội dung đạo đức cách mạng :
Trong tác phẩm Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kế thừa 5 chuẩn mực đạo đức Nhân,
nghĩa, trí, dũng, liêm theo truyền thống đạo đức dân tộc nói riêng và đạo đức Phương
Đông nói chung, với những bổ sung và phát triển về chất phù hợp với yêu cầu sự
nghiệp cách mạng Việt Nam.
Khổng Tử : Nhân bao hàm 2 yếu tố chủ yếu: thương yêu con người và giúp con
người cùng với các tiêu chí“cung kính”, “khoan hậu”, “thành tín”, “cần mẫn
“và“từ huệ”.
Hồ Chí Minh: con người là đồng bào, đồng chí; những suy nghĩ, hành động có
hại đến nhân dân, đồng chí, Đảng thì phải chống; mình phải là trụ cột cho mọi người
nhưng hưởng sau mọi người; không sợ cực khổ, không ham uy quyền…
Nghĩa truyền thống Phương Đông là ứng xử giữa người với người phụ thuộc địa

vị, quan hệ của mình đối với người khác trong gia đình và xã hội như nghĩa cha (mẹ)
con, nghĩa vợ chồng, nghĩa thầy trò, nghĩa quân thần …
Nghĩa trong tư tưởng và đạo đức Chủtịch HồChíMinh là ứng xử ngay thẳng,
không tư tâm, không làm điều bậy, không cóviệc gì giấu Đảng; thấy việc gì phải thì
phải làm, phải ủng hộ; không sợ phê bình …
Trí theo Hồ Chí Minh không chỉ là tri thức hay kinh nghiệm con người thu thập
được qua quá trình sống, chiến đấu, lao động và học tập
9
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Trí còn là phải tự rèn mình sao cho ta không làm việc gì một cách mù quáng để
cho đầu óc ta luôn trong sạch, sáng suốt; biết xem người, biết xem việc để luôn biết
cất nhắc người tốt, biết việc gì lợi thì làm, việc gì hại thì tránh …
Dũng của Bác dạy không chỉ là sự can đảm, gan dạ, bất khuất trước làn tên mũi
đạn của kẻ thù ngoài chiến trận. Dũng là phải dùng để thắng chính mình. Đó là phải
có gan làm việc nếu việc đó là việc phải; có gan sửa chữa nếu mình phạm khuyết
điểm; có gan chịu đựng gian khổ, khó khăn thậm chí hy sinh cả tính mạng nếu đó là
lý tưởng, làviệc lợi ích cho dân tộc, cho Đảng.
Hồ Chí Minh cho rằng: Liêm là không lấy của người làm của mình; ít lòng tham
muốn vật chất; không tham sung sướng; không tham địa vị, tiền tài; không tham kẻ
tâng bốc mình …
ĐẠO ĐỨC mà Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu trong tác phẩm này không phải là
đạo đức thủ cựu mà là đạo đức mới, ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG .
Đạo đức cách mạng có khi nó không phải vì danh vọng cá nhân mà vì lợi ích
chung của Đảng, của dân tộc và của loài người.
Tóm lại :Về nội dung, đạo đức cách mạng bao gồm năm tính tốt: Nghĩa, Trí,
Dũng, Liêm. Những đức tính trên mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc, được Hồ Chí
Minh kế thừa bởi đạo đức của Nho giáo, đưa vào đó một nội dung mới phù hợp với
điều kiện thực tế của nước ta, ở chỗ “không phải là đạo đức thủ cựu, nó là đạo đức
mới, nó không phải vì danh vọng cá nhân, mà vì lưọi ích chung của Đảng, của dân
tộc, của loài người”. Như vậy, Hồ Chí Minh cho rằng: đạo đức là cái gốc của người

cách mạng, nhưng cũng cần phải nhận thứcđức và tài có quan hệ mật thiết với nhau.
Có đức phải có tài, nếu không sẽ không mang lại lợi ích gìmà còn có hại cho nhân
dân. Mặt khác, phải thấy trong đức có tài, tài càng lớn thì đức phải cao, vì đức tài là
nhằm phục vụ nhân dân và đưa cách mạng đến thắng lợi.
Mặt khác người đảng viên, cán bộ còn phải :
10
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Người cán bộ, đảng viên "phải giữ kỷ luật". Kỷ luật của Đảng là kỷ luật tự giác.
“Không ai bắt buộc ai vào Đảng làm chiến sĩ tiên phong. Mà đó là tự giác, lòng hăng
hái của mỗi người mà tình nguyện làm đảng viên”.
Đối với những người không chịu nổi khó nhọc, không chịu nổi kỷ luật nghiêm khắc
của Đảng mà xin ra khỏi Đảng thì Đảng vẫn bằng lòng để họ ra. Đảng chỉ yêu cầu họ
một điều là: họ thề không lộ bí mật của Đảng, không phản Đảng, không phá hoại
Đảng. Như thế thì Đảng vẫn giữ cảm tình thân thiện với họ".
Phải khắc phục “những khuyết điểm, sai lầm”. Đó là “bệnh tham lam”, “Bệnh lười
biếng", "bệnh kiêu ngạo", “bệnh hiếu danh", "thiếu kỷ luật”, “óc hẹp hòi", “óc địa
phương", “óc lãnh tụ”, “bệnh hữu danh vô thực", "bệnh kéo bè, kéo cánh", “bệnh cận
thị", “bệnh cá nhân”, “bệnh tị nạnh", “bệnh xu nịnh, a dua”. Người nhắc nhở về bệnh
sợ tự phê bình. Người đã nói rất khảng khái": “… Một Đảng mà giấu giếm khuyết
điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của
mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra
khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một
Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”.
Phải bình tĩnh tìm ra nguyên nhân sai lầm và cách sửa chữa khuyết điểm. Hồ Chí
Minh chỉ rõ "Đảng ta không phải trên trời sa xuống. Nó ở trong xã hội mà ra. Vì vậy,
tuy nói chung, thì đảng viên phần nhiều là những phần tử tốt, nhưng vẫn có một số
chưa bỏ hết những thói xấu tự tư tự lợi, kiêu ngạo, xa hoa v v… Những thói xấu đó,
họ mang từ xã hội vào Đảng". Người phê phán thái độ đối với người có khuyết điểm,
sai lầm như đối với hổ mang, thuồng luồng… đòi đuổi ra khỏi Đảng ngay…, làm cho
họ chán nản, thất vọng. Hoặc họ không làm gì nữa hết. Thậm chí họ bỏ Đảng. Đó là

thái độ những người máy móc quá. Đó cũng là bệnh chủ quan”.
• Thứ ba : Tư cách và bổn phận của đảng viên :
Hồ Chí Minh viết về tiêu chuẩn người đảng viên, thể thức giới thiệu, kết nạp người
vào Đảng, rèn luyện, giáo dục đảng viên mới. Người chỉ rõ bổn phận của người đảng
11
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
viên là "Suốt đời tranh đấu cho dân tộc, cho Tổ quốc; đặt lợi ích của cách mạng lên
trên hết, lên trước hết; hết sức giữ kỷ luật và giữ bí mật của Đảng; kiên quyết thi
hành những nghị quyết của Đảng; cố gắng làm kiểu mẫu cho quần chúng trong mọi
việc; cố gắng học tập chính trị, quân sự, văn hóa. Phải gần gũi quần chúng, học hỏi
quần chúng, cũng như phải lãnh đạo quần chúng”.
• Thứ tư : phải rèn luyện tính Đảng :
Hồ Chí Minh khẳng định: "Mỗi cán bộ, đảng viên, cần phải có tính đảng mới làm
được việc. Kém tính đảng, thì việc gì cũng không làm nên”. Tính đảng là: “Phải đặt
lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết; việc gì cũng phải điều tra rõ ràng, cẩn thận
và phải làm đến nơi đến chốn; lý luận và thực hành phải luôn luôn đi đôi với nhau.
Đảng phải nghiêm ngặt kiểm tra, các địa phương phải kiên quyết thực hành những
nghị quyết của Đảng. Nơi nào sai lầm, ai sai lầm, thì lập tức sửa chữa. Kiên quyết
chống thói nể nang và che giấu, chống thói “trước mặt thì nể, kể lể sau lưng". Phải
kiên quyết thực hành kỷ luật. Phải đòi hỏi mỗi đảng viên, trước hết là mỗi cán bộ,
phải thật thà tự phê bình, tự sửa chữa những khuyết điểm của mình".
II. Những suy nghĩ về đạo đức người lãnh đạo
1. Tìm những biểu hiện trong thực tế cuộc sống, liên hệ với bản thân
Về mặt lý thuyết thì lãnh đạo đúng nghĩa là:
- Phải quyết định mọi vấn đề một cách cho đúng. Mà muốn thế thì nhất định phải
so sánh kinh nghiệm của dân chúng. Vì dân chúng chính là những người chịu đựng
cái kết quả của sự lãnh đạo của ta.
- Phải tổ chức thi hành cho đúng. Mà muốn vậy không có dân chúng góp sức thì
không xong.
- Phải tổ chức sự kiểm soát, mà muốn kiểm soát đúng thì cũng có quần chúng giúp

mới được.
12
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Trong tác phẩm “ sửa đổi lối làm việc” Bác có viết về vấn đề của người lãnh đạo:
“chẳng những phải lãnh đạo quần chúng , mà lại phải học hỏi quần chúng.
Nghĩa là: người lãnh đạo không nên kiêu ngạo, mà nên hiểu thấu. Sự hiểu biết và
kinh nghiệm của mình cũng chưa đủ cho sự lãnh đạo đúng đắn. Vì vậy, ngoài kinh
nghiệm của mình, người lãnh đạo còn phải dùng kinh nghiệm của đảng viên, của dân
chúng, để thêm cho kinh nghiệm của mình.
Nghĩa là một giây, một phút cũng không thể giảm bớt mối liên hệ giữa ta và dân
chúng.
Nghĩa là phải lắng tai nghe ý kiến của đảng viên, của nhân dân, của những người
"không quan trọng".”
Đây không phải là lần đầu và một lần Bác dạy chúng ta về phong cách của người
cán bộ lãnh đạo, mà Người luôn nhắc nhở, uốn nắn và làm gương cho cán bộ, đảng
viên về phong cách, tác phong làm việc, nhất là việc gần gũi nhân dân, sâu sát cơ sở.
Thực tế luôn chứng minh sống động điều Bác chỉ ra, ở đâu, lúc nào người cán bộ lãnh
đạo mà có tác phong đó thì tích lũy được nhiều kinh nghiệm, nâng cao được năng lực,
quy tụ được sức mạnh của tập thể tập trung hoàn thành tốt nhiệm vụ, và ngược lại-cán
bộ mà xa dân chúng, bảo thủ, quan liêu… thì thiếu năng lực, uy tín, không tập hợp
được sức mạnh lãnh đạo, tập thể. Chính ủy, chính trị viên là người chủ trì về chính trị,
đồng thời là bí thư cấp ủy, tổ chức Đảng ở các đơn vị thì càng cần phải sâu sát cơ sở,
gần gũi và lắng nghe ý kiến cán bộ, đảng viên, chiến sĩ. Để được như vậy, chúng ta
luôn khắc ghi lời Bác dạy và học tập chính tấm gương, phong cách của Người.
Với sự phát triển không ngừng của xã hội Việt Nam như hiện nay, những cán bộ
lãnh đạo, quản lý vẫn áp dụng phong cách lãnh đạo của chủ tịch Hồ Chí Minh nhưng
không ngừng đổi mới và phải có biện pháp, phương pháp, cách thức tiến hành phù
hợp. để phù hợp với xã hội hiện nay với mục đích xây dựng một đất nước giàu đẹp,
13
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy

phát triển hơn. Những cán bộ lãnh đạo, quản lý luôn thể hiện một lòng yêu nước,
thương dân, trung thành với Đảng được biểu hiện qua phong cách làm việc như:
Thứ nhất, Dù ở trong bất kỳ hoàn cảnh nào những nhà lãnh đạo luôn nêu cao tinh
thần trách nhiệm trước Tổ quốc, trước Đảng và nhân dân, hết lòng trung thành phụng
sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân và luôn đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu.
Thứ hai, Việc áp dụng những phương pháp, biện pháp, cách thức riêng tiêu biểu,
ổn định trong Phong cách làm việc mà người lãnh đạo, quản lý sử dụng hàng ngày để
thực hiện nhiệm vụ của mình. Phong cách làm việc được quy định bởi chức năng,
nhiệm vụ và được thể hiện ở phẩm chất và năng lực của cán bộ.
Thứ ba, Ra sức làm việc cho Đảng, giữ vững kỷ luật của Đảng, thực hiện tốt đường
lối, chính sách của Đảng. Luôn đặt lợi ích của Đảng và của nhân dân lao động lên
trên, lên trước lợi ích riêng của cá nhân mình, thật sự gương mẫu, lời nói đi đôi với
việc làm, tư tưởng thống nhất với việc làm.
Thứ tư ,Luôn thể hiện sự nhiệt tình cách mạng, lòng say mê, tận tụy với công việc,
dũng cảm, gương mẫu gắn kết với sự hiểu biết, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ đồng
thời có lý luận cách mạng và tri thức khoa học. Để có tri thức khoa học, họ luôn ra
sức phấn đấu học tập, làm việc nghiên cứu để nâng cao trình độ về chính trị, văn hóa,
nghiệp vụ và năng lực thực tiễn của chính mình.
Thứ năm, Trong công việc thì nghiên cứu cội rễ, phân tích rõ ràng rồi mới đưa ra
kết luận. Thực hiện nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Bởi chỉ có làm
việc tập thể mới tranh thủ và phát huy được trí tuệ của tập thể. Người lãnh đạo, quản
lý luôn tôn trọng, lắng nghe ý kiến quần chúng, để bổ sung những ưu điểm, khắc phục
những khuyết điểm của chính mình nhưng đồng thời có tính quyết đoán, vì chỉ có vậy
mới quyết định được công việc góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị đề ra. Lắng
nghe ý kiến của người khác Luôn phát huy tính sáng tạo của mỗi cán bộ, đảng viên
bằng cách: Suy nghĩ, tìm tòi, đề nghị những vấn đề mới nhằm mục đích làm giàu
mạnh tổ quốc, phát triển đất nước.
14
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Bên cạnh nhũng biểu hiện tốt của nhũng cán bộ lãnh đạo, quản lý thì Thực tế hiện

nay, vẫn còn có nhiều mặt hạn chế đang diễn ra trong bộ phận của những cán bộ lãnh
đạo, có khá nhiều cán bộ lãnh đạo biến chất. Họ dần lãng quên “thế nào là tư cách và
đạo đức cách mạng?” ,“thế nào là Nhân, Nghĩa, Chí, Dũng, Liêm?” như Bác đã dạy,
đáng buồn hơn họ có cách lãnh đạo không biết lắng nghe những gì quần chúng nói.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Người cách mạng phải có đạo đức,
không có đạo đức thì dù tài giỏi đến mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. Trong
tư tưởng của Người, là người cán bộ phải vừa có tài, vừa có đức, trong đó, đức là gốc,
là bản chất của người cách mạng. Vì vậy, tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng là yêu
cầu quan trọng hàng đầu, thường xuyên đối với mỗi cán bộ, đảng viên. Thế nhưng,
thực tiễn những vụ việc tiêu cực, tham nhũng trong bộ máy Nhà nước bị phát hiện thời
gian qua đã dóng lên hồi chuông cảnh bảo về hiện tượng suy thoái phẩm chất đạo đức,
lệch lạc về nhận thức của một bộ phận cán bộ, Đảng viên. Có thể khái quát một số biểu
hiện chính sau:
Trước hết, là sự lệch lạc trong nhận thức về chuẩn giá trị cuộc sống và nhu cầu
hưởng thụ. Bắt đầu từ lập luận cho rằng, cán bộ cũng là con người. Mà đã là con
người thì có yêu, có ghét, có sở thích, khát khao, thèm muốn rất người và có những
khát vọng cũng rất người. Thời trẻ đã cống hiến, đã phấn đấu, học tập, đã dành hết
tuổi thanh xuân cho sự nghiệp thì giờ đây hoàn toàn có thể có quyền nghỉ ngơi, thư
giãn, “xả hơi”. Một số cán bộ tự cho mình cái quyền được hưởng thụ, được ăn chơi,
buông thả mình như không hề chịu sự ràng buộc của kỷ luật Đảng, kỷ luật Nhà nước.
Đây là một trong các nguyên nhân nảy sinh hiện tượng đánh bạc, mua dâm, bồ bịch,
tham ô, tham nhũng, làm mất tư cách, tha hoá nhân phẩm, đạo đức cán bộ. Đúng ra, ở
bất kể thời điểm, hoàn cảnh nào người cán bộ cũng phải nghĩ đến lợi ích chung, lợi
ích của nhân dân, xã hội, cộng đồng, phải đặt đến lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên
hết, phải nghĩ đến trách nhiệm “tận tuỵ phục vụ nhân dân” mà Hiến pháp 1992, tại
Điều 8 đã quy định. Đặc biệt là còn phải nghĩ đến việc làm gương cho thế hệ sau.
Trượt ngã trước sự cám dỗ của những thú vui tầm thường không những tự cán bộ mất
đi danh dự và công sức phấn đấu suốt đời của bản thân mình, làm mất đi danh dự của
15
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy

gia đình, quê hương, làm ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân vào đội ngũ cán bộ,
đảng viên và lớn hơn là niềm tin của nhân dân đối với Đảng
Thứ hai, sự lệch lạc về động cơ phấn đấu trong công tác. Bác đã nhiều lần chỉ rõ và
nhấn mạnh: “Làm việc ngày nay không phải để thăng quan, phát tài”

, “Đảng không
phải là một tổ chức để làm quan phát tài”. Thế nhưng, không phải cán bộ nào cũng
nhận thức và hành động đúng lời Bác nhắc nhở. Bệnh tham lam, tự tư, tự lợi, đặt lợi
ích của mình lên trên lợi ích của Đảng, của dân tộc…dùng của công vào việc tư cùng
nhận thức sai lệch, động cơ cá nhân không đúng đắn, mong lên chức, nắm quyền,
muốn được cất nhắc, đề bạt chỉ vì quyền lợi, cá nhân đã làm nảy sinh căn bệnh
“chạy” chức, quyền mặc dù chưa đủ cả về tài và đức. Đây là những kẻ chỉ nhìn thấy
mình mà không nhìn thấy ai khác và mắc bệnh thích làm lãnh đạo trong khi năng lực
thực tế yếu kém, hoặc tự cho mình giỏi hơn tất cả nên xem thường người khác,
thường có biểu hiện “kéo bè kéo cánh”, thiếu tôn trọng cấp trên, coi thường cấp dưới:
“…đối với cấp trên thì xem thường, đối với cấp dưới thì cậy quyền lấn áp”

.
Thứ ba, biểu hiện coi thường việc tu dưỡng phẩm chất đạo đức. Trong những cán
bộ thoái hoá, biến chất không ít là do được người thân, họ mạc nâng đỡ, kéo lên làm
cán bộ dù tài hèn đức mọn, lại không chịu phấn đấu tu dưỡng mà chỉ nặng về mánh
khoé, thủ đoạn, luôn chỉ săn tìm hào quang của quyền lực, “dựa vào thế lực của
Đảng để theo đuổi mục đích riêng mình”. Đây là biểu hiện rất nguy hiểm, và càng
nguy hiểm hơn khi nó được bàn tay quyền lực nào đó nâng đỡ, bao che, dung túng,
hậu thuẫn. Người Việt Nam ta vốn trọng tình, nhưng “dĩ hoà vi quý” thái quá sẽ trở
thành nhu nhược. Sự nhu nhược của cán bộ sẽ cũng góp phần làm trầm trọng thêm
những yếu kém của hệ thống. Không có tinh thần đấu tranh tự phê bình và phê bình -
“Đó chính là thái độ của những đảng viên và cán bộ ươn hèn, yếu ớt”

. Thấy sai

không dám nói, thấy trái không dám cản, không dám có chính kiến. Có thể thấy rằng,
những nhận thức, định hướng chính trị ban đầu của cán bộ sẽ có ảnh hưởng rất sâu
đậm trong suốt cuộc đời chức nghiệp. Nếu nhận thức đúng, định hướng đúng, động
cơ đúng sẽ có sản phẩm là những cán bộ tốt. Còn nếu ngay từ đầu nhận thức đã sai
trái, lệch lạc, méo mó thì hệ quả tất yếu là sản sinh ra những “sâu mọt” trong đội ngũ
16
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
cán bộ. Một số đảng viên chưa xứng đáng là người lãnh đạo và lại càng chưa xứng
đáng là người đầy tớ của nhân dân mà có người lại tìm cách "xâm hại quyền lợi của
dân", làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với Đảng; tình trạng suy thoái chính trị,
tư tưởng, đạo đức, lối sống, cơ hội, thực dụng và quan liêu, tham nhũng, lãng phí của
một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên vẫn diễn ra với tính chất và mức độ nghiêm
trọng
Thứ tư, một số cán bộ đã bị choáng ngợp trước sự thay đổi điều kiện sống và công
tác, dao động trước cuộc sống sung túc về vật chất, từ mục đích “vì dân” đã tha hoá,
biến chất trở thành chỉ biết vì bản thân mình. Lao động quản lý, lãnh đạo là lao động
trí tuệ, lao động trí óc chứ không phải là lao động chân tay. Thời kinh tế thị trường,
hội nhập kinh tế quốc tế, bên cạnh thời cơ là thách thức đối với cả đất nước chúng ta.
Những ảnh hưởng tiêu cực của kinh tế thị trường ảnh hưởng đến phẩm chất của một
bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Cuộc sống quá coi trọng vật chất đã làm không
ít cán bộ, đảng viên bị sa ngã. Người cán bộ có tâm là người chấp nhận “cuộc chơi”
đầy thử thách nhưng đồng thời phải giữ được “lề”. Người cán bộ chân chính hoàn
toàn không coi việc đạt được cuộc sống hưởng thụ sung túc là mục đích phấn đấu tự
thân của cuộc đời, là sự thành đạt cá nhân, mà luôn ý thức rất cao về trách nhiệm với
nhân dân, đến sự uỷ thác của nhân dân để có một ngày mai tươi sáng hơn cho tất cả
mọi người.
Thứ năm, là biểu hiện “vô cảm” trước nỗi đau và cuộc sống vốn còn nhiều khổ
cực, thiếu thốn của không ít người dân. Bác đã từng nói “Nếu dân đói, Đảng và
Chính phủ có lỗi; nếu dân rét là Đảng và Chính phủ có lỗi;…nếu dân ốm là Đảng và
Chính phủ có lỗi”. Tuy nhiên, trong thực tế có một bộ phận cán bộ, đảng viên đã

không có được điều này. Một bộ phận lãnh đạo đã tỏ ra quan liêu, chủ quan, xa dân
đã không kịp thời biết và giải quyết các vướng mắc của người dân. Hậu quả là làm
nảy sinh nhiều vấn đề bức xúc ở nhiều địa phương gây khiếu kiện kéo dài, làm ảnh
hưởng lòng tin của dân đối với Đảng.
17
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Thứ sáu, nước ta, tuy đã có thành tựu và kinh nghiệm của hơn 25 năm đổi mới, tạo
ra thế và lực mới cho đất nước, nhưng "nước ta vẫn phải đứng trước nhiều thách thức
lớn, đan xen nhau, tác động tổng hợp và diễn biến phức tạp. Nguy cơ tụt hậu xa hơn
về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới vẫn tồn tại. Tình trạng suy
thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ,
đảng viên, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí còn nghiêm trọng. Những biểu hiện xa
rời mục tiêu chủ nghĩa xã hội, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" có diễn biến phức tạp.
Các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện "diễn biến hòa bình", gây bạo loạn lật đổ, sử
dụng các chiêu bài "dân chủ", "nhân quyền" hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở
nước ta".
Thứ bảy, Tham nhũng và lãng phí đang là một mối đe dọa đến công cuộc xây dựng
tổ quốc, làm cản trở công cuộc kiến thiết đất nước, cản trở sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước và là kẻ thù nguy hiểm, ngấm ngầm ngăn trở, ngấm ngầm
phá hoại sự nghiệp xây dựng của cách mạng". Đó là một thứ giặc nội xâm, ngấm
ngầm đẩy đất nước đi xuống một cách trầm trọng. Lãng phí của công điển hình như
việc các cơ quan công quyền dùng vật liệu, điện nước một cách phí phạm; các xí
nghiệp dùng máy móc và nguyên liệu không đúng mức; các cơ quan dùng xe vào mục
đích cá nhân, không tiết kiệm xăng dầu; các dự án đầu tư dàn trải, không hiệu quả,…
Những thứ bệnh đó một phần là do hậu quả của xã hội cũ để lại, do lòng tự tư, tự lợi,
ích kỷ, hại dân mà ra. Điều này tất yếu sẽ dẫn đến thâm hụt ngân sách Nhà nước, làm
khủng hoảng kinh tế - xã hội.
Trên đây chỉ là một vài trong số rất nhiều những biểu hiện lệch lạc trong nhận thức
và hành động của một bộ phận cán bộ hiện nay. Nguyên nhân của những vi phạm đạo
đức của cán bộ có nhiều song có thể khái quát trong 3 nhóm chính: một là do những

tác động tiêu cực từ môi trường, điều kiện sống và công tác của cán bộ, hai là do ý
thức về việc tu dưỡng rèn luyện không tốt của chính bản thân cán bộ, ba là do công
tác quản lý, kiểm tra, giám sát, giáo dục đạo đức cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu và các
chế tài pháp luật xử lý những vi phạm không đủ hoặc chưa đủ sự nghiêm minh để răn
đe, giáo dục những kẻ vi phạm.
18
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Lịch sử mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta được viết bằng mồ
hôi, nước mắt và máu của nhiều thế hệ. Ngày nay, học tập và kế thừa truyền thống
lịch sử vẻ vang của cha ông là bổn phận của mỗi người Việt Nam.Trong đó, thanh
niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung
kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành
bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây
dựng chủ nghĩa xã hội. Đảng ta phải luôn đặt thanh niên ở vị trí trung tâm trong chiến
lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người; coi việc chăm lo phát triển
thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền
vững của đất nước.
Thế nhưng, kiến thức lịch sử của một bộ phận thanh niên lại đang có nhiều “lỗ
hổng”. Có nhiều lý do, như sự bùng nổ thông tin khiến giới trẻ tiếp cận với nhiều thứ
khác dễ dàng và nhanh hơn học lịch sử ; cách dạy lịch sử ở trường học ít hấp dẫn; sự
thiếu ý thức định hướng truyền thống của gia đình Và “hình như” đang có hiện
tượng là không ít thanh niên chỉ có một “khái niệm mang máng” về lịch sử nước nhà
chứ chưa có hiểu biết căn bản.
Bên cạnh đó còn có một bộ phận thanh niên sống thiếu lý tưởng, giảm sút niềm tin,
ít quan tâm tới tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng,
xa rời truyền thống văn hóa dân tộc. Học vấn của một bộ phận thanh niên nhất là
thanh niên nông thôn, thanh niên dân tộc thiểu số còn thấp; nhiều thanh niên thiếu
kiến thức và kỹ năng trong hội nhập quốc tế. Tính độc lập, chủ động, sáng tạo, năng
lực thực hành sau đào tạo của thanh niên còn yếu, chưa đáp ứng yêu cầu công nghiệp
hoá, hiện đại hóa. Tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong thanh niên đang gia tăng

và diễn biến ngày càng phức tạp.
2. Biện pháp khắc phục:
Để khắc phục, loại trừ những nhận thức sai lệch của cán bộ, cần phải có những giải
pháp đồng bộ, toàn diện và điều quan trọng hơn là phải thực thi được một cách có
hiệu quả, trên thực tế những biên pháp cụ thể sau đây:
19
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Một là, tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức cách mạng
theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên. Trước hết là đề phòng những căn
bệnh mà cán bộ rất dễ mắc phải mà Hồ Chủ tịch đã cảnh báo từ lâu. Đó là bệnh tham
lam, tự tư, tự lợi, bệnh lười biếng, bệnh kiêu ngạo, hiếu danh, bệnh óc lãnh tụ, óc
quân phiệt quan liêu, bệnh thiếu kỷ luật, hẹp hòi, bè phái, địa phương chủ nghĩa.v.v.
Những căn bệnh đó không loại trừ một ai, nó sẽ xâm nhập vào đầu óc ta bất kể lúc
nào ta lơ là mất cảnh giác. Mắc vào chủ nghĩa cá nhân là mắc một căn bệnh đặc biệt
nguy hiểm, bởi xét cho cùng những biểu hiện tiêu cực trong đội ngũ cán bộ thời gian
qua đều do chủ nghĩa cá nhân sinh ra, bởi “Chủ nghĩa cá nhân là một thứ vi trùng rất
độc, do nó mà sinh ra các thứ bệnh khác rất nguy hiểm”
8
. Bác cũng đã chỉ rõ rằng:
“…Nếu không giữ đúng Cần, Kiệm, Liêm, Chính thì dễ trở nên hủ bại, biến thành sâu
mọt của dân”
9
. Cần phải nghiêm khắc với chính bản thân mình, loại bỏ những thói hư
tật xấu không đáng có, trau dồi, rèn giũa những phẩm chất Cách mạng. Phân biệt rõ
ràng cài gì đúng, cái gì sai. Đấu tranh chống sai phạm, khuyết điểm. Hiện nay đất
nước ta đang đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa và đổi mới đất
nước theo hướng tích cực, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, thì việc học tập rèn
luyện tư tưởng đạo đức cách mạng, lối sống và làm theo tấm gương đạo đức của
Người là một việc làm hết sức quan trọng. Bởi vì tư tưởng đạo đức của chủ tịch Hồ
Chí Minh luôn là một nền tảng tinh thần xã hội, là động lực vượt qua khó khăn thách

thức để tiến lên. Do đó học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Người là một biện
pháp quan trọng hàng đầu để mỗi cán bộ Đảng viên và Tổ chức cơ sở Đảng khắc
phục sửa chữa tình trạng suy thoái có “tính chất nghiêm trọng” về đạo đức và lối
sống, suy thoái về tư tưởng chính trị, giữ vững niềm tin trong nhân dân về lãnh đạo
Đảng.
Hai là, cần thực hiện nghiêm túc, thường xuyên và thực chất công tác đấu tranh
tự phê bình và phê bình trong cán bộ, đảng viên. Cán bộ, đảng viên phải thường
xuyên tự kiểm điểm mình để chống chủ nghĩa cá nhân như mỗi ngày đều phải rửa
mặt. Đấu tranh tự phê bình và phê bình phải được coi trọng về chất chứ tuyệt đối
không phải làm theo đợt, theo kiểu hô khẩu hiệu, đánh trống bỏ dùi, chỉ cốt cho có
20
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
phong trào hình thức. xác định rõ trách nhiệm của mỗi cá nhân trên vị trí công tác Để
mỗi cá nhân đều thấy rõ đó là trách nhiệm tự thân, tự mình phải rèn luyện đạo đức
cách mạng, xác định đó là nhiệm vụ không thể thoái thác, cần xác định rõ nghĩa vụ và
quyền lợi trên mỗi cương vị công tác. Đây là trách nhiệm của tổ chức đảng, chính
quyền, đoàn thể và cũng là yêu cầu đối với mỗi cán bộ, đảng viên bởi lẽ, về thực chất,
chống chủ nghĩa cá nhân là chống sự tha hoá của chính mình, là mình tự phải giữ cho
mình trong sạch trong cơ chế kinh tế thị trường. Khi con người tự nhận ra được cái
sai của mình thì việc sửa chữa sẽ trở nên dễ dàng hơn và khi cái sai đó được sữa chữa
thì lần sau người ta sẽ không đi lên vết xe đổ đó lần nữa. đề cao tính “chí công vô tư”
trong học tập cũng như trong làm việc.
Ba là, phải tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế lựa chọn cán bộ có đủ tài,
đức, xứng đáng là “công bộc”, là “ người đày tớ thật trung thành ” của nhân dân như
lời Bác Hồ dạy. Nếu như “cán bộ là cái gốc của mọi công việc” thì tuyệt đối không
thể dùng những cái gốc sâu, gốc mọt, cái gốc đã bị tha hoá, biến chất. Bởi vì ”…nếu
cán bộ dở thì chính sách hay cũng không thể thi hành được…”
10
. Có một danh nhân
đã từng nói: Trong thời loạn thì dùng người có thể nặng xét tài năng, nhẹ xét đức

hạnh. Nhưng khi thiên hạ đã thái bình thì phải dùng người tài đức song toàn. Bác có
lẽ cũng tán thành phần nào câu nói đó khi khẳng định rằng: “…không có đạo đức thì
dù tài giỏi đến mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”
11
. Dứt khoát cán bộ phải là
những người có đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, trung với
nước, hiếu với dân, biết yêu dân, kính dân, liên hệ mật thiết với nhân dân, lắng nghe ý
kiến, nguyện vọng của nhân dân, chăm lo điều lợi cho dân, tránh làm việc hại đến
dân. Mỗi CB - ĐV phải nêu cao trách nhiệm, tận tụy với công việc, năng lực phục vụ
nhân dân; phấn đấu luôn là những "đầy tớ”, "công bộc" của nhân dân, đặt lợi ích của
Đảng, nhân dân lên trên lợi ích cá nhân; quan tâm chăm lo đời sống các mặt cho nhân
dân.
Bốn là, tăng cường công tác quản lý cán bộ, đảng viên trong mọi cơ quan, đơn
vị, mọi tổ chức cơ sở Đảng. Bởi, một trong những nguyên nhân của tình trạng suy
21
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
thoái về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên là do cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp,
các cơ quan đơn vị chưa làm tốt công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện cán bộ, đảng
viên thuộc quyền. Vì vậy, vấn đề đặt ra hiện nay là cấp uỷ, tổ chức đảng, đơn vị cần
đẩy mạnh hơn nữa công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện đảng viên. Cần rèn luyện về
phẩm chất, năng lực và phương pháp, tác phong công tác; quản lý chặt chẽ nơi công
tác, nơi cư trú, trong và ngoài công sở; quản lý về lai lịch chính trị và các quan hệ xã
hội; về tâm tư tình cảm, nguyện vọng cá nhân và điều kiện hoàn cảnh gia đình để kịp
thời giải quyết mọi vấn đề tiêu cực khi mới có dấu hiệu nảy sinh, không để lây lan,
phát triển dẫn đến cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật
Năm là, tiếp tục hoàn thiện và thực hiện nghiêm túc quy chế dân chủ ở cơ sở,
dân chủ ở cơ quan. Phát huy dân chủ trong hoạt động của cơ quan, trong sinh hoạt
Đảng, trong quản lý, tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm, bầu cử cán bộ là phương thức
quan trọng để kiểm tra, giám sát có hiệu quả việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức của cán
bộ, đảng viên. Việc lượng hóa càng cụ thể, chặt chẽ không chỉ giúp các tổ chức, CB-

ĐV có cơ sở để thực hiện tốt mà còn tạo điều kiện để nhân dân tham gia giám sát có
hiệu quả. Bởi vì nhân dân có nhiều khả năng để nhìn nhận, giám sát các mặt hoạt
động của tổ chức đảng, chính quyền và các đoàn thể. Trong cuộc đấu tranh chống các
loại quốc nạn trong cơ chế thị trường hiện nay vai trò của nhân dân thông qua công
luận và dư luận xã hội cực kỳ to lớn. Vì thế, cần chú trọng việc kiểm tra tình hình
thực hiện quy chế dân chủ, đồng thời có những chế tài cụ thể hơn trong việc xử lý
những vi phạm quy chế dân chủ trong hoạt động của từng cơ quan, đơn vị. Trong các
quy định pháp luật về công vụ, cần xác định trách nhiệm rõ ràng của lãnh đạo, thủ
trưởng cơ quan nếu để xảy ra những vi phạm trong cơ quan, đơn vị mình quản lý.
Sáu là, làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, đấu tranh làm thất bại thủ đoạn
của các thế lực thù địch lôi kéo làm tha hoá cán bộ, đảng viên Cấp uỷ, tổ chức đảng
và người đứng đầu các cơ quan, đơn vị phải thực sự nhạy bén trong nắm bắt, dự báo
tình hình tư tưởng, chính trị, kịp thời thông tin, định hướng những vấn đề chính trị xã
hội phức tạp cho cán bộ, đảng viên; đồng thời, chủ động phát hiện dấu hiệu vi phạm,
22
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
“khoanh vùng” đối tượng không để cho tác động tiêu cực của đời sống xã hội xâm
nhập vào cơ quan, đơn vị; mặt khác, tích cực triển khai nhiều biện pháp, kiên quyết
đấu tranh với những khuynh hướng lệch lạc không để xảy ra “tự diễn biến”, “tự biến
chất” trong nội bộ tổ chức đảng và giữ vững trận địa tư tưởng của cơ quan, đơn vị.
Coi trọng kiểm tra, rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục các khuyết điểm sai phạm của
tổ chức đảng, CB - ĐV. Từng tổ chức cần xây dựng kế hoạch kiểm tra, thanh tra để
phát huy những ưu điểm, khắc phục những hạn chế yếu kém, nhất là kiểm tra để chấn
chỉnh tư tưởng lợi dụng sơ hở của cơ chế, chính sách, buông lỏng quản lý để tham
nhũng, đặc quyền đặc lợi; khắc phục thói tắc trách đùn đẩy, vô trách nhiệm đối với
những kiến nghị, đề xuất của nhân dân. Phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, đẩy
mạnh sự nghiệp đổi mới đất nước, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, sớm đưa nước ta ra
khỏi tình trạng kém phát triển. Nâng cao tinh thần yêu nước, tự hào về truyền thống
anh hùng của dân tộc là lương tâm và trách nhiệm của mỗi người Việt Nam chân
chính.

Bảy là, Có những biện pháp đổi mới công tác cán bộ của Đảng. Nhà lãnh đạo
trước hết phải có phong cách làm việc có sự thống nhất giữa tính Đảng, tính nguyên
tắc cao với biện pháp thực hiện năng động, linh hoạt, mềm dẻo. Tôn trọng lợi ích của
Đảng, nâng cao đạo đức Cách Mạng, giữ gìn kỷ luật bản thân mình và cả Đảng .Chỉ
có như vậy chất lượng lãnh đạo, uy tín của Đảng mới được nâng cao; niềm tin của
dân với Đảng mới thật sự được củng cố; Đảng mới bảo đảm được vai trò lãnh đạo
thông qua đội ngũ cán bộ của mình. Đồng thời phong cách làm việc của người cán bộ
lãnh đạo, quản lý cũng cần có sự kết hợp tính cách mạng với tính khoa học. Điều đó
cần được thể hiện ở sự nhiệt tình cách mạng, lòng say mê, tận tụy với công việc, lòng
yêu nước, thương dân, dũng cảm, gương mẫu gắn kết với sự hiểu biết, giỏi về chuyên
môn nghiệp vụ đồng thời cần có lý luận cách mạng và tri thức khoa học.
Thanh niên là rường cột của nước nhà,nhiều người trong số họ sẽ là những Đảng
viên, những cán bộ lãnh đạo trong tương lai. Vì vậy, cần chấn chỉnh ngay từ bây giờ
các tư tưởng lệch lạc, xấu xa và nâng cao kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn cũng như
23
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
đạo đức lối sống cho họ. Định hướng tư tưởng và hành động cho thanh niên bằng một
số biện pháp sau :
Một là, Tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng, lối sống văn hóa, ý
thức công dân để hình thành thế hệ thanh niên có phẩm chất tốt đẹp, có khí phách và
quyết tâm hành động thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Hai là, Xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh thưc sự là
trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đội dự bị tin cậy của Đảng
Ba là ,Phát huy sự nỗ lực phấn đấu của mỗi thanh niên trong học tập, lao động và
cuộc sống; không ngững rèn luyện đạo đức, lối sống, hoàn thiện nhân cách trở thành
công dân hữu ích, thành viên tốt trong gia đình, tích cực đóng góp cho sự phát triển
của đất nước.
Bốn là ,Đầu tư hơn nữa công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về thanh
niên và công tác thanh niên trong tình hình mới; dự báo xu hướng phát triển, nhận
thức, thái độ của thanh niên để có luận cứ khoa học, thực tiễn, kịp thời đề ra các chủ

trương, chính sách giáo dục, bồi dưỡng thanh niên trở thành lực lượng to lớn, xung
kích trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Năm là, Đổi mới nội dung và phương thức giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tăng
cường giáo dục truyền thống văn hóa, lịch sử của Đảng và dân tộc, lý tưởng cách
mạng cho thanh niên. Coi trọng giáo dục thanh niên trong hoạt động thực tiễn và các
phong trào thi đua yêu nước.
Sáu là, Xây dựng chuẩn mực đạo đức và định hướng giá trị mới cho thanh niên
theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Chủ động hơn công tác chính trị, tư tưởng; nắm bắt và dự
báo tình hình tư tưởng thanh niên; kịp thời đấu tranh, tuyên truyền làm rõ các âm
mưu, luận điệu sai trái, giúp thanh niên hiểu và tích cực đấu tranh với âm mưu “diễn
biến hòa bình” của các thế lực thù địch.
24
Tiểu luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh GVHD : Th.S Trần Quốc Huy
Bảy là, Bảo đảm tính chính trị, sự định hướng của Đảng làm phong phú và sâu sắc
hơn các nội dung giáo dục, nhất là về lý tuởng, đạo đức lối sống, trong hoạt động báo
chí xuất bản, văn hoá, văn nghệ hướng thanh niên vươn tới giá trị chân - thiện - mỹ.
Chấn chỉnh, đổi mới hoạt động và quản lý báo chí, xuất bản nói chung nhất là báo chí,
xuất bản trong hệ thống Đoàn, Hội, thực sự là phương tiện hữu hiệu giáo dục thanh
niên.
Tám là, Mọi cấp uỷ đảng, nhất là người đứng đầu thường xuyên nắm tình hình
định hướng và kiểm tra việc thực hiện công tác thanh niên; phân công đảng viên phụ
trách công tác Đoàn, Hội; lãnh đạo Đảng, Chính quyền các cấp định kỳ gặp gỡ, đối
thoại với thanh niên. Kết quả công tác thanh niên, công tác đoàn và phong trào thanh
niên là một tiêu chí đánh giá, xếp loại tổ chức cơ sở đảng hằng năm. Mỗi đảng viên
phải là tấm gương sáng cho thanh niên noi theo.
Chín là, Đẩy mạnh thực hịên cuộc vận động ''Xây dựng, chỉnh đốn Đảng”, “Học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh'' gắn với xử lý nghiêm cán bộ, đảng
viên thoái hoá, biến chất, vi phạm pháp luật, tạo môi trường chính trị và đạo đức lành
mạnh củng cố niềm tin cho thanh niên. Tập trung giải quyết các vấn đề xã hội bức

xúc, tạo chuyển biến trong phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội (nhất là ma tuý,
mại dâm, mê tín dị đoan), an toàn giao thông bảo vệ môi trường sống , góp phần xây
dựng môi trường văn hoá lành mạnh, hình thành lôí sống văn hoá trong thanh niên.
Cuối cùng là, Khuyến khích, tạo điều kiện để các cơ quan văn hoá, văn học nghệ
thuật, xuất bản, báo chí sáng tác và phổ biến nhiều công trình, tác phẩm có giá trị cao
để giáo dục thế hệ trẻ. Tăng cường quản lý văn hoá, xử lý nghiêm các sai phạm, kịp
thời ngăn chặn các sản phẩm không lành mạnh tác động xấu đến thanh niên, nhất là
qua Internet và các phương tiện thông tin đại chúng khác. Sớm hoàn thiện quy hoạch
mạng lưới và từng bước xây dựng các trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi, trung tâm
sinh hoạt dã ngoại, nhà thiếu nhi trong toàn quốc. Sớm có chính sách để các thành
phần kinh tế đầu tư xây dựng các thiết chế văn hoá-thể thao, phát triển các loại hình
giải trí lành mạnh cho thanh niên.
25